campesino
Member
- Μηνύματα
- 27
- Likes
- 132
- Επόμενο Ταξίδι
- λατιν αμερικα κ καμποτζη
- Ταξίδι-Όνειρο
- λατιν αμερικα
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- Σχετικά με τους χάρτες και τις διαδρομές
- Οaxaca][I]ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΝΟ[/I
- San Cristobal de las Casas][I]Το ταξίδι προβλέπεται μακρύ απο την Ο[/I][I]axaca[/I][I] και πραγματικά είναι (12 ώρες)... Το λεωφορείο φεύγει αργά το βράδυ, η αστυνομία σε τραβάει με κάμερα με το που μπείς μέσα και φαντάζεσαι οτι όλο αυτό δεν θα σου βγεί σε καλό. Σε διαφορα σημεια της διαδρομης οπου σταματάς για κάποιο έλεγχο του στρατού ή σε κάποια ανύποπτη στιγμή βλέπεις πάντα 2 μάτια να πετάγονται πάνω απο κάθε κάθισμα, κάπως απορημένα και φοβισμένα και μετα χάνονται. Εαν δε, έχεις και την εμπερία της Μ. να ξυπνάς κατα τύχη 3 η ώρα τη νύχτα και να βλέπεις τον φαντάρο με το [/I][I]full[/I][I]-[/I][I]face[/I][I] και το [/I][I]G[/I][I]3 πάνω απ το κεφάλι σου, ε όπως και να το κάνουμε, αναρωτιέσαι τι διάολο γίνεται.[/I
- Comitan][I]Σκέψου να μην έχεις καμία επικοινωνία με τους ανθρώπους που υποτίθεται θα σε φιλοξενήσουν στην πόλη και ξαφνικά την μέρα που ετοιμάζεσαι να αφήσεις το [/I][I]San [/I][I]Cristobal[/I][I] για το [/I][I]Comitan[/I][I], να καταφέρνεις μέσω μηνύματος να κλείσεις ραντεβού σε ένα [/I][I]caf[/I][I]é στο [/I][I]Zocalo[/I][I]. Δεν μπορείς να φανταστείς καλύτερο σενάριο, οπότε απολαμβάνεις τον καφέ σου ήρεμος περιμένοντας μάλιστα τα παιδιά που θα περάσουν να σε πάρουν με αμάξι, μιας και ήταν στην [/I][I]Tuxtla[/I][I
- Palenque][I]Στέκοντας πεφήφανος και νικητής που έκλεισες τα 2 τελευταία εισιτήρια του λεωφορείου αφού περίμενες με το άγχος μισή ώρα στην ουρά, την κάνεις για πρωινό. Πας στο σταθμό του [/I][I]Comitan[/I][I] στη 13.00, αποχαιρετάς συγκινημένος τους [/I][I]L[/I][I]. και [/I][I]N[/I][I]. και περιμένεις το αργότερο 20.00 να είσαι στο [/I][I]Palenque[/I][I]. Το λεωφορείο σου φεύγει στη 13.30 άλλα ενα ύπουλο παιχνίδι της μοίρας το κάνει να εμφανιστεί στις 15.30 για να σε πάει πρώτα [/I][I]San [/I][I]Cristobal[/I][I] να μαζέψει κόσμο και να φύγει για το εξαντλητικό ταξίδι μέχρι το [/I][I]Palenque[/I][I
- Σύνορα, Γουατεμάλα και πάλι πίσω][I]Διαλυμένοι απο την κούραση περιμένουμε 05.30 η ώρα το πρωί την μεταφορά μας στα σύνορα. Το[/I][I] πλάνο[/I][I] είναι[/I][I] 3[/I][I]ήμερο[/I][I]: Frontera Corozal – Flores – Tikal – Yaxchilan – Bonampak – Palenque. [/I][I]Σίγουρα η σκέψη που βασανίζει το κεφάλι σου είναι αν θα βγούν όλες οι μεταφορές που έχεις κανονίσει, γιατι όπως και να το κάνεις...στο Μεξικό βρίσκεσαι. Δεν θές να σε ξεχάσουν σε καναν χωματόδρομο στη Γουατεμάλα, ούτε να ξεμείνεις σε καμια αρχαία πόλη των Μάγιας χωμένη στη ζούγκλα, κάπου στην όχθες του [/I][I]R[/I][I]í[/I][I]o[/I][I] Usumacinta[/I][I]. [/I
- Κλείνοντας][I]¨Όσοι δεν βρίσκουν αναπαμό ούτε στον Θεό, ούτε στην Ιστορία, καταδικάζονται να ζούν για εκείνους που, όπως και αυτοί, δεν μπορούν να ζούν: για τους ταπεινωμένους¨[/I
Παρόλα αυτά μετα απο μια αθόρυβη νυχτερινή διαδρομή (οπου εγω για πρώτη φορά στα χρονικά της ιστορίας πραγματικά κοιμήθηκα συνεχόμενα σε λεωφορείο) και ύστερα απο ενα καταπληκτικό τοπίο απο την Τuxtla Gutierrez και μετά, οπου νομίζεις οτι πας για έφοδο στον ουρανό, φτάνεις σε πάνω απο 2000 μέτρα υψόμετρο, στο ξακουστό San Cristobal de las Casas.
ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΝΟ
Αλλού οι δικαιολογίες. Δεν βρέθηκες τυχαία εδώ, δεν σε ξέβρασε το κύμα, ούτε πέρναγες, είδες φώς και μπήκες.
Στο San Cristobal de las Casas πας ¨μιλημένος¨. Μιλημένος απο τα ντοκιμαντέρ που έχεις δει για τους Ζαπατίστας και όχι μόνο, μιλημένος απο τα βιβλία που έχεις διαβάσει, τις φωτογραφίες που έχουν πέσει στα χέρια σου και απο αυτά που έχεις ακούσει κατα καιρούς για τους indigenas της περιοχής. Αν το ανακάλυψες τυχαία, μην νομίζεις οτι πραγματοποίησες κάποιο κατόρθωμα και είσαι ο Κολόμβος. Μάλλον αδαής είσαι.
Η εικόνα έχει ως εξής.
Πανέμορφοι μικροί δρόμοι με πολύχρωμα σπιτάκια, αγορές και παζάρια σε κάθε σημείο της πόλης, πλατειούλες διάσπαρτες, πρόσωπα όμορφα μα συνήθως φτωχά και ταλαιπωρημένα, ταξιδιώτες (και τουρίστες) να κατακλύζουν τα βασικά σημεία της πόλης και εσυ έτοιμος να ακουμπήσεις τον ουρανό και τα σύννεφα, το νοιώθεις οτι βρίσκονται τόσο κοντά. Βάλε μια δόση απο άπειρα μπάρ, καφέ, ρεστοράν και στην αντίπερα όχθη ορδές ξυπόλητων μικρών παιδιών να κολυμπάνε προς τα σένα για να σου ζητήσουν 5 pesos ή να πουλήσουν τις μικρές φιγούρες τους για το ίδιο αντίτιμο και κάπως έτσι σχηματίζεται το δύσκολο, αντιφατικό και ταυτόχρονα συναρπαστικό πάζλ του San Cristobal de las Casas.
H ΠΟΛΗ
Καφέ στο... YikCafé απέναντι απο το zocalo της πόλης (Plaza 31 deMarzo) και δεν σε νοιάζει τίποτε άλλο. Πρωί πρωί με σούπερ πρωινό για να σταθείς στα πόδια σου την υπόλοιπη μέρα και ατελείωτες μάχες με όπλο το χαμόγελο απέναντι στα αμέτρητα παιδάκια που θα περάσουν να σου πουλήσουν τα συμπράγαλά τους. Κάπου εκεί θα πετύχεις και τον Roy, έναν θεότρελο συνταξιούχο Αμερικάνο με τη μουσάκλα, σαν Σαολίν ιερέας, να πίνει τον καφέ του και να τον ακολουθούν όλα τα παιδάκια του San Cristobal για να τους αγοράσει πατατάκια και κόκα κόλα. Αν είσαι τυχερός όπως εμείς και πηγαίνει προς τα χωριά πάνω στα βουνά, καβάλα στο αμάξι χωρίς φόβο. Εκεί θα δείς το γνήσιο και σκληρό Μεξικό.
Ύστερα περπάτημα και μην ακούσω παράπονο. Περατζάδα στους κοσμικούς δρόμους Real de Guadalupe και 20 de Noviembre, λίγο παραπάνω στον Templo de Santo Domingo με την εκπληκτική πλατειούλα και την ολίγον τουριστική αλλά συμπαθητική κατα τα άλλα αγορά artesanias.
Ανηφορίζεις και νοιώθεις το τοπίο να αλλάζει. Παντού πάγκοι με φρούτα και τρόφιμα πάσης φύσεως, τοπικά μαγαζιά-παζάρια, πλήθος ντόπιων και ιθαγενών σε κατευθύνουν ασυναίσθητα πρός την Mercado Municipal. Ειλικρινά θα μπορούσες να πληρώσεις και είσοδο για να μπείς εδω μέσα. Τώρα καταλαβαίνεις πως όλοι οι πάγκοι που έβλεπες πρίν ήταν για να αρχίσεις να μπαίνεις στο κλίμα. Τουλάχιστον δεν βρέθηκες προ εκπλήξεως μπροστά σε κάθε καρπό που προσφέρει η Γή, μπροστά σε σχεδόν κάθε αντικείμενο που μπορεί να πουληθεί απο άνθρωπο σε άνθρωπο. Μιλάμε για τον κακό χαμό. Στέκεσαι απ έξω σε μια κόλαση απο ανθρώπους, colectivos, ταξί, καυσαέριο, σκουπίδια, φωνές και τρέχεις να μπείς στα ενδότερα της αγοράς για να γλυτώσεις. Την πάτησες, κορόιδο. Τα σοκάκια εκει μέσα είναι τόσο στενά και ο κόσμος τόσο πυκνός που ¨θα φάς Μεξικό στα μούτρα και θα πείς και ενα τραγούδι¨. Απλά ασύγκριτη εμπειρία αυτή η αγορά.
Δίνεις μάχη να κρατηθείς στη ζωή απο κομάντο οδηγούς combi που περνάνε σαν τον χάρο πλάι απο ατρόμητους πεζούς -σαν και σένα φυσικά, είπαμε δεν μασάμε- κάπως χάνεσαι (πάλι επίτηδες) και βρίσκεσαι σε μια απίστευτα σαγηνευτική πλατειούλα ανάμεσα στους δρόμους Chiapa de Corzo και Comitan (το όνομα μας διαφεύγει και δεν το βγάζει και ο χάρτης!).
Επιτρέπεις στον ήλιο να χτυπήσει κατακέφαλα, γιατί σου αξίζει άλλωστε και λίγη γαλήνη σε αυτή τη πόλη και προχωράς, προχωράς σε αυτούς τους ήρεμους δρόμους ώσπου να φτάσεις στο εξαιρετικό Casa Na Bolom. Σπίτι ζευγαριού μακαριτών ανθρωπολόγων - αρχαιολόγων απο την Ελβετία που μελέτησαν τις φυλές και τις αρχαίες πόλεις των Mayas στην πολιτεία (με έμφαση στη Selva Lacandona). Πολύχρωμο και προσεγμένο, με αντικείμενα φοβερής λαογραφικής σημασίας αποτελεί ίσως την καλύτερη απόδραση απο το καθημερινό φρενοκομείο του San Cristobal.
Σου την σπάει που σε έχω στο πέρα δώθε όλη την ώρα και θες να κάτσεις κάπου για καφέ. La Selva Café, it is. Ό,τι έχει απίστευτο αίθριο και εξαιρετικό καφέ ή/και τσάι, να το ακολουθείς ευλαβικά. Αυτό συμβαίνει και στην περίπτωση αυτή.
Για φαγητό, βουρ για TierraDentro. Ζαπατιστική κοουπερατίβα, με τα ανάλογα μαγαζιά γύρω γύρω και φοβερό φαγητό. Το live απο κάποιον περιπλανώμενο κιθαρίστα να το θεωρείς σίγουρο εκεί, όπως και κάποια απο τα γνωστά...επαναστατικά hitακια.
Μπυρίτσα, posh ή mojito στο Εntropia αλλά και κρασάκι στο απίστευτο jazzαδικο που είναι στη γωνία και του οποίου το όνομα δυστυχώς μας διαφεύγει. Και τα 2 έχουν τζάκι και δημιουργούν φοβερή φάση, ώσπου σκάει η φάπα και πας για ύπνο πεθαμένος απ την κούραση.
Πάλι την επόμενη μέρα δεν γουστάρεις να αφήσεις τίποτα απάτητο και οργώνεις τους δρόμους. Καλό θα ήταν να ανέβεις στο Cerro de Guadalupe για να κοροιδέψεις ύστερα όποιον δεν ανέβηκε (εεχχμμ...), μιάς και απο ό,τι του είπανε η θέα είναι φοβερή. Ύστερα κάθε δρόμος δημιουργεί την δική του κατάσταση και οι συνεχόμενες μικρές πλατείες, με τις ανάλογες αγορές φυσικά, στον Calle Insurgentes, πριν το Zocalo είναι μια σίγουρα ενδιαφέρουσα επιλογή.
To ίδιο ενδιαφέρον είναι και το MuseoCafé, όπου αν ξέρεις ισπανικά διαβάζεις τα πάντα για την ιστορία του καφέ στην πολιτεία αλλά και γενικά στη χώρα και φυσικά δεν φεύγεις αν δεν πιείς εναν, για να...τσεκάρεις όλα όσα διάβασες πριν βρε παιδάκι μου.
Τσιμπολόγημα λίγη πίτσα στο ΕlPunto γιατί το στομάχι σου αρχίζει να ζορίζεται τόσες μέρες στο Μεξικό και λίγο ευρωπαϊκό φαί δεν βλάπτει. Να πω επίσης οτι η πίτσα του εν λόγω μαγαζιού είναι καταπληκτική?
Πιές και ενα τσαγάκι στο Kinoki, εάν είσαι τυχερός και στο φέρουν εντός 40λέπτου αλλιώς σήκω και φύγε. Για λίγο σκέφτεσαι μήπως ξέμειναν και στείλανε κανέναν κακόμοιρο στο χωράφι να το μαζέψει.
Βγαίνοντας θα βρεθείς πάλι στον Real de Guadalupe οπού ασυναίσθητα θα σε φάει το σουλατσάρισμα, είτε σου αρέσει ο δρόμος είτε όχι. Διωγμένες Chamulans απο τα σπίτια τους επειδή άλλαξαν θρήσκευμα και indigenas πάσης φύσεως μαζί με τα παιδιά τους να πηγαινοέρχονται πλάι πλάι σε αμέτρητους ξένους, παραδοσιακές φορεσιές αναμιγνύονται με τον ¨μοντέρνο¨ κόσμο, η κόκα κόλα στα χέρια όλων των φτωχών ινδιάνων και υποψιάζεσαι οτι η όποια άποψη σου περι ¨αστικής¨ αισθητικής , μάλλον πάει περίπατο.
Οι αντιθέσεις είναι έκδηλες σε αυτή τη πόλη, η φτώχεια και το χρήμα κάθονται στο ίδιο παγκάκι και ο μόνος τρόπος να λύσεις όλες σου τις απορίες είναι να...πάρεις τα βουνά.
ΓΥΡΩ ΑΠ ΤΗΝ ΠΟΛΗ
Polho – Acteal - Chalchihuitan
Είχαμε την τύχη να κανονίσουμε να μας πάρει ο Roy μαζί του για ενα trip βαθιά στα εδάφη των Ζαπατίστας. Με προορισμούς 3 χωριά: Polho ή Poho, Acteal και στον γυρισμό Chalchihuitan. Το πρώτο, βασικότατο σκέλος του διοικητικού κέντρου του Οventic (= caracol 2= σαλιγκάρι Νο 2, έτσι ονομάζουν οι Ζαπατίστας τα 5 κέντρα τους), το δεύτερο, τόπος σκληρός και ματωμένος μετα τη σφαγή του 1997 με νεκρούς 50 ανθρώπους (κυρίως γυναίκες και παιδιά) απο στρατιωτικους και παραστρατιωτικούς σε πλήρη συνεργασία, ενώ το τρίτο, μάλλον πιο μετριοπαθές.
Η διαδρομή ακολουθεί ενα δρόμο δύσβατο, με συνεχείς στροφές ενω μπροστά σου ξετυλίγεται τοπίο εκπληκτικό αλλα οι καλύβες και οι μαραθωνοδρόμοι campesinos μας μαρτυρούν οτι η ζωή είναι πολυ δύσκολη εδώ. Οταν συναντιέται το βλέμμα σου απο το παράθυρο του αμαξιού με το βλέμμα του χωρικού καθισμένου σε μια καρέκλα στη μέση του πουθενά, είναι μια διανοητική σύγκρουση 2 κόσμων. Θα τον χαιρετήσεις γελαστά και θα σου ανταποδώσει θερμά, εδω είμαστε όλοι ίσοι, δεν χωρεί αμφιβολία.
Το λεω γιατί εδώ, ίσως μερικές φορές εσύ να νοιώσεις κατώτερος ως άνθρωπος, αν σκεφτείς τα πράγματα λίγο ανάποδα.
Φτάνοντας στο Polho, 2 μασκοφόροι της τοπικής επιτροπής βγαίνουν φορτάτοι να σε επεξεργαστούν, προτού να σε καλωσορίσουν. Την αρχή πρέπει να την κάνεις εσύ, αυτοί είναι (και με το δίκιο τους) απο ντροπαλοί έως επιφυλακτικοί απέναντι στους ξένους. Όταν ξεκινάει η κουβέντα όμως γίνονται πιο ζεστοί.
Δίπλα σου ξυπόλητα παιδάκια παίζουν, με ενα χαμόγελο ως τα αυτιά και ρίχνουν πολυ συχνά κλεφτές ματιές προς το μέρος σου, ψάχνονας να βρούν τίποτα πράσινα μάτια και καμια κεραία να πετάγεται πάνω απ το κεφάλι σου. Με το που τα κοιτάξεις και τους χαρίσεις ενα χαμόγελο, τρέχουν να κρυφτούν απο ντροπή ή και φόβο, μήπως και τους καταβροχθίσεις σαν διαστημάνθρωπος που είσαι. Μα τι πραγματικά ανθρώπινα όντα, με παρθένα βασικά ένστικτα!
Καβάλα στην camioneta, ο δρόμος γίνεται ολοένα και χειρότερος μα οι δεκάδες άνθρωποι που σε χαιρετάνε θερμά, τον κάνουν να φαίνεται μια ευθεία της πλάκας και φτάνεις στο Acteal προς το μεσημέρι. Το γλυπτό της σφαγής που βρίσκεται σε περίοπτη θέση στο χωριό, δεν σου αφήνει πολλά περιθώρια, πρέπει να είσαι προσεκτικός εδώ. Παρόλα αυτά δεν δυσκολεύεσαι να πετύχεις φωτογραφία αγκαλιά με 2 απο τα πιο όμορφα χαμόγελα του κόσμου και ας μην μπορείς να τους εξηγήσεις στα πλαίσια της λογικής, γιατί δεν βρίσκονται μαζί τους πολλοί συγχωριανοί και πιθανότατα συγγενείς τους.
Η ¨οικονομική ενίσχυση¨ μέσω της αγοράς απόλυτα προσωπικών χειροτεχνημάτων του χωριού θεωρείται δεδομένη, μια τελευταία ματιά και ο δρόμος του γυρισμού μας βγάζει στο Chalchihuitan. Ο Roy μας λέει περιπαικτικά οτι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είμαστε και οι πρώτοι Έλληνες που πατάμε εδώ. Δέν το θεωρώ πιθανό αλλά εδω που τα λέμε, αυτό το άγνωστο μα γραφικό χωριουδάκι δεν είναι και το κέντρο του κόσμου. Μια στροφή και κάτω απο ένα υπόστεγο, δίπλα απο το απλοϊκό γήπεδο μπάσκετ βρίσκεται μια αραιή αγορά και ετοιμάζεσαι για την φωτογραφία της ημέρας με τον μπέμπη μπλεγμένο μέσα σε ρούχα και φανέλες με ένα πλαστικό παιχνιδάκι στο χέρι, πάνω στον πάγκο των γονιών του. Η πάντα σοφή απόφαση να ρωτάς πρωτού τραβήξεις φωτογραφία, πόσο μάλλον σε αυτά τα χωριά, αποδεικνύει του λόγου το αληθές, με μια γλυκύτατη και ντροπαλή άρνηση που λαμβάνεις απο την μητέρα του μικρού. Πίσω στο San Cristobal, αύριο ξυπνάς χαράματα.
Oventic - San Andres Larrainzar
Βίαιο ξύπνημα, μπάνιο, λιτό πρωινό και έξω. Μα τι συμβαίνει εδώ? Δεν ήταν η πόλη έτσι χθές. Βαθύ πέπλο ομίχλης καλύπτει τα βουνά και έχει κατέβει απειλητικά προς τα σένα, η ξενόφερτη βαβούρα κοιμάται ακόμα και εσυ ανηφορίζεις προς την Μercado Municipal, όπου κάθε γωνία, κάθε στενό αποτελεί την αφετηρία ενός combi ή colectivo. Θα δείς πιθανόν και 1-2, το πολύ, αφοσιωμένους ταξιδιώτες να παίρνουν μια πολύ πρωινή τζούρα της πόλης και να ψάχνουν ποιό χωριό θα επισκεφθούν. Eσυ αποφάσισες να πας στο Oventic, χωρίς να ξέρεις πόση ώρα είναι, αν θα τα καταφέρεις να γυρίσεις και φυσικά αν θα σου επιτρέψουν να μπείς. Είναι Κυριακή πρωί και τα βουνά είναι όλα δικά σου όμως.
Τα combis είναι θρησκεία. Είναι μικρά, φθηνά, χαριτωμένα και ποτέ δεν ξέρεις πότε θα περάσουν. Τα γουστάρεις τρελά, πίστεψέ με. Δεν είναι πάντα άνετα αλλά είναι το καλύτερο μέσο να δείς το Μεξικό και πάντα με την πιο ξεχωριστή παρέα μέσα.
Περιμένεις για πλάκα 45 λεπτά μέχρι να γεμίσει το combi που πάει προς Bochil και μετά απο 2 λεπτά στο δρόμο, ¨μένει¨, απο ψυγείο μάλλον. Σε πιάνει νευρικό ρίχνεις και κανα καντήλι γιατί δεν θες να αργήσεις και να ξεμείνεις το βράδυ στα βουνά (ή μηπως θες?), παρόλα αυτά προς μεγάλη σου έκπληξη σε 5 λεπτά έχει έρθει άλλο και έχεις ξεκινήσει να ανεβαίνεις.
Αλλαγή σκηνικού ξανά και ο ελάχιστος ήλιος που πρόλαβες να δείς για λίγο πρίν, μάλλον δεν επιτρέπεται να λάμπει στα άγρια και ανεξάρτητα υψίμετρα. Με την ομίχλη να μην σου επιτρέπει να δείς πάνω απο 5 μέτρα, το ψιλόβροχο να αρχίζει να δυναμώνει και εσυ να ανεβαίνεις όλο και πιο ψηλά, νοιώθεις οτι το σκηνικό πλέον έχει αλλάξει. Και όταν μετα απο 1.5 ώρα αφήνεις την ¨σιγουριά¨ του combi και βρίσκεσαι προ των πυλών του Oventic είσαι πλέον μόνος σου.
Η γριούλα στη σκοπιά της πύλης με το παραδοσιακό ζαπατιστικό κόκκινο μαντήλι στο πρόσωπο, σου υπενθυμίζει οτι τα ισπανικά σου δεν πιάνουν τόπο εδώ, εκτός και αν η μητέρα σου ήταν Tzotzil. Θα φωνάξει όμως 2 υπεύθυνους μασκοφόρους να χειριστούν το θέμα, καθώς θα ρωτήσουν και θα συμπληρώσουν τα στοιχεία σου ενώ είσαι μάλλον τυχερός και δεν χρειάζεται να περιμένεις πάνω απο μισή ώρα για να σου επιτρέψουν να μπείς (συνήθως απ ότι μας έχουν πεί υπάρχει επίσιμη και γραφειοκρατική διαδικασία που μπορεί να πάρει και ώρες).
Ο μασκοφόρος συνοδός σου απο την Junta de Buen Gobierno σε πηγαίνει προς τα ενδότερα του χωριού. Τα χέρια του δουλεμένα, τα μάτια του αινιγματικά και τα ισπανικά του βγαίνουν δύσκολα, ινδιάνικο αίμα βλέπεις. Σου εξηγεί τι συμβαίνει στο χωριό, με δυσκολία απαντάει σε ¨καυτές¨ ερωτήσεις σου (αυτές να τις διαλέξεις προσεκτικά) και σου επιτρέπει να φωτογραφίσεις τις καλύβες και τα μικρά σπιτάκια που κοσμούνται απο συνθήματα, ζωγραφιές του Zapata, του Che και και φιγούρες με pasamontanas άλλωτε να χορεύουν άλλωτε να σε κοιτάνε επίμονα.
Η βροχή, η λάσπη, η υγρασία, η ομίχλη, τα βουνά και οι ήχοι της φύσης δημιουργούν κάτι το γοητευτικό για τον ξένο όμως καθώς φεύγεις, ξέρεις πολύ καλά οτι θα πρέπει να είσαι σκληρό καρύδι για να ζήσεις εδώ.
Πάς να πάρεις το combi και φυσικά περιμένεις 1.5 ώρα μέσα στο κρύο και την βροχή. Κάνεις κουβέντα με εναν Tzeltal αυτή τη φορά, μια πραγματικά εκπληκτική φυσιογνωμία που βγαίνει και αυτός απ’ το χωριό και ο οποίος σε καθησυχάζει. Tarde pero seguro (αργό αλλά σίγουρο) το combi. Δεν γνωρίζει που είναι η Ελλάδα, ούτε η Ευρώπη, θέλει όμως να ταξιδέψει να γνωρίσει νέους τόπους και ίσως γι αυτό να σε ρωτάει αν στην χώρα σου, όπου και αν είναι αυτή, το επίσημο νόμισμα είναι το Μexican Peso.
Αρχίζεις να γίνεσαι σκεπτικός και να προβληματίζεσαι για άλλη μια φορά.
Στο γυρισμό τα κλασσικά, τα χεις μάθει τώρα. Χαμός μες το combi, να αχνίζουν όλοι και να σηκώνονται όταν χρειάζεται να κατέβει ενας ινδιάνος με την τεράστια machete του απο πίσω. Λίγο διαφορετική εικόνα απο τα αστικά λεωφορεία της Αθήνας δεν νομίζεις?
Καθώς προσεγγίζεις το San Andres Larrainzar, κάνε μια στάση (εμείς πήγαμε άλλη μέρα). Και αυτό επιδεικτικά έξω απο το πεδίο του ηλίου, είναι υποτιθεται το κέντρο της περιοχής αλλά τρομερά παλιομοδίτικο. Πάλι παίρνεις τον ρόλο του εξωγήινου με τα πράσινα μάτια και την κεραία καθώς περιπλανιέσαι μονάχος στους παγωμένους δρόμους του χωριού. Εδώ έλαβαν χώρα τo 1996 (νομίζω) οι επίσημες συνομιλίες ανακωχής μεταξύ των Zapatistas και της Mal Gobierno, και φυσικά μαντέψτε ποιός δεν τις τήρησε.
Η σφαγή του Acteal το 1997 σου δίνει την αποστομωτική απάντηση.
Μην φάς στην cocina economica που βρίσκεται σε ενα στενό στο πάνω μέρος της πλατείας, εκτός αν στο περσινό ταξίδι σου στην Βραζιλία ξέμεινες μόνος σου στον Αμαζόνιο και άρχισες να τρώς φίδια και κάθε λογής ζωύφια για να επιβιώσεις. Απεναντίας, μια βόλτα στην μικρή αγορά πίσω απο τον κεντρικό ναό θα σε ανταμείψει με μερικά σακουλάκια εκπληκτικά αράπικα φυστίκια.
Σε πάω πάλι για ύπνο γιατι αύριο πρωί-πρωί έχεις trip στα San Juan Chamula και Zinacantan.
San Juan Chamula - Zinacantan
Προτίμησε ξανά κάποιο ηρωικό combi και με τίποτα οργανωμένο tour, τα οποία εκτός απο βαρετά είναι και πανάκριβα γι αυτά τα χωριά, για κάποιον περιέργο λόγο.
Φτάνοντας στην κεντρική πλατεία του San juan Chamula και μετρώντας τους τουρίστες, παίζει και να βγούν περισσότεροι απο τους ντόπιους. Παρόλα αυτά το κλίμα είναι ενδιαφέρον, όπως και το εσωτερικό του Templo de San Juan. Ο εν λόγω κύριος είναι σε πιο περίοπτη θέση απο τον Jesus μέσα στην εκκλησία, όπου όταν μπείς θα παρατηρήσεις οτι γίνεται ενα μπάχαλο. Πιστοί με κόκα κόλα να προσεύχονται, να γιατρεύουν ασθένειες και ό,τι άλλο θες και φυσικά φωτογραφία δεν τραβάς, γιατί σε βλέπω για συνοπτική θυσία στον San Juan, πιθανότατα απο βίαιη και υπερβολική κατανάλωση κόκα κόλα.
Γενικά οι Chamulans έχουν τον τουρισμό, το χρήμα, τα όπλα και την εξουσία. Μια κοπέλα στο San Cristobal τους περιέγραψε ως μαφία και πιθανότατα έχει δίκιο. Πιστοί στυλοβάτες του κόμματος PRI, κερδίζουν την αυτονομία τους με τα ανάλογα ανταλλάγματα απο την κυβέρνηση, κάτω απο το τραπέζι. Και παρόλο που θα δείς ένα κάρο γιαγιάδες και παιδάκια να πουλάνε μικρές μινιατούρες των Ζαπατίστας, μην νομίζεις οτι τους συμπαθούν κιόλας, κάθε άλλο. Άλλες βλέψεις έχουν οι Ζαπατίστας για τη γη και σίγουρα άλλες οι Chamulans που απολαμβάνουν τη ζεστή αγκαλιά του PRI.
Ο Roy τις προάλλες που παραλίγο να πατήσει μια κατσίκα εδω κοντά, μας ενημερώνει οτι καλύτερα να πάταγε κάποιο παιδάκι παρά μια κατσίκα, που εδω είναι ιερή. Το παρατράβηξες του λέω αλλά και πάλι, είναι τρελοί αυτοί οι Chamulans.
Στη συνέχεια καβάλα στο combi και κάνε την βολτούλα σου στο Zinacantan, εκεί τουρίστες θα δείς πολύ λιγότερους (εμείς είδαμε μόνο ενα μικρό γκρούπ). Φημίζεται για τα λουλούδια του το χωριό, παζάρι δυστυχώς δεν πετύχαμε εκεί αλλά φαντάζομαι θα έχει και το δικό του ενδιαφέρον να το δείς και αυτό.
ΜΙΚΡΑ – ΜΙΚΡΑ
Στην πόλη κάτσαμε σύνολο 6 μέρες, 4 στο πήγαινε και 2 στο έλα. Αιτία, περισσότερο τα τρομερά χωριά που βρίσκονται στα βουνά, παρά ,η κατα τα άλλα, ιδιαίτερη και ζωντανή πόλη του San Cristobal.
Έχει πλάκα μια βόλτα στις σπηλιές Grutas de San Cristobal που βρίσκονται νότια στο δρόμο προς το Comitan. Αλλα, καλά, μη νομίζεις, δεν χάθηκε και ο κόσμος αν δεν πάς.
Canon del Sumidero απο εδώ, είναι ενα μικρό must, ειδικά αν αποφάσισες να μη διαθέσεις ούτε μια ώρα στην Tuxtla. Αξίζει σίγουρα να το κάνεις. Δεν είσαι το ίδιο σίγουρος όμως, για το κοντικό χωριό Chiapa de Corzo. Ασφυκτικά τουριστικό και βαρετό. Και το πράμα γίνεται χειρότερο αμα κάνεις και κάναν εμετό.
Να είσαι ευγενικός και χαμογελαστός με τους indigenas των χωριών. Έτσι ξεπερνούν τις φοβίες και την επιφυλακτικότητά τους προς εσένα και σε στολίζουν με χαιρετούρες και χαμόγελα.
Μην οπλίζεις, στοχεύεις και αρχίζεις τις ριπές φωτογραφιών σαν Γιαπωνέζος, στους indigenas κυρίως στα χωριά πάνω στα βουνά. Παίζει να βρεθείς σε κανα χαντάκι, προτού καλά-καλά το καταλάβεις.
Θα χρειαστείς λίγο καιρό μέχρι να βάλεις σε σειρά ολα όσα είδες στο San Cristobal. Μήπως χρειαστεί να ξαναπεράσεις 1-2 μερούλες πιο μετά, με καθαρό μυαλό?
(*ζητώ συγνώμη για το μέγεθος. προσπαθώ να χωρίζω σε παραγράφους και να βάζω τίτλους για να κουραστεί οσο το δυνατόν λιγότερο όποιος ενδιαφέρεται να το διαβάσει. πρέπει να έβαλα και σχεδόν σε όλες τις λέξεις τόνους! ακολουθούν comitan και palenque στα μπαμ)
ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΝΟ
Αλλού οι δικαιολογίες. Δεν βρέθηκες τυχαία εδώ, δεν σε ξέβρασε το κύμα, ούτε πέρναγες, είδες φώς και μπήκες.
Στο San Cristobal de las Casas πας ¨μιλημένος¨. Μιλημένος απο τα ντοκιμαντέρ που έχεις δει για τους Ζαπατίστας και όχι μόνο, μιλημένος απο τα βιβλία που έχεις διαβάσει, τις φωτογραφίες που έχουν πέσει στα χέρια σου και απο αυτά που έχεις ακούσει κατα καιρούς για τους indigenas της περιοχής. Αν το ανακάλυψες τυχαία, μην νομίζεις οτι πραγματοποίησες κάποιο κατόρθωμα και είσαι ο Κολόμβος. Μάλλον αδαής είσαι.
Η εικόνα έχει ως εξής.
Πανέμορφοι μικροί δρόμοι με πολύχρωμα σπιτάκια, αγορές και παζάρια σε κάθε σημείο της πόλης, πλατειούλες διάσπαρτες, πρόσωπα όμορφα μα συνήθως φτωχά και ταλαιπωρημένα, ταξιδιώτες (και τουρίστες) να κατακλύζουν τα βασικά σημεία της πόλης και εσυ έτοιμος να ακουμπήσεις τον ουρανό και τα σύννεφα, το νοιώθεις οτι βρίσκονται τόσο κοντά. Βάλε μια δόση απο άπειρα μπάρ, καφέ, ρεστοράν και στην αντίπερα όχθη ορδές ξυπόλητων μικρών παιδιών να κολυμπάνε προς τα σένα για να σου ζητήσουν 5 pesos ή να πουλήσουν τις μικρές φιγούρες τους για το ίδιο αντίτιμο και κάπως έτσι σχηματίζεται το δύσκολο, αντιφατικό και ταυτόχρονα συναρπαστικό πάζλ του San Cristobal de las Casas.
H ΠΟΛΗ
Καφέ στο... YikCafé απέναντι απο το zocalo της πόλης (Plaza 31 deMarzo) και δεν σε νοιάζει τίποτε άλλο. Πρωί πρωί με σούπερ πρωινό για να σταθείς στα πόδια σου την υπόλοιπη μέρα και ατελείωτες μάχες με όπλο το χαμόγελο απέναντι στα αμέτρητα παιδάκια που θα περάσουν να σου πουλήσουν τα συμπράγαλά τους. Κάπου εκεί θα πετύχεις και τον Roy, έναν θεότρελο συνταξιούχο Αμερικάνο με τη μουσάκλα, σαν Σαολίν ιερέας, να πίνει τον καφέ του και να τον ακολουθούν όλα τα παιδάκια του San Cristobal για να τους αγοράσει πατατάκια και κόκα κόλα. Αν είσαι τυχερός όπως εμείς και πηγαίνει προς τα χωριά πάνω στα βουνά, καβάλα στο αμάξι χωρίς φόβο. Εκεί θα δείς το γνήσιο και σκληρό Μεξικό.
Ύστερα περπάτημα και μην ακούσω παράπονο. Περατζάδα στους κοσμικούς δρόμους Real de Guadalupe και 20 de Noviembre, λίγο παραπάνω στον Templo de Santo Domingo με την εκπληκτική πλατειούλα και την ολίγον τουριστική αλλά συμπαθητική κατα τα άλλα αγορά artesanias.
Ανηφορίζεις και νοιώθεις το τοπίο να αλλάζει. Παντού πάγκοι με φρούτα και τρόφιμα πάσης φύσεως, τοπικά μαγαζιά-παζάρια, πλήθος ντόπιων και ιθαγενών σε κατευθύνουν ασυναίσθητα πρός την Mercado Municipal. Ειλικρινά θα μπορούσες να πληρώσεις και είσοδο για να μπείς εδω μέσα. Τώρα καταλαβαίνεις πως όλοι οι πάγκοι που έβλεπες πρίν ήταν για να αρχίσεις να μπαίνεις στο κλίμα. Τουλάχιστον δεν βρέθηκες προ εκπλήξεως μπροστά σε κάθε καρπό που προσφέρει η Γή, μπροστά σε σχεδόν κάθε αντικείμενο που μπορεί να πουληθεί απο άνθρωπο σε άνθρωπο. Μιλάμε για τον κακό χαμό. Στέκεσαι απ έξω σε μια κόλαση απο ανθρώπους, colectivos, ταξί, καυσαέριο, σκουπίδια, φωνές και τρέχεις να μπείς στα ενδότερα της αγοράς για να γλυτώσεις. Την πάτησες, κορόιδο. Τα σοκάκια εκει μέσα είναι τόσο στενά και ο κόσμος τόσο πυκνός που ¨θα φάς Μεξικό στα μούτρα και θα πείς και ενα τραγούδι¨. Απλά ασύγκριτη εμπειρία αυτή η αγορά.
Δίνεις μάχη να κρατηθείς στη ζωή απο κομάντο οδηγούς combi που περνάνε σαν τον χάρο πλάι απο ατρόμητους πεζούς -σαν και σένα φυσικά, είπαμε δεν μασάμε- κάπως χάνεσαι (πάλι επίτηδες) και βρίσκεσαι σε μια απίστευτα σαγηνευτική πλατειούλα ανάμεσα στους δρόμους Chiapa de Corzo και Comitan (το όνομα μας διαφεύγει και δεν το βγάζει και ο χάρτης!).
Επιτρέπεις στον ήλιο να χτυπήσει κατακέφαλα, γιατί σου αξίζει άλλωστε και λίγη γαλήνη σε αυτή τη πόλη και προχωράς, προχωράς σε αυτούς τους ήρεμους δρόμους ώσπου να φτάσεις στο εξαιρετικό Casa Na Bolom. Σπίτι ζευγαριού μακαριτών ανθρωπολόγων - αρχαιολόγων απο την Ελβετία που μελέτησαν τις φυλές και τις αρχαίες πόλεις των Mayas στην πολιτεία (με έμφαση στη Selva Lacandona). Πολύχρωμο και προσεγμένο, με αντικείμενα φοβερής λαογραφικής σημασίας αποτελεί ίσως την καλύτερη απόδραση απο το καθημερινό φρενοκομείο του San Cristobal.
Σου την σπάει που σε έχω στο πέρα δώθε όλη την ώρα και θες να κάτσεις κάπου για καφέ. La Selva Café, it is. Ό,τι έχει απίστευτο αίθριο και εξαιρετικό καφέ ή/και τσάι, να το ακολουθείς ευλαβικά. Αυτό συμβαίνει και στην περίπτωση αυτή.
Για φαγητό, βουρ για TierraDentro. Ζαπατιστική κοουπερατίβα, με τα ανάλογα μαγαζιά γύρω γύρω και φοβερό φαγητό. Το live απο κάποιον περιπλανώμενο κιθαρίστα να το θεωρείς σίγουρο εκεί, όπως και κάποια απο τα γνωστά...επαναστατικά hitακια.
Μπυρίτσα, posh ή mojito στο Εntropia αλλά και κρασάκι στο απίστευτο jazzαδικο που είναι στη γωνία και του οποίου το όνομα δυστυχώς μας διαφεύγει. Και τα 2 έχουν τζάκι και δημιουργούν φοβερή φάση, ώσπου σκάει η φάπα και πας για ύπνο πεθαμένος απ την κούραση.
Πάλι την επόμενη μέρα δεν γουστάρεις να αφήσεις τίποτα απάτητο και οργώνεις τους δρόμους. Καλό θα ήταν να ανέβεις στο Cerro de Guadalupe για να κοροιδέψεις ύστερα όποιον δεν ανέβηκε (εεχχμμ...), μιάς και απο ό,τι του είπανε η θέα είναι φοβερή. Ύστερα κάθε δρόμος δημιουργεί την δική του κατάσταση και οι συνεχόμενες μικρές πλατείες, με τις ανάλογες αγορές φυσικά, στον Calle Insurgentes, πριν το Zocalo είναι μια σίγουρα ενδιαφέρουσα επιλογή.
To ίδιο ενδιαφέρον είναι και το MuseoCafé, όπου αν ξέρεις ισπανικά διαβάζεις τα πάντα για την ιστορία του καφέ στην πολιτεία αλλά και γενικά στη χώρα και φυσικά δεν φεύγεις αν δεν πιείς εναν, για να...τσεκάρεις όλα όσα διάβασες πριν βρε παιδάκι μου.
Τσιμπολόγημα λίγη πίτσα στο ΕlPunto γιατί το στομάχι σου αρχίζει να ζορίζεται τόσες μέρες στο Μεξικό και λίγο ευρωπαϊκό φαί δεν βλάπτει. Να πω επίσης οτι η πίτσα του εν λόγω μαγαζιού είναι καταπληκτική?
Πιές και ενα τσαγάκι στο Kinoki, εάν είσαι τυχερός και στο φέρουν εντός 40λέπτου αλλιώς σήκω και φύγε. Για λίγο σκέφτεσαι μήπως ξέμειναν και στείλανε κανέναν κακόμοιρο στο χωράφι να το μαζέψει.
Βγαίνοντας θα βρεθείς πάλι στον Real de Guadalupe οπού ασυναίσθητα θα σε φάει το σουλατσάρισμα, είτε σου αρέσει ο δρόμος είτε όχι. Διωγμένες Chamulans απο τα σπίτια τους επειδή άλλαξαν θρήσκευμα και indigenas πάσης φύσεως μαζί με τα παιδιά τους να πηγαινοέρχονται πλάι πλάι σε αμέτρητους ξένους, παραδοσιακές φορεσιές αναμιγνύονται με τον ¨μοντέρνο¨ κόσμο, η κόκα κόλα στα χέρια όλων των φτωχών ινδιάνων και υποψιάζεσαι οτι η όποια άποψη σου περι ¨αστικής¨ αισθητικής , μάλλον πάει περίπατο.
Οι αντιθέσεις είναι έκδηλες σε αυτή τη πόλη, η φτώχεια και το χρήμα κάθονται στο ίδιο παγκάκι και ο μόνος τρόπος να λύσεις όλες σου τις απορίες είναι να...πάρεις τα βουνά.
ΓΥΡΩ ΑΠ ΤΗΝ ΠΟΛΗ
Polho – Acteal - Chalchihuitan
Είχαμε την τύχη να κανονίσουμε να μας πάρει ο Roy μαζί του για ενα trip βαθιά στα εδάφη των Ζαπατίστας. Με προορισμούς 3 χωριά: Polho ή Poho, Acteal και στον γυρισμό Chalchihuitan. Το πρώτο, βασικότατο σκέλος του διοικητικού κέντρου του Οventic (= caracol 2= σαλιγκάρι Νο 2, έτσι ονομάζουν οι Ζαπατίστας τα 5 κέντρα τους), το δεύτερο, τόπος σκληρός και ματωμένος μετα τη σφαγή του 1997 με νεκρούς 50 ανθρώπους (κυρίως γυναίκες και παιδιά) απο στρατιωτικους και παραστρατιωτικούς σε πλήρη συνεργασία, ενώ το τρίτο, μάλλον πιο μετριοπαθές.
Η διαδρομή ακολουθεί ενα δρόμο δύσβατο, με συνεχείς στροφές ενω μπροστά σου ξετυλίγεται τοπίο εκπληκτικό αλλα οι καλύβες και οι μαραθωνοδρόμοι campesinos μας μαρτυρούν οτι η ζωή είναι πολυ δύσκολη εδώ. Οταν συναντιέται το βλέμμα σου απο το παράθυρο του αμαξιού με το βλέμμα του χωρικού καθισμένου σε μια καρέκλα στη μέση του πουθενά, είναι μια διανοητική σύγκρουση 2 κόσμων. Θα τον χαιρετήσεις γελαστά και θα σου ανταποδώσει θερμά, εδω είμαστε όλοι ίσοι, δεν χωρεί αμφιβολία.
Το λεω γιατί εδώ, ίσως μερικές φορές εσύ να νοιώσεις κατώτερος ως άνθρωπος, αν σκεφτείς τα πράγματα λίγο ανάποδα.
Φτάνοντας στο Polho, 2 μασκοφόροι της τοπικής επιτροπής βγαίνουν φορτάτοι να σε επεξεργαστούν, προτού να σε καλωσορίσουν. Την αρχή πρέπει να την κάνεις εσύ, αυτοί είναι (και με το δίκιο τους) απο ντροπαλοί έως επιφυλακτικοί απέναντι στους ξένους. Όταν ξεκινάει η κουβέντα όμως γίνονται πιο ζεστοί.
Δίπλα σου ξυπόλητα παιδάκια παίζουν, με ενα χαμόγελο ως τα αυτιά και ρίχνουν πολυ συχνά κλεφτές ματιές προς το μέρος σου, ψάχνονας να βρούν τίποτα πράσινα μάτια και καμια κεραία να πετάγεται πάνω απ το κεφάλι σου. Με το που τα κοιτάξεις και τους χαρίσεις ενα χαμόγελο, τρέχουν να κρυφτούν απο ντροπή ή και φόβο, μήπως και τους καταβροχθίσεις σαν διαστημάνθρωπος που είσαι. Μα τι πραγματικά ανθρώπινα όντα, με παρθένα βασικά ένστικτα!
Καβάλα στην camioneta, ο δρόμος γίνεται ολοένα και χειρότερος μα οι δεκάδες άνθρωποι που σε χαιρετάνε θερμά, τον κάνουν να φαίνεται μια ευθεία της πλάκας και φτάνεις στο Acteal προς το μεσημέρι. Το γλυπτό της σφαγής που βρίσκεται σε περίοπτη θέση στο χωριό, δεν σου αφήνει πολλά περιθώρια, πρέπει να είσαι προσεκτικός εδώ. Παρόλα αυτά δεν δυσκολεύεσαι να πετύχεις φωτογραφία αγκαλιά με 2 απο τα πιο όμορφα χαμόγελα του κόσμου και ας μην μπορείς να τους εξηγήσεις στα πλαίσια της λογικής, γιατί δεν βρίσκονται μαζί τους πολλοί συγχωριανοί και πιθανότατα συγγενείς τους.
Η ¨οικονομική ενίσχυση¨ μέσω της αγοράς απόλυτα προσωπικών χειροτεχνημάτων του χωριού θεωρείται δεδομένη, μια τελευταία ματιά και ο δρόμος του γυρισμού μας βγάζει στο Chalchihuitan. Ο Roy μας λέει περιπαικτικά οτι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είμαστε και οι πρώτοι Έλληνες που πατάμε εδώ. Δέν το θεωρώ πιθανό αλλά εδω που τα λέμε, αυτό το άγνωστο μα γραφικό χωριουδάκι δεν είναι και το κέντρο του κόσμου. Μια στροφή και κάτω απο ένα υπόστεγο, δίπλα απο το απλοϊκό γήπεδο μπάσκετ βρίσκεται μια αραιή αγορά και ετοιμάζεσαι για την φωτογραφία της ημέρας με τον μπέμπη μπλεγμένο μέσα σε ρούχα και φανέλες με ένα πλαστικό παιχνιδάκι στο χέρι, πάνω στον πάγκο των γονιών του. Η πάντα σοφή απόφαση να ρωτάς πρωτού τραβήξεις φωτογραφία, πόσο μάλλον σε αυτά τα χωριά, αποδεικνύει του λόγου το αληθές, με μια γλυκύτατη και ντροπαλή άρνηση που λαμβάνεις απο την μητέρα του μικρού. Πίσω στο San Cristobal, αύριο ξυπνάς χαράματα.
Oventic - San Andres Larrainzar
Βίαιο ξύπνημα, μπάνιο, λιτό πρωινό και έξω. Μα τι συμβαίνει εδώ? Δεν ήταν η πόλη έτσι χθές. Βαθύ πέπλο ομίχλης καλύπτει τα βουνά και έχει κατέβει απειλητικά προς τα σένα, η ξενόφερτη βαβούρα κοιμάται ακόμα και εσυ ανηφορίζεις προς την Μercado Municipal, όπου κάθε γωνία, κάθε στενό αποτελεί την αφετηρία ενός combi ή colectivo. Θα δείς πιθανόν και 1-2, το πολύ, αφοσιωμένους ταξιδιώτες να παίρνουν μια πολύ πρωινή τζούρα της πόλης και να ψάχνουν ποιό χωριό θα επισκεφθούν. Eσυ αποφάσισες να πας στο Oventic, χωρίς να ξέρεις πόση ώρα είναι, αν θα τα καταφέρεις να γυρίσεις και φυσικά αν θα σου επιτρέψουν να μπείς. Είναι Κυριακή πρωί και τα βουνά είναι όλα δικά σου όμως.
Τα combis είναι θρησκεία. Είναι μικρά, φθηνά, χαριτωμένα και ποτέ δεν ξέρεις πότε θα περάσουν. Τα γουστάρεις τρελά, πίστεψέ με. Δεν είναι πάντα άνετα αλλά είναι το καλύτερο μέσο να δείς το Μεξικό και πάντα με την πιο ξεχωριστή παρέα μέσα.
Περιμένεις για πλάκα 45 λεπτά μέχρι να γεμίσει το combi που πάει προς Bochil και μετά απο 2 λεπτά στο δρόμο, ¨μένει¨, απο ψυγείο μάλλον. Σε πιάνει νευρικό ρίχνεις και κανα καντήλι γιατί δεν θες να αργήσεις και να ξεμείνεις το βράδυ στα βουνά (ή μηπως θες?), παρόλα αυτά προς μεγάλη σου έκπληξη σε 5 λεπτά έχει έρθει άλλο και έχεις ξεκινήσει να ανεβαίνεις.
Αλλαγή σκηνικού ξανά και ο ελάχιστος ήλιος που πρόλαβες να δείς για λίγο πρίν, μάλλον δεν επιτρέπεται να λάμπει στα άγρια και ανεξάρτητα υψίμετρα. Με την ομίχλη να μην σου επιτρέπει να δείς πάνω απο 5 μέτρα, το ψιλόβροχο να αρχίζει να δυναμώνει και εσυ να ανεβαίνεις όλο και πιο ψηλά, νοιώθεις οτι το σκηνικό πλέον έχει αλλάξει. Και όταν μετα απο 1.5 ώρα αφήνεις την ¨σιγουριά¨ του combi και βρίσκεσαι προ των πυλών του Oventic είσαι πλέον μόνος σου.
Η γριούλα στη σκοπιά της πύλης με το παραδοσιακό ζαπατιστικό κόκκινο μαντήλι στο πρόσωπο, σου υπενθυμίζει οτι τα ισπανικά σου δεν πιάνουν τόπο εδώ, εκτός και αν η μητέρα σου ήταν Tzotzil. Θα φωνάξει όμως 2 υπεύθυνους μασκοφόρους να χειριστούν το θέμα, καθώς θα ρωτήσουν και θα συμπληρώσουν τα στοιχεία σου ενώ είσαι μάλλον τυχερός και δεν χρειάζεται να περιμένεις πάνω απο μισή ώρα για να σου επιτρέψουν να μπείς (συνήθως απ ότι μας έχουν πεί υπάρχει επίσιμη και γραφειοκρατική διαδικασία που μπορεί να πάρει και ώρες).
Ο μασκοφόρος συνοδός σου απο την Junta de Buen Gobierno σε πηγαίνει προς τα ενδότερα του χωριού. Τα χέρια του δουλεμένα, τα μάτια του αινιγματικά και τα ισπανικά του βγαίνουν δύσκολα, ινδιάνικο αίμα βλέπεις. Σου εξηγεί τι συμβαίνει στο χωριό, με δυσκολία απαντάει σε ¨καυτές¨ ερωτήσεις σου (αυτές να τις διαλέξεις προσεκτικά) και σου επιτρέπει να φωτογραφίσεις τις καλύβες και τα μικρά σπιτάκια που κοσμούνται απο συνθήματα, ζωγραφιές του Zapata, του Che και και φιγούρες με pasamontanas άλλωτε να χορεύουν άλλωτε να σε κοιτάνε επίμονα.
Η βροχή, η λάσπη, η υγρασία, η ομίχλη, τα βουνά και οι ήχοι της φύσης δημιουργούν κάτι το γοητευτικό για τον ξένο όμως καθώς φεύγεις, ξέρεις πολύ καλά οτι θα πρέπει να είσαι σκληρό καρύδι για να ζήσεις εδώ.
Πάς να πάρεις το combi και φυσικά περιμένεις 1.5 ώρα μέσα στο κρύο και την βροχή. Κάνεις κουβέντα με εναν Tzeltal αυτή τη φορά, μια πραγματικά εκπληκτική φυσιογνωμία που βγαίνει και αυτός απ’ το χωριό και ο οποίος σε καθησυχάζει. Tarde pero seguro (αργό αλλά σίγουρο) το combi. Δεν γνωρίζει που είναι η Ελλάδα, ούτε η Ευρώπη, θέλει όμως να ταξιδέψει να γνωρίσει νέους τόπους και ίσως γι αυτό να σε ρωτάει αν στην χώρα σου, όπου και αν είναι αυτή, το επίσημο νόμισμα είναι το Μexican Peso.
Αρχίζεις να γίνεσαι σκεπτικός και να προβληματίζεσαι για άλλη μια φορά.
Στο γυρισμό τα κλασσικά, τα χεις μάθει τώρα. Χαμός μες το combi, να αχνίζουν όλοι και να σηκώνονται όταν χρειάζεται να κατέβει ενας ινδιάνος με την τεράστια machete του απο πίσω. Λίγο διαφορετική εικόνα απο τα αστικά λεωφορεία της Αθήνας δεν νομίζεις?
Καθώς προσεγγίζεις το San Andres Larrainzar, κάνε μια στάση (εμείς πήγαμε άλλη μέρα). Και αυτό επιδεικτικά έξω απο το πεδίο του ηλίου, είναι υποτιθεται το κέντρο της περιοχής αλλά τρομερά παλιομοδίτικο. Πάλι παίρνεις τον ρόλο του εξωγήινου με τα πράσινα μάτια και την κεραία καθώς περιπλανιέσαι μονάχος στους παγωμένους δρόμους του χωριού. Εδώ έλαβαν χώρα τo 1996 (νομίζω) οι επίσημες συνομιλίες ανακωχής μεταξύ των Zapatistas και της Mal Gobierno, και φυσικά μαντέψτε ποιός δεν τις τήρησε.
Η σφαγή του Acteal το 1997 σου δίνει την αποστομωτική απάντηση.
Μην φάς στην cocina economica που βρίσκεται σε ενα στενό στο πάνω μέρος της πλατείας, εκτός αν στο περσινό ταξίδι σου στην Βραζιλία ξέμεινες μόνος σου στον Αμαζόνιο και άρχισες να τρώς φίδια και κάθε λογής ζωύφια για να επιβιώσεις. Απεναντίας, μια βόλτα στην μικρή αγορά πίσω απο τον κεντρικό ναό θα σε ανταμείψει με μερικά σακουλάκια εκπληκτικά αράπικα φυστίκια.
Σε πάω πάλι για ύπνο γιατι αύριο πρωί-πρωί έχεις trip στα San Juan Chamula και Zinacantan.
San Juan Chamula - Zinacantan
Προτίμησε ξανά κάποιο ηρωικό combi και με τίποτα οργανωμένο tour, τα οποία εκτός απο βαρετά είναι και πανάκριβα γι αυτά τα χωριά, για κάποιον περιέργο λόγο.
Φτάνοντας στην κεντρική πλατεία του San juan Chamula και μετρώντας τους τουρίστες, παίζει και να βγούν περισσότεροι απο τους ντόπιους. Παρόλα αυτά το κλίμα είναι ενδιαφέρον, όπως και το εσωτερικό του Templo de San Juan. Ο εν λόγω κύριος είναι σε πιο περίοπτη θέση απο τον Jesus μέσα στην εκκλησία, όπου όταν μπείς θα παρατηρήσεις οτι γίνεται ενα μπάχαλο. Πιστοί με κόκα κόλα να προσεύχονται, να γιατρεύουν ασθένειες και ό,τι άλλο θες και φυσικά φωτογραφία δεν τραβάς, γιατί σε βλέπω για συνοπτική θυσία στον San Juan, πιθανότατα απο βίαιη και υπερβολική κατανάλωση κόκα κόλα.
Γενικά οι Chamulans έχουν τον τουρισμό, το χρήμα, τα όπλα και την εξουσία. Μια κοπέλα στο San Cristobal τους περιέγραψε ως μαφία και πιθανότατα έχει δίκιο. Πιστοί στυλοβάτες του κόμματος PRI, κερδίζουν την αυτονομία τους με τα ανάλογα ανταλλάγματα απο την κυβέρνηση, κάτω απο το τραπέζι. Και παρόλο που θα δείς ένα κάρο γιαγιάδες και παιδάκια να πουλάνε μικρές μινιατούρες των Ζαπατίστας, μην νομίζεις οτι τους συμπαθούν κιόλας, κάθε άλλο. Άλλες βλέψεις έχουν οι Ζαπατίστας για τη γη και σίγουρα άλλες οι Chamulans που απολαμβάνουν τη ζεστή αγκαλιά του PRI.
Ο Roy τις προάλλες που παραλίγο να πατήσει μια κατσίκα εδω κοντά, μας ενημερώνει οτι καλύτερα να πάταγε κάποιο παιδάκι παρά μια κατσίκα, που εδω είναι ιερή. Το παρατράβηξες του λέω αλλά και πάλι, είναι τρελοί αυτοί οι Chamulans.
Στη συνέχεια καβάλα στο combi και κάνε την βολτούλα σου στο Zinacantan, εκεί τουρίστες θα δείς πολύ λιγότερους (εμείς είδαμε μόνο ενα μικρό γκρούπ). Φημίζεται για τα λουλούδια του το χωριό, παζάρι δυστυχώς δεν πετύχαμε εκεί αλλά φαντάζομαι θα έχει και το δικό του ενδιαφέρον να το δείς και αυτό.
ΜΙΚΡΑ – ΜΙΚΡΑ
Στην πόλη κάτσαμε σύνολο 6 μέρες, 4 στο πήγαινε και 2 στο έλα. Αιτία, περισσότερο τα τρομερά χωριά που βρίσκονται στα βουνά, παρά ,η κατα τα άλλα, ιδιαίτερη και ζωντανή πόλη του San Cristobal.
Έχει πλάκα μια βόλτα στις σπηλιές Grutas de San Cristobal που βρίσκονται νότια στο δρόμο προς το Comitan. Αλλα, καλά, μη νομίζεις, δεν χάθηκε και ο κόσμος αν δεν πάς.
Canon del Sumidero απο εδώ, είναι ενα μικρό must, ειδικά αν αποφάσισες να μη διαθέσεις ούτε μια ώρα στην Tuxtla. Αξίζει σίγουρα να το κάνεις. Δεν είσαι το ίδιο σίγουρος όμως, για το κοντικό χωριό Chiapa de Corzo. Ασφυκτικά τουριστικό και βαρετό. Και το πράμα γίνεται χειρότερο αμα κάνεις και κάναν εμετό.
Να είσαι ευγενικός και χαμογελαστός με τους indigenas των χωριών. Έτσι ξεπερνούν τις φοβίες και την επιφυλακτικότητά τους προς εσένα και σε στολίζουν με χαιρετούρες και χαμόγελα.
Μην οπλίζεις, στοχεύεις και αρχίζεις τις ριπές φωτογραφιών σαν Γιαπωνέζος, στους indigenas κυρίως στα χωριά πάνω στα βουνά. Παίζει να βρεθείς σε κανα χαντάκι, προτού καλά-καλά το καταλάβεις.
Θα χρειαστείς λίγο καιρό μέχρι να βάλεις σε σειρά ολα όσα είδες στο San Cristobal. Μήπως χρειαστεί να ξαναπεράσεις 1-2 μερούλες πιο μετά, με καθαρό μυαλό?
(*ζητώ συγνώμη για το μέγεθος. προσπαθώ να χωρίζω σε παραγράφους και να βάζω τίτλους για να κουραστεί οσο το δυνατόν λιγότερο όποιος ενδιαφέρεται να το διαβάσει. πρέπει να έβαλα και σχεδόν σε όλες τις λέξεις τόνους! ακολουθούν comitan και palenque στα μπαμ)
