ΕΡΣΗ
Member
Μπλε Τζαμί η αλλιώς Τέμενος Σουλτάναχμετ.
Δίπλα στο σημείο που ηταν κάποτε ο βυζαντινός ιππόδρομος και στο σημείο που ηταν κτισμένο το Μεγάλο Παλάτι, το Μπλε Τζαμί τραβά αμέσως την προσοχή. Ξεκίνησε να κτίζεται όπως λέει και το όνομά του από τον Αχμέτ Αʼ το 1609 και ολοκληρώθηκε το 1616, σε μια περίοδο που η οθωμανική αυτοκρατορία άρχιζε να γνωρίζει την παρακμή. Αφού ο σουλτάνος αναγκάστηκε να υπογράψει μια ταπεινωτική ειρήνη με τους Πέρσες είπε να βάλει το χέρι στην τσέπη, δηλαδή να το χώσει βαθειά στα κρατικά θησαυροφυλάκια, και να πληρώσει για την κατασκευή του τεμένους αυτού, μια και δεν είχε κτιστεί αυτοκρατορικό τέμενος στην Πόλη για παραπάνω από 40 χρόνια. Οι ουλεμάδες (διδάσκαλοι και μελετητές του Ισλάμ) εξαγριώθηκαν. Βλέπετε, όλα τα προηγούμενα αυτοκρατορικά τεμένη είχαν κτιστεί με τη λεία από νικηφόρους πολέμους. Οι άνθρωποι αυτοί φαίνεται προέβλεπαν την αργή πτώση της αυτοκρατορίας, η οποία άντεξε για ακόμη τρεις αιώνες περίπου. Σε αυτό το σημείο της γης η παρακμή των αυτοκρατοριών κρατά πολύ φαίνεται. Τέλος πάντων, αρχιτέκτονας ορίστηκε ο Μεχμέτ Αγάς, μαθητής του Σινάν. Η μελέτη κατασκευής του περιγράφηκε σε οκτώ μεγάλους τόμους οι οποίοι φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη του ανακτόρου του Τοπ Καπί.
Το Μπλε Τζαμί είναι το τελευταίο δείγμα της κλασσικής οθωμανικής αρχιτεκτονικής, η οποία έχει επηρεαστεί κατά πολύ από τη βυζαντινή ναοδομία.
Το εξωτερικό του τεμένους είναι μεγαλειώδες, μεγαλόπρεπο και επιβλητικό, η εσωτερική του όμως αρχιτεκτονική σύνθεση δεν είναι τόσο επιτυχημένη, μια και ο κεντρικός θόλος του, 43 μέτρων ύψους, στηρίζεται σε 4 χοντρές κολώνες, που φυσικά δεν είναι και ότι κομψότερο. Δεν επονομάστηκαν άδικα «πόδια ελέφαντα». Η στατική ανάγκη σε μια σεισμογενή περιοχή, δεν άφηνε πολλές επιλογές.
Όμως το εσωτερικό του θόλου κοσμείται από υπέροχα αραβουργήματα και καλλιγραφικές επιγραφές με τα ονόματα των χαλίφηδων. Το πιο ξακουστό όμως στοιχείο του τζαμιού αυτού, από το οποίο πήρε και το όνομά του είναι το μπλέ πλακίδια ιζνίκ (δηλαδή από την περιοχή της Νίκαιας) που το διακοσμούν. Είναι μπλε και πράσινα με παρεμβολές σε λευκό φόντο. Χρησιμοποιήθηκαν περίπου 20.000 τέτοια πλακίδια. Επειδή με διάταγμα του σουλτάνου είχε οριστεί η τιμή του πλακιδίου, αλλά όπως σε κάθε εποχή έτσι και τότε ο τιμάριθμος ανέβαινε και η τιμή έμενε σταθερή, οι τεχνίτες έριξαν την ποιότητα και σε κάποια από αυτά έχουν αρχίσει να αλλοιώνονται τα χρώματα.
Στον εξωτερικό χώρου υπάρχει μια αυλή η οποία έχει την ίδια έκταση με το τζαμί. Στην αυλή υπάρχει μια Κρήνη των Καθαρμών η οποία πλέον δεν χρησιμοποιείται από τους πιστούς. Την αυλή τη διατρέχει μια περίκλειστη θολωτή στοά η οποία στηρίζεται σε κολώνες που συγκρατούν τη στέγη με τους 30 τρούλους.
Ο Αχμέτ Αʼ κατασκεύασε 6 κομψούς μιναρέδες οι οποίοι εξαγρίωσαν τους πιστούς μουσουλμάνους οι οποίοι του έσουραν τα εξ αμάξης. Εκείνη την εποχή βλέπετε το τζαμί της Μέκκας είχε 6 μιναρέδες και όλοι τον κατηγόρησαν για αλαζονεία. Ο σουλτάνος έλυσε απλά το πρόβλημά του: έστειλε τα απαραίτητα χρήματα στη Μέκκα για να κτίσουν ένα έβδομο.
Να σημειώσουμε και ένα ιστορικό γεγονός που έγινε στο Μπλέ Τζαμί: Ο σουλτάνος Μαχμούτ ανήγγειλε το 1826 τη διάλυση του Σώματος των Γενιτσάρων.
Σουλειμανιγιέ Τζαμί.
Βρίσκεται στον τρίτο λόφο της Κώνσταντινούπολης. Κτίστηκε μετά από παραγγελία του Σουλειμάν του Μεγαλοπρεπούς από τον αρχιτέκτονα Σινάν.
Η κατασκευή ξεκίνησε το 1550 και τελείωσε το 1557. Πρόκειται για ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα της κλασσικής οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Δεν επρόκειτο για ένα απλό τέμενος αλλά για ένα κιουλιέ, δηλαδή ένα ίδρυμα το οποίο είχε πολλές λειτουργίες. Το οικοδομικό αυτό συγκρότημα περιελάμβανε έξι ιερατικές σχολές (μεντέρσες), ένα άσυλο για απόρους ασθενείς, ένα ψυχιατρείο, ένα χαμάμ, ένα καραβάν σαράι (πανδοχείο με χώρο για τα ζώα και τα εμπορεύματα) ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα (ιμαρέτ) το οποίο φρόντιζε την καθημερινή σίτιση 1000 απόρων καθώς και πολλά μικρά μαγαζιά. Στα κτίσματα αυτά προστέθηκαν αργότερα τα μαυσωλεία του Σουλειμάν και Χιουρέμ ή Ρωξελάνης, της συζύγου του (η μοναδική γυναίκα στην ιστορία της οθωμανικής αυτοκρατορίας η οποία κατάφερε να την παντρευτεί σουλτάνος με ιμάμη και κουμπάρο. Οι υπόλοιπες Kadin, δηλαδή οι γυναίκες των σουλτάνων ήταν μόνο στα λόγια, με νομική δέσμευση καμία άλλη δεν υπήρξε). Πάντως η διακόσμησή του με μάρμαρα κεραμικά ιζνίκ και βιτρώ εντυπωσιάζει πολύ τον επισκέπτη.
Στο τζαμί αυτό υπάρχουν τέσσερεις μιναρέδες οι οποίοι πιστοποιούν ότι επρόκειτο για αυτοκρατορικό τζαμί. Τέσσερεις μιναρέδες μόνο ο σουλτάνος μπορούσε να ανεγείρει, δύο οι πρίγκηπες και έναν οι κοινοί θνητοί. Οι μιναρέδες αυτοί φέρουν δέκα εξώστες, αριθμός συμβολικός μια και ο Σουλεϊμάν ήταν ο 10ος σουλτάνος της οθωμανικής δυναστείας.
Εξίσου εντυπωσιακός είναι ο τρούλος του, του οποίου το ύψος είναι ακριβώς διπλάσιο από τη διάμετρό του. Τον πλαισιώνουν 32 παράθυρα, τοποθετημένα στα τόξα που συγκρατούν τέσερις τεράστιοι πεσσοί από συμπαγή προφυρίτη. Το μιχράμπ (κόχη με προσανατολισμό τη Μέκκα) και το μινμπέρ ( άμβωνας) είναι φτιαγμένο από λευκό μάρμαρο. Τα βιτρώ πάνω από το μιχράμπ χρονολογούνται στο 16ο αιώνα. Πλακάκια ιζνίκ και ανάγλυφα από ελεφαντόδοντο συμπληρώνουν τη διακόσμηση. Στον περίβολο του τεμένους 24 αρχαίοι κίονες από κόκκινο γρανίτη και λευκό μάρμαρο οι οποίοι κατά πληροφορίες είχαν αφαιρεθεί από το αυτοκρατορικό θεωρείο στον Ιππόδρομο (το λεγόμενο κάθισμα) στηρίζουν 28 τρούλους. Εξω από το συγκρότημα του τεμένους βρίσκεται το μαυσωλείο του δημιουργού του Σινάν, φτιαγμένο από λευκό μάρμαρο.
Ας αφήσουμε τα τεράστια συγκροτήματα και ας δούμε κάτι πιο μικρό: Ένα μικρό και χαριτωμένο τζαμί από την πληθώρα που υπάρχουν, είναι αυτό που βρίσκεται στο Ortakoy και λέγεται Buyuk Mecidiye Cammi, δηλαδή Μεγάλο Αυτοκρατορικό Τζαμί. Μεγάλο δεν είναι καθόλου, αλλά αν έτσι ήθελε να το λέει ο σουλτάνος Αμπντούλ Μεσίτ που έδωσε την παραγγελία στους Μπαλιάν (ποιους άλλους) να το κατασκευάσουν ποιοι είμαστε εμείς που θα τον αντικρούσουμε; Είναι ρυθμού νέο-μπαρόκ, αλλά εκείνο που του δίνει χάρη είναι τα τεράστια παράθυρά του τα οποία αντιφεγγίζουν τις αντανακλάσεις των νερών του Βοσπόρου, μέσα στο τζαμί.
Δίπλα στο σημείο που ηταν κάποτε ο βυζαντινός ιππόδρομος και στο σημείο που ηταν κτισμένο το Μεγάλο Παλάτι, το Μπλε Τζαμί τραβά αμέσως την προσοχή. Ξεκίνησε να κτίζεται όπως λέει και το όνομά του από τον Αχμέτ Αʼ το 1609 και ολοκληρώθηκε το 1616, σε μια περίοδο που η οθωμανική αυτοκρατορία άρχιζε να γνωρίζει την παρακμή. Αφού ο σουλτάνος αναγκάστηκε να υπογράψει μια ταπεινωτική ειρήνη με τους Πέρσες είπε να βάλει το χέρι στην τσέπη, δηλαδή να το χώσει βαθειά στα κρατικά θησαυροφυλάκια, και να πληρώσει για την κατασκευή του τεμένους αυτού, μια και δεν είχε κτιστεί αυτοκρατορικό τέμενος στην Πόλη για παραπάνω από 40 χρόνια. Οι ουλεμάδες (διδάσκαλοι και μελετητές του Ισλάμ) εξαγριώθηκαν. Βλέπετε, όλα τα προηγούμενα αυτοκρατορικά τεμένη είχαν κτιστεί με τη λεία από νικηφόρους πολέμους. Οι άνθρωποι αυτοί φαίνεται προέβλεπαν την αργή πτώση της αυτοκρατορίας, η οποία άντεξε για ακόμη τρεις αιώνες περίπου. Σε αυτό το σημείο της γης η παρακμή των αυτοκρατοριών κρατά πολύ φαίνεται. Τέλος πάντων, αρχιτέκτονας ορίστηκε ο Μεχμέτ Αγάς, μαθητής του Σινάν. Η μελέτη κατασκευής του περιγράφηκε σε οκτώ μεγάλους τόμους οι οποίοι φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη του ανακτόρου του Τοπ Καπί.
Το Μπλε Τζαμί είναι το τελευταίο δείγμα της κλασσικής οθωμανικής αρχιτεκτονικής, η οποία έχει επηρεαστεί κατά πολύ από τη βυζαντινή ναοδομία.
Το εξωτερικό του τεμένους είναι μεγαλειώδες, μεγαλόπρεπο και επιβλητικό, η εσωτερική του όμως αρχιτεκτονική σύνθεση δεν είναι τόσο επιτυχημένη, μια και ο κεντρικός θόλος του, 43 μέτρων ύψους, στηρίζεται σε 4 χοντρές κολώνες, που φυσικά δεν είναι και ότι κομψότερο. Δεν επονομάστηκαν άδικα «πόδια ελέφαντα». Η στατική ανάγκη σε μια σεισμογενή περιοχή, δεν άφηνε πολλές επιλογές.
Όμως το εσωτερικό του θόλου κοσμείται από υπέροχα αραβουργήματα και καλλιγραφικές επιγραφές με τα ονόματα των χαλίφηδων. Το πιο ξακουστό όμως στοιχείο του τζαμιού αυτού, από το οποίο πήρε και το όνομά του είναι το μπλέ πλακίδια ιζνίκ (δηλαδή από την περιοχή της Νίκαιας) που το διακοσμούν. Είναι μπλε και πράσινα με παρεμβολές σε λευκό φόντο. Χρησιμοποιήθηκαν περίπου 20.000 τέτοια πλακίδια. Επειδή με διάταγμα του σουλτάνου είχε οριστεί η τιμή του πλακιδίου, αλλά όπως σε κάθε εποχή έτσι και τότε ο τιμάριθμος ανέβαινε και η τιμή έμενε σταθερή, οι τεχνίτες έριξαν την ποιότητα και σε κάποια από αυτά έχουν αρχίσει να αλλοιώνονται τα χρώματα.
Στον εξωτερικό χώρου υπάρχει μια αυλή η οποία έχει την ίδια έκταση με το τζαμί. Στην αυλή υπάρχει μια Κρήνη των Καθαρμών η οποία πλέον δεν χρησιμοποιείται από τους πιστούς. Την αυλή τη διατρέχει μια περίκλειστη θολωτή στοά η οποία στηρίζεται σε κολώνες που συγκρατούν τη στέγη με τους 30 τρούλους.
Ο Αχμέτ Αʼ κατασκεύασε 6 κομψούς μιναρέδες οι οποίοι εξαγρίωσαν τους πιστούς μουσουλμάνους οι οποίοι του έσουραν τα εξ αμάξης. Εκείνη την εποχή βλέπετε το τζαμί της Μέκκας είχε 6 μιναρέδες και όλοι τον κατηγόρησαν για αλαζονεία. Ο σουλτάνος έλυσε απλά το πρόβλημά του: έστειλε τα απαραίτητα χρήματα στη Μέκκα για να κτίσουν ένα έβδομο.
Να σημειώσουμε και ένα ιστορικό γεγονός που έγινε στο Μπλέ Τζαμί: Ο σουλτάνος Μαχμούτ ανήγγειλε το 1826 τη διάλυση του Σώματος των Γενιτσάρων.
Σουλειμανιγιέ Τζαμί.
Βρίσκεται στον τρίτο λόφο της Κώνσταντινούπολης. Κτίστηκε μετά από παραγγελία του Σουλειμάν του Μεγαλοπρεπούς από τον αρχιτέκτονα Σινάν.
Η κατασκευή ξεκίνησε το 1550 και τελείωσε το 1557. Πρόκειται για ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα της κλασσικής οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Δεν επρόκειτο για ένα απλό τέμενος αλλά για ένα κιουλιέ, δηλαδή ένα ίδρυμα το οποίο είχε πολλές λειτουργίες. Το οικοδομικό αυτό συγκρότημα περιελάμβανε έξι ιερατικές σχολές (μεντέρσες), ένα άσυλο για απόρους ασθενείς, ένα ψυχιατρείο, ένα χαμάμ, ένα καραβάν σαράι (πανδοχείο με χώρο για τα ζώα και τα εμπορεύματα) ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα (ιμαρέτ) το οποίο φρόντιζε την καθημερινή σίτιση 1000 απόρων καθώς και πολλά μικρά μαγαζιά. Στα κτίσματα αυτά προστέθηκαν αργότερα τα μαυσωλεία του Σουλειμάν και Χιουρέμ ή Ρωξελάνης, της συζύγου του (η μοναδική γυναίκα στην ιστορία της οθωμανικής αυτοκρατορίας η οποία κατάφερε να την παντρευτεί σουλτάνος με ιμάμη και κουμπάρο. Οι υπόλοιπες Kadin, δηλαδή οι γυναίκες των σουλτάνων ήταν μόνο στα λόγια, με νομική δέσμευση καμία άλλη δεν υπήρξε). Πάντως η διακόσμησή του με μάρμαρα κεραμικά ιζνίκ και βιτρώ εντυπωσιάζει πολύ τον επισκέπτη.
Στο τζαμί αυτό υπάρχουν τέσσερεις μιναρέδες οι οποίοι πιστοποιούν ότι επρόκειτο για αυτοκρατορικό τζαμί. Τέσσερεις μιναρέδες μόνο ο σουλτάνος μπορούσε να ανεγείρει, δύο οι πρίγκηπες και έναν οι κοινοί θνητοί. Οι μιναρέδες αυτοί φέρουν δέκα εξώστες, αριθμός συμβολικός μια και ο Σουλεϊμάν ήταν ο 10ος σουλτάνος της οθωμανικής δυναστείας.
Εξίσου εντυπωσιακός είναι ο τρούλος του, του οποίου το ύψος είναι ακριβώς διπλάσιο από τη διάμετρό του. Τον πλαισιώνουν 32 παράθυρα, τοποθετημένα στα τόξα που συγκρατούν τέσερις τεράστιοι πεσσοί από συμπαγή προφυρίτη. Το μιχράμπ (κόχη με προσανατολισμό τη Μέκκα) και το μινμπέρ ( άμβωνας) είναι φτιαγμένο από λευκό μάρμαρο. Τα βιτρώ πάνω από το μιχράμπ χρονολογούνται στο 16ο αιώνα. Πλακάκια ιζνίκ και ανάγλυφα από ελεφαντόδοντο συμπληρώνουν τη διακόσμηση. Στον περίβολο του τεμένους 24 αρχαίοι κίονες από κόκκινο γρανίτη και λευκό μάρμαρο οι οποίοι κατά πληροφορίες είχαν αφαιρεθεί από το αυτοκρατορικό θεωρείο στον Ιππόδρομο (το λεγόμενο κάθισμα) στηρίζουν 28 τρούλους. Εξω από το συγκρότημα του τεμένους βρίσκεται το μαυσωλείο του δημιουργού του Σινάν, φτιαγμένο από λευκό μάρμαρο.
Ας αφήσουμε τα τεράστια συγκροτήματα και ας δούμε κάτι πιο μικρό: Ένα μικρό και χαριτωμένο τζαμί από την πληθώρα που υπάρχουν, είναι αυτό που βρίσκεται στο Ortakoy και λέγεται Buyuk Mecidiye Cammi, δηλαδή Μεγάλο Αυτοκρατορικό Τζαμί. Μεγάλο δεν είναι καθόλου, αλλά αν έτσι ήθελε να το λέει ο σουλτάνος Αμπντούλ Μεσίτ που έδωσε την παραγγελία στους Μπαλιάν (ποιους άλλους) να το κατασκευάσουν ποιοι είμαστε εμείς που θα τον αντικρούσουμε; Είναι ρυθμού νέο-μπαρόκ, αλλά εκείνο που του δίνει χάρη είναι τα τεράστια παράθυρά του τα οποία αντιφεγγίζουν τις αντανακλάσεις των νερών του Βοσπόρου, μέσα στο τζαμί.
Attachments
Last edited by a moderator:
