ΕΡΣΗ
Member
Η σημερινή ημέρα οφείλεται εν πολλοίς στο Travelstories και συγκεκριμένα στον Traveller και στην Marydim. Ο Traveller επειδή στο ολοενα ανανεουμενο post της Πηνελόπης http://www.travelstories.gr/%E5%F5%...%EC%EF%F5-%F0%F1%EF%F4%E5%DF%ED%E5%F4%E5.html ανέφερε ως must της επίσκεψης στο Βερολίνο την Karl Marx Allee και η Marydim γιατί έκανε ένα υπέροχο βίντεο για την East Side Gallery και έγραψε ένα μικρό Travelstory για την επίσκεψη της εκεί. Έτσι λοιπόν απορρίψαμε με συνοπτικές διαδικασίες την επίσκεψη στην νέα πινακοθήκη, η αλήθεια είναι ότι μετά από τα δυο μουσεία που επισκεφθήκαμε την προηγουμενη, μας έπεσε κομμάτι βαρύ στην σκέψη η επίσκεψη σε ακόμη ένα μουσείο. Ντυθήκαμε λοιπόν γέρα για μεγάλες βόλτες στην πόλη και ξεχυθήκαμε.
Πήραμε το μετρό για να φτάσουμε στην Alexanderplatz. Να γράψω δυο λόγια για τη στάση του μετρό μας. Η στάση ήταν δυο λεπτά δρόμος από το ξενοδοχείο μας και βρισκόταν σε μια μικρή πλατεία ονόματι Hausvogteiplatz. Η πλατεία είχε τα μέγεθος της πλατειάς Μαβίλη στην Αθήνα, αλλά ήταν πολύ ήσυχη, σχεδόν νεκρή θα έλεγε κανείς. Ελάχιστα και ακαθόριστης φύσης μαγαζιά, υπήρχαν τριγύρω: ένα καφέ, ένα πρατήριο εφημερίδων και περιοδικών, ένα μεσιτικό γραφείο και λοιπές ήσυχες δραστηριότητες επιτελουντο στην πλατεία αυτή. Τα αυτοκίνητα εξαιρετικά αραιά, όπως και σε όλο το Βερολίνο. Δίπλα στην σκάλα που κατέβαινε στο μετρό υπήρχαν τρεις ολόσωμοι καθρέφτες διπλής όψεως, οι οποίοι σχημάτιζαν ένα τρίγωνο. Στο εσωτερικό του τρίγωνου επί του εδάφους ήταν βαλμένες οι επεξηγηματικές πινακίδες. Προπολεμικά στην πλατειά αυτή άκμαζε η ξακουστή βερολινέζικη μόδα. Μόνο που τη μόδα αυτή τη δημιουργούσαν εβραϊκές φίρμες. Την Νύχτα των Κρυστάλλων καταστράφηκαν οι επιχειρήσεις αυτές και πλέον η βερολινέζικη μόδα έπαψε να υπάρχει. (Αυτό το τελευταίο άνετα σας το διαβεβαιώνω και εγω). Στα ριχτια των σκαλοπατιών που οδηγούσαν στο μετρό μπορούσε κανείς να δει πινακίδες των οίκων που είχαν ακμάσει σε εκείνη τη γειτονία: Οι υπεύθυνοι (ποιοι να είναι άραγε αυτοί; ) είχαν βρει μέσα από τα αρχεία του εμπορικού επιμελητηρίου της εποχής τα ονόματα των επιχειρήσεων που δραστηριοποιουντο σε αυτή τη γειτονία και τα είχαν προσθέσει υπό τύπον αλλοτινής διαφήμισης, σαν μια διακριτική υπενθύμιση ενός παρελθόντος η σχέση με το οποίο διακόπηκε βιαία.
Αλλάξαμε γραμμή στην Alexanderplatz και μετά από λίγο βρεθήκαμε στην Straussberger Platz. Μπορώ να πω ότι μείναμε με το στόμα ανοιχτό. Αλλά ας εξηγήσω τι πήγαμε να δούμε. Πρόκειται για μια μνημειώδη λεωφόρο πλάτους 90 μέτρων με παρτέρια και πρασιές, φαρδιά πεζοδρομία και μεγάλα εντυπωσιακά και επιβλητικά κτίρια σοσιαλιστικού ρυθμού. Τα κτίρια αυτά άρχιζαν να κτίζονται το 1952 και το έργο ολοκληρώθηκε το 1960. Έγινε διαγωνισμός όπου το ζήτημα ήταν και να επιβεβαιώνονται μεν οι σοσιαλιστικές αρχές για την τέχνη και την αρχιτεκτονική, αλλά και να γίνεται σύνδεση με τα στοιχεία της αρχιτεκτονικής του Βερολίνου ιδιαίτερα της εποχής του Schinkel. Το Project αυτό έλαβε σύντομα διαστάσεις γοήτρου για τους ανατολικούς, οι οποίοι τα έδωσαν όλα και σε σχεδιασμό και σε κατασκευή. Στην αρχή ο δρόμος αυτός ονομαζόταν Stalin Allee, αλλά το 1961 άλλαξε το όνομα του. Τα κτίρια είναι οκταοροφα, επενδεδυμενα με πλακίδια και πολλά από αυτά φέρουν παραστάσεις σοσιαλιστικού ρεαλισμού στις προσόψεις τους. Παράλληλα μερικά από αυτά φέρουν νεοκλασικά χαρακτηριστικά, πρόστυλα, δωρικούς (φυσικά) κίονες. Επειδή έξι αρχιτέκτονες ανέλαβαν τον σχεδιασμό, υπάρχουν έξι διαφορετικά είδη κτιρίων. Από πιο μοντέρνα και μινιμαλιστικα ως πιο πλουμιστά και πλούσια. Τα κτίρια αυτά είχαν διαμερίσματα και κάτω υπήρχαν μαγαζιά και εστιατόρια και βιβλιοπωλεία. Πρέπει όμως να δηλώσω με θλίψη μου ότι το ιστορικό βιβλιοπωλείο, το οποίο στεγαζόταν στο 78 της Karl Marx Allee μετακόμισε κάπου αλλού και μακριά. Το βιβλιοπωλείο που είδαμε στο Good Bye Lenin και στις Ζωές των Άλλων πάει πια… Έκλεισε από τον Φεβρουάριο του 2008 και τώρα τη θέση του κατέλαβε κάτι σαν αρχιτεκτονικό επιμελητήριο το οποίο διατήρησε μεν την πρόσοψη και την επίπλωση, αλλά τι να το κανείς όταν βλέπεις άδειες ξεδοντιασμένες βιβλιοθήκες; Σε πιάνει η ψυχή σου!
Η βόλτα αρχίζει όπως είπα στην Straussberger Plats και τελειώνει στην Frankfurter Tor, η οποία είναι άλλη μια πλατειά την οποία ορίζουν δυο πύργοι οι οποίοι ανήκουν στο ίδιο αυτό πνεύμα. (Πάντως όσο τους έβλεπα από μακριά σαν τρούλοι εκκλησιών μου έκαναν παρά κοσμικά κτίρια). Τα κτίρια αυτά είναι συντηρημένα και μπορεί κανείς να πει ότι είναι η επίτομη της σοσιαλιστικής αρχιτεκτονικής την οποία παντού είδα να την ονομάζουν “wedding cake style”. Ιστορική γωνία φυσικά είναι η Karl Marx Allee με Strasse der Pariser Comuner.
Εννοείται ότι επί σοσιαλιστικού καθεστώτος εδώ γινόντουσαν οι παρελάσεις της πρωτομαγιάς. Επίσης εδώ διαδήλωσαν εναντίον της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης της DDR οι οικοδόμοι εναντιωνομενοι στη μείωση μισθών. Οι διαδηλώσεις έλαβαν έκταση και κατέληξαν στην αιματηρή εξεργεση της 17ης Ιουνίου 1953 η οποία εκαμφει εξαιτίας της παρέμβασης του σοβιετικού Στράτου και της ανατολικογερμανικής αστυνομίας.
Αφού προχωρήσαμε τα δυόμισι χιλιόμετρα περίπου χιλιόμετρα που μεσολαβούν περίπου μεταξύ των δυο πλατειών πήραμε ξανά το μετρό και βγήκαμε στη στάση Warshauer Strasse. Το αναφέρω γιατί η Marydim έχει δώσει διαφορετικές στάσεις στη δική της ιστορία όποτε μάλλον υπάρχουν διαφορετικές δυνατότητες, επομένως μπορεί κάποιον να τον βολέψει το δρομολόγιο που έκανα εγώ. Το τοπίο άλλαζε, έχασε αυτό το μνημειώδες χαρακτήρα του και έγινε πιο εργοστασιακό, πιο ανάκατο: εργοστάσια, κατοικίες, μυστήρια εγκαταλελειμμένα κτίρια κλπ. Είχε ενδιαφέρον αυτό το αλλιώτικο Βερολίνο, που δεν είχε λούστρο, ήταν πιο πραγματικό και καθημερινό. Ρωτήσαμε και μας είπαν που βρίσκεται η East Side Gallery.
Καθοδόν χαζέψαμε την Oberbaumbrucke. Πρόκειται για μια γέφυρα η οποία συνδέει τις δυο όχθες του ποταμού Spree επενδενυμενη με κόκκινο τούβλο και με δυο πυργίσκους αντιγραφές από ένα μεσαιωνικό κτίριο που βρίσκεται στην περιοχή. Την γέφυρα διέσχιζε το Ubahn ήδη πριν από τον χωρισμό της πόλης σε ανατολικό και δυτικό τομέα. Η κοίτη του ποταμού θεωρήθηκε τμήμα του ανατολικού τομέα της πόλης, ενώ οι δυτικές όχθες του ποταμού άνηκαν στον δυτικό τομέα της πόλης, με συνέπεια το μεν τείχος να χτισθεί στην ανατολική όχθη του ποταμού η δε γέφυρα που συνέδεε τις δυο όχθες να ανήκει πλέον στη DDR και να εμποδιστεί τόσο η διέλευση των οχημάτων όσο και η διέλευση του τρένου. Μόνο πεζή μπορούσε κανείς να την διασχίσει και εφόσον φυσικά ήταν εξοπλισμένος με τα απαραίτητα έγγραφα και περνούσε τον έλεγχο στο σχετικό φυλάκιο. Το τείχος έστεκε δίπλα στο ποτάμι γύρω στο ενάμιση χιλιόμετρο. Πάνω του κάποιοι καλλιτέχνες είχαν κάνει τοιχογραφίες-πιο πολύ με την τεχνική του graffiti. Πλέον, ίσως λόγω των εορτασμών των είκοσι χρόνων από την πτώση του τείχους, οι τοιχογραφίες αυτές έχουν καθαριστεί και συντηρηθεί. Περπατήσαμε όλο το μήκος του τείχους και χαζεύαμε τις τοιχογραφίες: άλλες μας άρεσαν περισσότερο και άλλες τις βρήκαμε πιο ανεμπνευστες. Από εκεί πήραμε το S banh από άλλη στάση, από το Ost Banhoff δηλαδή.
Κατόπιν είχε σειρά η εξερεύνηση της δυτικής αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του 1950-60 στην περιοχή του Tiergarten και συγκεκριμένα το Hansaviertel.
Η περιοχή αυτή είχε ολοσχερώς καταστραφεί από τους βομβαρδισμούς και το 1957 έγινε μια αρχιτεκτονική έκθεση για την ανακατασκευή της περιοχής στην οποία έλαβαν μέρος διάσημοι αρχιτέκτονες του καιρού τους. Στην ουσία επρόκειτο για μια ανταπάντηση της δύσης στην σοσιαλιστική αρχιτεκτονική της το Stalin Allee (και κατόπιν Karl Marx Allee). Οι προϋποθέσεις φυσικά ήταν διαφορετικές: δεν επρόκειτο για μια κεντρική περιοχή με σημαντική οδική αρτηρία, αλλά για μια περιοχή η οποία γειτνίαζε με το πάρκο, επρόκειτο δηλαδή για την ανακατασκευή μιας «γειτονίας» ούτως η άλλως ξεκομμένης από τον υπόλοιπο αστικό ιστό. Όποτε είναι λάθος να περιμένει κανείς την μεγαλοπρέπεια της Karl Marx Allee. Στοίχημα των αρχιτεκτόνων ήταν το πράσινο του πάρκου το οποίο έπρεπε να διατηρηθεί ως ένα βαθμό και να λειτουργήσει οργανικά με τα κτίρια. Αυτό επετεύχθη με τις τεράστιες γυάλινες επιφάνειες, όπως ήταν πλέον τα παράθυρα. Αυτό που περιγράφω μπορεί σήμερα να είναι κοινός τόπος, αλλά στην Ελλάδα για παράδειγμα άρχισε να εφαρμόζεται δειλά δειλά την δεκαετία του 1970 ενώ εκεί πρωτοεφαρμόστηκε σε κτίρια του τέλους της δεκαετίας του ’50. Ο ρυθμός που επιλέχθηκε ήταν ο μοντέρνος. Η προσπάθεια ήταν να χτιστεί η «πόλη του αύριο» Το Hansaviertel πρέπει κανείς να το επισκέπτεται σε αντίστιξη με την Karl Marx Alle ( και αντιστρόφως).
Καταρχήν κτίσθηκαν έξι δεκαεξαοροφες πολυκατοικίες-πύργοι, όλες αυτές εντός του πάρκου, κατόπιν κάποιες πολυκατοικίες πιο χαμηλές, μερικά κτίρια πιο μικρά για τη στέγαση λίγων οικογενειών και κάποιες μονοκατοικίες συνήθως μονοοροφες. Επίσης δυο εκκλησίες, ένα σχολείο, ένα εμπορικό κέντρο και μια βιβλιοθήκη, συνολικά χτίστηκαν 36 κτίρια και ένα κέντρο τεχνών.
Πιο διάσημα κτίρια είναι εκείνο που έκτισε ο Walter Gropius στη Haendelallee 3-9, εκείνο που έχτισε ο Alvar Aalto στη Klopstockstraße 30-32 και εκείνο του Oscar Niemeyer στην Altonaer Straße 4-14. Τα δυο πρώτα μας άρεσαν πάρα πολύ, στο τρίτο καταλάβαμε γιατί υπήρξε τομή στην εποχή του, αλλά το βρήκαμε κάπως πιο «κουρασμένο» σε σχέση με τα υπόλοιπα.
Νύχτωνε όμως. Αφού αποχαιρετήσαμε τα λαγουδάκια που έτρεχαν στους κήπους των πολυκατοικιών, μια και ανθρώπινος πληθυσμός δεν πολυφαινόταν στην περιοχή-είχαμε λίγο την αίσθηση μιας μάλλον «νεκρής» γειτονιάς- αποφασίσαμε να εξερευνήσουμε, μέσα στο βράδυ είναι η αλήθεια, μιας άλλη γειτονιά, πιο απομακρυσμένης από το κέντρο, αλλά πολύ μοδατης πλέον. Θα πηγαίναμε στο Prenzlauer Berg. Παλιά εργατική συνοικία, ήδη όμως επί DDR εδώ έμεναν οι καλλιτέχνες και οι διανοούμενοι του Ανατολικού Βερολίνου. Μετά την επανένωση δεν χρειάστηκε πολύ για να αγοράσουν διαμερίσματα και να εγκατασταθούν εδώ καμπόσοι ευκατάστατοι Wessies, οι οποίοι πώς να το χαρακτηρίσω; με ολίγον αγγλοσαξονική έπαρση αποφάσισαν να συντμησουν το όνομα της περιοχής σε Prenzberg, πράγμα που φυσικά κάνει έξαλλους τους Ossies. Πολλά μνημεία η περιοχή δεν διαθέτει, ωστόσο έχει όμορφους δρόμους με πολλά μπαράκια και εστιατόρια κυρίως γύρω από την Kolwitzplatz και το Wasserturm. Έτσι και εμείς ήπιαμε τις βότκες μας σε ένα μπαρ ονόματι Gagarin, κάναμε μια βόλτα στο Kulturbrauerei– το οποίο είναι κάτι σαν τον Μύλο η το Φιξ εδώ στην Θεσσαλονίκη- πρόκειται δηλαδή για ένα παλιό εργοστάσιο μπύρας το οποίο το έχουν μετατρέψει σε κέντρο πολιτισμού και το οποίο για το ρεβεγιόν της πρωτοχρονιάς διοργανώνει χορούς και πανηγύρια:
New Year's Eve
Όταν εμείς κάναμε τη βόλτα μας είχε μια πανέμορφη χριστουγεννιάτικη αγορά και κάτι υπαίθρια τζάκια ανάμενα, πολύ τα χαρήκαμε όλα αυτά. Όμως πεινούσαμε σαν λύκοι και αποφασίσαμε να μην ενσκήψουμε στους λουκανικισιους πειρασμούς αλλά να φάμε σε τραπέζι και καθιστοί σαν άνθρωποι: Όποτε ναμαστε ξανά στο μετρό και καρφί για την Oranienburgerstrasse όπου είχε πάρει το μάτι μας το εστιατόριο του Hasir. Ναι ξέρω ότι η συμβουλή του Traveller αφορά τον Hasir στο Kreuzberg, αλλά κουράγιο για εξερεύνηση και αυτής της περιοχής δεν είχαμε. Το γιαουρτλου αδανα κεμπαμπ που έφαγα ήταν όντως πολύ καλό καθώς και το μπειτι κεμπαμπ που δοκίμασε ο αφέντης. Ο αφέντης όμως παραπονέθηκε καθότι το ορεκτικό που παρήγγειλε και περιείχε παστουρμά ήταν φτιαγμένο για άσχετους γερμανούς και ουδόλως περιείχε το γνωστό παστουρμανλιδικο essence. “ Αχ! Που είναι οι παστουρμάδες που δοκιμάζαμε στην Καππαδοκία!» αναστέναζε! Κατά τα αλλά όμως το φαγητό ήταν άψογο.
Ολίγον ψόφιοι ψάξαμε για ταξί: Οπότε κάναμε και μια μίνι βολτουλα στην νυχτερινή Oranienburgerstrasse, όποτε και καταλαβαίνω τι θέλει να πει η Ευαγγελία. Πάντως πριν προλάβουν να δουν και πολλά τα ματάκια μας το ταξί βρέθηκε και εμείς αποχωρήσαμε σεμνοπρεπώς.
Πήραμε το μετρό για να φτάσουμε στην Alexanderplatz. Να γράψω δυο λόγια για τη στάση του μετρό μας. Η στάση ήταν δυο λεπτά δρόμος από το ξενοδοχείο μας και βρισκόταν σε μια μικρή πλατεία ονόματι Hausvogteiplatz. Η πλατεία είχε τα μέγεθος της πλατειάς Μαβίλη στην Αθήνα, αλλά ήταν πολύ ήσυχη, σχεδόν νεκρή θα έλεγε κανείς. Ελάχιστα και ακαθόριστης φύσης μαγαζιά, υπήρχαν τριγύρω: ένα καφέ, ένα πρατήριο εφημερίδων και περιοδικών, ένα μεσιτικό γραφείο και λοιπές ήσυχες δραστηριότητες επιτελουντο στην πλατεία αυτή. Τα αυτοκίνητα εξαιρετικά αραιά, όπως και σε όλο το Βερολίνο. Δίπλα στην σκάλα που κατέβαινε στο μετρό υπήρχαν τρεις ολόσωμοι καθρέφτες διπλής όψεως, οι οποίοι σχημάτιζαν ένα τρίγωνο. Στο εσωτερικό του τρίγωνου επί του εδάφους ήταν βαλμένες οι επεξηγηματικές πινακίδες. Προπολεμικά στην πλατειά αυτή άκμαζε η ξακουστή βερολινέζικη μόδα. Μόνο που τη μόδα αυτή τη δημιουργούσαν εβραϊκές φίρμες. Την Νύχτα των Κρυστάλλων καταστράφηκαν οι επιχειρήσεις αυτές και πλέον η βερολινέζικη μόδα έπαψε να υπάρχει. (Αυτό το τελευταίο άνετα σας το διαβεβαιώνω και εγω). Στα ριχτια των σκαλοπατιών που οδηγούσαν στο μετρό μπορούσε κανείς να δει πινακίδες των οίκων που είχαν ακμάσει σε εκείνη τη γειτονία: Οι υπεύθυνοι (ποιοι να είναι άραγε αυτοί; ) είχαν βρει μέσα από τα αρχεία του εμπορικού επιμελητηρίου της εποχής τα ονόματα των επιχειρήσεων που δραστηριοποιουντο σε αυτή τη γειτονία και τα είχαν προσθέσει υπό τύπον αλλοτινής διαφήμισης, σαν μια διακριτική υπενθύμιση ενός παρελθόντος η σχέση με το οποίο διακόπηκε βιαία.
Αλλάξαμε γραμμή στην Alexanderplatz και μετά από λίγο βρεθήκαμε στην Straussberger Platz. Μπορώ να πω ότι μείναμε με το στόμα ανοιχτό. Αλλά ας εξηγήσω τι πήγαμε να δούμε. Πρόκειται για μια μνημειώδη λεωφόρο πλάτους 90 μέτρων με παρτέρια και πρασιές, φαρδιά πεζοδρομία και μεγάλα εντυπωσιακά και επιβλητικά κτίρια σοσιαλιστικού ρυθμού. Τα κτίρια αυτά άρχιζαν να κτίζονται το 1952 και το έργο ολοκληρώθηκε το 1960. Έγινε διαγωνισμός όπου το ζήτημα ήταν και να επιβεβαιώνονται μεν οι σοσιαλιστικές αρχές για την τέχνη και την αρχιτεκτονική, αλλά και να γίνεται σύνδεση με τα στοιχεία της αρχιτεκτονικής του Βερολίνου ιδιαίτερα της εποχής του Schinkel. Το Project αυτό έλαβε σύντομα διαστάσεις γοήτρου για τους ανατολικούς, οι οποίοι τα έδωσαν όλα και σε σχεδιασμό και σε κατασκευή. Στην αρχή ο δρόμος αυτός ονομαζόταν Stalin Allee, αλλά το 1961 άλλαξε το όνομα του. Τα κτίρια είναι οκταοροφα, επενδεδυμενα με πλακίδια και πολλά από αυτά φέρουν παραστάσεις σοσιαλιστικού ρεαλισμού στις προσόψεις τους. Παράλληλα μερικά από αυτά φέρουν νεοκλασικά χαρακτηριστικά, πρόστυλα, δωρικούς (φυσικά) κίονες. Επειδή έξι αρχιτέκτονες ανέλαβαν τον σχεδιασμό, υπάρχουν έξι διαφορετικά είδη κτιρίων. Από πιο μοντέρνα και μινιμαλιστικα ως πιο πλουμιστά και πλούσια. Τα κτίρια αυτά είχαν διαμερίσματα και κάτω υπήρχαν μαγαζιά και εστιατόρια και βιβλιοπωλεία. Πρέπει όμως να δηλώσω με θλίψη μου ότι το ιστορικό βιβλιοπωλείο, το οποίο στεγαζόταν στο 78 της Karl Marx Allee μετακόμισε κάπου αλλού και μακριά. Το βιβλιοπωλείο που είδαμε στο Good Bye Lenin και στις Ζωές των Άλλων πάει πια… Έκλεισε από τον Φεβρουάριο του 2008 και τώρα τη θέση του κατέλαβε κάτι σαν αρχιτεκτονικό επιμελητήριο το οποίο διατήρησε μεν την πρόσοψη και την επίπλωση, αλλά τι να το κανείς όταν βλέπεις άδειες ξεδοντιασμένες βιβλιοθήκες; Σε πιάνει η ψυχή σου!
Η βόλτα αρχίζει όπως είπα στην Straussberger Plats και τελειώνει στην Frankfurter Tor, η οποία είναι άλλη μια πλατειά την οποία ορίζουν δυο πύργοι οι οποίοι ανήκουν στο ίδιο αυτό πνεύμα. (Πάντως όσο τους έβλεπα από μακριά σαν τρούλοι εκκλησιών μου έκαναν παρά κοσμικά κτίρια). Τα κτίρια αυτά είναι συντηρημένα και μπορεί κανείς να πει ότι είναι η επίτομη της σοσιαλιστικής αρχιτεκτονικής την οποία παντού είδα να την ονομάζουν “wedding cake style”. Ιστορική γωνία φυσικά είναι η Karl Marx Allee με Strasse der Pariser Comuner.
Εννοείται ότι επί σοσιαλιστικού καθεστώτος εδώ γινόντουσαν οι παρελάσεις της πρωτομαγιάς. Επίσης εδώ διαδήλωσαν εναντίον της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης της DDR οι οικοδόμοι εναντιωνομενοι στη μείωση μισθών. Οι διαδηλώσεις έλαβαν έκταση και κατέληξαν στην αιματηρή εξεργεση της 17ης Ιουνίου 1953 η οποία εκαμφει εξαιτίας της παρέμβασης του σοβιετικού Στράτου και της ανατολικογερμανικής αστυνομίας.
Αφού προχωρήσαμε τα δυόμισι χιλιόμετρα περίπου χιλιόμετρα που μεσολαβούν περίπου μεταξύ των δυο πλατειών πήραμε ξανά το μετρό και βγήκαμε στη στάση Warshauer Strasse. Το αναφέρω γιατί η Marydim έχει δώσει διαφορετικές στάσεις στη δική της ιστορία όποτε μάλλον υπάρχουν διαφορετικές δυνατότητες, επομένως μπορεί κάποιον να τον βολέψει το δρομολόγιο που έκανα εγώ. Το τοπίο άλλαζε, έχασε αυτό το μνημειώδες χαρακτήρα του και έγινε πιο εργοστασιακό, πιο ανάκατο: εργοστάσια, κατοικίες, μυστήρια εγκαταλελειμμένα κτίρια κλπ. Είχε ενδιαφέρον αυτό το αλλιώτικο Βερολίνο, που δεν είχε λούστρο, ήταν πιο πραγματικό και καθημερινό. Ρωτήσαμε και μας είπαν που βρίσκεται η East Side Gallery.
Καθοδόν χαζέψαμε την Oberbaumbrucke. Πρόκειται για μια γέφυρα η οποία συνδέει τις δυο όχθες του ποταμού Spree επενδενυμενη με κόκκινο τούβλο και με δυο πυργίσκους αντιγραφές από ένα μεσαιωνικό κτίριο που βρίσκεται στην περιοχή. Την γέφυρα διέσχιζε το Ubahn ήδη πριν από τον χωρισμό της πόλης σε ανατολικό και δυτικό τομέα. Η κοίτη του ποταμού θεωρήθηκε τμήμα του ανατολικού τομέα της πόλης, ενώ οι δυτικές όχθες του ποταμού άνηκαν στον δυτικό τομέα της πόλης, με συνέπεια το μεν τείχος να χτισθεί στην ανατολική όχθη του ποταμού η δε γέφυρα που συνέδεε τις δυο όχθες να ανήκει πλέον στη DDR και να εμποδιστεί τόσο η διέλευση των οχημάτων όσο και η διέλευση του τρένου. Μόνο πεζή μπορούσε κανείς να την διασχίσει και εφόσον φυσικά ήταν εξοπλισμένος με τα απαραίτητα έγγραφα και περνούσε τον έλεγχο στο σχετικό φυλάκιο. Το τείχος έστεκε δίπλα στο ποτάμι γύρω στο ενάμιση χιλιόμετρο. Πάνω του κάποιοι καλλιτέχνες είχαν κάνει τοιχογραφίες-πιο πολύ με την τεχνική του graffiti. Πλέον, ίσως λόγω των εορτασμών των είκοσι χρόνων από την πτώση του τείχους, οι τοιχογραφίες αυτές έχουν καθαριστεί και συντηρηθεί. Περπατήσαμε όλο το μήκος του τείχους και χαζεύαμε τις τοιχογραφίες: άλλες μας άρεσαν περισσότερο και άλλες τις βρήκαμε πιο ανεμπνευστες. Από εκεί πήραμε το S banh από άλλη στάση, από το Ost Banhoff δηλαδή.
Κατόπιν είχε σειρά η εξερεύνηση της δυτικής αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του 1950-60 στην περιοχή του Tiergarten και συγκεκριμένα το Hansaviertel.
Η περιοχή αυτή είχε ολοσχερώς καταστραφεί από τους βομβαρδισμούς και το 1957 έγινε μια αρχιτεκτονική έκθεση για την ανακατασκευή της περιοχής στην οποία έλαβαν μέρος διάσημοι αρχιτέκτονες του καιρού τους. Στην ουσία επρόκειτο για μια ανταπάντηση της δύσης στην σοσιαλιστική αρχιτεκτονική της το Stalin Allee (και κατόπιν Karl Marx Allee). Οι προϋποθέσεις φυσικά ήταν διαφορετικές: δεν επρόκειτο για μια κεντρική περιοχή με σημαντική οδική αρτηρία, αλλά για μια περιοχή η οποία γειτνίαζε με το πάρκο, επρόκειτο δηλαδή για την ανακατασκευή μιας «γειτονίας» ούτως η άλλως ξεκομμένης από τον υπόλοιπο αστικό ιστό. Όποτε είναι λάθος να περιμένει κανείς την μεγαλοπρέπεια της Karl Marx Allee. Στοίχημα των αρχιτεκτόνων ήταν το πράσινο του πάρκου το οποίο έπρεπε να διατηρηθεί ως ένα βαθμό και να λειτουργήσει οργανικά με τα κτίρια. Αυτό επετεύχθη με τις τεράστιες γυάλινες επιφάνειες, όπως ήταν πλέον τα παράθυρα. Αυτό που περιγράφω μπορεί σήμερα να είναι κοινός τόπος, αλλά στην Ελλάδα για παράδειγμα άρχισε να εφαρμόζεται δειλά δειλά την δεκαετία του 1970 ενώ εκεί πρωτοεφαρμόστηκε σε κτίρια του τέλους της δεκαετίας του ’50. Ο ρυθμός που επιλέχθηκε ήταν ο μοντέρνος. Η προσπάθεια ήταν να χτιστεί η «πόλη του αύριο» Το Hansaviertel πρέπει κανείς να το επισκέπτεται σε αντίστιξη με την Karl Marx Alle ( και αντιστρόφως).
Καταρχήν κτίσθηκαν έξι δεκαεξαοροφες πολυκατοικίες-πύργοι, όλες αυτές εντός του πάρκου, κατόπιν κάποιες πολυκατοικίες πιο χαμηλές, μερικά κτίρια πιο μικρά για τη στέγαση λίγων οικογενειών και κάποιες μονοκατοικίες συνήθως μονοοροφες. Επίσης δυο εκκλησίες, ένα σχολείο, ένα εμπορικό κέντρο και μια βιβλιοθήκη, συνολικά χτίστηκαν 36 κτίρια και ένα κέντρο τεχνών.
Πιο διάσημα κτίρια είναι εκείνο που έκτισε ο Walter Gropius στη Haendelallee 3-9, εκείνο που έχτισε ο Alvar Aalto στη Klopstockstraße 30-32 και εκείνο του Oscar Niemeyer στην Altonaer Straße 4-14. Τα δυο πρώτα μας άρεσαν πάρα πολύ, στο τρίτο καταλάβαμε γιατί υπήρξε τομή στην εποχή του, αλλά το βρήκαμε κάπως πιο «κουρασμένο» σε σχέση με τα υπόλοιπα.
Νύχτωνε όμως. Αφού αποχαιρετήσαμε τα λαγουδάκια που έτρεχαν στους κήπους των πολυκατοικιών, μια και ανθρώπινος πληθυσμός δεν πολυφαινόταν στην περιοχή-είχαμε λίγο την αίσθηση μιας μάλλον «νεκρής» γειτονιάς- αποφασίσαμε να εξερευνήσουμε, μέσα στο βράδυ είναι η αλήθεια, μιας άλλη γειτονιά, πιο απομακρυσμένης από το κέντρο, αλλά πολύ μοδατης πλέον. Θα πηγαίναμε στο Prenzlauer Berg. Παλιά εργατική συνοικία, ήδη όμως επί DDR εδώ έμεναν οι καλλιτέχνες και οι διανοούμενοι του Ανατολικού Βερολίνου. Μετά την επανένωση δεν χρειάστηκε πολύ για να αγοράσουν διαμερίσματα και να εγκατασταθούν εδώ καμπόσοι ευκατάστατοι Wessies, οι οποίοι πώς να το χαρακτηρίσω; με ολίγον αγγλοσαξονική έπαρση αποφάσισαν να συντμησουν το όνομα της περιοχής σε Prenzberg, πράγμα που φυσικά κάνει έξαλλους τους Ossies. Πολλά μνημεία η περιοχή δεν διαθέτει, ωστόσο έχει όμορφους δρόμους με πολλά μπαράκια και εστιατόρια κυρίως γύρω από την Kolwitzplatz και το Wasserturm. Έτσι και εμείς ήπιαμε τις βότκες μας σε ένα μπαρ ονόματι Gagarin, κάναμε μια βόλτα στο Kulturbrauerei– το οποίο είναι κάτι σαν τον Μύλο η το Φιξ εδώ στην Θεσσαλονίκη- πρόκειται δηλαδή για ένα παλιό εργοστάσιο μπύρας το οποίο το έχουν μετατρέψει σε κέντρο πολιτισμού και το οποίο για το ρεβεγιόν της πρωτοχρονιάς διοργανώνει χορούς και πανηγύρια:
New Year's Eve
Όταν εμείς κάναμε τη βόλτα μας είχε μια πανέμορφη χριστουγεννιάτικη αγορά και κάτι υπαίθρια τζάκια ανάμενα, πολύ τα χαρήκαμε όλα αυτά. Όμως πεινούσαμε σαν λύκοι και αποφασίσαμε να μην ενσκήψουμε στους λουκανικισιους πειρασμούς αλλά να φάμε σε τραπέζι και καθιστοί σαν άνθρωποι: Όποτε ναμαστε ξανά στο μετρό και καρφί για την Oranienburgerstrasse όπου είχε πάρει το μάτι μας το εστιατόριο του Hasir. Ναι ξέρω ότι η συμβουλή του Traveller αφορά τον Hasir στο Kreuzberg, αλλά κουράγιο για εξερεύνηση και αυτής της περιοχής δεν είχαμε. Το γιαουρτλου αδανα κεμπαμπ που έφαγα ήταν όντως πολύ καλό καθώς και το μπειτι κεμπαμπ που δοκίμασε ο αφέντης. Ο αφέντης όμως παραπονέθηκε καθότι το ορεκτικό που παρήγγειλε και περιείχε παστουρμά ήταν φτιαγμένο για άσχετους γερμανούς και ουδόλως περιείχε το γνωστό παστουρμανλιδικο essence. “ Αχ! Που είναι οι παστουρμάδες που δοκιμάζαμε στην Καππαδοκία!» αναστέναζε! Κατά τα αλλά όμως το φαγητό ήταν άψογο.
Ολίγον ψόφιοι ψάξαμε για ταξί: Οπότε κάναμε και μια μίνι βολτουλα στην νυχτερινή Oranienburgerstrasse, όποτε και καταλαβαίνω τι θέλει να πει η Ευαγγελία. Πάντως πριν προλάβουν να δουν και πολλά τα ματάκια μας το ταξί βρέθηκε και εμείς αποχωρήσαμε σεμνοπρεπώς.
χριστουγεννιάτικες αγορές:xmas_eek:, νησί των Μουσείων.
.
, α βρε trendy travelstories, τι μας κάνεις...
