Μάνη. Της πέτρας και του γδικιωμού!

dimosf · 10 Φεβρουαρίου 2014

Σειρά είχαν δύο όμορφα χωριά, το ένα απέναντι στο άλλο, δεξιά και αριστερά του κεντρικού δρόμου. Η Νόμια και η Κοίτα.

Πρώτα στρίψαμε δεξιά και σύντομα μπήκαμε στη Νόμια με τους όμορφους πύργους και το τσιμεντένιο έκτρωμα στη είσοδο του χωριού. Σύμφωνα με τον οδηγό μας στο χωριό αξίζει να δει κανείς το ναό των Ταξιαρχών και δίπλα τον Πύργο του Μεσίσκλη, λοχαγού του Όθωνα και οπλαρχηγού, το παλαιότερο, ίσως, σωζόμενο πύργο της Μάνης. Πινακίδες δεν υπάρχουν, άνθρωπο δεν είδαμε και έτσι υποθέτω πως η μεγάλη εκκλησία στην άκρη του χωριού πρέπει να είναι αυτή των Ταξιαρχών. Κάτι το παράξενο έδειχνε από μακριά. Οι πόρτες κλειδωμένες αλλά κανένα παράθυρο δεν είχε τζάμια (!!).

Από ένα τέτοιο παράθυρο μπόρεσα να δω μια ολόγυμνη εκκλησία χωρίς σοβά στους πέτρινους τοίχους και λίγα μικρά εικονίσματα στη θέση του ιερού. Έδινε την εντύπωση είτε πως ήταν πια εγκαταλελειμμένη, είτε πως βρισκόταν σε φάση συντήρησης, αν και δεν υπήρχε τίποτα που να δείχνει πως γίνονταν κάποια δουλειά εκεί μέσα ή γύρω. Απέναντι ένας παμπάλαιος πύργος σε αρκετά καλή κατάσταση υποθέτω πως είναι αυτός του Μεσίσκλη.

Στην απέναντι πλαγιά βλέπαμε τη «Πολυπυργού» Κοίτα. Ένα από τα χωριά με τους πολλούς πύργους, άλλους σε κακή και ερειπιώδη κατάσταση αλλά και κάποιοι συντηρημένοι. Στο χωριό αυτό ήταν τόσες πολλές οι μάχες και τα φονικά του γδικιωμού που στα 1870 επενέβηκε ο στρατός μπας και σταματήσει το κακό, που όμως έφτασε μέχρι και στον 20ο αι. Το χωριό είναι πολύ όμορφο και εντυπωσιακό.

Ανεβήκαμε μέχρι ια πλατεία όπου και σταθήκαμε να θαυμάσουμε γύρω μας ένα σωρό πυργόσπιτα. Άλλα συντηρημένα και σε πολύ καλή κατάσταση και άλλα ερείπια. Έβγαλα μερικές φωτογραφίες και κατηφορίσαμε πάλι να βγούμε στον κεντρικό δρόμο και από εκεί να κινηθούμε προς τα νότια. Περάσαμε έξω από το Γερολιμένα με σκοπό να γυρίσουμε αργότερα για φαΐ, περάσαμε μέσα από τα χωριά Άλικα

και Κυπάρισσος και αρχίσαμε να ανηφορίζουμε όταν είδαμε πάνω μας τους εντυπωσιακούς πύργους της Βάθειας. Αν και δεν φαίνονταν ακόμα καλά οι εικόνες ήταν πανέμορφες. Μετά από μερικές ανηφορικές στροφές φτάσαμε στο χωριό. Παρκάραμε σε ένα πλάτωμα και μπήκαμε στο χωριό. Απόλυτη ερημιά! Ψυχή πουθενά! Μόνο δύο ζευγάρια αλλοδαπών τουριστών συναντήσαμε. Περπατήσαμε μέσα στο χωριό, προσπαθήσαμε να θυμηθούμε που είχαμε καθίσει όταν μας πλησίασε εκείνη η γιαγιά 26 χρόνια πριν για μια ολιγόλεπτη συνομιλία,

κάτσαμε σε κάποια πεζούλα να ξεκουραστούμε και να αποθέσουμε ήρεμο βλέμμα στους πέτρινους τοίχους ένα γύρω και τελικά γυρίσαμε στο αυτοκίνητο. Συνεχίζοντας το δρόμο μας προς τα νότια σταματήσαμε και πάλι μερικές δεκάδες μέτρα μετά.

Είχαμε μπροστά μας την καλύτερη θέα της Βάθειας και φυσικά το θέμα χιλιάδων φωτογραφιών, σκορπισμένων σε όλα τα πέρατα αυτού του κόσμου. Είναι η πιο πολυφωτογραφημένη εικόνα της Μάνης.

dimosf · 10 Φεβρουαρίου 2014

Παιγνίδια του νου!

Νωρίς το απόγευμα, μετά από περίπου μισής ώρας καταπράσινη διαδρομή φτάσαμε στην Αρεόπολη, το κεφαλοχώρι της Μέσα Μάνης. Ο καιρός τις τελευταίες μέρες είχε έντονη συννεφιά και ισχυρότατους δυτικούς ανέμους. Σα φτάσαμε ο ουρανός είχε κάπως ανοίξει και ένας ήλιος «χλεμπονιάρης» έκανε τις εικόνες καλύτερες. Στην είσοδο του χωριού ήταν το ξενοδοχείο μας. Οι ευγενέστατες ιδιοκτήτριές του, η κυρία Ποτίτσα και η κόρη της η Ελένη, μας υποδέχτηκαν με ένα πλατύ χαμόγελο, όμορφη αρχή του ταξιδιού μας στην ηπειρωτική εσχατιά της Ευρώπης.

Ανεβάσαμε τα πράγματα στο δωμάτιο, η Σοφία ξάπλωσε και εγώ με τη φωτογραφική μηχανή στο χέρι ξεκίνησα για την πρώτη αναγνωριστική βόλτα.

Βγήκα από το ξενοδοχείο και πήρα το δρόμο για το κέντρο του χωριού. Λίγα μέτρα παρακάτω ο δρόμος είναι πλακόστρωτος και τα βράδια κλείνει για να γίνει πεζόδρομος.

Εκεί στέκει και η εκκλησία του Άγιου Χαράλαμπου. Στη διασταύρωση με τον κεντρικότερο δρόμο του χωριού, αυτόν που ενώνει την κεντρική πλατεία με την πλατεία της Επανάστασης.

Πετρόχτιστη με όμορφα διακοσμητικά στοιχεία στο καμπαναριό, ήταν ανοικτή και φυσικά μπήκα.

Λιτή με λίγες τοιχογραφίες που άφησε ο χρόνος σου αφήνει μια όμορφη αίσθηση κατάνυξης. Βγήκα και έστριψα αριστερά και μπήκα στην κεντρική πλατεία.

Αρκετά μεγάλη με χαμηλά κτίρια ένα γύρω σου δίνει την αίσθηση της άπλας. Πάνω αριστερά βρίσκεται ένα ακόμα εκκλησάκι.

Ο Άγιος Αθανάσιος. Ακόμα πιο λιτό από το προηγούμενο και με λιγότερες τοιχογραφίες κυρίως στο χτιστό τέμπλο.

Στην άλλη μεριά της πλατείας, στα δεξιά είναι ένα μνημείο με κυρίαρχη τη μορφή του τελευταίου Μπέη της Μάνης και σημαντική μορφή της επανάστασης του 1821, του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.

dimosf · 10 Φεβρουαρίου 2014

Πήρα πάλι τον πλακόστρωτο δρόμο προς την αντίθετη κατεύθυνση και αφού πέρασα τον Άγιο Χαράλαμπο, μπήκα στη «μηχανή του χωροχρόνου»(!!!!).

Η γυμνή πέτρα ένα γύρω σε δρόμους, μάντρες, κτίρια,

ένα πηγάδι σε μια γωνιά, μου έδινε την αίσθηση πως πέρασα σε άλλη εποχή και πολλά μίλια μακριά. Στη Σικελία; Την Κορσική; Αν και δεν έχω πάει σε κανένα από αυτά τα νησιά, έχω δει πολλές φωτογραφίες και βίντεο. Ξαφνικά ένοιωσα να βρίσκομαι στα στενά των χωριών τους. Μόνο που νόμιζα πως θα βγει από την επόμενη γωνιά κάποιος καβαλάρης φουστανελοφόρος ή βρακοφόρος. Όλα είχαν γίνει στο μυαλό μου αχταρμάς. Δεν μου έχει συμβεί ποτέ ξανά αυτό. Ακόμα και σήμερα που βλέπω τις φωτογραφίες έχω ακριβώς την ίδια αίσθηση και αστραπιαία βρίσκομαι αλλού. Θεέ και Κύριε! Άλλο και τούτο!! Και να πεις πως δεν είχε αυτοκίνητα. Δεν είχε εστιατόρια και μπαράκια (δεν είχαν βγάλει ακόμα τραπέζια έξω) και άλλα τόσα πράγματα για να με προσγειώσουν, εγώ παρέμενα αλλού. Τι λέτε γιατρέ μου; Είναι πολύ σοβαρό; Ευτυχώς οι αισθήσεις ήταν σε εγρήγορση και η μνήμη έγραφε. Η δική μου αλλά και της μηχανής.

Έτσι έφτασα μέχρι τη μικρή πλατεία της επανάστασης.

Εκεί βρίσκεται ο μεγαλόπρεπος ναός του 17ου αι. Των Αγίων Ταξιαρχών. Εκεί απ’ έξω οι Μανιάτες στις 17 Μαρτίου 1821 κήρυξαν την Επανάσταση, 8 μέρες πριν την υποτιθέμενη έναρξη που γιορτάζουμε επίσημα(!!).

Μια στήλη ενσωματωμένη στον τοίχο απέναντι από την εκκλησία μνημονεύει το γεγονός.

Η εκκλησία των Ταξιαρχών ήταν κλειστή. Έχει όμως και εξωτερικά αρκετά να δεις και να θαυμάσεις. Έχει ένα πανύψηλο καμπαναριό που λες και περισσεύει πάνω από όλο το χωριό και είναι ορατό σχεδόν από παντού. Στους πέτρινους τοίχους είναι ενσωματωμένα περίεργα πέτρινα ή μαρμάρινα γλυπτά.

Κεφάλια, Ήλιοι, εξαπτέρυγα και διάφορα σύμβολα. Τα πιο εντυπωσιακά όμως είναι τα δύο ανάγλυφα υπέρθυρα με τους αρχάγγελους. Στην είσοδο από τη μεριά της πλατείας ο αρχάγγελος Μιχαήλ, σε ρόλο χάροντα, σύμφωνα με τη Μανιάτικη παράδοση, με την τρομερή πανοπλία του, κρατά στο χέρι μια ψυχή με τη μορφή νεογέννητου στα σπάργανα.

Δίπλα στην εκκλησία, ένας ξενώνας στεγάζεται σε ένα ανακαινισμένο πύργο του 1700, στο ισόγειό του οποίου, ο ιδιοκτήτης του έχει το ιδιωτικό πολεμικό του μουσείο. Απέναντι από την εκκλησία ένα εστιατόριο έχει κι αυτό όμορφα λιθανάγλυφα πάνω από τις πόρτες και τα παράθυρα.

emouli · 10 Φεβρουαρίου 2014

Αγαπώ Μάνη, αγαπώ πιότερο την Αρεόπολη, αγαπώ και το Λιμένι (και τον Τάκη βεβαίως - βεβαίως με τις ψαρούκλες του και τα όλα του!). :clap:

dimosf · 10 Φεβρουαρίου 2014

Έκανα βόλτα στα στενάκια γύρω από την πλατεία και το ναό και εκεί που γύρναγα και φωτογράφιζα νάσου η εικόνα από τα παλιά.

Στο βάθος μια μικρή πλατεία και στη μέση ο Άη Γιάννης. Και πάλι ήταν ανοικτός, μόνο που τώρα ήταν μέρα και έμπαινε λίγο φως από την πόρτα και τα δύο μικρά παράθυρα. Πολλά τα θέματα στους τοίχους.

Άγιοι, σκηνές από το βίο του Χριστού αλλά και θαύματα του ίδιου και αγίων. Τι να πρωτοδείς, τι να θαυμάσεις!

Δίπλα στην εκκλησία είναι ο συντηρημένος Πύργος Πικουλάκη που στεγάζει το Μουσείο της Μάνης. Ένας ασφαλτόδρομος που περνά δίπλα από την κεντρική πλατεία και φτάνει μέχρι εκεί, ήταν ικανός να με επαναφέρει στην πραγματικότητα.

Γύρισα στο ξενοδοχείο όπου η Σοφία είχε ξυπνήσει και με περίμενε. Λίγο αργότερα βγήκαμε και κάναμε περίπου τη διαδρομή που είχα κάνει μόνος μου. Στην πλατεία κάτσαμε για καφέ. Αρκετή ώρα μετά κατεβήκαμε μέχρι τους Ταξιάρχες και τον Άη Γιάννη. Μόνο που τώρα είχε νυχτώσει και οι εικόνες ήταν διαφορετικές, πιο μυστηριακές, πιο εξωπραγματικές. Γυρίσαμε στην πλατεία, κάτσαμε για φαΐ, δίπλα στο βιβλιοπωλείο Η ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΜΑΝΗ του Γιώργου Δημακόγιαννη, και γυρίσαμε στο ξενοδοχείο να ξεκουραστούμε. Οι εντυπώσεις της πρώτης μέρας ήταν πολύ έντονες και η συνέχεια προμηνύονταν ακόμα πιο έντονη.

Καλή σου νύχτα Μάνη! Καλώς σε βρήκαμε!!

(συνεχίζεται)

villi · 10 Φεβρουαρίου 2014

Πανέμορφη κι αγαπημένη Μάνη!Άψογη όπως πάντα η περιγραφή!

dimosf · 11 Φεβρουαρίου 2014

Στην αποσκιερή!

ΟΙ Μανιάτες κατοίκησαν τη μεσαία χερσόνησο της Νότιας Πελοποννήσου (Λακωνική), αλλά και τις δυτικές πλαγιές του Ταΰγετου, στο Μεσσηνιακό κόλπο (Μεσσηνιακή). Μορφολογικά υπάρχουν αρκετές διαφορές στις δύο αυτές περιοχές. Η Λακωνική κυριαρχείται από την πέτρα. Ξερή και άγονη περιοχή, είναι ένα σκληρό τοπίο. Τα νερά είναι ελάχιστα αλλά οι Μανιάτες βρήκαν το δέντρο που αντέχει σε αυτές τις συνθήκες και όλη η χερσόνησος καλύπτεται από Ελιές. Ελιές που παράγουν νοστιμότατο καρπό αλλά και μοναδικό λάδι. Ένα άλλο φυτό που ευδοκίμησε πολύ σε αυτόν τον τόπο είναι η Φραγκοσυκιά. Έτσι τα δυο αυτά φυτά είναι που κυριαρχούν όπου ο τόπος μπορεί να «σηκώσει» κάποια καλλιέργεια. Στα γύρω πλάγια μόνο θάμνοι και αγκάθια φυτρώνουν. Η Μάνη αυτή είναι που κυρίως ονομάζουμε έτσι και είναι επίσης γνωστή σαν Μέσα Μάνη. Η ανατολική της πλευρά είναι η Προσηλιακή ενώ η δυτική η Αποσκιερή.

Η Μεσσηνιακή Μάνη έχει πολύ πράσινο μιας και ο Θεϊκός Ταΰγετος φροντίζει γι αυτό με τα νερά του. Το τοπίο είναι πιο ήμερο και κάποια χωριά σκαρφαλώνουν μέχρι τα έλατα. Και εδώ κυρίαρχη είναι η ελιά. Έχει όμως και πολλά ακόμα καρποφόρα, βασική διαφορά με τη Μέσα Μάνη. Αυτή η Μάνη είναι η Έξω Μάνη.

Συννεφιασμένη ξημέρωσε και η επόμενη μέρα. Αυτό βέβαια βοήθαγε το ταξίδι, μιας και ο έντονος ήλιος το κάνει πολύ κουραστικό. Πήραμε το πλούσιο πρωινό μας και ξεκινήσαμε.

Προορισμός μας η Αποσκιερή Μάνη. Από την Αρεόπολη ξεκινά ένας δρόμος που φέρνει ένα γύρω όλη τη Μέσα Μάνη. Αυτός ο δρόμος στα ανατολικά και τα νότια πάει κοντά στη θάλασσα ενώ στα δυτικά κινείται εσωτερικά και με πολλές παρακάμψεις προσεγγίζει τα χωριά και τις παραλίες του Μεσσηνιακού. Όποια παράκαμψη και να κάνεις, είναι σίγουρο πως θα σε φέρει κάπου με ενδιαφέρον. Άλλωστε έχουμε μπει στον κόσμο των Πύργων και των Πυργόσπιτων, κάτι που κυριαρχεί παντού στον ορίζοντα και γίνεται όλο και πιο έντονο όσο πάμε προς τα νότια. Ο οδηγός μας έδινε μερικές ιδέες για αξιοθέατα και επισκέψεις που είχαμε σκοπό να ακολουθήσουμε σε ένα βαθμό, αλλά και να αυτοσχεδιάσουμε, ακολουθώντας και άλλες διαδρομές.

Λίγα χιλιόμετρα μετά την Αρεόπολη, κάνουμε την πρώτη μας παράκαμψη στα Χαριά. Μικρός οικισμός μέσα στις ελιές με μερικούς πύργους σε καλή κατάσταση και το δρόμο να σταματά λίγο μετά και να γίνεται κάτι μεταξύ κακοτράχαλου χωματόδρομου και μονοπατιού. Επιστρέφουμε στον κεντρικό, προσπερνάμε τον Πύργο Διρού, όπου είναι και η διασταύρωση που φέρνει μετά από 5 περίπου χιλιόμετρα στα διάσημα σπήλαια, την Τριανταφυλλιά και τις διάφορες διασταυρώσεις προς ένα σωρό χωριά στα δεξιά μας και κάνουμε μια στάση στο Μοναστήρι της Φανερωμένης που είναι πάνω στο δρόμο.

Μπήκα στην αυλή όπου η εκκλησία ήταν ανοικτή. Είναι γεμάτη με τοιχογραφίες, λαϊκής, κυρίως, τεχνοτροπίας και έχει αρκετό ενδιαφέρον. Από εκεί που είχαμε σταθεί φαινόταν στο βάθος οι ακτές που έδερναν αλύπητα τα κύματα του Μεσσηνιακού, που οφείλονταν στου δυτικούς ανέμους που είχαν ένταση γύρω στα 7 μποφόρ.

Συνεχίσαμε, προσπεράσαμε μερικά ακόμα χωριά και μετά τον Τσόπακα, στρίψαμε δεξιά προς Κουλούμι για να δούμε τη Βυζαντινή εκκλησία των Ταξιαρχών, του 12ου αι. Το χωριό, μικρό κι αυτό με κάμποσους πύργους, αλλά οι Ταξιάρχες πουθενά (!!). Για ταμπέλες ούτε λόγος, οπότε ρωτάμε και μας στέλνουν πίσω, πριν μπούμε στο χωριό, στο νεκροταφείο.

Υπέροχη η εκκλησία αλλά δυστυχώς κλειστή. Μερικές φωτογραφίες απ’ έξω και πάλι στο δρόμο. Λίγο παρακάτω επόμενη παράκαμψη προς το χωριό Έρημος για να δούμε την Αγία Βαρβάρα.

Του 12ου αι κι αυτή βρίσκεται στην άκρη του χωριού, ανάμεσα στις ελιές και ήταν και αυτή κλειστή. Και οι δύο εκκλησίες από τις ομορφότερες της Μάνης. Μερικά μέτρα πιο πέρα από την Αγία Βαρβάρα είναι τα ερείπια μιας μικρής εκκλησίας με ίχνη από τοιχογραφίες.

Και πάλι στο δρόμο και η επόμενη στάση στο χωριό Άγιος Γεώργιος.

Όπου στέκει ο επιβλητικός πολεμόπυργος του Βουδικλάρη και δίπλα του το όμορφο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου (κλειστό και αυτό).

Από τον Άγιο Γεώργιο συνεχίζουμε προς τα δυτικά για να πάμε στο Μέζαπο. Στο βάθος βλέπαμε τη θάλασσα.

Στο ορίζοντα κυριαρχεί το Τηγάνι, η χερσόνησος στη νότια ακτή του κόλπου του Μέζαπου. Ονομάστηκε έτσι από το σχήμα της και πάνω της έχουν βρεθεί αρχαιολογικά κατάλοιπα. Φτάσαμε στον Μέζαπο και τότε είδα ένα από τα πιο εντυπωσιακά τοπία που έχω δει ποτέ. Ο κόλπος είναι, όπως το μεγαλύτερο μέρος των Μανιάτικων ακτών, βραχώδης.

Κάθετα βράχια «πέφτουν» στη θάλασσα και στη βάση ορισμένων από αυτά σχηματίζονται μικρές αμμουδιές. Στο φρύδι του βράχου πάνω από τη θάλασσα στέκει ο οικισμός. Από κάτω η θάλασσα λυσσομανούσε. Οι εικόνες δεν μπορούν να περιγραφούν. Δέος και Θαυμασμός!! Το χωριό απλώνεται σε δύο μικρούς βραχώδεις κόλπους, με διαφορετική μορφολογία αλλά οι εικόνες από την ανταριασμένη θάλασσα ήταν το ίδιο εντυπωσιακές.

dimosf · 11 Φεβρουαρίου 2014