Klair
Member
- Μηνύματα
- 2.210
- Likes
- 25.750
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ
- Βυτίνα-Όρος Μαίναλο-Χιονοδρομικό Κέντρο-Αλωνίσταινα
- Νυμφασία-Λεβίδι
- Ελάτη-Στεμνίτσα
- Ελληνικό-Λούσιος ποταμός-Αρχαία Γόρτυνα
- Καρύταινα: Το Τολέδο της Ελλάδας!
- Όρος Σαϊτάς
- Βυζαντινός ναός Παναγίας Λεβιδίου και Αρχαιολογικός Χώρος Ορχομενού
- Ναός Αγίας Φωτεινής Μαντινείας
- Και μετά ήρθε ο "Λέανδρος"!
- Βλαχέρνα-Κάστρο Μπεζενίκου-Παναγία Καταφυγιώτισσα-Μονή Αγίας Ελεούσας-Όρος Καστανιά-Μονή Παναγίας της Βλαχέρνας.
- Σαν σήμερα η μάχη στο Λεβίδι, 14 Απριλίου 1821.
- Μαγούλιανα: Ο εξώστης της Αρκαδίας ή μήπως ολόκληρης της Πελοποννήσου;
- Βαλτεσινίκο: Ο τόπος με τα πολλά νερά!
- Μονή Αγίου Νικολάου Βαλτεσινίκου και Μυγδαλιά
- Αρχαιολογικός Χώρος Αρχαίας Μαντινείας
- Κοντοβάζαινα: Το κεφαλοχώρι με τα πολλά νερά και τα όμορφα πλατάνια
- Δήμητρα-Μουριά-Τεχνητή Λίμνη Λάδωνα-Λάδωνας ποταμός
- Λάστα: Το χωριό με μόνιμο αριθμό κατοίκων όσα τα δάχτυλα του ενός χεριού!
- Λαγκάδια: Το "κρεμαστό" χωριό με την πέτρινη ομορφιά!
- Λίμνη Τάκα
- Τεγέα: Αλέα-Αρχαιολογικό Μουσείο-Ναός Αλέας Αθηνάς-Αρχαιολογικό Πάρκο-Στάδιο
- Βούρβουρα: Το σιωπηλό χωριό με την παρθένα φύση
- Δάρα: Η Χώρα των Νάσων (Νησιών)
- Το Δάρα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας
- Το Δάρα μετά την Απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό
- Δάρα: Έθιμα και παραδόσεις
- Δάρα: Η μετάβαση από Δήμο σε Κοινότητα και η μετανάστευση
- Το Δάρα και ο Πόλεμος του 1940
- Το Δάρα και ο Εμφύλιος Πόλεμος
- Το Δάρα μετά τον Εμφύλιο και στα χρόνια της Δικτατορίας
- Το Δάρα και ο ζωοδότης κάμπος του
- Το Δάρα και το νερό
- Το μικρό Δάρα της Αυστραλίας
- Το Δάρα και το Μουσείο Λαϊκού Πολιτισμού
- Το Δάρα ζει στους ρυθμούς του Αστέρα Ραχούλας
- Κανδήλα-Ιερά Μονή Παναγίας της Κανδήλας-Πηγή Σίντζι
- Λίμνη-Χωτούσα-Αρχαιολογικός Χώρος Καφυών
- Λιμποβίσι-Αρκουδόρεμα-Χρυσοβίτσι: Στα λημέρια του Κολοκοτρώνη
- Πιάνα: Η κατοικία του Θεού Πάνα
- Ζάτουνα: Το χωριό πέρα από το ποτάμι
- Ζυγοβίστι: Το χωριό όπου η ιστορία δεν ξαπόστασε ακόμα-Ο τόπος των Αθανάτων
- Κάψια-Σπήλαιο Κάψια-Πηγή του Πανός-Μηλιά-Ιερό Ιππίου Ποσειδώνος
- Μονή Αιμυαλών
- Βαλτεσινίκο-Μονή Αγίου Νικολάου-Μονή Φιλοσόφου-Ζάτουνα
Το Δάρα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας
Το 1691, σύμφωνα με απογραφή των Ενετών, το Δάρα παρουσιάζεται με 89 σπίτια και 100 καλύβια. Είναι δε, μέσα στα τρία μεγαλύτερα χωριά της επαρχίας “Τριπολιτσάς” που τότε είχε 72 χωριά. Τα τελευταία χρόνια της τουρκικής κατοχής Αγάς της περιοχής ήταν ο Ιμπραήμ Αρναούτογλου, αλβανικής καταγωγής. Ο Ιμπραήμ Αρναούτογλου ήταν Αγάς σε 24 χωριά, με έδρα τα Καλάβρυτα. Σαν δεύτερη έδρα είχε το Δάρα, γιατί το χωριό ήταν μεγάλο και σχετικά οργανωμένο, αλλά κυρίως γιατί βρισκόταν στη μέση της διαδρομής Τρίπολης-Καλαβρύτων. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις των Τούρκων στο Δάρα ήταν για την εποχή εκείνη αξιόλογες. Μερικά από αυτά τα κτίρια υπάρχουν και σήμερα στο χωριό. Ο Αγάς είχε δύο σπίτια, το ένα για κατοικία του, και το άλλο για ξενώνα.
Μέσα στον κάμπο του Δάρα σώζεται μέχρι σήμερα ο Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος. Το 1715 ο Ασουμάν Πασάς είχε στρατοπεδεύσει στον Παλιόπυργο με 6.000-7.000 άντρες. Εκεί μια νύχτα, 200 Έλληνες με τον Δήμο Κολοκοτρώνη, έκαναν επίθεση και όπως ήταν επόμενο έπαθαν πανωλεθρία. Γλίτωσαν λίγοι, μεταξύ αυτών ο Δήμος Κολοκοτρώνης και ο γιος του, ο Μπότσικας. Οι Έλληνες θεώρησαν υπεύθυνο για τη μεγάλη καταστροφή ακόμα και τον Άγιο-Νικόλαο της Βλαχέρνας και γι΄ αυτό τον είπαν Κακο-Νικόλα. Για τον ίδιο λόγο είπαν και τον Παλιόπυργο, Κερατόπυργο.
Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος
Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του γράφει για τη μάχη στον Παλιόπυργο:
-"Ο Δήμος πήρε γυναίκα του τη θυγατέρα του καπετάν Χρονά από το Χρυσοβίτσι, μεγάλο σπίτι. Τότε ήταν όταν ο Μοροζίνης εκυρίευσε τον Μοριά και επί Βενετσάνων δεν ήτο παρά καπεταναίοι. Το παιδί αυτού του Δήμου ονομάσθη τοιούτο, διότι ήτο μικρός και μαυριδερός, ονομάσθη Μπότσικας. Εις τον καιρόν του Μπότσικα εμβήκαν Τούρκοι στον Μοριά. Οι Χρυσοβιτσιώτες, Αλωνιστιώτες και Αρκουδορεματίται επήγαν και επολέμησαν εις του Ντάρα (Δάρα) τον Πύργον, έξι χιλιάδες Τούρκους. Αυτοί εχαλάστηκαν και εγλύτωσε ο Μπότσικας. Αυτός είχε παιδί τον Γιάννη και ένας Αρβανίτης είπε: "Βρε τι μπιθεκούρας είναι αυτός"! Δηλαδή πόσο ο κώλος του είναι σαν κοτρώνι και έτσι έμεινε το όνομα Κολοκοτρώνης".
Ο Γιάννης ήταν ο παππούς και ο Μπότσικας ο προπάππους του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Στον Παλιόπυργο υπάρχει πηγή νερού. Από τα νερά αυτής της πηγής ποτίζεται το μεγαλύτερο μέρος της κοιλάδας του Τράγου ποταμού. Η κοιλάδα ανήκει κατά τα 4/5 στην Κοινότητα Δάρα και το υπόλοιπο 1/5 ανήκει στο χωριό Πράσινο. Τα παλιά χρόνια λειτουργούσαν στο Πράσινο δύο νερόμυλοι με τα νερά αυτής της πηγής. Η μοιρασιά όμως της ίδιας πηγής έφερε διενέξεις και επεισόδια μεταξύ των δύο χωριών.
Είμαι σε θέση να γνωρίζω, από οικογενειακές παραδόσεις και διηγήσεις, κάποια επεισόδια που έλαβαν χώρα, από το 1898 μέχρι και την οριστική διευθέτηση του θέματος με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, το 1929. Ένα περιστατικό που γνωρίζω είναι το εξής: Μερικοί Δαραίοι πήγαν να γυρίσουν το νερό προς τον κάμπο του χωριού. Το φράγμα (δέση το έλεγαν) το έκαναν με πέτρες, χόρτα και χώμα. Ο Χ. Μ. μπήκε στο νερό και εργάστηκε για αρκετές ώρες. Τα νερά του Παλιόπυργου, ακόμα και το καλοκαίρι, είναι πάρα πολύ κρύα και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να πάθει ψύξη και να πεθάνει, μετά από τρεις μέρες, στην ηλικία των 36 ετών. Ο Χ. Μ. ανήκε στον συγγενικό μου κύκλο και έτσι γνωρίζω από διηγήσεις αυτήν την ιστορία. Ακολούθησαν πολλές ακόμα διενέξεις και πολλές ιστορίες γύρω από τα νερά του Παλιόπυργου, ώσπου να βρεθεί η οριστική λύση. Η είσοδος του Πύργου είναι υπερυψωμένη κατά μήκος της βόρειας πλευράς, ακριβώς πάνω από την πηγή του νερού, έτσι ώστε να μην είναι ορατή από τους διερχόμενους. Ασφάλιζε δε με ξύλινη αμπάρα. Εμείς αυτήν τη φορά βρήκαμε την πηγή εντελώς στεγνή και για πρώτη φορά στη ζωή μου κατάφερα να μπω στο εσωτερικό του Πύργου.
Οι δύο παρακάτω φωτογραφίες αποτυπώνουν ξεκάθαρα το πρόβλημα της λειψυδρίας από το οποίο δεν έχει γλιτώσει ούτε η κοιλάδα του Τράγου ποταμού. Πριν μερικά χρόνια το σημείο που σήμερα είναι εντελώς άνυδρο, κατακλυζόταν από γάργαρο και παγωμένο νερό, εμποδίζοντας την είσοδο στο εσωτερικό του Πύργου, αφού η "πόρτα" του βρίσκεται στην όχθη αυτής της πηγής:
Στις 21 Μαρτίου 1821 στο Δάρα έγιναν σοβαρά επαναστατικά επεισόδια. Πολλοί Δαραίοι, αφού προξένησαν ζημιές στο σπίτι του Αγά, τέτοιες που να τον προσβάλλουν και να τον ταπεινώνουν, κυνήγησαν στη συνέχεια τους Κεχαγιάδες του κάμπου. Στον δρόμο ενώθηκαν με Λεβιδαίους και Βλαχερνιώτες και τους έφτασαν κυνηγώντας τους μέχρι το χωριό Κάψια.
Επιπλέον σκότωσαν τον αράπη-καφετζή του Αρναούτογλου, ο οποίος τον έστειλε να ειδοποιήσει τους Δαραίους ραγιάδες να βγουν και να τον υποδεχτούν στο χωριό, που ήταν το τσιφλίκι του. Ο αράπης ήταν υποχρεωμένος να περάσει, λόγω διαδρομής, από συγκεκριμένο σημείο. Εκεί τον περίμεναν και τον σκότωσαν. Το σημείο αυτό οι ντόπιοι το ονομάζουν "Αχλάδα του Αράπη". Ακόμα θυμάμαι, από τα παιδικά μου χρόνια, τις γιαγιάδες του χωριού να λένε, ότι στην "Αχλάδα του Αράπη" έβλεπαν διάφορα "φαντάσματα". Μεταξύ των άλλων, ακουγόταν στο χωριό, ότι διάφοροι έβλεπαν ένα μαύρο σκυλί ανεβασμένο στην Αχλάδα.
Από αυτά τα περιστατικά του Δάρα αναστατώθηκε η Τριπολιτσά και έβαλαν αμέσως τους πρόκριτους και τους αρχιερείς στη φυλακή. Τα γεγονότα αυτά μόνο τυχαία δεν ήταν. Το κυνήγι των Κεχαγιάδων του κάμπου και ο φόνος του αράπη, έδωσαν το έναυσμα στα γύρω χωριά, να κλείσουν το ντερβένι (πέρασμα) του δρόμου Τρίπολης-Καλαβρύτων. Είναι εξακριβωμένο πως ο Αρναούτογλου με τη συνοδεία του, την ίδια μέρα, βρήκε το πέρασμα κλειστό και γύρισε πίσω στα Καλάβρυτα.
Δεν πέρασαν καλά-καλά 25 μέρες από τότε που οι Δαραίοι έκαναν τη δική τους Επανάσταση, στις 21 Μαρτίου, και το χωριό μετατράπηκε σε οργανωμένο στρατόπεδο. Ξεπετάχτηκαν οργανωμένα και ετοιμοπόλεμα σώματα, με δικούς τους καπεταναίους, που έγιναν μπροστάρηδες στις μάχες που ακολούθησαν. 140 άτομα βρέθηκαν στις πρώτες γραμμές του Αγώνα. Στην ηρωική μάχη του Λεβιδίου πολέμησαν τους Τούρκους συμβάλλοντας στη νίκη των Ελλήνων. Το Δάρα, όχι μόνο είχε αξιόλογα ένοπλα σώματα, αλλά είχε και την ευθύνη του εφοδιασμού, σε εξοπλισμό και τρόφιμα. Ολόκληρες οικογένειες συμμετείχαν στον Απελευθερωτικό Αγώνα, με απεριόριστη προσφορά σε αίμα και χρήματα. Το μέγεθος της οργανωμένης συμμετοχής και η ανάδειξη τόσων καπεταναίων ήταν το αποτέλεσμα μιας καλής προετοιμασίας, υλικής και ψυχολογικής.
Ο Αγάς ήταν ο αφέντης, ο νόμος και η δύναμη. Στη διάθεσή του είχε ολόκληρους στρατούς, κοτζαμπάσηδες και μεγαλοτσιφλικάδες. Οι σχέσεις τους ήταν αλληλοεξαρτώμενες, οικονομικές πάνω απ' όλα, αλλά και κοινωνικές. Όλα αυτά ήταν πολύ δύσκολο να πολεμηθούν, όμως αφού σήκωσαν κεφάλι και λάβαρα, και αφού ορκίστηκαν λευτεριά, ξεκίνησαν και τα πήραν όλα σβάρνα. Νίκησαν τη σκλαβιά, τη φτώχεια, την ανέχεια και τον φόβο. Κουρέλιασαν των αφεντάδων τη δύναμη και όρισαν τη δική τους μοίρα. Τα τελευταία χρόνια της σκλαβιάς στον Μοριά σφραγίστηκαν από την παρουσία του Ιμπραήμ Πασά. Ο Ιμπραήμ βρέθηκε με όλο του το στράτευμα στον κάμπο του Δάρα, στις θέσεις Αραδαρίες και Παλιόπυργο, όπου είχε το στρατηγείο του. Από εδώ έκανε διάφορες επιδρομές αιχμαλωτίζοντας γυναικόπαιδα και παίρνοντας ζώα, τα οποία έβοσκαν στα λιβάδια του κάμπου.
Στο διάστημα που ο Αιγύπτιος στρατάρχης ήταν με τον στρατό του στον κάμπο του Δάρα, έπιασαν οι Έλληνες αιχμάλωτο τον ανιψιό του και στη συνέχεια τον σκότωσαν. Ο Ιμπραήμ διέταξε πένθος σε όλο το στράτευμα και αποφάσισε εκδίκηση. Εξαπλώθηκε παντού στα γύρω βουνά και έφτασε μέχρι το χωριό Λάστα. Βρήκε το νεκρό σώμα του ανιψιού του και από τον θυμό του πρόσταξε να ξεθεμελιώσουν όλο το χωριό, να κάψουν τα ζώα και ό,τι άλλο έβρισκαν στον δρόμο τους. Εκείνες τις μέρες ο Ιμπραήμ έκαψε και τις δύο εκκλησίες του Δάρα, τον Άη Γιώργη, και τον Άη Θανάση στο παλιό νεκροταφείο.
Επί Τουρκοκρατίας χρησιμοποιούσαν ως μονάδα μέτρησης αγροτικών επιφανειών τα ζευγολατεία-ζευγάρια. Η μονάδα αυτή είχε τόσα στρέμματα, όσα μπορούσε να οργώσει ένα ζευγάρι ζώων τον χρόνο, στις εποχές της καλλιέργειας. Η μονάδα αυτή, ήταν μονάδα κατά προσέγγιση, και με αυξομειώσεις στις διάφορες περιοχές. Αργότερα στο χωριό, ακόμα και για τα ξερικά χωράφια, υπήρχε η μονάδα μέτρησης "μεροδούλι", δηλαδή όσο χωράφι μπορούσε να οργώσει την ημέρα ένα ζευγάρι ζώων. Τα 74 χωριά της επαρχίας ήταν χωρισμένα επί Τουρκοκρατίας σε δύο ομάδες. Στα χωριά Τσιφλίκια που ήταν 24, και στα χωριά Καριγιέδες που ήταν 50.
Στα χωριά Τσιφλίκια τα σπίτια και τα κτήματα ήταν ιδιοκτησία του Αγά. Στα χωριά Καριγιέδες τα περισσότερα σπίτια και κτήματα ήταν ιδιοκτησία των κατοίκων. Από τα 50 χωριά Καριγιέδες τα τρία μεγαλύτερα ήταν το Λεβίδι (569 άτομα), το Βαλτέτσι (510 άτομα) και το Δάρα (507 άτομα). @Smaragda53 τα Βούρβουρα (151 άτομα) ανήκαν στα χωριά Καριγιέδες.
Ο κάμπος του Δάρα, των 3.500 περίπου στρεμμάτων, κατά τα τελευταία 100 χρόνια της Τουρκοκρατίας, ήταν αρχικά, κατά μεγάλο μέρος του, ιδιοκτησία του τσιφλικά Θανάση Κουλά, και μετά του Ιμπραήμ Αρναούτογλου, καθώς και της Μονής Κερνίτσης (αναλυτικές πληροφορίες για τη Μονή στο κεφάλαιο "Νυμφασία: Το χωριό όπου έλουζαν τα μαλλιά τους οι Νύμφες" (post 22).
Ελλάδα - Ιδέες για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου στην Αρκαδία!!
Ο Θανάσης Κουλάς από την Καρύταινα είχε 30 τσιφλίκια στον Μοριά, μεταξύ αυτών και ένα στον κάμπο του Δάρα, το οποίο του παραχώρησαν οι Τούρκοι, μετά τη μάχη του Παλιόπυργου.
Από υπόμνημα των κατοίκων του Δάρα, στις 9/8/1839, προς τον τότε βασιλιά Όθωνα, φαίνεται πως τα κτήματα του κάμπου ήταν αιωρούμενα από πλευράς ιδιοκτησίας. Το 1836 οι κάτοικοι ζήτησαν την προικοδότησή τους με τα κτήματα του κάμπου. Την ίδια εποχή, κατά παράλογο τρόπο, ζήτησαν προικοδότηση από το Ελληνικό Δημόσιο και Τούρκοι, μη κάτοικοι Δάρα. Εκείνη τη χρονική περίοδο, μαζί με τους Δαραίους, έκανε αίτηση και κάποιος συγγενής του Ιμπραήμ Αρναούτογλου. Ήταν η ανιψιά του, η Αντιλέ. Η Αντιλέ μετά την Απελευθέρωση έμεινε στην Ελλάδα και πήρε το χριστιανικό όνομα Χαρίκλεια. Ανάδοχος της Χαρίκλειας ήταν ο ίδιος ο Ιωάννης Καποδίστριας. Το Ελληνικό Δημόσιο την προικοδότησε με 1.000 στρέμματα στις Μυκήνες και με 100 στρέμματα στον κάμπο του Δάρα. Τελικά τα 3.500 στρέμματα προικοδοτήθηκαν στους Δαραίους. Ακόμα και σήμερα, ολόκληρες περιοχές είναι γνωστές με τα επίθετα των κληρούχων.
Το 1691, σύμφωνα με απογραφή των Ενετών, το Δάρα παρουσιάζεται με 89 σπίτια και 100 καλύβια. Είναι δε, μέσα στα τρία μεγαλύτερα χωριά της επαρχίας “Τριπολιτσάς” που τότε είχε 72 χωριά. Τα τελευταία χρόνια της τουρκικής κατοχής Αγάς της περιοχής ήταν ο Ιμπραήμ Αρναούτογλου, αλβανικής καταγωγής. Ο Ιμπραήμ Αρναούτογλου ήταν Αγάς σε 24 χωριά, με έδρα τα Καλάβρυτα. Σαν δεύτερη έδρα είχε το Δάρα, γιατί το χωριό ήταν μεγάλο και σχετικά οργανωμένο, αλλά κυρίως γιατί βρισκόταν στη μέση της διαδρομής Τρίπολης-Καλαβρύτων. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις των Τούρκων στο Δάρα ήταν για την εποχή εκείνη αξιόλογες. Μερικά από αυτά τα κτίρια υπάρχουν και σήμερα στο χωριό. Ο Αγάς είχε δύο σπίτια, το ένα για κατοικία του, και το άλλο για ξενώνα.
Μέσα στον κάμπο του Δάρα σώζεται μέχρι σήμερα ο Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος. Το 1715 ο Ασουμάν Πασάς είχε στρατοπεδεύσει στον Παλιόπυργο με 6.000-7.000 άντρες. Εκεί μια νύχτα, 200 Έλληνες με τον Δήμο Κολοκοτρώνη, έκαναν επίθεση και όπως ήταν επόμενο έπαθαν πανωλεθρία. Γλίτωσαν λίγοι, μεταξύ αυτών ο Δήμος Κολοκοτρώνης και ο γιος του, ο Μπότσικας. Οι Έλληνες θεώρησαν υπεύθυνο για τη μεγάλη καταστροφή ακόμα και τον Άγιο-Νικόλαο της Βλαχέρνας και γι΄ αυτό τον είπαν Κακο-Νικόλα. Για τον ίδιο λόγο είπαν και τον Παλιόπυργο, Κερατόπυργο.
Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος
Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του γράφει για τη μάχη στον Παλιόπυργο:
-"Ο Δήμος πήρε γυναίκα του τη θυγατέρα του καπετάν Χρονά από το Χρυσοβίτσι, μεγάλο σπίτι. Τότε ήταν όταν ο Μοροζίνης εκυρίευσε τον Μοριά και επί Βενετσάνων δεν ήτο παρά καπεταναίοι. Το παιδί αυτού του Δήμου ονομάσθη τοιούτο, διότι ήτο μικρός και μαυριδερός, ονομάσθη Μπότσικας. Εις τον καιρόν του Μπότσικα εμβήκαν Τούρκοι στον Μοριά. Οι Χρυσοβιτσιώτες, Αλωνιστιώτες και Αρκουδορεματίται επήγαν και επολέμησαν εις του Ντάρα (Δάρα) τον Πύργον, έξι χιλιάδες Τούρκους. Αυτοί εχαλάστηκαν και εγλύτωσε ο Μπότσικας. Αυτός είχε παιδί τον Γιάννη και ένας Αρβανίτης είπε: "Βρε τι μπιθεκούρας είναι αυτός"! Δηλαδή πόσο ο κώλος του είναι σαν κοτρώνι και έτσι έμεινε το όνομα Κολοκοτρώνης".
Ο Γιάννης ήταν ο παππούς και ο Μπότσικας ο προπάππους του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Στον Παλιόπυργο υπάρχει πηγή νερού. Από τα νερά αυτής της πηγής ποτίζεται το μεγαλύτερο μέρος της κοιλάδας του Τράγου ποταμού. Η κοιλάδα ανήκει κατά τα 4/5 στην Κοινότητα Δάρα και το υπόλοιπο 1/5 ανήκει στο χωριό Πράσινο. Τα παλιά χρόνια λειτουργούσαν στο Πράσινο δύο νερόμυλοι με τα νερά αυτής της πηγής. Η μοιρασιά όμως της ίδιας πηγής έφερε διενέξεις και επεισόδια μεταξύ των δύο χωριών.
Είμαι σε θέση να γνωρίζω, από οικογενειακές παραδόσεις και διηγήσεις, κάποια επεισόδια που έλαβαν χώρα, από το 1898 μέχρι και την οριστική διευθέτηση του θέματος με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, το 1929. Ένα περιστατικό που γνωρίζω είναι το εξής: Μερικοί Δαραίοι πήγαν να γυρίσουν το νερό προς τον κάμπο του χωριού. Το φράγμα (δέση το έλεγαν) το έκαναν με πέτρες, χόρτα και χώμα. Ο Χ. Μ. μπήκε στο νερό και εργάστηκε για αρκετές ώρες. Τα νερά του Παλιόπυργου, ακόμα και το καλοκαίρι, είναι πάρα πολύ κρύα και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να πάθει ψύξη και να πεθάνει, μετά από τρεις μέρες, στην ηλικία των 36 ετών. Ο Χ. Μ. ανήκε στον συγγενικό μου κύκλο και έτσι γνωρίζω από διηγήσεις αυτήν την ιστορία. Ακολούθησαν πολλές ακόμα διενέξεις και πολλές ιστορίες γύρω από τα νερά του Παλιόπυργου, ώσπου να βρεθεί η οριστική λύση. Η είσοδος του Πύργου είναι υπερυψωμένη κατά μήκος της βόρειας πλευράς, ακριβώς πάνω από την πηγή του νερού, έτσι ώστε να μην είναι ορατή από τους διερχόμενους. Ασφάλιζε δε με ξύλινη αμπάρα. Εμείς αυτήν τη φορά βρήκαμε την πηγή εντελώς στεγνή και για πρώτη φορά στη ζωή μου κατάφερα να μπω στο εσωτερικό του Πύργου.
Οι δύο παρακάτω φωτογραφίες αποτυπώνουν ξεκάθαρα το πρόβλημα της λειψυδρίας από το οποίο δεν έχει γλιτώσει ούτε η κοιλάδα του Τράγου ποταμού. Πριν μερικά χρόνια το σημείο που σήμερα είναι εντελώς άνυδρο, κατακλυζόταν από γάργαρο και παγωμένο νερό, εμποδίζοντας την είσοδο στο εσωτερικό του Πύργου, αφού η "πόρτα" του βρίσκεται στην όχθη αυτής της πηγής:
Στις 21 Μαρτίου 1821 στο Δάρα έγιναν σοβαρά επαναστατικά επεισόδια. Πολλοί Δαραίοι, αφού προξένησαν ζημιές στο σπίτι του Αγά, τέτοιες που να τον προσβάλλουν και να τον ταπεινώνουν, κυνήγησαν στη συνέχεια τους Κεχαγιάδες του κάμπου. Στον δρόμο ενώθηκαν με Λεβιδαίους και Βλαχερνιώτες και τους έφτασαν κυνηγώντας τους μέχρι το χωριό Κάψια.
Επιπλέον σκότωσαν τον αράπη-καφετζή του Αρναούτογλου, ο οποίος τον έστειλε να ειδοποιήσει τους Δαραίους ραγιάδες να βγουν και να τον υποδεχτούν στο χωριό, που ήταν το τσιφλίκι του. Ο αράπης ήταν υποχρεωμένος να περάσει, λόγω διαδρομής, από συγκεκριμένο σημείο. Εκεί τον περίμεναν και τον σκότωσαν. Το σημείο αυτό οι ντόπιοι το ονομάζουν "Αχλάδα του Αράπη". Ακόμα θυμάμαι, από τα παιδικά μου χρόνια, τις γιαγιάδες του χωριού να λένε, ότι στην "Αχλάδα του Αράπη" έβλεπαν διάφορα "φαντάσματα". Μεταξύ των άλλων, ακουγόταν στο χωριό, ότι διάφοροι έβλεπαν ένα μαύρο σκυλί ανεβασμένο στην Αχλάδα.
Από αυτά τα περιστατικά του Δάρα αναστατώθηκε η Τριπολιτσά και έβαλαν αμέσως τους πρόκριτους και τους αρχιερείς στη φυλακή. Τα γεγονότα αυτά μόνο τυχαία δεν ήταν. Το κυνήγι των Κεχαγιάδων του κάμπου και ο φόνος του αράπη, έδωσαν το έναυσμα στα γύρω χωριά, να κλείσουν το ντερβένι (πέρασμα) του δρόμου Τρίπολης-Καλαβρύτων. Είναι εξακριβωμένο πως ο Αρναούτογλου με τη συνοδεία του, την ίδια μέρα, βρήκε το πέρασμα κλειστό και γύρισε πίσω στα Καλάβρυτα.
Δεν πέρασαν καλά-καλά 25 μέρες από τότε που οι Δαραίοι έκαναν τη δική τους Επανάσταση, στις 21 Μαρτίου, και το χωριό μετατράπηκε σε οργανωμένο στρατόπεδο. Ξεπετάχτηκαν οργανωμένα και ετοιμοπόλεμα σώματα, με δικούς τους καπεταναίους, που έγιναν μπροστάρηδες στις μάχες που ακολούθησαν. 140 άτομα βρέθηκαν στις πρώτες γραμμές του Αγώνα. Στην ηρωική μάχη του Λεβιδίου πολέμησαν τους Τούρκους συμβάλλοντας στη νίκη των Ελλήνων. Το Δάρα, όχι μόνο είχε αξιόλογα ένοπλα σώματα, αλλά είχε και την ευθύνη του εφοδιασμού, σε εξοπλισμό και τρόφιμα. Ολόκληρες οικογένειες συμμετείχαν στον Απελευθερωτικό Αγώνα, με απεριόριστη προσφορά σε αίμα και χρήματα. Το μέγεθος της οργανωμένης συμμετοχής και η ανάδειξη τόσων καπεταναίων ήταν το αποτέλεσμα μιας καλής προετοιμασίας, υλικής και ψυχολογικής.
Ο Αγάς ήταν ο αφέντης, ο νόμος και η δύναμη. Στη διάθεσή του είχε ολόκληρους στρατούς, κοτζαμπάσηδες και μεγαλοτσιφλικάδες. Οι σχέσεις τους ήταν αλληλοεξαρτώμενες, οικονομικές πάνω απ' όλα, αλλά και κοινωνικές. Όλα αυτά ήταν πολύ δύσκολο να πολεμηθούν, όμως αφού σήκωσαν κεφάλι και λάβαρα, και αφού ορκίστηκαν λευτεριά, ξεκίνησαν και τα πήραν όλα σβάρνα. Νίκησαν τη σκλαβιά, τη φτώχεια, την ανέχεια και τον φόβο. Κουρέλιασαν των αφεντάδων τη δύναμη και όρισαν τη δική τους μοίρα. Τα τελευταία χρόνια της σκλαβιάς στον Μοριά σφραγίστηκαν από την παρουσία του Ιμπραήμ Πασά. Ο Ιμπραήμ βρέθηκε με όλο του το στράτευμα στον κάμπο του Δάρα, στις θέσεις Αραδαρίες και Παλιόπυργο, όπου είχε το στρατηγείο του. Από εδώ έκανε διάφορες επιδρομές αιχμαλωτίζοντας γυναικόπαιδα και παίρνοντας ζώα, τα οποία έβοσκαν στα λιβάδια του κάμπου.
Στο διάστημα που ο Αιγύπτιος στρατάρχης ήταν με τον στρατό του στον κάμπο του Δάρα, έπιασαν οι Έλληνες αιχμάλωτο τον ανιψιό του και στη συνέχεια τον σκότωσαν. Ο Ιμπραήμ διέταξε πένθος σε όλο το στράτευμα και αποφάσισε εκδίκηση. Εξαπλώθηκε παντού στα γύρω βουνά και έφτασε μέχρι το χωριό Λάστα. Βρήκε το νεκρό σώμα του ανιψιού του και από τον θυμό του πρόσταξε να ξεθεμελιώσουν όλο το χωριό, να κάψουν τα ζώα και ό,τι άλλο έβρισκαν στον δρόμο τους. Εκείνες τις μέρες ο Ιμπραήμ έκαψε και τις δύο εκκλησίες του Δάρα, τον Άη Γιώργη, και τον Άη Θανάση στο παλιό νεκροταφείο.
Επί Τουρκοκρατίας χρησιμοποιούσαν ως μονάδα μέτρησης αγροτικών επιφανειών τα ζευγολατεία-ζευγάρια. Η μονάδα αυτή είχε τόσα στρέμματα, όσα μπορούσε να οργώσει ένα ζευγάρι ζώων τον χρόνο, στις εποχές της καλλιέργειας. Η μονάδα αυτή, ήταν μονάδα κατά προσέγγιση, και με αυξομειώσεις στις διάφορες περιοχές. Αργότερα στο χωριό, ακόμα και για τα ξερικά χωράφια, υπήρχε η μονάδα μέτρησης "μεροδούλι", δηλαδή όσο χωράφι μπορούσε να οργώσει την ημέρα ένα ζευγάρι ζώων. Τα 74 χωριά της επαρχίας ήταν χωρισμένα επί Τουρκοκρατίας σε δύο ομάδες. Στα χωριά Τσιφλίκια που ήταν 24, και στα χωριά Καριγιέδες που ήταν 50.
Στα χωριά Τσιφλίκια τα σπίτια και τα κτήματα ήταν ιδιοκτησία του Αγά. Στα χωριά Καριγιέδες τα περισσότερα σπίτια και κτήματα ήταν ιδιοκτησία των κατοίκων. Από τα 50 χωριά Καριγιέδες τα τρία μεγαλύτερα ήταν το Λεβίδι (569 άτομα), το Βαλτέτσι (510 άτομα) και το Δάρα (507 άτομα). @Smaragda53 τα Βούρβουρα (151 άτομα) ανήκαν στα χωριά Καριγιέδες.
Ο κάμπος του Δάρα, των 3.500 περίπου στρεμμάτων, κατά τα τελευταία 100 χρόνια της Τουρκοκρατίας, ήταν αρχικά, κατά μεγάλο μέρος του, ιδιοκτησία του τσιφλικά Θανάση Κουλά, και μετά του Ιμπραήμ Αρναούτογλου, καθώς και της Μονής Κερνίτσης (αναλυτικές πληροφορίες για τη Μονή στο κεφάλαιο "Νυμφασία: Το χωριό όπου έλουζαν τα μαλλιά τους οι Νύμφες" (post 22).
Ελλάδα - Ιδέες για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου στην Αρκαδία!!
Ο Θανάσης Κουλάς από την Καρύταινα είχε 30 τσιφλίκια στον Μοριά, μεταξύ αυτών και ένα στον κάμπο του Δάρα, το οποίο του παραχώρησαν οι Τούρκοι, μετά τη μάχη του Παλιόπυργου.
Από υπόμνημα των κατοίκων του Δάρα, στις 9/8/1839, προς τον τότε βασιλιά Όθωνα, φαίνεται πως τα κτήματα του κάμπου ήταν αιωρούμενα από πλευράς ιδιοκτησίας. Το 1836 οι κάτοικοι ζήτησαν την προικοδότησή τους με τα κτήματα του κάμπου. Την ίδια εποχή, κατά παράλογο τρόπο, ζήτησαν προικοδότηση από το Ελληνικό Δημόσιο και Τούρκοι, μη κάτοικοι Δάρα. Εκείνη τη χρονική περίοδο, μαζί με τους Δαραίους, έκανε αίτηση και κάποιος συγγενής του Ιμπραήμ Αρναούτογλου. Ήταν η ανιψιά του, η Αντιλέ. Η Αντιλέ μετά την Απελευθέρωση έμεινε στην Ελλάδα και πήρε το χριστιανικό όνομα Χαρίκλεια. Ανάδοχος της Χαρίκλειας ήταν ο ίδιος ο Ιωάννης Καποδίστριας. Το Ελληνικό Δημόσιο την προικοδότησε με 1.000 στρέμματα στις Μυκήνες και με 100 στρέμματα στον κάμπο του Δάρα. Τελικά τα 3.500 στρέμματα προικοδοτήθηκαν στους Δαραίους. Ακόμα και σήμερα, ολόκληρες περιοχές είναι γνωστές με τα επίθετα των κληρούχων.
Last edited: