Περιεχόμενα
5η-6η -7η μέρα
Ξέχασα να αναφέρω ότι η καλύτερη παραλία στην πόλη της Λάρνακας είναι η Macenzie , στην άκρη ακριβώς του αεροδιαδρόμου του διεθνούς αεροδρομίου της Λάρνακας . Κολυμπάς και από πάνω σου , προσγειώνονται τα αεροπλάνα .Πεντακάθαρη , οργανωμένη απο τον δήμο Λάρνακας παραλία , με όλες τις ανέσεις από το Parking (2 E), έως τις ξαπλώστρες και τα beach bars ..Στην Κύπρο χρεώνουν 2,5 Ε την ομπρέλα και κάθε ξαπλωστρα 2,5 Ε , χωρίς άλλη παροχή , εννοώ νερό , καφέ κτλπ. Πολλές φορές υπάρχει safe box στην ομπρέλα +2,5 Ε ..
Ο δρόμος Λάρνακας -Λευκωσίας 54 χλμ , highway , τέλειος και η πρώτη εντύπωση απο την πρωτεύουσα απόλυτα θετική .... Και εδώ η ομορφιά , οι δρόμοι , οι οικίες , ο πλούτος είναι εμφανής και κυρίως η τάξη και η πειθαρχία .Ανοικτοί δρόμοι , απαγορεύεται το παρκάρισμα ένθεν κακείθεν , παντού θέσεις parking (ελεύθερο ή με πληρωμή ), πράγματα αυτονόητα για την Ευρώπη πλήν Ελλάδος ...αρχές Αυγούστου και η πρωτεύουσα μοιάζει άδεια λόγω αδειών , έντονης ζέστης .Καλό για τον τουρίστα , γιατί κινείται πιο άνετα στους φαρδείς δρόμους της πανέμορφης πρωτεύουσας ...
Διάβασα , ότι η Λευκωσία είναι καλή για πέρασμα μιας μέρας , δεν έχει πολλά αξιοθέατα κτλπ .ΛΑΘΟΣ .Έμεινα 4 μέρες και νομίζω ότι θα ήθελα άλλες και άλλες τόσες ....εξαρτάται από τις προτεραιότητες του καθενός ....Τουρίστας που ενδιαφέρεται μόνο για μπάνιο , καφέ , ήλιοθεραπεία ,καλό είναι να κάνει ένα πέρασμα μιάς μέρας ή καθόλου ....Τουρίστας που ενδιαφέρεται για όλα τα υπόλοιπα, εννοώ τον ψαγμένο , που κινείται στα in μέρη αλλά και στα out of track δεν φτάνει ούτε μια εβδομάδα για να γνωρίσει αυτή την πόλη , να ζήσει τον παλμό της Λευκωσίας ....Κρύβει τόσες προκλήσεις που ούτε μπορείς να το σκεφθείς ....Aρκεί να θέλεις να κινηθείς όλες τις ώρες της ημέρας σε μουσεία , εκκλησίες , χώρους μνήμης , στην Παλαιά Λευκωσία Ε/Κ και Τ/Κ , την μοντέρνα Λευκωσία , με όλα τα κτήρια της εκτελεστικής , νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας , τις λεωφόρους με τις πανέμορφες οικίες και τις πρεσβείες . Έχουν κρατήσει πάρα πολλά κτίρια της παλαιάς αποικιοκρατούμενης Λευκωσίας που δένουν απόλυτα με τους ουρανοξύστες και τις απαιτήσεις της μοντέρνας πλέον πρωτεύουσας...απόλυτα φυσιολογικό , δεδομένα τα συγχαρητήρια μου ....
Πολύ έξυπνα οι ξεναγοί τονίζουν ότι η εντος των τειχών Ε/Κ Λευκωσία , υστερεί σε μνημεία σε σχέση με το Τ/Κ τμήμα της Λευκωσίας .... ναι , έχουν ένα δίκιο όσον αφορά τα μνημεία της φράγκικης εποχής αλλά ο ταξιδιώτης αισθάνεται εκεί την ανατολίτικη μιζέρια , την εγκατάλειψη ,την φτήνεια ,την στρατοκρατική αντίληψη , ένα άλλο κόσμο τελικά που δεν έχει σχέση με την σύγχρονη ευημερούσα για το καλό των κατοίκων της , την γοητεία και εν τέλει την ατμοσφαιρική Ευρωπαϊκή Ε/Κ Λευκωσία. Τελικά δεν μπορώ να εξηγήσω ποιός ειναι ο χαμένος ,ποιος τιμωρήθηκε , ποιά ήταν τα κίνητρα και τί πέτυχαν οι εισβολείς πέρα από τα γνωστά (σκοτωμοί , βιασμοί , υφαρπαγή περιουσιών και εγκαθίδρυση παντού στρατοπέδων ....).
Οι μόνοι κερδισμένοι είναι μάλλον οι Βρετανοί πού έντεχνα έβαλαν στο παιχνίδι αυτή την μειονότητα των 120.000 Τουρκοκυπρίων , ως ισότιμη της πλειονότητας , με όλα τα γνωστά επακόλουθα .Μια ζωή διαίρει και βασίλευε οι Άγγλοι .
Επανερχόμενος στο Ε/Κ κομμάτι της Λευκωσίας θα έλεγα ότι είναι απαραίτητη οπωσδήποτε μια νυχτερινή περιήγηση της παλιάς πόλης .Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα , βλέπεις πολύ κόσμο στα κάθε λογής καφέ και εστιατόρια , οι μετανάστες που ζουν εκεί είναι τέλεια προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον και την τάξη της κυπριακής πρωτεύουσας .σε κάθε οδό βλέπεις μπαράκια ( με επενδύσεις αρκετών χιλιάδων Ευρώ ) και το σημαντικότερο δεν τους επηρεάζει η πράσινη γραμμή . Ο κόσμος ανταποκρίνεται ….O απόλυτος χαμός στην Παναγία Φανερωμένη , κοντά στο check point τηςΛήδρας αλλά και στα γύρω τσιπουράδικα. Πολυς κόσμος στο ατμοσφαιρικό Ermou300.com στην οδό Ερμού , δίπλα στην πράσινη γραμμή (δύσκολο να βρείς τραπέζι) , αρκετός και στο απέναντι club …..Ανέλπιστα καλή η βραδινή περιήγηση όπου βλέπεις με τον κατάλληλο φωτισμό τις ανακαινίσεις και τις νέες επενδύσεις σε κτίρια στην περιοχή Ερμού προς Λήδρας. Η Ερμού άλλωστε κόβεται από τα τσουβάλια άμμου και την Πράσινη Γραμμή .. Πολλοί θεωρούν την Πράσινη Γραμμή σαν τετελεσμένο της Τουρκικής εισβολής του 1974 , όμως έχουν άδικο . Μετά την τροποποίηση το 1963 από τον Πρόεδρο Μακάριο των 13 σημείων του Συντάγματος ακολούθησαν ταραχές .Η σπίθα άναψε όταν το βράδυ της 21 Δεκεμβρίου του 1963, Έλληνες αστυνομικοί προσπάθησαν να ελέγξουν ένα αυτοκίνητο Τουρκοκυπρίων που έβγαινε από τον Τουρκικό τομέα της Λευκωσίας και συγκεκριμένα από την οδό Ορχανιέ προς στην οδό Ερμού και την περιοχή του αθλητικού σωματείου Ολυμπιακός Λευκωσίας . Ανταλλάγησαν πυροβολισμοί , σφοδρές συγκρούσεις .Χάρη στην αυτοθυσία κυρίως εθελοντών και του ελληνοκυπριακού στρατού κρατήθηκαν οι αμυντικές γραμμές και σώθηκαν οι ελληνικές συνοικίες της Χρυσαλινιώτισσας και του Αγίου Κασσιανού . Ενώ η μοναδική επιθετική ενέργεια εκδηλώθηκε μόνο στο Τουρκοκυπριακό προάστιο της Ομορφίτας , όπου οι Τούρκοι είχαν συντριπτική πληθυσμιακή υπεροχή έναντι των Ελλήνων . Αν οι Τούρκοι έθεταν υπό των έλεγχό τους την Ομορφίτα , θα διέτρεχαν φοβερό κίνδυνο οι κάτοικοι της , αλλά και τα γειτονικά προάστια της Νεάπολης (Yeni sehir ) και του Τράχωνα ( Kizilay ), θα αποκόπτονταν από τις Ελληνικές περιοχές της Λευκωσίας .Το βάρος της νικηφόρου επίθεσης εκεί στη περιοχή του Βόριου Πόλου ,είχαν οι άνδρες του δημοσιογράφου Νίκου Σαμψών εκδότη της φιλομακαριακής εφημερίδας ΄Η Μάχη ¨,του δοτού ¨ προέδρου της Κύπρου ¨ που σφετερίστηκε την Προεδρία της Κύπρου , μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Μακαρίου το 1974, που προκάλεσε και την Τουρκική εισβολή . Από την στιγμή εκείνη το οικοδόμημα της Ζυρίχης κατέρρευσε . Μάταια ο Μακάριος και ο αντιπρόεδρος Κιουτσούκ , με εκκλήσεις προσπάθησαν να κατευνάσουν τα πνεύματα .Τελικά μετά από διαβουλεύσεις με τον διεθνή παράγοντα συμφωνήθηκε εκεχειρία .Τότε σχηματίστηκαν οι Τουρκοκυπριακοί Θύλακες και από απρονοησία των Ελλήνων κατόρθωσαν οι Τούρκοι να καταλάβουν την κορυφή του Αγίου Ιλαρίωνα στον Πενταδάκτυλο , με το κάστρο που το οχύρωσαν και το κράτησαν , ως την Τουρκική εισβολή του 1974. Ειδικά για την Λευκωσία συμφωνήθηκε μία διαχωριστική γραμμή που ο διοικητής των εμπλεκόμενων Βρετανικών στρατευμάτων Πήτερ Γιάγκχάραξε με πράσινο μολύβι ,πάνω σε ένα χάρτη . Γι΄ αυτό και έμεινε στην Ιστορία με το όνομα ¨η Πράσινη Γραμμή ¨, που θα ήταν προσωρινή αλλά τελικά παγιώθηκε έκτοτε και απετέλεσε ένα δεικτικό διχοτομικό στοιχείο , αρνητική παρακαταθήκη για το μέλλον της Μεγαλονήσου .Την συμφωνία υπέγραψαν στις 26 Δεκεμβρίου του 1963 οι Μακάριος - Κληρίδης - Κιουτσούκ και Ντενκτάς .
Επανερχόμενος στην σύγχρονη καθημερινότητα της πρωτεύουσας , αναφέρω ότι το πολυδιαφημιζόμενο παγωτό τριαντάφυλλο του Ηρακλή ,δεν μου έκανε εντύπωση .Ίσως το μέρος δίπλα στο check point να τον καθιστά ελκυστικό αλλά όχι το παγωτό του ….το ίδιο και τουΠαπαφιλίππου , μία κυπριακή αλυσίδα παγωτών ….Περί ορέξεως άλλωστε κολοκυθόπιτα …Στην κατεχόμενη Λευκωσία πάλι τίποτε από τέτοια ( παγωτό ντοντουρμά κτλπ)….καλά εκεί τέλεια απογοήτευση σε όλα ..τί να λέμε τώρα…… Για τον Τζαννέτο στη Τρικούπη τα είπαμε ….. 100 Ε τα 4 άτομα με μπύρα ΚΕΟ , ευγενής ,πανέξυπνος και έντεχνα γενναιόδωρος ο ιδιοκτήτης .. Το έχει που λέμε ….Είναι must μεν ,αλλά …..
Αξίζει όμως και η βραδινή βόλτα από την άλλη πλευρά , με αφετηρία το Classic hotel δίπλα στηνπύλη της Πάφου ,και την Καστελλιώτισσα την περιοχή των Ελλήνων Μαρωνιτών , με την επισκοπή τους , το Καθολικό ναό του Τιμίου Σταυρού φωτισμένο , που η είσοδος είναι από την Ε/Κ πλευρά , ενώ η πίσω αυλή βρίσκεται στα Κατεχόμενα …..Επίσης την άλλη εκκλησία των Μαρωνιτών των Χαρίτων αλλά και το στέκι τους το καφενείο Κορμακίτης …στο δρόμο για την Λήδρας υπάρχει το μουσείο Μοτοσυκλέτας .Όλη η απόσταση από το Classic hotel ,μέχρι την Λήδρας και το check point είναι 15-20 λεπτά ..,όπως ίδια και η απόσταση από τον προμαχώνα D’ Avila, το ωραίο Νεοελληνικό Δημαρχείο της Λευκωσίας και την οδό Λήδρας μέχρι το checkpoint .Οι αναπλάσεις του project της Zaha Hadid , στο χώρο της πλατείας Ελευθερίας και κυρίως στην τάφρο πίσω από το Δημαρχείο θα δώσουν στους κατοίκους της Λευκωσίας , ένα ακόμη ατμοσφαιρικό μοντέρνο χώρο, βοηθώντας τον κυκλοφοριακό χάρτη της πόλης , όσο και αναψυχής των κατοίκων. Εννοείται ότι είναι παρόντας ο μοντέρνος ,φουτουριστικός – ρευστός , λευκός νέος ουρανοξύστης της Ζaha Hadid.., που είναι το νέο σημείο αναφοράς , για την Λευκωσία αλλά και για μας , που μέναμε 5 λεπτά από εκεί, στην περιοχή Στασικράτους και Μνασιάδου .Έλεγε η κυρία Χλόη , ότι είναι το Κολωνάκι της Λευκωσίας , η περιοχή και έτσι είναι .( Η Ζάχα Χαντίντ ήταν Ιρακινοβρετανή αρχιτέκτων, εκπρόσωπος της σχολής της αποδόμησης, Πέθανε σε ηλικία 65 ετών , στο Μαϊάμι ,το 2016).
6η μέρα και από το check point του Αγίου Δομετίου, εύκολα προσβάσιμο και κοντινό από την γνωστή συνοικία του Αγίου Δομετίου , περνάμε έχοντας την 3ήμερη ασφάλεια των Τ/Κ για το αυτοκίνητο μας , με προορισμό την Κερύνεια .Έβλεπα τον Πενταδάκτυλο να ορθώνεται και πίστευα ότι θα είχαμε ανάβαση Τελικά ένα πέρασμα –κοιλάδα σε οδηγεί σε 20 λεπτά με ένα ευθύ highway δρόμο , άνετα στην πανέμορφη αυτή πόλη .Ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στο χωριό Αγύρτας , σημείο κλειδί για την κατάληψη της Λευκωσίας το 1974 .Εκεί είχαμε μια από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές επιτυχίες των Ελλήνων καταδρομέων , λένε ότι η μάχη της Αγύρτας διδάσκεται και σήμερα στην στρατιωτική ακαδημία του Ισραήλ .
Εννοείται ότι όλες οι πινακίδες είναι στην Τουρκική γλώσσα και καλό είναι να έχεις GPS για το εύκολο εντοπισμό όχι μόνο στα κατεχόμενα αλλά και στο ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου μας .
Η λαχτάρα μας να πάμε στην Κερύνεια ,μια ώρα νωρίτερα , μας έκανε να παραλείψουμε επίσκεψη στον Άγιο Ιλαρίωνα .Ένα σημαντικό μνημείο –φρούριο , χώρος μεγάλων μαχών το 74 .Ίσως την επόμενη φορά ….
Η περιοχή της Κερύνειας , ίσως είναι από τις καλύτερες της Κύπρου ( η περιοχή και όχι η πόλη αυτή καθαυτή που δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο ) . Ελιές και εσπεριδοειδή δίνουν ένα άλλο τόνο στην περιοχή στους πρόποδες του Πενταδάκτυλου από την πίσω πλευρά , πλέον. Δεν θα την έλεγα άσχημη την πόλη της Κερύνειας όπως κάποιοι γράφουν , αλλά όσο φεύγεις από το κέντρο της προς τον Πενταδάκτυλο και τον επόμενο προορισμό μας το Αβαείο του Μπέλα Παϊς , βλέπεις νέες, πανάκριβες ,ανεγειρόμενες ή ήδη κατοικούμενες κατοικίες μέσα στο πράσινο , στα ελαιόδενδρα και τα εσπεριδοειδή .Ένας τόπος χαρισματικός .Η θέα από το Μπέλα Παϊς το επιβεβαιώνει ..Απόσταση από το κέντρο της Κερύνειας με την κατάλληλη σήμανση 10 λεπτά ….Παντού υπάρχει είσοδος σε όλα σχεδόν τα μνημεία , αρχαιολογικούς χώρους και εκκλησίες (γύρω στα 3-3,5 Ε , το άτομο, δέχονται τα φοιτητικά , στην ελεύθερη Κύπρο έχουν free, στα Κατεχόμενα πληρώνουν μισό)
Το χωριό λέγεται Beylerbeyi και ήταν γνωστό σαν Home of Lawrence Durrell, του Άγγλου συγγραφέα , που έζησε μέχρι το 1956 και ξεκουραζόταν , εμπνεόμενος κάτω από την συκομουριά , που κείται απέναντι από το αβαείο του Bella Pais. Ο καφές απαραίτητος , με τον 85άχρονο ίσως και μεγαλύτερο αυστηρό Τουρκοκύπριο ιδιοκτήτη , σε άπταιστα Ελληνικά να ενδιαφέρεται για το νόμισμα που θα πληρώναμε (Ευρώ ή λίρες ) παρά για την κουβέντα που επιζητούσαμε μαζί του .Το παλαιό μοναστήρι των Αυγουστίνων καλοσυντηρημένο είναι ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Κερύνειας.
Επιστροφή λοιπόν στην Κερύνεια και parking έξω από τα τείχη του κάστρου της Κερύνειας. (Εισιτήριο) Καλοσυντηρημένο , στέκει για να μας θυμίζει την παρουσία του Ελληνικού Στρατού, όπως και ένα ρημαγμένο ορθόδοξο εκκλησάκι. Το 1974 κατά την Τουρκική εισβολή στο κάστρο έγινε μάχη μεταξύ μικρής ναυτικής μονάδας Ελληνοκυπρίων και των Τούρκων. Σε μεγάλη αίθουσα του κάστρου βρίσκεται το ¨ Πλοίο της Κερύνειας ¨ αρχαίο σκαρί πλοίου του 4ου αιώνα π.Χ., που έχει βρεθεί στη θάλασσα, ανελκύθηκε και συναρμολογήθηκε. Το κάστρο είναι το πιο αξιόλογο αξιοθέατο της Κερύνειας, με θέα ακριβώς από κάτω του γραφικού λιμανιού. Είναι σήμα κατατεθέν της Κερύνειας, όπως και το λιμάνι , άλλοτε και τώρα . Το γραφικό λιμάνι δε της Κερύνειας , λίγο μικρότερο των Χανίων , λίγο μεγαλύτερο της Ναυπάκτου , κυριαρχείται μόνο από ψαροταβέρνες . Οι τιμές δεν είναι φτηνές , αντιγράφουν και οι Τ/Κ το Ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου , όπως και σε όλα , όπως έχω καταλάβει. Πουθενά επίσης δεν βλέπεις φερεντζέδες , το κάλυμμα που φορούν στην Τουρκία και σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες οι γυναίκες ..Δεν το είδα πουθενά , ούτε και στις ηλικιωμένες Τουρκοκύπριες . Ίσως σε κάποια χωριά εποίκων, να υφίσταται ...ίσως … δεν ξέρω .Στο πολύ καλό δρόμο για Μόρφου , περνάς και από το Πέντε Μίλι …Είναι το τεράστιο μνημείο να σου το θυμίζει ….που έστησαν οι Τούρκοι στην παραλία που έκαναν την απόβαση το 1974 . Ο ήλιος καίει ,14μμ αλλά λίγος – μετρημένος ο κόσμος στο πολυτελές beachbar , της ρηχής , πεντακάθαρης θάλασσας …Οι ομπρέλες και οι πολυτελείς ξαπλώστρες , με μαξιλάρες ακόμη και πάνω στην αποβάθρα …μέσα στην θάλασσα ο βράχος στέκει εκεί …για όσους έχουν δεί φωτογραφίες της απόβασης του ’74 . Ο χώρος μου προκαλεί απέχθεια , βγάζω τις φωτογραφίες και αναστατωμένος αποχωρώ …Σκέφτεσαι και τι δεν σκέφτεσαι ….. συνεχίζεις τον κεντρικό δρόμο προς Μόρφου και παντού μικρότεροι δρόμοι σε οδηγούν σε παραλίες ….6 μίλι , 8 μίλι ….Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει λίγος τουρισμός στην περιοχή της Κερύνειας , σε σχέση με τον μηδενικό της Αμμοχώστου ….δεν είναι δα , αυτό το boom που βλέπουμε στο ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου αλλά είναι ορατός. Κυρίως Άγγλοι , Γερμανοί και Τούρκοι .Υπάρχουν και πολλοί έγχρωμοι φοιτητές των 9 ΑΕΙ των κατεχόμενων. Κάνουν οτιδήποτε να κινήσουν την διεθνή κοινή γνώμη , για να ξεχαστεί το πρόβλημα της εισβολής και κατοχής της χώρας . Συνεχίζουμε μετά την Λάπηθο (Lapta) , η κωμόπολη δεν είναι παραλιακή , όπως και ο Καραβάς (karaolanoglou) και συναντούμε ένα τεράστιο φράγμα νερού , που φέρνει νερό από την απέναντι ακτή της Μικράς Ασίας (85 χλμ αγωγοί), λύνοντας το πρόβλημα ύδρευσης και άρδευσης ειδικά της εύφορης πεδιάδας με τα εσπεριδοειδή της Μόρφου .Πάντως ,μετά το φράγμα το τοπίο αρχίζει να αλλάζει .Βοσκότοποι και πεύκα αλλά παντού στρατόπεδα .Στρίβουμε , για το χωριό των Ελλήνων καθολικών -Μαρωνιτών τον Κορμακίτη Χωριό 150 κατοίκων που τον καιρό της εισβολής είχε 1800 κατοίκους. Οι υπόλοιποι προκόβουν στο ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου , έχοντας σχολεία , εκκλησίες και κοινοβουλευτική εκπροσώπηση στη Βουλή των αντιπροσώπων της Κύπρου . Τα άλλα 3 χωριά Μαρωνιτών είναι τα κοντινά ο Ασώματος , η Αγία Μαρίνα και η Καρπασία .Τα δύο από αυτά είναι στρατόπεδα ,άρα και απαγορευμένα προσέγγισης . Ο Κορμακίτης , ένα όμορφο χωριό , μέσα σε άγονο τοπίο βοσκοτόπων , έχει ένα μεγαλειώδη καθολικό ναό, που ήταν κλειστός και ένα ακόμη πίσω μικρότερο ναό. Δεν υπάρχει ψυχή , παρόλο που το καφενείο απέναντι από τον μεγαλοπρεπή ναό ήταν ανοικτό .
Τελευταία , επισκέφτηκε τον Κορμακίτη και ο Νο2 και υπουργός εξωτερικών του Βατικανού, μετά από επίσημη επίσκεψη στη δημοκρατία της Κύπρου . Αφήνοντας τον Κορμακίτη κατευθυνόμαστε στη Μόρφου .Κοντά είναι και η Αγία Ειρήνη που έγινε γνωστή για τα μοναδικά ,πήλινα εδώλια (ένας πραγματικός – απίστευτος θησαυρός που αξίζει να τον δει ο καθένας ) που εκτείθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Λευκωσίας .Πλησιάζουμε στη Μόρφου και μετά μια ατέλειωτη ευθεία , με αρκετά στρατόπεδα μπαίνουμε σε μια μετριότατη πόλη , με στενά δρομάκια στο κέντρο της .Πίστευα λόγω του ονόματος , λόγω της φήμης και της αξίας που τις έδωσαν οι Ελληνοκύπριοι , θα έβλεπα κάτι διαφορετικό. Διαβάζοντας αργότερα , έμαθα , ότι ήταν από τις πλουσιότερες περιοχές της Κύπρου , πριν την εισβολή του 1974 ..Δυστυχώς , το γνωστό σκηνικό της παλιάς Τ/Κ Λευκωσίας …Κατευθυνόμαστε, προς τον Άγιο Μάμμα , το δείχνουν οι καφέ ταμπέλες (Aziz Mammas)…To συγκρότημα παλαιών καταλυμάτων, διαμονής των πιστών, με την εκκλησία του Αγίου ,στο κέντρο είναι δίπλα στο αρχαιολογικό – φυσικής ιστορίας μουσείο της Μόρφου .Πληρώνεις είσοδο για το μουσείο και με το ίδιο εισιτήριο έρχονται και σου ανοίγουν την εκκλησία ένας υπάλληλος .Εκκλησία παμπάλαια , ευτυχώς δεν υπέστη βανδαλισμούς όπως το Μοναστήρι και η εκκλησία του Αγίου Βαρνάβα .Έχει διατηρήσει ανέγγιχτες τις εικόνες , τα κειμήλια της .Προσκυνούμε την εικόνα του Αγίου ,κάτω από αυτήν ο Τ/Κ νεαρός συνοδός, όντας ο ίδιος σεμνός ανοίγει ένα πορτάκι , φαίνονται 2 οπές , γεμάτες με το λάδι του Αγίου .Βάζεις τα δάκτυλα στις οπές , λαδώνονται και …αλληλοσταυρωνόμαστε έχοντας την χάρη του Αγίου .Στην ερώτηση αν βλέπει λύση στο Κυπριακό , μας απαντά διπλωματικά ότι είναι δύσκολη η ζωή εκεί , λόγω της απομόνωσης …Γενικά έρχονται στιγμές που δεν ξέρεις τις πταίει …..και σε ποιόν να ρίξεις την ευθύνη .με τον φόβο πάντα παρόντα .Υπήρχε και μία ακόμη αξιοπρόσεκτη εκκλησία κλειστή ,απέναντι από τον Άγιο Μάμμα . Τελικά έλεγα αυτή είναι η Μόρφου που άκουγα άλλοτε και τώρα ; Όταν βγήκαμε από την πόλη με κατεύθυνση τοΚαραβοστάσι , λιμάνι στον κόλπο της Μόρφου κατάλαβα τον λόγο για τον οποίον η Μόρφου και η περιοχή της δεν ήταν αυτό που είδα στην πόλη ..απέραντη πεδιάδα με εσπεριδοειδή ,αμπέλια , ένας πλούσιος τόπος , τόπος παραγωγής και εξαγωγής εσπεριδοειδών των Κατεχόμενων …Κάτι αντίστοιχο με την Αργολίδα .Οι ακτές βραχώδεις , με πολύ κύμα μη τουριστική αλλά αγροτική περιοχή ….Στον Καραβοστάσι , υπήρχε μία μεγάλη αποβάθρα εξαγωγής μεταλλεύματος .Άρα στην περιοχή υπάρχει και ορυκτό ενδιαφέρον – μεταλλεία .Η κωμόπολη κανένα ενδιαφέρον , στον γύψο θα έλεγα …μια παραθαλάσσια , παρθένα άγονη βραχώδης περιοχή, αφημένη στην μοίρα της στο κισμέτ … Προορισμός μας ο αρχαιολογικός χώρος Σόλοι ….ανασκαφές , ένα τεράστιο υπόστεγο με ρωμαίκές κατοικίες ,ψηφιδωτά και ανεβαίνοντας τον λόφο το αρχαίο θέατρο ,ανακατασκευασμένο , πολύ καλύτερο στη φωτογραφίες …Σου έδινε την εντύπωση της εγκατάλειψης και εδώ …Από ψηλά βλέπαμε στη άγρια θάλασσα τους wind-surfers να απολαμβάνουν το sportτους ..Δύσκολα θα συνέχιζα στο Βουνί και γυρίσαμε με προορισμό το συνοριακό φυλάκιο των Ζώδιων , λίγο έξω από την Μόρφου .Αφού περάσαμε την εκκλησία του τελευταίου κατεχόμενου χωριού Ζώδια , νομίζω Bostanci λέγεται όπως και το check point, η όμορφη εκκλησία των Ζώδιων στη μέση του δρόμου , την παρακάμπτεις από τα πλάγια και συνεχίζεις …Και εδώ βλέπεις τον βασικό πυλώνα ανάπτυξης αυτού του χωριού , τα ατελείωτα κτήματα με εσπεριδοειδή …Κάποτε ένα σιδηροδρομικό δίκτυο λειτουργούσε στην Κύπρο από τον Οκτώβριο του 1905 μέχρι το Δεκέμβριο του 1951. Με συνολικό μήκος 122 χιλιόμετρα, υπήρχαν 62 σταθμοί και στάσεις, οι πιο σημαντικές από τις οποίες εξυπηρετούσαν την μεταφορά πορτοκαλιών από την Μόρφου στην Αμμόχωστο. Η αρχή του ήταν η Ευρύχου - Μόρφου - Κοκκινοτριμιθιά - Λευκωσία - Αμμόχωστος . Μετέφερε επίσης φορτία, μεταλλεύματα και ορυκτά, σε συνεργασία με την Κυπριακή Μεταλλευτική Εταιρεία αλλά και ξυλεία από το Τρόοδος. Είδαμε ένα κομμάτι των σιδηροτροχιών στη συνοικία της Ομορφίτας στην Λευκωσία , ένα στρατηγικής σημασίας προάστειο της πρωτεύουσας ,τον καιρό της δημιουργίας των Τουρκοκυπριακών θυλάκων μετά το 1964 , δίπλα στην Πράσινη γραμμή αλλά και μία ατμομηχανή που εκτίθεται στην κατεχόμενη Αμμόχωστο , δίπλα στο δρόμο ..
Μας είπαν ότι ο δρόμος προς το Ριζοκάρπασο και τον Άγιο Ανδρέα είναι ένας πλέον σύγχρονος , άνετος και σε σύντομο χρόνο 1,5 ώρας φτάνεις στο σημαντικό μνημείο του Κυπριακού Ελληνισμού .
Τυπικοί έλεγχοι και επόμενος σταθμός μας στην ελεύθερη Κύπρο , η Περιστερώνας με την μοναδική πανέμορφη εκκλησία των Αγίων Βαρνάβα και Ιλαρίωνος με τους πέντε τρούλους σε σχήμα σταυρού , δίπλα στο τζαμί της κωμόπολης .Ανάλογη εκκλησία επισκεφθήκαμε στο προάστιο της Πάφου Γεροσκήπου την Αγία Παρασκευή .Φροντισμένος-νοικοκυρεμένος τόπος και απέχουμε 30 χλμ από την Λευκωσία με ένα highway δρόμο .Διάβασα ότι η/ο Περιστερώνας είναι διάσημος για το οφτό κλέφτικο (αρνί) του και δέχεται πολλούς καλοφαγάδες αλλά δεν υπήρχε χρόνος ….άλλη φορά … Επιστροφή στην πρωτεύουσα Λευκωσία και ένοιωθα ότι επέστρεψα στη τάξη και τον πολιτισμό αλλά η επίσκεψη στον τύμβο της Μακεδονίτισσας μας προσγείωσε .Ο τύμβος της Μακεδονίτισσας στο ανάλογο προάστιο , δίπλα στην Πράσινη γραμμή και το κοντινό απρόσιτο αεροδρόμιο της Λευκωσίας , όπου δεν επιτρέπεται η προσέγγιση αλλά και το στρατόπεδο της προ του 1974 ΕΛΔΥΚ , με τις σημαντικές μάχες τότε για διατήρηση του ελέγχου της πρωτεύουσας , δεν σε αφήνουν να σκεφτείς πολλά …Ο εχθρός είναι παρόντας , οι κίνδυνοι είναι παρόντες Τα μνήματα των ηρώων της εισβολής αλλά και του μοιραίου Ελληνικού Noratlas που είναι θαμμένα κάτω από τον Τύμβο σε καθηλώνουν…Η αστική περιοχή της Μακεδονίτισσας αναπτύχτηκε λόγω των σύγχρονων δρόμων και της ανέγερσης του υπερσύγχρονου Συνεδριακού Κέντρου δίπλα στο Μακάριο στάδιο , που μετατράπηκε σε δεύτερο της πρωτεύουσας , μετά το σύγχρονο ΓΣΠ , έδρα του ΑΠΟΕΛ και τηςΟμόνοιας αλλά και της Εθνικής Κύπρου , που είναι ορατό ,πάνω στο highwayΛευκωσίας – Λάρνακας
Την επόμενη μέρα είναι Σάββατο , επίσκεψη στα Φυλακισμένα Μνήματα , στους ήρωες – θύματα της αποικιοκρατίας , ονόματα θρύλοι για τους Ελλαδίτες , πολλοί οδοί στην Ελλάδα και την πόλη μου , κεντρικότατοι με τα ονόματα Μιχαήλ Καραολή , Ανδρέου Δημητρίου , Γρηγόρη Αυξεντίου , Ευαγόρα Παλληκαρίδη , Μάτση κ ά. Δυστυχώς ο χώρος λειτουργεί μόνο τις εργάσιμες μέρες και ώρες και ήταν κλειστός …Είμαστε στις κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας , δίπλα στη νεκρά ζώνη και σε μια περιοχή πνιγμένη στο πράσινο , στις έξοχες μονοκατοικίες .Να έλεγα Εκάλη ; ...και δίπλα στην Πράσινη γραμμή , δίπλα στους σάκκους με άμμο .Αξίζουν συγχαρητήρια και τον θαυμασμό μας όλοι αυτοί οι συνέλληνες που κάνουν επενδύσεις χιλιάδων Ευρώ απολαμβάνοντας high living standards, δίπλα στην Νεκρά Ζώνη .Απίστευτο για μας τους Ελλαδίτες ..
Επισκεπτόμαστε κατόπιν το μετόχι της Ιεράς Μονής του Κύκκου στην Λευκωσία , με τον Άγιο Προκόπιο… Όαση πρασίνου οι κήποι , με το πολυφωτογραφημένο συντριβάνι στη είσοδο του μετοχίου .Όλα σε τάξη από το parking, μέχρι την καθαριότητα , τον πλούτο που εκπέμπει ο χώρος …απόλυτη ηρεμία ύμνοι , είναι το γραφείο του Μητροπολίτου Κύκκου και Τυλληρίας στην πρωτεύουσα ….Αξίζει μνείας και κυρίως επίσκεψης .
Ήρθε η στιγμή που θα έπρεπε να επισκεφτούμε και το κατεχόμενα τμήμα της παλαιάς εντός των Ενετικών Τειχών Λευκωσίας ….Ζέστη πολύ …Περνάμε το check point της Λήδρας και είμαστε στο κατεχόμενο τμήμα …Παντού η φτήνεια , καταστήματα να πουλούν imitation brand names….κανένα ενδιαφέρον , ταβέρνες με αμφιβόλου ποιότητας κυπριακές σπεσιαλιτέ στην τιμή των 10 Ε το πιάτο …Παντού η έλλειψη επενδύσεων , η μιζέρια , η έλλειψη καθαριότητας ..Επισκεπτόμαστε πρώτα την Δημοτική αγορά , παλιό κτίριο δίπλα στη πράσινη γραμμή , τα περισσότερα καταστήματα άδεια ,πάμε στη Αγία Σοφία , τώρα Σελιμιέ Τζαμί. Είναι το σήμα κατατεθέν της τουρκοκρατούμενης Λευκωσίας. Ο πρώην καθολικός γοτθικός καθεδρικός ναός της Αγίας Σοφίας, ο οποίος μαζί με το ναό του Αγίου Νικολάου της Αμμοχώστου αποτελούν τα σημαντικότερα δείγματα γοτθικής αρχιτεκτονικής στην Κύπρο.….ένας εντυπωσιακός ναός , τόπος στέψης των Λουζινιανών βασιλέων , με 2 ψηλούς μιναρέδες όπου κυματίζουν στη μέση οι 2 γνωστές σημαίες …..Τι να πει κανείς ….σεβασμός ; τι ψάχνεις τώρα ..ψηλά γράμματα ….είσοδος στην Αγία Σοφία –τζαμί free , ενώ είσοδος στον απέναντι Καθεδρικό Ναό των Ορθοδόξων της Λευκωσίας , που μετατράπηκε αργότερα ,σε αγορά κλωστών το γνωστό Μπεζεστένι …Συνεχίζουμε μέσα από μία άσχημη άθλια πόλη , περνάμε το υπουργείο Τουρισμού του ψευδοκράτους και φτάνουμε στην Αγία Αικατερίνη ..τώρα τζαμί και αυτό …Διερωτάσαι γιατί το κάνουν , πως αισθάνονται προσευχόμενοι σε χώρους άλλων θρησκειών .Εγώ θα το έκανα , συνειδητά ; τέλος πάντων …Συνεχίζουμε μέχρι το παλάτι των Λουζινιανών, , κλειστό ,κανένα ενδιαφέρον απέξω , είναι δικής τους έμπνευσης ξανά στημένο στον παλιό χώρο του παλατιού .Γυρνάμε , στο σημείο αναφοράς την μεγαλοπρεπή εκκλησία της Αγίας Σοφίας και επισκεπτόμαστε τα λουτρά (hamam) , επίσης ένα οίκημα με στήλες , επιγραφές ( Lapidary home) , το οίκημα των κουμαρτζήδων , ένα casino της εποχής των Φράγκων και καταλήγουμε στο σημαντικότερο μνημείο της Τ/Κ Λευκωσίας το Μεγάλο Χάνι ( Buyuk Han) .Ένα παλιό χάνι , πρώην φυλακές , κατοικίες παλαιότερα τουρκοκυπρίων ,αναστηλωμένο τώρα , με ένα μικρό τζαμί στο κέντρο , είναι ιδανικό για καφέ , φραπέ (2 Ε), φωτογράφηση , πολλούς τουρίστες που τσιμπάνε από το άνοιγμα της διόδου της Λήδρας .Οι αποστάσεις μικρές 5 λεπτά από την Λήδρας , εχθρός η φοβερή ζέστη ….ανεβαίνουμε τον κεντρικό δρόμο , εμφανής η κρίση , ανοίκιαστα μαγαζιά και φτάνουμε στην Πλατεία Ατατούρκ .Ήταν η κεντρική πλατεία της Λευκωσίας , από εκεί μέτραγαν όλες τις αποστάσεις , εκεί και το Saray…το κυβερνείο των Άγγλων …Η στήλη δεσπόζει στο κέντρο της μικρής πλατείας , όπου έχει στηθεί μια εξέδρα και όλες οι γύρω της πλατείας οικοδομές έχουν καλυφθεί ,με τις σημαίες της Τουρκίας , του ψευδοκράτους και του Κεμάλ Ατατούρκ .Έμενε, δεν έμενε ελεύθερος ένας χώρος 20-30 ατόμων που θα παρίσταναν τους διαδηλωτές το βράδυ ….ναι ήταν διαδήλωση –συναυλία υπέρ του Ερντογκάν και κατά των πραξικοπηματιών …Το είδαμε το βράδυ στο Euronews, μια και είχαμε την απορία περί τίνος πρόκειται …Αφού και τα διεθνή κανάλια ασχολήθηκαν με το γεγονός αυτό και τους 20 -30 διαδηλωτές (τόσοι χώραγαν ) με τις σημαίες που έκαναν το σχετικό νταβαντούρι, ήταν επιτυχία , αν μη τι άλλο ……τα χρήματα εκεί έχουν χρώμα και πατρίδα .Λίγο παραπάνω η πύλη της Κερύνειας και δίπλα της το κυβερνείο του ψευτοκράτους .Κουρασμένοι από την απίστευτη ζέστη δεν τα επισκεπτόμαστε και γυρνάμε μετα 15 λεπτά μέσω του check point της Λήδρας στην Ελεύθερη παλαιά Λευκωσία .Ο Αβο , το αρμένικο στην οδό Ονασαγόρου μία φτηνή λύση .Πάντα γεμάτος όλη τη μέρα και νύχτα , προσφέρει φτηνές χαλουμόπιτες –χαλουμωτές (1,5 Ε) , κούπες με (1 Ε) , πίτσες , λαχματζούν αλλά και σουβλάκια σε προσιτές τιμές .Λίγο αν βελτίωνε το service .....
Το απόγευμα επίσκεψη στην αρχιεπισκοπή ,το τεράστιο άγαλμα του Μακαρίου που βρισκόταν έμπροσθεν της αρχιεπισκοπής ,για όσους είχαν παλαιότερα επισκεφθεί την περιοχή , μετακινήθηκε στο Θρονί , πλησίον του τάφου του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στην Μονή της Παναγίας του Κύκκου , στο Τρόοδος .Διπλα ο καθεδρικός ναός του Αγίου Ιωάννη , μικρός , ιστορικός αλλά υστερεί σε μεγαλοπρέπεια και έξω οι λιμουζίνες μετακίνησης του αρχιεπισκόπου Μακαρίου , στέκουν να μας θυμίζουν την παρουσία αυτού του σημαντικού ηγέτη που σφράγισε την σύγχρονη Κυπριακή Ιστορία .Οι επιτυχίες αλλά και τα λάθη – παραλείψεις του , ας είναι οδηγός για τους νεότερους ηγέτες αυτής της γωνιάς του ελληνισμού . Ήταν ένας σημαντικός ηγέτης , τα ποσοστά εκλογής του ήταν 96% , ασύλληπτα ποσοστά .Κυβέρνησε μια χώρα (1960-1977), με αφοσίωση στο καθήκον ,αγάπη για την πατρίδα , ανέλαβε μια υπανάπτυκτη δημοκρατία το 1960 και ανέβασε τάχιστα το βιοτικό επίπεδο των πολιτών , κυβερνώντας νηφάλια , ενώ ήταν γνωστό ότι μόνο ηρεμία δεν υπήρχε τότε, στο νησί. Για τα λάθη του γράφει η Ιστορία …..
Απέναντι ακριβώς το Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας στο οποίο μαθήτευσαν όλα τα σημαντικά πρόσωπα της σύγχρονης Κυπριακής Ιστορίας ..Κοντά στην Αρχιεπισκοπή και το μνημείοΕλευθερίας πάνω στον προμαχώνα Podocatoro και απέναντι τμήμα του αρχαίου υδραγωγείουτης Λευκωσίας .
7η μέρα Ημέρα αναχώρησης από την όμορφη πρωτεύουσα .
Επίσκεψη στο αρχαιολογικό Μουσείο Λευκωσίας , απέναντι η Βουλή και το εντυπωσιακό - αρχαιοελληνικού στυλ Δημοτικό Θέατρο της Λευκωσίας ( είσοδος στο μουσείο 4,5Ε ) ,αξίζει , είναι must…;έχει μοναδικούς αρχαιολογικούς θησαυρούς ..τα πήλινα εδώλια της Αγίας Ειρήνης , το άγαλμα του Σεπτήμιου Σεβήρου και ουκ έστιν αριθμός …Τι να λέμε τώρα ……αξίζει … Δεν αναφέρομαι διεξοδικά γιατί μπορείτε να ενημερωθείτε γι αυτό από τα official sites.
Μια τελευταία βόλτα στην περιοχή και προς τη πλευρά του ξενοδοχείου Ledra Palace , ενός θρύλου της εποχής , σταματάμε στο parking απέναντι από το σπίτι του Έλληνα Πρέσβη , δίπλα στη Πράσινη γραμμή , εκεί και το άγαλμα της Κυράς της Λαπήθου της Κυρίας Προεστού , με τους γύρω μπερέδες …κάθε μπερές αντιστοιχεί και σε ένα Ελληνα στρατιώτη που διεσώθη από την ηρωίδα αυτή στην Λάπηθο , τις πρώτες ημέρες της Τουρκικής εισβολής του 74 .
Συνεχίζουμε για το Προεδρικό Μέγαρο στην περιοχή Άγιοι Ομολογητές …. Ο δρόμος στην στροφή για το Προεδρικό Μέγαρο έχει stop . Δεν μπορούμε να το δούμε ,αν και το θέλαμε … ούτε να το προσεγγίσουμε .Δεν ξέρω αν είναι δυνατόν αυτό με τα πόδια …. μάλλον όχι . Απέναντι το υπουργείο εξωτερικών αλλά και δίπλα η Αγγλική Σχολή .Λειτουργεί από την εποχή της Αποικιοκρατίας και δέχεται την αφρόκρεμα των ελληνοκυπρίων αλλά και Τουρκοκυπρίων μαθητών , όπως λένε .Ωραία τα οικήματα της σχολής , μέσα σε ένα δασωμένο περιβάλλον. Μέσω της οδού Αθαλάσσας αποχαιρετούμε αυτή την τόσο σημαντική , καταπληκτική –όμορφη πόλη .Νομίζω ότι έχει πολλά να δώσει στο μέλλον, αυτή η πόλη ….και είναι στην αρχή ….
Ξέχασα να αναφέρω ότι η καλύτερη παραλία στην πόλη της Λάρνακας είναι η Macenzie , στην άκρη ακριβώς του αεροδιαδρόμου του διεθνούς αεροδρομίου της Λάρνακας . Κολυμπάς και από πάνω σου , προσγειώνονται τα αεροπλάνα .Πεντακάθαρη , οργανωμένη απο τον δήμο Λάρνακας παραλία , με όλες τις ανέσεις από το Parking (2 E), έως τις ξαπλώστρες και τα beach bars ..Στην Κύπρο χρεώνουν 2,5 Ε την ομπρέλα και κάθε ξαπλωστρα 2,5 Ε , χωρίς άλλη παροχή , εννοώ νερό , καφέ κτλπ. Πολλές φορές υπάρχει safe box στην ομπρέλα +2,5 Ε ..
Ο δρόμος Λάρνακας -Λευκωσίας 54 χλμ , highway , τέλειος και η πρώτη εντύπωση απο την πρωτεύουσα απόλυτα θετική .... Και εδώ η ομορφιά , οι δρόμοι , οι οικίες , ο πλούτος είναι εμφανής και κυρίως η τάξη και η πειθαρχία .Ανοικτοί δρόμοι , απαγορεύεται το παρκάρισμα ένθεν κακείθεν , παντού θέσεις parking (ελεύθερο ή με πληρωμή ), πράγματα αυτονόητα για την Ευρώπη πλήν Ελλάδος ...αρχές Αυγούστου και η πρωτεύουσα μοιάζει άδεια λόγω αδειών , έντονης ζέστης .Καλό για τον τουρίστα , γιατί κινείται πιο άνετα στους φαρδείς δρόμους της πανέμορφης πρωτεύουσας ...
Διάβασα , ότι η Λευκωσία είναι καλή για πέρασμα μιας μέρας , δεν έχει πολλά αξιοθέατα κτλπ .ΛΑΘΟΣ .Έμεινα 4 μέρες και νομίζω ότι θα ήθελα άλλες και άλλες τόσες ....εξαρτάται από τις προτεραιότητες του καθενός ....Τουρίστας που ενδιαφέρεται μόνο για μπάνιο , καφέ , ήλιοθεραπεία ,καλό είναι να κάνει ένα πέρασμα μιάς μέρας ή καθόλου ....Τουρίστας που ενδιαφέρεται για όλα τα υπόλοιπα, εννοώ τον ψαγμένο , που κινείται στα in μέρη αλλά και στα out of track δεν φτάνει ούτε μια εβδομάδα για να γνωρίσει αυτή την πόλη , να ζήσει τον παλμό της Λευκωσίας ....Κρύβει τόσες προκλήσεις που ούτε μπορείς να το σκεφθείς ....Aρκεί να θέλεις να κινηθείς όλες τις ώρες της ημέρας σε μουσεία , εκκλησίες , χώρους μνήμης , στην Παλαιά Λευκωσία Ε/Κ και Τ/Κ , την μοντέρνα Λευκωσία , με όλα τα κτήρια της εκτελεστικής , νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας , τις λεωφόρους με τις πανέμορφες οικίες και τις πρεσβείες . Έχουν κρατήσει πάρα πολλά κτίρια της παλαιάς αποικιοκρατούμενης Λευκωσίας που δένουν απόλυτα με τους ουρανοξύστες και τις απαιτήσεις της μοντέρνας πλέον πρωτεύουσας...απόλυτα φυσιολογικό , δεδομένα τα συγχαρητήρια μου ....
Πολύ έξυπνα οι ξεναγοί τονίζουν ότι η εντος των τειχών Ε/Κ Λευκωσία , υστερεί σε μνημεία σε σχέση με το Τ/Κ τμήμα της Λευκωσίας .... ναι , έχουν ένα δίκιο όσον αφορά τα μνημεία της φράγκικης εποχής αλλά ο ταξιδιώτης αισθάνεται εκεί την ανατολίτικη μιζέρια , την εγκατάλειψη ,την φτήνεια ,την στρατοκρατική αντίληψη , ένα άλλο κόσμο τελικά που δεν έχει σχέση με την σύγχρονη ευημερούσα για το καλό των κατοίκων της , την γοητεία και εν τέλει την ατμοσφαιρική Ευρωπαϊκή Ε/Κ Λευκωσία. Τελικά δεν μπορώ να εξηγήσω ποιός ειναι ο χαμένος ,ποιος τιμωρήθηκε , ποιά ήταν τα κίνητρα και τί πέτυχαν οι εισβολείς πέρα από τα γνωστά (σκοτωμοί , βιασμοί , υφαρπαγή περιουσιών και εγκαθίδρυση παντού στρατοπέδων ....).
Οι μόνοι κερδισμένοι είναι μάλλον οι Βρετανοί πού έντεχνα έβαλαν στο παιχνίδι αυτή την μειονότητα των 120.000 Τουρκοκυπρίων , ως ισότιμη της πλειονότητας , με όλα τα γνωστά επακόλουθα .Μια ζωή διαίρει και βασίλευε οι Άγγλοι .
Επανερχόμενος στο Ε/Κ κομμάτι της Λευκωσίας θα έλεγα ότι είναι απαραίτητη οπωσδήποτε μια νυχτερινή περιήγηση της παλιάς πόλης .Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα , βλέπεις πολύ κόσμο στα κάθε λογής καφέ και εστιατόρια , οι μετανάστες που ζουν εκεί είναι τέλεια προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον και την τάξη της κυπριακής πρωτεύουσας .σε κάθε οδό βλέπεις μπαράκια ( με επενδύσεις αρκετών χιλιάδων Ευρώ ) και το σημαντικότερο δεν τους επηρεάζει η πράσινη γραμμή . Ο κόσμος ανταποκρίνεται ….O απόλυτος χαμός στην Παναγία Φανερωμένη , κοντά στο check point τηςΛήδρας αλλά και στα γύρω τσιπουράδικα. Πολυς κόσμος στο ατμοσφαιρικό Ermou300.com στην οδό Ερμού , δίπλα στην πράσινη γραμμή (δύσκολο να βρείς τραπέζι) , αρκετός και στο απέναντι club …..Ανέλπιστα καλή η βραδινή περιήγηση όπου βλέπεις με τον κατάλληλο φωτισμό τις ανακαινίσεις και τις νέες επενδύσεις σε κτίρια στην περιοχή Ερμού προς Λήδρας. Η Ερμού άλλωστε κόβεται από τα τσουβάλια άμμου και την Πράσινη Γραμμή .. Πολλοί θεωρούν την Πράσινη Γραμμή σαν τετελεσμένο της Τουρκικής εισβολής του 1974 , όμως έχουν άδικο . Μετά την τροποποίηση το 1963 από τον Πρόεδρο Μακάριο των 13 σημείων του Συντάγματος ακολούθησαν ταραχές .Η σπίθα άναψε όταν το βράδυ της 21 Δεκεμβρίου του 1963, Έλληνες αστυνομικοί προσπάθησαν να ελέγξουν ένα αυτοκίνητο Τουρκοκυπρίων που έβγαινε από τον Τουρκικό τομέα της Λευκωσίας και συγκεκριμένα από την οδό Ορχανιέ προς στην οδό Ερμού και την περιοχή του αθλητικού σωματείου Ολυμπιακός Λευκωσίας . Ανταλλάγησαν πυροβολισμοί , σφοδρές συγκρούσεις .Χάρη στην αυτοθυσία κυρίως εθελοντών και του ελληνοκυπριακού στρατού κρατήθηκαν οι αμυντικές γραμμές και σώθηκαν οι ελληνικές συνοικίες της Χρυσαλινιώτισσας και του Αγίου Κασσιανού . Ενώ η μοναδική επιθετική ενέργεια εκδηλώθηκε μόνο στο Τουρκοκυπριακό προάστιο της Ομορφίτας , όπου οι Τούρκοι είχαν συντριπτική πληθυσμιακή υπεροχή έναντι των Ελλήνων . Αν οι Τούρκοι έθεταν υπό των έλεγχό τους την Ομορφίτα , θα διέτρεχαν φοβερό κίνδυνο οι κάτοικοι της , αλλά και τα γειτονικά προάστια της Νεάπολης (Yeni sehir ) και του Τράχωνα ( Kizilay ), θα αποκόπτονταν από τις Ελληνικές περιοχές της Λευκωσίας .Το βάρος της νικηφόρου επίθεσης εκεί στη περιοχή του Βόριου Πόλου ,είχαν οι άνδρες του δημοσιογράφου Νίκου Σαμψών εκδότη της φιλομακαριακής εφημερίδας ΄Η Μάχη ¨,του δοτού ¨ προέδρου της Κύπρου ¨ που σφετερίστηκε την Προεδρία της Κύπρου , μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Μακαρίου το 1974, που προκάλεσε και την Τουρκική εισβολή . Από την στιγμή εκείνη το οικοδόμημα της Ζυρίχης κατέρρευσε . Μάταια ο Μακάριος και ο αντιπρόεδρος Κιουτσούκ , με εκκλήσεις προσπάθησαν να κατευνάσουν τα πνεύματα .Τελικά μετά από διαβουλεύσεις με τον διεθνή παράγοντα συμφωνήθηκε εκεχειρία .Τότε σχηματίστηκαν οι Τουρκοκυπριακοί Θύλακες και από απρονοησία των Ελλήνων κατόρθωσαν οι Τούρκοι να καταλάβουν την κορυφή του Αγίου Ιλαρίωνα στον Πενταδάκτυλο , με το κάστρο που το οχύρωσαν και το κράτησαν , ως την Τουρκική εισβολή του 1974. Ειδικά για την Λευκωσία συμφωνήθηκε μία διαχωριστική γραμμή που ο διοικητής των εμπλεκόμενων Βρετανικών στρατευμάτων Πήτερ Γιάγκχάραξε με πράσινο μολύβι ,πάνω σε ένα χάρτη . Γι΄ αυτό και έμεινε στην Ιστορία με το όνομα ¨η Πράσινη Γραμμή ¨, που θα ήταν προσωρινή αλλά τελικά παγιώθηκε έκτοτε και απετέλεσε ένα δεικτικό διχοτομικό στοιχείο , αρνητική παρακαταθήκη για το μέλλον της Μεγαλονήσου .Την συμφωνία υπέγραψαν στις 26 Δεκεμβρίου του 1963 οι Μακάριος - Κληρίδης - Κιουτσούκ και Ντενκτάς .
Επανερχόμενος στην σύγχρονη καθημερινότητα της πρωτεύουσας , αναφέρω ότι το πολυδιαφημιζόμενο παγωτό τριαντάφυλλο του Ηρακλή ,δεν μου έκανε εντύπωση .Ίσως το μέρος δίπλα στο check point να τον καθιστά ελκυστικό αλλά όχι το παγωτό του ….το ίδιο και τουΠαπαφιλίππου , μία κυπριακή αλυσίδα παγωτών ….Περί ορέξεως άλλωστε κολοκυθόπιτα …Στην κατεχόμενη Λευκωσία πάλι τίποτε από τέτοια ( παγωτό ντοντουρμά κτλπ)….καλά εκεί τέλεια απογοήτευση σε όλα ..τί να λέμε τώρα…… Για τον Τζαννέτο στη Τρικούπη τα είπαμε ….. 100 Ε τα 4 άτομα με μπύρα ΚΕΟ , ευγενής ,πανέξυπνος και έντεχνα γενναιόδωρος ο ιδιοκτήτης .. Το έχει που λέμε ….Είναι must μεν ,αλλά …..
Αξίζει όμως και η βραδινή βόλτα από την άλλη πλευρά , με αφετηρία το Classic hotel δίπλα στηνπύλη της Πάφου ,και την Καστελλιώτισσα την περιοχή των Ελλήνων Μαρωνιτών , με την επισκοπή τους , το Καθολικό ναό του Τιμίου Σταυρού φωτισμένο , που η είσοδος είναι από την Ε/Κ πλευρά , ενώ η πίσω αυλή βρίσκεται στα Κατεχόμενα …..Επίσης την άλλη εκκλησία των Μαρωνιτών των Χαρίτων αλλά και το στέκι τους το καφενείο Κορμακίτης …στο δρόμο για την Λήδρας υπάρχει το μουσείο Μοτοσυκλέτας .Όλη η απόσταση από το Classic hotel ,μέχρι την Λήδρας και το check point είναι 15-20 λεπτά ..,όπως ίδια και η απόσταση από τον προμαχώνα D’ Avila, το ωραίο Νεοελληνικό Δημαρχείο της Λευκωσίας και την οδό Λήδρας μέχρι το checkpoint .Οι αναπλάσεις του project της Zaha Hadid , στο χώρο της πλατείας Ελευθερίας και κυρίως στην τάφρο πίσω από το Δημαρχείο θα δώσουν στους κατοίκους της Λευκωσίας , ένα ακόμη ατμοσφαιρικό μοντέρνο χώρο, βοηθώντας τον κυκλοφοριακό χάρτη της πόλης , όσο και αναψυχής των κατοίκων. Εννοείται ότι είναι παρόντας ο μοντέρνος ,φουτουριστικός – ρευστός , λευκός νέος ουρανοξύστης της Ζaha Hadid.., που είναι το νέο σημείο αναφοράς , για την Λευκωσία αλλά και για μας , που μέναμε 5 λεπτά από εκεί, στην περιοχή Στασικράτους και Μνασιάδου .Έλεγε η κυρία Χλόη , ότι είναι το Κολωνάκι της Λευκωσίας , η περιοχή και έτσι είναι .( Η Ζάχα Χαντίντ ήταν Ιρακινοβρετανή αρχιτέκτων, εκπρόσωπος της σχολής της αποδόμησης, Πέθανε σε ηλικία 65 ετών , στο Μαϊάμι ,το 2016).
6η μέρα και από το check point του Αγίου Δομετίου, εύκολα προσβάσιμο και κοντινό από την γνωστή συνοικία του Αγίου Δομετίου , περνάμε έχοντας την 3ήμερη ασφάλεια των Τ/Κ για το αυτοκίνητο μας , με προορισμό την Κερύνεια .Έβλεπα τον Πενταδάκτυλο να ορθώνεται και πίστευα ότι θα είχαμε ανάβαση Τελικά ένα πέρασμα –κοιλάδα σε οδηγεί σε 20 λεπτά με ένα ευθύ highway δρόμο , άνετα στην πανέμορφη αυτή πόλη .Ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στο χωριό Αγύρτας , σημείο κλειδί για την κατάληψη της Λευκωσίας το 1974 .Εκεί είχαμε μια από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές επιτυχίες των Ελλήνων καταδρομέων , λένε ότι η μάχη της Αγύρτας διδάσκεται και σήμερα στην στρατιωτική ακαδημία του Ισραήλ .
Εννοείται ότι όλες οι πινακίδες είναι στην Τουρκική γλώσσα και καλό είναι να έχεις GPS για το εύκολο εντοπισμό όχι μόνο στα κατεχόμενα αλλά και στο ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου μας .
Η λαχτάρα μας να πάμε στην Κερύνεια ,μια ώρα νωρίτερα , μας έκανε να παραλείψουμε επίσκεψη στον Άγιο Ιλαρίωνα .Ένα σημαντικό μνημείο –φρούριο , χώρος μεγάλων μαχών το 74 .Ίσως την επόμενη φορά ….
Η περιοχή της Κερύνειας , ίσως είναι από τις καλύτερες της Κύπρου ( η περιοχή και όχι η πόλη αυτή καθαυτή που δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο ) . Ελιές και εσπεριδοειδή δίνουν ένα άλλο τόνο στην περιοχή στους πρόποδες του Πενταδάκτυλου από την πίσω πλευρά , πλέον. Δεν θα την έλεγα άσχημη την πόλη της Κερύνειας όπως κάποιοι γράφουν , αλλά όσο φεύγεις από το κέντρο της προς τον Πενταδάκτυλο και τον επόμενο προορισμό μας το Αβαείο του Μπέλα Παϊς , βλέπεις νέες, πανάκριβες ,ανεγειρόμενες ή ήδη κατοικούμενες κατοικίες μέσα στο πράσινο , στα ελαιόδενδρα και τα εσπεριδοειδή .Ένας τόπος χαρισματικός .Η θέα από το Μπέλα Παϊς το επιβεβαιώνει ..Απόσταση από το κέντρο της Κερύνειας με την κατάλληλη σήμανση 10 λεπτά ….Παντού υπάρχει είσοδος σε όλα σχεδόν τα μνημεία , αρχαιολογικούς χώρους και εκκλησίες (γύρω στα 3-3,5 Ε , το άτομο, δέχονται τα φοιτητικά , στην ελεύθερη Κύπρο έχουν free, στα Κατεχόμενα πληρώνουν μισό)
Το χωριό λέγεται Beylerbeyi και ήταν γνωστό σαν Home of Lawrence Durrell, του Άγγλου συγγραφέα , που έζησε μέχρι το 1956 και ξεκουραζόταν , εμπνεόμενος κάτω από την συκομουριά , που κείται απέναντι από το αβαείο του Bella Pais. Ο καφές απαραίτητος , με τον 85άχρονο ίσως και μεγαλύτερο αυστηρό Τουρκοκύπριο ιδιοκτήτη , σε άπταιστα Ελληνικά να ενδιαφέρεται για το νόμισμα που θα πληρώναμε (Ευρώ ή λίρες ) παρά για την κουβέντα που επιζητούσαμε μαζί του .Το παλαιό μοναστήρι των Αυγουστίνων καλοσυντηρημένο είναι ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Κερύνειας.
Επιστροφή λοιπόν στην Κερύνεια και parking έξω από τα τείχη του κάστρου της Κερύνειας. (Εισιτήριο) Καλοσυντηρημένο , στέκει για να μας θυμίζει την παρουσία του Ελληνικού Στρατού, όπως και ένα ρημαγμένο ορθόδοξο εκκλησάκι. Το 1974 κατά την Τουρκική εισβολή στο κάστρο έγινε μάχη μεταξύ μικρής ναυτικής μονάδας Ελληνοκυπρίων και των Τούρκων. Σε μεγάλη αίθουσα του κάστρου βρίσκεται το ¨ Πλοίο της Κερύνειας ¨ αρχαίο σκαρί πλοίου του 4ου αιώνα π.Χ., που έχει βρεθεί στη θάλασσα, ανελκύθηκε και συναρμολογήθηκε. Το κάστρο είναι το πιο αξιόλογο αξιοθέατο της Κερύνειας, με θέα ακριβώς από κάτω του γραφικού λιμανιού. Είναι σήμα κατατεθέν της Κερύνειας, όπως και το λιμάνι , άλλοτε και τώρα . Το γραφικό λιμάνι δε της Κερύνειας , λίγο μικρότερο των Χανίων , λίγο μεγαλύτερο της Ναυπάκτου , κυριαρχείται μόνο από ψαροταβέρνες . Οι τιμές δεν είναι φτηνές , αντιγράφουν και οι Τ/Κ το Ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου , όπως και σε όλα , όπως έχω καταλάβει. Πουθενά επίσης δεν βλέπεις φερεντζέδες , το κάλυμμα που φορούν στην Τουρκία και σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες οι γυναίκες ..Δεν το είδα πουθενά , ούτε και στις ηλικιωμένες Τουρκοκύπριες . Ίσως σε κάποια χωριά εποίκων, να υφίσταται ...ίσως … δεν ξέρω .Στο πολύ καλό δρόμο για Μόρφου , περνάς και από το Πέντε Μίλι …Είναι το τεράστιο μνημείο να σου το θυμίζει ….που έστησαν οι Τούρκοι στην παραλία που έκαναν την απόβαση το 1974 . Ο ήλιος καίει ,14μμ αλλά λίγος – μετρημένος ο κόσμος στο πολυτελές beachbar , της ρηχής , πεντακάθαρης θάλασσας …Οι ομπρέλες και οι πολυτελείς ξαπλώστρες , με μαξιλάρες ακόμη και πάνω στην αποβάθρα …μέσα στην θάλασσα ο βράχος στέκει εκεί …για όσους έχουν δεί φωτογραφίες της απόβασης του ’74 . Ο χώρος μου προκαλεί απέχθεια , βγάζω τις φωτογραφίες και αναστατωμένος αποχωρώ …Σκέφτεσαι και τι δεν σκέφτεσαι ….. συνεχίζεις τον κεντρικό δρόμο προς Μόρφου και παντού μικρότεροι δρόμοι σε οδηγούν σε παραλίες ….6 μίλι , 8 μίλι ….Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει λίγος τουρισμός στην περιοχή της Κερύνειας , σε σχέση με τον μηδενικό της Αμμοχώστου ….δεν είναι δα , αυτό το boom που βλέπουμε στο ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου αλλά είναι ορατός. Κυρίως Άγγλοι , Γερμανοί και Τούρκοι .Υπάρχουν και πολλοί έγχρωμοι φοιτητές των 9 ΑΕΙ των κατεχόμενων. Κάνουν οτιδήποτε να κινήσουν την διεθνή κοινή γνώμη , για να ξεχαστεί το πρόβλημα της εισβολής και κατοχής της χώρας . Συνεχίζουμε μετά την Λάπηθο (Lapta) , η κωμόπολη δεν είναι παραλιακή , όπως και ο Καραβάς (karaolanoglou) και συναντούμε ένα τεράστιο φράγμα νερού , που φέρνει νερό από την απέναντι ακτή της Μικράς Ασίας (85 χλμ αγωγοί), λύνοντας το πρόβλημα ύδρευσης και άρδευσης ειδικά της εύφορης πεδιάδας με τα εσπεριδοειδή της Μόρφου .Πάντως ,μετά το φράγμα το τοπίο αρχίζει να αλλάζει .Βοσκότοποι και πεύκα αλλά παντού στρατόπεδα .Στρίβουμε , για το χωριό των Ελλήνων καθολικών -Μαρωνιτών τον Κορμακίτη Χωριό 150 κατοίκων που τον καιρό της εισβολής είχε 1800 κατοίκους. Οι υπόλοιποι προκόβουν στο ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου , έχοντας σχολεία , εκκλησίες και κοινοβουλευτική εκπροσώπηση στη Βουλή των αντιπροσώπων της Κύπρου . Τα άλλα 3 χωριά Μαρωνιτών είναι τα κοντινά ο Ασώματος , η Αγία Μαρίνα και η Καρπασία .Τα δύο από αυτά είναι στρατόπεδα ,άρα και απαγορευμένα προσέγγισης . Ο Κορμακίτης , ένα όμορφο χωριό , μέσα σε άγονο τοπίο βοσκοτόπων , έχει ένα μεγαλειώδη καθολικό ναό, που ήταν κλειστός και ένα ακόμη πίσω μικρότερο ναό. Δεν υπάρχει ψυχή , παρόλο που το καφενείο απέναντι από τον μεγαλοπρεπή ναό ήταν ανοικτό .
Τελευταία , επισκέφτηκε τον Κορμακίτη και ο Νο2 και υπουργός εξωτερικών του Βατικανού, μετά από επίσημη επίσκεψη στη δημοκρατία της Κύπρου . Αφήνοντας τον Κορμακίτη κατευθυνόμαστε στη Μόρφου .Κοντά είναι και η Αγία Ειρήνη που έγινε γνωστή για τα μοναδικά ,πήλινα εδώλια (ένας πραγματικός – απίστευτος θησαυρός που αξίζει να τον δει ο καθένας ) που εκτείθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Λευκωσίας .Πλησιάζουμε στη Μόρφου και μετά μια ατέλειωτη ευθεία , με αρκετά στρατόπεδα μπαίνουμε σε μια μετριότατη πόλη , με στενά δρομάκια στο κέντρο της .Πίστευα λόγω του ονόματος , λόγω της φήμης και της αξίας που τις έδωσαν οι Ελληνοκύπριοι , θα έβλεπα κάτι διαφορετικό. Διαβάζοντας αργότερα , έμαθα , ότι ήταν από τις πλουσιότερες περιοχές της Κύπρου , πριν την εισβολή του 1974 ..Δυστυχώς , το γνωστό σκηνικό της παλιάς Τ/Κ Λευκωσίας …Κατευθυνόμαστε, προς τον Άγιο Μάμμα , το δείχνουν οι καφέ ταμπέλες (Aziz Mammas)…To συγκρότημα παλαιών καταλυμάτων, διαμονής των πιστών, με την εκκλησία του Αγίου ,στο κέντρο είναι δίπλα στο αρχαιολογικό – φυσικής ιστορίας μουσείο της Μόρφου .Πληρώνεις είσοδο για το μουσείο και με το ίδιο εισιτήριο έρχονται και σου ανοίγουν την εκκλησία ένας υπάλληλος .Εκκλησία παμπάλαια , ευτυχώς δεν υπέστη βανδαλισμούς όπως το Μοναστήρι και η εκκλησία του Αγίου Βαρνάβα .Έχει διατηρήσει ανέγγιχτες τις εικόνες , τα κειμήλια της .Προσκυνούμε την εικόνα του Αγίου ,κάτω από αυτήν ο Τ/Κ νεαρός συνοδός, όντας ο ίδιος σεμνός ανοίγει ένα πορτάκι , φαίνονται 2 οπές , γεμάτες με το λάδι του Αγίου .Βάζεις τα δάκτυλα στις οπές , λαδώνονται και …αλληλοσταυρωνόμαστε έχοντας την χάρη του Αγίου .Στην ερώτηση αν βλέπει λύση στο Κυπριακό , μας απαντά διπλωματικά ότι είναι δύσκολη η ζωή εκεί , λόγω της απομόνωσης …Γενικά έρχονται στιγμές που δεν ξέρεις τις πταίει …..και σε ποιόν να ρίξεις την ευθύνη .με τον φόβο πάντα παρόντα .Υπήρχε και μία ακόμη αξιοπρόσεκτη εκκλησία κλειστή ,απέναντι από τον Άγιο Μάμμα . Τελικά έλεγα αυτή είναι η Μόρφου που άκουγα άλλοτε και τώρα ; Όταν βγήκαμε από την πόλη με κατεύθυνση τοΚαραβοστάσι , λιμάνι στον κόλπο της Μόρφου κατάλαβα τον λόγο για τον οποίον η Μόρφου και η περιοχή της δεν ήταν αυτό που είδα στην πόλη ..απέραντη πεδιάδα με εσπεριδοειδή ,αμπέλια , ένας πλούσιος τόπος , τόπος παραγωγής και εξαγωγής εσπεριδοειδών των Κατεχόμενων …Κάτι αντίστοιχο με την Αργολίδα .Οι ακτές βραχώδεις , με πολύ κύμα μη τουριστική αλλά αγροτική περιοχή ….Στον Καραβοστάσι , υπήρχε μία μεγάλη αποβάθρα εξαγωγής μεταλλεύματος .Άρα στην περιοχή υπάρχει και ορυκτό ενδιαφέρον – μεταλλεία .Η κωμόπολη κανένα ενδιαφέρον , στον γύψο θα έλεγα …μια παραθαλάσσια , παρθένα άγονη βραχώδης περιοχή, αφημένη στην μοίρα της στο κισμέτ … Προορισμός μας ο αρχαιολογικός χώρος Σόλοι ….ανασκαφές , ένα τεράστιο υπόστεγο με ρωμαίκές κατοικίες ,ψηφιδωτά και ανεβαίνοντας τον λόφο το αρχαίο θέατρο ,ανακατασκευασμένο , πολύ καλύτερο στη φωτογραφίες …Σου έδινε την εντύπωση της εγκατάλειψης και εδώ …Από ψηλά βλέπαμε στη άγρια θάλασσα τους wind-surfers να απολαμβάνουν το sportτους ..Δύσκολα θα συνέχιζα στο Βουνί και γυρίσαμε με προορισμό το συνοριακό φυλάκιο των Ζώδιων , λίγο έξω από την Μόρφου .Αφού περάσαμε την εκκλησία του τελευταίου κατεχόμενου χωριού Ζώδια , νομίζω Bostanci λέγεται όπως και το check point, η όμορφη εκκλησία των Ζώδιων στη μέση του δρόμου , την παρακάμπτεις από τα πλάγια και συνεχίζεις …Και εδώ βλέπεις τον βασικό πυλώνα ανάπτυξης αυτού του χωριού , τα ατελείωτα κτήματα με εσπεριδοειδή …Κάποτε ένα σιδηροδρομικό δίκτυο λειτουργούσε στην Κύπρο από τον Οκτώβριο του 1905 μέχρι το Δεκέμβριο του 1951. Με συνολικό μήκος 122 χιλιόμετρα, υπήρχαν 62 σταθμοί και στάσεις, οι πιο σημαντικές από τις οποίες εξυπηρετούσαν την μεταφορά πορτοκαλιών από την Μόρφου στην Αμμόχωστο. Η αρχή του ήταν η Ευρύχου - Μόρφου - Κοκκινοτριμιθιά - Λευκωσία - Αμμόχωστος . Μετέφερε επίσης φορτία, μεταλλεύματα και ορυκτά, σε συνεργασία με την Κυπριακή Μεταλλευτική Εταιρεία αλλά και ξυλεία από το Τρόοδος. Είδαμε ένα κομμάτι των σιδηροτροχιών στη συνοικία της Ομορφίτας στην Λευκωσία , ένα στρατηγικής σημασίας προάστειο της πρωτεύουσας ,τον καιρό της δημιουργίας των Τουρκοκυπριακών θυλάκων μετά το 1964 , δίπλα στην Πράσινη γραμμή αλλά και μία ατμομηχανή που εκτίθεται στην κατεχόμενη Αμμόχωστο , δίπλα στο δρόμο ..
Μας είπαν ότι ο δρόμος προς το Ριζοκάρπασο και τον Άγιο Ανδρέα είναι ένας πλέον σύγχρονος , άνετος και σε σύντομο χρόνο 1,5 ώρας φτάνεις στο σημαντικό μνημείο του Κυπριακού Ελληνισμού .
Τυπικοί έλεγχοι και επόμενος σταθμός μας στην ελεύθερη Κύπρο , η Περιστερώνας με την μοναδική πανέμορφη εκκλησία των Αγίων Βαρνάβα και Ιλαρίωνος με τους πέντε τρούλους σε σχήμα σταυρού , δίπλα στο τζαμί της κωμόπολης .Ανάλογη εκκλησία επισκεφθήκαμε στο προάστιο της Πάφου Γεροσκήπου την Αγία Παρασκευή .Φροντισμένος-νοικοκυρεμένος τόπος και απέχουμε 30 χλμ από την Λευκωσία με ένα highway δρόμο .Διάβασα ότι η/ο Περιστερώνας είναι διάσημος για το οφτό κλέφτικο (αρνί) του και δέχεται πολλούς καλοφαγάδες αλλά δεν υπήρχε χρόνος ….άλλη φορά … Επιστροφή στην πρωτεύουσα Λευκωσία και ένοιωθα ότι επέστρεψα στη τάξη και τον πολιτισμό αλλά η επίσκεψη στον τύμβο της Μακεδονίτισσας μας προσγείωσε .Ο τύμβος της Μακεδονίτισσας στο ανάλογο προάστιο , δίπλα στην Πράσινη γραμμή και το κοντινό απρόσιτο αεροδρόμιο της Λευκωσίας , όπου δεν επιτρέπεται η προσέγγιση αλλά και το στρατόπεδο της προ του 1974 ΕΛΔΥΚ , με τις σημαντικές μάχες τότε για διατήρηση του ελέγχου της πρωτεύουσας , δεν σε αφήνουν να σκεφτείς πολλά …Ο εχθρός είναι παρόντας , οι κίνδυνοι είναι παρόντες Τα μνήματα των ηρώων της εισβολής αλλά και του μοιραίου Ελληνικού Noratlas που είναι θαμμένα κάτω από τον Τύμβο σε καθηλώνουν…Η αστική περιοχή της Μακεδονίτισσας αναπτύχτηκε λόγω των σύγχρονων δρόμων και της ανέγερσης του υπερσύγχρονου Συνεδριακού Κέντρου δίπλα στο Μακάριο στάδιο , που μετατράπηκε σε δεύτερο της πρωτεύουσας , μετά το σύγχρονο ΓΣΠ , έδρα του ΑΠΟΕΛ και τηςΟμόνοιας αλλά και της Εθνικής Κύπρου , που είναι ορατό ,πάνω στο highwayΛευκωσίας – Λάρνακας
Την επόμενη μέρα είναι Σάββατο , επίσκεψη στα Φυλακισμένα Μνήματα , στους ήρωες – θύματα της αποικιοκρατίας , ονόματα θρύλοι για τους Ελλαδίτες , πολλοί οδοί στην Ελλάδα και την πόλη μου , κεντρικότατοι με τα ονόματα Μιχαήλ Καραολή , Ανδρέου Δημητρίου , Γρηγόρη Αυξεντίου , Ευαγόρα Παλληκαρίδη , Μάτση κ ά. Δυστυχώς ο χώρος λειτουργεί μόνο τις εργάσιμες μέρες και ώρες και ήταν κλειστός …Είμαστε στις κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας , δίπλα στη νεκρά ζώνη και σε μια περιοχή πνιγμένη στο πράσινο , στις έξοχες μονοκατοικίες .Να έλεγα Εκάλη ; ...και δίπλα στην Πράσινη γραμμή , δίπλα στους σάκκους με άμμο .Αξίζουν συγχαρητήρια και τον θαυμασμό μας όλοι αυτοί οι συνέλληνες που κάνουν επενδύσεις χιλιάδων Ευρώ απολαμβάνοντας high living standards, δίπλα στην Νεκρά Ζώνη .Απίστευτο για μας τους Ελλαδίτες ..
Επισκεπτόμαστε κατόπιν το μετόχι της Ιεράς Μονής του Κύκκου στην Λευκωσία , με τον Άγιο Προκόπιο… Όαση πρασίνου οι κήποι , με το πολυφωτογραφημένο συντριβάνι στη είσοδο του μετοχίου .Όλα σε τάξη από το parking, μέχρι την καθαριότητα , τον πλούτο που εκπέμπει ο χώρος …απόλυτη ηρεμία ύμνοι , είναι το γραφείο του Μητροπολίτου Κύκκου και Τυλληρίας στην πρωτεύουσα ….Αξίζει μνείας και κυρίως επίσκεψης .
Ήρθε η στιγμή που θα έπρεπε να επισκεφτούμε και το κατεχόμενα τμήμα της παλαιάς εντός των Ενετικών Τειχών Λευκωσίας ….Ζέστη πολύ …Περνάμε το check point της Λήδρας και είμαστε στο κατεχόμενο τμήμα …Παντού η φτήνεια , καταστήματα να πουλούν imitation brand names….κανένα ενδιαφέρον , ταβέρνες με αμφιβόλου ποιότητας κυπριακές σπεσιαλιτέ στην τιμή των 10 Ε το πιάτο …Παντού η έλλειψη επενδύσεων , η μιζέρια , η έλλειψη καθαριότητας ..Επισκεπτόμαστε πρώτα την Δημοτική αγορά , παλιό κτίριο δίπλα στη πράσινη γραμμή , τα περισσότερα καταστήματα άδεια ,πάμε στη Αγία Σοφία , τώρα Σελιμιέ Τζαμί. Είναι το σήμα κατατεθέν της τουρκοκρατούμενης Λευκωσίας. Ο πρώην καθολικός γοτθικός καθεδρικός ναός της Αγίας Σοφίας, ο οποίος μαζί με το ναό του Αγίου Νικολάου της Αμμοχώστου αποτελούν τα σημαντικότερα δείγματα γοτθικής αρχιτεκτονικής στην Κύπρο.….ένας εντυπωσιακός ναός , τόπος στέψης των Λουζινιανών βασιλέων , με 2 ψηλούς μιναρέδες όπου κυματίζουν στη μέση οι 2 γνωστές σημαίες …..Τι να πει κανείς ….σεβασμός ; τι ψάχνεις τώρα ..ψηλά γράμματα ….είσοδος στην Αγία Σοφία –τζαμί free , ενώ είσοδος στον απέναντι Καθεδρικό Ναό των Ορθοδόξων της Λευκωσίας , που μετατράπηκε αργότερα ,σε αγορά κλωστών το γνωστό Μπεζεστένι …Συνεχίζουμε μέσα από μία άσχημη άθλια πόλη , περνάμε το υπουργείο Τουρισμού του ψευδοκράτους και φτάνουμε στην Αγία Αικατερίνη ..τώρα τζαμί και αυτό …Διερωτάσαι γιατί το κάνουν , πως αισθάνονται προσευχόμενοι σε χώρους άλλων θρησκειών .Εγώ θα το έκανα , συνειδητά ; τέλος πάντων …Συνεχίζουμε μέχρι το παλάτι των Λουζινιανών, , κλειστό ,κανένα ενδιαφέρον απέξω , είναι δικής τους έμπνευσης ξανά στημένο στον παλιό χώρο του παλατιού .Γυρνάμε , στο σημείο αναφοράς την μεγαλοπρεπή εκκλησία της Αγίας Σοφίας και επισκεπτόμαστε τα λουτρά (hamam) , επίσης ένα οίκημα με στήλες , επιγραφές ( Lapidary home) , το οίκημα των κουμαρτζήδων , ένα casino της εποχής των Φράγκων και καταλήγουμε στο σημαντικότερο μνημείο της Τ/Κ Λευκωσίας το Μεγάλο Χάνι ( Buyuk Han) .Ένα παλιό χάνι , πρώην φυλακές , κατοικίες παλαιότερα τουρκοκυπρίων ,αναστηλωμένο τώρα , με ένα μικρό τζαμί στο κέντρο , είναι ιδανικό για καφέ , φραπέ (2 Ε), φωτογράφηση , πολλούς τουρίστες που τσιμπάνε από το άνοιγμα της διόδου της Λήδρας .Οι αποστάσεις μικρές 5 λεπτά από την Λήδρας , εχθρός η φοβερή ζέστη ….ανεβαίνουμε τον κεντρικό δρόμο , εμφανής η κρίση , ανοίκιαστα μαγαζιά και φτάνουμε στην Πλατεία Ατατούρκ .Ήταν η κεντρική πλατεία της Λευκωσίας , από εκεί μέτραγαν όλες τις αποστάσεις , εκεί και το Saray…το κυβερνείο των Άγγλων …Η στήλη δεσπόζει στο κέντρο της μικρής πλατείας , όπου έχει στηθεί μια εξέδρα και όλες οι γύρω της πλατείας οικοδομές έχουν καλυφθεί ,με τις σημαίες της Τουρκίας , του ψευδοκράτους και του Κεμάλ Ατατούρκ .Έμενε, δεν έμενε ελεύθερος ένας χώρος 20-30 ατόμων που θα παρίσταναν τους διαδηλωτές το βράδυ ….ναι ήταν διαδήλωση –συναυλία υπέρ του Ερντογκάν και κατά των πραξικοπηματιών …Το είδαμε το βράδυ στο Euronews, μια και είχαμε την απορία περί τίνος πρόκειται …Αφού και τα διεθνή κανάλια ασχολήθηκαν με το γεγονός αυτό και τους 20 -30 διαδηλωτές (τόσοι χώραγαν ) με τις σημαίες που έκαναν το σχετικό νταβαντούρι, ήταν επιτυχία , αν μη τι άλλο ……τα χρήματα εκεί έχουν χρώμα και πατρίδα .Λίγο παραπάνω η πύλη της Κερύνειας και δίπλα της το κυβερνείο του ψευτοκράτους .Κουρασμένοι από την απίστευτη ζέστη δεν τα επισκεπτόμαστε και γυρνάμε μετα 15 λεπτά μέσω του check point της Λήδρας στην Ελεύθερη παλαιά Λευκωσία .Ο Αβο , το αρμένικο στην οδό Ονασαγόρου μία φτηνή λύση .Πάντα γεμάτος όλη τη μέρα και νύχτα , προσφέρει φτηνές χαλουμόπιτες –χαλουμωτές (1,5 Ε) , κούπες με (1 Ε) , πίτσες , λαχματζούν αλλά και σουβλάκια σε προσιτές τιμές .Λίγο αν βελτίωνε το service .....
Το απόγευμα επίσκεψη στην αρχιεπισκοπή ,το τεράστιο άγαλμα του Μακαρίου που βρισκόταν έμπροσθεν της αρχιεπισκοπής ,για όσους είχαν παλαιότερα επισκεφθεί την περιοχή , μετακινήθηκε στο Θρονί , πλησίον του τάφου του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στην Μονή της Παναγίας του Κύκκου , στο Τρόοδος .Διπλα ο καθεδρικός ναός του Αγίου Ιωάννη , μικρός , ιστορικός αλλά υστερεί σε μεγαλοπρέπεια και έξω οι λιμουζίνες μετακίνησης του αρχιεπισκόπου Μακαρίου , στέκουν να μας θυμίζουν την παρουσία αυτού του σημαντικού ηγέτη που σφράγισε την σύγχρονη Κυπριακή Ιστορία .Οι επιτυχίες αλλά και τα λάθη – παραλείψεις του , ας είναι οδηγός για τους νεότερους ηγέτες αυτής της γωνιάς του ελληνισμού . Ήταν ένας σημαντικός ηγέτης , τα ποσοστά εκλογής του ήταν 96% , ασύλληπτα ποσοστά .Κυβέρνησε μια χώρα (1960-1977), με αφοσίωση στο καθήκον ,αγάπη για την πατρίδα , ανέλαβε μια υπανάπτυκτη δημοκρατία το 1960 και ανέβασε τάχιστα το βιοτικό επίπεδο των πολιτών , κυβερνώντας νηφάλια , ενώ ήταν γνωστό ότι μόνο ηρεμία δεν υπήρχε τότε, στο νησί. Για τα λάθη του γράφει η Ιστορία …..
Απέναντι ακριβώς το Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας στο οποίο μαθήτευσαν όλα τα σημαντικά πρόσωπα της σύγχρονης Κυπριακής Ιστορίας ..Κοντά στην Αρχιεπισκοπή και το μνημείοΕλευθερίας πάνω στον προμαχώνα Podocatoro και απέναντι τμήμα του αρχαίου υδραγωγείουτης Λευκωσίας .
7η μέρα Ημέρα αναχώρησης από την όμορφη πρωτεύουσα .
Επίσκεψη στο αρχαιολογικό Μουσείο Λευκωσίας , απέναντι η Βουλή και το εντυπωσιακό - αρχαιοελληνικού στυλ Δημοτικό Θέατρο της Λευκωσίας ( είσοδος στο μουσείο 4,5Ε ) ,αξίζει , είναι must…;έχει μοναδικούς αρχαιολογικούς θησαυρούς ..τα πήλινα εδώλια της Αγίας Ειρήνης , το άγαλμα του Σεπτήμιου Σεβήρου και ουκ έστιν αριθμός …Τι να λέμε τώρα ……αξίζει … Δεν αναφέρομαι διεξοδικά γιατί μπορείτε να ενημερωθείτε γι αυτό από τα official sites.
Μια τελευταία βόλτα στην περιοχή και προς τη πλευρά του ξενοδοχείου Ledra Palace , ενός θρύλου της εποχής , σταματάμε στο parking απέναντι από το σπίτι του Έλληνα Πρέσβη , δίπλα στη Πράσινη γραμμή , εκεί και το άγαλμα της Κυράς της Λαπήθου της Κυρίας Προεστού , με τους γύρω μπερέδες …κάθε μπερές αντιστοιχεί και σε ένα Ελληνα στρατιώτη που διεσώθη από την ηρωίδα αυτή στην Λάπηθο , τις πρώτες ημέρες της Τουρκικής εισβολής του 74 .
Συνεχίζουμε για το Προεδρικό Μέγαρο στην περιοχή Άγιοι Ομολογητές …. Ο δρόμος στην στροφή για το Προεδρικό Μέγαρο έχει stop . Δεν μπορούμε να το δούμε ,αν και το θέλαμε … ούτε να το προσεγγίσουμε .Δεν ξέρω αν είναι δυνατόν αυτό με τα πόδια …. μάλλον όχι . Απέναντι το υπουργείο εξωτερικών αλλά και δίπλα η Αγγλική Σχολή .Λειτουργεί από την εποχή της Αποικιοκρατίας και δέχεται την αφρόκρεμα των ελληνοκυπρίων αλλά και Τουρκοκυπρίων μαθητών , όπως λένε .Ωραία τα οικήματα της σχολής , μέσα σε ένα δασωμένο περιβάλλον. Μέσω της οδού Αθαλάσσας αποχαιρετούμε αυτή την τόσο σημαντική , καταπληκτική –όμορφη πόλη .Νομίζω ότι έχει πολλά να δώσει στο μέλλον, αυτή η πόλη ….και είναι στην αρχή ….
Last edited: