underwater
Member
- Μηνύματα
- 2.902
- Likes
- 13.508
- Επόμενο Ταξίδι
- ?
- Ταξίδι-Όνειρο
- Ανταρκτική
4η Ημέρα-Τέτοβο
Η ημέρα της επίσκεψής μας στο Τέτοβο ήταν αρκετά ηλιόλουστη (αν και το κρύο παρέμενε τσουχτερό) και ξεκινήσαμε με πολύ κέφι. Η απόσταση της πόλης από τα Σκόπια είναι λιγότερο από 45 χλμ και με το υπεραστικό λεωφορείο που χρησιμοποιήσαμε την διανύσαμε (με τις διάφορες στάσεις) σε σχεδόν 50 λεπτά. Το εισιτήριο πολύ φθηνό, 120 δηνάρια (περίπου 2 euro), εκ των οποίων τα 20 ήταν μία χρέωση που σου κάνουν στον σταθμό των λεωφορείων για να σου επιτρέψουν να εισέλθεις στις αποβάθρες! Το συμπληρωματικό αυτό fee το πληρώσαμε και την ημέρα της επιστροφής μας στην Ελλάδα. Αντίθετα, καθώς γυρνώντας από το Τέτοβο στα Σκόπια πετύχαμε το λεωφορείο στο δρόμο και δεν το πήραμε από το σταθμό, δεν χρεωθήκαμε αυτό το ποσό. Βέβαια, καθώς η τιμή είναι ούτως ή άλλως πολύ χαμηλή, η συγκεκριμένη χρέωση δεν κάνει κάποια διαφορά και περισσότερο το αναφέρω επειδή μου έκανε εντύπωση, δεν θυμάμαι να έχω ξανασυναντήσει κάτι τέτοιο αλλού.
Το Τέτοβο είναι χτισμένο στους πρόποδες του όρους Sar, σε μια ιδιαίτερα προνομιακή γεωγραφικά θέση. Δυστυχώς η ομορφιά του φυσικού τοπίου δεν αναδεικνύεται, αντιθέτως σαμποτάρεται από τη βρωμιά και την άναρχη δόμηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το πλήθος των σκουπιδιών που συσσωρεύονται στο ποτάμι που διασχίζει την πόλη, τον Pena, μετατρέποντάς το σε μια άτυπη χωματερή. Κρίμα.
Το 70% του πληθυσμού του Τετόβου είναι Αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι. Τόσο ο εθνοτικός, όσο και ο θρησκευτικός χαρακτήρας της πόλης είναι εμφανείς και έντονοι. Τζαμιά, αλβανικές σημαίες, μαντίλες και φέσια παντού. Οι περισσότερες ταμπέλες είναι γραμμένες αποκλειστικά στα αλβανικά, αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι σε ένα άλλο κράτος. Επίσης πολλές «φολκλόρ» εικόνες. Πλανόδιοι πωλητές, παραδοσιακά μαγαζιά, τρακτέρ στο κέντρο της πόλης, ένα συνονθύλευμα πλήθους ετερόκλητων εικόνων, οι οποίες δημιουργούν ένα ενδιαφέρον πολιτισμικό γαϊτανάκι. Μικροπωλητές πουλάνε το Κοράνι και βιβλία ορθής μουσουλμανικής λατρείας για παιδιά και μεγάλους. Ο κόσμος λιγότερο εξοικειωμένος με τους ξένους σε σχέση με τα Σκόπια, η χρήση αγγλικών περιορισμένη, παρ’ όλα αυτά η φιλική διάθεση και η εξυπηρετικότητα περίσσιες!
Άπειρα μαγαζιά γυναικείας μόδας για όλα τα γούστα!
Αρχίσαμε να περπατάμε με κατεύθυνση ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της πόλης, το Arabati Baba Teke, το οποίο βρίσκεται στην άκρη της πόλης, στην αντίθετη κατεύθυνση από τον σταθμό των λεωφορείων. Χρειάζεται δηλ. αρκετό περπάτημα για να το προσεγγίσει κανείς. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα μοναστήρι Μπεκτάσηδων δερβίσηδων, το οποίο χτίστηκε τον 18ο, πάνω σε αντίστοιχο κτίσμα του 16ου αιώνα. Μέσα στο χώρο υπάρχει πλήθος κτιρίων τόσο λατρευτικής, όσο και πρακτικής χρήσης, δερβίσικο νεκροταφείο, αλλά και μια ιδιαίτερη πέτρινη βρύση. Σύμφωνα με την επίσημη σελίδα του Οργανισμού Τουρισμού της Π.Γ.Δ.Μ., η δράση των δερβίσηδων διεκόπη οριστικά το 1945. Παρ’ όλα αυτά, εμείς είδαμε μια διαφορετική πραγματικότητα.
Λίγο αφού μπήκαμε στον προαύλιο χώρο του Τεκέ κι ενώ παρατηρούσαμε και βγάζαμε φωτογραφίες, κατέφτασε ένα ταξί. Ένας πανύψηλος άνδρας με μακριά γενειάδα και παραδοσιακό δερβίσικο ντύσιμο (με το ψηλό καπέλο και τα σχετικά) βγήκε και κατευθύνθηκε προς ένα από τα κτίρια. Λίγο μετά μας προσέγγισε, μας χαιρέτησε, και με σπαστά αγγλικά μας ρώτησε αν θέλαμε να πάμε στο «αρχονταρίκι» τους να μας ξεναγήσει. Διάφοροι άνθρωποι εμφανίστηκαν (άνδρες και γυναίκες από διαφορετικές χώρες, πιστοί της σέκτας) και με τα πολλά καταλήξαμε στο σαλονάκι με τον δερβίση και δύο άντρες της τοπικής κοινότητας, όπου ο ένας εκ των οποίων εκτελούσε χρέη μεταφραστή.
Η σέκτα των μπεκτάσηδων έχει τις ρίζες της στο Ισλάμ, παρ’ όλα αυτά έχει μια αρκετά διαφορετική, περισσότερο φιλελεύθερη προσέγγιση (πάντα σύμφωνα με τα δικά τους λόγια). Η θέση της γυναίκας είναι περισσότερο προνομιακή, οι βασικές αρχές είναι λιγότερο αυστηρές, γενικότερα το κλίμα είναι διαφορετικό από το «κλασικό» Ισλάμ. Από ό, τι μας είπαν οι λατρευτικές τελετουργίες λαμβάνουν χώρα με αρκετή δυσκολία στον Τεκέ, καθώς υπάρχει ένα αρνητικό κλίμα τόσο από τις αρχές της Π.Γ.Δ.Μ., τόσο και από τους «τυπικούς» μουσουλμάνους της πόλης, οι οποίοι διαφωνούν με τις αρχές και τη δράση των μπεκτάσηδων. Από ό, τι μας ενημέρωσαν, αλλά και διαβάσαμε στη συνέχεια, πριν μερικά χρόνια μέλη του ICM, της επίσημης κοινότητας των μουσουλμάνων της Π.Γ.Δ.Μ. κατέλαβαν κτίρια του Τεκέ, με στόχο τη χρήση του ως σουνίτικο τζαμί. Οι δε μπεκτάσηδες έχουν μηνύσει την κυβέρνηση, ενώ απαιτούν να αναγνωριστούν ως αυτόνομο θρησκευτικό δόγμα, κάτι που η κυβέρνηση έχει απορρίψει. Και οι διαμάχες συνεχίζονται.
Προσωπικά δεν έχω εμπεριστατωμένη γνώμη για το ζήτημα, παρ’ όλα αυτά η εντύπωση που μου άφησαν οι άνθρωποι εκεί ήταν πολύ θετική. Ήταν ευγενείς, φιλόξενοι, πρόθυμοι να απαντήσουν σε κάθε ερώτηση, με διάθεση για συζήτηση και ξενάγηση στο χώρο και την κουλτούρα τους. Στο τέλος μας έκαναν και μια «ιδιωτική» ξενάγηση σε μια κρύπτη όπου υπάρχουν οι τάφοι σημαντικών νεκρών τους (για παράδειγμα προεξεχόντων δερβίσηδων που έδρασαν στον Τεκέ). Σίγουρα έδωσαν μια μονομερή διάσταση της εκεί κατάστασης, παρ’ όλα αυτά σίγουρα άγγιξαν τις ευαίσθητες χορδές μου, σύμφωνα με τις οποίες κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι ελεύθερος να εκφράζει ανενόχλητος την πίστη και τις απόψεις του γενικώς, αρκεί να μην παραβιάζει τις ελευθερίες του δίπλα του. Οι μπεκτάσηδες μου έδωσαν την εντύπωση ότι παρεμποδίζονται ως προς το παραπάνω και μάλιστα στο χώρο που οι ίδιοι δημιούργησαν. Αν επισκεφτείτε κι εσείς τον Τεκέ θα χαρώ να ακούσω τις απόψεις σας!
Εν συνέχεια κατευθυνθήκαμε προς το κέντρο της πόλης και συγκεκριμένα προς το Χρωματιστό Τζαμί (Sarena Dzamija). Χτίστηκε αρχικά το 1436, ενώ πήρε την τελική του μορφή το 1833, επί Αμπντουραχμάν Πασά. Είναι πολύ ιδιαίτερο, καθώς είναι όλο (εξωτερικά και εσωτερικά) χρωματισμένο με ποικίλα μοτίβα και διαφορετικούς συνδυασμούς. Επίσης, σε αντίθεση με τα περισσότερα Οθωμανικά τζαμιά, δεν έχει τον χαρακτηριστικό εξωτερικό θόλο. Η απλή του αρχιτεκτονική φαίνεται να ισορροπεί με τα έντονα χρώματά του, δημιουργώντας πάντως εν τέλει ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό αποτέλεσμα.
Την ώρα που φτάσαμε ξεκινούσε και η μεσημεριανή προσευχή και πλήθος πιστών έμπαινε μέσα. Κοντά στο τζαμί υπήρχαν και πολλά κοριτσάκια, τα οποία όπως μάθαμε αργότερα παρακολουθούσαν εκεί κοντά κάτι σαν το ορθόδοξο κατηχητικό.
Λίγο μετά και ενώ ο κόσμος έβγαινε σιγά-σιγά μετά την προσευχή, ο Γ. σταμάτησε ένα νεαρό άντρα να τον ρωτήσει πού ήταν το χαμάμ της περιοχής. Εκείνος του ψιλοέπιασε κουβέντα και μας ρώτησε αν θα θέλαμε να μπούμε μαζί του μέσα στο τζαμί για να δούμε το εσωτερικό του. Όπερ και εγένετο. Βγάλαμε τα παπούτσια μας και εισήλθαμε στα ενδότερα. Μικρό αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρον το τζαμί, ενώ ο εσωτερικός του διάκοσμος ήταν αντίστοιχος με τον εξωτερικό.
Στη συνέχεια ο Μ., όπως λεγόταν ο άνδρας, μας ρώτησε αν θα θέλαμε να μας κεράσει ένα τσάι σε γειτονικό καφενείο. Φυσικά αδράξαμε την ευκαιρία! Το μέρος που μας πήγε ήταν κοντά στο τζαμί, πολύ παραδοσιακό, σαν τους καφενέδες που βλέπουμε στις ελληνικές ταινίες του 1960! Εννοείται ότι ήμουν η μοναδική γυναίκα, δεν υπήρχαν γυναικείες τουαλέτες, μάλιστα καταλάβαμε ότι ο Μ. προσπάθησε διακριτικά να προωθήσει το να καθίσουμε έξω (κάτι που όμως δεν έγινε, καθώς κρυώναμε πολύ!). Καταλάβαμε σιγά-σιγά ότι επρόκειτο για ένα μορφωμένο άνθρωπο καταγόμενο από οικογένεια με επιρροή στην περιοχή, αλλά ταυτόχρονα άτομο απόλυτα προσηλωμένο στη θρησκεία του. Δεν μου απηύθυνε καθόλου το λόγο εκτός και αν τον ρωτούσα κάτι ή με έβαζε ο Γ. στη συζήτηση, απέφευγε τη βλεμματική επαφή μαζί μου, ενώ ό, τι και να λέγαμε κατάφερνε να οδηγεί τη συζήτηση συνέχεια στη θρησκεία! Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή είχε πλάκα η φάση, αλλά από ένα σημείο και μετά άρχισα να αγανακτώ (εδώ να σημειώσω ότι έχω συναναστραφεί πολλές φορές μουσουλμάνους, αλλά πρώτη φορά αισθάνθηκα τόσο άβολα).
Οι όλο νόημα ματιές μου προς τον Γ. δεν φάνηκε να βοηθούν την κατάσταση. Ο Μ. επέμενε να περπατήσει μαζί μας προς τις εκκλησίες της πόλης, ενώ σε κάποια φάση μου ζήτησε να τον βγάλω αναμνηστική φωτογραφία με το Γ. (σιγά μην περιλαμβανόμουν κι εγώ η ταπεινή γυνή σε αυτή!). Στον δρόμο προς τις εκκλησίες περάσαμε και από το Χαμάμ του Μπέη (κτίσμα του 15ου αιώνα), ενώ οι εκκλησίες δεν μπορώ να πω ότι με εντυπωσίασαν.
Εντύπωση μας έκανε ότι οι δύο κοινότητες της πόλης (μουσουλμανική και χριστιανική) είναι διαχωρισμένες νοητά, με την δεύτερη να καταλαμβάνει πολύ μικρή έκταση. Όπως μας ενημέρωσε ο Μ. οι μικτοί γάμοι αποφεύγονται και είναι τρόπον τινά ζήτημα τιμής για αυτούς να τους αποφεύγουν. Αυτά που χωρίζουν τις κοινότητες φαίνονται περισσότερα από αυτά που τις ενώνουν στη συγκεκριμένη πόλη.
Όπως και να ‘χει πάντως και παρά τη δυσφορία μου, η συναναστροφή αυτή με τον Μ. ήταν ενδιαφέρουσα, καθώς είδα πώς σκέφτεται και λειτουργεί μερίδα αυτού του λαού. Πολλές σκέψεις που έκανα τόσες μέρες παρατηρώντας τις δύο εθνοτικές ομάδες της Π.Γ.Δ.Μ. ήταν σα να πήραν μορφή μέσω των λόγων του Μ., ο οποίος ήταν σαφής: «Δεν είμαι Μακεδόνας, είμαι Αλβανός». Επίσης συνειδητοποίησα το πώς η προσήλωση στη θρησκεία μπορεί να διαστρεβλώσει τον ορθολογισμό και τη λογική του ανθρώπου. Διότι, όσο να ΄ναι, για μένα αποτέλεσε σοκ το να ακούω ένα νέο, μορφωμένο, ευκατάστατο άνδρα να λέει ότι «το να παντρεύονται ανήλικες στη Μέση Ανατολή δεν είναι το ίδιο με εδώ, εκεί το κλίμα και η θερμοκρασία κάνουν τα κορίτσια να ωριμάζουν γρηγορότερα»!
Τέλος πάντων, με τα πολλά προφασιστήκαμε επικείμενη συνάντηση με γνωστούς στα Σκόπια και αφήσαμε τον, κατά τα άλλα ευγενέστατο, Μ. λίγο μετά το σούρουπο. Κι επειδή μου είχε γυρίσει το μάτι, ο Γ. με πήγε σε ένα μπακλαβατζίδικο, όπου μετά από γενναία ποσότητα ζάχαρης, φύλλου και ξηρών καρπών άρχισα να ηρεμώ.
Επιστροφή σε ευχάριστο κλίμα στα Σκόπια με εμένα να μην μπορώ να σταματήσω να «κράζω» το Μ. (αλλά σε χιουμοριστικούς πια τόνους), ενώ κατευθυνθήκαμε προς την Παλιά Πόλη όπου δειπνήσαμε σε ένα πολύ συμπαθητικό ταβερνάκι με πολύ χαμηλές τιμές.
Γενικώς η εξόρμηση στο Τέτοβο αποτέλεσε μια πολύ δυνατή εμπειρία για εμάς. Σίγουρα τουριστικά δεν προσφέρει αυτά που προσφέρουν άλλες πόλεις της Π.Γ.Δ.Μ., βοηθά όμως τον επισκέπτη να αποκτήσει μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για τη χώρα, τις πολιτισμικές διαφορές και τις εντάσεις που επικρατούν. Επιπλέον δεν μπορέσαμε παρά να αναρωτηθούμε για πόσο καιρό η περιοχή θα παραμείνει ως έχει, καθώς η εντύπωση που μας δόθηκε είναι ότι το Τέτοβο κλείνει με νόημα το μάτι στη μαμά-Αλβανία! Όπως και να ΄χει, πρόκειται για ένα μέρος που προτείνω ανεπιφύλακτα σε όποιον ταξιδέψει στην Π.Γ.Δ.Μ. να επισκεφτεί.
Η ημέρα της επίσκεψής μας στο Τέτοβο ήταν αρκετά ηλιόλουστη (αν και το κρύο παρέμενε τσουχτερό) και ξεκινήσαμε με πολύ κέφι. Η απόσταση της πόλης από τα Σκόπια είναι λιγότερο από 45 χλμ και με το υπεραστικό λεωφορείο που χρησιμοποιήσαμε την διανύσαμε (με τις διάφορες στάσεις) σε σχεδόν 50 λεπτά. Το εισιτήριο πολύ φθηνό, 120 δηνάρια (περίπου 2 euro), εκ των οποίων τα 20 ήταν μία χρέωση που σου κάνουν στον σταθμό των λεωφορείων για να σου επιτρέψουν να εισέλθεις στις αποβάθρες! Το συμπληρωματικό αυτό fee το πληρώσαμε και την ημέρα της επιστροφής μας στην Ελλάδα. Αντίθετα, καθώς γυρνώντας από το Τέτοβο στα Σκόπια πετύχαμε το λεωφορείο στο δρόμο και δεν το πήραμε από το σταθμό, δεν χρεωθήκαμε αυτό το ποσό. Βέβαια, καθώς η τιμή είναι ούτως ή άλλως πολύ χαμηλή, η συγκεκριμένη χρέωση δεν κάνει κάποια διαφορά και περισσότερο το αναφέρω επειδή μου έκανε εντύπωση, δεν θυμάμαι να έχω ξανασυναντήσει κάτι τέτοιο αλλού.
Το Τέτοβο είναι χτισμένο στους πρόποδες του όρους Sar, σε μια ιδιαίτερα προνομιακή γεωγραφικά θέση. Δυστυχώς η ομορφιά του φυσικού τοπίου δεν αναδεικνύεται, αντιθέτως σαμποτάρεται από τη βρωμιά και την άναρχη δόμηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το πλήθος των σκουπιδιών που συσσωρεύονται στο ποτάμι που διασχίζει την πόλη, τον Pena, μετατρέποντάς το σε μια άτυπη χωματερή. Κρίμα.
Το 70% του πληθυσμού του Τετόβου είναι Αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι. Τόσο ο εθνοτικός, όσο και ο θρησκευτικός χαρακτήρας της πόλης είναι εμφανείς και έντονοι. Τζαμιά, αλβανικές σημαίες, μαντίλες και φέσια παντού. Οι περισσότερες ταμπέλες είναι γραμμένες αποκλειστικά στα αλβανικά, αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι σε ένα άλλο κράτος. Επίσης πολλές «φολκλόρ» εικόνες. Πλανόδιοι πωλητές, παραδοσιακά μαγαζιά, τρακτέρ στο κέντρο της πόλης, ένα συνονθύλευμα πλήθους ετερόκλητων εικόνων, οι οποίες δημιουργούν ένα ενδιαφέρον πολιτισμικό γαϊτανάκι. Μικροπωλητές πουλάνε το Κοράνι και βιβλία ορθής μουσουλμανικής λατρείας για παιδιά και μεγάλους. Ο κόσμος λιγότερο εξοικειωμένος με τους ξένους σε σχέση με τα Σκόπια, η χρήση αγγλικών περιορισμένη, παρ’ όλα αυτά η φιλική διάθεση και η εξυπηρετικότητα περίσσιες!
Άπειρα μαγαζιά γυναικείας μόδας για όλα τα γούστα!
Αρχίσαμε να περπατάμε με κατεύθυνση ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της πόλης, το Arabati Baba Teke, το οποίο βρίσκεται στην άκρη της πόλης, στην αντίθετη κατεύθυνση από τον σταθμό των λεωφορείων. Χρειάζεται δηλ. αρκετό περπάτημα για να το προσεγγίσει κανείς. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα μοναστήρι Μπεκτάσηδων δερβίσηδων, το οποίο χτίστηκε τον 18ο, πάνω σε αντίστοιχο κτίσμα του 16ου αιώνα. Μέσα στο χώρο υπάρχει πλήθος κτιρίων τόσο λατρευτικής, όσο και πρακτικής χρήσης, δερβίσικο νεκροταφείο, αλλά και μια ιδιαίτερη πέτρινη βρύση. Σύμφωνα με την επίσημη σελίδα του Οργανισμού Τουρισμού της Π.Γ.Δ.Μ., η δράση των δερβίσηδων διεκόπη οριστικά το 1945. Παρ’ όλα αυτά, εμείς είδαμε μια διαφορετική πραγματικότητα.
Λίγο αφού μπήκαμε στον προαύλιο χώρο του Τεκέ κι ενώ παρατηρούσαμε και βγάζαμε φωτογραφίες, κατέφτασε ένα ταξί. Ένας πανύψηλος άνδρας με μακριά γενειάδα και παραδοσιακό δερβίσικο ντύσιμο (με το ψηλό καπέλο και τα σχετικά) βγήκε και κατευθύνθηκε προς ένα από τα κτίρια. Λίγο μετά μας προσέγγισε, μας χαιρέτησε, και με σπαστά αγγλικά μας ρώτησε αν θέλαμε να πάμε στο «αρχονταρίκι» τους να μας ξεναγήσει. Διάφοροι άνθρωποι εμφανίστηκαν (άνδρες και γυναίκες από διαφορετικές χώρες, πιστοί της σέκτας) και με τα πολλά καταλήξαμε στο σαλονάκι με τον δερβίση και δύο άντρες της τοπικής κοινότητας, όπου ο ένας εκ των οποίων εκτελούσε χρέη μεταφραστή.
Η σέκτα των μπεκτάσηδων έχει τις ρίζες της στο Ισλάμ, παρ’ όλα αυτά έχει μια αρκετά διαφορετική, περισσότερο φιλελεύθερη προσέγγιση (πάντα σύμφωνα με τα δικά τους λόγια). Η θέση της γυναίκας είναι περισσότερο προνομιακή, οι βασικές αρχές είναι λιγότερο αυστηρές, γενικότερα το κλίμα είναι διαφορετικό από το «κλασικό» Ισλάμ. Από ό, τι μας είπαν οι λατρευτικές τελετουργίες λαμβάνουν χώρα με αρκετή δυσκολία στον Τεκέ, καθώς υπάρχει ένα αρνητικό κλίμα τόσο από τις αρχές της Π.Γ.Δ.Μ., τόσο και από τους «τυπικούς» μουσουλμάνους της πόλης, οι οποίοι διαφωνούν με τις αρχές και τη δράση των μπεκτάσηδων. Από ό, τι μας ενημέρωσαν, αλλά και διαβάσαμε στη συνέχεια, πριν μερικά χρόνια μέλη του ICM, της επίσημης κοινότητας των μουσουλμάνων της Π.Γ.Δ.Μ. κατέλαβαν κτίρια του Τεκέ, με στόχο τη χρήση του ως σουνίτικο τζαμί. Οι δε μπεκτάσηδες έχουν μηνύσει την κυβέρνηση, ενώ απαιτούν να αναγνωριστούν ως αυτόνομο θρησκευτικό δόγμα, κάτι που η κυβέρνηση έχει απορρίψει. Και οι διαμάχες συνεχίζονται.
Προσωπικά δεν έχω εμπεριστατωμένη γνώμη για το ζήτημα, παρ’ όλα αυτά η εντύπωση που μου άφησαν οι άνθρωποι εκεί ήταν πολύ θετική. Ήταν ευγενείς, φιλόξενοι, πρόθυμοι να απαντήσουν σε κάθε ερώτηση, με διάθεση για συζήτηση και ξενάγηση στο χώρο και την κουλτούρα τους. Στο τέλος μας έκαναν και μια «ιδιωτική» ξενάγηση σε μια κρύπτη όπου υπάρχουν οι τάφοι σημαντικών νεκρών τους (για παράδειγμα προεξεχόντων δερβίσηδων που έδρασαν στον Τεκέ). Σίγουρα έδωσαν μια μονομερή διάσταση της εκεί κατάστασης, παρ’ όλα αυτά σίγουρα άγγιξαν τις ευαίσθητες χορδές μου, σύμφωνα με τις οποίες κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι ελεύθερος να εκφράζει ανενόχλητος την πίστη και τις απόψεις του γενικώς, αρκεί να μην παραβιάζει τις ελευθερίες του δίπλα του. Οι μπεκτάσηδες μου έδωσαν την εντύπωση ότι παρεμποδίζονται ως προς το παραπάνω και μάλιστα στο χώρο που οι ίδιοι δημιούργησαν. Αν επισκεφτείτε κι εσείς τον Τεκέ θα χαρώ να ακούσω τις απόψεις σας!
Εν συνέχεια κατευθυνθήκαμε προς το κέντρο της πόλης και συγκεκριμένα προς το Χρωματιστό Τζαμί (Sarena Dzamija). Χτίστηκε αρχικά το 1436, ενώ πήρε την τελική του μορφή το 1833, επί Αμπντουραχμάν Πασά. Είναι πολύ ιδιαίτερο, καθώς είναι όλο (εξωτερικά και εσωτερικά) χρωματισμένο με ποικίλα μοτίβα και διαφορετικούς συνδυασμούς. Επίσης, σε αντίθεση με τα περισσότερα Οθωμανικά τζαμιά, δεν έχει τον χαρακτηριστικό εξωτερικό θόλο. Η απλή του αρχιτεκτονική φαίνεται να ισορροπεί με τα έντονα χρώματά του, δημιουργώντας πάντως εν τέλει ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό αποτέλεσμα.
Την ώρα που φτάσαμε ξεκινούσε και η μεσημεριανή προσευχή και πλήθος πιστών έμπαινε μέσα. Κοντά στο τζαμί υπήρχαν και πολλά κοριτσάκια, τα οποία όπως μάθαμε αργότερα παρακολουθούσαν εκεί κοντά κάτι σαν το ορθόδοξο κατηχητικό.
Λίγο μετά και ενώ ο κόσμος έβγαινε σιγά-σιγά μετά την προσευχή, ο Γ. σταμάτησε ένα νεαρό άντρα να τον ρωτήσει πού ήταν το χαμάμ της περιοχής. Εκείνος του ψιλοέπιασε κουβέντα και μας ρώτησε αν θα θέλαμε να μπούμε μαζί του μέσα στο τζαμί για να δούμε το εσωτερικό του. Όπερ και εγένετο. Βγάλαμε τα παπούτσια μας και εισήλθαμε στα ενδότερα. Μικρό αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρον το τζαμί, ενώ ο εσωτερικός του διάκοσμος ήταν αντίστοιχος με τον εξωτερικό.
Στη συνέχεια ο Μ., όπως λεγόταν ο άνδρας, μας ρώτησε αν θα θέλαμε να μας κεράσει ένα τσάι σε γειτονικό καφενείο. Φυσικά αδράξαμε την ευκαιρία! Το μέρος που μας πήγε ήταν κοντά στο τζαμί, πολύ παραδοσιακό, σαν τους καφενέδες που βλέπουμε στις ελληνικές ταινίες του 1960! Εννοείται ότι ήμουν η μοναδική γυναίκα, δεν υπήρχαν γυναικείες τουαλέτες, μάλιστα καταλάβαμε ότι ο Μ. προσπάθησε διακριτικά να προωθήσει το να καθίσουμε έξω (κάτι που όμως δεν έγινε, καθώς κρυώναμε πολύ!). Καταλάβαμε σιγά-σιγά ότι επρόκειτο για ένα μορφωμένο άνθρωπο καταγόμενο από οικογένεια με επιρροή στην περιοχή, αλλά ταυτόχρονα άτομο απόλυτα προσηλωμένο στη θρησκεία του. Δεν μου απηύθυνε καθόλου το λόγο εκτός και αν τον ρωτούσα κάτι ή με έβαζε ο Γ. στη συζήτηση, απέφευγε τη βλεμματική επαφή μαζί μου, ενώ ό, τι και να λέγαμε κατάφερνε να οδηγεί τη συζήτηση συνέχεια στη θρησκεία! Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή είχε πλάκα η φάση, αλλά από ένα σημείο και μετά άρχισα να αγανακτώ (εδώ να σημειώσω ότι έχω συναναστραφεί πολλές φορές μουσουλμάνους, αλλά πρώτη φορά αισθάνθηκα τόσο άβολα).
Οι όλο νόημα ματιές μου προς τον Γ. δεν φάνηκε να βοηθούν την κατάσταση. Ο Μ. επέμενε να περπατήσει μαζί μας προς τις εκκλησίες της πόλης, ενώ σε κάποια φάση μου ζήτησε να τον βγάλω αναμνηστική φωτογραφία με το Γ. (σιγά μην περιλαμβανόμουν κι εγώ η ταπεινή γυνή σε αυτή!). Στον δρόμο προς τις εκκλησίες περάσαμε και από το Χαμάμ του Μπέη (κτίσμα του 15ου αιώνα), ενώ οι εκκλησίες δεν μπορώ να πω ότι με εντυπωσίασαν.
Εντύπωση μας έκανε ότι οι δύο κοινότητες της πόλης (μουσουλμανική και χριστιανική) είναι διαχωρισμένες νοητά, με την δεύτερη να καταλαμβάνει πολύ μικρή έκταση. Όπως μας ενημέρωσε ο Μ. οι μικτοί γάμοι αποφεύγονται και είναι τρόπον τινά ζήτημα τιμής για αυτούς να τους αποφεύγουν. Αυτά που χωρίζουν τις κοινότητες φαίνονται περισσότερα από αυτά που τις ενώνουν στη συγκεκριμένη πόλη.
Όπως και να ‘χει πάντως και παρά τη δυσφορία μου, η συναναστροφή αυτή με τον Μ. ήταν ενδιαφέρουσα, καθώς είδα πώς σκέφτεται και λειτουργεί μερίδα αυτού του λαού. Πολλές σκέψεις που έκανα τόσες μέρες παρατηρώντας τις δύο εθνοτικές ομάδες της Π.Γ.Δ.Μ. ήταν σα να πήραν μορφή μέσω των λόγων του Μ., ο οποίος ήταν σαφής: «Δεν είμαι Μακεδόνας, είμαι Αλβανός». Επίσης συνειδητοποίησα το πώς η προσήλωση στη θρησκεία μπορεί να διαστρεβλώσει τον ορθολογισμό και τη λογική του ανθρώπου. Διότι, όσο να ΄ναι, για μένα αποτέλεσε σοκ το να ακούω ένα νέο, μορφωμένο, ευκατάστατο άνδρα να λέει ότι «το να παντρεύονται ανήλικες στη Μέση Ανατολή δεν είναι το ίδιο με εδώ, εκεί το κλίμα και η θερμοκρασία κάνουν τα κορίτσια να ωριμάζουν γρηγορότερα»!
Τέλος πάντων, με τα πολλά προφασιστήκαμε επικείμενη συνάντηση με γνωστούς στα Σκόπια και αφήσαμε τον, κατά τα άλλα ευγενέστατο, Μ. λίγο μετά το σούρουπο. Κι επειδή μου είχε γυρίσει το μάτι, ο Γ. με πήγε σε ένα μπακλαβατζίδικο, όπου μετά από γενναία ποσότητα ζάχαρης, φύλλου και ξηρών καρπών άρχισα να ηρεμώ.
Επιστροφή σε ευχάριστο κλίμα στα Σκόπια με εμένα να μην μπορώ να σταματήσω να «κράζω» το Μ. (αλλά σε χιουμοριστικούς πια τόνους), ενώ κατευθυνθήκαμε προς την Παλιά Πόλη όπου δειπνήσαμε σε ένα πολύ συμπαθητικό ταβερνάκι με πολύ χαμηλές τιμές.
Γενικώς η εξόρμηση στο Τέτοβο αποτέλεσε μια πολύ δυνατή εμπειρία για εμάς. Σίγουρα τουριστικά δεν προσφέρει αυτά που προσφέρουν άλλες πόλεις της Π.Γ.Δ.Μ., βοηθά όμως τον επισκέπτη να αποκτήσει μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για τη χώρα, τις πολιτισμικές διαφορές και τις εντάσεις που επικρατούν. Επιπλέον δεν μπορέσαμε παρά να αναρωτηθούμε για πόσο καιρό η περιοχή θα παραμείνει ως έχει, καθώς η εντύπωση που μας δόθηκε είναι ότι το Τέτοβο κλείνει με νόημα το μάτι στη μαμά-Αλβανία! Όπως και να ΄χει, πρόκειται για ένα μέρος που προτείνω ανεπιφύλακτα σε όποιον ταξιδέψει στην Π.Γ.Δ.Μ. να επισκεφτεί.
Attachments
Last edited by a moderator:
