Σταθμοί τρένων του κόσμου

[Klair]

UZBEKISTAN
Το μετρό της Τασκένδης​

Το δίκτυο του μετρό της Τασκένδης είναι πολύ παραπάνω από ένα μέσο μεταφοράς. Είναι ένα ταξίδι μέσα σε αιώνες κληρονομιάς και απεριόριστης καλλιτεχνικής έμπνευσης. Είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό σύστημα δημοσίων συγκοινωνιών. Αποτελεί μια υπόγεια πινακοθήκη όπου κάθε σταθμός είναι ένα έργο τέχνης και έχει κάτι να πει. Μια βόλτα στο μετρό της Τασκένδης αφηγείται την ιστορία ολόκληρης της χώρας. Αυτή η ιστορία αρχίζει τις πρώτες ημέρες του σοβιετικού σοσιαλισμού.

Ο Βλάντιμιρ Λένιν δήλωσε κάποτε ότι «ο κομμουνισμός είναι η σοβιετική εξουσία και η ηλεκτροδότηση ολόκληρης της χώρας». Τον Νοέμβριο του 1920, η ηλεκτρική ενέργεια ήταν μια γεύση από τις τολμηρές υποσχέσεις της επερχόμενης προόδου. Μόλις 12 χρόνια αργότερα, η σοβιετική ηγεσία προχώρησε σε μια ακόμη στρατηγική και φουτουριστική προτεραιότητα: την κατασκευή του μητροπολιτικού σιδηροδρόμου, καθώς τα δίκτυα μετρό της Ευρώπης είχαν φτάσει να είναι γνωστά στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.

Εμπνευσμένη από την επιτυχία τού μετρό της Μόσχας, η σοβιετική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα κατασκευάσει ένα μετρό σε κάθε σοβιετική πόλη με πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους. Ο λαός της Τασκένδης αναγκάστηκε να περιμένει αρκετές δεκαετίες για το μετρό του, το πρώτο στην απομακρυσμένη και συγκριτικά υπανάπτυκτη Σοβιετική Κεντρική Ασία. Οι υπεύθυνοι σχεδιασμού αντιμετώπισαν διάφορες προκλήσεις. Επιπλέον, η πρωτεύουσα του Ουζμπεκιστάν είχε βιώσει έναν ισχυρό σεισμό το 1966, ο οποίος κατέστρεψε τη μισή πόλη.

Η κυβέρνηση αποφάσισε να χρησιμοποιήσει αυτήν την καταστροφή ως δικαιολογία για να ανοικοδομήσει την Τασκένδη ως πρότυπο σοβιετικής πόλης και εκείνη την εποχή αυτό σήμαινε, επίσης, ένα εντυπωσιακό σύστημα μετρό το οποίο εγκαινιάστηκε το 1977. Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι πολλά από τα έργα τέχνης δίνουν μια ξεχωριστή σοβιετική ατμόσφαιρα.

Το σοβιετικής εποχής δίκτυο είχε, επίσης, κατασκευαστεί με την πυρηνική επίθεση κατά νου και θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως καταφύγιο κατά τη διάρκεια κάποιου πολέμου.

Οι πρώτες τρύπες του μετρό της Τασκένδης σκάφτηκαν το 1973. Μόλις 4 χρόνια αργότερα η πρώτη γραμμή άνοιξε, τον Νοέμβριο του 1977. Η ημερομηνία επιλέχθηκε για να συμπέσει με την 60η επέτειο της Ρωσικής Επανάστασης. Τα επόμενα χρόνια προστέθηκαν στο σύστημα νέοι σταθμοί. Μέχρι το 1984 είχε ανοίξει και μια δεύτερη γραμμή, ενώ το 2001 άνοιξε και μια τρίτη. Το 2020, το δίκτυο του μετρό της Τασκένδης επεκτάθηκε με το άνοιγμα νέων σταθμών, ενώ σήμερα διαθέτει συνολικά 50 λειτουργικούς σταθμούς, ένας αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί τις επόμενες δεκαετίες.

Όταν το Ουζμπεκιστάν απέκτησε ανεξαρτησία το 1991, η νέα κυβέρνησή του μετονόμασε δρόμους, πλατείες και σταθμούς του μετρό για να αποστασιοποιηθεί από ορισμένα στοιχεία του σοβιετικού παρελθόντος. Από τους 23 σταθμούς που κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια της σοβιετικής περιόδου, σε 11 έχουν δοθεί νέα ονόματα.

Για πολλά χρόνια απαγορευόταν αυστηρά η φωτογράφηση των περίτεχνων σταθμών του μετρό της Τασκένδης, αλλά από τότε που άρθηκε αυτή η απαγόρευση, στις αρχές του 2018, οι επισκέπτες από το εξωτερικό άρχισαν να δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για το παλαιότερο δίκτυο μετρό της Κεντρικής Ασίας.

Υπάρχει ένα εκδοτήριο εισιτηρίων στην είσοδο κάθε σταθμού το οποίο αναγράφεται σε μια πινακίδα με τη λέξη «Kassa».

Ο σταθμός Paxtakor (Βαμβακοκαλλιεργητής) εγκαινιάστηκε το 1977 και διαθέτει πολύχρωμα ψηφιδωτά που αναπαριστούν τη βιομηχανία συλλογής βαμβακιού στο Ουζμπεκιστάν, μια αιώνια εξάρτηση της ουζμπεκικής οικονομίας από την παραγωγή του. Δεν υπάρχουν εικόνες περήφανων εργατών που κρατούν σημαίες ή εργαλεία παρά μόνο πολύχρωμα μοτίβα που απεικονίζουν τα λουλούδια του βαμβακιού.

Ο Alisher Navoi είναι ο σταθμός ανταπόκρισης μεταξύ της γραμμής Ozbekiston (Μπλε) και της γραμμής Chilonzor (Κόκκινη) και είναι συνδεδεμένος με τον σταθμό Paxtakor.

Ο Alisher Navoi πήρε το όνομά του από τον ποιητή και γλωσσολόγο του 15ου αιώνα, τον οποίο πολλά κράτη στην Κεντρική Ασία διεκδικούν ως δικό τους. Ο Navoi γεννήθηκε στο έδαφος του σύγχρονου Αφγανιστάν και έγραψε στα περσικά, στα αραβικά και στα chagatai τον πρόγονο της σύγχρονης ουζμπεκικής γλώσσας. Οι απεικονίσεις στους τοίχους του σταθμού δείχνουν εικόνες από τις ιστορίες του, ενώ η θολωτή οροφή αντανακλά το στιλ των τζαμιών και των μεντρεσέδων που χτίστηκαν εκείνη την εποχή.

Ο σταθμός του μετρό Kosmonavtlar είναι ένας από τους αγαπημένους σταθμούς των επισκεπτών στην Τασκένδη!

Η βόλτα σε αυτόν τον ιδιόμορφο σταθμό είναι σαν να περπατάς μέσα σε κάποιο διαστημικό λεωφορείο. Εγκαινιάστηκε στις 31 Δεκεμβρίου του 1984 προς τιμήν των κοσμοναυτών της Σοβιετικής Ένωσης.

Τα στρογγυλά μπλε κεραμικά στους τοίχους απεικονίζουν μερικούς από τους μεγαλύτερους πρωτοπόρους του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος, όπως η Βαλεντίνα Τερέσκοβα, η πρώτη γυναίκα στο διάστημα.

Οι κεραμικοί τοίχοι «ξεθωριάζουν» από μπλε σε μαύρο για να μιμηθούν την ατμόσφαιρα της Γης, η οροφή αντιπροσωπεύει τον Γαλαξία και οι λαμπερές πράσινες κολόνες δίνουν σε αυτό το σύνολο μια ιδιόμορφη ατμόσφαιρα.

Από τη σοβιετική στη μετασοβιετική εποχή, από το σοσιαλιστικό στο ισλαμικό, το μετρό της Τασκένδης γιορτάζει και τιμά την αξιοσημείωτη ιστορία του Ουζμπεκιστάν. Οι σταθμοί του έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι οποιασδήποτε επίσκεψης στην πρωτεύουσα, σηματοδοτώντας ότι ο τουρισμός είναι το επόμενο κεφάλαιο της μακράς εθνοτικής αφήγησης της χώρας.