Αίγυπτος Πνίγοντας το παρελθόν για να σωθεί το μέλλον

[galat]

Πριν ασχοληθούμε παραπάνω με το Deir El Medina και την καθημερινότητα των αρχαίων Αιγυπτίων, θα κάνουμε ένα μικρό διάλειμμα συνεχίζοντας το θέμα της σχέσης των Αιγυπτίων και του θανάτου και για τις ανάγκες της συζήτησης αυτής θα μεταφερθούμε για λίγο προσωρινά στο Καϊρο και λίγο πίσω πάλι στο Ασουάν.

Στις ανατολικές γειτονιές του Καϊρου υπάρχει μία εκτεταμένη περιοχή, που αποτελεί ένα σπάνιο αν όχι μοναδικό παγκόσμιο φαινόμενο. Η πόλη των νεκρών, ένα νεκροταφείο που κατοικείται και από ζωντανούς. Σε μία έκταση, που έχει μήκος περίπου 3,5 χιλιόμετρα και πλάτος πάνω από 600 μέτρα, θα συναντήσει κανείς κάτι πρωτοφανές. Τάφους στην μέση των χωμάτινων και φτωχικών δρόμων και παιδάκια να παίζουν ποδόσφαιρο ανάμεσά τους.

Το νεκροταφείο αυτό δημιουργήθηκε πολλούς αιώνες πριν, τον έβδομο αιώνα. Με την πάροδο των αιώνων εξαπλώθηκε για να αποκτήσει την σημερινή του έκταση. Οι Αιγύπτιοι διατήρησαν από την τρισχιλιετή φαραωνική περίοδο τις αντιλήψεις για τον θάνατο και τους νεκρούς. Μπορεί με την πάροδο των αιώνων να άλλαξαν θρήσκευμα. Μπορεί να έγιναν για κάποιους αιώνες χριστιανοί και στην συνέχεια μουσουλμάνοι, διατήρησαν όμως πολλές ταφικές συνήθειες, που προσάρμοσαν στις νέες κοινωνικές συνθήκες. Έτσι για να αποχαιρετήσει κάθε οικογένεια τον νεκρό της και να τον συνοδεύσει στην νέα του μεταθανάτια κατοικία, έφτιαχνε δίπλα στον τάφο ένα δωμάτιο, όπου μαζεύονταν η οικογένεια τις πρώτες 40 μέρες μετά τον θάνατο αλλά και σε κάθε επέτειο στο μέλλον. Το δωμάτιο αυτό, μπορεί να ήταν μικρό, λιτό και φτωχικό, αλλά ανάλογα με τον πλούτο της οικογενείας, μπορεί να ήταν ένα ολόκληρο μαυσωλείο με πλούσια διακόσμηση και εντυπωσιακή αρχιτεκτονική.

Οι οξυμένες στεγαστικές ανάγκες των πιό φτωχών στρωμάτων του πληθυσμού οδήγησε πολλούς από αυτούς να παραβιάσουν τις πόρτες των νεκρικών αυτών δωματίων και να κατοικήσουν ανάμεσα στους τάφους. Σήμερα όμως το τοπίο σε πολλά τμήματα της τεράστιας αυτής περιοχής έχει αλλάξει πολύ. Μπορεί να συναντά κανείς περιφραγμένες περιοχές με ταφικά μνημεία, που προστατεύονται με τον τρόπο αυτό και παραδίπλα τετραώροφες πολυκατοικίες, που έχουν κτιστεί αυθαίρετα δίπλα και πάνω από τα παλιά φτωχικά ταφικά δωμάτια. Σε γειτονιές ολόκληρες δεν θα μπορέσεις να φανταστείς ότι βρίσκεσαι μέσα σε ένα τεράστιο, ανοικτό και κατοικημένο νεκροταφείο, αφού νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε μία κανονική γειτονιά με τριώροφα και τετραώροφα κτίρια, με μαγαζάκια, με τζαμιά που και που και κανένα αυτοκίνητο. Μόνο η φτώχια, οι λάσπες στους χωμάτινους δρόμους, οι σωροί των για καιρό παρατημένων σκουπιδιών και ξάφνου ανάμεσα και ένας ξεχασμένος τάφος σε επαναφέρουν ξανά στην πραγματικότητα. Η νεκρόπολις του Καϊρου, είναι άγνωστο πόσους (ζωντανούς) κατοίκους φιλοξενεί. Εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ο αριθμός αυτός μπορεί να ανέρχεται σε μισό εκατομμύριο!

Η μικρή χειμωνιάτικη μέρα, ένα σφικτό και ήδη καθυστερημένο πρόγραμμα μας έφερε να ξεκινήσουμε την περιήγησή μας στην πόλη των ζωντανών νεκρών, μία μόλις ώρα πριν την δύση του ήλιου από την πολύ ωραία μονή (Khanqah) του σουλτάνου Faraq Ibn Barquq και κατευθυνθήκαμε νότια προς το Ashraf του Qayitbay. Φτάσαμε ως εδώ με ένα ταξί που πήραμε σε έναν από τους πολύβουους δρόμους του κέντρου. Όχι ένα από αυτά τα σύγχρονα ταξί για τους τουρίστες, αλλά ένα ετοιμόρροπο ταξί της δεκαετίας του 70. Το οδηγούσε ένας αδερφός μουσουλμάνος με την κελεμπία του την παραδοσιακή γενειάδα του και το καπελάκι στο κεφάλι. Βέβαια δεν μιλούσε λέξη αγγλικά, ούτε από τον χάρτη μπόρεσε να καταλάβει τον προορισμό μας, πέρα από μια γενική κατεύθυνση. Όμως ούτε σκέψη να εγκαταλείψει την κούρσα, που θα του εξασφάλιζε τουλάχιστον ένα ολόκληρο μεροκάματο. Στον δρόμο σταμάτησε και ρώτησε έναν ένστολο της τουριστικής αστυνομίας, που μας εξυπηρέτησε ευγενικότατα και έτσι μπορέσαμε να φτάσουμε στον προορισμό μας.

Κατεβαίνοντας από το ταξί διαπιστώσαμε ότι ήμασταν οι μοναδικοί δυτικοί στην περιοχή. Έτσι και αλλιώς η περιοχή δεν αποτελεί πρώτο αξιοθέατο, ήταν και η ώρα, ίσως και η εποχή και έτσι δεν συναντήσαμε ούτε έναν τουρίστα. Η αλήθεια είναι ότι νιώθαμε σαν την μύγα μες στο γάλα. Αποφύγαμε οποιαδήποτε φωτογραφία των κατοίκων και της φτώχιας τους, πέρα από φωτογραφίες μνημείων και εντελώς ερημικών περιοχών. Όμως αν και νιώσαμε άβολα, σε καμία περίπτωση – και αυτό δεν αποτελεί προτροπή για κανένα – δεν νιώσαμε τον παραμικρό κίνδυνο. Τουναντίον σε αντίθεση με όλη την υπόλοιπη Αίγυπτο, κατά έναν περίεργο λόγο, ούτε ένας δεν μας απηύθυνε τον λόγο για μπαξίσι ή για να μας πουλήσει προϊόντα ή υπηρεσίες. Ή για να είμαι ακριβής, ένας μόνο νεαρός μας πρότεινε ευγενέστατα αν θέλουμε να επισκεφτούμε το μαγαζί του, όπου έφτιαχνε χειροποίητα δώρα. Όμως ούτε επέμεινε, ούτε υπήρξε φορτικός. Δεν είχαμε πολύ χρόνο στην διάθεσή μας, έτσι μόλις έδυσε ο ήλιος εγκαταλείψαμε με ανάμεικτα συναισθήματα τον περίεργο αυτόν τόπο. Οι Αιγύπτιοι μπορεί να έχουν μία ειδική σχέση με τον θάνατο και τους νεκρούς, εμείς όμως σαν δυτικοί δεν θα νιώθαμε άνετα να περιπλανόμαστε στην πρωτοφανή αυτή νεκρόπολη υπό το φως των αστεριών.

Η νεκρόπολις του Καϊρου (Qayitbay necropolis) έχει ανακηρυχθεί και προστατεύεται από την UNESCO ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς. Βέβαια για να είμαι ειλικρινής δεν έχω καταλάβει ακριβώς σε τι συνίσταται η προστασία αυτή. Προστασία των ταφικών μνημείων από τους φτωχούς καταπατητές, ζητώντας συνεπώς την απομάκρυνσή τους; Ή αντιθέτως προστασία της πρωτοφανούς παγκοσμίας αυτής συνύπαρξης του κόσμου των νεκρών με αυτόν των ζωντανών και συνεπώς διατήρηση της φτώχειας τους; Ειλικρινά δεν γνωρίζω.

Πολλά χιλιόμετρα πιό νότια, στο Ασουάν αυτή την φορά, μια άλλη νεκρόπολις, το νεκροταφείο των Φατιμιδών, μας κίνησε την περιέργεια. Βρίσκεται μέσα στον αστικό ιστό της πόλης, αλλά αυτή δεν κατοικείται από ζωντανούς. Η μία της πλευρά βρίσκεται απέναντι από το μουσείο του Νουβικού πολιτισμού, ενώ η άλλη απέναντι από τον ημιτελή οβελίσκο και το αρχαίο λατομείο γρανίτη. Έχει ένα μήκος που φτάνει τα 2000 μέτρα και ένα πλάτος 500 μέτρων περίπου. Περνώντας με οποιοδήποτε τροχοφόρο τον δρόμο που συνδέει το Ασουάν με το μικρό και το μεγάλο φράγμα, είναι αδύνατο να μην προσέξει κανείς μία μεγάλη άδόμητη και βραχώδη έκταση με πολλούς διάσπαρτους θολωτούς τάφους και μαυσωλεία. Αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι ότι αυτό το νεκροταφείο, που χρονολογείται από τον 9ο αιώνα, εξακολουθεί να λειτουργεί ακόμα και σήμερα σαν νεκροταφείο. Δίπλα στα θολωτά μαυσωλεία αιώνων, λιτοί τάφοι της τελευταίας δεκαετίας. Ένα νεκροταφείο μέσα στο κέντρο της πόλης, ανοικτό στο κοινό και τους περιπατητές. Οι Αιγύπτιοι μπορούν άνετα να συνυπάρχουν με τον κόσμο των νεκρών…


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Α. Η πόλη των νεκρών στο Καϊρο

Το Khanqah του σουλτάνου Faraq Ibn Barquq

Το Ashraf του Qayitbay

Μία υπέροχη φωτογραφία της νεκρόπολης το 1904 (του Eduard Spelterini - πηγή wikipedia)

Η απόφαση της UNESCO για την κήρυξη της νεκρόπολις του Qayitbay σαν προστατευόμενου μνημείου.

Μερικές φωτογραφίες από το Panoramio

Β. Το νεκροταφείο των Φατιμιδών στο Ασσουάν

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 4
• 5
• 6
• 7
• 8

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 6 of 8

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[pattyyy]

Τα όσα μας γράφεις είναι πολύ ενδιαφέροντα!

 

[Borealis]

Θα σε έχουμε από κοντά Galat στη συνέχεια... οι φωτογραφίες είναι από το νάσιοναλ τζεογκράφικ?

 

[makisg]

μπράβο σου galat.πολύ ωραία περιγραφή.

 

[galat]

Θα σε έχουμε από κοντά Galat στη συνέχεια... οι φωτογραφίες είναι από το νάσιοναλ τζεογκράφικ?

Το σήμα του τόπικ είναι από το εξώφυλλο του τεύχους του Μαϊου του 1969 του National Geografic, που ήταν αφιερωμένο στην μεταφορά του Abu Simbel.
Οι δυο πρώτες φωτογραφίες με την ένδειξη "imagestate" είναι από το πολύ ωραίο site με ιστορικές φωτογραφίες Heritage Images : the premier source of cultural, historical and fine art images
Οι υπόλοιπες επαναλαμβάνονται σε πολλά site στο internet.

 

[galat]

Είκοσι δύο γιγαντιαία παζλ

Η κατασκευή του φράγματος του Ασουάν, ύψους 111 μέτρων και μήκους 3,26 χλμ, ξεκίνησε το 1960 και η λειτουργία του εγκαινιάστηκε το 1970. Από την κατασκευή του δημιουργήθηκε η λίμνη Νάσερ, με μήκος που φτάνει περίπου τα 550 χλμ και πλάτος που κυμαίνεται από 5 μέχρι 35 χλμ.

Στο ίδιο όμως διάστημα η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα με την UNESCO και την ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών ) έδινε μία μάχη με το χρόνο για να περισώσει ό,τι μπορούσε και προλάβαινε από τον αρχαίο πολιτισμό των Νουβίων. Με επικεφαλής τους αιγύπτιους αρχαιολόγους, που καίγονταν άμεσα για τον τόπο τους και τον πολιτισμό του και δίπλα τους πολλές εκατοντάδες επιφανείς αρχαιολόγους και άλλους επιστήμονες από όλο τον κόσμο, που είχαν ήδη δουλέψει στις πολλές και πολυάριθμες ξένες αρχαιολογικές αποστολές στην Αίγυπτο, ξεκίνησε μία παγκόσμια εκστρατεία για να πεισθούν κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμοί να χρηματοδοτήσουν και να στηρίξουν με τεχνικά και άλλα μέσα την προσπάθεια αυτή. Πράγματι με την αιγίδα της UNESCO και την συμμετοχή 40 χωρών πραγματοποιήθηκε ένα πρωτοφανές στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού έργο κόστους άνω των 87 εκ. δολαρίων (Shepard Krech - Encyclopedia of World Environmental History).Από το ποσό αυτό η διεθνής συμμετοχή ανήλθε σε 40 εκ.δολάρια (Victoire en Nubie, Torgny Save-Soderbergh, UNESCO). Το ποσό αυτό ήταν πράγματι πολύ μεγάλο για την εποχή, αλλά μόλις το 1/13 του κόστους κατασκευής του φράγματος του Ασουάν!. Στο ποσό αυτό συνεισέφερε και η Ελλάδα με 30.000 δολάρια. Ένα έργο πρωτοφανές για την έκτασή του, την ιδιομορφία του αντικειμένου του, τα μεγάλα τεχνικά προβλήματα που καλείτο να επιλύσει και την εφευρετικότητα που χρειάστηκε να επιστρατευτεί για να δωθούν λύσεις σε αυτά. Και όλα αυτά με την απίστευτη πίεση του χρόνου, γιατί μέρα τη μέρα, βδομάδα τη βδομάδα, όσο η κατασκευή του φράγματος προχωρούσε, η στάθμη του νερού ανέβαινε.

Πολλές ανασκαφικές εργασίες, με γρήγορους ρυθμούς, με ότι αυτό συνεπάγεται, έφεραν στην επιφάνεια μεγάλο αριθμό κινητών αρχαιολογικών αντικειμένων, που μεταφέρθηκαν αμέσως στα μουσεία. Συγχρόνως αποφασίστηκε η μεταφορά των πιο σημαντικών Νουβικών μνημείων σε νέες ασφαλείς θέσεις.

Αλλά είναι δυνατόν να μεταφερθεί ένα κτίριο και μάλιστα ένα ογκώδες μνημείο, όπως οι αρχαίοι ναοί;

Σίγουρα πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα με πολλά προβλήματα, όμως δεν μπορεί να θεωρηθεί αδύνατο. Για την ακρίβεια ακόμα και στην χώρα μας έχουν μεταφερθεί ορισμένα κτίρια. Η πιο γνωστή ίσως περίπτωση είναι η μεταφορά σε μία απόσταση 340 μ. του βυζαντινού ναϊσκου του Αγίου Πέτρου στα Σπάτα κατά την κατασκευή του αεροδρομίου. Καθώς επίσης και η μεταφορά του κτιρίου της πρώην ιερατικής μουσουλμανικής σχολής στο Στρατόπεδο του Παύλου Μελά στην Θεσσαλονίκη, διωρόφου κτιρίου 500 μ2, που μετακινήθηκε κατά 25 μέτρα για τις ανάγκες διαπλάτυνσης της οδού Λαγκαδά.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις τα κτίρια μεταφέρονται ολόκληρα, υποστηρίζοντας τα θεμέλια των κτιρίων και μετακινώντας στην συνέχεια το κτίριο πάνω σε ράγες. Στην περίπτωση της Νουβίας η μεταφορά των ναών έγινε με αποσυναρμολόγηση και επανασυναρμολόγηση κομμάτι-κομμάτι, πέτρα την πέτρα στο νέο μέρος.

Για παράδειγμα ο ναός των Φιλών αφού αποτυπώθηκε λεπτομερώς σε σχέδια σε κάθε του πλευρά και λεπτομέρεια, με την μέθοδο της φωτογραμμετρίας, αποσυναρμολογήθηκε στην συνέχεια σε 45.000 κομμάτια, τα οποία αριθμήθηκαν και αποθηκεύτηκαν προσωρινά σε μια έκταση στις ακτές της λίμνης του Νάσερ και στη συνέχεια ξανασυναρμολογήθηκαν σε ένα κοντινό νησάκι την Αγκιλκία (500 μέτρα μακριά και 15 μέτρα ψηλότερα), το οποίο επιπεδώθηκε και διαμορφώθηκε έτσι ώστε να μοιάζει με το νησί των Φιλών. Όλη αυτή η διαδικασία κράτησε 3,5 χρόνια, από τον Νοέμβριο του 1976 μέχρι τον Μάρτη του 1980 και στοίχισε 9 εκ δολάρια. Επικεφαλής της ομάδας, που πραγματοποίησε την μεταφορά ήταν Ιταλοί αρχαιολόγοι.

Πράγματι η δουλειά, που έχει γίνει είναι εκπληκτική. Εάν δεν έχεις ξανακούσει την ιστορία της μεταφοράς των μνημείων της Νουβίας και επισκεφτείς τον ναό των Φιλών στην νέα του θέση πλέον στο νησί της Αγκιλκίας, όλα φαίνονται τόσο τέλεια, που εάν κάποιος σου μιλήσει για την ιστορία αυτή επί τόπου, θα δυσκολευτείς να τον πιστέψεις. Πρέπει να δεις τις φωτογραφίες από τις εργασίες της μεταφοράς, για να βεβαιωθείς ότι δεν σε δουλεύουν.

Η αλήθεια είναι ότι παρά το εντυπωσιακό της ιστορίας, η μεταφορά με αποσυναρμολόγηση είναι σχετικά πιο απλή, ειδικά στην περίπτωση των αρχαίων ναών, που αποτελούνται από μεγάλα δομικά στοιχεία (δόμους), που δεν συνδέονται μεταξύ τους με κονίαμα, αλλά απλά έχουν τοποθετηθεί ο ένας πάνω στον άλλο και συνδέονται μεταξύ τους με το βάρος τους. Κρίσιμο βέβαια στοιχείο είναι η καλή οργάνωση, η σωστή και πλήρης αποτύπωση και αρίθμηση κάθε μεμονωμένου στοιχείου. Βέβαια όταν πρόκειται για ένα γιγαντιαίο παζλ 45.000 κομματιών η καλή οργάνωση είναι απαραίτητη για να μην βρεθείς στο τέλος με μερικά περισσευούμενα κομμάτια…

Εν τέλει μέσα από το πρόγραμμα διάσωσης των μνημείων της Νουβίας από την UNESCO μετακινήθηκαν 22 αρχαία μνημεία στην Αίγυπτο και στο Σουδάν. Βέβαια κάτω από τα νερά της λίμνης του Νάσερ θαφτήκαν πάρα πολλά στοιχεία του Νουβικού πολιτισμού. Μνημεία, που δεν επιλέγηκαν ή δεν μπορούσαν να μεταφερθούν, όπως το φρούριο Buhen του 19ου αιώνα π.χ. Και βέβαια όσα δεν είχαν ακόμα ανακαλυφθεί και ανασκαφεί. Μαζί με αυτά και όλοι οι οικισμοί των Νουβίων, με την ωραία αρχιτεκτονική τους. Ότι έχει απομείνει από τον πολιτισμό τους, πέρα από τους ναούς που μεταφέρθηκαν, θα το βρείτε στο συμπαθητικό μουσείο για τον Νουβικό πολιτισμό, που φτιάχτηκε στο Ασουάν και βέβαια μια εικόνα για το πώς ζούσαν θα την δείτε στα πολλά χωριά, στα οποία μεταφέρθηκαν οι Νούβιοι στις όχθες του Νείλου πάνω από το φράγμα του Ασουάν.

Στην όλη αυτή εκστρατεία όλες οι μεγάλες αρχαιολογικές σχολές έπαιξαν καθοριστικό ρόλο και η χρηματοδότηση, που εξασφάλισαν, έκαναν δυνατή την πραγματοποίηση του πρωτοφανούς αυτού επιτεύγματος. Όχι με το αζημίωτο βέβαια. Όλες αυτές οι αρχαιολογικές σχολές γύρισαν πίσω στον τόπο τους με γεμάτες τις βαλίτσες τους. Οι Ισπανοί γύρισαν πίσω στην Μαδρίτη με τον ναό του Debod στις αποσκευές τους, που τοποθετήθηκε στην πλατεία Rosales. Οι Αμερικάνοι με τον ναό του Dendour, τον οποίο και τοποθέτησαν σε ειδική αίθουσα στο Μετροπόλιταν Μουσείο της Νέας Υόρκης. Οι Ιταλοί με τον ναό της Ellesiya, που τοποθετήθηκε στο μουσείο Egizio στο Τουρίνο. Οι Ολλανδοί με τον ναό του Taffeh, που τοποθέτησαν στο Leiden. Μικρότερα εκθέματα πήραν και η Κύπρος, η Γαλλία, η Ιαπωνία, ο Λίβανος, το Κατάρ, η Ρουμανία, η Σουηδία, η Ελβετία, η Τουρκία κλπ. Μπορείτε να το δείτε σαν αποζημίωση για ότι προσέφεραν, μπορείτε αν θέλετε να πιστέψετε την εκδοχή ότι οι ναοί παραχωρήθηκαν στις ξένες αποστολές από τις κυβερνήσεις της Αιγύπτου και του Σουδάν από ευγνωμοσύνη για το έργο τους, μπορείτε να το δείτε και σαν απλή μπίζνα. Διαλέγετε και παίρνετε.

Η κορωνίδα όμως στην ιστορία της μεταφοράς των μνημείων της Νουβίας είναι το Abu Simbel. Αν είναι θαυμαστή η αποσυναρμολόγηση και μεταφορά των 22 ναών, μπορεί όμως να γίνει κατανοητή και πιστευτή. Πως όμως μεταφέρεται ένα λαξευμένο βουνό, όπως στην περίπτωση του Abu Simbel;


Α. Ο ναός των Φιλών
(φωτογραφίες από το βιβλίο "Abu Simbel, Aswan and the Nubian Temples του The American University in Cairo)

Ο ναός των Φιλών, ενώ επανασυναρμολογείται στο νησί της Αγκιλκίας

Σκαρίφημα τομής με την παλαιά και την νέα θέση του ναού των Φιλών, ανάμεσα στο 1ο και το 2ο φράγμα του Ασουάν

Ο ναός των Φιλών αποθηκευμένος σε 45.000 κομμάτια. Κάθε μπλοκ αντιστοιχεί σε ξεχωριστό μνημείο του συγκροτηματος του ναού. Οργάνωση απόλυτη.

Β. Τα δώρα των ξένων

(φωτογραφίες από το πολύ ενδιαφέρον κείμενο στο internet : εδώ)

Η ανακοίνωση της απόφασης παραχώρησης (από πρακτικά της UNESCO)

Ο ναός του Debod από την Νουβία στην Μαδρίτη

Ο ναός του Dendour από την Νουβία στο Μετροπόλιταν Μουσείο της Νέας Υόρκης

Ο ναός της Ellesiya από την Νουβία στο Τουρίνο

Ο ναός του Taffeh από την Νουβία στο Leiden της Ολλανδίας

Υ.Γ. Για όσους ενδιαφέρονται για μεταφορές κτιρίων : εδώ

Και από μεταφορές κτιρίων στην Ελλάδα

Ο ναός του Αγίου Πέτρου στα Σπάτα

Το κτίριο της πρώην ιερατικής μουσουλμανικής σχολής στο Στρατόπεδο του Παύλου Μελά στην Θεσσαλονίκη

 

[coccobill]

Πιθανοτατα το πιο ενδιαφερον κειμενο που εχω διαβασει εδω και καιρο. Ευχαριστουμε για τις φωτογραφιες και για την ερευνα που προφανως χρειαστηκε! Περιμενω αντιστοιχα στοιχεια και για το Abu Simbel..!

 

[malysa]

Εξαιρετικό το κείμενο σου, galat

Αυτή κι αν είναι οργάνωση με puzzle 45.000 κομματιών!

Και όντως "σοκάρει" η σκέψη του πόσα μνημεία ή πολιτισμοί θάφτηκαν στον υγρό τάφο των νερών του Νείλου, προς χάρην της "ευζωίας" του Αιγυπτιακού λαού ......
και από την άλλη, χιλιάδες τα αρχαιολογικά ευρήματα, που είναι στιβαγμένα και παρατημένα στις αποθήκες του Μουσείου του Καϊρου ...

 

[dmdoc]

Άλλη μια ιστορία αντάξια του galat-style που σε χαρακτηρίζει και στις προηγούμενές σου.Δεν περίμενα κάτι λιγότερο από αυτό το εξαίσιο κείμενο.Go on...

 

[ΕΡΣΗ]

Να προσθεσω επισης οτι η μεταφορα κτιριων δεν ηταν αγνωστη στην αρχαιοτητα. Ο Ναος του Αρεως στην Αρχαια Αγορα των Αθηνων μεταφερθηκε εκει απο αλλο σημειο της Αττικης-μαλλον απο τα Μεσογεια- στα χρονια του Αυγουστου: FOUNDATION OF THE HELLENIC WORLD - Αρχαία Αγορά της Αθήνας

 

[rumi]

Υπεροχη περιγραφη,απιθανες φωτογραφιες,σ`ευχαριστω πολυ για την τοσο ενδιαφερουσα ενημερωση,μπραβο!!!!!!!!!!!!

 

[STAV]

καταπληκτική δουλειά. Μπορώ να τη χρησιμοποιήσω στο σχολείο μου και να τη δείξω σε μαθητές;;;;;;;;;;;; by galat βεβαίως