Klair
Member
- Μηνύματα
- 2.652
- Likes
- 33.938
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Βγήκα κατενθουσιασμένη από το Ayozzhon Caravanserai, έχοντας ακόμη στα μάτια μου τις εικόνες του έργου της Aziza Kadyri. Αποφάσισα να μην μπω σε άλλους κλειστούς χώρους, χάνοντας κάποια εκθέματα, αλλά να περιπλανηθώ στους δρόμους και τα αρχαία παζάρια της Μπουχάρα. Η μεσαιωνική Μπουχάρα ήταν ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού που προσήλκυε εμπόρους από όλη την Κεντρική Ασία, το Ιράν, την Ινδία, τη Ρωσία και την Κίνα. Αυτή η εμπορική δύναμη αντικατοπτρίζεται ακόμη και σήμερα στον πολεοδομικό σχεδιασμό της πόλης, ο οποίος ήταν έτσι σχεδιασμένος ώστε να εξυπηρετεί το πολύβουο, ατέρμονο και ζωντανό εμπόριο. Προκειμένου να βελτιστοποιηθούν οι λειτουργίες της αγοράς, ανεγέρθηκαν αεριζόμενα θολωτά κτίρια, τα λεγόμενα “toqi”, σε στρατηγικά σημεία της πόλης. Τρία από αυτά έχουν διασωθεί μέχρι τις μέρες μας και είναι:
To Toqi Sarrofon είναι ένα ιστορικό ανταλλακτήριο συναλλάγματος και θεωρείται από τα πιο εντυπωσιακά παζάρια με τρούλο στη Μπουχάρα. Στον τρούλο, λοιπόν, αυτού του οικοδομήματος συνάντησα το επόμενο έργο.
“Through Bloom and Decay” (Μέσα από την Άνθιση και τη Φθορά) ο τίτλος του έργου των Ουζμπέκων καλλιτεχνών Munisa Kholkhujaeva και Anton Nozhenko. Μια εντυπωσιακή σύνθεση από αποξηραμένα φαρμακευτικά φυτά και λουλούδια βρισκόταν κρεμασμένη στην οροφή. Τα λουλούδια και οι σχετικές τελετουργίες συνοδεύουν τους ανθρώπους από τη γέννηση μέχρι τον θάνατο και οι καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από τις επισκέψεις τους σε ένα νεκροταφείο της Μπουχάρα όπου φυτρώνουν άγρια βότανα γύρω από τους τάφους. Έμπνευση άντλησαν, επίσης, από τη γνώση του πολυμαθούς πατέρα της σύγχρονης ιατρικής Ibn Sina για τα φυτά, από τις αρχαίες πρακτικές της Κεντρικής Ασίας, αλλά και από τους βοτανολόγους στο παζάρι της Μπουχάρα.
Το έργο είναι φτιαγμένο από το Peganum harmala (isiriq), ένα φαρμακευτικό φυτό της ερήμου που παραμένει απαραίτητο στην τοπική ζωή. Πωλείται σε παζάρια, χρησιμοποιείται στη θεραπεία και καίγεται σε τελετουργίες για να διώξει το κακό μάτι.
Βγαίνοντας από το παζάρι βρήκα άλλο ένα έργο, το “Tower of Pomegranates” (Ο Πύργος των Ροδιών) της Βραζιλιάνας Erika Verzutti δημιουργημένος σε συνεργασία με τον ξυλογλύπτη Shonazar Jumaev. O Shonazar Jumaev συνδιοργάνωσε ένα “Εργαστήριο Κατασκευής Παντζάρα” με τον Ahmad Angawi. Αυτό το Εργαστήριο συνδυάζει τις παραδοσιακές τεχνικές ξυλογλυπτικής της Μπουχάρα με σύγχρονες έννοιες και διδάσκει τους συμμετέχοντες πώς να δημιουργούν ξύλινα πλέγματα, γνωστά ως παντζάρα. Μια στοίβα από σκαλιστά ρόδια, σύμβολα γονιμότητας και αφθονίας που είναι πανταχού παρόντα στο Ουζμπεκιστάν, στέκεται έξω από το Toqi Sarrafon.
Επεκτείνοντας τις χαρακτηριστικές στήλες της με σχήματα φρούτων-που συνήθως υλοποιεί με σκυρόδεμα, γύψο ή μπρούντζο-η Verzutti πραγματοποιεί τη στήλη ροδιών της σε ξύλο για πρώτη φορά, ένα υλικό που αντηχεί στις τοπικές παραδόσεις της Μπουχάρα. Τοποθετημένο σε δημόσιο χώρο, το έργο γεφυρώνει το γλυπτικό της λεξιλόγιο με την αρχιτεκτονική κληρονομιά της περιοχής. Συνδεδεμένο με τη γονιμότητα, την αφθονία και την αναγέννηση, το ρόδι γίνεται σύμβολο και δομή, με τις ημιτελείς επιφάνειές του να δίνουν έμφαση στη διαδικασία, την αφή και την υβριδική γλώσσα που σφυρηλατείται μεταξύ καλλιτέχνη και τεχνίτη.
Το Nugai Caravanserai αποτελεί σύμβολο της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς του Ουζμπεκιστάν και έχει συμπεριληφθεί στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Iδρύθηκε τον 16ο αιώνα, όταν βασίλευε εδώ ο Muhammed Rakhimbiy Khan (Μωάμεθ Ραχιμπί Χαν). Σήμερα είναι ένα από τα πιο διάσημα ιστορικά μέρη της Μπουχάρα και βρίσκεται δίπλα στον εμπορικό θόλο Toqi Sarrofon.
Το Nugai δεν ήταν μόνο ένα πανδοχείο της εποχής εκείνης, αλλά και ένας οίκος ανεφοδιασμού. Ήταν ένας τόπος έντονης εμπορικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας. Λαμβάνοντας υπόψη ότι στα παλιά χρόνια αυτό το μέρος ήταν ο τελευταίος προορισμός του ταξιδιού διαφόρων όμορφων υφασμάτων από την Κίνα και την Ινδία, οργανωνόταν εδώ η ραφή ανατολίτικων ενδυμάτων, τα οποία οι επισκέπτες μπορούσαν εύκολα να αγοράσουν. Στο Nugai ήταν δυνατό να αγοραστούν τσάι και υφάσματα, που μεταφέρονταν εδώ από το Ιράν, καθώς και αναμνηστικά, μουσικά όργανα, είδη οικιακής χρήσης, που κατασκευάζονταν από ντόπιους τεχνίτες.
Στα τείχη του καραβανσεράι δεν αντηχούν μόνο τα βήματα των περίεργων ταξιδιωτών που έχουν περάσει από εδώ μέσα στους αιώνες, αλλά και τα βήματα των σημερινών επισκεπτών αφού και στην εποχή μας στεγάζει καταστήματα με αντίκες, με χαλιά, με αναμνηστικά αλλά και χειροτεχνίες με κεραμικά και χρυσοκεντήματα.
Στον τοίχο του Nugai είδα να κρέμεται ένα ξυλόγλυπτο άγριο ζώο. Είναι μια Χιονόλευκη Λεοπάρδαλη η οποία λειτουργεί ως “ζωντανό δοχείο-κυψέλη” για μέλισσες. Το έργο φέρει την ονομασία “Swarm Works” (Έργα Σμήνους) και είναι του καλλιτέχνη Vahap Avşar (Τουρκία/ΗΠΑ) σε συνεργασία με τον Firuz Shamsiyev και τον Σύνδεσμο Μελισσοκόμων του Ουζμπεκιστάν.
Μαζί με δώδεκα ντόπιους μαθητές, ο καλλιτέχνης Vahap Avşar ανοίγει τις κοιλιές των γλυπτών θηρίων-σύμβολα του πιο απειλούμενου ζώου της Κεντρικής Ασίας-για να αποκαλύψει τις κυψέλες που βρίσκονται μέσα ακολουθώντας τη μετανάστευση των αποικιών μελισσών από το καλοκαίρι στον χειμώνα. Εμπλέκοντας τα παιδιά στην τελετουργία, το έργο ανοίγει έναν διάλογο για το πώς ζουν και συνεργάζονται οι μέλισσες συντηρώντας η μια την άλλη, προσφέροντας ένα μοντέλο για την ανθρώπινη συνύπαρξη.
Η χρήση της μέλισσας ως “μοντέλου συνεργασίας” είναι συμβολική: η κοινωνία της μέλισσας αποτελεί παράδειγμα οργανωμένης συνεργασίας και συλλογικής εργασίας-κάτι που ο καλλιτέχνης μεταφέρει ως πρόταση για ανθρώπινη συμβίωση. Μετά την τελετή έναρξης οι μέλισσες μεταφέρθηκαν σε ένα μελισσοκομείο και το μέλι τους χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή του Medovic, ενός κέικ μελιού που μοιράστηκε στην κοινότητα.
Οι διοργανωτές της πρώτης Biennale στο Ουζμπεκιστάν φαίνεται ότι κατάφεραν να σφυρηλατήσουν μια αρμονική ισορροπία μεταξύ προσκεκλημένων καλλιτεχνών και ντόπιων τεχνιτών αποκαλύπτοντας τον βαθύ και πολυεπίπεδο πλούτο του ουζμπεκικού πολιτισμού, μιας κληρονομιάς που έχει διατηρήσει τις αρχαίες ρίζες της και άκμασε σε ένα μωσαϊκό θρησκευτικών φιλοσοφιών, παρά τις ιστορικές αναταραχές και τις προσπάθειες της σοβιετικής εποχής να επιβληθεί μια ενιαία εθνική ταυτότητα. Kάτω από αυτό το ζωντανό πολιτιστικό μωσαϊκό, δεν υπάρχει καμία ενδυμασία στον οριενταλιστικό εξωτισμό. Αντίθετα, η Biennale αντανακλά μια ηθική ευαισθησία, με αποτέλεσμα μια αυθεντική και βαθιά καλλιτεχνική έκφραση και δήλωση.
- Toqi Zargaron: παζάρι κοσμημάτων
- Toqi Sarrofon: παζάρι αργυραμοιβών και
- Toqi Telpak Furushon: παζάρι κατασκευαστών καπέλων (όχι των γνωστών σε όλους εμάς καπέλων, αλλά των τοπικών που το κάθε σχέδιο αντιπροσωπεύει την κάθε επαρχία της χώρας)
To Toqi Sarrofon είναι ένα ιστορικό ανταλλακτήριο συναλλάγματος και θεωρείται από τα πιο εντυπωσιακά παζάρια με τρούλο στη Μπουχάρα. Στον τρούλο, λοιπόν, αυτού του οικοδομήματος συνάντησα το επόμενο έργο.
To Toqi Sarrofon
To Toqi Sarrofon
“Through Bloom and Decay” (Μέσα από την Άνθιση και τη Φθορά) ο τίτλος του έργου των Ουζμπέκων καλλιτεχνών Munisa Kholkhujaeva και Anton Nozhenko. Μια εντυπωσιακή σύνθεση από αποξηραμένα φαρμακευτικά φυτά και λουλούδια βρισκόταν κρεμασμένη στην οροφή. Τα λουλούδια και οι σχετικές τελετουργίες συνοδεύουν τους ανθρώπους από τη γέννηση μέχρι τον θάνατο και οι καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από τις επισκέψεις τους σε ένα νεκροταφείο της Μπουχάρα όπου φυτρώνουν άγρια βότανα γύρω από τους τάφους. Έμπνευση άντλησαν, επίσης, από τη γνώση του πολυμαθούς πατέρα της σύγχρονης ιατρικής Ibn Sina για τα φυτά, από τις αρχαίες πρακτικές της Κεντρικής Ασίας, αλλά και από τους βοτανολόγους στο παζάρι της Μπουχάρα.
Το έργο είναι φτιαγμένο από το Peganum harmala (isiriq), ένα φαρμακευτικό φυτό της ερήμου που παραμένει απαραίτητο στην τοπική ζωή. Πωλείται σε παζάρια, χρησιμοποιείται στη θεραπεία και καίγεται σε τελετουργίες για να διώξει το κακό μάτι.
Βγαίνοντας από το παζάρι βρήκα άλλο ένα έργο, το “Tower of Pomegranates” (Ο Πύργος των Ροδιών) της Βραζιλιάνας Erika Verzutti δημιουργημένος σε συνεργασία με τον ξυλογλύπτη Shonazar Jumaev. O Shonazar Jumaev συνδιοργάνωσε ένα “Εργαστήριο Κατασκευής Παντζάρα” με τον Ahmad Angawi. Αυτό το Εργαστήριο συνδυάζει τις παραδοσιακές τεχνικές ξυλογλυπτικής της Μπουχάρα με σύγχρονες έννοιες και διδάσκει τους συμμετέχοντες πώς να δημιουργούν ξύλινα πλέγματα, γνωστά ως παντζάρα. Μια στοίβα από σκαλιστά ρόδια, σύμβολα γονιμότητας και αφθονίας που είναι πανταχού παρόντα στο Ουζμπεκιστάν, στέκεται έξω από το Toqi Sarrafon.
Επεκτείνοντας τις χαρακτηριστικές στήλες της με σχήματα φρούτων-που συνήθως υλοποιεί με σκυρόδεμα, γύψο ή μπρούντζο-η Verzutti πραγματοποιεί τη στήλη ροδιών της σε ξύλο για πρώτη φορά, ένα υλικό που αντηχεί στις τοπικές παραδόσεις της Μπουχάρα. Τοποθετημένο σε δημόσιο χώρο, το έργο γεφυρώνει το γλυπτικό της λεξιλόγιο με την αρχιτεκτονική κληρονομιά της περιοχής. Συνδεδεμένο με τη γονιμότητα, την αφθονία και την αναγέννηση, το ρόδι γίνεται σύμβολο και δομή, με τις ημιτελείς επιφάνειές του να δίνουν έμφαση στη διαδικασία, την αφή και την υβριδική γλώσσα που σφυρηλατείται μεταξύ καλλιτέχνη και τεχνίτη.
Nugai Caravanserai
Το Nugai Caravanserai
Το Nugai Caravanserai αποτελεί σύμβολο της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς του Ουζμπεκιστάν και έχει συμπεριληφθεί στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Iδρύθηκε τον 16ο αιώνα, όταν βασίλευε εδώ ο Muhammed Rakhimbiy Khan (Μωάμεθ Ραχιμπί Χαν). Σήμερα είναι ένα από τα πιο διάσημα ιστορικά μέρη της Μπουχάρα και βρίσκεται δίπλα στον εμπορικό θόλο Toqi Sarrofon.
Το Nugai δεν ήταν μόνο ένα πανδοχείο της εποχής εκείνης, αλλά και ένας οίκος ανεφοδιασμού. Ήταν ένας τόπος έντονης εμπορικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας. Λαμβάνοντας υπόψη ότι στα παλιά χρόνια αυτό το μέρος ήταν ο τελευταίος προορισμός του ταξιδιού διαφόρων όμορφων υφασμάτων από την Κίνα και την Ινδία, οργανωνόταν εδώ η ραφή ανατολίτικων ενδυμάτων, τα οποία οι επισκέπτες μπορούσαν εύκολα να αγοράσουν. Στο Nugai ήταν δυνατό να αγοραστούν τσάι και υφάσματα, που μεταφέρονταν εδώ από το Ιράν, καθώς και αναμνηστικά, μουσικά όργανα, είδη οικιακής χρήσης, που κατασκευάζονταν από ντόπιους τεχνίτες.
Στα τείχη του καραβανσεράι δεν αντηχούν μόνο τα βήματα των περίεργων ταξιδιωτών που έχουν περάσει από εδώ μέσα στους αιώνες, αλλά και τα βήματα των σημερινών επισκεπτών αφού και στην εποχή μας στεγάζει καταστήματα με αντίκες, με χαλιά, με αναμνηστικά αλλά και χειροτεχνίες με κεραμικά και χρυσοκεντήματα.
Στον τοίχο του Nugai είδα να κρέμεται ένα ξυλόγλυπτο άγριο ζώο. Είναι μια Χιονόλευκη Λεοπάρδαλη η οποία λειτουργεί ως “ζωντανό δοχείο-κυψέλη” για μέλισσες. Το έργο φέρει την ονομασία “Swarm Works” (Έργα Σμήνους) και είναι του καλλιτέχνη Vahap Avşar (Τουρκία/ΗΠΑ) σε συνεργασία με τον Firuz Shamsiyev και τον Σύνδεσμο Μελισσοκόμων του Ουζμπεκιστάν.
Μαζί με δώδεκα ντόπιους μαθητές, ο καλλιτέχνης Vahap Avşar ανοίγει τις κοιλιές των γλυπτών θηρίων-σύμβολα του πιο απειλούμενου ζώου της Κεντρικής Ασίας-για να αποκαλύψει τις κυψέλες που βρίσκονται μέσα ακολουθώντας τη μετανάστευση των αποικιών μελισσών από το καλοκαίρι στον χειμώνα. Εμπλέκοντας τα παιδιά στην τελετουργία, το έργο ανοίγει έναν διάλογο για το πώς ζουν και συνεργάζονται οι μέλισσες συντηρώντας η μια την άλλη, προσφέροντας ένα μοντέλο για την ανθρώπινη συνύπαρξη.
Η χρήση της μέλισσας ως “μοντέλου συνεργασίας” είναι συμβολική: η κοινωνία της μέλισσας αποτελεί παράδειγμα οργανωμένης συνεργασίας και συλλογικής εργασίας-κάτι που ο καλλιτέχνης μεταφέρει ως πρόταση για ανθρώπινη συμβίωση. Μετά την τελετή έναρξης οι μέλισσες μεταφέρθηκαν σε ένα μελισσοκομείο και το μέλι τους χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή του Medovic, ενός κέικ μελιού που μοιράστηκε στην κοινότητα.
Οι διοργανωτές της πρώτης Biennale στο Ουζμπεκιστάν φαίνεται ότι κατάφεραν να σφυρηλατήσουν μια αρμονική ισορροπία μεταξύ προσκεκλημένων καλλιτεχνών και ντόπιων τεχνιτών αποκαλύπτοντας τον βαθύ και πολυεπίπεδο πλούτο του ουζμπεκικού πολιτισμού, μιας κληρονομιάς που έχει διατηρήσει τις αρχαίες ρίζες της και άκμασε σε ένα μωσαϊκό θρησκευτικών φιλοσοφιών, παρά τις ιστορικές αναταραχές και τις προσπάθειες της σοβιετικής εποχής να επιβληθεί μια ενιαία εθνική ταυτότητα. Kάτω από αυτό το ζωντανό πολιτιστικό μωσαϊκό, δεν υπάρχει καμία ενδυμασία στον οριενταλιστικό εξωτισμό. Αντίθετα, η Biennale αντανακλά μια ηθική ευαισθησία, με αποτέλεσμα μια αυθεντική και βαθιά καλλιτεχνική έκφραση και δήλωση.
ΤΕΛΟΣ
