Τιρκουάζ νερά και καταπράσινες βουνοκορφές ήταν το πρώτο θέαμα που διέκρινα από το παράθυρο του αεροπλάνου. Το χρώμα του νερού ήταν πολύ πιο θελκτικό από της Κούβας, ενώ το πόσα δέντρα υπήρχαν μου προκάλεσε έκπληξη, για μια χώρα για την οποία είχα διαβάσει ότι η αποψίλωση των δασών, που οφείλεται στο ότι οι κάτοικοι ακόμη κόβουν ξύλα για να μαγειρεύουν με φωτιές καθημερινά λόγω έλλειψης σπιτιών με παροχή ρεύματος, έχει δημιουργήσει απίστευτα προβλήματα, οικολογικά και οικονομικά. Πώς έφτασε αυτή η χώρα ως εδώ; Στην τελική μιλάμε για μια χώρα που μοιράζεται το ίδιο νησί με τη Δομηνικανή Δημοκρατία –που με όλα της τα προβλήματα δεν τη λες και κόλαση επί γης- και βρίσκεται τόσο κοντά στην πολιτισμένη, ασφαλέστατη, με δωρεάν σύστημα υγείας και παιδείας Κούβα, όπου από τα βουνά της Σιέρρα Μαέστρα φαίνεται σε μια καθαρή μέρα. Τι διάολο πήγε λάθος σε αυτό το κράτος; Γιατί να μην είναι ένα νορμάλ κράτος της Καραϊβικής, όπως είναι τα υπόλοιπα, με τα προβλήματά τους; Γιατί να μην είναι σαν τις Μπαχάμες, τη Τζαμάικα, την Κούβα η τη Δομινικανή Δημοκρατία; Τι διάολο έκαναν λάθος;
Η ιστορία της Αϊτής δεν είναι και τόσο διαφορετική από αυτή των γειτονικών της χωρών. Εποικήθηκε από φυλές Ινδιάνων που ήρθαν τόσο από το Γιουκατάν όσο και από τη βορειανατολική Νότιο Αμερική, με τους γνωστούς μας Ταϊνος (τους ίδιους που συναντά κανείς στην ιστορία του Πουέρτο Ρίκο, της ΔΔ και της Κούβας) να ονομάζουν το νησί “Αϊτή”, δηλαδή “ορεινό τόπο”. Ο Κολόμβος τους περιέγραψε ως φιλήσυχους ανθρώπους που δε γνώριζαν κακία ή ζηλοφθονία και μοιραία αποδεκατίστηκαν από ασθένειες και σφαγές μέσα σε λιγότερο από έναν αιώνα από την άφιξη των καλών Χριστιανών από την Ιβηρική.
Οι Ισπανοί με τη σειρά τους έχασαν το όποιο ενδιαφέρον είχαν για το δυτικό κομμάτι του νησιού μετά την κατάκτηση του σημερινού Μεξικού και του Περού που τους απέφεραν αμύθητα πλούτη κι επικεντρώθηκαν στο ανατολικό, αυτό που λέμε Δομηνικανή Δημοκρατία σήμερα. Το αποτέλεσμα ήταν η αφύλαχτη πια Αϊτή να αποτελέσει ορμητήριο κουρσάρων, πειρατών και λοιπών στοιχείων που εν τέλει το έριξαν στα ζαχαροκάλαμα και τον καπνό και δέχτηκαν να εκπολιτιστούν στη νέα αποικία που συμφωνήθηκε να ανήκει στη Γαλλία μετά τη συνθήκη του Ryswick με τους Ισπανούς το 1697.
Οι Γάλλοι που δεν είχαν δα και άπειρες αποικίες στην Αμερική όπως οι Ισπανοί, ασχολήθηκαν με την Αϊτή και τη μετέτρεψαν στην πιο επικερδή αποικία του κόσμου, αφού τους απέφερε –χάρη στον ιδρώτα των αφρικανών σκλάβων- περισσότερα από όσα όλες οι βρετανικές αποικίες της Αμερικής μαζί. Ήταν η πρώτη παραγωγός ζάχαρης και καφέ στον κόσμο, με σημαντικές εξαγωγές σε κακάο, indigo και βαμβάκι. Ειδικά δε το Cap Haitien στο οποίο θα προσγειωνόμουν σε λίγα λεπτά ήταν γνωστό ως “το
Παρίσι της Καραϊβικής”, γεμάτο με βίλες και πολυετελή θέατρα για την αριστοκρατία.
Με τους σκλάβους να είναι δεκαπλάσιοι από τους λευκούς και το σαδισμό των τελευταίων να χτυπάει κόκκινο, οι επαναστάσεις δεν άργησαν και στο τέλος μια από αυτές ευδοκίμησε το 1791, με το Louvertoure να είναι ο αδιαμφησβήτητος ηγέτης. Με το Ναπολέοντα να αναλαμβάνει τα ηνία της Γαλλίας πάντως, οι Γάλλοι επανήλθαν με το γαμπρό του Βοναπάρτη να συλλαμβάνει το Louvertoure ενώ υπoτίθεται θα διαπραγματεύονταν (καλές κουφάλες οι Γάλλοι…) και εστάλη πακέτο στη Γαλλία αλυσσοδεμένος, όπου πέθανε. Ωστόσο, οι Αϊτινοί στρατηγοί του Louvertoure προέβαλαν τόση αντίσταση που στο τέλος ο Ναπολέοντας αποφάσισε να παρατήσει όχι μόνο την Αϊτή, αλλά και να πουλήσει στις ΗΠΑ τις γαλλικές βορειαμερικάνικες αποικίες, συγχυσμένος με το χάος που προκαλούσαν οι ατέλειωτες επαναστάσεις.
Ο ηγέτης του νεοσύστατου κράτους της Αϊτής Dessalines την ψώνισε ως φαίνεται, αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας και στο τέλος εκτελέστηκε σε ένα όμορφο πραξικόπημα, που οδήγησε στον αναμενόμενο εμφύλιο βορά-νότου δηλαδή στο ντέρμπι μαύρων-μιγάδων, δηλαδή Christophe-Petion, όπου δε νίκησε κανείς και στο τέλος πέθαναν και οι δύο, για να αναλάβει ο Boyer, ο διάδοχος του δεύτερου. Αυτός ο καημένος προσπάθησε να αναγνωριστεί η Αϊτή από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις και τελικά υπό την απειλή της γαλλικής αρμάδας συμφώνησε στο να πληρώσει αποζημίωση στους Γάλλους για την απώλεια της απωλεσθείσας περιουσίας τους, με αντάλλαγμα την αναγνώριση. Μέχρι και σήμερα θεωρείται χειρότερη διαπραγμάτευση κι από αυτήν του Kαθηγητή Μπαρούφα, αφού η χώρα κατάντησε να πληρώνει το 80% του ΑΕΠ της (!!!!!) σε δάνεια προς τους Γάλλους, το οποίο οδήγησε τη χώρα σε ανείπωτη φτώχεια, που έφερε ατέλειωτη αστάθεια, πραξικοπήματα, επαναστάσεις και γενικά μέχρι και το 1920 η χώρα ήταν από τις φτωχότερες στον κόσμο.
Τελικά οι μεγάλοι αυτόκλητοι προστάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του γαλαξία, του πλανήτη και ειδικά της Καραϊβικής που μας ενδιαφέρει στην προκειμένη, οι Αμερικανοί, αποφάσισαν να βάλουν μια τάξη και να καταλάβουν το νησί το 1920, για να τσαντίσουν τους Αϊτινούς που έκαναν το μόνο που ξέρουν να κάνουν καλά: επανάσταση. Η οποία επανάσταση κούρασε τους Αμερικανούς που αποφάσισαν να αφήουν το νησί στην τύχη του το 1934 και αποχώρησαν.
Μετά από αλλεπάλληλα, αμέτρητα, αβάδιστα και ΑΑΒΟΡΑ πραξικοπήματα, πρωταθλητής των πραξικοπημάτων αναδείχθηκε ο αξέχαστος Φρανσουά Ντουβαλιέ, γνωστός και ως Papa Doc Duvalier (doc γιατί ήταν γιατρός και papa γιατί αργότερα ανέλαβε το άλλο ταλέντο, ο γιόκας του ο Baby Doc Duvalier). O πατέρας-τέρας αυτοανακηρύχθηκε President for Life, έκανε εξαφανίσεις, εκτελέσεις, απαγωγές, μέχρι και όλα τα μαύρα σκυλιά έβαλε να εκτελεστούν σε κάποια φάση, αλλά οι Αμερικανοί τον συντηρούσαν, ως αντικομουνιστή που θα αποτελούσε το αντίβαρο στη νέα απειλή της περιοχής που ήταν μια ψηλή, αξύριστη, καπνίζουσα μορφή ονόματι Φιντέλ Κάστρο. Όταν πέθανε ο πατέρας Ντουβαλιέ, ανέλαβε ο γιόκας του ο Baby Doc στα 19 του, που ήταν ακόμη χειρότερος και καταχρέωσε τη χώρα, μεταξύ άλλων χάρη στα πάρτι της Πρώτης Κυρίας που κόστιζαν κάτι εκατομμύρια και σε μια οικονομική πολιτική κουκουρούκου: στο τέλος η χώρα έμεινε χωρίς βενζίνη αφού δεν είχε χρήματα να την εισάγει κι ο γιόκας την έκανε για τη Γαλλία το 1986, με κάτι εκατομμύρια στους τραπεζικούς του λογαριασμούς.
Εν τέλει αυτός που κέρδισε τις εκλογές καθαρά και ξάστερα ήταν ο ιερέας Aristide, που είχε ολοφάνερα αριστερές ιδέες, οπότε έφαγε κι αυτός ένα πραξικόπημα από τους Αμερικανούς το 1990, αλλά ο διάδοχός του ήταν τόσο μπούφος που απηύδησαν μαζί του μέχρι και οι Αμερικανοί κι έκαναν νέο πραξικόπημα το 1994 για να φέρουν πίσω… τον Aristide (!!) που στο μεταξύ είχε γίνει καλό παιδί και είχε καταλάβει ότι χωρίς γιάνκηδες δεν έχει καρέκλα. Ο διάδοχός του ήταν ο δύσμοιρος Πρεβάλ, που μετά όμως τσακώθηκε με τον Aristide, που κέρδισε τις εκλογές απέναντι στον παλιό του φίλο, αλλά το αποτέλεσμα δεν άρεσε σε πολλούς κι έτσι… ξανάφαγε ένα πραξικόπημα στη μάπα.
Τελικά το comeback το έκανε ο Πρεβάλ, που κέρδισε τις εκλογές, κατάφερε να πείσει τους Αμερικανούς ότι δεν είναι κομουνιστής και τον Τσάβες ότι είναι (!), πήρε οικονομική βοήθεια κι από τους δύο και πάνω που φαινόταν ότι επιτέλους κάτι πάει να γίνει, χτύπησε ο Εγκέλαδος το 2010 με ένα σεισμό 7 Ρίχτερ που ισοπέδωσε την πρωτεύουσα και τα περίχωρα, κόστισε 200.000 ζωές και υποχρέωσε 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους να ζουν σε σκηνές, με τους λιμούς και τη χολέρα να οργιάζουν. Σα να μην έφταναν όλα αυτά ο Ντουβαλιέ κι ο Aristide αποφάσισαν να επιστρέψουν και οι δύο ταυτόχρονα, οι πολιτικές εντάσεις συνεχίστηκαν, τα λεφτά από την οικονομική βοήθεια έκαναν φτερά, ο στρατός έκανε ό,τι γούσταρε τις εκλογές και σε αυτή την ωραία ατμόσφαιρα γίνονταν και οι εκλογές στις οποίες θα γινόμασταν μάρτυρες κι εμείς.
Με δυο λόγια η χώρα κέρδισε την ανεξαρτησία της χωρίς να έχει ηγέτες που να ξέρουν να τη διαχειριστούν, μπήκε σε έναν κυκεώνα διαφθοράς, πραξικοπημάτων, λαϊκισμού, αυταρχισμού και ξένων παρεμβάσεων και στο καπάκι τη χτύπησαν και διάφορες φυσικές καταστροφές, από τις οποίες μόλις είχε αρχίσει να επουλώνει τις πληγές της. Σε αυτή την ταλαίπωρη και μουτζωμένη από την ιστορία χώρα προσγειώνομαι σε λίγα λεπτά. Άντε να δούμε τι θα δούμε…