Μαρόκο To Ταξίδι μου στο Μαρόκο

[soudianos]

Τηλεφωνούσαμε συνεχώς στο ξενοδοχείο να έρθει κάποιος υπάλληλος έξω από τη Μεδίνα για να μας πάρει, αλλά το τηλέφωνο δεν απαντούσε. Τελικά ο οδηγός κατόπιν συνεννοήσεως με φίλο του μας παρέλαβε και προχωρήσαμε προς το Ριάντ το οποίο όπως και τα προηγούμενα μας δεν έκλεισα πολύ βαθιά στη Μεδίνα. Καλοντυμένος ο νεαρός δεν καταδέχτηκε να πάρει έστω και μια αποσκευή να μας βοηθήσει αλλά βάδιζε τριάντα μέτρα πριν από μας κι εμείς ακολουθούσαμε με δύο αποσκευές ο καθένας μας στο χέρι!

Στο τέλος ήθελε και φιλοδώρημα και τα τέσσερα ευρώ που του έδωσαν οι φίλοι μας του φάνηκαν λίγα. Τον αφήσαμε να φωνάζει και μπήκαμε στο Riad dar Salam. Το σωστό ήταν να τον πλέρωνε ο οδηγός. Όμως όπως γίνεται και σε άλλες χώρες όμοιες με το Μαρόκο οι τουρίστες θα αποτελούν πηγή εκμετάλλευσης για τους ντόπιους που λίγο ή πολύ ασχολούνται μαζί τους. Κάποιες δε περιπτώσεις που ανέφερα σε προηγούμενες σελίδες όπως, όταν με ένα ευρώ πήγαμε τέσσερα άτομα συν οκτώ αποσκευές με grand taxi από την πόλη στο σταθμό θεωρείται επιτυχία και μακάρι να το επιτυγχάνουν όλοι.

Ο υπάλληλος του Ριάντ κλεισμένος στην στολή του εργαζόταν 24 ώρες το 24ώρο. Το τηλέφωνο δεν απαντούσε όταν καλούσαμε γιατί βρισκόταν στο γραφείου του ξενοδόχου και ήταν κλειδωμένο κείνες τις απογευματινές ώρες. Όμως ο υπάλληλος που στην αρχή μας φάνηκε ιδιότροπος και πιεστικός μας είχε στείλει με e mail με το δικό του αριθμό για να μας εξυπηρετήσει. Εμείς όμως δεν το λάβαμε γιατί δεν είχαμε κινητό με PC. Κι αυτή είναι η δεύτερη περίπτωση μετά την ταλαιπωρία της άφιξης στο αεροδρόμιο του Μαρακές, όπου η μη ύπαρξη smartphone μας άφησε ανημέρωτους. Θα υπάρξει και τρίτη αλλά και τέταρτη παρόλο που είχα ενημερώσει όλους που θα είχα συναλλαγές.

Tα δωμάτια μας εδώ ήταν στο ισόγειο στενά και άβολα. Η ξενοδόχος μας έκανε την εμφάνιση της την επόμενη μέρα λιγομίλητη, καλοντυμένη, ελαφρώς και πονηρώς χαμογελαστή. Η τιμή εκάστου δωματίου ήταν υπερβολικά υψηλή με 55 ευρώ τη βραδιά και ματαίως προσπαθούσα να βρω την αιτία. Δεν είχε κάτι παραπάνω από τα άλλα που μέιναμε και τα οποία το προσωπικό τους ήταν πολύ φιλικό. Το είχα κλείσει όμως στα 55 γιατί έταζε χαμάμ και εστιατόριο. Αυτά όμως δεν είχα σχέση με το ριάντ απλά σε έστελνε σε συγκεκριμένες διευθύνσεις για την παροχή αυτών των υπηρεσιών. Τελικά με εμπειρία που πήραμε από τις άλλες πόλεις μπορούσαμε να συγκρίνουμε πολλά πράγματα στο Μαρακές, πράγμα που δεν θα γινόταν αν το είχαμε πρώτο στο πρόγραμμα.

Ένα άλλο αρνητικό που δεν το συναντήσαμε αλλού ήταν ότι ήθελε την πληρωμή σε ντιχράμ. Την μετατροπή των 330 ευρώ συνολικά την έκανε με την υψηλότερη τιμή του ευρώ. Πληρώσαμε το ποσό των ντιχράμ με κάρτα γιατί τόσες χιλιάδες δεν είχαμε μαζί μας, κι όταν την έλεγξα μετά το ταξίδι είχαμε χρεωθεί οκτώ ευρώ επιπλέον για την μετατροπή του συναλλάγματος. Ενώ όταν είχαμε μείνει στο le grand hotel Imilchi το πρώτο βράδυ, πληρώσαμε με κάρτα σε ευρώ και χρεωθήκαμε το ίδιο ποσό. Τελικά εκείνο το ξενοδοχείο απεδείχθη καλύτερη επιλογή. Ήταν φτηνότερο σε μια όμορφη θέση με κήπους, πάρκα και η Κοτουμπία φαινόταν απ το μπαλκόνι μας.

Δεν ξεκουραστήκαμε πολύ, πήραμε την χάρτη της Μεδίνα και σε 20 λεπτά ήσασταν στη θρυλική πλατεία Jamaa el Fna. Είχε νυχτώσει και οι καλλιτέχνες της πλατείας έλειπαν. Πολλοί όμως οι πάγκοι φωνές που σε καλούσαν να δοκιμάσεις τις λιχουδιές ιδίως τα θαλασσινά. Προτιμήσαμε ένα καφέ μπαρ απ όπου πήραμε την πρώτη συνολική εικόνα της. Όμως δεν διαλέξαμε το καλύτερο και τα γλυκά του ήταν για κλάματα. Γνώριζα βέβαια κάποια ονόματα που είχατε προτείνει αλλά μετά από την κούραση της ημέρας δεν είχαμε όρεξη για ψάξιμο.

Tην επόμενη μέρα ξεκινήσαμε την περιήγηση με πρώτο τον κήπο Μαζορέλ το οποίο αργότερα αγόρασε ο Υβ Σαιν Λωρέν. Πήγαμε περπατώντας, τα δύο μικρά μουσεία ήταν κλειστά εκείνη τη μέρα κι έτσι για αρκετή απολαύσαμε την ομορφιά και τη δροσιά του.

Επόμενο σταθμός ήταν το σήμα κατατεθέν της πόλης το υψηλό τζαμί Κουτουμπία με τον μιναρές ορατό από κάθε σημείο της πόλης. Εκεί πήγαμε με ταξί 40 ντιχράμ. Κατόπιν πεζοπορώντας, πήραμε τη μεγάλη λεωφόρο που περνά μπροστά του για να πάμε στο Palais El Badi. Λίγο πριν φτάσουμε σ αυτό το μουσείο βρεθήκαμε στην πλατεία Place des Ferblantiers. Eίναι μια αρκετά συμπαθητική πλατειούλα που σας τη συνιστώ για φαγητό ή για καφέ. Με στέγαστρα τα εστιατόρια καφέ και με κολόνες θυμίζουν πλατείες αποικιακού ρυθμού – πιθανώς πορτογαλικές επιρροές- όπως τις βλέπουμε στην λατινική Αμερική, και τούτο συμπλήρωνε οι ομάδες μουσικών που διασκέδαζαν τους πελάτες.

Μετά το καφεδάκι μας που το χρειαζόμασταν γιατί το είχαμε καθυστερήσει επισκεφτήκαμε το Palais El Badi ένα ογκώδες συγκρότημα από κάστρα, πύργους, αίθουσες κενές και μια μεγάλη κλειστή πλατεία.

Επιστρέψαμε στην πλατεία και δίπλα της ακριβώς βρίσκεται η Mela, δηλαδή η εβραϊκή περιοχή με αναρίθμητα μαγαζάκια στα στενοσόκακα τα οποία πουλούσαν κάθε είδους μπαχαρικά. Οτιδήποτε παράγει η φύση υπήρχε εκεί, τίποτε δεν πάει χαμένο στο Μαρόκο. Εντύπωση μου έκανε ένα σακί γεμάτο από σπασμένα ξεραμένα όστρακα αχινών. Όταν τους ρώτησα σε τι χρησιμεύουν, απάντησαν ότι διώχνουν τα κουνούπια από το σπίτι!

Συνεχίσαμε για το Palais de la Bahia. Kτισμένο το 19ο αιώνα γεμάτες οι αίθουσες με ισλαμική και μαροκινή τέχνη απείρου κάλους ένα σύνολο που όμοιο του δεν είδα στο Ιράν που έχει πλήθος αραβουργημάτων.

Το ζευγάρι οι φίλο μας επέστρεψαν στο ξενοδοχείο, εμείς συνεχίσαμε για τους τάφους των Saadiens που ήταν εκεί κοντά αλλά δεν τους προλάβαμε ανοικτούς γιατί το μεσημεριανό που πήραμε στην πλατεία μας καθυστέρησε.

Συνεχίσαμε με τα πόδια μέχρι την Jemaa El Fna σ ένα κάθετο δρόμο προς αυτή πήρε το μάτι μας τουριστικό γραφείο με διάφορες ημερήσιες εκδρομές και οι εικόνες της Ουρίκα μας ενρυπωσίασαν. Κλείσαμε οι δυο μας με 20 ευρώ το άτομο για την επόμενη.

Συμπληρώσαμε την πρώτη μας μέρα περιήγησης στο Μαρακές η οποία ξεκίνησε στις εννέα το πρωί με μια πολύωρη βόλτα στην φημισμένη πλατεία, το ήλιο να βασιλεύει δίπλα από τον μιναρέ της Κουτουμπία κι ανάμεσα από τις φυλλωσιές των δένδρων σχηματίζοντας με τις ακτίνες του πανέμορφες ανταύγειες κατά μήκος του δρόμου που ενώνει την πλατεία με το τζαμί γεμάτου από άμαξες, με τους συμπαθητικούς αμαξάδες να περιμένουν υπομονετικά τους πελάτες τους και γύρω μας δεκάδες καλλιτέχνες του δρόμου να παρουσιάζουν το ταλέντο τους στα παιδιά στους τουρίστες ξένους και ντόπιους δημιουργώντας μια ευχάριστη χαρούμενη ατμόσφαιρα δικαιώνοντας την φήμη αυτής της πλατείας. Λίγο πιο πέρα, ο σαματάς από τις φωνές των κραχτών των πάγκων με κάθε είδους φαγητά και λιχουδιές, καθώς και τα γύρω από την πλατεία καφέ μπαρ συμπλήρωναν την όλη εικόνα της Jemaa El Fna

Jardin Majorelle. Δια χειρός Υves Saint Laurent. H τέφρα του έχει σκορπιστεί εδώ.

Κουτούμπια

Παλάτι ελ Μπαντί

Σ' αυτόν τον περιμετρικά κλειστό υπαίθριο χώρο κάναν την βολτούλα τους οι γυναίκες του χαρεμιού του μεγιστάνα. Εκάστη εξ αυτών είχε το δωμάτιο της, βλέπετε τις πόρτες, για τις ιδιαίτερες στιγμές μαζί του!!

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 8
• 9
• 10
• 11
• 12

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 10 of 12

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[MIAT]

Έλα captain πως και πως την περίμενα την Ιστορία!!!!

 

[NightcoreKing]

Δωωωσε κ έχω όρεξη για διάβασμα αυτές τις μέρες

 

[soudianos]

25η Μαρτίου 2019. Εθνική εορτή, γιορτάζει η Ευαγγελία μας που εγκατέλειψε την Κρήτη και έγινε μόνιμος τρόφιμος… του ΕΜΠ, μα το σπουδαιότερο, μέρα κατάλυσης ιχθύος γράφει και υπενθυμίζει το ημερολόγιο. Εμείς μόνο με το πρωινό, νηστικοί ολημερίς φτάνουμε στο αεροδρόμιο της Μενάρα με σκοπό να κάνουμε την κατάλυση του ιχθύος στην Εσσαουίρα παρακαλώ, που επιμόνως συνάδελφοι ταξιδευτές μας αναφέρετε εδώ.

Πολύωρη η θεώρηση των διαβατηρίων. Βγαίνω έξω, κοιτάζω το όνομα μου στα χαρτάκια των οδηγών, ξενοδόχων και γραφείων, τίποτα. Ο οδηγός μας που είχα πληρώσει 60 ευρώ στο πρακτορείο του για να μας πάει στην Εσσαουίρα άφαντος. Smart phone δε χρησιμοποιώ ένα τοπικό τηλέφωνο μου είχαν δώσει κείνη τη στιγμή με το άγχος που είχα δεν μπορούσα να το βρω. Ξαναμπαίνω στις αίθουσες αλλάζω τα πρώτα χρήματα βάζω μια sim cart και η παρέα μου με περίμενε με το πρόβλημα λυμένο. Ο αριθμός τλφ βρέθηκε, ο οδηγός κοιμόταν στο πάρκιν και περίμενε. Και λέμε για πρακτορείο μεταφοράς επιβατών με καλές κριτικές στο Τ/Α αλλά το ταχτοποίησα αναλόγως γιατί είχαμε και συνέχεια.

O οδηγός μας γύρω στα πενήντα χαμογελαστός σαν να μην τρέχει κάτι και καλοντυμένος ίσως το πιο καλοντυμένο άτομο που συναντήσαμε στο Μαρόκο μας έφτιαξε την διάθεση σ αυτό συνετέλεσε και η πεντακάθαρη μέσα κι έξω άσπρη αμαξάρα του, μια Χιουντάι καινούρια και άνετη. Μόνο που έκανε τρεις ώρες για να φτάσει όσο δηλαδή και το λεωφορείο. Προσεκτικός εφάρμοζε όλους τους κανόνες οδήγησης, κάτι που είδαμε κι αργότερα και στον οδηγό από Φες προς Μαρακές. Όσο ήταν μέρα παρατηρούσαμε τις καλλιέργειες των δένδρων του αργκάντ που είχαν μέγεθος ίδιο με των ελαιοδέντρων και ο καρπός όσο μια μεσαίου μεγέθους ελιά. To ίδιο σκληρό με της ελιάς είναι το κουκούτσι του και η ψίχα είναι άσπρη και έχει το σχήμα και το μέγεθος κολοκυθόσπορου. Όταν τον μασήσετε ο ερεθισμός στο λαιμό διαρκεί αρκετά λεπτά.

Φτάσαμε νύχτα στο ξενοδοχείο που δεν ήταν πολύ μέσα στη μεδίνα αλλά κοντά στα πρακτορεία των λεωφορείων . Πριν ξεκινήσουμε από Μαρακές περάσαμε από το σταθμό των τρένων και βγάλαμε εισιτήρια για μεθαύριο γιατί η Εσσαουίρα δεν έχει τρένα κι ούτε εκδίδουν εισιτήρια.

Δεν υπάρχει πιο δυσάρεστη κατάσταση από το να φτάσεις σε μια άγνωστη πόλη να είναι νύχτα και κακώς φωτισμένη. Ήταν αδύνατο να εντοπίσουμε το λιμάνι και τα εστιατόρια κάθε είδους ήταν κλειστά. Σε μια γωνιά ένας γεροντάκος έψηνε βάφλες και καταλήξαμε θεονήστικοι όλη μέρα, να τη βγάλουμε με βάφλες κάτι που δεν έχω κάνει ποτέ στην Ελλάδα, και ντόπιο τσάι. Που; στην Εσσαουίρα… Στην επιστροφή προς το ξενοδοχείο ένα φωτισμένο σημείο που φαινόταν από μακριά ήταν ο μοναδικός πάγκος που διανυχτέρευε με ψάρια απ όλα τα είδη. Όμως ήταν αργά για μας κείνη την ώρα. Το επόμενη μέρα πήραμε ξανά τα ίδια μονοπάτια περάσαμε από το πρακτορείο των λεωφορείων και βγάλαμε τα εισιτήρια για το Μαρακές για τις 5 το απόγευμα, εντοπίσαμε το λιμάνι με τα καΐκια που ξεφόρτωνα τις ψαριές του, παρακολουθήσαμε ένα μοναδικό σόου με τους γλάρους να κλέβουν τις σαρδέλες από τους πάγκους των μικροπωλητών βουτήξαμε σε λασπόνερα, είδαμε ξανά τις παράγκες για το μεσημεριανό μας, και προχωρήσαμε προς εξερεύνηση της πόλης.

Ένα φαρδύς κύριος δρόμος με μαγαζιά, καφέ εστιατόρια τουριστικά είδη κλπ. Ήρεμη ατμόσφαιρα χωρίς να μας ενοχλούν, πιο πάνω κοντά στην πύλη τα μικρομάγαζα τους μια μικρή γεύση το τι θα αντιμετωπίζουμε καθημερινά, σε μια κλειστή και συμπαθητική πλατεία μακριά από τη φασαρία πήραμε το πρώτο καφεδάκι. Περιπλανηθήκαμε στα στενά βρεθήκαμε σε παράγκες μας άνοιξε η όρεξη και με 8 ευρώ το κιλό τα ψάρια στα κάρβουνα κάναμε την κατάλυση του ιχθύος μια μέρα μετά.

Το λεωφορείο άνετο και καθαρό ξεκίνησε και έφτασε στο Μαρακές στην προγραμματισμένη ώρα με μία εικοσάλεπτη στάση για ξεκούραση. Το εισιτήριο 8 ευρώ το άτομο. Ένα ψιλόβροχο είχαμε στη διαδρομή στο Μαρακές έκανε κατακλυσμό, το ταξί έφτασε κοντά στην είσοδο του ξενοδοχείου μας Le Grand Imilchil αλλά και γι αυτή τη μικρή απόσταση χρειαστήκαμε ομπρέλες. Έξω από το ξενοδοχείο μας πανέμορφα πάρκα λίγο πιο πέρα φαινόταν το Κουτούμπια κοντά του η Jemma El Fna και η βροχή με το τουλούμι!

 

[soudianos]

Την επόμενη μέρα μετά από ένα καλό πρωινό πήραμε το δρομολόγιο των 10:00 χωρίς άγχος και τρεχάματα…Το τραίνο αναχώρησε χωρίς καθυστέρηση κι εμείς στην πρώτη θέση στα άνετα καθίσματα που μεγαλώνουν από το κάτω μέρος απολαμβάναμε τη διαδρομή μελετώντας την μορφολογία των κάμπων της μαροκινής υπαίθρου και των ατέλειωτων μεσογειακών καλλιεργειών όμοιων με της Κρήτης μόνο που εδώ εκτείνονται τεράστιες σε επίπεδο έδαφος και χάνονται στον ορίζοντα. Φτάνοντας στην Καζαμπλανκα φάνηκε και η Μεσόγειος θάλασσα με τα καράβια αγκυροβολημένα να περιμένουν τη σειρά τους για να μπουν στο λιμάνι. Παλιό λημέρι… Στη Ραμπάτ μπήκε στο βαγόνι μας μια μαροκινή νεαρή ευρωπαϊκά ντυμένη που με τα καλά αγγλικά της μας ενημέρωσε για τη Φές απ την οποία καταγόταν.

Μετά από ταξίδι 5.30 ωρών φτάσαμε στη Μεκνές όπου ο υπάλληλος του ξενοδοχείου Dar Royal μας περίμενε έξω από την πύλη. Εξυπηρετικότατος ο Ακίμ του ξενοδοχείου μας συνόδεψε δυο φορές στον σταθμό των ταξί την επόμενη μέρα, μία για να πάμε στην Volubilis και μία στον σταθμό των τρένων. Μ αυτό τον τρόπο γλυτώσαμε από την επίθεση οδηγών ταξί και άλλων μέσων μεταφοράς πληρώνοντας όσο και οι ντόπιοι.

Παλιά πρωτεύουσα η πόλη μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς επιβλητικές πύλες, κάποια ιστορικά μνημεία κλειστά, αρκετή κίνηση στα στενά σοκάκια της μεδίνας πήραμε την πρώτη μας γεύση απ αυτές γιατί οι μεγάλες μας περιμένουν, άνετη η πλατεία χαρούμενη η ατμόσφαιρα με τις οικογένειες των ντόπιων και τα παιδάκια τους, εστιατόριο δεν βρίσκαμε, και καταλήξαμε σ ένα κτίριο ταράτσα καφέ όπου πήραμε το πρώτο μας Tajine.

Την επόμενη μέρα πήραμε το ταξί για το Moulay Idriss όπως ανέφερα παραπάνω στην τιμή των 40 ντιχράμ, κι από κει για το Volubilis 20 ντιχράμ. Αν το παίρναμε απ ευθείας για το Volubilis θα δίναμε 1o0.

Ρωμαϊκή πόλη το Volubilis από τον 3o π.Χ. Εντύπωση μου έκαναν η αψίδα του θριάμβου, αλλά κυρίως τα πολλά ψηφιδωτά που εκτίθενται σε όλη την έκταση του ανοικτού χώρου και που όλα σχεδόν αναφέρονται στην ελληνική μυθολογία.

Στο Moulai Idriss ιερή πόλη των μουσουλμάνων κάναμε μια μικρή βολτούλα, στο μαυσωλείο δεν επιτρέπουν την είσοδο σε αλλόθρησκους και με οδηγίες το φίλου μας Ακίμ από το ξενοδοχείο αποφύγαμε να γευματίσουμε.

Το grand taxi 6 ατόμων όπου μας έβαλε ο Ακίμ, 4 εμείς μαζί και οι 8 αποσκευές συν 2 άτομα ντόπιοι, στριμωγμένος εγώ μαζί με άλλο άτομο στη θέση του συνοδηγού, μας πήγε στο σταθμό και πλήρωσα για όλους εμάς 1 ευρώ. Αυτή ήταν η πρώτη εμπειρία μας του grand taxi και βέβαια όπως έχει γραφτεί μερσεντές ταλαιπωρημένη. Στις 15:30 αναχωρήσαμε για τη Φες σ ένα ταξίδι μιας ώρας και με εισιτήριο 2,8 ντιχράμ.

Riad Dar Royal

Volubilis

Mulay Idriss

 

[soudianos]

Όπως ο κολυμβητής που πάει να βουτήξει σε άγνωστα νερά ελέγχει πρώτα με προσοχή τα αβαθή και κατόπιν βουτά στα βαθιά, έτσι κι’ εμείς αφού πρώτα πήγαμε σε δύο μικρές πόλεις της χώρας, γνωρίσαμε την συμπεριφορά των κατοίκων, τα εστιατόρια με τα μενού και τις τιμές, τα μέσα μεταφοράς, τα διάφορα παζαρέματα, εξοικειωθήκαμε με το νόμισμα τους και εν συνεχεία προχωρήσαμε για τις μεγάλες πόλεις με πρώτη τη Φες.

Δεν είχαμε γενικά στο ταξίδι μας σοβαρές ενοχλήσεις από διάφορους μεσάζοντες, πιλότους, πρόθυμους για να μας εξυπηρετήσουν…. Όμως δεν έλειψε η υπερτιμολόγηση στα ταξί όπως γίνεται σε όλους τους τουρίστες. Όταν π.χ. βρεθήκαμε έξω από το σταθμό των τρένων στη Φες με μια πανέμορφη πρόσοψη, όπου σε μια τεράστια πλατεία ήταν ένα μονάχα οδηγός ταξί μας ζήτησε 80 Ντιχράμ για το ριάντ. Πιάτσα άλλων ταξί δεν βλέπαμε κείνη τη στιγμή τελικά συμφωνήσαμε στα 60, που για 4 άτομα και 8 αποσκευές δεν ήταν πολλά για να μας πάει στο ριάντ μας, όταν τούτο ζητούσε 13 ευρώ για να μας παραλάβει από το σταθμό. 'Όπως και στις άλλες πόλεις, έτσι και δω, διάλεξα ριάντ όχι πολύ βαθιά σ αυτή τη τεράστια μεδίνα. Έτσι, ο υπάλληλος του μας περίμενε έξω από τα τείχη και μας συνόδεψε στον προορισμό μας.

Τα εξυπηρετικά κι εδώ τα παιδιά του ριάντ, με δύο απλές κινήσεις πάνω στο χάρτη της μεγαλύτερης μεδίνας της Αφρικής, όπως λέγεται, μου έλυσαν το πρόβλημα που με απασχολούσε από πριν το ταξίδι μας και ήταν το πώς θα κινηθώ σ αυτό το χάος. Από την Βlue Gate ή Bab Boujloud ξεκινούν δύο κεντρικές σημαντικές αρτηρίες η μια είναι Tala’a Kbira και η άλλη η Τala’a Schira οι οποίες ενώνονται στην περιοχή του Qarawiyine. Κατά τον περίπατο σας σ αυτές θα συναντήστε τα κυριότερα μνημεία (τα έχω σημειώσει στο χάρτη). Στο σημείο που συναντιούνται θα ξοδέψετε τον περισσότερο χρόνο σας για να περιπλανηθείτε σε πολλά εμπορικά σοκάκια, μικρομάγαζα με κάθε είδους πραματειές.

Η Mπλε πύλη με τα εστιατόρια και τα καφέ της για ντόπιους και για ξένους αποτελεί σημείο διερχομένων... Το εστιατόριο που μας πήγε ο υπάλληλος του ριάντ μετά το ταξίδι μας με το τρένο βρισκόταν σε μια βεράντα στον 3o όροφο. Στα τραπεζάκια μερικοί πελάτες τουρίστες αλλά και ντίπιοι απολάμβαναν τη νυχτερινή ηρεμία του χώρου. Γειτονεύαμε στα δεξιά μας με δύο άνδρες και στα αριστερά μ' ένα ζευγάρι από τη Γερμανία. Η συζήτηση μας πάνω στα φαγητά που παραγγείλαμε δεν τους έμεινε απαρατήρητη και σύντομα προκάλεσε επικοινωνία. Ο ένας από τους δύο εκ των δεξιών μας ήταν Γάλλος και ο άλλος Τούρκος από την Πόλη. Δεν έμοιαζε για Τούρκος, αλλά έμοιαζαν να είναι "ζευγάρι" . Το επόμενο βράδυ τους συναντήσαμε ξανά στο φημισμένο καφέ "Clock" στα σοκάκια της Φες.

Η γερμανιδούλα απ τα αριστερά μας συμπαθητική, χαριτωμένη, τσαχπινούλα, ασταμάτητα φλυαρούσα εν αντιθέσει με το σοβαρό φίλο της, μας ζήτησε και δοκίμασε απ' τα πιατάκια μας. Λάτρης του Αιγαίου και των νησιών του μας υποσχέθηκε μια επίσκεψη στην Μεγαλόνησο.


Ο λόγος που ταξιδέψαμε από το Μαρακές στη Φες ήταν γιατί απ εδώ ξεκινούσε το τριήμερο ταξίδι μας στην έρημο. Το γραφείο όπωε έδειχνε ο χάρτης βρισκόταν πολύ κοντά στο ξενοδοχείο. Ο ξενοδόχος θέλησε να με συνοδέψει, αλλά νομίζοντας ότι είναι σαν τα δικά μας τουριστικά γραφεία, αποφάσισα να πάω μόνος μου να κάνω έκπληξη στον Μαρβίν που και είμαστε και φίλοι στο C/S να τον βάλω να με κεράσει ένα ποτάκι όπως του είχα ζητήσει… Τελικά γραφείο δεν υπήρχε η διεύθυνση έβγαζε στο σπίτι του σε μοναχικά σοκάκια, και η συνάντηση έγινε στο ξενοδοχείο με τον αδερφό του ένας αγαθιάρη με μια ακατανόητη προφορά της αγγλικής γλώσσας.

Την επομένη μας ο Μαρβίν που είναι και το αφεντικό του πρακτορείου μας κάλεσε στο σπίτι του για diner όπως μου είπε. Ήταν γύρω στα 35 ψηλός, ασυνήθη λεπτός κι αδύνατος, η μαμά του που βρισκόταν συνεχώς τη κουζίνα και δεν κάθισε μαζί μας, όπως γίνεται στα χωριά μας και άλλα δύο χαμογελαστά αγοράκια σχημάτιζαν την παρέα μας στο σαλόνι. Δημιουργήσαμε όμορφη ατμόσφαιρα όπως ήταν φυσικό, με τη διαφορά ότι τι μαροκινό δείπνο ήταν μια πιατέλα με ξηρούς καρπούς και πορτοκαλάδα ή νερό. Βέβαια μας ρώτησε αν θέλουμε κοτόπουλο αλλά η απάντηση όταν καλούμε για δείπνο δεν χρειάζονται ερωτήσεις, εξ άλλου πριν λίγες ώρες είχαμε γευματίσει σ ένα μεγάλο εστιατόριο πανέμορφο και γεμάτο εσωτερικά με ισλαμική τέχνη και άλλα αραβουργήματα. Δεν τον ξέχασα πάντως και τον ευχαρίστησα... καταλλήλως μετά την επιστροφή μου από το ταξίδι για το μαροκινό βραδινό που μας πρόσφερε Εδώ του πλήρωσα το υπόλοιπο ποσό από τα συμφωνηθέντα, για το σημαντικότερο κομμάτι του ταξιδιού μας που περιμέναμε με ανυπομονησία και θα άρχιζε μεθαύριο νωρίς το πρωί. Το καπάρο ήταν το 1/8 του ποσού και τα είχα στείλει μέσω pay pal όταν τα πρακτορεία ζητούν περισσότερα συνήθως.

Royal Palace

Souk αγγεοπλαστικής. Όπως σε όλα τα σουκ, ο πελάτης βλέπει πως φτάχνονται τα πράγματα. Δεν τα αγοράζει έτοιμα από το μάρκετ όπου δεν γνωρίζει την προέλευση τους και τη μηχανή που τα φτιάζει

Εδώ ο νεαρός που δανείστηκε για λίγα λεπτά το καπέλο μου, στολίζει με ασημόσυρμα εξωτερικά το φλυτζανάκι το οποίο θα αποκτήσει μια τιμή στα 30 ευρώ.

Κοπέλες σχεδιάστριες με περίσσια προσοχή χωρίς να σηκώσουν το κεφάλι ούτε το βλέμμα σε μας που τις παρατηρούμε δίνουν την τελευταία πινελιά στα αγγεία πριν την πώληση

Επτά πιάτα χωρίς να τα παραγγείλουμε συνοδεύουν το κύριο μας φαγητό

Στην πλατεία των χάλκινων. Φωτό από την ταράτσα του υπαίθριου καφέ, όπου πήραμε καφέ τύπου ελληνικός σε ποτήρι νερού με τη διαφορά ότι ήταν ευχάριστα αρωματισμένος

Στο καλό εστιατόριο μου έτυχε το καλύτερο πιάτο που πήρα στο Μαρόκο. Μοσχάρι με σάλτσα από δαμάσκηνα, αμύγδαλα και σουσάμι

Το κάθετι είναι χρήσιμο στο Μαρόκο. Οι ίνες από το θάμνο αθάνατο κλώθονται και γίνονται χαλάκια.

 

[soudianos]

Ο χάρτης της Μεδίνας στη Φες

 

[soudianos]

Στις 31 Μαρτίου στις επτά το πρωί ακριβώς, ο Μεχντί ό αδερφός που ανέφερα παραπάνω μας παρέλαβε από το ριάντ και πήγαμε στην μικρή πύλη έξω από την Μεδίνα. Ένα άσπρο βανάκι με ανοιχτές τις πόρτες σαν ανοιχτές αγκαλιές μας περίμενε. Καθαρό, καινούργιο, θέσεις για έξη επιβάτες εκτός των οδηγού και συνοδηγού, ευρύχωρο και άνετο. Ο οδηγός νέος και ωραίος γύρω στα 35, καλοντυμένος και στιλάτος σαν μανεκέν, με αρρενωπό πρόσωπο, μας καλωσόρισε ευγενικά και χαμογελαστά και το τριήμερο ταξίδι μας άρχισε.

Οι αμφιβολίες και οι φόβοι μου για την εγκυρότητα και την αξιοπιστία του ατόμου που διάλεξα να μας κάνει το ταξίδι στη έρημο και στον Άτλαντα, σημειωτέον ότι στις μεταξύ μας δίμηνες διαπραγματεύσεις έκανε λάθη ακόμα στις ημερομηνίες ή κάποιες φορές καθυστερούσε μέρες να απαντήσει, πάνω σ αυτά προστέθηκε και το ότι δεν έχει γραφείο αλλά δουλεύει με υπολογιστή, μόνο τώρα διαλύθηκαν και μισοξαπλωμένος στο κάθισμα αφέθηκα ήρεμος πλέον στις υπηρεσίες του οδηγού και του Μεχντί που μου έκανε κατάληψη τη θέση του συνοδηγού. Δεν άργησα όπως να τον εξαποστείλλω πίσω με τις κυρίες που τον καταλάβαιναν καλύτερα...κι εγώ να πάρω τη θέση του για να φωτογραφίζω τα τοπία στην διαδρομή

Μέσα σ ένα μουντό πρωινό στη βροχερή Φες ξεκίνησε το δρομολόγιο των 500 χιλιομέτρων της πρώτης μας μέρα προς την Μερζούγκα.

Fes – Ifrane – Cedre Forest- Azrou – Timdit – Midlet – Rasidia – Ziz valley- Erfoud- Merzouga. Άφιξη εκεί 1730.


Ifrane. Η Ελβετία του Μαρόκου. Στάση για τον πρωινό καφέ. Συννεφιά υγρασία θολούρα στα 1700 μέτρα, αλλά και καθαρότητα και τάξη.

Μέσος Άτλαντας

Στο πάρκο των κέδρων κοντά στην Αζρού

Ομίχλη

Χιόνια !! στην έρημο?

Οδήγηση στον πλημμυρισμένο δρόμο

Ziz Valley

Μερζούγκα ο πόλη της ερήμου

 

[soudianos]

Μερζούγκα η πόλη της ερήμου. Κατασκευές ταιριαστές με το περιβάλλον, και μερικά μεγάλα ξενοδοχεία κρύβονταν πίσω από την πυκνή δενδροστοιχία φοινίκων. Το δικό μας απλό για τις ανάγκες των καμηλιέρηδων δηλαδή για μας, βρισκόταν κοντά στο σταθμό των καμήλων οι οποίες καθισμένες στα γόνατα περίμεναν τους πελάτες... Τοποθετήσαμε τις αποσκευές μας στο ξενοδοχείο πήραμε μαζί μας ένα μπογαλάκι με τα απαραίτητα για τη διανυκτέρευση στην κατασκήνωση και το σπουδαιότερο 12ώρο τους ταξιδιού μας στο Μαρόκο ξεκίνησε

Ήπιο ζώο η καμήλα, υπομονετικό, υπερήφανα σε κοιτάζει αφ' υψηλού, πρόθυμο να σε εξυπηρετήσει. Ακινησία αγάλματος, υπάκουο στις εντολές του ιδιοκτήτη της χωρίς όμως βιασύνη ίσα-ίσα για να σου δώσει χρόνο να αντιληφθείς την αξία της. Ο Κανέτι στο βιβλίο του «οι φωνές του Μαρακές» τις παρομοιάζει την στιγμή που τρώνε με παλιές Αγγλίδες κυρίες που με αξιοπρέπεια παίρνουν το τσάι τους χωρίς να κρύψουν την κακία με την οποία παρατηρούν το καθετί γύρω τους. Είναι και κάπως εκδικητικές από την εμπειρία μου στο Ιράν.

Μαζί με τον αδερφό Μεχντί, που δεν ήθελε να μας αποχωριστεί καβαλικέψαμε πέντε καμήλες και τραβήξαμε για την αναζήτηση των νομαδικών φυλών της ερήμου. Αναζήτηση που λέει ο λόγος βέβαια... Ο Βέρβερος οδηγός ξυπόλητος τραβούσε το σχοινάκι της πρώτης, και οι υπόλοιποι ακολουθούσαμε. Αφήσαμε πίσω μας τα έργα του ανθρώπου και μπήκαμε στον απέραντο ρόδινο κόσμο της ερήμου. Μια εξάδα καμηλιέρηδων στο βάθος είχε διαφορετική πορεία. Μια άλλη μεγαλύτερη 25-30 άτομα δεν ήθελα νάχαμε την τύχη τους. Χνάρια από μηχανοκίνητες γουρούνες πάνω στην άμμο σχημάτιζαν κακή εντύπωση. Εξυπηρετούν τους καταυλισμούς, οι οποίοι με τη σειρά τους εξυπηρετούν τους τουρίστες όταν αφήνουν την μονότονη ζωής τους στις πόλεις και φιλοδοξούν να περιπλανηθούν στις ερήμους με τα φίδια και να κοιμηθούν στις ζούγκλες δίπλα στα λιοντάρια.

Δεν έλειπε η ανησυχία μας στα στενά μονοπάτια που ένωναν τις κορυφές των αμμόλοφων όμως οι υπομονετικές καμήλες σταθερά ακολουθούσαν τον οδηγό μας. Οι χρυσαφένιες ακτίνες του ήλιου που πλησίαζε το ορίζοντα χρωμάτιζαν τους αμμόλοφους από τη μια πλευρά κι από την άλλη μεγάλωνε τις σκιές τους.

Μετά από μια ώρα ταξίδι φάνηκες ο καταυλισμός μας σ ένα χώρο επίπεδο περικυκλωμένο από ψηλούς αμμόλοφους. Ξεπεζέψατε από τις καμήλες σε κάποια απόσταση απ αυτόν και συνεχίσαμε με τα πόδια. Κατάμαυρες οι σκηνές, γύρω της δάδες καρφωμένες στην άμμο, κάποια χαλάκια στο χώρο της υποδοχής και έαν κέρασμα με αρωματικό τσάι. Σκαρφαλώσαμε μετά δυσκολίας σε μια κορυφή, καθίσαμε πάνω στην καθαρή άμμο περιμένοντας το ηλιοβασίλεμα που δεν άργησε. Όταν σκοτείνιασε ακολούθησε το δείπνο σε μια κλειστή τεράστια τραπεζαρία, μαζί μας ήταν άλλα οκτώ άτομα ταξιδιωτών, και κατόπιν παρακολουθήσαμε ένα πρόγραμμα βερβέρικης μουσικής και χορών γύρω από τη φωτιά.

Τι κάνουμε για να περάσει η ώρα; Προχωρήσαμε στη σκοτεινή νύχτα μακριά από κάθε λάμψη κινητού ή φωτιάς. Ο έναστρος ουράνιος θόλος σε όλο του το μεγαλείο, το στερέωμα του ουρανού που κρατούσε ο Άτλαντας της Μυθολογία μας, που τον ξεγέλασε ο Ηρακλής όταν πήγε να πάρει τα μήλα των Εσπερίδων όταν ο τελευταίος προσπάθησε να του τον φορτώσει στην πλάτη.

Το πρωί στις 06:30 ξεκινήσαμε για την επιστροφή μας παρέα με τα χρώματα της ανατολής . Μετά από ένα καλό πρωινό μας στο ξενοδοχείο μπήκαμε στο βανάκι για τη δεύτερη μέρα του οδοιπορικού μας.



Να σας συστηθούμε...πεζός ο οδηγός μας, πρώτος καμηλιέρης ο Μεχντί, ακολουθούν Κυριακή, Αντώνης, Καλλιόπη και Αλέκος

 

[soudianos]

Μέρα 2η. Merzouga – Rissani – Tinghir –Todra Gorges - Dades valley – Skoura – Quarzazate . Χιλιόμετρα 300.

H πρώτη μας στάση ήταν σ ένα πανάρχαιο σύστημα ύδρευσης των πόλεων της ερήμου, το Qanat.
Είναι η υπόγεια μεταφορά του νερού από τα βουνά μέχρι την πόλη. Το ίδιο μ αυτά του Ιράν, εξ άλλου η εφεύρεση είναι περσική. Εδώ ένα μέρος του έχει αξιοποιηθεί για τουριστικούς λόγους.

Συνέχεια στη διαδρομή μας

Μετά από μια καταπληκτική διαδρομή φτάσαμε στην Quarzazate, στο ξενοδοχείο μας Les Jardins de Quazazate. Η κούραση του ταξιδιού και το ότι βράδιαζε, δεν μ εμπόδισαν μαζί με τη γυναίκα μου , οι άλλοι φίλοι μας προτίμησαν την ξεκούραση, να πάμε για επίσκεψη στην πόλη. Το ξενοδοχείο ήταν λίγα χιλιόμετρα μακριά, οπότε εφάρμοσα τον γνωστόν μας πλέον τρόπο του gran taxi. Συμπληρώσαμε την πεντάδα στο ταξί, που να ήξερε ποιους ταλαίπωρους παίρνει κι από που κρατά η σκούφια τους, και με πέντε ντιχράμ έκαστος μας πήγε στο σταθμό των ταξί της πόλης. Μια μεγάλη πλατεία με τα παιδάκια να οδηγούν αυτοκινητάκια που τους παρέχει δήμος κάτι που το είδαμε και στην Μεκνές, όμορφα μαγαζάκια αρκετή κίνηση, μεγάλες λεωφόροι και πίσω στα ταξί ξανά. Είπαμε που θέλουμε να πάμε κάποιος μας είπε για 40 ντιχράμ, του έκανα νόημα να πάρει κι άλλους επιβάτες, άρχιζε να φωνάζει τον προορισμό του μέσα στη νύχτα πολύ σύντομα ήρθαν τρεις επιβάτες, και με το ίδιο ποσό των 10 ντιχράμ επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο μας. Με τα μπακαλόους, την πισίνα, τους κήπους, το καλό εστιατόριο και τα ευγενικά γκαρσόνια με την στολή τους εσωτερικοί χώροι με αραβουργήματα, επιτέλους μακριά από τα στενόχωρα ριαντ...

 

[soudianos]

Mέρα 3η. Qarzazate -Ait Benhaddou - Tizi N' tichka Pass - Marrakesh. Χιλιόμετρα 200.

Μετά το πλούσιο πρωινό στο θαυμάσιο ξενοδοχείο μας και μπορώ να πω ότι ήταν τo καλύτερο απ όλα που μείναμε στο Μαρόκο, ξεκινήσαμε για την τρίτη και τελευταία μέρα του προγράμματος μας. To προηγούμενο όμως βράδυ την ώρα του δείπνου ο αγαπητός συνοδόσ μας Mεχντί, αδερφός του διευθυντή του πρακτορείου όπως έχω γράψει παραπάνω, μας ανακοίνωσε μετά θλίψεως ότι δεν θα μας συνοδέψει στο ταξίδι της τρίτης μέρας αλλά θα επιστρέψει στη Φές. Ζήτησε συγνώμη, τον συγχωρέσαμε με προθυμία αγκαλιαστήκαμε με συγκίνηση παραλίγο δακρυσμένοι και σαν αρχηγός της ομάδας πήρα τη θέση του συνοδηγού μόνιμα, σ΄ ένα ταξίδι ιδιαίτερα κουραστικό.

Η πρώτη μας στάση ήρθε σύντομα. Studio Atlas. Οι «Κλεοπάτρες» μας με μεγάλη έκπληξη και χαρά φωτογραφηθήκαν καθισμένες στο θρόνο της Βασίλισσας της Αιγύπτου. Ο «Μπεν Χουρ» μας πήρε πόζα πάνω στο άρμα των θανατηφόρων ιπποδρομιών, κι εγώ ανασκάλευα τη μνήμη μου προσπαθώντας να τοποθετήσω έκαστο έκθεμα στον σωστό του τίτλο, μέχρι που βρέθηκα μπροστά στις Σκαλωσιές… Δε χρειάστηκε σκέψη ή αμφιβολία εκ μέρους μου αλλά μόνο έκπληξη που κι αυτές εκτίθεντο και διατηρούνταν. Το έργο που στην πρώτη προβολή το είδα σε μια αίθουσα ήχου Dolby στο Ρόττερνταμ , δεν υπήρχαν τότε στην Ελλάδα πολλές όμοιες, κι όταν τέλειωσε παρέμεινα καθηλωμένος για να απολαύσω τη μουσική για δεύτερη φορά. Φαντάζομαι βέβαια θα ξέρετε οι σινεφίλοι για ποιο έργο αναφέρομαι γιατί η παρέα μου δεν είχε ιδέα περί του έργου τούτου. Jesus Christ Superstar με ένα από τα καλύτερα μουσικά κομμάτια του έργου

 

[soudianos]

Η δεύτερη στάση έγινε στο Ait Benhaddou. Παλιό οχυρωμένο χωριό πάνω σε λόφο με πολλές κάσμπες μια έξοδος προς τη Σαχάρα και μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. H κατασκευή των κτιρίων είναι από λάσπη και άχυρο, όπως ακριβώς το είδαμε και στα αρχαία χωριά του Ιράν. Υπάρχουν πολλά τουριστικά μαγαζάκια στην αρχή της ανάβασης των στενών σοκακιών, κάτι που χαλάει που αλλοιώνει το μνημείο.

Ξεφύγαμε κάποια στιγμή από το κεντρικό καλντερίμι και μπήκαμε σε μια τριώροφη κατοικία ερειπωμένη όπου είδαμε τους χώρους την εποχή που κατοικείτο. Βγαίνοντας δημιουργήθηκε μια παρεξήγηση ή μάλλον μια προσπάθεια εκμετάλλευσης του τουρίστα από ντόπιους. Η πινακίδα που έδειχνε μουσείο στα δέκα μέτρα από την οικία που είδαμε έβγαινε σε μια πλατειούλα αλλά αντιλαμβανόμενοι ότι πρόκειται για εργαλεία παλιάς εποχής που είχαμε ξαναδεί δεν μας κίνησε το ενδιαφέρον. Οι δυο φύλακες με τις κελεμπίες όμως προσπάθησαν φωνασκώντας να μας πιάσουν κορόιδα ζητώντας εισιτήριο ότι δήθεν και η παλιά οικία προσπαθώντας περιλαμβανόταν στο μουσείο. Ώσπου όταν εμφανίστηκαν δύο ντόπιο επισκέπτες μας σταμάτησαν να επιμείνουν.

Συνεχίσαμε με τον βανάκι μας ανεβαίνοντας την πλαγιά του Μεγάλου Άτλαντα, τα τοπία μοναδικά στροφούλες αρκετές όμως δεν ήταν τίποτα σ αυτό που μας περίμενε σε λίγες ώρες. Σταματήσαμε για καφέ ή τσάι σ ένα πάρκιν όπου είδαμε τον τρόπο επεξεργασίας του καρπού αργκάν απ όπου βγαίνει το φημισμένο λάδι και καλλυντικό. Γυναίκες το παρουσίαζαν, κάτι που θα ξαναδούμε σε λίγες μέρες, μας έδωσαν και δοκιμάσαμε τον καρπό του ο οποίος μας έκαιγε τον λάρυγγα για αρκετές ώρες

Συνεχίσαμε και φτάσαμε στη θρυλική κορυφή Tizi N’tichka Pass 2260 μέτρα. Εδώ είναι το υψηλότερο πέρασμα από το βαρά προς τη Σαχάρα σε όλη την βόρειο Αφρική. Έργο που ξεκίνησαν Γάλλοι αποικιοκράτες για να φτιάξουν μια διάβαση για τη Σαχάρα. Βρισκόμαστε στο ψηλότερο σημείου του δρόμου που συνδέει τον κάμπο της Μαρακές με την έρημο. Πίσω από το μνημείο μία μεγάλη σειρά από μαγαζάκια με αμέτρητα πετρώματα περιμένει τον επισκέπτη.

Αφήσαμε αυτό το ιστορικό σημείο και συνεχίσαμε σε κατηφορικό φιδόστροφο δρόμο. Σύντομα βρεθήκαμε πάνω από κοιλάδες, καταρράχτες και ποτάμια αλλά και με πολλά εργοτάξια επισκευής του δρόμου, όπου οι σκόνες και τα μπάζα ανακατευόταν συχνά με τα νερά των μικρών καταρρακτών που έπεφταν από την διπλανή πλαγιά Η ταχύτητα μειώθηκε τα τζάμια έκλεισαν να μην μπαίνει η σκόνη στάσεις υποχρεωτικές αναμονής στα στενά σημεία κι όλα αυτά σε μια οδήγηση εκατό χιλιομέτρων σύμφωνα με τον οδηγό μας. Τότε αντιληφθήκαμε το λόγο που ο καημένος ο Μεχντί δεν ήθελε να μας ακολουθήσει και είχε δίκιο, γιατί θα έπρεπε να ξανακάνει την επόμενη μέρα τη διαδρομή της ταλαιπωρίας για να επιστρέψει στην πόλη του την Φες. Θα μπορούσε όμως να μας το έλεγε καθαρά. Δεν θα τον παρεξηγούσαμε βεβαίως…

- Να σταματήσουμε κάπου για φαγητό; Μας ρώτησε ο οδηγός. Τα ταρακουνήματα στις λακκούβες μας είχαν ανοίξει την όρεξη αλλά ας μη σταματήσουμε ανάμεσα τους…

- Όταν βγούμε απ αυτή την ταλαιπωρία και μπούμε στον κανονικό δρόμο για το Μαρακές σταμάτα σε κάποιο πάρκιν με ταβέρνα.

Έτσι κι έγινε και σταθήκαμε τυχεροί. Η ταβέρνα είχε επί τέλους ένα σωστό φαγητό κι όχι μόνο τα νερόβραστα ταζίν. Σουβλάκια καλαμάκια, ρύζι και πατάτες τηγανητές αλλά γκρέκα, σαν το σπίτι μας! Όμως χωρίς μπύρα…

Ξεκούραστοι πλέον από το ταξίδι της ταλαιπωρίας και χορτάτοι συνεχίσαμε για τη θρυλική Μαρακές και χωρίς καλά-καλά να το αντιληφθούμε φθάσαμε μπροστά στα τείχη της πόλης των «μία και χιλίων νυχτών » όπως λέγεται…

Ait Benhaddou

Tizi N'tichka

Kαλά! δεν μπορούσε να βάλει αλλού την πινακίδα...;