Ιταλία Κι αν είμαι (μπα)ρόκ, μη με φοβάσαι - Ανατολική Σικελία με τα μέσα

[Extra muros]

Μετά τη συνταρακτική- not - επιτυχία παλαιότερης ιστορίας μου για περιήγηση στο Σάου Μιγκέλ των Αζορών χωρίς αυτοκίνητο, ήρθε η ώρα να επαναλάβω το εγχείρημα για ένα νησί λίιιιγο μεγαλύτερο και σαφώς δημοφιλέστερο, που τυγχάνει να είναι κι εδώ δίπλα μας. Στη Σικελία είχα ξαναπάει το Μάρτιο του 2023, έχοντας εξερευνήσει Παλέρμο- Τσεφαλού - Αγκριτζέντο και τότε χωρίς αυτοκίνητο, βάζοντας αυτή τη φορά τον πήχη ψηλότερα, δηλαδή να επισκεφτώ πέντε πόλεις και την Αίτνα χωρίς αμάξι και μέσα σε 7,5 μέρες. Εξυπακούεται πως όποιος έχει εμπειρία στην οδήγηση και την παλεύει με τους Σικελούς οδηγούς (κάπως σαν τους δικούς μας, ειδικά τους Κρητικούς, στο ακόμα επιθετικότερο θα έλεγα), πολύ καλά θα κάνει να νοικιάσει αυτοκίνητο και να μην μπλέξει με τα πολύ οικονομικά, μεν, αλλά ενίοτε αρκετά χαώδη δημόσια μέσα στο νησί. Εντέλει το πρόγραμμα Κατάνια - Ταορμίνα - Συρακούσες - Νότο - Ραγκούζα - Κατάνια - Αίτνα, βγήκε πολύ ικανοποιητικά δεδομένων των συνθηκών, με κόστος κυρίως σε νεύρα και δευτερευόντως σε χρόνο. Αυτός είναι εξάλλου ένας βασικός λόγος που γράφω αυτή την ιστορία, παρότι ήδη υπάρχουν αρκετές για την περιοχή, κυρίως όμως με αυτοκίνητο και λιγότερο με λεωφορεία και τραίνα.

Η Αίτνα δεν ήταν εξαρχής στα προσωπικά μου σχέδια, αποτελούσε όμως διακαή επιθυμία της συνταξιδιώτισσας, συμβιβασμός που εντέλει δεν αποδείχτηκε δυσάρεστος. Έναυσμα γι'αυτό το τουρ ήταν κυρίως σκηνές από τη δεύτερη σαιζόν του White Lotus (ναι, είμαι τόσο Αμερικανάκι), που γυρίστηκε κατά κύριο λόγο στο ανατολικό κομμάτι της Σικελίας, εμπλουτισμένο με πινελιές από τις τηλεοπτικές μεταφορές του επιθεωρητή Μονταλμπάνο και δόσεις λίγης ακόμα Μεγάλης Ελλάδας, που είχα γευτεί ήδη στον Ακράγαντα δύο χρόνια πριν. Μετά και τη δεύτερη επίσκεψη, που μάλιστα ξεπέρασε τον ήδη υψηλό πήχη της προηγούμενης, μπορώ να πω ότι με τη Σικελία "έπαθα Πορτογαλία", δηλαδή έγινε ένας από εκείνους τους προορισμούς που νιώθω ότι θέλω να γυρίζω ξανά και ξανά, ανακαλύπτοντας κάθε φορά κάτι καινούργιο, αλλά και επιστρέφοντας σε παλιές, αγαπημένες γωνιές. Θεωρώ λοιπόν δεδομένο ότι θα γυρίσω και πάλι στο μέλλον, όπως και γενικά στην Ιταλία, που νομίζω πως έχω ξαναγράψει ότι είναι μια χώρα - στανταράκι ότι θα περάσεις καλά, που δεν απογοητεύει ποτέ.

Ο ελαφρώς σεφερλίδικος τίτλος του νήματος είναι προφανώς εμπνευσμένος από την καταλυτική παρουσία του μπαρόκ και μάλιστα στην χαρακτηριστική σικελική εκδοχή του, στο αρχιτεκτονικό τοπίο γενικότερα της Σικελίας αλλά ιδίως της ανατολικής πλευράς, που επλήγη από καταταστροφικότατο σεισμό -και τσουνάμι -το 1693, συγκρίσιμο μόνο με εκείνον της Λισσαβόνας λίγες δεκαετίες αργότερα. Η ανοικοδόμηση λοιπόν έγινε στον αστερισμό αυτού του όψιμου και πολύ ιδιαίτερου μπαρόκ ρυθμού, χωρίς να λείπουν και πιο μεσαιωνικές πινελιές εδώ κι εκεί.

Πάμε λοιπόν, ή - όπως λένε στην απολύτως ζωντανή και ομιλούμενη σικελική γλώσσα- "Ammunini"! (να περάσει, δε βρίζω)

Η Ταορμίνα και το Ιόνιο όπως φαίνονται στο δρόμο προς τη Madonna della Rocca

Το Lungomare της Ορτυγίας στις Συρακούσες

Η αδιανόητη θέα προς τον τρούλο του καθεδρικό από το χόστελ μας στο Νότο

Πρώτη οπτική επαφή προς τη Ραγκούζα μέσα από το λεωφορείο

Piazza del Duomo, θέα από τον τρούλο του αββαείου της Αγίας Αγάθης, πολιούχου της Κατάνης

Στον Άρη, ή και λίγο πιο κοντά... Αίτνα, καθώς πέφτει η καταχνιά

 

[paefstra]

Ο ελαφρώς σεφερλίδικος τίτλος του νήματος είναι προφανώς εμπνευσμένος από την καταλυτική παρουσία του μπαρόκ
............
Πάμε λοιπόν, ή - όπως λένε στην απολύτως ζωντανή και ομιλούμενη σικελική γλώσσα- "Ammunini"! (να περάσει, δε βρίζω)

Δεν παρεξηγουμε. Γιατι το (μπα) ροκ αμα δεν το 'χεις να το φοβασαι...
[Να περασει, ειναι δημοσιευση απο αρθρο περιοδικου, δεν βριζω εγω]

Ο Πατρινός τσεμπαλίστας Μάρκελλος Χρυσικόπουλος σε μια απολαυστική συνέντευξη στην popaganda

 

[psilos3]

Ανυπομονώ να διαβάσω για έναν προορισμό που πάντα έχω στο πίσω μέρος του μυαλού μου, ποτέ όμως δεν έχει καν προκύψει στα σοβαρά σαν πλάνο.
Έτσι κι αλλιώς τα γράφεις πολύ ωραία, νομίζω θα μας δώσεις καταπληκτικές ιδέες!

 

[taxidiara]

Κ γω περιμένω, γιατί αν πάω θα το κάνω κ γω με τα μέσα μάλλον

 

[Extra muros]

Ανυπομονώ να διαβάσω για έναν προορισμό που πάντα έχω στο πίσω μέρος του μυαλού μου, ποτέ όμως δεν έχει καν προκύψει στα σοβαρά σαν πλάνο.
Έτσι κι αλλιώς τα γράφεις πολύ ωραία, νομίζω θα μας δώσεις καταπληκτικές ιδέες!

Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Οπωσδήποτε να το βάλεις στα σχέδια, η Σικελία έχει πολύ ψωμί ακόμα.

 

[Extra muros]

Μέρα Πρώτη - Άφιξη στην Κατάνια

Ο κύβος ερρίφθη με τη συνήθη late summer προσφορά της Aegean τέλη Αυγούστου. Αρχικός στόχος ήταν η Νάπολη, η οποία εννοείται πως παραμένει ψηλά στις προτεραιότητες, ωστόσο η “εκπτωτική” τιμή της εταιρείας στα άνω των 200 ευρώ για φλεξ με χειραποσκευή δε με συγκίνησε ιδιαίτερα. Μια επιστροφή στο ιταλικό “mezzogiorno” (νότος) επιβαλλόταν ωστόσο, με την απευθείας πτήση στην Κατάνια να δίνει τη λύση. Το κόστος στα 150 φλεξ για μένα και 47 μόνο φόροι για την αγαπητή συνταξιδιώτισσα με το 1+1 δωρεάν εισιτήριο της Alpha Bonus Premium δεν είναι προφανώς το χαμηλότερο, εφόσον στην ίδια γραμμή πετάει - επίσης εποχικά - και η γνωστή εταιρεία με την άρπα, η ευελιξία του φλεξ και κυρίως η μη ανησυχία για το ζύγισμα της χειραποσκευής ωστόσο τελικά υπερίσχυσαν στην επιλογή. Υπολογίζω ότι πρέπει να ήταν ήδη δεκάκιλη τη στιγμή της αναχώρησης (5.10.2025) και πιθανόν 15κιλη φορτωμένη καλούδια κατά την επιστροφή (12.10.2025).

Η οιονεί λευκή απεργία των ελεγκτών οδήγησε σε καθυστέρηση λίγο παραπάνω από μία ώρα, ενώ σε λιγότερο από μιάμιση ώρα προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο της Κατάνης Vincenzo Bellini (που είναι και το διασημότερο τέκνο της πόλης). Παρότι είναι το μεγαλύτερο της Σικελίας και τέταρτο μεγαλύτερο της Ιταλίας παρακαλώ, εξωτερικά τουλάχιστον βρίσκεται σε κατάσταση ακραίας εγκατάλειψης και χρειάζεται επειγόντως ρεκτιφιέ. Με κόστος 4 ευρώ αγοράσαμε στον οδηγό εισιτήριο για το Alibus, το οποίο είναι αρκετά τακτικό και μετά από περίπου 30λεπτη διαδρομή (περίπου 15λεπτη στην επιστροφή, λόγω πολύ μικρότερης κίνησης) μέσα από μια τελείως δυστοπική περιοχή και σε ένα δρόμο με κατά διαστήματα έντονες κακομπαλωμένες λακούβες μας άφησε στην Piazza Borsellino, που είναι και αφετηρία του δρομολογίου.


Η πρώτη μου εντύπωση από την Κατάνια ήταν “μα πού στο καλό ήρθαμε” (στο πιο “γαλλικό” η σκέψη), προφανώς το ότι η πρώτη επαφή ήταν τόσο κοντά στο λιμάνι από τη μια, και την Pescheria, δηλ. Την - ιστορική κατά τα άλλα - ψαραγορά δε βοήθησε ιδιαίτερα. Όσο για το σκουπίδι, η πρότερη θητεία μου στο Παλέρμο με είχε μεν προετοιμάσει για τα χειρότερα (Νάπολη όπως είπαμε δεν έχω πάει ακόμα) , δεν περίμενα όμως να συναντήσω πόλη της Ευρώπης που θα έκανε την Αθήνα να μοιάζει με ... Γενεύη στο θέμα της καθαριότητας. Δυστυχώς πέρα από τα εμφανή προβλήματα αποκομιδής των σκουπιδιών, μάλλον υπάρχει και μια γενικότερη κακή νοοτροπία, καθώς τα σκουπίδια ήταν πεταμένα παντού με εξαίρεση την κεντρική πλατεία. Επίσης ο βασάλτης που υπάρχει πρακτικά σε όλα τα κτίρια της παλιάς πόλης (για την ακρίβεια της μετά το 1693 πόλης) και η σκόνη της Αίτνας νομίζω της δίνει ένα ελαφρώς καταθλιπτικό vibe. Η ελαφρώς κακή διάθεση δε βελτιώθηκε με την άφιξη στο χόστελ, που ήταν πιθανότατα το χειρότερο κατάλυμα αυτής της κατηγορίας που έχω μείνει - και ως φαν του είδους έχω μείνει σε πολλά . Αν και διέθετε αξιοπρεπείς κοινόχρηστους χώρους, όλα τα υπόλοιπα δεν είχαν καμία σχέση με τις καλές κριτικές στο ίντερνετ, ενδεικτικά να πω ότι μετά από το μοναδικό - ευτυχώς - βράδυ που μείναμε στη διπλή κουκέτα σε έναν θεόστενο κοιτώνα, έβγαλα εξανθήματα, ενώ το νερό στο ντους ήταν κρύο. Οι ρεσεψιονίστ - καθαρίστριες - υπεύθυνες πρωινού μπουφέ απ’ ό,τι κατάλαβα ήταν - αν όχι όλες, οι περισσότερες - κάτι βαριά 19χρονες ταξιδιώτριες από διάφορα μέρη του κόσμου που εργάζονταν δωρεάν έναντι διαμονής και διατροφής (πόσο νόμιμο είναι όλο αυτό σε τέτοια έκταση δε γνωρίζω φυσικά). Η τιμή τουλάχιστον (με πρωινό το οποίο ποτέ δε δοκιμάσαμε λόγω πρωινής αναχώρησης) ήταν η πιο οικονομική στην πόλη κι έγινε χαμηλότερη (36 ευρώ για τη διπλή κουκέτα) αφότου κατόπιν προτροπή μίας από τις ντεμέκ ρεσεψιονίστ, ακολουθώντας προφανώς μια πάγια τακτική του μαγαζιού, μας πρότεινε να ακυρώσουμε την κράτηση από Booking και να τα σκάσουμε μετρητά και πιο μαύρα από βασάλτη. Εντέλει βέβαια η κράτηση δεν ακυρώθηκε ποτέ - αυτά παθαίνεις άμα παίρνεις ρεσεψιονίστ από Erasmus - οπότε το χόστελ θα πληρώσει κανονικά και την προμήθεια στην πλατφόρμα και τη φορολογία στο ιταλικό κράτος, επί της αρχικής 15% υψηλότερης τιμής, καθόλου δε λυπάμαι βέβαια ( για τα αφεντικά- την κοπελίτσα που θα τ’ άκουσε την συμπονώ).

Τουλάχιστον μπορώ να πω ότι μας δόθηκαν κάποιες αξιοπρεπείς προτάσεις για φαγητό, που αποδείχτηκε κι ένα από τα δυνατά σημεία του ταξιδιού. Όχι φυσικά ότι περίμενα να φάω άσχημα στη Σικελία, απλά σε αυτό το ταξίδι, τιμήσαμε αρκετές τρατορίες και οστερίες (οι δεύτερες είναι τα πιο “ταπεινά” ταβερνεία συγκριτικά με τις πρώτες) , ενώ κατά την πρώτη μου επίσκεψη πριν δυο χρόνια με έδρα το Παλέρμο, λόγω σόλο παραμονής και ιδιαίτερα περιορισμένου μπάτζετ είχα περιοριστεί σχεδόν αποκλειστικά στο - εξαιρετικό - street food της πόλης, με εξαίρεση ένα δείπνο σε σενεγαλέζικο εστιατόριο, πολύ ενδιαφέρον, αλλά προφανώς άσχετο με την τοπική γαστρονομική παράδοση.

Στο δρόμο για το πρώτο εστιατόριο πήραμε και μια πρώτη γεύση από την καρδιά και ομορφότερο σημεία της πόλης, την Piazza del Duomo, με το σούρουπο να πέφτει και τα μνημεία της να φωτίζονται, φτιάχνοντας σιγά - σιγά τη διάθεσή μου και την άποψη μου για την Κατάνια. Εντέλει, επιστρέφοντας αργότερα εκεί ως έδρα για τα τρία τελευταία βράδια πριν την αναχώρηση, η πόλη με κέρδισε ακόμα περισσότερο με την “ομορφασχήμια” και τις αντιφάσεις της, τους ζεστούς ανθρώπους και την αναζωογονητική ζωντάνια της πρωί και βράδυ, που μόνο με εκείνη της σικελικής πρωτεύουσας μπορεί να συγκριθεί. Την ώρα που κάναμε τη βόλτα μας γινόταν κι ένας γάμος στο “Palazzo degli Elefanti”, όπου στεγάζεται το δημαρχείο και η μπαρόκ πρόσοψη του οποίου αυτή την περίοδο είναι παντελώς καλυμμένη λόγω αναστηλωτικών έργων. Ήταν ο πρώτος από μια σειρά γάμους που θα βλέπαμε πλατεία, αλλά ο πιο αξιομνημόνευτος, κυρίως χάρη στο υπερπαραγωγή γαλάζιο νυφικό, το οποίο λόγω αιδημοσύνης φωτογράφισα μόνο από πολύ μακριά και σε κακές συνθήκες φωτισμού.

Στο βάθος αχνοφαίνεται η γαλάζια πανδαισία

Piazza del Duomo με τον καθεδρικό και δίπλα το αββαείο της Αγίας Αγάθης

Το εσωτερικό του καθεδρικού της Αγίας Αγάθης, που πετύχαμε σε ώρα εσπερινής λειτουργίας, αρκετά έντονη ήταν η παρουσία μεταναστών μη πλειοψηφικά χριστιανικών χωρών στο ποίμνιο, ιδίως από την ινδική χερσόνησο

Πρώτη γνωριμία με τον ελέφαντα - σύμβολο της Κατάνης, με το σικελικό παρατσούκλι "U Liotru"

Το όμορφα φωτισμένο Palazzo dei Chierici, αλλοτινή έδρα του ιερατικού σεμιναρίου της πόλης και πρώην δημαρχείο, σήμερα στεγάζει το επισκοπικό μουσείο και τις οικονομικές υπηρεσίες του δήμου

Κυριακάτικος βραδινός χαμούλης στη Via Vittorio Emanuele II

Η βραδιά ολοκληρώθηκε με ένα ωραίο δείπνο στη “La Deliziosa” δίπλα ακριβώς από το σπίτι - μουσείο του Μπελίνι. Εκεί φάγαμε και την πρώτη καπονάτα του ταξιδιού, εντρυφώντας περισσότερο στην ερωτική σχέση Σικελών και μελιτζάνας (όχι δεν είναι υπονοούμενο) τις επόμενες ημέρες. Δύο νόστιμες μακαρονάδες με πέστο και θαλασσινά και δύο ποτήρια κρασί ολοκλήρωσαν την ευωχία. Αν και ως γνωστόν τα ζυμαρικά στην Ιταλία είναι αυστηρά πρώτο πιάτο, οι μερίδες που συναντήσαμε καθ’όλη τη διάρκεια εκείνης της εβδομάδας ήταν ως επί το πλείστον από “κανονικές” (στην Deliziosa), μέχρι γαργαντουανές, οπότε το κυρίως δεν ήταν πάντα απαραίτητο. Κόστος με κουβέρ και το κλασικά ακριβούλικο στην Ευρώπη εμφιαλωμένο νερό περίπου 25 ευρώ το άτομο. Αυτό ήταν και το ακριβότερο γεύμα σε σχέση με τον αριθμό πιάτων, το είδος του φαγητού και την ποσότητα των μερίδων που πήραμε σε όλη την εκδρομή. Εννοείται ότι το street food είναι πολυποίκιλο, νόστιμο και πολύ οικονομικό, δε συγκράτησα ακριβώς τις τιμές για όλα, αλλά νομίζω ότι το ανώτατο ποσό που πληρώσαμε δύο άτομα μαζί δεν ξεπέρασε τα 14 ευρώ. Ο καφές από την άλλη - που εγώ σημειωτέον πίνω σχετικά αραιά - έχει πάρει κι εδώ την ανιούσα συγκριτικά με παλιότερα, καθιστός βέβαια πάντα, σταθερά γύρω στα 2 ευρώ.

Καπονάτα με food styling

Κάποια στιγμή καθώς τρώγαμε ακούστηκαν πυροβολισμοί, που αναρωτήθηκα αν είχαν σχέση με τυχόν γαμήλιο γλέντι που ακολούθησε την τελετή με την κυανοφορούσα νύφη, ο σερβιτόρος ωστόσο με καθησύχασε (; ) διαβεβαιώνοντας με “ότι, έτσι είναι εδώ, πυροβολάνε χωρίς λόγο”. Κι εγώ η αφελής που νόμιζα ότι Κρητικοί και Μανιάτες είχαν εποικίσει την Κορσική και όχι τη Σικελία...