Αίγυπτος Πνίγοντας το παρελθόν για να σωθεί το μέλλον

[galat]

Η θέση της γυναίκας, η πρώτη απεργία και ένα κρεβάτι

Ο οικισμός του Deir El Medina είχε έκταση 5.600 τ.μ. με 68 κατοικίες στο απόγειό του και ήταν περιτοιχισμένος με έναν απλό τοίχο. Τον οικισμό διέσχιζε ένας διαμήκης δρόμος στον οποίο είχαν πρόσωπο οι ιδιοκτησίες. Τα σπίτια ήταν ισόγεια λιθόκτιστα και όχι πλινθόκτιστα όπως συνήθως, λόγω της απόστασης του οικισμού από τον Νείλο και συνεπώς λόγω της έλλειψης πυλού. Είχαν έκταση περίπου 75 μ2 και αποτελούνταν από ένα Χωλ, αμέσως μετά την είσοδο, όπου υπήρχε ένα είδος μικρού βωμού για τους θεούς, από την κυρίως αίθουσα με μία κολώνα στην μέση, όπου γίνονταν όλες οι δραστηριότητες στην διάρκεια της ημέρας, αλλά που μπορούσε συγχρόνως να χρησιμεύει και για τον βραδινό ύπνο. Στο πίσω μέρος του σπιτιού υπήρχε η κουζίνα και ένα μικρό ακόμα δωμάτιο. Το σπίτι διέθετε συνήθως ένα μικρό υπόγειο κελάρι, αλλά και σκάλα προς την ταράτσα, όπου πολλές φορές το καλοκαίρι χρησιμοποιούνταν ως τόπος ύπνου, εκμεταλλευόμενοι την δροσιά της νύχτας. Το σπίτι διέθετε παράθυρα μικρά και ψηλά, ώστε αφ’ενός να κρατιέται μακριά ο ήλιος και αφ’ετέρου να εισέρχεται το δροσερό βραδινό αεράκι.

Οι εργαζόμενοι του Deir El Medina ήταν κτίστες, ζωγράφοι, γλύπτες, γραφιάδες κλπ Οι περισσότεροι από αυτούς γνώριζαν ανάγνωση και πιθανόν και γραφή. Γενικά ήταν πιο εύποροι και πιο μορφωμένοι από τους περισσότερους Αιγυπτίους και ανήκαν στην μεσαία τάξη της Αιγύπτου. Το επίπεδο της ζωής τους μπορεί να θεωρηθεί αρκετά υψηλό συγκρινόμενο ακόμα και με το σημερινό επίπεδο του μέσου πολίτη σε αρκετές βορειοαφρικανικές χώρες.

Η οικογένεια ήταν θεμέλιος λίθος της κοινωνίας. Ήταν πατριαρχική, η δε γυναίκα είχε στην ευθύνη της όλη την οικιακή οικονομία, που λόγω του χαμηλού επιπέδου του εμπορίου ήταν πάρα πολύ σημαντική. Η γυναίκα είχε δικαίωμα ιδιοκτησίας και δικαιοπρακτική ικανότητα. Είχε δικαίωμα να ζητήσει διαζύγιο, οπότε και έπαιρνε το 1/3 της κοινής περιουσίας. Η οικογένεια ήταν μονογαμική και η μοιχεία απαγορεύονταν. Ενώ υπάρχουν πολλά στοιχεία για διαζύγια, αντιθέτως δεν υπάρχουν στοιχεία για την τέλεση των γάμων. Οι ειδικοί δίνουν δύο διαφορετικές ερμηνείες γι’αυτό. Ή ότι είναι θέμα σύμπτωσης, που δεν έχουν έρθει στο φώς στοιχεία για την τελετή του γάμου ή ότι δεν υπήρχε στην πράξη τέτοια τελετή και ο γάμος κατ’ ουσία συντελείτο με την κοινή συμβίωση. Δεν είναι γνωστό εάν για την τέλεση ενός γάμου απαιτείτο η σύμφωνη γνώμη του πατέρα της νύφης.

Οι εργαζόμενοι και οι κάτοικοι του οικισμού δεν ήταν σκλάβοι, αλλά ελεύθεροι πολίτες, με δικαίωμα προσφυγής στην δικαιοσύνη. Ο οικισμός διέθετε δικό του σύστημα απονομής της δικαιοσύνης, που ασχολείτο με αστικά και ορισμένα ποινικά αδικήματα.

Όπως αναφέραμε και πιο πάνω οι εργαζόμενοι αμείβονταν με μερίδες τροφής. Στα όστρακα, που έχουν βρεθεί, υπάρχει καταγεγραμμένο το ημερολόγιο μίας απεργίας, που έγινε περίπου το 25ο έτος της βασιλείας του Ραμσή του Γ’ (περίπου 1170 π.χ.). Πρέπει να είναι η πρώτη περίπτωση απεργίας, που έχει καταγραφεί ποτέ. Οι εργάτες είχαν μείνει για 18 μέρες απλήρωτοι και για τον λόγο αυτό αρνήθηκαν να δουλέψουν μέχρι να εξεταστεί το αίτημά τους για άμεση πληρωμή των μεροκάματων, που τους χρωστούσαν. Η ηγεσία του οικισμού τους ζήτησε να επιστρέψουν στην εργασία τους, αλλά αυτοί αρνήθηκαν. Η απεργία σταμάτησε μετά την ομαλοποίηση των πληρωμών. Επειδή η ηγεσία του οικισμού δεν τους στήριξε στην απεργία, οι εργαζόμενοι εξέλεξαν στην συνέχεια δικούς τους αντιπρόσωπους. Απεργίες και διαμαρτυρίες αναφέρονται και σε μεταγενέστερες περιπτώσεις.

*****

​

Το μουσείο του Λούξορ είναι ένα μικρό σχετικά, αλλά ενδιαφέρον και καλοοργανωμένο μουσείο. Περιδιαβαίνοντας τις προθήκες του παταριού, είδα μέσα σε μία από αυτές ένα κρεβάτι. Σε απλή και λιτή γραμμή, το κρεβάτι αποτελείτο από ένα ξύλινο οριζόντιο πλαίσιο, μία πλάτη και τέσσερα πόδια, ελαφρώς διακοσμημένα και καμπυλωτά. Το ξύλο φαινόταν πολύ καλής ποιότητας και σε πολύ καλή κατάσταση. Αυτό όμως που έδινε χάρη στο κρεβάτι ήταν το γεγονός ότι το ξύλινο πλαίσιο ήταν ελαφρώς καμπυλωτό κάθετα στο επίπεδο του, ώστε να δημιουργεί μία πιο βολική υποδοχή για το σώμα. Πως πέτυχαν άραγε οι κατασκευαστές του την καμπύλωση αυτή; Στο εσωτερικό του ξύλινου πλαισίου, αντί για «σομιέ» υπήρχε μία ψάθινη επιφάνεια λεπτοδουλεμένη σε πολύ καλή κατάσταση με μικρές μόνο φθορές από την χρήση. Πριν πλησιάσω και διαβάσω την επιγραφή, αναρωτήθηκα αν θα μπορούσε πραγματικά να έχει διατηρηθεί σε τόσο καλή κατάσταση μία τέτοια ξύλινη κατασκευή για τόσα πολλά χρόνια. Διαβάζοντας την επιγραφή μου λύθηκε η απορία. Επρόκειτο για ένα από τα πολλά κρεβάτια του θησαυρού του Τουταγχαμών. Όχι από αυτά τα πλουμιστά που εκτίθενται στο Μουσείο του Καϊρου με τις παραστάσεις λιονταριών και άλλων ζώων. Ένα πολύ μίνιμαλ κρεβάτι, που πιστεύω ότι θα ζήλευε ένας σύγχρονος σχεδιαστής. Ένα κρεβάτι με ηλικία 3,5 χιλιάδων ετών. Δίπλα του και δύο ζευγάρια σανδάλια.

Το έκθεμα αυτό υπήρξε για μένα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που είδα στην Αίγυπτο. Πάνω από τις πυραμίδες και τους ναούς. Πάνω από τις υπέροχες ζωγραφιές και τους τάφους. Ένα απλό πράγμα της καθημερινότητας, που δύσκολα μπορεί κανείς να φανταστεί την ιστορία που κρύβει και το τι έχουν «δει» τα μάτια του. Για πρώτη φορά μετά από παρά πολλά ταξίδια έβλεπα ξύλινη κατασκευή διατηρημένη για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Για την ακρίβεια, πέρα από αντικείμενα από τα μεσαιωνικά ή βυζαντινά χρόνια, δεν έχω δει ποτέ ξύλινα αντικείμενα από την αρχαιότητα. Μοναδική εξαίρεση, ένα κρεβάτι και μία πόρτα στην Πομπηϊα, σε πολύ χειρότερη κατάσταση όμως και χίλια πεντακόσια χρόνια νεότερα. Το ξηρό κλίμα της Ερήμου και οι συνθήκες φύλαξης στους τάφους συνετέλεσαν στην εντυπωσιακή αυτή συντήρηση του κρεβατιού.

Λίγες μέρες αργότερα ολοκληρώνοντας το ταξίδι μου, είχα την ευκαιρία στο Μουσείο του Καϊρου να θαυμάσω πολλά από τα εκθέματα του θησαυρού του Τουταγχαμών. Τι μπορεί να πει κανείς, πέρα από λόγια αφάνταστου θαυμασμού και δέους για τα απαράμιλλης τεχνικής, καλλιτεχνικής ομορφιάς και πλούτου εκθέματα του κυρίως θησαυρού του Τουταγχαμών; Όμως και στην περίπτωση αυτή πάλι την προσοχή μου τράβηξαν πιο απλά και πιο σπάνια για μένα εκθέματα του ίδιου θησαυρού, από απλά καθημερινά αντικείμενα. Μερικές μεταξωτές και λινές φορεσιές, κάποιες καρέκλες, ένα παιχνίδι, ένα κουτί, ένα απλό φωτιστικό.

Και βέβαια υποκλίθηκα στα αγάλματα του πρίγκιπα Ραχοτέπ και της συζύγου του Νοφρέτ, από τα πρώτα δείγματα του μεγάλου αυτού Αιγυπτιακού πολιτισμού, που άρχισε να ανθίζει πριν πέντε χιλιάδες χρόνια.

τέλος
​

Α. Βιβλιογραφία - links

Για το Deir El Medina :
Deir el-Medina - Wikipedia, the free encyclopedia
A worker's house at Deir el Medine
The strike at Deir el Medina under Ramses III
Deir el Medina : Wikis (The Full Wiki)
Deir El Medina
Φωτογραφίες για Deir El Medina και το Μουσείο του Καϊρου :
Ancient Egypt Web Site
Φωτογραφίες για τον θησαυρό του Τουταγχαμών :
Tut Exhibit - King Tutankhamun Exhibit, Collection: Furniture and Boxes
King Tutankhamun's Treasures
Παλιές cartes postales της Αιγύπτου : Ancient Egypt - Old Photo, Prints and Cards


Β. Φωτογραφίες

Β1. Ο οικισμός των τεχνιτών - Deir El MEdina

Το Deir El Medina από ψηλά

Κάτοψη και τομή οικίας του οικισμού των τεχνιτών

Τρισδιάστατη απεικόνιση οικίας του οικισμού των τεχνιτών

Απεικόνιση από όργωμα

Απεικόνιση διαφόρων σταδίων από την παρασκευή μπύρας

Απεικόνιση μουσικής παράστασης

Β2. Χρηστικά αντικείμενα από τον θησαυρό του Τουταγχαμών

Κρεββάτια από τον θησαυρό του Τουταγχαμών

Σανδάλια

Διάφορα κρεββάτια, όπως βρέθηκαν στον τάφο του Τουταγχαμών

Περίτεχνο κρεββάτι από τον θησαυρό του Τουταγχαμών

Διάφορα άλλα αντικείμενα από τον θησαυρό του Τουταγχαμών

Ένας από τους θρόνους του Τουταγχαμών

Θαυμάστε τέλεια τεχνική σύνδεσης μίας καρέκλας

Φωτιστικό

Παιχνίδι

Μπαούλο

Κουτιά

Μία από τις άμαξες του Τουταγχαμών

Ένα από τα πιό παλιά Αιγυπτιακά αγάλματα από το 2620 περίπου π.χ. : Ο πρίγκιπας Rahotep και η σύζυγός του Nofret

Υ.Γ. Οι παραπάνω φωτογραφίες είναι από το internet, κύρια από το Ancient Egypt Web Site

 

[spor_os]

Μεταφέρθηκε στις Ταξιδιωτικές Ιστορίες της Αφρικής.

 

[Krazykat]

Χρόνια μετά έρχομαι κι εγώ να πω το ταπεινό ευχαριστώ μου. Από τις λίγες φορές που δεν ήθελα να τελειώσει η ιστορία. Πάντα τέτοια galat!

 

[squirrelfaced]

Πέρα απο το κείμενο, πάντοτε κάνεις καλή δουλειά με τις φωτογραφίες σου

Ευχαριστώ!