hydronetta
Member
- Μηνύματα
- 4.152
- Likes
- 14.443
- Επόμενο Ταξίδι
- ???
- Ταξίδι-Όνειρο
- όπου δεν έχω πάει
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- Κεφ.1 - Shiraz: Η πόλη των κήπων και των ποιητών
- Κεφ. 2: Περσέπολις: Διαπιστευτήρια στο φίλο μου Ξέρξη][I]Πριν συνεχίσω το οδοιπορικό θα ήθελα να ενώσω τη φωνή μου με τη δίκαιη αγανάκτηση των Ιρανών και να βροντοφωνάξω: [B]Δεν είναι οι ιρανοί άραβες[/B] αγαπητοί μου αναγνώστες.:mad: Κι ας χρησιμοποιούν αραβικούς χαρακτήρες στη γραφή τους. Είναι Πέρσες και μιλάνε τα φαρσι που ουδεμία σχέση έχουν με τα αραβικά. Άντε, τα είπα και ξεθύμανα.[/I
- Kεφ.3 – Yazd: Badgir, qanat κι ο θάνατος στους Πύργους της Σιωπής]Η [B]Yazd[/B
- Kεφ.4 – Kerman: Τσάι κι ένα qalyan στο 4 παρακαλώ!][I]Πριν τη συνέχεια της ιστορίας, θα ήθελα να κάνω μια σύντομη αναφορά στο dressing code στο Ιράν. Διότι οι επίδοξοι ταξιδευτές κατά κει οφείλουν να είναι ενήμεροι και να μη βρεθούν προ εκπλήξεων του τύπου «δεν ήξερες, δεν ρώταγες;». [/I
- Κεφ. 5: Ισπαχάν…μ’ένα γλυκό αναστεναγμό! μέρος Ι][B]Μέρος Ι: Στη καρδιά του Ισπαχάν[/B
- Κεφ. 6: Ισπαχάν…μ’ένα γλυκό αναστεναγμό! (ΙΙ)][B]Μέρος II: Οι γέφυρες, η αδελφή Καμίλλη και το χαλί απ’τον Αλί[/B
- Κεφ. 7: Touch me baby... και πάμε για Αbyaneh & Kashan
- Κεφ. 8: Aπ’την Καππαδοκία του Ιράν στις ακτές της Κασπίας
- Κεφ.9: Aπό τη Τεχεράνη με… αγάπη!!
βρίσκεται στη καρδιά του άνυδρου οροπεδίου της χώρας και θεωρείται από τις παλιότερες πόλεις του κόσμου. Διατηρώντας ανέπαφη για αιώνες την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της παλιάς πόλης, έχει χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO.
Η παλιά πόλη μοιάζει με λαβύρινθο από σκεπαστά σοκάκια και σπίτια κτισμένα από λάσπη κι άχυρα κάτι που εξασφαλίζει εξαιρετική θερμομόνωση. Το ζητούμενο εδώ είναι να χαθείς βολτάροντας στα δρομάκια της παλιάς πόλης ανακαλύπτοντας τα αξιοθέατά της. Να απολαύσεις περιδιαβαίνοντας πλάι στα πλινθόχτιστα χαμηλά σπίτια με τους ψηλούς τοίχους την αίσθηση ότι ο χρόνος έχει σταματήσει. Να καταγράψεις στη μνήμη σου ένα θεατρικό σκηνικό άλλης εποχής με το παιχνίδι των σκιών στα σκονισμένα στενοσόκακα και τις ανθρώπινες φιγούρες να ξεπηδούν από το πουθενά σφιχτοτυλιγμένες στα τσαντόρ τους.
Στη πανάρχαια Yazd αναδεικνύονται κατά μοναδικό τρόπο κάποιες αρχιτεκτονικές «ευρεσιτεχνίες» που καταδεικνύουν την ιδιοφυϊα των Περσών. Κι αυτές δεν είναι οι μόνες εκπλήξεις. Στη πόλη αυτή, μέσα στον ωκεανό των τρούλων του Ισλάμ, ακόμα και σήμερα λατρεύεται από μια μικρή κοινότητα η παλιά περσική θρησκεία, ο Ζωροαστρισμός. Κάτι που ο αφελής θεωρούσα πως ανήκει στην σφαίρα του παρελθόντος.
Aνατρέποντας λοιπόν την τυπική διήγηση μιας περιήγησης, θα ήθελα από κει να ξεκινήσω τις αναφορές μου στη πόλη:
Οι «ανεμοπαγίδες» (badgirs)είναι η πρώτη πατενταρισμένη περσική εφεύρεση που εντυπωσιάζει στο Yazd. Σε μια περιοχή όπου τα καλοκαίρια είναι καυτά λόγω της ερήμου, οι σοφοί ντόπιοι επινόησαν ένα σύστημα φυσικού κλιματισμού με υπερυψωμένους πύργους εξωτερικά του σπιτιού.
Αυτά τα αρχαία συστήματα είναι ικανά να πάρουν ακόμη και το πιο ασθενικό δροσερό αεράκι από τα βουνά και να το κατευθύνουν στα κάτω δωμάτια και να απομακρύνουν από την άλλη μεριά τον ζεστό αέρα σαν καμινάδες
.
Βέβαια μην φανταστείτε ότι η ψύξη είναι αντίστοιχη ενός σύγχρονου aircondition(που σε κάνει πολική αρκούδα), εντούτοις είναι πολύ πιο υγιής. Επί των τεχνικών λεπτομερειών καλώ τους τεχνοκράτες του φόρουμ να γνωμοδοτήσουν
Βadgirs
Εντυπωσιασμένοι;;
Ε, τότε που να δείτε πώς οι άνθρωποι έλυσαν το πρόβλημα υδροδότησης τους από αρχαιοτάτων χρόνων. Θα ζήλευε κι η ΕΥΔΑΠ την E.Y.Yazd. Ούτε σκάβε για πηγάδια, ούτε πήγε η λυγερή βλάχα για νερό στο ποτάμι με το σταμνί στον ώμο.
Πατέντα Νο2, τα qanat, ή το υπόγειο σύστημα καναλιών υδροδότησης. Με το δαιδαλώδες αυτό σύστημα τούνελ συλλέγεται ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας και το νερό με τη βοήθεια της φυσικής κλίσης εξέρχεται στην επιφάνεια. Βέβαια qanat υπάρχουν από αρχαιοτάτων χρόνων και στον ελλαδικό χώρο (Χορτιάτη, Σέρρες), όμως αδιαμφισβήτητα η πατέντα ανήκει στους Αρχαίους Πέρσες. Η δημιουργία των qanat απαιτεί τεχνογνωσία και οι qanatομάστορες της Yazd παραμένουν οι καλύτεροι στο Ιράν αν και το σύστημα σήμερα τείνει να εγκαταλειφτεί.
Το καλύτερο μέρος για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος του εγχειρήματος και να εντρυφήσει στις τεχνικές του λεπτομέρειες είναι στο Μουσείο του Νερού στη Yazd που στεγάζεται σε ένα ανακαινισμένο αρχοντικό. Εκεί μέσα από φωτογραφίες και ανάπλαση ενός προϋπάρχοντος qanat, αναδεικνύεται ο τρόπος κατασκευής του. Θεωρείται ότι σήμερα στο Ιράν υπάρχουν πάνω από 50,000 qanat.
Qanat στο Μουσείο Νερού της Yazd
Μουσείο Νερού της Yazd
Εγκαταλείποντας τα υλικά, θα καταπιαστώ με πνευματικά θέματα. Τον πανάρχαιο Ζωροαστρισμό που συνεχίζει πεισματικά να επιβιώνει στη Yazd. Από τους 150,000 σήμερα ανά τον κόσμο οπαδούς, οι 5,000 περίπου ζουν στη Yazd (αλλά και σε άλλες πόλεις του Ιράν).
Η Yazd κατέχει όμως ξεχωριστή θέση, καθώς εδώ υπάρχει ο ναός Ateshkadeh, της Ιερής Αιώνιας Φλόγας που θεωρείται ότι παραμένει άσβεστη από το 470 μΧ. Η Φωτιά θεωρείται ιερή στον Ζωροαστρισμό ως μέσο για πνευματική ενόραση και σοφία. Ο κομψός εξωτερικά ναός κοσμείται άνωθεν της κιονοστοιχίας από το σύμβολο του Ζωροαστρισμού, μια ανθρώπινη φιγούρα με φτερά πουλιού τα οποία δηλώνουν ότι πρέπει να σκέφτεσαι, να μιλάς και να συμπεριφέρεσαι με ευγένεια (μήπως να πάμε όλοι μας εκεί για ασκήσεις ευπρέπειας; ). Η φιγούρα κρατά ένα δακτυλίδι (συμβολίζει την υπακοή) ενώ το άλλο είναι σε ανάταση, δείγμα σεβασμού.
Το εσωτερικό είναι λιτό έως αδιάφορο. Η Ιερή Φλόγα είναι ορατή όπισθεν προστατευτικού τζαμιού, εντός μιας χάλκινης κολυμβήθρας. Σεβόμενος απόλυτα την ιερότητα του χώρου, απέφυγα να κάνω λουκούλλειους συνειρμούς καθώς η Ιερή Φλόγα παραπέμπει οπτικά περισσότερο σε αναμμένα κάρβουνα. :roll:
Nαός Ateshkadeh
Ο Ζωροαστρισμός, η πανάρχαια θρησκεία των Περσών, πήρε το όνομά της από τον ιδρυτή της Ζωροάστρη (Ζαρατούστρα επί το γνωστότερον), ιερέα που θεωρείται ότι έζησε στο Ιράν τον 6ο αιώνα π.Χ. Η διδασκαλία του Ζωροαστρισμού βρίσκεται γραμμένη στο Ιερό βιβλίο Αβέστα (γνώση). Αν και αρχικά μονοθεϊστική θρησκεία ο Ζωροαστρισμός δέχεται την ύπαρξη δύο Θεοτήτων, του υπέρτατου Άχουρα -Μάσδα (ο Σοφός Κύριος) που είναι ο Θεός του καλού, και του Αριμάν, που είναι ο Θεός του κακού και οι οποίοι βρίσκονται σε αέναο αγώνα μεταξύ τους.
Μια χιλιετία επικράτησε ο Ζωροαστρισμός στο ιρανικό οροπέδιο, αφού το 645 μΧ η Περσία ενσωματώθηκε στη σφαίρα επιρροής του Ισλάμ.
Όμως αυτό που με συγκλόνισε είναι η οπτική του θανάτου στο Ζωροαστρισμό. Καθώς τα στοιχεία της γης και του αέρα θεωρούνται αγνά, τα νεκρά σώματα δεν υποβάλλονταν σε ταφή (για να μην μολυνθεί η γη) και δεν καίγονταν (για να μην μολυνθεί ο αέρας).
Έτσι δημιουργήθηκαν ειδικοί χώροι με το ατμοσφαιρικό όνομα Πύργοι της Σιωπής. Αυτοί είναι κυκλικοί χώροι στην κορυφή ενός λοφίσκου εκτός των ορίων της πόλης με διαμορφωμένους ομόκεντρους κύκλους από πέτρες. Μετά την προετοιμασία του νεκρού και το τριήμερο θρήνο, το σώμα του αφηνόταν βορά στα όρνια στους Πύργους της Σιωπής. Η παράδοση λέει ότι αν το όρνιο κατασπάραζε πρώτα το δεξί μάτι του νεκρού, τότε ο αποδημήσας είχε καλή τύχη στον άλλο κόσμο. Αν ήταν το αριστερό, τότε σκούρα τα πράγματα!! Η πρακτική αυτή εγκαταλείφτηκε το 1960. Οι νεκροί πλέον θάβονται σε νεκροταφεία αλλά σε τάφους με τσιμεντένια τοιχώματα ώστε να μην μολυνθεί το έδαφος.
Επισκεφθήκαμε Πύργους Σιωπής και οφείλω να ομολογήσω ότι μια το άνυδρο γυμνό τοπίο, μια η ιδιαιτερότητα του χώρου, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα ήταν ιδιαίτερα υποβλητική. Ακόμα περισσότερο που σκάβοντας το χώμα ανακαλύψαμε υπολείμματα οστών….
Πύργοι της Σιωπής
Θέα από τους Πύργους της Σιωπής
To προηγούμενο βράδυ στο ξενοδοχείο, εκτός της εκλεκτής παρέας με τα υπέροχα μάτια, κάπου μεταξύ δακτυλιδιών καπνού και παιχνιδιάρικων ήχων από τις μπουρμπουλήθρες του qalyan μου, μας πλησίασαν δύο νεαρά παιδιά που μας συστήθηκαν σαν οπαδοί του ζωροαστρισμού. Εγώ μόνο τούμπες δεν έκανα που θα είχα την ευκαιρία να συζητήσω για τον Ζωροαστρισμό και τα υπαρκτά προβλήματά τους στο ισλαμικό περιβάλλον (λες και δεν είχαν άλλη σκασίλα). Επειδή ήταν αργά, ορίσαμε ραντεβού την επομένη καθώς προθυμοποιήθηκαν (λέει) να μας ξεναγήσουν στη πόλη τους.
Ξημέρωσε λοιπόν το πρώτο πρωινό στη Yazd που μας βρήκε ολίγον σαν δαρμένους. Το στρώμα του κρεβατιού στο ξενοδοχείο δεν ήταν και Μediastrom, κάτι σε sleeping bag πάνω σε τσιμέντο έφερνε και το ταπεινό μας σαρκίο είχε υποφέρει ολονυκτίς. Ουδαμώς αυτό έδειξε να μας πτοεί!
Α! Κι αν τους είδατε εσείς τους ζωροαστριτοπαδούς, άλλο τόσο κι εμείς. Ακόμα στη Υazd θα ξεροσταλιάζαμε περιμένοντάς τους. Πήραμε κι εμείς τα ποδαράκια μας και ξεκινήσαμε τη μοναχική μας περιήγηση στη Yazd.
Το ξενοδοχείο μας είχε το πλεονέκτημα να βρίσκεται σχεδόν δίπλα στο τζαμί Jameh κι αυτό ήταν και το σημείο έναρξης του περιπάτου μας. Άλλο ένα τζαμί θα μου πείτε από τα πλείστα που θα επισκεπτόμασταν στο σιιτικό Ιράν. Κι όμως η είσοδός του κατάφορτη από περίτεχνα πολύχρωμα πλακίδια με τους δύο πανύψηλους μιναρέδες των 48 μέτρων με μια επιγραφή του 15ου αιώνα, το κάνουν να ξεχωρίζει. Εδώ διαδραματίζεται το εξής αξιοπερίεργο: γυναίκες που φορούν κλειδαριές στις μαντήλες τους σκαρφαλώνουν στη κορφή των μιναρέδων. Από κει κάθε Παρασκευή πετούν τα κλειδιά τους στο αίθριο του τζαμιού. Όποιος άντρας σηκώσει το κλειδί, εκείνη του επιτρέπει να ανοίξει την κλειδαριά και τότε του προσφέρει γλυκά ή ακόμα (άκουσον άκουσον) και το χέρι της δια βίου συμβίωση! Ούτε προξενήτρες, ούτε ιντερνέτι, ούτε τίποτα. Μετά τα σταμνιά της Βασιλειάδου, οι κλειδαριές της Yazd!!
Εγγυημένη αποτελεσματικότητα! Περίμενα κι εγώ πάλι ότι το αδιαμφισβήτητο κάλλος μου θα προκαλέσει σωρεία πτώσεων κλειδιών επί της κεφαλής μου, όμως βρέθηκα εκεί λάθος μέρα. Έτσι έχασαν κάθε ελπίδα οι επίγονοί μου να φέρουν πλούσια πέρσικα ματοτσίνορα 
.
To τζαμί Jameh (στο βάθος) και σε πρώτο φόντο ο τρούλος του μαυσωλείου Seyed Roknaddin
Το υπόλοιπο της διαδρομής ήταν ένα ατέρμονο πήγαινε έλα στα δαιδαλώδη δρομάκια όπου επισκεφθήκαμε το μαυσωλείο του Seyed Roknaddin με τον περίτεχνο τρούλο, το παλιό αρχοντικό ηλικίας 150 ετών Khan-e Lari με τις παραδοσιακές πόρτες και τα βιτρό του και την φημολογούμενη φυλακή του Αλέξανδρου, πριν καταλήξουμε στο τρίπατο Amir Chakhmaq Complex που υποψιάζομαι ότι είναι το σήμα κατατεθέν της Yazd αν κρίνω από την περίοπτη θέση του. Εντυπωσιακό με τη πρώτη ματιά, αλλά… αυτό που βλέπετε, αυτό είναι όλο. Πρακτικά μια πρόσοψη!! Ευτυχώς μια κλίμακα σου επιτρέπει να ανέβεις στα ψηλά και να ρεμβάσεις το πανόραμα της Yazd με τα γήινα χρώματα των σπιτιών της και τους διάσπαρτους τρούλους και μιναρέδες των τζαμιών.
Amir Chakhmaq Complex
Πανόραμα της Yazd από το Amir Chakhmaq Complex
Μετά την επίσκεψη στο γειτονικό Μουσείο Νερού και το ζωροαστρικό ναό Ateshkadeh (που προανέφερα), κι ενώ είχα πια είχε αρχίσει η μέρα να μας αποχαιρετά, καταφύγαμε σαν πεινασμένοι λύκοι στο Hamum-e Khan Restaurant. Kαλά το καταλάβατε, εστιατόριο σε αναπαλαιωμένο πρώην χαμάμ. Ωραίο, περιποιημένο, ιδιαίτερο, καθαρό, αν λείπανε δε κι αυτά τα φώτα neon όλα θα ήταν ατμοσφαιρικότερα
. Χορτάτοι περπατήσαμε πίσω στο ξενοδοχείο μας για να απολαύσουμε το βραδινό μας τσάι συνοδεία του επιβεβλημένου qalyan.
Hamum-e Khan Restaurant
Η επόμενη μέρα ήταν αφιερωμένη στα αξιοθέατα εκτός των τειχών της πόλης. Μέσω του ξενοδοχείου κλείσαμε ένα ολοήμερο τουρ. Ο Αλί Νο3 (που και ψύλλο πετάλωνε), μας παράλαβε από το ξενοδοχείο μαζί κι ένα ξανθομπάμπουρα Ελβετό που έκανε το διδακτορικό του (λέει) πάνω στο δρόμο του μεταξιού. «Που να σου καεί ο σκληρός που το έχεις αποθηκεύσει», σκέφτηκα με κακεντρέχεια κι αβυσσαλέο μίσος για μερικούς που συνδυάζουν διδακτορικά και ταξίδια
.
Ο Αλί Νο3 με το γνωστό αγνώστου ταυτότητας αμάξι, μας οδήγησε αρχικά μέσα από ένα άγονο τοπίο καμιά 80 χλμ από τη Yazd, στο χιλιόχρονο χωριό φάντασμα Kharanaq. Αφού επισκεφθήκαμε το ανακαινισμένο καραβανσεράι στην άκρη του χωριού, περιδιαβήκαμε τα ατμοσφαιρικά σκονισμένα στενά του ανάμεσα στα ερείπια των σπιτιών για να δούμε τον «κουνιστό» μιναρέ. Και για να αποφύγω τις παρεξηγήσεις, αν κανείς καταφέρει να σκαρφαλώσει στη κορυφή του έχει την αίσθηση ότι ο μιναρές μετακινείται σαν σε σεισμό. Προσωπική εμπειρία δεν μπορώ να σας μεταφέρω. Αφενός φράκαρα στη στενή είσοδο του μιναρέ και ήταν αδύνατη η περαιτέρω αναρρίχηση :roll:, αφετέρου από σεισμούς ξέρουμε καλά και κανένα καημό δεν είχα να ανακαλέσω την εμπειρία.
Kharanaq
Επόμενη στάση στο Chak Chak. Αυτό το παιχνιδιάρικο όνομα ανήκει στο σημαντικότερο ζωροαστρικό προσκύνημα στο Ιράν. Κάτι σε Παναγία της Τήνου να πω; Χτισμένο στο πουθενά στις παρυφές ενός λόφου, το προσκύνημα αρχιτεκτονικά κερδίζει άνετα βραβείο κακογουστιάς αν και η θέα προς την έρημο είναι υπέροχη.
Ο κυρίως ναός της φωτιάς Pir-e Sabz μέσα σε μια σπηλιά στο βράχο φέρει μια εξαίσια βαριά ανάγλυφη χάλκινη πόρτα. Εδώ μεταξύ 14-18 Ιουνίου συρρέουν οι πιστοί για την ετήσια γιορτή τους. Τον υπόλοιπο χρόνο μοναδικός κάτοικος φαίνεται να είναι ο υπέργηρος φύλακας του ναού.
Το chak chak είναι ο ήχος των πιπτόντων σταγόνων νερού στη σπηλιά. Η παράδοση λέει ότι το 637 μΧ μια πριγκίπισσα κατέφυγε εδώ διωγμένη από τους άραβες. Ελλείψει νερού, χτύπησε το κοντάρι της στο βράχο και τότε άρχισαν να πέφτουν σταγόνες…chak chak chak…
Ναός της φωτιάς Pir-e Sabz στο Chak Chak
Με τις ευλογίες του Ζαρατούστρα, συνεχίσαμε το δρόμο μας με σύντομες στάσεις στα χωριά Meybod (είχε ένα παλιό ταχυδρομείο, ένα icehouse, ένα καραβανσεράι και τα ερείπια ενός κάστρου) και το Αrdakan όπου η στάση είχε αποκλειστικό σκοπό να δοκιμάσουμε κεμπαπ καμήλας. Δεν ανακαλώ κάποια δυσάρεστη γευστική εμπειρία, άρα μάλλον τα καταβροχθίσαμε με περισσή βουλιμία.
Αφού επισκεφθήκαμε τέλος τους προαναφερθέντες Πύργους της Σιωπής, καταλήξαμε στο ξενοδοχείο μας για το κλασσικό τσάι μετά qalyan.
Ώρα για ξεκούραση. Αύριο σαλπάρουμε νοτιοανατολικά για Kerman
Η παλιά πόλη μοιάζει με λαβύρινθο από σκεπαστά σοκάκια και σπίτια κτισμένα από λάσπη κι άχυρα κάτι που εξασφαλίζει εξαιρετική θερμομόνωση. Το ζητούμενο εδώ είναι να χαθείς βολτάροντας στα δρομάκια της παλιάς πόλης ανακαλύπτοντας τα αξιοθέατά της. Να απολαύσεις περιδιαβαίνοντας πλάι στα πλινθόχτιστα χαμηλά σπίτια με τους ψηλούς τοίχους την αίσθηση ότι ο χρόνος έχει σταματήσει. Να καταγράψεις στη μνήμη σου ένα θεατρικό σκηνικό άλλης εποχής με το παιχνίδι των σκιών στα σκονισμένα στενοσόκακα και τις ανθρώπινες φιγούρες να ξεπηδούν από το πουθενά σφιχτοτυλιγμένες στα τσαντόρ τους.
Στη πανάρχαια Yazd αναδεικνύονται κατά μοναδικό τρόπο κάποιες αρχιτεκτονικές «ευρεσιτεχνίες» που καταδεικνύουν την ιδιοφυϊα των Περσών. Κι αυτές δεν είναι οι μόνες εκπλήξεις. Στη πόλη αυτή, μέσα στον ωκεανό των τρούλων του Ισλάμ, ακόμα και σήμερα λατρεύεται από μια μικρή κοινότητα η παλιά περσική θρησκεία, ο Ζωροαστρισμός. Κάτι που ο αφελής θεωρούσα πως ανήκει στην σφαίρα του παρελθόντος.
Aνατρέποντας λοιπόν την τυπική διήγηση μιας περιήγησης, θα ήθελα από κει να ξεκινήσω τις αναφορές μου στη πόλη:
Οι «ανεμοπαγίδες» (badgirs)είναι η πρώτη πατενταρισμένη περσική εφεύρεση που εντυπωσιάζει στο Yazd. Σε μια περιοχή όπου τα καλοκαίρια είναι καυτά λόγω της ερήμου, οι σοφοί ντόπιοι επινόησαν ένα σύστημα φυσικού κλιματισμού με υπερυψωμένους πύργους εξωτερικά του σπιτιού.
Αυτά τα αρχαία συστήματα είναι ικανά να πάρουν ακόμη και το πιο ασθενικό δροσερό αεράκι από τα βουνά και να το κατευθύνουν στα κάτω δωμάτια και να απομακρύνουν από την άλλη μεριά τον ζεστό αέρα σαν καμινάδες
.Βέβαια μην φανταστείτε ότι η ψύξη είναι αντίστοιχη ενός σύγχρονου aircondition(που σε κάνει πολική αρκούδα), εντούτοις είναι πολύ πιο υγιής. Επί των τεχνικών λεπτομερειών καλώ τους τεχνοκράτες του φόρουμ να γνωμοδοτήσουν
Βadgirs
Εντυπωσιασμένοι;;
Ε, τότε που να δείτε πώς οι άνθρωποι έλυσαν το πρόβλημα υδροδότησης τους από αρχαιοτάτων χρόνων. Θα ζήλευε κι η ΕΥΔΑΠ την E.Y.Yazd. Ούτε σκάβε για πηγάδια, ούτε πήγε η λυγερή βλάχα για νερό στο ποτάμι με το σταμνί στον ώμο.
Πατέντα Νο2, τα qanat, ή το υπόγειο σύστημα καναλιών υδροδότησης. Με το δαιδαλώδες αυτό σύστημα τούνελ συλλέγεται ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας και το νερό με τη βοήθεια της φυσικής κλίσης εξέρχεται στην επιφάνεια. Βέβαια qanat υπάρχουν από αρχαιοτάτων χρόνων και στον ελλαδικό χώρο (Χορτιάτη, Σέρρες), όμως αδιαμφισβήτητα η πατέντα ανήκει στους Αρχαίους Πέρσες. Η δημιουργία των qanat απαιτεί τεχνογνωσία και οι qanatομάστορες της Yazd παραμένουν οι καλύτεροι στο Ιράν αν και το σύστημα σήμερα τείνει να εγκαταλειφτεί.
Το καλύτερο μέρος για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος του εγχειρήματος και να εντρυφήσει στις τεχνικές του λεπτομέρειες είναι στο Μουσείο του Νερού στη Yazd που στεγάζεται σε ένα ανακαινισμένο αρχοντικό. Εκεί μέσα από φωτογραφίες και ανάπλαση ενός προϋπάρχοντος qanat, αναδεικνύεται ο τρόπος κατασκευής του. Θεωρείται ότι σήμερα στο Ιράν υπάρχουν πάνω από 50,000 qanat.
Qanat στο Μουσείο Νερού της Yazd
Μουσείο Νερού της Yazd
Εγκαταλείποντας τα υλικά, θα καταπιαστώ με πνευματικά θέματα. Τον πανάρχαιο Ζωροαστρισμό που συνεχίζει πεισματικά να επιβιώνει στη Yazd. Από τους 150,000 σήμερα ανά τον κόσμο οπαδούς, οι 5,000 περίπου ζουν στη Yazd (αλλά και σε άλλες πόλεις του Ιράν).
Η Yazd κατέχει όμως ξεχωριστή θέση, καθώς εδώ υπάρχει ο ναός Ateshkadeh, της Ιερής Αιώνιας Φλόγας που θεωρείται ότι παραμένει άσβεστη από το 470 μΧ. Η Φωτιά θεωρείται ιερή στον Ζωροαστρισμό ως μέσο για πνευματική ενόραση και σοφία. Ο κομψός εξωτερικά ναός κοσμείται άνωθεν της κιονοστοιχίας από το σύμβολο του Ζωροαστρισμού, μια ανθρώπινη φιγούρα με φτερά πουλιού τα οποία δηλώνουν ότι πρέπει να σκέφτεσαι, να μιλάς και να συμπεριφέρεσαι με ευγένεια (μήπως να πάμε όλοι μας εκεί για ασκήσεις ευπρέπειας; ). Η φιγούρα κρατά ένα δακτυλίδι (συμβολίζει την υπακοή) ενώ το άλλο είναι σε ανάταση, δείγμα σεβασμού.
Το εσωτερικό είναι λιτό έως αδιάφορο. Η Ιερή Φλόγα είναι ορατή όπισθεν προστατευτικού τζαμιού, εντός μιας χάλκινης κολυμβήθρας. Σεβόμενος απόλυτα την ιερότητα του χώρου, απέφυγα να κάνω λουκούλλειους συνειρμούς καθώς η Ιερή Φλόγα παραπέμπει οπτικά περισσότερο σε αναμμένα κάρβουνα. :roll:
Nαός Ateshkadeh
Ο Ζωροαστρισμός, η πανάρχαια θρησκεία των Περσών, πήρε το όνομά της από τον ιδρυτή της Ζωροάστρη (Ζαρατούστρα επί το γνωστότερον), ιερέα που θεωρείται ότι έζησε στο Ιράν τον 6ο αιώνα π.Χ. Η διδασκαλία του Ζωροαστρισμού βρίσκεται γραμμένη στο Ιερό βιβλίο Αβέστα (γνώση). Αν και αρχικά μονοθεϊστική θρησκεία ο Ζωροαστρισμός δέχεται την ύπαρξη δύο Θεοτήτων, του υπέρτατου Άχουρα -Μάσδα (ο Σοφός Κύριος) που είναι ο Θεός του καλού, και του Αριμάν, που είναι ο Θεός του κακού και οι οποίοι βρίσκονται σε αέναο αγώνα μεταξύ τους.
Μια χιλιετία επικράτησε ο Ζωροαστρισμός στο ιρανικό οροπέδιο, αφού το 645 μΧ η Περσία ενσωματώθηκε στη σφαίρα επιρροής του Ισλάμ.
Όμως αυτό που με συγκλόνισε είναι η οπτική του θανάτου στο Ζωροαστρισμό. Καθώς τα στοιχεία της γης και του αέρα θεωρούνται αγνά, τα νεκρά σώματα δεν υποβάλλονταν σε ταφή (για να μην μολυνθεί η γη) και δεν καίγονταν (για να μην μολυνθεί ο αέρας).
Έτσι δημιουργήθηκαν ειδικοί χώροι με το ατμοσφαιρικό όνομα Πύργοι της Σιωπής. Αυτοί είναι κυκλικοί χώροι στην κορυφή ενός λοφίσκου εκτός των ορίων της πόλης με διαμορφωμένους ομόκεντρους κύκλους από πέτρες. Μετά την προετοιμασία του νεκρού και το τριήμερο θρήνο, το σώμα του αφηνόταν βορά στα όρνια στους Πύργους της Σιωπής. Η παράδοση λέει ότι αν το όρνιο κατασπάραζε πρώτα το δεξί μάτι του νεκρού, τότε ο αποδημήσας είχε καλή τύχη στον άλλο κόσμο. Αν ήταν το αριστερό, τότε σκούρα τα πράγματα!! Η πρακτική αυτή εγκαταλείφτηκε το 1960. Οι νεκροί πλέον θάβονται σε νεκροταφεία αλλά σε τάφους με τσιμεντένια τοιχώματα ώστε να μην μολυνθεί το έδαφος.
Επισκεφθήκαμε Πύργους Σιωπής και οφείλω να ομολογήσω ότι μια το άνυδρο γυμνό τοπίο, μια η ιδιαιτερότητα του χώρου, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα ήταν ιδιαίτερα υποβλητική. Ακόμα περισσότερο που σκάβοντας το χώμα ανακαλύψαμε υπολείμματα οστών….
Πύργοι της Σιωπής
Θέα από τους Πύργους της Σιωπής
To προηγούμενο βράδυ στο ξενοδοχείο, εκτός της εκλεκτής παρέας με τα υπέροχα μάτια, κάπου μεταξύ δακτυλιδιών καπνού και παιχνιδιάρικων ήχων από τις μπουρμπουλήθρες του qalyan μου, μας πλησίασαν δύο νεαρά παιδιά που μας συστήθηκαν σαν οπαδοί του ζωροαστρισμού. Εγώ μόνο τούμπες δεν έκανα που θα είχα την ευκαιρία να συζητήσω για τον Ζωροαστρισμό και τα υπαρκτά προβλήματά τους στο ισλαμικό περιβάλλον (λες και δεν είχαν άλλη σκασίλα). Επειδή ήταν αργά, ορίσαμε ραντεβού την επομένη καθώς προθυμοποιήθηκαν (λέει) να μας ξεναγήσουν στη πόλη τους.
Ξημέρωσε λοιπόν το πρώτο πρωινό στη Yazd που μας βρήκε ολίγον σαν δαρμένους. Το στρώμα του κρεβατιού στο ξενοδοχείο δεν ήταν και Μediastrom, κάτι σε sleeping bag πάνω σε τσιμέντο έφερνε και το ταπεινό μας σαρκίο είχε υποφέρει ολονυκτίς. Ουδαμώς αυτό έδειξε να μας πτοεί!
Α! Κι αν τους είδατε εσείς τους ζωροαστριτοπαδούς, άλλο τόσο κι εμείς. Ακόμα στη Υazd θα ξεροσταλιάζαμε περιμένοντάς τους
. Πήραμε κι εμείς τα ποδαράκια μας και ξεκινήσαμε τη μοναχική μας περιήγηση στη Yazd.Το ξενοδοχείο μας είχε το πλεονέκτημα να βρίσκεται σχεδόν δίπλα στο τζαμί Jameh κι αυτό ήταν και το σημείο έναρξης του περιπάτου μας. Άλλο ένα τζαμί θα μου πείτε από τα πλείστα που θα επισκεπτόμασταν στο σιιτικό Ιράν. Κι όμως η είσοδός του κατάφορτη από περίτεχνα πολύχρωμα πλακίδια με τους δύο πανύψηλους μιναρέδες των 48 μέτρων με μια επιγραφή του 15ου αιώνα, το κάνουν να ξεχωρίζει. Εδώ διαδραματίζεται το εξής αξιοπερίεργο: γυναίκες που φορούν κλειδαριές στις μαντήλες τους σκαρφαλώνουν στη κορφή των μιναρέδων. Από κει κάθε Παρασκευή πετούν τα κλειδιά τους στο αίθριο του τζαμιού. Όποιος άντρας σηκώσει το κλειδί, εκείνη του επιτρέπει να ανοίξει την κλειδαριά και τότε του προσφέρει γλυκά ή ακόμα (άκουσον άκουσον) και το χέρι της δια βίου συμβίωση
! Ούτε προξενήτρες, ούτε ιντερνέτι, ούτε τίποτα. Μετά τα σταμνιά της Βασιλειάδου, οι κλειδαριές της Yazd!! Εγγυημένη αποτελεσματικότητα! Περίμενα κι εγώ πάλι ότι το αδιαμφισβήτητο κάλλος μου θα προκαλέσει σωρεία πτώσεων κλειδιών επί της κεφαλής μου, όμως βρέθηκα εκεί λάθος μέρα. Έτσι έχασαν κάθε ελπίδα οι επίγονοί μου να φέρουν πλούσια πέρσικα ματοτσίνορα .
To τζαμί Jameh (στο βάθος) και σε πρώτο φόντο ο τρούλος του μαυσωλείου Seyed Roknaddin
Το υπόλοιπο της διαδρομής ήταν ένα ατέρμονο πήγαινε έλα στα δαιδαλώδη δρομάκια όπου επισκεφθήκαμε το μαυσωλείο του Seyed Roknaddin με τον περίτεχνο τρούλο, το παλιό αρχοντικό ηλικίας 150 ετών Khan-e Lari με τις παραδοσιακές πόρτες και τα βιτρό του και την φημολογούμενη φυλακή του Αλέξανδρου, πριν καταλήξουμε στο τρίπατο Amir Chakhmaq Complex που υποψιάζομαι ότι είναι το σήμα κατατεθέν της Yazd αν κρίνω από την περίοπτη θέση του. Εντυπωσιακό με τη πρώτη ματιά, αλλά… αυτό που βλέπετε, αυτό είναι όλο. Πρακτικά μια πρόσοψη!! Ευτυχώς μια κλίμακα σου επιτρέπει να ανέβεις στα ψηλά και να ρεμβάσεις το πανόραμα της Yazd με τα γήινα χρώματα των σπιτιών της και τους διάσπαρτους τρούλους και μιναρέδες των τζαμιών.
Amir Chakhmaq Complex
Πανόραμα της Yazd από το Amir Chakhmaq Complex
Μετά την επίσκεψη στο γειτονικό Μουσείο Νερού και το ζωροαστρικό ναό Ateshkadeh (που προανέφερα), κι ενώ είχα πια είχε αρχίσει η μέρα να μας αποχαιρετά, καταφύγαμε σαν πεινασμένοι λύκοι στο Hamum-e Khan Restaurant. Kαλά το καταλάβατε, εστιατόριο σε αναπαλαιωμένο πρώην χαμάμ. Ωραίο, περιποιημένο, ιδιαίτερο, καθαρό, αν λείπανε δε κι αυτά τα φώτα neon όλα θα ήταν ατμοσφαιρικότερα
. Χορτάτοι περπατήσαμε πίσω στο ξενοδοχείο μας για να απολαύσουμε το βραδινό μας τσάι συνοδεία του επιβεβλημένου qalyan.
Hamum-e Khan Restaurant
Η επόμενη μέρα ήταν αφιερωμένη στα αξιοθέατα εκτός των τειχών της πόλης. Μέσω του ξενοδοχείου κλείσαμε ένα ολοήμερο τουρ. Ο Αλί Νο3 (που και ψύλλο πετάλωνε), μας παράλαβε από το ξενοδοχείο μαζί κι ένα ξανθομπάμπουρα Ελβετό που έκανε το διδακτορικό του (λέει) πάνω στο δρόμο του μεταξιού. «Που να σου καεί ο σκληρός που το έχεις αποθηκεύσει», σκέφτηκα με κακεντρέχεια κι αβυσσαλέο μίσος για μερικούς που συνδυάζουν διδακτορικά και ταξίδια
.Ο Αλί Νο3 με το γνωστό αγνώστου ταυτότητας αμάξι, μας οδήγησε αρχικά μέσα από ένα άγονο τοπίο καμιά 80 χλμ από τη Yazd, στο χιλιόχρονο χωριό φάντασμα Kharanaq. Αφού επισκεφθήκαμε το ανακαινισμένο καραβανσεράι στην άκρη του χωριού, περιδιαβήκαμε τα ατμοσφαιρικά σκονισμένα στενά του ανάμεσα στα ερείπια των σπιτιών για να δούμε τον «κουνιστό» μιναρέ. Και για να αποφύγω τις παρεξηγήσεις, αν κανείς καταφέρει να σκαρφαλώσει στη κορυφή του έχει την αίσθηση ότι ο μιναρές μετακινείται σαν σε σεισμό. Προσωπική εμπειρία δεν μπορώ να σας μεταφέρω. Αφενός φράκαρα στη στενή είσοδο του μιναρέ και ήταν αδύνατη η περαιτέρω αναρρίχηση :roll:, αφετέρου από σεισμούς ξέρουμε καλά και κανένα καημό δεν είχα να ανακαλέσω την εμπειρία.
Kharanaq
Επόμενη στάση στο Chak Chak. Αυτό το παιχνιδιάρικο όνομα ανήκει στο σημαντικότερο ζωροαστρικό προσκύνημα στο Ιράν. Κάτι σε Παναγία της Τήνου να πω; Χτισμένο στο πουθενά στις παρυφές ενός λόφου, το προσκύνημα αρχιτεκτονικά κερδίζει άνετα βραβείο κακογουστιάς αν και η θέα προς την έρημο είναι υπέροχη.
Ο κυρίως ναός της φωτιάς Pir-e Sabz μέσα σε μια σπηλιά στο βράχο φέρει μια εξαίσια βαριά ανάγλυφη χάλκινη πόρτα. Εδώ μεταξύ 14-18 Ιουνίου συρρέουν οι πιστοί για την ετήσια γιορτή τους. Τον υπόλοιπο χρόνο μοναδικός κάτοικος φαίνεται να είναι ο υπέργηρος φύλακας του ναού.
Το chak chak είναι ο ήχος των πιπτόντων σταγόνων νερού στη σπηλιά. Η παράδοση λέει ότι το 637 μΧ μια πριγκίπισσα κατέφυγε εδώ διωγμένη από τους άραβες. Ελλείψει νερού, χτύπησε το κοντάρι της στο βράχο και τότε άρχισαν να πέφτουν σταγόνες…chak chak chak…
Ναός της φωτιάς Pir-e Sabz στο Chak Chak
Με τις ευλογίες του Ζαρατούστρα, συνεχίσαμε το δρόμο μας με σύντομες στάσεις στα χωριά Meybod (είχε ένα παλιό ταχυδρομείο, ένα icehouse, ένα καραβανσεράι και τα ερείπια ενός κάστρου) και το Αrdakan όπου η στάση είχε αποκλειστικό σκοπό να δοκιμάσουμε κεμπαπ καμήλας
. Δεν ανακαλώ κάποια δυσάρεστη γευστική εμπειρία, άρα μάλλον τα καταβροχθίσαμε με περισσή βουλιμία.Αφού επισκεφθήκαμε τέλος τους προαναφερθέντες Πύργους της Σιωπής, καταλήξαμε στο ξενοδοχείο μας για το κλασσικό τσάι μετά qalyan.
Ώρα για ξεκούραση. Αύριο σαλπάρουμε νοτιοανατολικά για Kerman
Attachments
Last edited:
... άντε έχουν αρχίσει πάλι να πέφτουν τα στοιχήματα για το ρόλο του Ξέρξη, του Αλί και του ταξιδιωτικού έρωτα στην εξέλιξη της ιστορίας σου 
