Η μουσική Ένκα της Ιαπωνίας

[Pandora]

<ora konna mura iyada / Tokyo - he deru - da …>
δεν μ'αρέσει το χωριό μου / θα πάω στο Τόκυο...)
στίχος από τραγούδι του Ikuzo Yoshi

Tα ένκα είναι ένα είδος λαϊκών τραγουδιών της Ιαπωνίας που αναπτύχθηκε και κυριάρχησε τον εικοστό αιώνα.
Είναι μπαλάντες και έχουν τις ρίζες τους στη δυτική μουσική. Χρησιμοποιούν το πεντατονικό σύστημα (5 νότες ανά οκτάβα), όπως η ελληνική μουσική - οι Έλληνες μπορούν να εξοικιωθούν εύκολα στους ήχους του ένκα.

 

[Pandora]

Γιατί ονομάζονται <έν-κα>;

Στην δεκαετία του 1880, δημιουργήθηκαν οι πρώτες πολιτικές ομάδες-κόμματα ζητώντας περισσότερα δημοκρατικά δικαιώματα και τη δημιουργία ενός εθνικού κοινοβουλίου. Οι ηγέτες των ομάδων αυτών, επειδή συχνά τους απαγόρευαν να μιλήσουν δημόσια, έγραφαν την "ομιλία" τους σε μορφή τραγουδιών και τα μετέφεραν στο κοινό μέσω των περιπλανώμενων τραγουδιστών.
Η ονομασία ένκα προήλθε απ' αυτά τα τραγούδια, τα "sousi-jiyuu- enka" (* σημαίνει «τα τραγούδια της ομιλίας που λένε οι ακτιβιστές οι οποίοι ζητούν δημοκρατία και ελευθερία»). Στα ιαπωνικά, "εν-ζέτσου" σημαίνει "ομιλία". Τότε, δεν ήταν επαγγελματικά και δεν τα τραγουδούσαν με τη συνοδεία οργάνων.

Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε. Τα ένκα άλλαξαν. Δεν τραγουδούν πια την πολιτική, εκφράζουν την αγάπη, τον χωρισμό, τα ταξίδια κ.α.
Tα παραδοσιακά μουσικά όργανα όπως το shami-sen, το shaku-hachi το koto και fue, δεν είναι απαραίτητα στη μουσική Ένκα .
Στην Ελλάδα, τα περισσότερα τραγούδια παίζονται με τα λαϊκά όργανα, το μπουζούκι, το μπαγλαμά κλπ . Στην Ιαπωνία τα ένκα παίζονται με ορχήστρα...με κιθάρα, με βιολί... Και οι τραγουδιστές και τραγουδίστριες δεν παίζουν όργανα όταν ερμηνεύουν τα τραγούδια.

 

[Pandora]

Αν παρακολουθήσετε μια ένκα εκπομπή στην Ιαπωνία μπορεί ν' αναρωτηθείτε: γιατί φορούν οι τραγουδίστριες «κιμόνο»; Γιατί οι άντρες φορούν κοστούμι και γραβάτα (πολλές φορές, οι τραγουδιστές φορούν και ανδρικό «κιμόνο»); Αυτές είναι οι «στολές» των ένκα τραγουδιστών... Τελευταία, μερικές ένκα τραγουδίστριες δεν φορούν κιμόνο, αλλά αυτές είναι ελάχιστες.

Ένα χαρακτηριστικό των τραγουδιών ένκα είναι οτι οι τραγουδιστές/ιες χρησιμοποιούν μέλισμα (ομάδα φθόγγων που τραγουδιούνται σε μια και μοναδική συλλαβή). Όπως στα λαϊκά, ρεμπέτικα στην Ελλάδα. Είναι η διαφορά που νοιώθεις όταν ακούς το ίδιο κομμάτι από διαφορετικό τραγουδιστή. Οι ερμηνευτές βάζουν τη δική τους «γεύση» στο κομμάτι, τα δικά τους μελίσματα.

 

[Pandora]

Υπάρχουν κάποιοι κανόνες της ιαπωνικής γραμματικής που η γνώση τους είναι χρήσιμη στην κατανόηση των ιαπωνικών τραγουδιών.

Στην ιαπωνική γλώσσα δεν υπάρχουν τρία γένη (αρσενικό, θηλυκό και ουδέτερο) στα ουσιαστικά, τα ρήματα, τα άρθρα και τα επίθετα. Όταν κάποιος θέλει να δείξει το γένος, χρησιμοποιεί προσωπικές αντωνυμίες.

Υπάρχουν πολλές εκφράσεις στα ιαπωνικά και ανάλογα με την περίπτωση (πχ. για την ηλικία, τη κοινωνική θέση κλπ) χρησιμοποιούνται διαφορετικές προσωπικές αντωνυμίες.
Καταλαβαίνει κάποιος τι εννοούν οι στίχοι των τραγουδιών από την χρήση των προσωπικών αντωνυμιών. Αυτό ισχύει σε όλα τα κομμάτια, είτε είναι ένκα, είτε είναι ιαπωνικά ποπ, ροκ και ούτω καθ' εξής.
Ενα τραγούδι π.χ. αφηγείται την ιστορία ενός άνδρα τρυφερού ή μιας γυναίκας τσαχπίνας...αυτοί οι χαρακτηρισμοί φαίνονται από τις προσωπικές αντωνυμίες.

Στην Ιαπωνία, όπως και στην Ελλάδα, υπάρχουν πολλές διάλεκτοι, ανάλογα με την περιοχή. Στα ιαπωνικά τραγούδια, ιδιαίτερα τα ένκα, είναι συχνές αυτές οι διαφορές στη γλώσσα...κάποιος άφησε το χωριό του και πήγε στην πόλη...αυτός εκφράζεται στη τοπική διάλεκτο, του χωριού του...

 

[Pandora]

Ένα παράδειγμα:
το ένκα τραγούδι Εγώ θα πάω στο Τόκυο (Ora Tokyo-sa iguda) του Ικουζό Γιόσι (Ikuzo Yoshi)
< ora konna mura iyada / Tokyo - he deru - da …> (δεν μ'αρέσει το χωριό μου / θα πάω στο Τόκυο...)

< ora > σημαίνει <εγώ> στη διάλεκτο της Tohoku στη βορειοανατολική Ιαπωνία. Η κατάληξη <- da > σημαίνει <ας>. Το τραγούδι μιλάει για κάποιον που ζει στο χωριό και θέλει να φύγει, να πάει στη μεγάλη πόλη, στο Τόκυο όπου υπάρχουν πολλά πράγματα.
Όσοι από εσάς μαθαίνετε ιαπωνικά, θα έχετε μάθει την παραπάνω πρόταση έτσι: <watashi-wa konna-mura wa iya-desu/ Tokyo-he iki-masu> ! άντε δηλαδή να καταλάβετε τι σημαίνει

Ας το ακούσουμε :

 

[Pandora]

Επίσης στα τραγούδια ένκα, πολλές φορές ο τραγουδιστής χρησιμοποιεί θηλυκές προσωπικές αντωνυμίες και η τραγουδίστρια αρσενικές. Κάτι που δε συμβαίνει με τα ελληνικά τραγούδια.

Ο ρυθμός στα ένκα διαφέρει από το ρυθμό στη ροκ ή ποπ μουσική. Πολλά ένκα τραγούδια έχουν "7-5" ρυθμό που συνηθίζεται στην Ιαπωνία.
Παράδειγμα το ένκα κομμάτι του Μασάο Κογά ( Masao Koga ), το "Sake-wa namida-ka tameiki-ka" (το « σάκε » είναι δάκρυ ή αναστεναγμός; )το οποίο κυκλοφόρησε το 1931.

μουσική: Μασάο Κογά (Masao Koga)
στίχοι : Κικουτάρο Τακαχάσι (Kikutaro Takahashi)
τραγούδι : Ιτσιρό Φουζιγιάμα (Ichiro Fujiyama)

το «σακέ» είναι δάκρυ / ή αναστεναγμός;
/ είναι ένα μέρος που πετάει την στεναχώρια της καρδιάς μου..)

 

[Pandora]

Ο Μασάο Κογά είναι ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της Ιαπωνίας.
Γεννήθηκε το 1904 και πέθανε το 1978 σε ηλικία 73 ετών. Έγραψε περισσότερα από 4000 ή 5000 κομμάτια.
Το 2004 γιορτάστηκαν στην Iαπωνία τα 100 χρόνια από τη γέννηση του. Μάλιστα κυκλοφόρησε αναμνηστικό γραμματόσημο, στην ίδια σειρά με το γραμματόσημο προς τιμήν του Λευκάδιου Χέρν.

Τα τραγούδια του είναι χαρακτηριστικά και έχουν τη «Κογά μελωδία». Έχουν περάσει 26 χρόνια από τον θάνατό του αλλά ο κόσμος αγαπάει και δεν ξεχνάει τη μουσική του. Τα τραγούδια του μιλάνε για τον χωρισμό, την αγάπη, τον έρωτα, την φιλία.

 

[Pandora]

Η πιο γνωστή τραγουδίστρια των ένκα ήταν η Mισόρα Χιμπάρι.
Η ιστορία της είναι ένας συνδυασμός επιτυχίας και οικογενειακής τραγωδίας. Ξεκίνησε σαν παιδί θαύμα και έγινε αργότερα το είδωλο της Ιαπωνίας, μέχρι το τέλος της σύντομης ζωής της στα τέλη της δεκαετίας του 80.
Τα τραγούδια της γινόταν αμέσως επιτυχία. Tα "Kanashii sake ", " Yawara " και "Kawa no nagare no yo - ni" θεωρούνται σταθμοί στην ιστορία του Ένκα.
Μετά το θάνατό της τιμήθηκε από το ιαπωνικό κράτος για την προσφορά της.
Η επιτυχία της Μισόρα Χιμπάρι δεν έχει ξεπεραστεί από καμμία άλλη τραγουδίστρια.

περισσότερα : Hibari Misora - Wikipedia, the free encyclopedia

 

[Defkalion]

Αυτά τα κείμενα είναι αντιγραφή από κάποιο άλλο site?

 

[Pandora]

Ακολούθησαν άλλες αξιόλογες τραγουδίστριες όπως η Shimakura Chiyoko, η Misawa Akemi, η Suizenji Kiyoko, η Aoe Mina και η Segawa Eiko. Νεότερες από την τελευταία είναι οι Yashiro Aki και η Fuji Keikο. Η μεγαλύτερη επιτυχία της Fuji Keiko που έγινε σταρ στο τέλος της δεκαετίας του 60-αρχές 70, ήταν το “Shinjuku no Onna”. Η Yashiro Aki έκανε πολλές επιτυχίες το 1980.

Η δεύτερη πιο γνωστή τραγουδίστρια ένκα, μετά την Misora Hibari, είναι η Miyako Harumi. Ξεκίνησε και αυτή από μικρή την καριέρα της και σε ηλικία 15 ετών, το 1963, κέρδισε τον 14ο εθνικό διαγωνισμό τραγουδιού της Columbia. To τραγουδιστικό της ύφος διέφερε από τις υπόλοιπες, είχε το λεγόμενο Οsaka style (υπερβολικό βιμπράτο και δυνατή φωνή).

Μια άλλη ταλαντούχα τραγουδίστρια ήταν η Ishikawa Sayuri .

 

[Pandora]

Αυτά τα κείμενα είναι αντιγραφή από κάποιο άλλο site?

Ναι, είναι διαθέσιμα από το ελληνοϊαπωνικό επιμελητήριο...αφού ξέρεις, στο τέλος θα βάλω το λινκ...

 

[Pandora]

Σήμερα στην Ιαπωνία, η μουσική Ένκα έχει χάσει την παλιά της αίγλη. Η πλειοψηφεία των τραγουδιστών και τραγουδιστριών είναι πια μεγάλοι στην ηλικία και παρ'όλο που έχουν βγει μερικές νέες τραγουδίστριες, δεν φαίνεται να μπορεί να αλλάξει αυτή η κατάσταση. Νέοι συνθέτες και στιχουργοί ένκα δεν υπάρχουν για να συνεχίσουν την μουσική αυτή παράδοση.
Η νέα γενιά της Ιαπωνίας θεωρεί το ένκα ξεπερασμένο και παλαιομοδίτικο. Το κοινό των ένκα είναι οι παλαιές γενιές, που ακόμα τραγουδάνε στα μπαρ καραόκε μόνο ένκα τραγούδια.

Τα ένκα για 120 χρόνια τώρα, εκφράζουν τα «καθημερινά» συναισθήματα των Ιαπώνων. Με την πάροδο των χρόνων η μουσική ένκα έχει αλλάξει ύφος και θεματολογία, όμως ο ρυθμός και η μελωδία παραμένουν ίδιοι. Ίσως να χρειάζεται κάποια ανανέωση και προσαρμογή στα σύγχρονα ρεύματα για να υπάρξει κάποια συνέχεια.

ολόκληρο το άρθρο της Junko Nagata
εδώ : ENKA