ΕΡΣΗ
Member
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- Κεφάλαιο 2ο
- Κεφάλαιο 3ο
- Κεφάλαιο 4ο
- Κεφάλαιο 5ο
- Κεφάλαιο 6ο
- Κεφάλαιο 7ο]Το 2002 που πηγα τα πραγματα για τον ντοπιο πληθυσμο ηταν εξισου αγρια με σημερα. Η χωρα αυτη εχει δικτατορια απο το 1962(! ) η οποια ηταν σοσιαλιστικου τυπου δηλαδη καμια πρωτοβουλια στην ιδιωτικη οικονομια. Και πιο πριν μη φανταστειτε καμια αψογη δημοκρατια, ουσιαστικα υπηρχε μια μονιμη ενταση πολλες φορες και στρατιωτικη με τις διαφορετικες φυλες που αποτελουν το μωσαικο της Βιρμανιας. Υπηρχε δηλαδη ενα εμφυλιοπολεμικο κλιμα. (Αν και δεν ξερω κατα ποσο ειναι δοκιμος αυτος ορος για διαφυλετικες συγκρουσεις). Το 1988, πριν εικοσι χρονια, εγινε ξανα εξεγερση με ταραχες και με αρκετους νεκρους (ποσους ποτε κανεις δεν εμαθε υπολογιζουν γυρω στους 3.000 μπορει και περισσοτεροι) και επιβληθηκε και στρατιωτικος νομος (ητανε στραβο το κλημα το εφαγε και ο γαιδαρος...). Τοτε ομως κανεις απο τις μεγαλες δυναμεις δεν ενδιαφερθηκε να το κανει θεμα. Το 2007 εγιναν ξανα ταραχες και οι ΗΠΑ τωρα ειχαν λογους να το κανουν πρωτοσελιδο. Βλεπετε στο μεταξυ η Βιρμανια, που ειναι μια εξαιρετικα πλουσια χωρα και εχει ξεκοψει απο αυτους με τους οποιους παραδοσιακα ειχε σχεσεις, δηλαδη με τους Βρεταννους και τους διαδοχους αυτων τους Αμερικανους αρχισε να πουλαει ολα της τα προιοντα και κυριως το πετρελαιο της στην Κινα η οποια φυσικα υποστηριζει, με ολους τους τροπους, αυτο το απανθρωπο καθεστως (μη αλλαξει και που να τρεχουμε με τους καινουργιους, ειναι η αποψη της Κινας, η οποια επεπλεον δε θελει και πολυ πολυ να προμηθευεται το πετρελαιο της απο τις χωρες του Κολπου για ευνοητους λογους). Η Κινα με τη σειρα της τους πουλαει στρατιωτικους εξοπλισμους και η αγαστη συμμαχια καλα κρατει προς εκνευρισμο των Αμερικανο-βρεταννων, οι οποιοι καταγγελλουν τη βιρμανεζικη χουντα, την Κινα κλπ, οχι οτι τους νοιαζει ιδιαιτερα η αθλια κατασταση του λαου εκει, τους νοιαζει ομως η προσπαθεια της Κινας για ανεξαρτησια στην ενεργεια. Ο λαος, και οταν πηγα εγω, αθλια περνουσε χωρις [B]καμια[/B
- Κεφάλαιο 8ο]Δεν ειναι σωστο να σας αφησω με την εντυπωση οτι το Mandalay ειναι μια πολη μονο για ψωνια και τουριστικα σουβενιρ και παγοδες (που πραγματι εχει απειρες). Η ιδια η πολη ειναι ρυμοτομημενη με δρομους παραλληλους και καθετους (που να ειχε μαθει αραγε ο βιρμανος βασιλιας Mindon το ιπποδαμειο συστημα πολεοδομησης) εχει, η μαλλον ειχε, χαμηλα σπιτια. Τωρα πια δεν ξερω τι εχει συμβει ετσι και την επιασαν στα χερια τους οι κινεζοι... Στο κεντρο της υπαρχει το Mandalay Fort ενα ειδος "απαγορευμενης πολης". Προκειται για ενα τετραγωνο με εκταση 2χμ επι 2χλμ. (αυτο κανει τεσσερα τετραγωνικα χλμ αν δεν κανω λαθος ετσι δεν ειναι;)Περιστιχιζεται απο μια ταφρο κοντα εβδομηντα μετρα φαρδια και σχεδον τρια μετρα βαθια, κανονικο ποταμι δηλαδη. Αυτο το τετραγωνο ειναι ολο περιτοιχισμενο. Ο μονος τροπος να σας το δειξω και να παρετε μια ιδεα για το τι προσπαθω να περιγραψω ειναι να σας παραθεσω μια φωτογραφια απο το site του ξενοδοχειου που μειναμε και που εχει ακριβως τη θεα προς το Fort Mandalay. Δεν πιστευω να υπαρχει αντιρρηση, αλλιως ο administrator ας την αφαιρεσει: [URL]http://www.sedonasmyanmar.com/images/detail/mdy_01.jpg[/URL
- Κεφάλαιο 9ο
- Κεφάλαιο 10ο
- Κεφάλαιο 11ο
- Κεφάλαιο 12ο
- Κεφάλαιο 13ο
Πέρασαν πολλοί μήνες, κοντεύει χρόνος σχεδόν από τότε που την ξεκίνησα και ακόμη να τελειώσω τη Βιρμανία. Ας ξανακάνω μια προσπάθεια μπας και…
Είχα ξεμείνει πάνω στο κρουαζιερόπλοιο στον Irrawady ποταμό. Ωραίο σημείο για να αναπαυθεί κανείς…
Την επομένη το κρουαζιερόπλοιο έκανε στάση σε ένα χωριό το οποίο ειδικευμένο στο να κατασκευάζει πήλινα κιούπια μεγάλου μεγέθους. Καθόλου πρακτικό είδος για μια μανιασμένη με τις τοπικές αγορές όπως εγώ. Το χωριό ήταν ψιλοάδειο μια και όλοι οι ενήλικες ήταν στα χωράφια.
Μας ξενάγησαν στο τοπικό σχολείο το οποίο είχε κατασκευασθεί με χρήματα που έδινε η εταιρεία στην οποία ανήκε το κρουαζιερόπλοιο, δηλαδή ένα μικρό ποσοστό του ναύλου μας. Δε θυμάμαι πια αν με τα χρήματα αυτά πληρωνόταν και ο δάσκαλος. Το σχολείο ήταν ένα όμορφο ξύλινο κτίσμα, φρεσκοβαμμένο. Τα παιδάκια μας υποδέχθηκαν με βιρμανέζικα τραγούδια. Ενδεχομένως όμως να τραγούδησαν και τον ύμνο της εταιρείας, όπως συνέβη στο Βαγγέλη στα Gili Islands, δεν το θεωρώ καθόλου απίθανο. Η αλήθεια είναι ότι τα είχα πάρει με την εταιρεία. Βλέπετε όταν περιμέναμε στην όχθη του ποταμού για να επιβιβασθούμε κάποιοι χωρικοί μας είχαν πλησιάσει και μας είχαν πει- μέσω της ξεναγού μας, φυσικά – ότι η περιοχή αυτή θα γινόταν αποβάθρα για τα κρουαζιερόπλοια και υπήρχε διαταγή η οποία τους υποχρέωνε να απομακρυνθούν από εκεί, να εγκαταλείψουν δηλαδή το χωριό τους και τα κτήματά τους και να μετεγκατασταθούν κάπου αλλού, μακρύτερα από το ποτάμι, όπου τα χωράφια ήταν λιγότερο εύφορα, χωρίς άλλη αποζημίωση. Και αντί η εταιρεία να τους αποζημιώσει έστω και μερικά, επειδή οσονούπω δε θα τους έβλεπε τουρίστα μάτι αυτούς τους ταλαίπωρους, δεν έδωσαν δυάρα. Με εκνεύρισε, δηλαδή, αυτή η υποκρισία μέσα στο πλαίσιο του politically correct του δυτικού ταξιδιώτη, δεν έχω πρόβλημα που το συγκεκριμένο χωριό απέκτησε σχολείο, μακάρι όλα τα χωριά της Βιρμανίας και όχι μόνο να αποκτήσουν σχολείο, αλλά ας μην αγνοούν και τις ευθύνες τους απέναντι σε εκείνους οι οποίοι περιήλθαν σε δυσμενέστερη θέση εξαιτίας τους και εξαιτίας μας. Επιπλέον μας ζήτησαν αν θέλαμε να δώσουμε προαιρετικά έξτρα χρήματα για τον εξοπλισμό του σχολείου.
Στη συνέχεια του ταξιδιού το τοπίο ήταν περίπου το ίδιο, ήρεμο και γλυκό. Το απόγευμα φθάσαμε σε επόμενο χωριό το οποίο παρασκεύαζε τα τοπικά πούρα τα cheroot. Αυτό το χωριό ήταν πιο ζωντανό: οι ενήλικες είχαν επιστρέψει από τη δουλειά στα χωράφια και τα παιδιά έτρεχαν ξοπίσω μας με περιέργεια. Μόλις εντόπισαν την δωδεκαετή κόρη μας τα μικρά ενθουσιάστηκαν, φαίνεται δυτικό παιδί δεν ήταν και πολύ σύνηθες φαινόμενο, αν και οι αμερικανοί φίλοι μας είχαν δύο χαριτωμένα αγοράκια τεσσάρων και επτά χρονών μαζί τους και μάλιστα ξανθά. Την έστρωσαν λοιπόν σε ένα τραπέζι που υπήρχε στο πλάτωμα του χωριού και άρχιζαν να τη στολίζουν με λουλούδια που έκοβαν από τριγύρω. Τι στεφάνια και περιδέραια και βραχιόλια λουλουδένια της έφτιαξαν δε λέγεται. Αντάλλαξαν τα ονόματα τους και μετά έπεσε μια σιωπή γιατί η δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ τους ήταν περιορισμένη. Η κόρη μου ένιωσε αμήχανη που όλα τα παιδιά την παρατηρούσαν και τη σχολίαζαν, αλλά προσπάθησε να της εξηγήσω ότι εφόσον εμείς βρισκόμαστε εκεί για να δούμε τους ανθρώπους αυτούς είναι απολύτως ισότιμο να μας παρατηρούν ενδελεχώς και αυτοί με τη σειρά τους. Η μικρή δεν ήταν απόλυτα σύμφωνη: «Καλύτερα να μην τους παρατηρούμε, αν δε μπορούμε να μιλήσουμε» αποφάνθηκε. Τι να πεις, δεν νομίζω ότι έχει άδικο. Κατόπιν επισκεφθήκαμε το μοναστήρι του χωριού, εδώ υπήρχε και μοναστήρι, το οποίο παρείχε θρησκευτικού τύπου εκπαίδευση στα παιδιά του χωριού. Οπότε μια και δεν υπήρχε λόγος να κτισθεί σχολείο από την εταιρεία που λειτουργούσε το κρουαζιερόπλοιο, τα όβολα τα εισέπρατταν οι μοναχοί. Αφού γίναμε μάρτυρες της καταβολής του σχετικού ποσού προς τον ηγούμενο και λάβαμε τη σχετική ευλογία από τον σοφολογιότατο, επιστρέψαμε πίσω στο καράβι μας, όπου επαναλήφθηκαν τα ίδια της προηγουμένης: πύρινα ηλιοβασιλέματα, λαμπεροί αστερισμοί στο στερέωμα, δείπνο με τους νέους μας φίλους και ξανά στο μπαρ όπου τα κοπανήσαμε γερά. Την επομένη κατά τις 10 το πρωί φθάσαμε στο Bagan.
Όπου Bagan, μια πεδιάδα δίπλα στο ποτάμι, και όπου ήταν κτισμένη η πρωτεύουσα της πρώτης αυτοκρατορίας των βιρμανών και σηματοδοτεί και την έλευση του βουδισμού στη χώρα. Ο βασιλιάς, ο οποίος πρώτος ασπάσθηκε το βουδισμό και τον εισήγαγε στην περιοχή, και ως προσήλυτος, προέβη σε ένα όργιο κατασκευής παγόδων, έκτισε δηλαδή γύρω στις 4.500 περίπου. Δυστυχώς στις ημέρες μας σώζονται περίπου 2.500, διότι οι υπόλοιπες καταστράφηκαν από έναν πολύ ισχυρό σεισμό. Από την παλιά πρωτεύουσα δε σώζεται τίποτε διότι οι κατασκευές ήταν όλες ξύλινες και αυτές δεν είναι καθόλου ανθεκτικές στο χρόνο, ειδικά με το τόσο υγρό κλίμα. Αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο ήρθαμε να επισκεφθούμε και εμείς, αφού πρώτα αφήσαμε τις αποσκευές μας στο ξενοδοχείο. Η Σούση είχε κανονίσει να επισκεφθούμε τις παγόδες με άμαξα με άλογο. Ο καλός μου αφιονίστηκε. Αν και καταστράφηκαν όπως σας είπα οι μισές περίπου, επέμενε να επισκεφθούμε όλες τις υπόλοιπες. Ξεκινήσαμε λοιπόν από τις μεγαλύτερες, τις ωραιότερες αρχιτεκτονικά και τις πιο καλοδιατηρημένες και μετά κάναμε βόλτες με το παετόνι στον τεράστιο αρχαιολογικό χώρο, ουσιαστικά απολύτως ολομόναχοι. Κάπου κάπου κατεβαίναμε από την άμαξα και ανεβαίναμε σε κάποια παγόδα που μας άρεσε για να αγναντέψουμε την περιοχή με το ποτάμι στο βάθος. Πώς μας έπαιρναν μυρουδιά οι μικροπωλητές, ποτέ δεν κατάλαβα. Μετά από λίγο στο βάθος του ορίζοντα φαινόταν μια κηλίδα η οποία μεγάλωνε, ήταν κάποιος ποδηλάτης. Όταν έφτανε κοντά, ξέδενε από τη σέλα του την πραμάτεια του και την άπλωνε στα πόδια της παγόδας και περίμενε να κατεβούμε. Μετά από λίγο ερχόταν και δεύτερος και τρίτος. Όσο καθυστερούσαμε να κατέβουμε, τόσο μεγαλύτερη αγορά στηνόταν στα πόδια μας.
Κάποια φορά παρατηρήσαμε μια φασαρία από κάτω μας και τη Σούση να ανακατεύετε και να τους φωνάζει. Μετά κάποιοι με ένα ξύλο μάζεψαν κάτι που εμάς πάνω μας φάνηκε σαν σκουπίδι και το πέταξαν προς μεγάλο εκνευρισμό της ξεναγού μας στα χόρτα δίπλα μας. Αφού κατεβήκαμε κάτω τη ρωτήσαμε τι έγινε. «Βρήκαν μια μικρή, νεογέννητη σχεδόν κόμπρα και αντί να τη σκοτώσουν την πέταξαν στα χόρτα δίπλα τους. Η πρώτη αιτία θανάτου στη Βιρμανία είναι τα φίδια- και η δεύτερη ο στρατός- οπότε δεν υπάρχει λόγος προστασίας τους. Η μικρή κόμπρα σήμερα κακό δεν κάνει, αλλά αύριο;» « Και τι σου είπαν;» ρωτήσαμε. «ότι θα έπρεπε να ξέρω, σύμφωνα με τη βουδιστική διδασκαλία, ότι τουλάχιστον τα μικρά δεν πρέπει να τα σκοτώνουμε» μας είπε και μετά πρόσθεσε « αλλά άμα δεν τα σκοτώσεις μικρά δε μπορείς να τα σκοτώσεις μεγάλα». Πολύ δυτικοποιημένη σκέψη μου φάνηκε.
Τη δύση του ηλίου όπου ο ήλιος έπεφτε κάπου μακριά, πέρα από το ποτάμι την παρατηρήσαμε από τη κορυφή μιας άλλης παγόδας. Ξανά οι ίδιες σκηνές που κινδυνεύουν να γίνουν κλισέ: όλη η χρωματική γκάμα του κόκκινου και του πορτοκαλί, του μοβ και του χρυσού. Ξανά τα άστρα να λαμπυρίζουν στη νυχτιά κλπ κλπ. Το ξέρω οτι επαναλαμβάνομαι αφόρητα, αλλά δε μπορώ να περιγράψω αλλιώς τη δύση- υπερπαραγωγή που έζησα.
Το βράδυ βρεθήκαμε με τους καινούργιους αμερικάνους φίλους μας και δειπνήσαμε μαζί στο ξενοδοχείο μας το οποίο είχε πολύ όμορφους κήπους δίπλα στο ποτάμι. Ανταλλάξαμε τις εμπειρίες μας για το τι είδαμε και σας διαβεβαιώ ότι τόσο επαγγελματικά όσο εμείς, κανείς άλλος δεν το είχε πάρει το θέμα. Τι επαγγελματικά, να πω καλύτερα σταχανοβίτικα το είχαμε δει.
Την επόμενη μέρα το ξύπνημα ήταν πολύ πρωινό. Η μικρή ιδέα δεν είχε. Της επιφυλάσσαμε έκπληξη. Αξημέρωτα έφυγαν και πήγαν να δουν την ανατολή του ηλίου σε αερόστατο πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο του Bagan. Εγώ έκλαιγα τη μοίρα μου. Υψοφοβία, ακροφοβία και όλα τα σχετικά με βασανίζουν. Η αλήθεια είναι ότι μπήκα στον πειρασμό να σφίξω τα δόντια και να ανεβώ, αλλά τελικά μετά από ωριμότερη σκέψη αποφάσισα να μην ακολουθήσω γιατί αν πάθαινα καμιά κρίση τι μου έφταιγαν οι υπόλοιποι να χαλάσουν τη βόλτα τους; Οπότε έμεινα πίσω. Κανένα δίωρο αργότερα κατέφθασαν ενθουσιασμένοι: Περιγραφές μαγικές για μια λίμνη ασημένιας ομίχλης η οποία απλωνόταν κάτωθέ τους και όσο σηκωνόταν ο ήλιος τόσο και περισσότερες κορυφές και μύτες από τις παγόδες ξεπρόβαλλαν. Μετά από λίγο αργυρά φίδια αργοτυλίγονταν ανάμεσα από τις παγόδες κόβοντας την ανάσα. Και όταν προχώρησε η ημέρα και διαλύθηκε η ομίχλη τότε το αερόστατο πέταξε πάνω από το ποτάμι τόσο χαμηλά που λες και το καλάθι ακουμπούσε το νερό. Η μικρή φώναξε ότι θα μπορούσε κανείς να μαζεύει και λουλούδια έτσι και ο πιλότος της έκανε την χάρη, τους πήγε μέχρι ένα χωράφι όπου πέταξε τόσο χαμηλά ώστε η νεαρά σκύβοντας έξω μάζεψε λίγα αγριολούλουδα τα οποία και τα έφερε να μου τα προσφέρει ως παρηγοριά. Να πω ότι δεν έσκασα, λίγο είναι.
Στη συνέχεια ξανανεβήκαμε στην άμαξα και βαλθήκαμε να καλύψουμε ξανά όσες παραπάνω παγόδες μπορούσαμε. Κάποια στιγμή δε θυμάμαι πώς, καταφέραμε και αποσπάσαμε τον καλό μου από 118η παγόδα που βλέπαμε εκείνη τη στιγμή και προσήλθαμε στην αγορά του νέου Bagan όπου ειδικεύονται στις λάκες. Κουτιά από λάκα, δίσκοι από λάκα, καθώς και κάτι άλλα δικά τους σκεύη. Οι παλιές λάκες ήταν ματ και ακριβές οι καινούργιες ήταν γυαλιστερές και φθηνές. Περιττό να σας πω ότι μου άρεσαν οι παλιές, αλλά διαφωνούσα εξαιρετικά με την τιμή τους. Τελικά βρήκα κάποιες καινούργιες ματ οι οποίες όπως μου είπαν θεωρούνται ελαττωματικές και χαρήκαμε αμφότερες οι δύο πλευρές. Ο μαγαζάτορας γιατί ξεφορτωνόταν σκάρτο εμπόρευμα και εγώ γιατί αγόρασα σε αστεία τιμή κάτι ακριβώς όπως το ήθελα. Νομίζω ότι η συμπεριφορά μου θα του έβαζε ιδέες στο μέλλον να πουλά τη δεύτερη ποιότητά του ως αντίκες. Φορτωμένοι με τις λάκες προσήλθαμε στο αεροδρόμιο για να πετάξουμε προς Yangon τη τελευταία στάση του ταξιδιού μας. Μέσα από το αεροπλάνο αποχαιρετήσαμε από ψηλά τον αρχαιολογικό χώρο του Bagan.
Συνεχίζεται…
Είχα ξεμείνει πάνω στο κρουαζιερόπλοιο στον Irrawady ποταμό. Ωραίο σημείο για να αναπαυθεί κανείς…
Την επομένη το κρουαζιερόπλοιο έκανε στάση σε ένα χωριό το οποίο ειδικευμένο στο να κατασκευάζει πήλινα κιούπια μεγάλου μεγέθους. Καθόλου πρακτικό είδος για μια μανιασμένη με τις τοπικές αγορές όπως εγώ. Το χωριό ήταν ψιλοάδειο μια και όλοι οι ενήλικες ήταν στα χωράφια.
Μας ξενάγησαν στο τοπικό σχολείο το οποίο είχε κατασκευασθεί με χρήματα που έδινε η εταιρεία στην οποία ανήκε το κρουαζιερόπλοιο, δηλαδή ένα μικρό ποσοστό του ναύλου μας. Δε θυμάμαι πια αν με τα χρήματα αυτά πληρωνόταν και ο δάσκαλος. Το σχολείο ήταν ένα όμορφο ξύλινο κτίσμα, φρεσκοβαμμένο. Τα παιδάκια μας υποδέχθηκαν με βιρμανέζικα τραγούδια. Ενδεχομένως όμως να τραγούδησαν και τον ύμνο της εταιρείας, όπως συνέβη στο Βαγγέλη στα Gili Islands, δεν το θεωρώ καθόλου απίθανο. Η αλήθεια είναι ότι τα είχα πάρει με την εταιρεία. Βλέπετε όταν περιμέναμε στην όχθη του ποταμού για να επιβιβασθούμε κάποιοι χωρικοί μας είχαν πλησιάσει και μας είχαν πει- μέσω της ξεναγού μας, φυσικά – ότι η περιοχή αυτή θα γινόταν αποβάθρα για τα κρουαζιερόπλοια και υπήρχε διαταγή η οποία τους υποχρέωνε να απομακρυνθούν από εκεί, να εγκαταλείψουν δηλαδή το χωριό τους και τα κτήματά τους και να μετεγκατασταθούν κάπου αλλού, μακρύτερα από το ποτάμι, όπου τα χωράφια ήταν λιγότερο εύφορα, χωρίς άλλη αποζημίωση. Και αντί η εταιρεία να τους αποζημιώσει έστω και μερικά, επειδή οσονούπω δε θα τους έβλεπε τουρίστα μάτι αυτούς τους ταλαίπωρους, δεν έδωσαν δυάρα. Με εκνεύρισε, δηλαδή, αυτή η υποκρισία μέσα στο πλαίσιο του politically correct του δυτικού ταξιδιώτη, δεν έχω πρόβλημα που το συγκεκριμένο χωριό απέκτησε σχολείο, μακάρι όλα τα χωριά της Βιρμανίας και όχι μόνο να αποκτήσουν σχολείο, αλλά ας μην αγνοούν και τις ευθύνες τους απέναντι σε εκείνους οι οποίοι περιήλθαν σε δυσμενέστερη θέση εξαιτίας τους και εξαιτίας μας. Επιπλέον μας ζήτησαν αν θέλαμε να δώσουμε προαιρετικά έξτρα χρήματα για τον εξοπλισμό του σχολείου.
Στη συνέχεια του ταξιδιού το τοπίο ήταν περίπου το ίδιο, ήρεμο και γλυκό. Το απόγευμα φθάσαμε σε επόμενο χωριό το οποίο παρασκεύαζε τα τοπικά πούρα τα cheroot. Αυτό το χωριό ήταν πιο ζωντανό: οι ενήλικες είχαν επιστρέψει από τη δουλειά στα χωράφια και τα παιδιά έτρεχαν ξοπίσω μας με περιέργεια. Μόλις εντόπισαν την δωδεκαετή κόρη μας τα μικρά ενθουσιάστηκαν, φαίνεται δυτικό παιδί δεν ήταν και πολύ σύνηθες φαινόμενο, αν και οι αμερικανοί φίλοι μας είχαν δύο χαριτωμένα αγοράκια τεσσάρων και επτά χρονών μαζί τους και μάλιστα ξανθά. Την έστρωσαν λοιπόν σε ένα τραπέζι που υπήρχε στο πλάτωμα του χωριού και άρχιζαν να τη στολίζουν με λουλούδια που έκοβαν από τριγύρω. Τι στεφάνια και περιδέραια και βραχιόλια λουλουδένια της έφτιαξαν δε λέγεται. Αντάλλαξαν τα ονόματα τους και μετά έπεσε μια σιωπή γιατί η δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ τους ήταν περιορισμένη. Η κόρη μου ένιωσε αμήχανη που όλα τα παιδιά την παρατηρούσαν και τη σχολίαζαν, αλλά προσπάθησε να της εξηγήσω ότι εφόσον εμείς βρισκόμαστε εκεί για να δούμε τους ανθρώπους αυτούς είναι απολύτως ισότιμο να μας παρατηρούν ενδελεχώς και αυτοί με τη σειρά τους. Η μικρή δεν ήταν απόλυτα σύμφωνη: «Καλύτερα να μην τους παρατηρούμε, αν δε μπορούμε να μιλήσουμε» αποφάνθηκε. Τι να πεις, δεν νομίζω ότι έχει άδικο. Κατόπιν επισκεφθήκαμε το μοναστήρι του χωριού, εδώ υπήρχε και μοναστήρι, το οποίο παρείχε θρησκευτικού τύπου εκπαίδευση στα παιδιά του χωριού. Οπότε μια και δεν υπήρχε λόγος να κτισθεί σχολείο από την εταιρεία που λειτουργούσε το κρουαζιερόπλοιο, τα όβολα τα εισέπρατταν οι μοναχοί. Αφού γίναμε μάρτυρες της καταβολής του σχετικού ποσού προς τον ηγούμενο και λάβαμε τη σχετική ευλογία από τον σοφολογιότατο, επιστρέψαμε πίσω στο καράβι μας, όπου επαναλήφθηκαν τα ίδια της προηγουμένης: πύρινα ηλιοβασιλέματα, λαμπεροί αστερισμοί στο στερέωμα, δείπνο με τους νέους μας φίλους και ξανά στο μπαρ όπου τα κοπανήσαμε γερά. Την επομένη κατά τις 10 το πρωί φθάσαμε στο Bagan.
Όπου Bagan, μια πεδιάδα δίπλα στο ποτάμι, και όπου ήταν κτισμένη η πρωτεύουσα της πρώτης αυτοκρατορίας των βιρμανών και σηματοδοτεί και την έλευση του βουδισμού στη χώρα. Ο βασιλιάς, ο οποίος πρώτος ασπάσθηκε το βουδισμό και τον εισήγαγε στην περιοχή, και ως προσήλυτος, προέβη σε ένα όργιο κατασκευής παγόδων, έκτισε δηλαδή γύρω στις 4.500 περίπου. Δυστυχώς στις ημέρες μας σώζονται περίπου 2.500, διότι οι υπόλοιπες καταστράφηκαν από έναν πολύ ισχυρό σεισμό. Από την παλιά πρωτεύουσα δε σώζεται τίποτε διότι οι κατασκευές ήταν όλες ξύλινες και αυτές δεν είναι καθόλου ανθεκτικές στο χρόνο, ειδικά με το τόσο υγρό κλίμα. Αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο ήρθαμε να επισκεφθούμε και εμείς, αφού πρώτα αφήσαμε τις αποσκευές μας στο ξενοδοχείο. Η Σούση είχε κανονίσει να επισκεφθούμε τις παγόδες με άμαξα με άλογο. Ο καλός μου αφιονίστηκε. Αν και καταστράφηκαν όπως σας είπα οι μισές περίπου, επέμενε να επισκεφθούμε όλες τις υπόλοιπες. Ξεκινήσαμε λοιπόν από τις μεγαλύτερες, τις ωραιότερες αρχιτεκτονικά και τις πιο καλοδιατηρημένες και μετά κάναμε βόλτες με το παετόνι στον τεράστιο αρχαιολογικό χώρο, ουσιαστικά απολύτως ολομόναχοι. Κάπου κάπου κατεβαίναμε από την άμαξα και ανεβαίναμε σε κάποια παγόδα που μας άρεσε για να αγναντέψουμε την περιοχή με το ποτάμι στο βάθος. Πώς μας έπαιρναν μυρουδιά οι μικροπωλητές, ποτέ δεν κατάλαβα. Μετά από λίγο στο βάθος του ορίζοντα φαινόταν μια κηλίδα η οποία μεγάλωνε, ήταν κάποιος ποδηλάτης. Όταν έφτανε κοντά, ξέδενε από τη σέλα του την πραμάτεια του και την άπλωνε στα πόδια της παγόδας και περίμενε να κατεβούμε. Μετά από λίγο ερχόταν και δεύτερος και τρίτος. Όσο καθυστερούσαμε να κατέβουμε, τόσο μεγαλύτερη αγορά στηνόταν στα πόδια μας.
Κάποια φορά παρατηρήσαμε μια φασαρία από κάτω μας και τη Σούση να ανακατεύετε και να τους φωνάζει. Μετά κάποιοι με ένα ξύλο μάζεψαν κάτι που εμάς πάνω μας φάνηκε σαν σκουπίδι και το πέταξαν προς μεγάλο εκνευρισμό της ξεναγού μας στα χόρτα δίπλα μας. Αφού κατεβήκαμε κάτω τη ρωτήσαμε τι έγινε. «Βρήκαν μια μικρή, νεογέννητη σχεδόν κόμπρα και αντί να τη σκοτώσουν την πέταξαν στα χόρτα δίπλα τους. Η πρώτη αιτία θανάτου στη Βιρμανία είναι τα φίδια- και η δεύτερη ο στρατός- οπότε δεν υπάρχει λόγος προστασίας τους. Η μικρή κόμπρα σήμερα κακό δεν κάνει, αλλά αύριο;» « Και τι σου είπαν;» ρωτήσαμε. «ότι θα έπρεπε να ξέρω, σύμφωνα με τη βουδιστική διδασκαλία, ότι τουλάχιστον τα μικρά δεν πρέπει να τα σκοτώνουμε» μας είπε και μετά πρόσθεσε « αλλά άμα δεν τα σκοτώσεις μικρά δε μπορείς να τα σκοτώσεις μεγάλα». Πολύ δυτικοποιημένη σκέψη μου φάνηκε.
Τη δύση του ηλίου όπου ο ήλιος έπεφτε κάπου μακριά, πέρα από το ποτάμι την παρατηρήσαμε από τη κορυφή μιας άλλης παγόδας. Ξανά οι ίδιες σκηνές που κινδυνεύουν να γίνουν κλισέ: όλη η χρωματική γκάμα του κόκκινου και του πορτοκαλί, του μοβ και του χρυσού. Ξανά τα άστρα να λαμπυρίζουν στη νυχτιά κλπ κλπ. Το ξέρω οτι επαναλαμβάνομαι αφόρητα, αλλά δε μπορώ να περιγράψω αλλιώς τη δύση- υπερπαραγωγή που έζησα.
Το βράδυ βρεθήκαμε με τους καινούργιους αμερικάνους φίλους μας και δειπνήσαμε μαζί στο ξενοδοχείο μας το οποίο είχε πολύ όμορφους κήπους δίπλα στο ποτάμι. Ανταλλάξαμε τις εμπειρίες μας για το τι είδαμε και σας διαβεβαιώ ότι τόσο επαγγελματικά όσο εμείς, κανείς άλλος δεν το είχε πάρει το θέμα. Τι επαγγελματικά, να πω καλύτερα σταχανοβίτικα το είχαμε δει.
Την επόμενη μέρα το ξύπνημα ήταν πολύ πρωινό. Η μικρή ιδέα δεν είχε. Της επιφυλάσσαμε έκπληξη. Αξημέρωτα έφυγαν και πήγαν να δουν την ανατολή του ηλίου σε αερόστατο πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο του Bagan. Εγώ έκλαιγα τη μοίρα μου. Υψοφοβία, ακροφοβία και όλα τα σχετικά με βασανίζουν. Η αλήθεια είναι ότι μπήκα στον πειρασμό να σφίξω τα δόντια και να ανεβώ, αλλά τελικά μετά από ωριμότερη σκέψη αποφάσισα να μην ακολουθήσω γιατί αν πάθαινα καμιά κρίση τι μου έφταιγαν οι υπόλοιποι να χαλάσουν τη βόλτα τους; Οπότε έμεινα πίσω. Κανένα δίωρο αργότερα κατέφθασαν ενθουσιασμένοι: Περιγραφές μαγικές για μια λίμνη ασημένιας ομίχλης η οποία απλωνόταν κάτωθέ τους και όσο σηκωνόταν ο ήλιος τόσο και περισσότερες κορυφές και μύτες από τις παγόδες ξεπρόβαλλαν. Μετά από λίγο αργυρά φίδια αργοτυλίγονταν ανάμεσα από τις παγόδες κόβοντας την ανάσα. Και όταν προχώρησε η ημέρα και διαλύθηκε η ομίχλη τότε το αερόστατο πέταξε πάνω από το ποτάμι τόσο χαμηλά που λες και το καλάθι ακουμπούσε το νερό. Η μικρή φώναξε ότι θα μπορούσε κανείς να μαζεύει και λουλούδια έτσι και ο πιλότος της έκανε την χάρη, τους πήγε μέχρι ένα χωράφι όπου πέταξε τόσο χαμηλά ώστε η νεαρά σκύβοντας έξω μάζεψε λίγα αγριολούλουδα τα οποία και τα έφερε να μου τα προσφέρει ως παρηγοριά. Να πω ότι δεν έσκασα, λίγο είναι.
Στη συνέχεια ξανανεβήκαμε στην άμαξα και βαλθήκαμε να καλύψουμε ξανά όσες παραπάνω παγόδες μπορούσαμε. Κάποια στιγμή δε θυμάμαι πώς, καταφέραμε και αποσπάσαμε τον καλό μου από 118η παγόδα που βλέπαμε εκείνη τη στιγμή και προσήλθαμε στην αγορά του νέου Bagan όπου ειδικεύονται στις λάκες. Κουτιά από λάκα, δίσκοι από λάκα, καθώς και κάτι άλλα δικά τους σκεύη. Οι παλιές λάκες ήταν ματ και ακριβές οι καινούργιες ήταν γυαλιστερές και φθηνές. Περιττό να σας πω ότι μου άρεσαν οι παλιές, αλλά διαφωνούσα εξαιρετικά με την τιμή τους. Τελικά βρήκα κάποιες καινούργιες ματ οι οποίες όπως μου είπαν θεωρούνται ελαττωματικές και χαρήκαμε αμφότερες οι δύο πλευρές. Ο μαγαζάτορας γιατί ξεφορτωνόταν σκάρτο εμπόρευμα και εγώ γιατί αγόρασα σε αστεία τιμή κάτι ακριβώς όπως το ήθελα. Νομίζω ότι η συμπεριφορά μου θα του έβαζε ιδέες στο μέλλον να πουλά τη δεύτερη ποιότητά του ως αντίκες. Φορτωμένοι με τις λάκες προσήλθαμε στο αεροδρόμιο για να πετάξουμε προς Yangon τη τελευταία στάση του ταξιδιού μας. Μέσα από το αεροπλάνο αποχαιρετήσαμε από ψηλά τον αρχαιολογικό χώρο του Bagan.
Συνεχίζεται…
