katkats
Moderator
- Μηνύματα
- 9.605
- Likes
- 12.424
- Επόμενο Ταξίδι
- ?
- Ταξίδι-Όνειρο
- Ν. Αμερική
Ħal Saflieni Hypogeum - Tarxien Temples - Paola
Τελευταία μέρα στη Μάλτα πήγαμε στην Paola, να εντρυφήσουμε στην προϊστορία. Από τον σταθμό πήραμε το λεωφορείο Νο2 και μετά από αρκετά σύντομη διαδρομή, παρ' όλη την κίνηση, φτάσαμε. Κλασικά κατεβήκαμε μια στάση μετά τη σωστή ( που είναι Paola 3). Ακολουθώντας πινακίδες φτάσαμε εύκολα στον προορισμό μας: Ħal Saflieni Hypogeum. Το νούμερο ένα αρχαιολογικό αξιοθέατο του αρχιπελάγους που βεβαίως κατέχει τη θέση του στη λίστα της Unesco.
Oh yes ξηλωθήκαμε. Τότες το εισιτήριο κόστιζε 30 ευρουλάκια. Κλείνεις καθορισμένη μέρα και ώρα. Εισιτήριο επιτόπου από το ταμείο για την ίδια μέρα είναι αδύνατο να βρεις. Παίζουν όμως αγοραπωλησίες εισιτηρίων μεταξύ τουριστών.
Εμείς είχαμε φτάσει νωρίτερα στο ραντεβού. Κάναμε λοιπόν μια μικρή βόλτα στην Paola. Πρόκειται για προάστιο της Valleta. Διώροφα, με τα γνωστά μπαλκόνια, άνετους δρόμους, αλλά τίποτα αξιομνημόνευτο.
Ακριβώς στη 1μμ στην είσοδο του Hypogeum συγκεντρωθήκαμε γύρω από τον οδηγό μας. Το γκρουπ αποτελούνταν από 8 τουρίστες, μαζί με εμάς. Κάθε γκρουπ αποτελείται από το πολύ 10 επισκέπτες (εμείς που ήμασταν και λιγότεροι σε φάσεις ίσα – ίσα χωρούσαμε) και σχηματίζονται μόλις 6 κάθε μέρα. Πήραμε audioguide, δώσαμε τις τσάντες και μηχανές, κλείσαμε κινητά και αφού παρακολουθήσαμε ένα διαφωτιστικό βίντεο στον χώρο υποδοχής, αρχίσαμε την κατάβαση. Όλοι αυτοί οι περιορισμοί εφαρμόζονται για να εξασφαλιστεί η διαφύλαξη του περιβάλλοντος του μνημείου. Επομένως, φωτογραφικό υλικό δεν έχω να σας δείξω. Οι φωτογραφίες από το υπόγειο είναι όλες παρμένες από το διαδίκτυο (από σάιτ που έκαναν σαφές ότι δίνουν την άδεια). Σας συστήνω να δείτε φωτογραφίες και βίντεο εδώ: http://heritagemalta.org/museums-sites/hal-saflieni-hypogeum/
Εντάξει, δεν κατεβήκαμε και στα έγκατα της γης, μερικά μέτρα μόνο, αλλά αυτή η σκοτεινιά, η ησυχία, οι άδειοι θάλαμοι σου έδιναν την αίσθηση σπηλαίου. Η όλη εμπειρία για εμένα ήταν υποβλητική και μπορώ να πω ότι δεν χαλάρωσα ούτε στιγμή όση ώρα διήρκεσε η ξενάγηση. Το audioguide ήταν στα αγγλικά και άκρως ικανοποιητικό. Δεν χρειαζόταν ιδιαίτερο χειρισμό, καθώς άρχιζε να “παίζει” μόλις φτάναμε σε προκαθορισμένα σημεία. Στο ενδιάμεσο ακούγαμε ειδικά δημιουργημένη μουσική για το υπόγειο, από αυτόν εδώ τον τύπο (τελευταία καταχώρηση και ηχητικό δείγμα). Από κάποια στιγμή και μετά απλά δεν την άντεχα άλλο! Ο ήδη χαμηλός φωτισμός, χαμήλωνε κι άλλο όταν φεύγαμε από ένα δωμάτιο. Ο οδηγός μας είχε συμπληρωματικό ρόλο στην ξενάγηση, για όποιες απορίες είχαμε και για να επισημάνει τα τρανταχτά σημεία. Φρόντιζε επίσης για την ασφαλή μας περιήγηση (προσοχή το κεφάλι, προσοχή γλιστράει κτλ).
Το Hypogeum υπήρξε ένα ταφικό μνημείο της νεολιθικής εποχής. Χρονολογείται χοντρικά από τουλάχιστον το 4000πΧ και ήταν σε χρήση για μια μεγάλη περίοδο, μέχρι περίπου το 2500πΧ. Η ανακάλυψή του έγινε το 1902, όταν το προάστιο της Paola άρχιζε να αναπτύσσεται και να χτίζεται και σίγουρα έδωσε μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη της αρχαιολογίας στη Μάλτα. Οι ιδιοκτήτες των σπιτιών από πάνω του προφανώς σφύριζαν ανέμελα για το τι υπάρχει κάτω από τα υπόγειά τους, αλλά ευτυχώς κάποια στιγμή όλα ήρθαν στο φως (τι μου θυμίζει, τι μου θυμίζει; ). Στην ξενάγηση είδαμε πηγάδια που είχαν αυτοί σκάψει και προστατευτικά τοιχία που είχαν χτίσει.
Αποτελείται από τρία επίπεδα. Χρειάστηκε να γκρεμιστούν σπίτια ώστε να εκσκαφτεί το άνω και πιο παλιό από αυτά. Ό,τι υπήρχε επιφανειακά, στην είσοδο του υπογείου, καταστράφηκε σχεδόν εξολοκλήρου. Το Hypogeum είναι σκαμμένο στον ασβεστόλιθο της Paola. Μπορεί κανείς να φανταστεί πως έσκαβαν και λάξευαν την πέτρα οι άνθρωποι της νεολιθική εποχής: με τα χέρια και με εργαλεία από ... πέτρα, εκμεταλλευόμενοι σχισμές στον βράχο.
Χρησίμευε ως τόπος ομαδικής ταφής. Υπολογίζεται ότι κάπου 7000 άνθρωποι είχαν ταφεί εκεί. Κατά τις ανασκαφές βρέθηκαν ανθρώπινα οστά, αλλά και δώρα: κεραμικά βάζα, πέτρινα και πήλινα αγαλματίδια κτλ. Από αυτά το πιο γνωστό είναι η “Sleeping Lady”, μια μικροσκοπική, αλλά πολύ λεπτομερής πήλινη φιγούρα που βρέθηκε μέσα σε μια τρύπα.
Από https://commons.wikimedia.org/wiki/File:245.jpg
Είδαμε πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους αίθουσες, θαλάμους, τοίχους ζωγραφισμένους με κόκκινη ώχρα, περάσαμε από διαδρόμους, κατεβήκαμε σκαλιά, κοιτάξαμε μέσα από παράθυρα.
(από www.viewingmalta.com)
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι τεχνίτες που έφτιαξαν το υπόγειο, έδωσαν βάση στην εμφάνιση των δωματίων δημιουργώντας ψευδαισθήσεις και χρησιμοποιώντας “προχωρημένες” τεχνικές. Δυο τουλάχιστον δωμάτια φαίνεται ότι έχουν σκαφτεί έτσι ώστε να μιμούνται τους μεγαλιθικούς ναούς, της ίδιας χρονικής περιόδου που υπάρχουν στην επιφάνεια πχ. τους Tarxien. Μάλιστα έχουν λαξέψει με τέτοιο τρόπο το ταβάνι ώστε να δίνει την εντύπωση στηριζόμενης οροφής, οπότε ίσως και οι μεγαλιθικοί ναοί να είχαν παρόμοιες οροφές.
Κύριος θάλαμος - fish eye (από www.viewingmalta.com)
Holy of holies - replica (μεγαλιθικού) ναού (από www.viewingmalta.com)
Άξιζε; Ασφαλώς!
Ένα αυτονόητο tip που θα ήθελα να δώσω είναι να αγοράσετε τον επίσημο οδηγό για το υπόγειο (Malta insight heritage guides) από το πωλητήριο. Εκτός του ότι είναι πλήρης και πολύ κατατοπιστικός, θα σας χρησιμεύσει ως σουβενίρ για ένα αξιοθέατο όπου οι φωτογραφίες απαγορεύονται.
Τα δικά μας σουβενίρ από το υπόγειο.
Όταν τελείωσε η ξενάγηση (μετά από 50') και βγήκαμε έξω στη λιακάδα, κινήσαμε να ολοκληρώσουμε την αρχαιολογική εμπειρία στη Μάλτα με έναν μεγαλιθικό ναό. Έτσι μετά από ούτε 10 λεπτά περπάτημα βρεθήκαμε στον αρχαιολογικό χώρο Tarxien.
Πρόκειται για ένα συγκρότημα τεσσάρων μεγαλιθικών κατασκευών, χτισμένων κολλητά. Προστατεύονται από στέγαστρο, το οποίο όμως δεν τους αποκόβει εντελώς από τα σύγχρονα κτίρια της Paola σε απόσταση αναπνοής. Έχει κατασκευαστεί υπερυψωμένη διαδρομή που κυκλώνει το μνημείο και που στο τέλος της σε οδηγεί στο εσωτερικό των ναών. Επεξηγηματικές πινακίδες υπάρχουν πολλές στον χώρο, όρεξη να έχεις να διαβάζεις. Μαζί με άλλους έξι μεγαλιθικούς ναούς της Μάλτας είναι κατοχυρωμένοι στη λίστα παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco.
Η ανακάλυψή τους έγινε λίγα χρόνια μετά την ανακάλυψη του υπογείου, μετά και από μαρτυρίες αγρότη ότι έβρισκε τεράστιες πέτρες λίγα μέτρα από το έδαφος του χωραφιού του. Προφανώς ο κόσμος είχε αρχίσει να ευαισθητοποιείται ως προς τη σημασία των αρχαιοτήτων. Και οι δυο τοποθεσίες έχουν εκσκαφτεί από τον ίδιο άνθρωπο τον Sir Themistocles Zammit (πετυχημένος γιατρός στο επάγγελμα) που θεωρείται ο πατέρας της αρχαιολογίας στη Μάλτα.
Χρονολογικά ο χώρος άρχισε να χρησιμοποιείται την ίδια περίοδο πάνω – κάτω με το υπόγειο και περίπου το 3600 πΧ κατασκευάστηκε ο πρώτος και πιο ταπεινός μεγαλιθικός “ναός” του συγκροτήματος από τον οποίο λίγα έχουν διασωθεί. Τα εισαγωγικά μπαίνουν γιατί η χρήση των οικοδομημάτων δεν έχει αποσαφηνιστεί και ο όρος "ναός" μάλλον χρησιμοποιείται χάριν ευκολίας. Την περίοδο 3000 – 2500 πΧ κτίστηκαν οι άλλοι τρεις ναοί που είναι πολύ μεγαλύτεροι και καλύτερα διακοσμημένοι. Η χρήση των ναών συνεχίστηκε και κατά την εποχή του χαλκού. Ήταν ταφικά μνημεία, με διαφορετικά έθιμα και υπάρχουν ενδείξεις ότι ο χώρος ήταν σε χρήση μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια.
Το υπόλοιπο του αγάλματος δεν σώζεται. Υπολογίζεται ότι έφτανε τα 2 μέτρα.
Και μια χωρίς το στέγαστρο
(από www.viewingmalta.com)
Άξιζε; Φυσικά, γιατί είναι πολύ κοντά στη Βαλέτα, η επίσκεψη δεν παίρνει πολύ ώρα, το εισιτήριο είναι φθηνό (6€) και έναν μεγαλιθικό πρέπει να δεις πριν φύγεις από Μάλτα.
Τελευταία μέρα στη Μάλτα πήγαμε στην Paola, να εντρυφήσουμε στην προϊστορία. Από τον σταθμό πήραμε το λεωφορείο Νο2 και μετά από αρκετά σύντομη διαδρομή, παρ' όλη την κίνηση, φτάσαμε. Κλασικά κατεβήκαμε μια στάση μετά τη σωστή ( που είναι Paola 3). Ακολουθώντας πινακίδες φτάσαμε εύκολα στον προορισμό μας: Ħal Saflieni Hypogeum. Το νούμερο ένα αρχαιολογικό αξιοθέατο του αρχιπελάγους που βεβαίως κατέχει τη θέση του στη λίστα της Unesco.
Oh yes ξηλωθήκαμε. Τότες το εισιτήριο κόστιζε 30 ευρουλάκια. Κλείνεις καθορισμένη μέρα και ώρα. Εισιτήριο επιτόπου από το ταμείο για την ίδια μέρα είναι αδύνατο να βρεις. Παίζουν όμως αγοραπωλησίες εισιτηρίων μεταξύ τουριστών.
Εμείς είχαμε φτάσει νωρίτερα στο ραντεβού. Κάναμε λοιπόν μια μικρή βόλτα στην Paola. Πρόκειται για προάστιο της Valleta. Διώροφα, με τα γνωστά μπαλκόνια, άνετους δρόμους, αλλά τίποτα αξιομνημόνευτο.
Ακριβώς στη 1μμ στην είσοδο του Hypogeum συγκεντρωθήκαμε γύρω από τον οδηγό μας. Το γκρουπ αποτελούνταν από 8 τουρίστες, μαζί με εμάς. Κάθε γκρουπ αποτελείται από το πολύ 10 επισκέπτες (εμείς που ήμασταν και λιγότεροι σε φάσεις ίσα – ίσα χωρούσαμε) και σχηματίζονται μόλις 6 κάθε μέρα. Πήραμε audioguide, δώσαμε τις τσάντες και μηχανές, κλείσαμε κινητά και αφού παρακολουθήσαμε ένα διαφωτιστικό βίντεο στον χώρο υποδοχής, αρχίσαμε την κατάβαση. Όλοι αυτοί οι περιορισμοί εφαρμόζονται για να εξασφαλιστεί η διαφύλαξη του περιβάλλοντος του μνημείου. Επομένως, φωτογραφικό υλικό δεν έχω να σας δείξω. Οι φωτογραφίες από το υπόγειο είναι όλες παρμένες από το διαδίκτυο (από σάιτ που έκαναν σαφές ότι δίνουν την άδεια). Σας συστήνω να δείτε φωτογραφίες και βίντεο εδώ: http://heritagemalta.org/museums-sites/hal-saflieni-hypogeum/
Εντάξει, δεν κατεβήκαμε και στα έγκατα της γης, μερικά μέτρα μόνο, αλλά αυτή η σκοτεινιά, η ησυχία, οι άδειοι θάλαμοι σου έδιναν την αίσθηση σπηλαίου. Η όλη εμπειρία για εμένα ήταν υποβλητική και μπορώ να πω ότι δεν χαλάρωσα ούτε στιγμή όση ώρα διήρκεσε η ξενάγηση. Το audioguide ήταν στα αγγλικά και άκρως ικανοποιητικό. Δεν χρειαζόταν ιδιαίτερο χειρισμό, καθώς άρχιζε να “παίζει” μόλις φτάναμε σε προκαθορισμένα σημεία. Στο ενδιάμεσο ακούγαμε ειδικά δημιουργημένη μουσική για το υπόγειο, από αυτόν εδώ τον τύπο (τελευταία καταχώρηση και ηχητικό δείγμα). Από κάποια στιγμή και μετά απλά δεν την άντεχα άλλο! Ο ήδη χαμηλός φωτισμός, χαμήλωνε κι άλλο όταν φεύγαμε από ένα δωμάτιο. Ο οδηγός μας είχε συμπληρωματικό ρόλο στην ξενάγηση, για όποιες απορίες είχαμε και για να επισημάνει τα τρανταχτά σημεία. Φρόντιζε επίσης για την ασφαλή μας περιήγηση (προσοχή το κεφάλι, προσοχή γλιστράει κτλ).
Το Hypogeum υπήρξε ένα ταφικό μνημείο της νεολιθικής εποχής. Χρονολογείται χοντρικά από τουλάχιστον το 4000πΧ και ήταν σε χρήση για μια μεγάλη περίοδο, μέχρι περίπου το 2500πΧ. Η ανακάλυψή του έγινε το 1902, όταν το προάστιο της Paola άρχιζε να αναπτύσσεται και να χτίζεται και σίγουρα έδωσε μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη της αρχαιολογίας στη Μάλτα. Οι ιδιοκτήτες των σπιτιών από πάνω του προφανώς σφύριζαν ανέμελα για το τι υπάρχει κάτω από τα υπόγειά τους, αλλά ευτυχώς κάποια στιγμή όλα ήρθαν στο φως (τι μου θυμίζει, τι μου θυμίζει; ). Στην ξενάγηση είδαμε πηγάδια που είχαν αυτοί σκάψει και προστατευτικά τοιχία που είχαν χτίσει.
Αποτελείται από τρία επίπεδα. Χρειάστηκε να γκρεμιστούν σπίτια ώστε να εκσκαφτεί το άνω και πιο παλιό από αυτά. Ό,τι υπήρχε επιφανειακά, στην είσοδο του υπογείου, καταστράφηκε σχεδόν εξολοκλήρου. Το Hypogeum είναι σκαμμένο στον ασβεστόλιθο της Paola. Μπορεί κανείς να φανταστεί πως έσκαβαν και λάξευαν την πέτρα οι άνθρωποι της νεολιθική εποχής: με τα χέρια και με εργαλεία από ... πέτρα, εκμεταλλευόμενοι σχισμές στον βράχο.
Χρησίμευε ως τόπος ομαδικής ταφής. Υπολογίζεται ότι κάπου 7000 άνθρωποι είχαν ταφεί εκεί. Κατά τις ανασκαφές βρέθηκαν ανθρώπινα οστά, αλλά και δώρα: κεραμικά βάζα, πέτρινα και πήλινα αγαλματίδια κτλ. Από αυτά το πιο γνωστό είναι η “Sleeping Lady”, μια μικροσκοπική, αλλά πολύ λεπτομερής πήλινη φιγούρα που βρέθηκε μέσα σε μια τρύπα.
Από https://commons.wikimedia.org/wiki/File:245.jpg
Είδαμε πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους αίθουσες, θαλάμους, τοίχους ζωγραφισμένους με κόκκινη ώχρα, περάσαμε από διαδρόμους, κατεβήκαμε σκαλιά, κοιτάξαμε μέσα από παράθυρα.
(από www.viewingmalta.com)
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι τεχνίτες που έφτιαξαν το υπόγειο, έδωσαν βάση στην εμφάνιση των δωματίων δημιουργώντας ψευδαισθήσεις και χρησιμοποιώντας “προχωρημένες” τεχνικές. Δυο τουλάχιστον δωμάτια φαίνεται ότι έχουν σκαφτεί έτσι ώστε να μιμούνται τους μεγαλιθικούς ναούς, της ίδιας χρονικής περιόδου που υπάρχουν στην επιφάνεια πχ. τους Tarxien. Μάλιστα έχουν λαξέψει με τέτοιο τρόπο το ταβάνι ώστε να δίνει την εντύπωση στηριζόμενης οροφής, οπότε ίσως και οι μεγαλιθικοί ναοί να είχαν παρόμοιες οροφές.
Κύριος θάλαμος - fish eye (από www.viewingmalta.com)
Holy of holies - replica (μεγαλιθικού) ναού (από www.viewingmalta.com)
Άξιζε; Ασφαλώς!
Ένα αυτονόητο tip που θα ήθελα να δώσω είναι να αγοράσετε τον επίσημο οδηγό για το υπόγειο (Malta insight heritage guides) από το πωλητήριο. Εκτός του ότι είναι πλήρης και πολύ κατατοπιστικός, θα σας χρησιμεύσει ως σουβενίρ για ένα αξιοθέατο όπου οι φωτογραφίες απαγορεύονται.
Τα δικά μας σουβενίρ από το υπόγειο.
Όταν τελείωσε η ξενάγηση (μετά από 50') και βγήκαμε έξω στη λιακάδα, κινήσαμε να ολοκληρώσουμε την αρχαιολογική εμπειρία στη Μάλτα με έναν μεγαλιθικό ναό. Έτσι μετά από ούτε 10 λεπτά περπάτημα βρεθήκαμε στον αρχαιολογικό χώρο Tarxien.
Πρόκειται για ένα συγκρότημα τεσσάρων μεγαλιθικών κατασκευών, χτισμένων κολλητά. Προστατεύονται από στέγαστρο, το οποίο όμως δεν τους αποκόβει εντελώς από τα σύγχρονα κτίρια της Paola σε απόσταση αναπνοής. Έχει κατασκευαστεί υπερυψωμένη διαδρομή που κυκλώνει το μνημείο και που στο τέλος της σε οδηγεί στο εσωτερικό των ναών. Επεξηγηματικές πινακίδες υπάρχουν πολλές στον χώρο, όρεξη να έχεις να διαβάζεις. Μαζί με άλλους έξι μεγαλιθικούς ναούς της Μάλτας είναι κατοχυρωμένοι στη λίστα παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco.
Η ανακάλυψή τους έγινε λίγα χρόνια μετά την ανακάλυψη του υπογείου, μετά και από μαρτυρίες αγρότη ότι έβρισκε τεράστιες πέτρες λίγα μέτρα από το έδαφος του χωραφιού του. Προφανώς ο κόσμος είχε αρχίσει να ευαισθητοποιείται ως προς τη σημασία των αρχαιοτήτων. Και οι δυο τοποθεσίες έχουν εκσκαφτεί από τον ίδιο άνθρωπο τον Sir Themistocles Zammit (πετυχημένος γιατρός στο επάγγελμα) που θεωρείται ο πατέρας της αρχαιολογίας στη Μάλτα.
Χρονολογικά ο χώρος άρχισε να χρησιμοποιείται την ίδια περίοδο πάνω – κάτω με το υπόγειο και περίπου το 3600 πΧ κατασκευάστηκε ο πρώτος και πιο ταπεινός μεγαλιθικός “ναός” του συγκροτήματος από τον οποίο λίγα έχουν διασωθεί. Τα εισαγωγικά μπαίνουν γιατί η χρήση των οικοδομημάτων δεν έχει αποσαφηνιστεί και ο όρος "ναός" μάλλον χρησιμοποιείται χάριν ευκολίας. Την περίοδο 3000 – 2500 πΧ κτίστηκαν οι άλλοι τρεις ναοί που είναι πολύ μεγαλύτεροι και καλύτερα διακοσμημένοι. Η χρήση των ναών συνεχίστηκε και κατά την εποχή του χαλκού. Ήταν ταφικά μνημεία, με διαφορετικά έθιμα και υπάρχουν ενδείξεις ότι ο χώρος ήταν σε χρήση μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια.
Το υπόλοιπο του αγάλματος δεν σώζεται. Υπολογίζεται ότι έφτανε τα 2 μέτρα.
Και μια χωρίς το στέγαστρο
(από www.viewingmalta.com)
Άξιζε; Φυσικά, γιατί είναι πολύ κοντά στη Βαλέτα, η επίσκεψη δεν παίρνει πολύ ώρα, το εισιτήριο είναι φθηνό (6€) και έναν μεγαλιθικό πρέπει να δεις πριν φύγεις από Μάλτα.
Last edited:
