hydronetta
Member
- Μηνύματα
- 4.152
- Likes
- 14.443
- Επόμενο Ταξίδι
- ???
- Ταξίδι-Όνειρο
- όπου δεν έχω πάει
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- Κεφ.1 - Shiraz: Η πόλη των κήπων και των ποιητών
- Κεφ. 2: Περσέπολις: Διαπιστευτήρια στο φίλο μου Ξέρξη][I]Πριν συνεχίσω το οδοιπορικό θα ήθελα να ενώσω τη φωνή μου με τη δίκαιη αγανάκτηση των Ιρανών και να βροντοφωνάξω: [B]Δεν είναι οι ιρανοί άραβες[/B] αγαπητοί μου αναγνώστες.:mad: Κι ας χρησιμοποιούν αραβικούς χαρακτήρες στη γραφή τους. Είναι Πέρσες και μιλάνε τα φαρσι που ουδεμία σχέση έχουν με τα αραβικά. Άντε, τα είπα και ξεθύμανα.[/I
- Kεφ.3 – Yazd: Badgir, qanat κι ο θάνατος στους Πύργους της Σιωπής]Η [B]Yazd[/B
- Kεφ.4 – Kerman: Τσάι κι ένα qalyan στο 4 παρακαλώ!][I]Πριν τη συνέχεια της ιστορίας, θα ήθελα να κάνω μια σύντομη αναφορά στο dressing code στο Ιράν. Διότι οι επίδοξοι ταξιδευτές κατά κει οφείλουν να είναι ενήμεροι και να μη βρεθούν προ εκπλήξεων του τύπου «δεν ήξερες, δεν ρώταγες;». [/I
- Κεφ. 5: Ισπαχάν…μ’ένα γλυκό αναστεναγμό! μέρος Ι][B]Μέρος Ι: Στη καρδιά του Ισπαχάν[/B
- Κεφ. 6: Ισπαχάν…μ’ένα γλυκό αναστεναγμό! (ΙΙ)][B]Μέρος II: Οι γέφυρες, η αδελφή Καμίλλη και το χαλί απ’τον Αλί[/B
- Κεφ. 7: Touch me baby... και πάμε για Αbyaneh & Kashan
- Κεφ. 8: Aπ’την Καππαδοκία του Ιράν στις ακτές της Κασπίας
- Κεφ.9: Aπό τη Τεχεράνη με… αγάπη!!
Με την ανατολή της μέρας προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο του Shiraz και πρώτη μας μέριμνα ήταν να αλλάξουμε τα ευρώπουλά μας σε ριάλια. Μας υπέδειξαν τράπεζα εκτός αεροδρομίου, όπου μπήκαμε στην ουρά, αναμένοντας μαζί με τους ντόπιους να ανοίξει. Καθώς εγώ το διατυμπάνιζα «εμείς Γιουνάν, Γιουνάν», αδιαμαρτύρητα μας παραχώρησαν τη σειρά τους και παραλάβαμε το πολυπόθητο συνάλλαγμα. Με τον αέρα δισεκατομμυριούχων (1? ~ 10,000 ριάλ) πήραμε ταξί για το ξενοδοχείο μας που αποδείχθηκε ένα άνετο 3άρι διαμέρισμα. Κοντεύαμε να χαθούμε 2 άνθρωποι εκεί μέσα.
Όμως σαν ευσυνείδητοι ταξιδευτές δε χάσαμε ούτε λεπτό. Έχοντας ήδη κάνει επαφές με ένα τοπικό τουριστικό πρακτορείο, είχα κανονίσει πριβέ ξενάγηση στο Shiraz καθώς τα αξιοθέατα είναι διάσπαρτα στη πόλη και θα χρειαζόμασταν αρκετό χρόνο να τα επισκεφθούμε μόνοι μας. Άλλωστε τι δισεκατομμυριούχοι ήμασταν;!
Με ένα αμάξι αδιευκρίνιστης μάρκας, μοντέλου και χρονιάς κυκλοφορίας (όπως τα περισσότερα στο Ιράν) μας παρέλαβε ο ξεναγός μας που για λόγους ελαύνοντος Αλτσχάιμερ θα τον βαφτίσω Αλί. Λαλίστατος ο Αλί και σκέτη μαφία όπως τον έκοψα. Ψύλλο πετάλωνε. Πάντως για ευσεβής, ανιδιοτελής μουσουλμάνος δεν μου πολυπήγαινε. Μάλλον γλένταγε αρκούντως επί Σάχη.
Η αρχική εντύπωση που αφήνει στον επισκέπτη το Shiraz από τα αδιάφορα χαμηλά κτήρια κατοικιών και καταστημάτων είναι μάλλον απογοητευτική. Αλλά η γοητεία του κρύβεται αλλού: στους κήπους και τα μαυσωλεία των ποιητών του, καθώς το Shiraz ήταν σημαντικό πολιτιστικό κέντρο του μεσαιωνικού Ισλαμικού κόσμου.
Ο βαφτισμένος Αλί λοιπόν μας πήγε αρχικά στους Bagh-e Eram ή επί το ελληνικότερο «Κήπους του Παραδείσου». Χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα και σήμερα ανήκουν στο Πανεπιστήμιο του Shiraz λειτουργώντας ως βοτανικοί κήποι. Όπερ σημαίνον δεν είναι μπείτε σκύλοι αλέστε σαν άλλους εθνικούς κήπους – ονόματα δε λέμε – καθώς οι επισκέπτες επιδεικνύουν τον ανάλογο σεβασμό στο περιβάλλοντα χώρο. Άλλωστε θεωρούνται μνημείο εθνικής κληρονομιάς. Οι κήποι είναι γνωστοί για τα ευθυτενή κυπαρίσσια - εκτός της πλειάδας των λουλουδιών - καθώς και το κομψό κτήριο από την εποχή Qajar, στολισμένο στη πρόσοψη με περίτεχνα πλακίδια με αναπαραστάσεις. Εκτός της χλωρίδας, εμείς στρέψαμε τη προσοχή μας στο κόσμο που επισκεπτόταν τους κήπους. Ήταν οι πρώτες χαλαρές εικόνες από το «μυστηριώδες» Ιράν που αντικρίζαμε κι έτσι όλο περιέργεια παρατηρούσαμε τα νεαρά ζευγάρια που βίωναν διακριτικά τον έρωτά τους στη σκιά των δένδρων ή τις νεαρές καλλιτέχνιδες μαυροντυμένες σαν Παναγιές να αποθανατίζουν στο χαρτί τους τις ομορφιές του χώρου. Ο Αλί διέκοψε την ρέμβη μας επιμένοντας να μας πάει να δοκιμάσουμε τη τοπική γρανίτα στο αναψυκτήριο των κήπων. Ομολογώ δεν συγκλονίστηκα γευστικά κι έτσι όχι μόνο δεν παράγγειλα δεύτερη μερίδα, αλλά ούτε μπήκα στο κόπο να τελειώσω κι αυτή που κρατούσα.
Το κτήριο της εποχής Qajar στους κήπους Εram
Πιστός στο πνεύμα της βοτανολογίας ο Αλί μας πήγε σε άλλους όμορφους κήπους γεμάτους πορτοκαλιές, φροντισμένα παρτέρια με τριαντάφυλλα και λουλούδια σε χρωματικά μοτίβα (δυστυχώς μου διαφεύγει το όνομα)
Από κει κατευθυνθήκαμε προς τη βόρεια έξοδο της πόλης για να «θαυμάσουμε» την πύλη του Κορανίου (Darvazeh-ye Quran) η οποία δεν ξέρω αν οι ντόπιοι την θεωρούν κάτι σαν αψίδα του Θριάμβου, πάντως συνολικά αυτό το πρόσφατο κατασκεύασμα (σε αντικατάσταση παλιότερων) δεν παίρνει και τα εύσημα. Ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά ότι η πύλη στεγάζει ένα κοράνι και οι ταξιδιώτες σε παλιότερους χρόνους περνούσαν από κάτω ώστε να έχουν καλό δρόμο. Σήμερα βέβαια η πύλη φαντάζει στην άκρη του αυτοκινητόδρομου.
Αφού φωτογραφηθήκαμε υπό, παρά, επί, πλησίον της πύλης, αναχωρήσαμε για ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στο Shiraz. Το μαυσωλείο του πέρση ποιητή Σααδή (Aramgah-e Sa’di). Σας λέει κάτι το όνομα;;; Ναι, αποκλείεται να μη το έχετε εμπεδώσει από τη ταινία «Χτυποκάρδια στο θρανίο». Είναι η σκηνή στη καφετέρια με το γνωστό προφιτερόλ, όπου ο Γιώργος Κωνσταντίνου κρατά το χέρι της Βουγιουκλάκη απαγγέλοντάς της στίχους του Σααδή «Αγάπη μου, αγάπη μου»…
Μαυσωλείο του ποιητή Saadi
Αν εκεί περιορίζονται οι γνώσεις σας για τον σημαντικό αυτό Πέρση ποιητή τότε επιτρέψτε μου, πολυαγαπημένοι αναγνώστες, να γράψω δυο λόγια παραπάνω:
Ο Σααδή γεννήθηκε στο Shiraz το 1184. Oρφανεμένος, μέσα σε χρόνια ένδειας, κατόρθωσε να σπουδάσει στη Βαγδάτη. Η πολιτική αστάθεια της εποχής τον οδήγησε να περιπλανηθεί για 30 χρόνια σε όλη την Μέση Ανατολή ως και την Ινδία. Αυτό και μόνο αρκεί για να θέσει σοβαρή υποψηφιότητα ώστε να ανακηρυχτεί ποιητής του φόρουμ μας.
Εκεί σε χάνια χαμένα στο πουθενά συγχρωτίστηκε με κάθε καρυδιάς καρύδι, γνώρισε τη πείνα, το πόνο κι αφουγκράστηκε την ανθρώπινη αγωνία της εποχής του. Δεν γλύτωσε όμως κι από τους «πολιτισμένους» σταυροφόρους που για 7 χρόνια τον φυλάκισαν. Γέρος πια, αλλά με ανεξάντλητο απόσταγμα σοφίας, εγκαταστάθηκε μέχρι τα βαθιά του γεράματα στη πόλη του, το Shiraz. Ένα από τα γνωστότερα έργα του είναι «Ο κήπος των ρόδων» (Golestan - κυκλοφορεί και στα ελληνικά) που περιλαμβάνει αποφθέγματα, ανέκδοτα, και μικρά ποιήματα. Δυστυχώς η αναζήτηση σε ελληνικές σελίδες δεν μου έδωσε αρκετά δείγματα του έργου του για να σας παραθέσω, έστω όμως αυτά τα μικρά αποφθέγματα αναδεικνύουν τη σοφία αυτού του σπουδαίου ποιητή:
· Ταξιδιώτης χωρίς παρατηρητικότητα είναι πουλί χωρίς φτερά (αυτό αφιερώνεται στο φόρουμ)
· Το όμορφο πρόσωπο είναι η ηδονή των αισθήσεων
· Σκέψου πριν και μετά μίλησε. Σταμάτα δε, πριν σου πούνε «φθάνει»
· Η υπερβολή της αυστηρότητας γεννά το μίσος, η υπερβολή της επιείκειας αδυνατίζει την εξουσία.
Το μαυσωλείο βρίσκεται σε γαλήνιους κήπους λίγο έξω από το θορυβώδες κέντρο της πόλης και το λιτό μνημείο είναι σχετικά πρόσφατη κατασκευή (1952), με κολώνες από κοκκινωπό μάρμαρο και πρόσοψη από τυρκουάζ πλακίδια. Στο οκταγωνικό εσωτερικό του στις τέσσερις γωνίες υπάρχουν αποσπάσματα στίχων από τα 4 έργα του ποιητή (Golestan, Bustan, Tayebat, Badaye) και στη μέση του βρίσκεται ο τάφος του.
Στο εσωτερικό του μαυσωλείου
Στο χώρο του μαυσωλείου μέσω μια κλίμακας μπορεί κανείς να επισκεφτεί και το ατμοσφαιρικό υπόγειο τεϊοποτείο που έχει μια λιμνούλα όπου ρίχνεις και ένα νόμισμα και κάνεις μια ευχή. H λιμνούλα αντλεί το νερό από υπόγεια ύδατα μέσω ενός συστήματος καναλιών (τα qanat, θα αναφερθώ εκτενέστερα σ’αυτά στο κεφάλαιο της Yazd).
Το υπόγειο τεϊοποτείο
Υπό τους ήχους του σαντουριού ήπιαμε το τσάι μας και ανανεωμένοι συνεχίσαμε την επίσκεψή μας στο μαυσωλείο του άλλου εθνικού ποιητή του Ιράν, του Hafez.
Το μαυσωλείο του ποιητή Hafez (Aramgah-e Hafez) βρίσκεται σ' ένα όμορφο κήπο με πολύχρωμα λουλούδια και μια σειρά από σκαλιά σε οδηγεί στο ταφικό μνημείο φτιαγμένο από αλάβαστρο που φέρει ανάγλυφους στίχους και αποφθέγματα του ποιητή. Ο τάφος καλύπτεται από ένα περίτεχνο θόλο που στηρίζεται σε 8 κολώνες.
Ο τάφος του Hafez
Εκεί αναρρίγησα σαν συνειδητοποίησα δια ζώσης τη βαθειά αγάπη του λαού αυτού για τη ποίηση του Hafez: νεαρές κοπέλες καθισμένες διακριτικά στα σκαλιά του μνημείου διάβαζαν στίχους του ποιητή μέσα στο καταμεσήμερο. Νέες κοπέλες που κάπου αλλού (ονόματα δε λέμε) θα έπιναν φραπεδιές και θα ξεφύλλιζαν κουτσομπολίστικα περιοδικά. Λέγεται ότι οι Ιρανοί έρχονται εδώ κι ανοίγουν στη τύχη μια σελίδα από τα έργα του και μέσα από τους στίχους του βρίσκουν απαντήσεις στα ερωτήματά τους. Τα δειλινά μάλιστα συρρέουν τα πλήθη με φόντο το ταφικό μνημείο και τραγουδούν μελοποιημένους στίχους του. Μου ξεδιπλώθηκε μια άγνωστη ως τότε πτυχή του μεγαλείου του ιρανικού λαού. Όχι αυτού των τσαντόρ και του τυφλού φανατισμού. Αυτού της ανεπιτήδευτης καλλιέργειας. Χωρίς κραυγές και ανούσιες πατριδολάγνες φαμφάρες. Βούρκωσα και υποκλίθηκα ταπεινά.
Διαβάζοντας Hafez στα σκαλιά του ταφικού μνημείου
O Ηafez είναι ο «ποιητής των ποιητών» και τη λατρεία που του έχουν οι Ιρανοί, θα τη ζήλευε οποιαδήποτε σύγχρονη διασημότητα εκεί. Λέγεται ότι κάθε σπίτι οφείλει να έχει 2 πράγματα: Κοράνι και Hafez ή τούμπαλιν! Η ποίηση του Hafez βιώνεται, δεν είναι λογοτεχνικό είδος που διδάσκεται στεγνά κι αραχνιάζει σε προθήκες. Τέτοια είναι η επιρροή του που τα αποφθέγματά του αποστηθίζονται κι ενσωματώνονται στο καθημερινό λόγο, σαν σχόλιο σε κάθε κοινωνική ή πολιτική περίσταση. Τα ποιήματά του μελοποιούνται και εμπνέουν τη τέχνη της καλλιγραφίας.
Δυστυχώς λίγα είναι γνωστά για τη ζωή του Hafez. Γεννήθηκε το 1315 και έζησε για 69 συναπτά έτη. Ύμνησε με μοναδικό τρόπο τον έρωτα και το κρασί, σχεδόν προκλητικά για το σημερινό θεοκρατικό καθεστώς. Ίσως η ποίηση του Hafez να είναι το καταφύγιο ψυχής των Ιρανών κι η σιωπηρή τους επανάσταση.
Η έρευνά μου στο διαδίκτυο μου απέδωσε λίγους στίχους σε ελεύθερη απόδοση Ελένης Κονδύλη-Μπασούκου. Σας το αφιερώνω μαζί με μελωδικούς ήχους ιρανικού σαντουριού:
«Έλα-θυμήσου. Κάθε ελπίδα, παλάτι είναι που τρέμει…
Έλα. Βάλε να πιούμε. Κρασί η ζωή, στη λάσπη και κυλάει.
Σαν άνθρωπο μοναδικό προσβλέπω, μα τ’ ουρανού το απέραντο γαλάζιο!
Αυτόν που κάθε τι αφήνει πίσω και ξωπίσω, κι ελευθερία ζυγώνει.
Άκου του αγγέλου αυτά τα λόγια τα ιερά που χτες μου είπε
Όταν το νου μου η μέθη οδήγησε στην ομορφιά του:
Βασιλικό γεράκι με το οξύ σου βλέμμα! Να γίνεις Λωτοφάγος, στου παραδείσου τα λημέρια.
Τη γη που κλαίει ν’ αφήσεις, τη γη, που λάσπη κάνει τη ζωή μας…
Κοίτα ψηλά στο θρόνο τον Ύψιστο, που σε καλεί
Μακριά από τις θλιβερές παγίδες του ντουνιά σου.
Άκου και μπόλιασε τη μνήμη σου μ’ αυτό
Που γέροντας σε κέρασε σα μερτικό της γνώσης:
Αδύνατον να σταματήσεις της τύχης τις στροφές,
Με τα πολλά της τα παιδιά που γηρατειά κι ανέχεια τους ορίζει.
Άσε λοιπόν να φύγει, κάθε στεναχώρια. Άκου με κυνικά. Και να θυμάσαι
Ένα πως είν’ το μυστικό του μύστη: μόνο έρωτα ν’ αφήνει να τον καίει!
Απλώσου! Ποτέ να μην ξανάρθεις με τη σκέψη σε αμαρτία παλιά.
Τους κύκλους και την κρίση τους εμείς δεν κυβερνάμε.
Κοίτα: όταν τριαντάφυλλο για μια στιγμή μονάχα, ανοίγει και γελάει,
εσύ απιστία σκέπτεσαι; Βέβαια όχι. Αηδόνι μου μην κλαις, που η γη αλλάζει.
Κι εσύ ποιητή, αδύναμε, σαν την Ελένη, τι τον ζηλεύεις τον μεγάλο Χαφέζ;
Ειν’ ο Θεός που τού ‘δωσε το χάρισμα στα ποιήματα με λόγια του να λάμπει!»
Η εμπειρία ολοκληρώθηκε με το δεύτερο τσάι της ημέρας στο εξαιρετικό παραδοσιακό τεϊοποτείο. Ο κόσμος καθόταν οκλαδόν ή ακόμα και σε στάση φιληδόνου οδαλίσκης στους υπερυψωμένους καναπέδες στρωμένους με χαλιά, καπνίζοντας τα qalyan του (έτσι λέγεται εδώ ο ναργιλές) απολαμβάνοντας την παρέα και την υποβλητική μουσική. Εδώ θα κάνω το σχόλιο ότι αντίθετα απ’ ότι διαπίστωσα σε παραδοσιακές μουσουλμανικές χώρες οι γυναίκες δεν καλύπτουν εντελώς το πρόσωπό τους και δεν έχουν πρόβλημα να συγχρωτιστούν στην ίδια παρέα με άντρες. Δεν γνωρίζω αν αυτό είναι μια ιδιαιτερότητα του σιιτικού ισλάμ ή της ιρανικής κοινωνίας γενικότερα
Το μαυσωλείο Shah-e Cheragh που ήταν η επόμενη στάση μας, ήταν χάρμα χρωματικών συνδυασμών από τα πολύχρωμα πλακίδια που διακοσμούσαν τους τοίχους και θόλο. Είναι χώρος προσκυνηματικός για το σιιτικό Ισλάμ καθώς εκεί αναπαύεται ο Sayyed Mir Ahmad, αδελφός του Ιμάμη Ρεζά. Δυστυχώς η είσοδος δεν επιτρεπόταν στους μη μουσουλμάνους, κάτι που θα μπορούσαμε με τη γνωστή ελληνική πονηριά να το ξεπεράσουμε αν δεν μας πρόδιδαν οι γκουμουτσοdslr μηχανές μας. Ευγενικά – δε λέω- μας έδωσαν κόκκινη κάρτα κι έτσι ρεπορτάζ από το τι συμβαίνει εντός του μαυσωλείου δεν έχω να σας μεταφέρω.
Mαυσωλείο Shah-e Cheragh
Είχε φτάσει πια αργά το μεσημέρι, εμείς άυπνοι κουτουλάγαμε κι έτσι ζητήσαμε στον Αλί να μας αφήσει στο ξενοδοχείο για μια απογευματινή σιέστα, ανανεώνοντας το ραντεβού μας γι’αργότερα. Στη διαδρομή κάναμε μια σύντομη στάση στο κάστρο Arg-e Κarim Khani που βρίσκεται στη καρδιά της πόλης. Χρονολογείται από την εποχή της δυναστείας Zand και το οποίο κατάντησε να λειτουργεί σαν φυλακή την εποχή των Pahlavi. Καθώς ο οδηγός μας έλεγε ότι δε λέει και πολλά να το επισκεφθούμε εσωτερικά, αφού το αποθανατίσαμε, συνεχίσαμε για το ξενοδοχείο μας όπου ρίξαμε ένα καλό ύπνο.
Arg-e Κarim Khani
Ο ύπνος όσο πολύτιμος ήταν για τις βιολογικές μας ισορροπίες, άλλο τόσο ήταν αμείλικτος εχθρός εις βάρος του προγράμματος. Γιατί αφού ήρθε να μας παραλάβει ο Αλί, τρέχαμε και δεν προλαβαίναμε για να δούμε τα υπόλοιπα αξιοθέατα πριν κλείσουν.
Στάση πρώτη στο τζαμί Nasir-ol-Mulk ένα από τα κομψότερα στη χώρα. Χτισμένο στα τέλη του 19ου αιώνα, έχει υποστεί αρκετές καταστροφές από σεισμούς, έτσι ώστε αυτό που βλέπαμε να είναι η πιο πρόσφατη ανακαίνιση του χώρου. Το εσωτερικό του καλύπτεται με περίτεχνα πλακίδια σε ένα βαθυγάλανο χρώμα, ενώ μοναδικά για την αρχιτεκτονική ενός τζαμιού είναι η ύπαρξη βιτρό. Ακολούθησε επίσκεψη στο μικρό γειτονικό μουσείο αλά Μαντάμ Τυσσώ, όπου μέσω κέρινων ομοιωμάτων αναπαριστώνται σημαντικές προσωπικότητες του Shiraz από τους χρόνους του Δαρείου μέχρι τη σύγχρονη πολιτική, θρησκευτική και πνευματική ζωή.
Tζαμί Nasir-ol-Mulk
Καθώς τα χρώματα του δειλινού είχαν βάψει τον ουρανό του Shiraz, επισκεφθήκαμε τους κήπους Bagh-e Naranjestan. Οι κήποι αυτοί είναι κατά πολύ μικρότεροι από εκείνους του Eram, εντούτοις περικλείουν ένα αληθινό κόσμημα. Το κτήριο Naranjestan-e Ghavam. Χτισμένο στα τέλη του 19ου αιώνα ήταν η έδρα του τοπικού κυβερνήτη κατά τη περίοδο Qajar. Το εσωτερικό του είναι μια οπτασία από πολυάριθμους καθρέπτες στους τοίχους , ενώ τα ξύλινα ταβάνια είναι κατάφορτα με περίτεχνα μοτίβα λουλουδιών.
To εσωτερικό του Naranjestan-e Ghavam
Με τη ψυχή στο στόμα, κι ενώ είχε ήδη σκοτεινιάσει κάναμε μια σύντομη περιήγηση στο ατμοσφαιρικό δαιδαλώδες παζάρι του Shiraz (Bazar-e Vakil) το οποίο αρχιτεκτονικά θεωρείται από τα σημαντικότερα στη χώρα. Είναι θολωτό χτισμένο με τούβλα έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η θερμομόνωση. Ατυχώς η ώρα ήταν προχωρημένη και τα μικρά μαγαζιά το ένα μετά το άλλο έκλειναν κι ο κόσμος έκανε βιαστικά τα τελευταία ψώνια του. Mια σύντομη ματιά και στο όμορφο γειτονικό τζαμί Masjed-e Vakil χτισμένο τα τέλη του 18ου αιώνα.
Τέτοια ώρα τέτοια λόγια θα μου πείτε για ξενάγηση, το επόμενο αξιοθέατο όμως μόλις έπαιρνε ζωή. Ήταν το παλιό χαμάμ Vakil το οποίο έχει μετατραπεί σε ένα ατμοσφαιρικό τεϊοποτείο κι εστιατόριο. Το αποθανατίσαμε στη μνήμη των ψηφιακών μηχανών μας και με τον Αλί συμφωνήσαμε ότι είχε έρθει η ώρα για ένα καλό γεύμα καθώς ήμασταν θεονήστικοι όλη μέρα.
To παλιό χαμάμ Vakil, σήμερα ένα ατμοσφαιρικό εστιατόριο
Η επιλογή ήταν μονόδρομος για μένα: Το εστιατόριο Yord, που στεγάζεται σε μια νομάδικη γιουρτή. Συνοδεία της συζύγου του ο Αλί κι εμείς λάβαμε θέση δίκην αρχαιοελληνικού συμποσίου στα παχιά χαλιά απολαμβάνοντας τα εκλεκτά εδέσματα υπό τους ήχους ζωντανής μουσικής. Κι επειδή είμαι καλοφαγάς, για την ατμόσφαιρα, τις υπέροχες φρεσκοψημένες πίτες και τα ζουμερά κεμπάπ, του απονέμω άνετα χρυσούς σκούφους. Για τους λούκουλους του φόρουμ, οι οδηγίες πλεύσης είναι απλές: παίρνετε πτήση προς μια χώρα του κόλπου, μετεπιβιβάζεστε σε πτήση για Shiraz, παίρνετε ένα ταξί και τσουπ φτάσατεl!! Απλά πράγματα...
Καλή σας όρεξη 
Τώρα που το ξαναβλέπω, πείνασα...
Η βραδιά δεν θα μπορούσε να κλείσει καλύτερα για τον συγγράφοντα, παρά μέσα στους καπνούς ενός απολαυστικού qalyan. Έκλεισα τα μάτια ρουφώντας ηδονικά τον αρωματικό καπνό, κάνοντας απολογισμό της ημέρας. Τόσες διαφορετικές εικόνες, τόσα συναισθήματα. Ιράν μου, καλώς σε βρήκα…
Όμως σαν ευσυνείδητοι ταξιδευτές δε χάσαμε ούτε λεπτό. Έχοντας ήδη κάνει επαφές με ένα τοπικό τουριστικό πρακτορείο, είχα κανονίσει πριβέ ξενάγηση στο Shiraz καθώς τα αξιοθέατα είναι διάσπαρτα στη πόλη και θα χρειαζόμασταν αρκετό χρόνο να τα επισκεφθούμε μόνοι μας. Άλλωστε τι δισεκατομμυριούχοι ήμασταν;!
Με ένα αμάξι αδιευκρίνιστης μάρκας, μοντέλου και χρονιάς κυκλοφορίας (όπως τα περισσότερα στο Ιράν) μας παρέλαβε ο ξεναγός μας που για λόγους ελαύνοντος Αλτσχάιμερ θα τον βαφτίσω Αλί. Λαλίστατος ο Αλί και σκέτη μαφία όπως τον έκοψα. Ψύλλο πετάλωνε. Πάντως για ευσεβής, ανιδιοτελής μουσουλμάνος δεν μου πολυπήγαινε. Μάλλον γλένταγε αρκούντως επί Σάχη.
Η αρχική εντύπωση που αφήνει στον επισκέπτη το Shiraz από τα αδιάφορα χαμηλά κτήρια κατοικιών και καταστημάτων είναι μάλλον απογοητευτική. Αλλά η γοητεία του κρύβεται αλλού: στους κήπους και τα μαυσωλεία των ποιητών του, καθώς το Shiraz ήταν σημαντικό πολιτιστικό κέντρο του μεσαιωνικού Ισλαμικού κόσμου.
Ο βαφτισμένος Αλί λοιπόν μας πήγε αρχικά στους Bagh-e Eram ή επί το ελληνικότερο «Κήπους του Παραδείσου». Χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα και σήμερα ανήκουν στο Πανεπιστήμιο του Shiraz λειτουργώντας ως βοτανικοί κήποι. Όπερ σημαίνον δεν είναι μπείτε σκύλοι αλέστε σαν άλλους εθνικούς κήπους – ονόματα δε λέμε – καθώς οι επισκέπτες επιδεικνύουν τον ανάλογο σεβασμό στο περιβάλλοντα χώρο. Άλλωστε θεωρούνται μνημείο εθνικής κληρονομιάς. Οι κήποι είναι γνωστοί για τα ευθυτενή κυπαρίσσια - εκτός της πλειάδας των λουλουδιών - καθώς και το κομψό κτήριο από την εποχή Qajar, στολισμένο στη πρόσοψη με περίτεχνα πλακίδια με αναπαραστάσεις. Εκτός της χλωρίδας, εμείς στρέψαμε τη προσοχή μας στο κόσμο που επισκεπτόταν τους κήπους. Ήταν οι πρώτες χαλαρές εικόνες από το «μυστηριώδες» Ιράν που αντικρίζαμε κι έτσι όλο περιέργεια παρατηρούσαμε τα νεαρά ζευγάρια που βίωναν διακριτικά τον έρωτά τους στη σκιά των δένδρων ή τις νεαρές καλλιτέχνιδες μαυροντυμένες σαν Παναγιές να αποθανατίζουν στο χαρτί τους τις ομορφιές του χώρου. Ο Αλί διέκοψε την ρέμβη μας επιμένοντας να μας πάει να δοκιμάσουμε τη τοπική γρανίτα στο αναψυκτήριο των κήπων. Ομολογώ δεν συγκλονίστηκα γευστικά κι έτσι όχι μόνο δεν παράγγειλα δεύτερη μερίδα, αλλά ούτε μπήκα στο κόπο να τελειώσω κι αυτή που κρατούσα.
Το κτήριο της εποχής Qajar στους κήπους Εram
Πιστός στο πνεύμα της βοτανολογίας ο Αλί μας πήγε σε άλλους όμορφους κήπους γεμάτους πορτοκαλιές, φροντισμένα παρτέρια με τριαντάφυλλα και λουλούδια σε χρωματικά μοτίβα (δυστυχώς μου διαφεύγει το όνομα)
Από κει κατευθυνθήκαμε προς τη βόρεια έξοδο της πόλης για να «θαυμάσουμε» την πύλη του Κορανίου (Darvazeh-ye Quran) η οποία δεν ξέρω αν οι ντόπιοι την θεωρούν κάτι σαν αψίδα του Θριάμβου, πάντως συνολικά αυτό το πρόσφατο κατασκεύασμα (σε αντικατάσταση παλιότερων) δεν παίρνει και τα εύσημα. Ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά ότι η πύλη στεγάζει ένα κοράνι και οι ταξιδιώτες σε παλιότερους χρόνους περνούσαν από κάτω ώστε να έχουν καλό δρόμο. Σήμερα βέβαια η πύλη φαντάζει στην άκρη του αυτοκινητόδρομου.
Αφού φωτογραφηθήκαμε υπό, παρά, επί, πλησίον της πύλης, αναχωρήσαμε για ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στο Shiraz. Το μαυσωλείο του πέρση ποιητή Σααδή (Aramgah-e Sa’di). Σας λέει κάτι το όνομα;;; Ναι, αποκλείεται να μη το έχετε εμπεδώσει από τη ταινία «Χτυποκάρδια στο θρανίο». Είναι η σκηνή στη καφετέρια με το γνωστό προφιτερόλ, όπου ο Γιώργος Κωνσταντίνου κρατά το χέρι της Βουγιουκλάκη απαγγέλοντάς της στίχους του Σααδή «Αγάπη μου, αγάπη μου»…
Μαυσωλείο του ποιητή Saadi
Αν εκεί περιορίζονται οι γνώσεις σας για τον σημαντικό αυτό Πέρση ποιητή τότε επιτρέψτε μου, πολυαγαπημένοι αναγνώστες, να γράψω δυο λόγια παραπάνω:
Ο Σααδή γεννήθηκε στο Shiraz το 1184. Oρφανεμένος, μέσα σε χρόνια ένδειας, κατόρθωσε να σπουδάσει στη Βαγδάτη. Η πολιτική αστάθεια της εποχής τον οδήγησε να περιπλανηθεί για 30 χρόνια σε όλη την Μέση Ανατολή ως και την Ινδία. Αυτό και μόνο αρκεί για να θέσει σοβαρή υποψηφιότητα ώστε να ανακηρυχτεί ποιητής του φόρουμ μας.
Εκεί σε χάνια χαμένα στο πουθενά συγχρωτίστηκε με κάθε καρυδιάς καρύδι, γνώρισε τη πείνα, το πόνο κι αφουγκράστηκε την ανθρώπινη αγωνία της εποχής του. Δεν γλύτωσε όμως κι από τους «πολιτισμένους» σταυροφόρους που για 7 χρόνια τον φυλάκισαν. Γέρος πια, αλλά με ανεξάντλητο απόσταγμα σοφίας, εγκαταστάθηκε μέχρι τα βαθιά του γεράματα στη πόλη του, το Shiraz. Ένα από τα γνωστότερα έργα του είναι «Ο κήπος των ρόδων» (Golestan - κυκλοφορεί και στα ελληνικά) που περιλαμβάνει αποφθέγματα, ανέκδοτα, και μικρά ποιήματα. Δυστυχώς η αναζήτηση σε ελληνικές σελίδες δεν μου έδωσε αρκετά δείγματα του έργου του για να σας παραθέσω, έστω όμως αυτά τα μικρά αποφθέγματα αναδεικνύουν τη σοφία αυτού του σπουδαίου ποιητή:· Ταξιδιώτης χωρίς παρατηρητικότητα είναι πουλί χωρίς φτερά (αυτό αφιερώνεται στο φόρουμ)
· Το όμορφο πρόσωπο είναι η ηδονή των αισθήσεων
· Σκέψου πριν και μετά μίλησε. Σταμάτα δε, πριν σου πούνε «φθάνει»
· Η υπερβολή της αυστηρότητας γεννά το μίσος, η υπερβολή της επιείκειας αδυνατίζει την εξουσία.
Το μαυσωλείο βρίσκεται σε γαλήνιους κήπους λίγο έξω από το θορυβώδες κέντρο της πόλης και το λιτό μνημείο είναι σχετικά πρόσφατη κατασκευή (1952), με κολώνες από κοκκινωπό μάρμαρο και πρόσοψη από τυρκουάζ πλακίδια. Στο οκταγωνικό εσωτερικό του στις τέσσερις γωνίες υπάρχουν αποσπάσματα στίχων από τα 4 έργα του ποιητή (Golestan, Bustan, Tayebat, Badaye) και στη μέση του βρίσκεται ο τάφος του.
Στο εσωτερικό του μαυσωλείου
Στο χώρο του μαυσωλείου μέσω μια κλίμακας μπορεί κανείς να επισκεφτεί και το ατμοσφαιρικό υπόγειο τεϊοποτείο που έχει μια λιμνούλα όπου ρίχνεις και ένα νόμισμα και κάνεις μια ευχή. H λιμνούλα αντλεί το νερό από υπόγεια ύδατα μέσω ενός συστήματος καναλιών (τα qanat, θα αναφερθώ εκτενέστερα σ’αυτά στο κεφάλαιο της Yazd).
Το υπόγειο τεϊοποτείο
Υπό τους ήχους του σαντουριού ήπιαμε το τσάι μας και ανανεωμένοι συνεχίσαμε την επίσκεψή μας στο μαυσωλείο του άλλου εθνικού ποιητή του Ιράν, του Hafez.
Το μαυσωλείο του ποιητή Hafez (Aramgah-e Hafez) βρίσκεται σ' ένα όμορφο κήπο με πολύχρωμα λουλούδια και μια σειρά από σκαλιά σε οδηγεί στο ταφικό μνημείο φτιαγμένο από αλάβαστρο που φέρει ανάγλυφους στίχους και αποφθέγματα του ποιητή. Ο τάφος καλύπτεται από ένα περίτεχνο θόλο που στηρίζεται σε 8 κολώνες.
Ο τάφος του Hafez
Εκεί αναρρίγησα σαν συνειδητοποίησα δια ζώσης τη βαθειά αγάπη του λαού αυτού για τη ποίηση του Hafez: νεαρές κοπέλες καθισμένες διακριτικά στα σκαλιά του μνημείου διάβαζαν στίχους του ποιητή μέσα στο καταμεσήμερο. Νέες κοπέλες που κάπου αλλού (ονόματα δε λέμε) θα έπιναν φραπεδιές και θα ξεφύλλιζαν κουτσομπολίστικα περιοδικά. Λέγεται ότι οι Ιρανοί έρχονται εδώ κι ανοίγουν στη τύχη μια σελίδα από τα έργα του και μέσα από τους στίχους του βρίσκουν απαντήσεις στα ερωτήματά τους. Τα δειλινά μάλιστα συρρέουν τα πλήθη με φόντο το ταφικό μνημείο και τραγουδούν μελοποιημένους στίχους του. Μου ξεδιπλώθηκε μια άγνωστη ως τότε πτυχή του μεγαλείου του ιρανικού λαού. Όχι αυτού των τσαντόρ και του τυφλού φανατισμού. Αυτού της ανεπιτήδευτης καλλιέργειας. Χωρίς κραυγές και ανούσιες πατριδολάγνες φαμφάρες. Βούρκωσα και υποκλίθηκα ταπεινά.
Διαβάζοντας Hafez στα σκαλιά του ταφικού μνημείου
O Ηafez είναι ο «ποιητής των ποιητών» και τη λατρεία που του έχουν οι Ιρανοί, θα τη ζήλευε οποιαδήποτε σύγχρονη διασημότητα εκεί. Λέγεται ότι κάθε σπίτι οφείλει να έχει 2 πράγματα: Κοράνι και Hafez ή τούμπαλιν! Η ποίηση του Hafez βιώνεται, δεν είναι λογοτεχνικό είδος που διδάσκεται στεγνά κι αραχνιάζει σε προθήκες. Τέτοια είναι η επιρροή του που τα αποφθέγματά του αποστηθίζονται κι ενσωματώνονται στο καθημερινό λόγο, σαν σχόλιο σε κάθε κοινωνική ή πολιτική περίσταση. Τα ποιήματά του μελοποιούνται και εμπνέουν τη τέχνη της καλλιγραφίας.
Δυστυχώς λίγα είναι γνωστά για τη ζωή του Hafez. Γεννήθηκε το 1315 και έζησε για 69 συναπτά έτη. Ύμνησε με μοναδικό τρόπο τον έρωτα και το κρασί, σχεδόν προκλητικά για το σημερινό θεοκρατικό καθεστώς. Ίσως η ποίηση του Hafez να είναι το καταφύγιο ψυχής των Ιρανών κι η σιωπηρή τους επανάσταση.
Η έρευνά μου στο διαδίκτυο μου απέδωσε λίγους στίχους σε ελεύθερη απόδοση Ελένης Κονδύλη-Μπασούκου. Σας το αφιερώνω μαζί με μελωδικούς ήχους ιρανικού σαντουριού:
«Έλα-θυμήσου. Κάθε ελπίδα, παλάτι είναι που τρέμει…
Έλα. Βάλε να πιούμε. Κρασί η ζωή, στη λάσπη και κυλάει.
Σαν άνθρωπο μοναδικό προσβλέπω, μα τ’ ουρανού το απέραντο γαλάζιο!
Αυτόν που κάθε τι αφήνει πίσω και ξωπίσω, κι ελευθερία ζυγώνει.
Άκου του αγγέλου αυτά τα λόγια τα ιερά που χτες μου είπε
Όταν το νου μου η μέθη οδήγησε στην ομορφιά του:
Βασιλικό γεράκι με το οξύ σου βλέμμα! Να γίνεις Λωτοφάγος, στου παραδείσου τα λημέρια.
Τη γη που κλαίει ν’ αφήσεις, τη γη, που λάσπη κάνει τη ζωή μας…
Κοίτα ψηλά στο θρόνο τον Ύψιστο, που σε καλεί
Μακριά από τις θλιβερές παγίδες του ντουνιά σου.
Άκου και μπόλιασε τη μνήμη σου μ’ αυτό
Που γέροντας σε κέρασε σα μερτικό της γνώσης:
Αδύνατον να σταματήσεις της τύχης τις στροφές,
Με τα πολλά της τα παιδιά που γηρατειά κι ανέχεια τους ορίζει.
Άσε λοιπόν να φύγει, κάθε στεναχώρια. Άκου με κυνικά. Και να θυμάσαι
Ένα πως είν’ το μυστικό του μύστη: μόνο έρωτα ν’ αφήνει να τον καίει!
Απλώσου! Ποτέ να μην ξανάρθεις με τη σκέψη σε αμαρτία παλιά.
Τους κύκλους και την κρίση τους εμείς δεν κυβερνάμε.
Κοίτα: όταν τριαντάφυλλο για μια στιγμή μονάχα, ανοίγει και γελάει,
εσύ απιστία σκέπτεσαι; Βέβαια όχι. Αηδόνι μου μην κλαις, που η γη αλλάζει.
Κι εσύ ποιητή, αδύναμε, σαν την Ελένη, τι τον ζηλεύεις τον μεγάλο Χαφέζ;
Ειν’ ο Θεός που τού ‘δωσε το χάρισμα στα ποιήματα με λόγια του να λάμπει!»
Η εμπειρία ολοκληρώθηκε με το δεύτερο τσάι της ημέρας στο εξαιρετικό παραδοσιακό τεϊοποτείο. Ο κόσμος καθόταν οκλαδόν ή ακόμα και σε στάση φιληδόνου οδαλίσκης στους υπερυψωμένους καναπέδες στρωμένους με χαλιά, καπνίζοντας τα qalyan του (έτσι λέγεται εδώ ο ναργιλές) απολαμβάνοντας την παρέα και την υποβλητική μουσική. Εδώ θα κάνω το σχόλιο ότι αντίθετα απ’ ότι διαπίστωσα σε παραδοσιακές μουσουλμανικές χώρες οι γυναίκες δεν καλύπτουν εντελώς το πρόσωπό τους και δεν έχουν πρόβλημα να συγχρωτιστούν στην ίδια παρέα με άντρες. Δεν γνωρίζω αν αυτό είναι μια ιδιαιτερότητα του σιιτικού ισλάμ ή της ιρανικής κοινωνίας γενικότερα
Το μαυσωλείο Shah-e Cheragh που ήταν η επόμενη στάση μας, ήταν χάρμα χρωματικών συνδυασμών από τα πολύχρωμα πλακίδια που διακοσμούσαν τους τοίχους και θόλο. Είναι χώρος προσκυνηματικός για το σιιτικό Ισλάμ καθώς εκεί αναπαύεται ο Sayyed Mir Ahmad, αδελφός του Ιμάμη Ρεζά. Δυστυχώς η είσοδος δεν επιτρεπόταν στους μη μουσουλμάνους, κάτι που θα μπορούσαμε με τη γνωστή ελληνική πονηριά να το ξεπεράσουμε αν δεν μας πρόδιδαν οι γκουμουτσοdslr μηχανές μας. Ευγενικά – δε λέω- μας έδωσαν κόκκινη κάρτα κι έτσι ρεπορτάζ από το τι συμβαίνει εντός του μαυσωλείου δεν έχω να σας μεταφέρω.
Mαυσωλείο Shah-e Cheragh
Είχε φτάσει πια αργά το μεσημέρι, εμείς άυπνοι κουτουλάγαμε κι έτσι ζητήσαμε στον Αλί να μας αφήσει στο ξενοδοχείο για μια απογευματινή σιέστα, ανανεώνοντας το ραντεβού μας γι’αργότερα. Στη διαδρομή κάναμε μια σύντομη στάση στο κάστρο Arg-e Κarim Khani που βρίσκεται στη καρδιά της πόλης. Χρονολογείται από την εποχή της δυναστείας Zand και το οποίο κατάντησε να λειτουργεί σαν φυλακή την εποχή των Pahlavi. Καθώς ο οδηγός μας έλεγε ότι δε λέει και πολλά να το επισκεφθούμε εσωτερικά, αφού το αποθανατίσαμε, συνεχίσαμε για το ξενοδοχείο μας όπου ρίξαμε ένα καλό ύπνο.
Arg-e Κarim Khani
Ο ύπνος όσο πολύτιμος ήταν για τις βιολογικές μας ισορροπίες, άλλο τόσο ήταν αμείλικτος εχθρός εις βάρος του προγράμματος. Γιατί αφού ήρθε να μας παραλάβει ο Αλί, τρέχαμε και δεν προλαβαίναμε για να δούμε τα υπόλοιπα αξιοθέατα πριν κλείσουν.
Στάση πρώτη στο τζαμί Nasir-ol-Mulk ένα από τα κομψότερα στη χώρα. Χτισμένο στα τέλη του 19ου αιώνα, έχει υποστεί αρκετές καταστροφές από σεισμούς, έτσι ώστε αυτό που βλέπαμε να είναι η πιο πρόσφατη ανακαίνιση του χώρου. Το εσωτερικό του καλύπτεται με περίτεχνα πλακίδια σε ένα βαθυγάλανο χρώμα, ενώ μοναδικά για την αρχιτεκτονική ενός τζαμιού είναι η ύπαρξη βιτρό. Ακολούθησε επίσκεψη στο μικρό γειτονικό μουσείο αλά Μαντάμ Τυσσώ, όπου μέσω κέρινων ομοιωμάτων αναπαριστώνται σημαντικές προσωπικότητες του Shiraz από τους χρόνους του Δαρείου μέχρι τη σύγχρονη πολιτική, θρησκευτική και πνευματική ζωή.
Tζαμί Nasir-ol-Mulk
Καθώς τα χρώματα του δειλινού είχαν βάψει τον ουρανό του Shiraz, επισκεφθήκαμε τους κήπους Bagh-e Naranjestan. Οι κήποι αυτοί είναι κατά πολύ μικρότεροι από εκείνους του Eram, εντούτοις περικλείουν ένα αληθινό κόσμημα. Το κτήριο Naranjestan-e Ghavam. Χτισμένο στα τέλη του 19ου αιώνα ήταν η έδρα του τοπικού κυβερνήτη κατά τη περίοδο Qajar. Το εσωτερικό του είναι μια οπτασία από πολυάριθμους καθρέπτες στους τοίχους , ενώ τα ξύλινα ταβάνια είναι κατάφορτα με περίτεχνα μοτίβα λουλουδιών.
To εσωτερικό του Naranjestan-e Ghavam
Με τη ψυχή στο στόμα, κι ενώ είχε ήδη σκοτεινιάσει κάναμε μια σύντομη περιήγηση στο ατμοσφαιρικό δαιδαλώδες παζάρι του Shiraz (Bazar-e Vakil) το οποίο αρχιτεκτονικά θεωρείται από τα σημαντικότερα στη χώρα. Είναι θολωτό χτισμένο με τούβλα έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η θερμομόνωση. Ατυχώς η ώρα ήταν προχωρημένη και τα μικρά μαγαζιά το ένα μετά το άλλο έκλειναν κι ο κόσμος έκανε βιαστικά τα τελευταία ψώνια του. Mια σύντομη ματιά και στο όμορφο γειτονικό τζαμί Masjed-e Vakil χτισμένο τα τέλη του 18ου αιώνα.
Τέτοια ώρα τέτοια λόγια θα μου πείτε για ξενάγηση, το επόμενο αξιοθέατο όμως μόλις έπαιρνε ζωή. Ήταν το παλιό χαμάμ Vakil το οποίο έχει μετατραπεί σε ένα ατμοσφαιρικό τεϊοποτείο κι εστιατόριο. Το αποθανατίσαμε στη μνήμη των ψηφιακών μηχανών μας και με τον Αλί συμφωνήσαμε ότι είχε έρθει η ώρα για ένα καλό γεύμα καθώς ήμασταν θεονήστικοι όλη μέρα.
To παλιό χαμάμ Vakil, σήμερα ένα ατμοσφαιρικό εστιατόριο
Η επιλογή ήταν μονόδρομος για μένα: Το εστιατόριο Yord, που στεγάζεται σε μια νομάδικη γιουρτή. Συνοδεία της συζύγου του ο Αλί κι εμείς λάβαμε θέση δίκην αρχαιοελληνικού συμποσίου στα παχιά χαλιά απολαμβάνοντας τα εκλεκτά εδέσματα υπό τους ήχους ζωντανής μουσικής. Κι επειδή είμαι καλοφαγάς, για την ατμόσφαιρα, τις υπέροχες φρεσκοψημένες πίτες και τα ζουμερά κεμπάπ, του απονέμω άνετα χρυσούς σκούφους. Για τους λούκουλους του φόρουμ, οι οδηγίες πλεύσης είναι απλές: παίρνετε πτήση προς μια χώρα του κόλπου, μετεπιβιβάζεστε σε πτήση για Shiraz, παίρνετε ένα ταξί και τσουπ φτάσατεl!! Απλά πράγματα...
Καλή σας όρεξη
Τώρα που το ξαναβλέπω, πείνασα...
Η βραδιά δεν θα μπορούσε να κλείσει καλύτερα για τον συγγράφοντα, παρά μέσα στους καπνούς ενός απολαυστικού qalyan. Έκλεισα τα μάτια ρουφώντας ηδονικά τον αρωματικό καπνό, κάνοντας απολογισμό της ημέρας. Τόσες διαφορετικές εικόνες, τόσα συναισθήματα. Ιράν μου, καλώς σε βρήκα…
Attachments
Last edited:
και ξέρω ότι θα κάνω άλλο ένα συναρπαστικό ταξίδι μαζί σου, στο πολυπόθητο Ιράν 
