Ικεμπάνα: Ο δρόμος των λουλουδιών

[Bahari]

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η IKEΜΠANA

Στην Ιαπωνία η τέχνη της ανθοδετικής είναι γνωστή με το όνομα "Ikebana", που προέρχεται από τις λέξεις Ikiru = αναζωογονώ και Hana = άνθος - κλαδί και σημαίνει αναζωογόνηση λουλουδιών ή ζωντανά λουλούδια. Η αναζωογόνηση των λουλουδιών γίνεται όχι μόνο με το να τα κρατάμε σε καθαρό και δροσερό νερό, αλλά και με το να τα "δυναμώνουμε" με τα συναισθήματά μας και εκείνα, με τη σειρά τους, να μπορούν να μεταφέρουν ένα "μήνυμα χωρίς λόγια" στους ανθρώπους που βλέπουν τη σύνθεσή μας.

Αλλά η αρχική ονομασία της Ikebana ήταν "ka-do", που σημαίνει "ο δρόμος των λουλουδιών", όπου το "Do" δεν είναι μόνο η εκμάθηση τεχνικών γνώσεων αλλά και ένας δρόμος αυτοπραγμάτωσης. Για όποιον βαδίζει αυτό το "Δρόμο των λουλουδιών", η Ικεμπάνα δεν είναι απλή διασκέδαση αλλά μια πραγματική ψυχαγωγία, ως "αγωγή της ψυχής". Είναι μια αναζήτηση της ομορφιάς της φύσης, μια διευθέτηση των αντιθέσεών της στην αναζήτηση της αρμονίας: γιατί στη φύση συνδυάζονται αρμονικά η δύναμη με την ευθραυστότητα, το διαρκές με το εφήμερο, η κίνηση με την σταθερότητα, ο όγκος με το κενό, η ζωή με το θάνατο. Είναι μια γνώση, γιατί ο άνθρωπος μελετάει τους νόμους της φύσης, προσπαθώντας να αναγνωρίζει τις ουσίες των πραγμάτων, το αμετάκλητο και το αιώνιο. Αλλά αυτή η γνώση δεν είναι απλά ορθολογιστική: βασίζεται από τη μια στην πράξη και την εμπειρία και από την άλλη, στη λειτουργία του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου που κατανοεί μέσα από την ταύτιση με τα αντικείμενα και επικοινωνεί μαζί τους με τη "γλώσσα της σιωπής", τη τόσο αγαπημένη γλώσσα των λουλουδιών. Είναι ένα είδος "απελευθέρωσης" του νου που οδηγεί στο διαλογισμό. Είναι ένας δρόμος που μπορεί να μας οδηγήσει στο βάθος του εαυτού μας.

Η Ικεμπάνα είναι ένας μακρύς δρόμος. Η τεχνική δεν είναι δύσκολη και μαθαίνεται γρήγορα αλλά ο Δρόμος των λουλουδιών είναι μια μακριά πορεία που βασίζεται στην επιμονή και την υπομονή.
Η Ικεμπάνα μπορεί να γίνει μια μεταφυσική εμπειρία ακόμα και για τον παρατηρητή, αν πλησιάσει τη σύνθεση με ανοιχτή ψυχή, αγάπη, διαίσθηση και προσπαθήσει να έχει ένα "σιωπηλό διάλογο" με τα άνθη. Μπροστά σε μια σύνθεση Ικεμπάνα ο παρατηρητής μπορεί να επικοινωνήσει με τον δημιουργό της αλλά και με τη φύση. Και, εν πάση περιπτώσει, η παρουσία των λουλουδιών πάντα βελτιώνει το περιβάλλον και τους ανθρώπους.

 

[Bahari]

ΛΙΤΟΤΗΤΑ - ΑΠΛΟΤΗΤΑ
Οι συνθέσεις Ικεμπάνα δεν έχουν πολλά λουλούδια, όπως γίνεται στις δυτικές συνθέσεις, που συνήθως βασίζονται στην εντύπωση του όγκου. Έχει μεγαλύτερη σημασία η γραμμή, ακόμα και το κενό. Ενώ χρησιμοποιούνται λουλούδια και κλαδιά κάθε είδους, συνηθίζεται να χρησιμοποιούνται άγρια χόρτα και "ταπεινά" λουλούδια, όπως μαργαρίτες, κλπ.
Στην Ικεμπάνα παίζει σημαντικό ρόλο το κενό, που συμμετέχει στη σύνθεση σαν ένα ακόμη στοιχείο της. Τα δοχεία δεν γεμίζουν με λουλούδια και, στην περίπτωση του ρηχού δοχείου, αφήνουμε αρκετό χώρο για να φαίνεται το νερό.

ΑΣΥΜΜΕΤΡΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ
Όλα τα στοιχεία συνδυάζονται σε μια ασύμμετρη ισορροπία, βασισμένη στην αναλογία 30/70 και όχι στο 50/50, χαρακτηριστικό των δυτικών συνθέσεων που εκφράζει μια σταθερή ισορροπία. Αυτή η ισορροπία προσθέτει κίνηση στην όλη σύνθεση και μια έννοια συνέχειας και γίγνεσθαι.
Ως προς την τοποθέτηση, υπάρχουν κάποια βασικά στυλ: Κάθετο, επικλινές, ανοιχτό, σε καταρράχτη και οριζόντιο. Όλα τα στυλ μπορούν να γίνουν σε ρηχό δοχείο ή σε βάζο, εκτός από το οριζόντιο που γίνεται μόνο σε ρηχό.

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ
Όπως αναφέραμε, η σημασία της γραμμής των λουλουδιών και των κλαδιών είναι τόσο μεγάλη που, για να τονιστεί, ελαφρύνονται και καθαρίζονται από τα περιττά φύλλα και τα μικρά λουλουδάκια ώστε να γίνει ξεκάθαρα αντιληπτή η γραμμή που θέλουμε να τονίσουμε. Στα λουλούδια με φύλλα, συνήθως αφαιρούνται τα 2/3 των φύλλων. Τα κλαδιά θέλουν μεγαλύτερη μελέτη, ώστε να ανακαλύψουμε την κίνηση και την, μερικές φορές, κρυμμένη γραμμή τους, αφαιρώντας τα δευτερεύοντα κλαδιά και φύλλα. Ακόμα, μπορούμε να δώσουμε μορφή στα φύλλα και τα κλαδιά, δημιουργώντας καμπύλες ή ισιώνοντάς τα.
Αυτή η διαδικασία της ανακάλυψης και προβολής της γραμμής είναι δύσκολη. Χρειάζεται μεγάλη παρατήρηση και μια εργασία παρόμοια με τη γλυπτική, με μεγάλη προσοχή γιατί τα κλαδιά μπορεί να σπάσουν ή να κόψουμε σε λάθος σημείο.
Σε αυτή τη διαδικασία η ενέργεια που ο άνθρωπος διοχετεύει στην εργασία, είτε με εργαλεία είτε με τα ίδια τα χέρια του, πηγάζει πάντα από το κέντρο "hara", που βρίσκεται περίπου στο διάφραγμα. Είναι λοιπόν σημαντικό, να είμαστε όρθιοι ή καθιστοί σε σωστή στάση, με την σπονδυλική στήλη όρθια ώστε η ενέργεια να μπορεί να αναβλύζει και να ρέει χωρίς δυσκολίες.
Όλη αυτή τη διαδικασία: κόψιμο, κλάδεμα, αφαίρεση φύλλων, καμπύλωμα, κλπ. πρέπει να γίνεται κάτω από το νερό. Κόβοντας τα κλαδιά και τα λουλούδια μέσα στο νερό αποφεύγουμε να ρουφάνε αέρα και παρατείνουμε τη ζωή τους. Λυγίζοντας τα κλαδιά κάτω από το νερό μαλακώνουν και γίνονται πιο ευλύγιστα.

 

[Bahari]

ΜΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ
Όπως αναφέραμε όταν μιλήσαμε για τις φάσεις του χρόνου στην Ικεμπάνα, σε μια σύνθεση έχουν θέση όλες οι φάσεις. Συνηθίζεται ακόμα να τοποθετείται κάποιο μαραμένο φύλλο αρκεί να στέκει αισθητικά ή κάποιο ξεραμένο κλαδί που να συμβολίζει το θάνατο. Το εφήμερο, το περαστικό είναι μια αρχή της Ικεμπάνα, που είναι μια τέχνη "για μια στιγμή", μόνο για λίγες μέρες.
Στις συνθέσεις όλα τα κλαδιά και τα λουλούδια έχουν κάποια κίνηση και κοιτούν προς τα επάνω, σαν να κατευθύνονται προς ένα κέντρο φωτός, σαν να μεγαλώνουν προς τον ήλιο. Αυτό διαφοροποιεί αρκετά τις συνθέσεις Ικεμπάνα από τις δυτικές.
Οι συνθέσεις είναι πάντα τρισδιάστατες, εκτός από ένα είδος, το λεγόμενο γραμμικό. Τα κλαδιά και τα λουλούδια δεν είναι εντελώς κάθετα αλλά έχουν μια φυσική κλίση προς όλες τις κατευθύνσεις, όπως γίνεται στη φύση.

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Κατ' αρχή η σύνθεση των λουλουδιών γίνεται σε αρμονία με το δοχείο. Όπως θα δούμε παρακάτω, μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε δοχείο αρκεί η σύνθεση να εναρμονίζεται μαζί του στις αναλογίες, τα χρώματα, την υφή, κλπ.
Η τοποθέτηση της σύνθεσης είναι ένα σημαντικό θέμα. Πρέπει να έχει τη δική της θέση, χωρίς να υπάρχουν γύρω της άλλα στοιχεία που να μπερδεύουν και να έλκουν το μάτι. Πρέπει, δηλ., να διαθέτουμε στη σύνθεση το δικό της χώρο ώστε να τονίζεται μόνη της. Είναι απαραίτητο, πριν αρχίσουμε τη σύνθεση, να έχουμε διαλέξει το σημείο όπου θα τοποθετηθεί ή ακόμα να το κάνουμε επί τόπου.
Σε όλα τα σημεία του σπιτιού μπορεί να υπάρχουν συνθέσεις, όχι μόνο στο σαλόνι. Σ' ένα πλατύσκαλο, στο πάτωμα, στην τουαλέτα... Γενικά, οι συνθέσεις Ικεμπάνα τοποθετούνται χαμηλά, όπως γίνεται στα Γιαπωνέζικα σπίτια. Στην Ιαπωνία, όπου τα σπίτια έτσι και αλλιώς είναι αρκετά άδεια από διακόσμηση, υπάρχει ένα ειδικό σημείο του σπιτιού όπου τοποθετείται η σύνθεση Ικεμπάνα κάθε μέρα. Είναι το Tokonama, το ιερό σημείο του σπιτιού, όπου γίνονται οι προσφορές στα Κάμι, στα Πνεύματα του σπιτιού και στους προγόνους. Οι προσφορές συνήθως αποτελούνταν από λιβάνι ή άρωμα, φωτιά ή κερί και σύνθεση Ικεμπάνα ή Μπονσάι. Όλα αυτά σ' ένα σημείο κάπως υπερυψωμένο μπροστά σ' ένα πίνακα που συνήθως έχει κάποιο ιδεόγραμμα ή ποίημα.
Ο Kakuzo μας λέει "Όταν ο δάσκαλος του τσαγιού διευθετήσει το άνθος, έτσι ώστε να τον ικανοποιεί, το αποθέτει στην Τοκονάμα". "Τίποτα άλλο δεν θα τοποθετηθεί γύρω του που να μπορεί να παραποιήσει την εντύπωση που προκαλεί το λουλούδι". "Κάθεται εκεί περήφανα το άνθος, σαν πρίγκιπας στο θρόνο του, και οι καλεσμένοι, οι μαθητές, μπαίνοντας στην αίθουσα, το χαιρετούν με μια βαθιά υπόκλιση".
Μπορεί να συνδυάζεται με κάποιο κάδρο, άγαλμα ή άλλο διακοσμητικό, όπως κάνουν οι Ιάπωνες στα Τοκονάμα τους. "Ένα σόλο λουλουδιών είναι ενδιαφέρον, μα σ' ένα κοντσέρτο με ζωγραφικά έργα και γλυπτά το σύνολο γίνεται σαγηνευτικό".

 

[Bahari]

ΕΙΔΗ ΣΥΝΘΕΣΕΩΝ

Υπάρχουν πολλά είδη συνθέσεων, που διαφοροποιούνται ανάλογα με τις Σχολές Ικεμπάνα. Μερικά από τα σημαντικότερα είδη είναι:
· Nagueire-bana ή Heika. Σε υψηλά κυλινδρικά ανθοδοχεία. Χρονολογείται από τον 16ο αιώνα. Αυτή η λεγόμενη "Τέχνη δίχως τέχνη" είναι πιο δύσκολη από το Moribana. Τα λουλούδια και τα κλαδιά πρέπει να φαίνεται σαν να μεγαλώνουν με φυσικό τρόπο. Για να μπορούν να παραμένουν στην επιθυμητή θέση και να έχουν την κατάλληλη κλίση, σύμφωνα με το στιλ της σύνθεσης, στηρίζονται με τη βοήθεια μικρών κλαδιών, σε ισορροπία ή λυγίζονται.

· Moribana. Σύνθεση σε ρηχό και ανοιχτό δοχείο. Το στιλ Moribana που γνωρίζουμε σήμερα δημιουργήθηκε στις αρχές του αιώνα μας από τη Σχολή Ohara. Τα λουλούδια και τα κλαδιά τοποθετούνται καρφωμένα σε μια αγκαθωτή βάση που ονομάζεται kenzan. Το σημείο τοποθέτησης του kenzan εξαρτάται από το στιλ της σύνθεσης. Το νερό αποτελεί μέρος της σύνθεσης.

 

[Bahari]

· Ichi-rin-ke. Σύνθεση με ένα μοναδικό λουλούδι.
· Uki-bana. "Επιπλέοντα λουλούδια", ελεύθερα τοποθετημένα σε ρηχό δοχείο.

 

[Bahari]

· Τοπίο. Νατουραλιστική σύνθεση, σε ρηχό ή σε υψηλό δοχείο όπως το αρχαίο Rikka. Οι πρώτες τέτοιες συνθέσεις, σε στιλ Rikka, χρονολογούνται από το 16ο αιώνα και ονομάζονταν sunanomono.

 

[Bahari]

· Γραμμικό. Σύνθεση χωρίς βάθος, σε ρηχό και μακρόστενο δοχείο.
· Rimpa. Εμπνευσμένο από ζωγραφιές σε παραβάν, με δύο ή περισσότερα μακρόστενα δοχεία.

 

[Bahari]

· Hana-mai. "Λουλούδια που χορεύουν", Δυναμική σύνθεση με μεγάλη κίνηση που αποτελείται από δύο υψηλά λουλούδια που αγγίζονται ή διασταυρώνονται. Αυτή η σύνθεση δημιουργήθηκε το 1985 για τον εορτασμό της επετείου της Σχολής Ohara.

 

[Bahari]

· Morimono. Σύνθεση με φρούτα και λαχανικά, με ή χωρίς λουλούδια.
Από αυτά, σίγουρα τα πιο σημαντικά είναι το Moribana και το Nagueire-bana ή Heika.

 

[Bahari]

Κι επειδή αυτό το είδος σύνθεσης μου αρέσει πολύ, ορίστε άλλη μια φωτογραφία:

 

[Bahari]

ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΧΩΡΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Είναι βασικό, αφού μιλάμε για μια τέχνη διαλογισμού, ο χώρος εργασίας να βρίσκεται σε άψογη τάξη και καθαριότητα, πράγμα που μπορεί να κατορθωθεί μονάχα με μια συνεχόμενη προσοχή και φροντίδα. Η ηρεμία και η σιωπή είναι απαραίτητα τόσο για την εσωτερική διαδικασία του ανθρώπου όσο και για την καλή κατάσταση των ανθέων. Πρέπει να αποφεύγονται οι θόρυβοι, οι βίαιες κινήσεις και οι συζητήσεις. "Η Ικεμπάνα αποτελεί μια τελετουργική πράξη από τη στιγμή που μπαίνει κανείς στο χώρο εργασίας, ο τρόπος με το οποίο εργάζεται κανείς με τα λουλούδια και με τα εργαλεία, η εσωτερική στάση, η ατμόσφαιρα, όλα αυτά προκαλούν μια κατάσταση εξύψωσης της ψυχής που αναζητάει το ον".

Τα εργαλεία πρέπει να είναι ειδικά και να φροντίζονται ώστε να βρίσκονται πάντα σε καλή κατάσταση. Τα βασικά εργαλεία είναι τα kenzan, τα ειδικά ψαλίδια και τα κατάλληλα δοχεία. Πέρα από αυτά, είναι καλό να διαθέτουμε ένα μικρό πριονάκι για να κόβουμε τα χοντρά κλαδιά, ένα μπολ με νερό για να κόβουμε μέσα τα λουλούδια, σύρμα, λάστιχα και σπάγκο για να δένουμε τα κλαδιά, μικρά ξυλαράκια για στήριγμα, βοτσαλάκια και πέτρες για κάλυμμα του kenzan και για διακόσμηση και άλλα υλικά που ο καθένας μπορεί να χρειαστεί.

Το kenzan είναι μια αγκαθωτή βάση από μολύβι όπου καρφώνονται τα λουλούδια και τα κλαδιά για να κρατιούνται στην κατάλληλη θέση και κλίση. Χρειάζεται να είναι ανθεκτική και βαριά ώστε να μπορεί να κρατάει το βάρος υψηλών κλαδιών. Υπάρχουν διαφόρων ειδών και μεγεθών. Είναι απαραίτητο για την τοποθέτηση των λουλουδιών σε ρηχά δοχεία και δεν μπορεί να αντικατασταθεί γιατί οποιοδήποτε άλλο σύστημα, όπως το ειδικό σφουγγάρι που χρησιμοποιείται στις δυτικές συνθέσεις, δεν καλύπτει όλες τις χρήσεις του.

Τα ειδικά ψαλίδια δεν είναι εύκολο να βρεθούν στην αγορά αλλά μπορεί να αντικατασταθούν μ' ένα μικρό κλαδευτήρι.
Είναι καλό να έχουμε ειδικά δοχεία αλλά αυτά, με λίγη φαντασία, μπορεί να αντικατασταθούν με διάφορα που υπάρχουν στην αγορά. Τα κλασικά ρηχά δοχεία για Moribana μπορεί να είναι παραλληλόγραμμα, κυκλικά, ημικυκλικά, οβάλ και μακρόστενα, με διάμετρο 20-30 εκ. και 5-6 εκ. βάθους. Τα βάζα για Nagueire συνιστάται να είναι κεραμικά, περίπου 30 εκ. ύψος και 10 εκ. άνοιγμα. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν διάφορα άλλα δοχεία, κυρίως στις ελεύθερες συνθέσεις. Όσον αφορά το υλικό, είναι καλύτερα να είναι φυσικό: πορσελάνη, κεραμικά, μπρούντζος, μπαμπού, κλπ. αν και σε ελεύθερες συνθέσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε υλικό. Το γυαλί δεν συνιστάται γιατί και "αποκαλύπτει" τα στηρίγματα των λουλουδιών και δεν έχει την απαιτούμενη αντοχή στην πίεση, αλλά σε μερικές συνθέσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί.

Το σημαντικό είναι να έχουμε υπ' όψη μας ότι το δοχείο αποτελεί μέρος της σύνθεσης και πρέπει να δίνουμε μεγάλη προσοχή στην επιλογή του. Είναι προτιμότερο να είναι μονόχρωμα ή με λιτή διακόσμηση, ώστε να αναδεικνύεται η σύνθεση και τα χρώματα των λουλουδιών. Επίσης να προσέχουμε το δοχείο, και φυσικά η σύνθεση, να εναρμονίζεται με το περιβάλλον όπου θα τοποθετηθεί.

Σύνθεση σε στιλ Heika:

 

[Bahari]

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ IKEBANA

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η τέχνη της Ιkebana έχει τις ρίζες της στην Ινδία, από την οποία πέρασε στην Κίνα και από κει στην Ιαπωνία. Όμως, στην αρχαιότατη Ιαπωνική θρησκεία του Shinto πρόσφεραν λουλούδια και κλαδιά στους βωμούς των Kami, των θεών. Λέγεται ότι οι μοναχοί μάζευαν με συμπόνια τα ταλαιπωρημένα από τις θύελλες του χειμώνα λουλούδια ή από τις ζέστες του καλοκαιριού για να παρατείνουν τη ζωή τους και να τους προσφέρουν ένα ένδοξο θάνατο.

Τον 6ο αιώνα, με τον ερχομό του Βουδισμού στην Ιαπωνία, καθιερώνονται οι προσφορές λουλουδιών (tabetana) στα αγάλματα του Βούδα. Τα λουλούδια ήταν μια από τις τρεις προσφορές στο Βούδα, μαζί με λιβάνι (άρωμα) και φωτιά ή κεριά.
Στις αρχές του 7ου αιώνα ο πρίγκιπας Ono-No-Imoko, που είχε ταξιδέψει στην Κίνα, εγκαταλείπει τα εγκόσμια και γίνεται μοναχός με το όνομα Senmu στο ναό Rokakudo. Εκεί, σε μια καλύβα δίπλα στη λίμνη, αφιερώνει τη ζωή του στην ανθοδετική τέχνη και καθιερώνει τους πρώτους κανόνες της. Ο Senmu θεωρείται, λοιπόν, ο ιδρυτής της Ικεμπάνα και της πρώτης Σχολής, την Ikenobo, που σημαίνει "καλύβα στη λίμνη".

Από τον 8ο αιώνα εισάγεται από την Κίνα η συνήθεια του τσαγιού και διαμορφώνεται η Τελετή του Τσαγιού. Η Ικεμπάνα παίρνει από τότε άλλες διαστάσεις αφού, ένα απαραίτητο μέρος της τελετής είναι η σύνθεση λουλουδιών που τοποθετείται στην αίθουσα (chabana).

Από το 6ο ως το 15ο αιώνα ιδρύονται οι λεγόμενες Κλασικές Σχολές Ικεμπάνα και αναπτύσσονται διάφορα στιλ: Kenka, Rikka, Nagueire, Chabana, Seika... Σ' αυτή την χώρα, που έχει ονομαστεί "ο κήπος της γης" ανθίζουν σιγά σιγά τρεις σημαντικές τέχνες: η Ikebana, τα Bonsai ή δέντρα μινιατούρες και η διαμόρφωση των κήπων, όλες τους με μια μεταφυσική προέκταση και σαν δείγμα μιας "λατρείας" της φύσης.

Ο Βουδισμός Ζεν δίνει μια νέα ώθηση σ' αυτές τις τέχνες του διαλογισμού.
Από το 14ο αιώνα ο όρος Ικεμπάνα αρχίζει να χρησιμοποιείται σαν τέχνη και παύει να είναι μια τέχνη αποκλειστικά για μοναχούς. Οι εκθέσεις Ικεμπάνα και λουλουδιών ήταν ένα συνηθισμένο φαινόμενο ενώ το παλιότερο κείμενο που έχει φθάσει σε μας χρονολογείται από το 16ο αιώνα, αφού η διδασκαλία γινόταν πάντα προφορικά.
Η διαδικασία εκλαΐκευσης της Ικεμπάνα είχε αρχίσει το 17ο αιώνα αλλά το άνοιγμα προς τη Δύση, αν και εναρμονισμένο με μεγάλο σεβασμό στην Ιαπωνική παράδοση, που προκάλεσε η κίνηση του Mutsuhito Meiji το 19ο αιώνα, έφερνε μια μεγάλη αλλαγή σε ολόκληρη την Ιαπωνία και συγκεκριμένα στην Ικεμπάνα.

Ενώ μέχρι τότε η Ικεμπάνα γινόταν αποκλειστικά από άνδρες και είχε αναπτυχθεί από μοναχούς, Σαμουράι και αριστοκράτες, τώρα ανοίγει και για τις γυναίκες. Και δόθηκε τόση μεγάλη σημασία που η Ικεμπάνα θεωρήθηκε αναπόσπαστο μέρος της τέχνης της geisha και απαραίτητη γνώση για κάθε γυναίκα που ήταν έτοιμη για γάμο μόνο αφού μάθαινε την ανθοκομική τέχνη και ήταν ικανή να φροντίζει το Τοκονάμα.

Ταυτόχρονα, ιδρύονται οι σύγχρονες Σχολές Ικεμπάνα, που εντάσσουν στις συνθέσεις νέα λουλούδια φερμένα από τη Δύση και προσαρμόζουν τις ξένες επιδράσεις στην Ικεμπάνα, χωρίς να χάσει την αυθεντική γιαπωνέζικη σφραγίδα της.
Η πρώτη ήταν η Σχολή Ohara, που ιδρύθηκε το 1895 από τον Ushin Ohara και δημιούργησε το στιλ Moribana. Αργότερα ιδρύθηκε η Σχολή Sοgetsu από τον Sofu Teshiqahara, με μεγάλη επίδραση της γλυπτικής και μετά οι Σχολές Adachi και Ichiyo που ειδικεύτηκαν σε μαθήματα για ξένους. Η πιο πρόσφατη Σχολή είναι η Sangetsu, που ιδρύθηκε από τον Mokiti Okada. Πραγματικά, η διάδοση της Ικεμπάνα στη Δύση έγινε κυρίως μετά τα μέσα του 20ου αιώνα.