whoknows
Member
- Μηνύματα
- 742
- Likes
- 2.228
- Επόμενο Ταξίδι
- Στο φεγγαρι
- Ταξίδι-Όνειρο
- Στο κεντρο της Γης
Μετά από πολύ καιρό που έχω να γράψω, σήμερα λέω να κάνουμε μια μίνι βουτιά στην Ιστορία.
Προσωπικά θεωρώ τη Μεγάλη Πολιορκία της Μάλτας ισάξια με τη νίκη των Γάλλων στο Πουατιέ και τη νίκη στη Πολιορκία της Βιέννης.
Η μάχη που έλαβε χώρα στη Μάλτα στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα κρίνεται ως μια από τις πιο ουσιαστικές για να μην επεκταθεί στην Ευρώπη η Οθωμανική Αυτοκρατορία και να μην αποτραπεί η Αναγέννηση και το ξύπνημα της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης.
Ακολουθεί υπέρ-τριπλο σεντόνι.. οσοι/ες θέλετε σας προσκαλώ σε μια ιστορική καθώς και φωτογραφική αναδρομή! (το εννοώ είναι τεράστιο
*****
Αρχίζοντας να πούμε ότι η σημερινή Valleta (που ως πόλη χτίστηκε εκ των υστέρων ως φόρος τιμής στη μνήμη του Μεγάλου Μαγίστρου, που αντιστάθηκε στην πολιορκία) δεν υπήρχε τότε.
Μέχρι τότε, στο σημείο όπου χτιστικε η Valleta, υπήρχε το κάστρο St. Elmo. Δανείζομαι τη περιγραφή απο τη @kalove, με την οποία συμφωνώ απόλυτα!
"Βαλέτα είναι μία γλώσσα γης, που εισχωρεί στην θάλασσα, με βαθιά φυσικά λιμάνια εκατέρωθεν. Ένα μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, με κραταιά τείχη, που όμοιά του δεν έχω δει πουθενά. Μια καστροπολιτεία παραμυθένια. Εδώ χάνεις την αίσθηση τού χρόνου."
Απέναντι στη σημερινή Valleta και στο το κάστρο St. Elmo, υπήρχαν οι λεγόμενες 3 πόλεις η Cospicua (ή Bormla), η Senglea (ή Isla) και το πιο ιστορικό μέρος το Birgu (ή Vittoriosa) με το κραταιό φρούριο τού SaintAngelo, στο βάθος το φρούριο της Ρινέλλα και μπροστά το Μεγάλο Λιμάνι. Το Birgu ήταν η πρώτη βάση των ιπποτών όταν φτάσανε στο νησί. Μετά τη Μεγάλη Πολιορκία μετονομάστηκε σε “Νικήτρια”, αλλά πολύ σύντομα έδωσε τα σκήπτρα της πρωτεύουσας στη Βαλέτα.
*****
Για να καταλάβουμε πλήρως τις συνθήκες και το ποιοι ήταν οι Ιππότες της Μάλτας, πρέπει να πάμε πολύ πίσω, συγκεκριμένα στη Α' Σταυροφορία τον 11ο αιώνα, στη Κύπρο & στη Ρόδο.
Η Α' Σταυροφορία (1096-1099) ήταν η πρώτη από μία σειρά σταυροφοριών που προσπάθησαν να ανακαταλάβουν τους Αγίους Τόπους. Η προκύπτουσα στρατιωτική εκστρατεία κυρίως Φράγκων ευγενών κορυφώθηκε τον Ιούλιο του 1099 με την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ και την ίδρυση του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ.
Τότε υπήρξε εγκατάσταση Αμαλφιτανών εμπόρων στην Ιερουσαλήμ και μετέπειτα ίδρυση ξενοδοχείων-νοσοκομείων στους Αγίους Τόπους. Ένα από τα τάγματα που δημιουργήθηκε εκεί, ήταν οι Οσπιτάλιοι Ιππότες ή Ιωαννίτες Ιππότες (Ordo Hospitalis Sancti Johannis Hierosolymitani (λάτιν., κατά λέξιν:«Τάγμα του Ξενώνα του Αγίου Ιωάννη του Ιεροσολυμίτη)).
Το τάγμα αυτό, όπως και οι Ναΐτες, ανέλαβε μετά την Α΄ Σταυροφορία και στρατιωτικό πέραν του ιατρικού του ρόλου, με πρώτη ευθύνη την περίθαλψη των αρρώστων προσκυνητών στα νοσοκομεία του Τάγματος κι έπειτα τον πόλεμο κατά των Σαρακηνών.
Ο Frederick Barbarossa, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ανέλαβε την προστασία του τάγματος σε ένα καταστατικό προνομίων που εξέδωσε το 1185. Οι Ιωαννίτες προέρχονταν από όλη την Ευρώπη αλλά κυρίως από τη Γαλλία όπως και οι Ναΐτες. Οι Ιωαννίτες είχαν το ισχυρότερο ιππικό, δραστηριοποιούνταν σε όλη την Ευρώπη και δεν δίστασαν να αναμειχθούν στη διοίκηση του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ.
Το 1187, ο Saladin (Salah ad-Din) κατέλαβε οριστικά την Ιερουσαλήμ και οι Ιωαννίτες μετεγκαταστάθηκαν στο κάστρο του Άγιο Ιωάννη της Άκρας. Στις 28 Μαΐου 1291 οι Σταυροφόροι έχασαν την Άκρα έπειτα από αιματηρή μάχη στη διάρκεια της οποίας ο Μεγάλος Μάγιστρος Jean de Villiers τραυματίστηκε σοβαρά. Οι Ναΐτες και οι Ιωαννίτες, με τις τελευταίες φραγκικές δυνάμεις, υποχρεώθηκαν τότε να εγκαταλείψουν τους Αγίους Τόπους. Οι Ιωαννίτες εγκαταστάθηκαν το 1291 στο νησί της Κύπρου.
*****
Κύπρος.. καμία πατρίδα για τους μελλοθάνατους!
Στην Κύπρο βασίλευε ο κατ' όνομα πλέον βασιλιάς της Ιερουσαλήμ Ερρίκος Β΄, του οποίου τη δυσπιστία κίνησαν οι Ιππότες αναμειγνύομενοι στις δυναστικές υποθέσεις του νησιού.
Οι Ιωαννίτες αντιλήφθηκαν σύντομα ότι το νησί ήταν απροστάτευτο και εκτεθειμένο στις αλλεπάλληλες επιδρομές Αράβων κουρσάρων. Εγκατεστημένοι σε ένα νησί οι Ιππότες, δεν είχαν άλλον τρόπο να συνεχίσουν τον πόλεμο παρά να βγαίνουν στη θάλασσα, και οι ναυμαχίες τους παρείχαν τη δυνατότητα να αποκομίζουν μεγαλύτερα κέρδη σε βάρος του εχθρού.
Το 1306 ο πάπας Κλήμης Ε΄, επέτρεψε στους Ιππότες να οπλίσουν το στόλο χωρίς την προηγούμενη έγκριση του Ερρίκου Β΄.
Η αυξανόμενη ένταση των σχέσεων μεταξύ Ιωαννιτών και βασιλείου της Κύπρου οδήγησε το 1307 τους Ιππότες στην απόφαση να καταλάβουν το νησί της Ρόδου, που ανήκε επίσημα στη Γένοβα, αλλά βρισκόταν σε αυτό μια Βυζαντινή φρουρά.
*****
Ρόδος... Μια νέα πατρίδα!
Οι ιππότες αγόρασαν το νησί από τους Γενουάτες, αλλά οι Βυζαντινοί, που υποστηρίχθηκαν από τον ντόπιο πληθυσμό, αντιστάθηκαν στους Ιππότες για αρκετά χρόνια ακόμη. Το 1309, η Ρόδος τελικά υποτάχθηκε στους ιππότες και έγινε η κύρια βάση τους μέχρι το 1522. Στη Ρόδο οι Ιωαννίτες Ιππότες, έγιναν πλέον γνωστοί ως "Ιππότες της Ρόδου".
Για δύο αιώνες, οι ιππότες της Ρόδου, έχοντας μετατραπεί, ως επί το πλείστον, σε μια στρατιωτικοποιημένη δομή, με ποικίλη επιτυχία πολέμησαν πειρατές και απέτρεψαν τις προσπάθειες να οργανώσουν ναυτικές εισβολές στην Ευρώπη από τους Άραβες και τους Οθωμανούς.
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, ήταν φανερό ότι η Ρόδος θα αποτελούσε έναν από τους προσεχείς στόχους των Οθωμανών. Ωστόσο ακολούθησαν αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες να καταλάβουν τη Ρόδο.
Το 1521 Σουλτάνος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας έγινε ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής. Η Ρόδος ήταν ένα εμπόδιο στις επικοινωνίες της Κωνσταντινούπολης με τις νέες επαρχίες της Αίγυπτο και Συρία, και ο σουλτάνος αποφάσισε να το απαλείψει.
Μετά από πέντε μήνες πολιορκίας της Ρόδου, οι Ιωαννίτες Ιππότες δεν ήθελαν ούτε να ακούσουν περί συνθηκολόγησης. Τελικά, ενώ ο Σουλεϊμάν ήταν έτοιμος να λύσει την πολιορκία, μια προδοσία τον βοήθησε να πιέσει ασφυκτικά τους πολιορκημένους, που έβλεπαν ότι πια είχαν εξαντλήσει τις αμυντικές τους δυνατότητες. Όμως, δεν ηττήθηκαν κατά κράτος, καθώς ο Σουλτάνος εκτίμησε τον ηρωισμό των Ιπποτών και διαπραγματεύτηκε την αποχώρηση τους.
Την 1η Ιανουαρίου του 1523, οι λιγοστοί ιππότες που επιβίωσαν από την πεντάμηνη πολιορκία, επιβιβάστηκαν στις γαλέρες έφυγαν από το νησί χωρίς να έχουν βρει που θα μεταφέρουν την έδρα του Τάγματος.
Μια τρικυμία τους έβγαλε στην Κρήτη πρώτα και μετά στα Κύθηρα. Η Βενετία δεν ήταν πρόθυμη να τους δώσει καταφύγιο και πήγαν στη Νάπολη και από κει στο Βιτέρμπο το 1524.
Το 1530, μετά την αποτυχημένη τους προσπάθεια να καταλάβουν τη Μεθώνη, ο Κάρολος Ε΄ της Ισπανίαςμε την ιδιότητά του ως βασιλιά της Σικελίας, τους παραχώρησε τη Μάλτα και από τότε μέχρι σήμερα είναι γνωστοί ως οι Ιππότες της Μάλτας.
*****
Μάλτα... Ένα νέο σπίτι, όπου γράψανε Ιστορία!
Το Τάγμα εγκαταστάθηκε στην πόλη Vittoriosa και την έκανε πρωτεύουσά του. Το αρχαίο φρούριο ξαναχτίστηκε και πήρε την ονομασία Φρούριο του Saint Angelo. Στο μεταξύ για την Οθωμανική Αυτοκρατορία η Μάλτα αποτελούσε για χρόνια ένα οχυρό που ήθελαν να ρίξουν και είχαν καταγράψει ήδη μια αποτυχία το 1551. Το 1560 είχαν επανέλθει κατατροπώνοντας τους Σταυροφόρους και το μονοπάτι για τη Μάλτα και την Ιταλία είχε μόλις ανοίξει.
Δεκατέσσερα χρόνια μετά την πρώτη επίθεση στο νησί, ο Σουλεϊμάν έστειλε το 1565 μια σημαντική δύναμη περίπου 48.000 ανδρών, -με την αυτοπεποίθηση των συνεχόμενων νικών, με πιο περήφανη αυτή κόντρα στους Μαμελούκους -για να καταλάβει τη Μάλτα, την οποία κατείχαν περίπου 500 ιππότες και 5.500 στρατιώτες.
Πρώτο στρατηγικό χτύπημα των Ιπποτών και του Μεγάλου Μαγιστρου Βαλετ, ήταν η οδηγία να ξεριζωθούν όλες οι καλλιέργειες έξω από το οχυρό τους και να δηλητηριαστούν όλα τα πηγάδια γύρω απ΄αυτό, ώστε να κόψει κάθε έννοια τροφοδοσίας.
Το πρόβλημα των Οθωμανών, ήταν ότι ο Σουλεϊμάν είχε διορίσει δύο διοικητές, τον Μουσταφά Πασά επικεφαλής του στρατού και τον γαμπρό του τον Πιαλί Πασά αρχηγό του στόλου. Οι δύο άνδρες βρισκόταν σε διαρκή σύγκρουση κάτι που είχε επίπτωση στο αποτέλεσμα.
*****
Απόβαση και πρώτες συγκρούσεις
Οι Οθωμανοί αγκυροβόλησαν αρχικά στον κόλπο Μαρσασιρόκο, στα νοτιοανατολικά και ξεκίνησαν την απόβαση. Απέναντί τους βρήκαν μόνο μικρά αποσπάσματα ιππικού των Ιπποτών που είχαν σταλεί προς επιτήρηση. Σε μια από τις συγκρούσεις αυτές αιχμαλωτίστηκε ο νεαρός ιππότης Αντριέν ντε Λα Ριβιέρ. Ο ιππότης, κατόπιν αγρίων βασανιστηρίων, “αποκάλυψε” στους Τούρκους το πλέον αδύνατο σημείο της άμυνας στο Μπίργκου. Ήταν η πύλη της Καστίλης. Αμέσως ο Μουσταφά εξαπέλυσε στο σημείο τους γενιτσάρους του, αλλά εκεί ήταν το ισχυρότερο σημείο της άμυνας. Ο ιππότης τους είχε παραπλανήσει.
Μετά το γεγονός, σοβαρή σύγκρουση ξέσπασε μεταξύ Μουσταφά και Πιαλί. Ο πρώτος ήθελε να επιτεθεί στη Μντίνα και να εκκαθαρίσει τα νώτα του. Ο δεύτερος ζητούσε επίθεση στο οχυρό του Αγίου Έλμου ώστε να ανοίξει για τα πλοία του το ασφαλές λιμάνι.
Τελικά επικράτησε η γνώμη του ναυάρχου και στις 29 Μαΐου οι Τούρκοι ξεκίνησαν την πολιορκία του μικρού οχυρού. Οι λίγοι αυτοί δέχτηκαν τις επιθέσεις της τουρκικής μάζας αλλά δεν κάμφθηκαν, ακόμα και όταν τμήμα του τείχους κατέρρευσε. Σε μια επίθεση οι αμυνόμενοι, χρησιμοποιώντας εμπρηστικά βλήματα και χειροβομβίδες έψησαν ζωντανούς εκατοντάδες γενιτσάρους.
Κάθε βράδυ, με βάρκες οι τραυματίες μεταφέρονταν στα άλλα οχυρά και στέλνονταν ενισχύσεις. Παρόλα αυτά η κατάσταση στο οχυρό κατέστη απελπιστική και Ιππότες που βρισκόταν σε αυτό ζήτησαν από τον μεγάλο μάγιστρο να εγκαταλειφθεί το οχυρό.
Ο Μαγιστρος Βαλέτ είχε καταλάβει ότι όσο περισσότερο κρατούσε το οχυρό του Αγίου Έλμου, τόσο περισσότερες πιθανότητες νίκης είχε καθώς κέρδιζε χρόνο την ώρα που ανέμενε ενισχύσεις από τον Ισπανό αντιβασιλιά της Σικελίας. Έτσι αρνήθηκε την εισήγηση.
Στο μεταξύ είχε φτάσει στη Μάλτα ο Τοργκούτ Ρέις για να αναλάβει την ανώτατη διοίκηση. Αυτός απέκοψε εντελώς τον ανεφοδιασμό διά θαλάσσης του οχυρού και διέταξε γενική επίθεση. Οι απομονωμένοι αμυνόμενοι όμως πέραν πάσης προσδοκίας άντεξαν. Ο δε Τουργκούτ Ρέις τραυματίσθηκε θανάσιμα από θραύσμα οβίδας.
Στη στεριά η επίθεση ξεκίνησε από την πόλη Μπιργκού. Εκεί οι Οθωμανοί φαινόταν να έχουν στριμώξει για τα καλά τους Ιππότες, μέχρι που συνέβη κάτι ανεξήγητο. Ένας από τους αρχηγούς του ιππικού διέταξε αντεπίθεση εν είδει εξόδου του Μεσολογγίου, με τους Οθωμανούς να τον βλέπουν να εφορμά από μακριά και να θεωρούν ότι πρόκειται για έναν συμμαχικό στρατό που περίμεναν από την Ιταλία. Όταν αντιλήφθηκαν ότι είναι εχθροί, ήταν αργά.
Οι στρατιές των Οθωμανών βρίσκονταν σε σημείο ορατό, αλλά όχι τόσο κοντά για να ξεκινήσει η εχθροπραξία. Παρόλα αυτά, η αδυναμία των ανεκπαίδευτων κατοίκων να διαχειριστούν τα κανόνια, εξελίχθηκε σε turning point της μάχης. Καθώς οι κανονιές έφευγαν προς τους Οθωμανούς, αλλά σε σημείο που φαινόταν ότι δεν πρόκειται να τους φτάσει, οι Οθωμανοί θορυβήθηκαν και σκέφτηκαν ότι για να σπαταλούν έτσι τέτοιο βαρύ οπλισμό, προφανώς είχαν και περίσσευμα, που οι ίδιοι δε μπορούσαν να αντιπαλέψουν.
Άρχισαν τότε να υποχωρούν και να ακυρώνουν εντελώς την πολιορκία.
Κατά την υποχώρηση έκανε την εμφάνισή του ο Ντον Γκαρσία Αλβάρες του Τολέδο, με ένα στράτευμα Σταυροφόρων 8. 000 αντρών.
Το βράδυ της 7ης Σεπτεμβρίου επήλθε το τέλος της πολιορκίας με μια περήφανη νίκη των Ιπποτών.
Οι Οθωμανοί είχαν βγει από την πολιορκία με απώλειες 10.000 ανδρών και πάνω. Οι Ιππότες είχαν επιζήσει από έναν βομβαρδισμό 130.000 κανονιοβολών.
*****
Επίλογος (επιτελους ουφ
Αμέσως μετά την πολιορκία ιδρύθηκε μια νέα πόλη, προκειμένου να υπερασπιστεί τη χερσόνησο του Xiberras από πιθανή επιστροφή του οθωμανικού στόλου.
Ονομάστηκε Humilissima Civitas Valletta — Η Ταπεινότατη Πόλη της Βαλέτας, στη συνέχεια πήρε το όνομα Βαλέτα, ως φόρος τιμής στον ιδρυτή της Μεγάλο Μάγιστρο του Τάγματος Ζαν ντε Λα Βαλέτ που απώθησε τους Οθωμανούς.
Αυτή η νίκη έγινε ένα από τα πιο διάσημα γεγονότα της Ευρώπης του 16ου αιώνα, σε σημείο που ο Βολταίρος έγραψε:
«Τίποτα δεν είναι πιο γνωστό από την πολιορκία της Μάλτας».
