Φίτζι Χοροί, παραδόσεις, κουλτούρα των νησιών Φίτζι

[StellAnna]

Οι φιτζιανοί ζουν σε μια κοινωνία απολυταρχική, με κύριο ηγέτη τον αρχηγό του χωριού, στον οποίο πρέπει όλοι να υπακούουν.
Οι επισκέψεις στα χωριά δεν μπορεί να γίνονται, πριν να υπάρξει σχετική συνεννόηση. Τα ξενοδοχεία και τα πρακτορεία ταξιδίων μπορούν να κανονίσουν μια τέτοια επίσκεψη, εκτός κι αν τύχει να συναντήσεις κάποιον αρχηγό, ή έστω κάτοικο ενός χωριού και σε προσκαλέσει.
Το Meke είναι ο τυπικός θρησκευτικός χορός στα Φίτζι. Πιστεύεται ότι τα πνεύματα κατακτούν τα σώματα, όσο προχωράει ο χορός. Ο χορός συνοδεύεται από τραγούδι, χτυπήματα των χεριών και ταμπούρλα. Είναι ένα πολύ εντυπωσιακό θέαμα. Πρέπει να γίνει συνεννόηση με κάποιον από το χωριό για να χορέψουν για λογαριασμό σου. Βεβαίως τα μεγάλα ξενοδοχεία έχουν τις άκρες τους και οργανώνουν τέτοιες εκδηλώσεις.
Υπάρχει και άλλο είδος χορού, αυτή τη φορά γυναικείος και τον απολαμβάνουν πολύ, κατά τη διάρκεια του οποίου οι αιχμάλωτοι εχθροί ταπεινώνονται.

Η μουσική είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής στα Φίτζι.
Τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούν είναι η κιθάρα, το γιουκαλίλι (ukulele) και το μαντολίνο. Κάποια όργανα, όπως το Lali, ένα είδος ντραμς, χρησιμοποιούνται κυρίως για να καλέσουν τον κόσμο σε ένα σημαντικό γεγονός για την κοινότητα.
Στις παλιότερες εποχές, που δεν υπήρχε άλλο είδος επικοινωνίας, οι ήχοι από τα Lali ανακοίνωναν θανάτους, γεννήσεις και πολέμους.
Πολλά από τα μουσικά όργανα των Φίτζι έχουν επηρρεαστεί από τους ινδούς μετανάστες, όπως και η μουσική αυτή καθ΄ αυτή, σαν τα Bhajans και Qawwali, που εύκολα μπορείς να ακούσεις στα μεγάλα νησιά.

Τα παραδοσιακά ρούχα των φιτζιανών στα πιο παλιά χρόνια, ήταν για τους άντρες ένα ύφασμα γυρισμένο και δεμένο στη μέση και για τις γυναίκες μια χόρτινη φούστα. Το μήκος της φούστας, πρόδιδε και την οικογενειακή της κατάσταση. Η ανύπαντρη γυναίκα φορούσε κοντή φούστα, ενώ οι παντρεμένες μακριά.
Σήμερα το τοπικό ένδυμα ειναι το Sulu, ένα ομοιόμορφο είδος φούστας για άντρες και γυναίκες. Οι γυναίκες κατά τη διάρκεια ειδικών περιστάσεων, φορούν Masi (ή Tapa, για άλλες περιοχές του Ειρηνικού), ένα είδος υφάσματος από ξύλο με πολλές δίπλες και πτυχώσεις.
Οι περιοχές που δημιουργούν υφάσματα tapa είναι τα νησιά Lau , το Buca Bay και το Vanua Levu καθώς και κάποια χωριά στο Ra.
Κάθε περιοχή έχει τα δικά της σχέδια και χρώματα.

Η τέχνη και τα χειροτεχνήματα των Φίτζι είναι ένα είδος που οι τουρίστες αγοράζουν, ως δείγμα της κουλτούρας των Φιτζιανών. Τέτοια είδη είναι από σκαλιστό ξύλο και ψαθιά, τα οποία είναι αντίγραφα των χρηστικών αντικειμένων της καθημερινής τους ζωής. Η πρώτη ύλη για τα ψαθιά είναι ίνες από pandanus και κοκοφοίνικες. Φτιάχνουν καλάθια, χαλάκια και καπέλα. Το Taa είναι ένα άλλο είδος υλικού για πλέξιμο, πάλι από φυτό, αλλά για πιο λεπτά και εκλεπτισμένα δημιουργήματα. Θα βρεις πολύ όμορφα καπέλα και τσάντες, πάντα λευκά, φτιαγμένα από αυτό το υλικό.
Ρούχα από Tapa, που δημιουργούνται από τον φλοιό ενός δέντρου και διακοσμούνται με χρώματα και παραστάσεις, μπορείς να βρεις στην αγορά με τα τουριστικά είδη. Είναι τέχνη που τους εμφύσησαν οι άνθρωποι των νησιών Tonga.
Τα χειροτεχνήματα των ανθρώπων των νησιών Lau είναι τα κορυφαία της χώρας.
Γενικά μην ξεχνάς πως ό,τι πουλιέται στα νησιά, δεν είναι φτηνό. Εδώ οι κάτοικοι έχουν μάθει να συναλλάσσονται με τους τουρίστες.

Η τελετή της Yaqona ή Kava, όπως λέγεται στα περισσότερα νησιά του Ειρηνικού, είναι το πιο παραδοσιακό στοιχείο της ζωής και των εκδηλώσεων των φιτζιανών. Η Yaqona φτιάχνεται από ρίζες ενός φυτού, που το κάνουν σκόνη και το διαλύουν σε νερό. Οι παρευρισκόμενοι κάθονται σε ένα κύκλο, αντικρίζοντας την tanoa, μια μεγάλη γαβάθα, η οποία περιέχει τη Yaqona.΄Ενας ένας χτυπά τα χέρια του, δείγμα ότι επιθυμεί να πιει, και σερβίρεται το ποτό με μισό κέλυφος καρύδας. Οι αρχηγοί της κοινότητας και οι επίσημοι καλεσμένοι, σερβίρονται πρώτοι.
Για τα συνήθιστα λαρύγγια των ευρωπαίων, η Yaqona έχει ασυνήθιστη γεύση και αφήνει ένα ελαφρύ μούδιασμα στην γλώσσα.
Οι μεγάλες ποσότητες του ποτού, δημιουργούν λίθαργο, χάσιμο της αίσθησης της πραγματικότητας και, όπως οι φιτζιανοί αρέσκονται να λένε, χαλάρωση.
Η Yaqona είναι απαραίτητη σε κάθε εκδήλωση, χαρά ή λύπη. Είναι γι΄αυτούς ο καλλίτερος τρόπος να καλοδέχονται και να γνωρίζουν ανθρώπους. Οργανωμένα τουρς στα χωριά περιλαμβάνουν και την τελετή της Yaqona.
Σήμερα όλο και περισσότεροι φιτζιανοί και ινδοί πίνουν Yaqona δημοσίως.

Tabua
Κάποτε, παλιά, στα 1800 περίπου πολλές φάλαινες ήρθαν στις θάλασσες των Φίτζι. Οι φαλαιοκυνηγοί όμως σκότωσαν πολλές απ΄ αυτές. Από τούτο το γεγονός, ή παράδοση, ποιος ξέρει, δημιουργήθηκε ένα από τα πιο συμβολικά στοιχεία της παράδοσης των Φίτζι. Το tabua είναι κατ΄ ουσίαν δόντι φάλαινας. Δίνεται ως sevusevu, δηλαδή δώρο από οικογένεια σε οικογένεια, μέσω των αρχηγών, ως δείγμα φιλίας και ειρήνης. Τα Tabuas είναι το επίκεντρο του παραδοσιακού γάμου, μέσα από το οποίο ζητείται η εύνοια των οικογενειών και το κλείσιμο της συμφωνίας, δηλαδή του γάμου.
Οι φάλαινες ξαναγυρίζουν στα νησιά Lomaiviti και γύρω από το νησί Taveuni των μεταξύ Ιουλίου και Οκτωβρίου.

Η φιτζιανή πυροβασία
Η πυροβασία συναντάται μόνο στο νησί Beqa, στα Southern Islands, που είναι και το μοναδικό μέρος για να τη δεις στην γνήσια της μορφή.
Η πυροβασία των φιτζιανών γίνεται επάνω σε καυτές ηφαιστειακές πέτρες.
Η τελετή απαιτεί ένα απαράβατο παραδοσιακό πρωτόκολλο, πριν την έναρξη της πυροβασίας.
Στο Cultural Centre at Pacific Harbour, έχουν τελετές πυροβασίας κάθε εβδομάδα.
Μερικά ρεζόρτς στο Viti Levu επίσης διοργανώνουν τελετές.

Υπάρχουν και αρκετές ινδουιστικές τελετές, τις οποίες δεν θα αναφέρω, καθ΄ όσον εμμένω στην άποψη ότι σε κάθε χώρα πρέπει να βλέπεις τις γνήσιες μορφές εκδήλωσης και όχι τις ξενόφερτες. Απλώς θα σημειώσω ότι και οι ινδοί έχουν τις δικές τους εκδηλώσεις πυροβασίας, πάνω όμως σε αναμμένα κάρβουνα, που θυμίζουν ακριβώς τη δική μας παράδοση της πυροβασίας..

Cultural Centre, PacificHarbour
Παραδοσιακές βάρκες παίρνουν τους επισκέπτες σε ένα ταξίδι στην φιτζιανή κουλτούρα. Με θεατρικό τρόπο στημένα, παρακαλουθούν χορούς, μάχες, πυροβασίες.

Φεστιβάλς
Κάθε πόλη στα Φίτζι έχει και μια φεστιβαλική εβδομάδα. Τα πιο ονομαστά είναι το Bula Festival που γίνεται στη Νάντι, κάθε Ιούλιο, και το Hibiscus festival στη Σούβα. Παρελάσεις, μπάντες, και φαντασμαγορικά κουστούμια στο φεστιβάλ Bula, ενώ στο Hibiscus είναι πιο παραδοσιακά τα πράγματα.
Το SugarFestival γίνεται κάθε Σεπτέμβριο στην Lautoka, την πόλη της ζάχαρης.
Οι φιτζιανοί γιορτάζουν πολύ έντονα και το νέο έτος.
Τον Οκτώβριο γίνεται το Diwali, το φεστιβάλ των φώτων, το Outrigger Fiji International Competition που γίνεται στον κόλπο της Nadi τον Απρίλιο και περιλαμβάνει αθλητικούς αγώνες και μαραθώνιο. Το μουσικό φεστιβάλ γνωστό ως South Pacific Music Festival, συγκεντρώνει μουσικούς από τα Φίτζι και κρατά για 4 μέρες. Στη Σούβα τον Οκτώβριο γίνεται το Multicultural Arts Festival και περιλαμβάνει εκθέσεις τέχνης, τραγούδια, μουσική, χορούς και γευστικές προκλήσεις.

Ας σημειωθεί ότι πολλά από τα φεστιβάλ μπορεί να αλλάξουν μήνες, άλλα να μην γίνουν και άλλα να προστεθούν.
Κατά την είσοδο στη χώρα, μπορείς να πάρεις πληροφορίες για τα φεστιβάλ που έχουν προγραμματιστεί εκείνη την περίοδο.