hydronetta
Member
- Μηνύματα
- 4.171
- Likes
- 14.604
- Επόμενο Ταξίδι
- ???
- Ταξίδι-Όνειρο
- όπου δεν έχω πάει
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- Κεφάλαιο 2ο][B]Διαδρομή Κατάπολα – Παραλία Μαλτέζι[/B
- Κεφάλαιο 3ο][B]Διαδρομή Χώρα – Μοναστήρι Χοζοβιώτισσας – Αγ.Άννα[/B
- Κεφάλαιο 4ο][B]Διαδρομή Κατάπολα – Αρχαία Μινώα[/B
- Κεφάλαιο 5ο][B]To απόλυτο αμοργιανό trekking: Μονή Χοζοβιώτισσας – Αιγιάλη (Μέρος 1ο)[/B
- Κεφάλαιο 6ο][B]To απόλυτο αμοργιανό trekking: Μονή Χοζοβιώτισσας – Αιγιάλη (Μέρος 2ο)[/B
- Κεφάλαιο 7ο][B]H Aμοργός με τα μάτια ενός ροζ γουρουνιού![/B
- Κεφάλαιο 8ο (by galat)][B]Στην παλιά στράτα[/B
Μια σοφή ρύση λέει: «Ποτέ μη λες ποτέ»
Είχα εκφράσει δημοσίως στο φόρουμ ότι δυστυχώς δεν έβρισκα συνοδοιπόρους για να πραγματοποιήσω τη διαδρομή από το Μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας προς τον κόλπο της Αιγιάλης.
Την «παλιά στράτα», μια διαδρομή που διατρέχει σχεδόν το μισό νησί και έχει συνολική διάρκεια κατά τους οδηγούς 4 ωρών.
Κι ενώ βρισκόμουν σε νιρβάνα συνοδεία ψημένης ρακής, ο ήχος του κινητού με ανέσυρε στην πραγματικότητα.
Ο εκλεκτός συμφορουμίτης galat από την άλλη γραμμή του τηλεφώνου, μου γνωστοποιούσε την από ετών επιθυμία του να διαβεί τη διαδρομή αυτή. Και μου διαβεβαίωσε την πρόθεση του το Σ/Κ να κατέβει στην Αμοργό με αποκλειστικό σκοπό να πραγματοποιήσουμε παρέα την πεζοπορία.
Τελικά στο τόλμημα αυτό προστέθηκε και τρίτος στη παρέα, ο travelogatos (έτερον μέλος της κοινότητάς μας) που ως μαύρος γάτος στην αυλή της Κλεοπάτρας σε προηγούμενη ζωή, νιαούρισε διστακτικά στην αρχή, ενέκυψε όμως εύκολα στη πεζοπορική πρόκληση.
Ο galat έφθασε στην Αμοργό οργανωμένος. Με τις σημειώσεις, το χάρτη του, έχοντας επισταμένως μελετήσει τη διαδρομή για αποστάσεις και υψομετρικές διαφορές στο google earth. Εγώ συνέδραμα μόνο παραθέτοντας τον εξαιρετικό οδηγό (που προμηθεύτηκα εντοπίως στα Κατάπολα): «Οδοιπορικό στην Αμοργό», της Πολιτιστικής Εταιρείας Αρχιπέλαγος.
Η πεζοπορία προγραμματίστηκε για Σάββατο μεσημέρι αφού έγιναν οι δέουσες επικλήσεις στη Παναγία τη Χοζοβιώτισσα να μην επικρατήσει άπνοια εκείνη τη μέρα και μας ταλαιπωρήσει ο λίβας του μεσημεριού. Και οι δεήσεις μας εισακούσθησαν με το παραπάνω καθώς και αέρας φυσούσε αλλά και χαμηλή νέφωση είχε απλωθεί σαν πέπλο ηλιοπροστασίας πάνω στους ορεινούς όγκους του νησιού.
Μετά από ένα δροσιστικό μπάνιο-γνωριμία με τη παραλία του Μούρου για τους νιοφερμένους, ένα ελαφρύ γεύμα για να διατηρήσουμε επίπεδα γλυκόζης καθ’ όλη τη διαδρομή, εφοδιαστήκαμε με νεράκι και μέσα στο μεσημέρι παρκάραμε το αυτοκίνητο στο μικρό παρκινγκ της Μονής, με τους αέρηδες να λυσσομανάνε στο Αιγαίο.
14:40 πήραμε το ανηφορικό μονοπάτι που οδηγεί προς τη μονή, αποθανατίζοντας εαυτούς στο φακό με παχιά χαμόγελα. Απορούσα τι έκφραση θα είχε το πρόσωπό μας μετά από 11χλμ ποδαρόδρομου στο μονοπάτι της Αμοργού, ανεβοκατεβαίνοντας από τα 200- στα 400+ μέτρα υψόμετρο και τούμπαλιν μέχρι να κατηφορίσουμε στο επίπεδο της θάλασσας στο κόλπο τη Αιγιάλης.
Αποχαιρετώντας τη Μονή της Χοζοβιώτισσας
Στον περίβολο της μονής η σχετική ένδειξη προειδοποιεί τον οδοιπόρο ότι η Αιγιάλη απέχει 3:30 ώρες με τα πόδια. Δεν είχαμε κάποια φιλοδοξία να κάνουμε ρεκόρ, άλλωστε με το ραχάτι μας σκοπεύαμε να πεζοπορούμε κάνοντας στάσεις για τις απαραίτητες φωτογραφίες, να πιούμε μια στάλα νερό και να ξεκουράσουμε το σαρκίο μας.
Ρεματιά στη διαδρομή του μονοπατιού
Αμέσως μετά ξεκινά το ανηφορικό μονοπάτι με τον ορεινό όγκο του Προφήτη Ηλία αριστερά και το απέραντο γαλάζιο δεξιά. Η διαδρομή συνεχίζεται στη περιοχή Κάψαλα όπου έπρεπε να διασχίσουμε μια εκτεταμένη σάρα.
Όπως με πληροφόρησε ο galat σάρα είναι η πλαγιά βουνού της οποίας η επιφάνεια καλύπτεται από χαλίκια, με αποτέλεσμα να γίνεται δύσκολη η ανάβαση. Ετοιμαζόμουνα χαριτολογώντας να κάνω την ετυμολογική ανάλυση για τη γνωστή φράση «η σάρα και η μάρα», όμως το να διασχίζεις μια σάρα απαιτούσε αρκετή προσοχή. Έπρεπε να ισορροπείς σε κάθε βήμα σου αν δεν επιθυμούσες να ροβολήσεις κι εσύ τη πλαγιά, σ’ένα σχεδόν ανύπαρκτο μονοπάτι ανάμεσα σε κινούμενες πέτρες που ξεκινούσαν από τα ριζά του βουνού και οδηγούσαν κατευθείαν στη θάλασσα καμιά 200αριά μέτρα χαμηλότερα.
Η σάρα
Περνώντας τα δύσκολα ακολουθούσαμε ένα ορεινό μονοπάτι που σταδιακά μας οδήγησε σε ύψος 350 μέτρων. Σ’όλη τη διαδρομή τα ερύφια ήταν μοναδικοί μάρτυρες της προσπάθειάς μας. Οι αξιοπρεπείς τουρίστες λιάζονταν στις παραλίες ή έπιναν τη ρακή τους χαλαρά…
Τα ερίφια μας κοιτούν απορρημένα (photo by galat)
Το τοπίο άγονο με τον ορεινό όγκο του Προφήτη Ηλία να ορθώνεται αριστερά μας για να χαθεί στη κατωφέρεια στις άξενες ανατολικές ακτές του νησιού. Διάσπαρτοι πέτρινοι ογκόλιθοι φυτεμένοι στο χώμα, εναλλάσσονταν με χαμηλή βλάστηση και σποραδικά καμιά στάνη από ξερολιθιά. Όσο απλώνεται το μάτι μόνο οι απόκρημνες ακτές και το γαλάζιο της θάλασσας να ενώνεται μ’αυτό του ουρανού. Δεν είναι τυχαίο ότι η περιοχή αποτέλεσε την πρώτη κοιτίδα ασκητισμού στα μεσοβυζαντινά χρόνια πριν την ίδρυση της Μονής.
Ο ορεινός όγκος του Προφήτη Ηλία
Ογκόλιθοι με φόντο τις απότομες ανατολικές ακτές της Αμοργού
Σχεδόν κανά μισάωρο μετά την έναρξη του οδοιπορικού μας, συναντήσαμε την πρώτη παράκαμψη προς το ανηφορικό και σχετικά δύσβατο μονοπάτι για το βραχοσκεπές βυζαντινό ξωκλήσι της Παναγιάς της Θεοσκέπαστης. Σμιλεμένο μες το βράχο μας αγνάντευε από ψηλά όσο συνεχίζαμε τη πορεία μας. Λίγο πιο κάτω μια νέα διασταύρωση με σήμανση αριστερά προς τη μεριά της θάλασσας, οδηγούσε στο ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου το οποίο χρονολογείται από τον 17ο αιώνα και έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον για τις μεταβυζαντινές τοιχογραφίες του. Δυστυχώς λόγω περιορισμένου χρόνου και αδυναμίας εύρεσης του κλειδιού δεν επισκεφθήκαμε κανένα από τα δύο κι έτσι αρκέστηκα στις αναφορές και τις εικόνες του οδηγού μου.
Η σήμανση για το ξωκλήσι της Θεοσκέπαστης
Λίγο μετά το μονοπάτι μετατράπηκε σε ένα ευρύ βατό χωματόδρομο. Άγνωστο με ποια λογική ή φιλοδοξία ανοίχτηκε αυτός ο δρόμος...
Καμιά ώρα μετά από τη Μονή φτάσαμε σ’ένα διάσελο, θέση γνωστή σαν Ξενοδοχειό. Η χαμηλή νέφωση δημιουργούσε ένα ομιχλώδες ατμοσφαιρικό σκηνικό. Το όνομα προκύπτει από το γεγονός ότι εκεί υπήρχε ξενώνας από τους μεσαιωνικούς χρόνους για τους οδοιπόρους. Αν και σήμερα κανείς βλέπει το ψηλό αυλόγυρό του, τα πέτρινα οικήματά του έχουν μετατραπεί σε στάνες.
Ξενοδοχειό
Ήδη στο πλάτωμα αυτό κανείς ατενίζει πια και τη βορειοδυτική πλευρά του νησιού με το νησί της Νικουριάς επιβλητικό καταμεσίς της θάλασσας.
Η θέα προς τη Νικουριά
Τα εύκολα όμως τελείωσαν. Ο δρόμος μετατράπηκε σε ένα σχετικά δυσδιάκριτο μονοπάτι ανάμεσα στα φρύγανα, τα όρια του οποίου σηματοδοτούσαν μικροί λίθινοι πυργίσκοι. Το έδαφος έγινε πιο δύσβατο με βράχους και θρυμματισμένες πέτρες να παρεμβάλλονται σε κάθε βήμα κάνοντας την πεζοπορία αρκετά επώδυνη για τα πόδια μου. Σε μια δυο περιπτώσεις κόντεψα να χάσω και την ισορροπία μου. Ευτυχώς σ’όλη τη διαδρομή η υπέροχη θέα μας συντρόφευε.
Κανά 20λεπτο μετά το Ξενοδοχειό συναντήσαμε 2 σπηλιές. Είναι η περιοχή που σηματοδοτεί τα όρια των Καψάλων και την είσοδο στη περιοχή του Χιλιομοδίου.
Οι 2 σπηλιές (photo by galat)
Το μονοπάτι τώρα έπαιρνε μια στροφή μεσόγεια και ΒΑ προς τη περιοχή του Αγριλιά. Μαντρότοιχοι από ξερολιθιές και διάσπαρτες στάνες δηλώνουν ότι η περιοχή είναι βοσκότοπος.
Αγριλιάς
Λίγο μετά το μονοπάτι γίνεται φαρδύτερο και γίνονται ήδη ορατά κάποια σημεία από τη παλιά λιθόστρωτη οδό. Διασχίζοντάς το στο βάθος διαγράφηκε ο οικισμός του Ασφοντυλίτη. Ήταν το μέσο της διαδρομής μας προς Αιγιάλη.
‘Ενοιωσα μια ανακούφιση γιατί τόση ώρα που περπατούσα, Ασφοντυλίτη έψαχνα και Ασφοντυλίτη δεν έβλεπα. Ο κατωφερής δρόμος προς τον οικισμό ήταν εξίσου κουραστικός για τις αρθρώσεις των ποδιών μου που είχαν αρχίσει να διαμαρτύρονται.
Οδεύοντας προς τον Ασφοντυλίτη
Μετά σχεδόν 2.30 ώρες περπάτημα φτάσαμε στα όρια του Ασφοντυλίτη. Αλλά γι’αυτό τον μοναδικό οικισμό και το υπόλοιπο του οδοιπορικού μας μέχρι την Αιγιάλη, θα σας τα διηγηθώ στο επόμενο κεφάλαιο….
YΓ. Ένα ευχαριστώ στον galat για την συνδρομή του στην φωτογραφική επένδυση της ιστορίας (μεταξύ μας εκείνος θα έπρεπε να γράψει το κεφάλαιο με τόση προετοιμασία που είχε κάνει)
Ασφοντυλίτης.
Πώς να περιγράψει κανείς αυτόν το οικισμό φάντασμα, με την μοναδική παραδοσιακή αρχιτεκτονική που θα μπορούσε να διεκδικήσει το χαρακτηρισμό μνημείου πολιτιστικής κληρονομιάς (κι ας είναι πλήρως εγκαταλελειμμένος). Αν τα κουρασμένα ήδη πόδια μας κι ο χρόνος δεν ήταν ανελέητοι εχθροί, ο Ασφοντυλίτης άξιζε μιας εκτενέστερης επίσκεψης ώστε ο επισκέπτης να αναπλάσει με τη φαντασία του τη μοναδικότητα του χώρου περιφερόμενος στα κακοτράχαλα στενά και τα ερείπια των σπιτιών. Συνεπώς προτείνω ακόμα κι αν δεν κάνετε το οδοιπορικό να επισκεφθείτε την περιοχή μέσω της ασφαλτοστρωμένης παράκαμψης στο δρόμο Χώρας-Αιγιάλης.
Το όνομά του ο Ασφοντυλίτης λέγεται ότι το πήρε από τους ασφοδέλους. Στην ουσία ήταν εποχικός οικισμός όπου οι βοσκοί παρέμεναν οδηγώντας τα κοπάδια τους στα ορεινά βοσκοτόπια για περισσότερους από έξη μήνες κάθε χρόνο, μετά το πανηγύρι του Αγίου Γεωργίου. Η θέση του έχει ρίζες ήδη στην πρωτοκυκλαδική εποχή αλλά και στους ιστορικούς χρόνους, όπως μαρτυράνε αρχαιολογικά ευρήματα.
Πρόκειται για έναν πρότυπο οικιστικό αγροτικό σχηματισμό με αρχιτεκτονικές καταβολές χιλιετιών. Μεγάλες ακατέργαστες πέτρες, άφθονες στη περιοχή, είναι το υλικό που γέννησε τον Ασφοντυλίτη και τον διατηρεί άθικτο στο χρόνο. Από τα οικήματα διατηρούνται οι εξωτερικοί τοίχοι, στο φυσικό χρώμα της πέτρας, καθώς και εσωτερικοί χώροι. Μόνο οι στέγες από κυπαρισσόδεντρο, λάσπη και φύκια έχουν καταρρεύσει πλήρως. Όπως αναφέρεται μέσα στα σπίτια σώζονται επίσης φούρνοι, χτιστά πέτρινα κρεβάτια και λίθινοι πάγκοι τα οποία δεν στάθηκε δυνατό να εντοπίσουμε λόγω έλλειψης χρόνου. Δίπλα από κάθε σπίτι υπάρχουν πολλά μικρότερα, που προορίζονταν για τα οικόσιτα ζώα ή ως αποθήκες των λιγοστών γεωργικών προϊόντων που παρήγαγε ο άγονος τόπος.
Κάτσαμε να πάρουμε μια ανάσα στο μοναδικό οικοδόμημα του Ασφοντυλίτη που είναι σοβαντισμένο, την εκκλησία του Αγίου Νικολάου (η μόδα με τα λευκά αιγαιοπελαγίτικα σπιτάκια είναι μεταγενέστερη).
Άγιος Νικόλαος στον Ασφοντυλίτη
Εκεί πίνοντας μια γουλιά νερό, το μάτι πλανιόταν σε εγκαταλελειμμένα χωράφια με ξερολιθιές να χάνονται στην απεραντοσύνη του Αιγαίου. Από δω ξεκινά και μια εναλλακτική οδοιπορική διαδρομή προς τη πλαγιά που ανοίγεται στο πέλαγος, τα Χάλαρα (εκκρεμότης για την επόμενη φορά).
Σ’ αυτόν τον οικισμό-φάντασμα τις περισσότερες ώρες της ημέρας δεν κινείται άνθρωπος, εκτός ίσως από κάποιους κτηνοτρόφους που διατηρούν εκεί στάνες. Περπατήσαμε ανάμεσα στα χαλάσματα, συναντώντας μόνο ένα ντόπιο πάνω στο γαϊδούρι του, γεννημένο στη χάση του φεγγαριού, τον οποίο ρωτήσαμε καταπούθε πέφτει ο δρόμος για την Αιγιάλη. Στάθηκε, μας κοίταζε επίμονα κι αφού μας τον υπέδειξε βάλθηκε να ρωτά αν τα γαϊδούρια στο τόπο μου είναι πιο ψηλά από το δικό του, πλέκοντας ταυτόχρονα εγκώμιο για την ανθεκτικότητα του τετράποδου που μπορούσε να κουβαλήσει 100 κιλά στις πλάτες του.
Ακολουθώντας τις οδηγίες βρεθήκαμε στην άκρη του οικισμού στο σημείο όπου βρίσκονταν πέτρινα πηγάδια, με νερό που αναβλύζει ολοχρονίς, τα οποία υποδέχονταν παλιότερα τους καταπονημένους περαστικούς.
Εκεί θα δει κανείς και τις βραχογραφίες του Ασφοντυλίτη.
Φιγούρες σκαλισμένες σε πέτρες της περιοχής. Αυτές τις φιλοτέχνησε κάποιος Μιχάλης Ρούσσος, που έζησε στις αρχές 20ού αιώνα και ήταν καθηλωμένος σε αναπηρική καρέκλα (προφανώς παραπληγικός). Λόγω της αναπηρίας του οι οικείοι του όταν είχαν δουλειές, τον πήγαιναν και τον εναπόθεταν σε κάποιο σημείο του οικισμού. Εκεί για να περνάει η ώρα του (αυτοδίδακτος) σκάλιζε με ένα σφυρί και ένα καλέμι τις πέτρες λαξεύοντας πάνω τους σκηνές από τη ζωή των ανθρώπων στον Ασφοντυλίτη: πανηγύρια με μουσικούς και χορευτές, ζώα, φιγούρες γυναικών και ονόματα ανθρώπων (κυρίως γυναικών). Εξ’ού και προκύπτει ότι. άγνωστο πώς, γνώριζε γραφή. Έργα του θεωρείται ότι υπάρχουν διάσπαρτα στον οικισμό και κυρίως σε υπέρθυρα.
Στη βραχογραφία αναγράφεται και το όνομα μιας Ανθούλας
Εγκαταλείψαμε τον οικισμό ακολουθώντας τα ανηφορικά λείψανα του παλιού μονοπατιού προς την ερημική Όξω Μεριά διασχίζοντας τις απότομες λαγκαδιές προς το κόλπο της Αιγιάλης με το νησί της Νικουριάς να ξεμυτίζει πίσω από τις κορφές σαν γυναικεία φιγούρα.
Στο δρόμο για τον Άγιο Μάμα (Όξω Μεριά)
Η επόμενη στάση μας ήταν στο ξωκλήσι του Αγίου Μάμα, κάτι που χρονικά σηματοδοτούσε ότι μας απέμενε μια ώρα ακόμα πριν φθάσουμε στο τελικό μας προορισμό.
Απομεινάρια της "παλιάς στράτας" κοντά στον Άγιο Μάμα
Άγιος Μάμας
Κοντά στο ξωκλήσι κάναμε μια μακροσκελέστερη στάση. Ξαπλώσαμε πάνω στα βράχια με στεναγμούς πόνου. Οι αρθρώσεις μου στα πόδια διαμαρτύρονταν εντόνως, όμως όλους μας αποζημίωνε η πανοραμική θέα. Από τη μια ο κόλπος και τα χωριά της Αιγιάλης και από την άλλη το νησί της Νικουριάς να αχνοφαίνεται καθώς το φως του ήλιου το αγκάλιαζε πορεύοντας στη δύση του. Και βέβαια οι πανταχού παρόντες αυτόπτες μάρτυρες, τα ερίφια σκαρφαλωμένα στα βράχια.
Η θέα προς τον κόλπο της Αιγιάλης
Η θέα προς τη Νικουριά
Η ανάπαυση αποδείχθηκε τελικά μάλλον κακή ιδέα.
Ξεκινήσαμε να περπατάμε σκεβρωμένοι, σέρνοντας τα πόδια μας. Ευτυχώς που το μονοπάτι ξεκινούσε τη κατωφέρεια προς το χωριό του Άνω Ποταμού. Το τοπίο με τ'αντερείσματα, τα κάτασπρα ορεινά χωριά φωλιασμένα σαν περιστέρια πάνω στους λόφους του κόλπου, ήταν λουσμένο σε ένα χρυσοπορφυρό χρώμα.
Φτάσαμε στα όρια του Άνω Ποταμού (180 μέτρα από το επίπεδο της θάλασσας) όπου ξεκίνησε μια επίπονη κάθοδος από τα τσιμεντοστρωμένα σοκάκια. Κατεβαίναμε μηχανικά λαχταρώντας να φτάσουμε στο τέρμα. Οι μυς των ποδιών πια άρχισαν να τρέμουν από τη κόπωση και τα συνεχή σκαλοπάτια. Μια μεγάλη κατηφόρα τελικά από τον Κάτω Ποταμό μας οδήγησε με ανακούφιση στη παραλία της Αιγιάλης.
Στη κάθοδο για την Αιγιάλη
Προσωπικά η παραλία δεν ήταν καθόλου του γούστου μου αν και πολλάκις καλύτερη των Καταπόλων. Προτίμησα να δροσίσω ποδαράκια μου πλατσουρίζοντας στη θάλασσα καθήμενος επί της προβλήτας.
Μόνο που ένα κύμα ήρθε απότομα… Κι εγώ προσπάθησα να αποφύγω να βραχεί το σορτσάκι ανασηκώνοντας τις άκρες του. Κίνηση μοιραία. Διότι σε λίγο είδα να επιπλέει στο νερό του λιμανιού μια μηχανή. «Για δες» είπα. «Μια μηχανή φτυστή η δική μου». Μόνο που δεν ήταν αλλουνού, αλλά όντως η δική μου, που στη απότομη κίνησή μου να αποφύγω να βραχώ γλίστρησε από τη τσέπη και έπεσε στο νερό. Εκεί λοιπόν ολοκληρώθηκαν οι μέρες, άδοξα, της ταπεινής μου Panasonic που πρόσφερε ρίγη συγκινήσεως στους αναγνώστες με τις λήψεις της στην ιστορία αυτή. Ευτυχώς που σώθηκε η κάρτα μνήμης…
Πεινώντας ως λύκοι μετά από τόσο περπάτημα αποφασίσαμε να δειπνήσουμε λουκούλλεια στη Λαγκάδα, όπου μετά από έρευνα στο φόρουμ, επιλέξαμε τη ταβέρνα του «Λουδάρου» με την ελπίδα να καταβροχθίσουμε τα ντόπια κρέατα. Άνθρακες ο θησαυρός. Μετριότατη κουζίνα και χωρίς ίχνος ντόπιου εριφίου να το ξεκοκαλίσουμε. Κατά πως φαίνεται το μαγαζί γνωρίζει ακμή και παρακμή…..
Η επιστροφή μας στο πάρκινγκ της Μονής όπου είχαμε αφήσει το αμάξι μας έγινε με ταξί (έναντι τιμήματος 28 ευρώ). Στη διάρκεια της διαδρομής ο ταξιτζής μας ενημέρωσε ότι μετά το Πάσχα η εικόνα της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας λιτανεύεται σ’όλη τη διαδρομή που ήδη περπατήσαμε.
Να μια ευκαιρία λοιπόν για όσους βρεθείτε στην Αμοργό την περίοδο εκείνη να ακολουθήσετε μαζί με το χριστεπώνυμο πλήρωμα το μακρύ οδοιπορικό της «παλιάς στράτας» στη καρδιά του νησιού.
Καλό κουράγιο!
Ηλιοβασίλεμα στην Αιγιάλη
YΓ. Ευχαριστίες στον galat για την οργάνωση και μαζί με τον travelogatos για τη παρέα τους στο οδοιπορικό.
Ας είναι αιωνία στο διαδίκτυο η μνήμη της μηχανούλας μου...
Αποφάσισα να γράψω και μερικές εντυπώσεις, προτάσεις και πληροφορίες σχετικά με την Αμοργό εκτός των οδοιπορικών μου εμπειριών στο νησί αλλά αντανακλούν τα προσωπικά μου γούστα (που δεν είναι αναγκαίο να συμπίπτουν με όλων, άρα δεκτές οι ενστάσεις).
Μετακίνηση προς/από Αμοργό:
Το καλοκαίρι 2011 που πήγα, τα μόνα καράβια που έπιαναν Αμοργό ήταν της Blue Star και το Superjet από Πειραιά.
Προσωπικά δεν συνιστώ το καταμαράν. Είναι ακριβότερο, κλειστοφοβικό όπως το έκοψα, δεν παίρνει αυτοκίνητα και το κυριότερο δεν είναι σημαντικά γρηγορότερο.
Τα Blue Star είναι μεν συμβατικά σκάφη (και οι 9.30 ώρες δεν παλεύονται) αλλά υπάρχει άνεση. Μην κλείσετε πρώτη θέση. Είναι παντελώς άβολη και το κλιματιστικό δημιουργεί συνθήκες πολικού ψύχους. Μείον η άφιξη στα Κατάπολα μέσα στο μαύρο βράδυ και η αναχώρηση στις 6 το πρωί. Η ανταπόκριση δεν είναι πάντα καθημερινή προς Κατάπολα.
Αντιθέτως για την αναχώρησή σας από το νησί συνιστώ το Blue Star 2 που έρχεται από Δωδεκάνησα και κάνει μόνο 5.30 ώρες για να φτάσει Πειραιά χωρίς να δέσει σε άλλο λιμάνι. Ατυχώς ελλιμενίζεται στα Κατάπολα κάθε Σάββατο και για την υψηλή περίοδο μόνο.
Υπάρχουν επίσης και άλλες εναλλακτικές αν συνδυάσετε την Αμοργό με άλλα Κυκλαδονήσια (Express Skopelitis, Artemis…).
Τα Κατάπολα είναι επίσης εξαιρετική βάση για ημερήσιες εκδρομές στις γειτονικές Μικρές Κυκλάδες με το Σκοπελίτη.
Μετακίνηση εντός Aμοργού:
Το νησί είναι μεγάλο και απαιτεί μέσο μετακίνησης.
Συνιστώ ανεπιφύλακτα να έχετε δικό σας μέσο καθώς οι διαδρομές είναι υπέροχες και απαιτούν συχνές στάσεις για φωτογραφίες. Παράλληλα πολλά μέρη δεν είναι εύκολα προσεγγίσιμα με τοπική συγκοινωνία.
Η οδήγηση απαιτεί προσοχή λόγω των συνεχών στροφών, ενώ στα ψηλά η χαμηλή νέφωση μπορεί να ελαττώσει σημαντικά την ορατότητα (κυρίως το χειμώνα όμως).
Ή θα χρεωθείτε κανά 150άρι ευρώ και θα φέρετε το δικό σας αυτοκίνητο με το καράβι ή θα νοικιάσετε εκεί. Γραφεία ενοικίασης υπάρχουν παντού. Σκεφτείτε το διπλά για μηχανάκι καθώς φυσά δυνατά στη Χώρα. Αν πάρετε το δικό σας αμάξι, καλό πλύσιμο στην επιστροφή στην Αθήνα. Το νησί έχει πολλή υγρασία και σκόνη (άπλωνες πετσέτα και το πρωί ήταν μούσκεμα).
Τα ΚΤΕΛ είναι καλά, φθηνά έχουν αξιοπρεπή δρομολόγια (αν έχετε την υπομονή).
Taxis on call υπάρχουν. Αν ξεμείνετε κάπου μέχρι αργά και είστε παρέα συμφέρουν.
Διαμονή
Παρότι αισθητικά αδιάφορα τελικά τα Κατάπολα είναι το βολικότερο κατ’εμέ μέρος να μείνετε. Παρότι ως φυσική ομορφιά με γοήτευσε περισσότερο ο κόλπος της Αιγιάλης, εντούτοις οικιστικά κανένα από τα χωριά της περιοχής (Θολάρια, Λαγκάδα) δεν μου έκανε «κλικ».
Κόλπος Αιγιάλης
Τα Θολάρια τα βρήκα άχρωμα εντελώς με μόνο αβαντάζ την εκπληκτική θέα προς το κόλπο της Αιγιάλης, τη δε Λαγκάδα απλώς γραφικότερη και πιο πράσινη. Άνω Κάτω Ποταμός κι Αιγιάλη συμπαθητικά.
Θολάρια
Λαγκάδα
Παράλληλα τα Κατάπολα σε σχέση με την Αιγιάλη είναι μόλις 6 χιλιόμετρα από τη Χώρα και επίσης κοντύτερα προς τις παραλίες που αξίζει κανείς να κάνει μπάνιο (Αγ.Άννα, Μούρος κλπ).
Διαμονή στη Χώρα, αν και είναι έτη φωτός ο καλύτερος και παραδοσιακότερος οικισμός, δεν την συνιστώ, γιατί μονίμως φυσάει και μπορεί να κάνει κρύο. Εντούτοις βρίσκεται στο στρατηγικότερο σημείο για μετακινήσεις.
Χώρα Αμοργού (photo by travelogatos)
Παραλίες
Αν θα μπορούσα να κάνω μια αξιολόγηση θα έλεγα ότι το top 3 μου ήταν:
Καμπί: Στην Αγία Άννα κοντά στη Χώρα. Κατεβαίνετε στη παραλία κάτω από τη καντίνα, ακολουθείτε το δυσδιάκριτο και σχετικά δύσβατο μονοπάτι δεξιά, πάνω στα βράχια, και καταλήγετε σε μια μικρή παραλία με βότσαλο. Λόγω του δύσβατου της προσέγγισης δεν προτιμάται από οικογένειες, αντιθέτως μαζεύει γυμνιστές. Είναι η μόνη που έχει θέα προς το Μοναστήρι και η αίσθηση ότι κολυμπάς και βλέπεις αυτή την εικόνα είναι μοναδική. Προσοχή είναι για μπάνιο μέχρι τις 5-6μμ. Μετά ο ήλιος πέφτει κι αν φυσάει θα κρυώνετε.
Καμπί
Γραμβούσα: Αυτή η παραλία βρίσκεται σε ένα νησάκι απέναντι από τη Καλοταρίτισσα στο νότιο άκρο της Αμοργού και πάτε αναγκαστικά με βαρκάκι. Ψιλό βοτσαλάκι, υπέροχα νερά, με ικανό μήκος και πλάτος. Στα μείον ότι μαζεύει αρκετό κόσμο (και ρακέτες) την υψηλή περίοδο. Τις άλλες περιόδους τα δρομολόγια είναι πιο αραιά. Δεν έχει υποδομές άρα πάρτε μαζί σας όλα τα απαραίτητα αν σκοπεύετε να μείνετε ώρες
Μούρος: Ωραίος αλλά δεν κέρδισε τη πρωτιά. Δυστυχώς λόγω της καλής οδικής πρόσβασης μαζεύει πολύ κόσμο την υψηλή περίοδο (ελάτε νωρίς). Ενδιαφέρουσες οι σπηλιές και οι μικρές παραλίες παραδίπλα. Δεν είναι από τις καλύτερες παραλίες για να μπεις και να βγεις από το νερό και υπάρχουν βράχια μέσα στη θάλασσα. Στα συν ότι μπορείτε να βρείτε κάποια γωνιά όπου οι υπερκείμενοι βράχοι προσφέρουν σκιά αναλόγως της ώρας. Διαθέτει 2 παρκινγκ καθώς και ταβέρνα
Από τις υπόλοιπες παραλίες:
Οι παραλίες της Αιγιάλης δεν μου είπαν τίποτα. Τόσο η κεντρική όσο και η Λεβρωσός. Ελεεινή ψιλή άμμος
Νικουριά: Πας με καραβάκι από Αγ.Παύλο. Διαθέτει καντίνα. Παραδίπλα ακολουθώντας μονοπάτι υπάρχει και δεύτερη παραλία πιο απομονωμένη.
Μου είπαν ότι είναι καλή, δυστυχώς δεν πρόκαμα να την επισκεφθώ.
Αγ. Παύλος: Απαράδεκτη και δε νομίζω να βουτάει κανείς εκεί. Χαλαρό το pool bar του ξενοδοχείου δίπλα από τη παραλία
Αγ. Άννα: Πολύ μικρές παραλίες με βότσαλο. Πρακτικά την αράζετε στα βράχια. Η θέα μοναδική προς την απόκρημνη ακτή που είναι το μοναστήρι. Όλα τα λεφτά η καντίνα με την ευγενέστατη κυρία που την διαχειρίζεται. Ποικιλία και καλές τιμές.
Κατάπολα: Απλώς ανεκτή και λύση απελπισίας. Φύκια, σκάφη, ο δρόμος πάνω από το κεφάλι σου…
Μαλτέζι (Κατάπολα): Με βάρκα ή με τα πόδια είναι η αξιοπρεπέστερη και κυρίως απάνεμη λύση κοντά στα Κατάπολα. Άμμος και ψιλό βοτσαλάκι. Υπάρχει beach bar και ομπρέλες αλλά όταν πήγαμε δεν λειτουργούσε. Μαζεύει κόσμο με τα γνωστά παρατράγουδα (ρακέτες)
Πλάκες (Κατάπολα): Βράχια με ότι αυτό σημαίνει και συνεπάγεται. Πηγαίνετε μόνο με βάρκα.
Αμμούδι: Ακολουθείτε παράκαμψη πριν την Αρκεσίνη. Παρκάρετε στο τέλος του δρόμου και μετά είναι κανά μισάωρο ποδαρόδρομος. Μικρή παραλία με βότσαλα. Δυστυχώς δεν έχω ιδία άποψη
Παραδείσια: Κοντά στην Αρκεσίνη. Μικρή παραλία. Την επηρεάζει ο βοριάς. Δεν με εντυπωσίασε αν και η θάλασσα εκεί είχε όμορφα χρώματα.
Παραδείσια (photo by galat)
Καλοταρίτισσα: Παρά τις συστάσεις δεν μου άρεσε. Μόνο θετικό μπορείς να μείνεις μέχρι αργά καθώς ο ήλιος δεν κρύβεται πίσω από βουνά. Κάκιστη κι ακριβή η καντίνα της. Καλύτερα πάτε Γραμβούσα εκτός αν θέλετε ομπρέλες, ξαπλώστρες και μουσική από την καντίνα.
Καλοταρίτισσα (photo by galat)
Διάσπαρτες θα βρείτε κι άλλες παραλίες τόσο στη περιοχή της Αιγιάλης ή των Καταπόλων. Σ’αυτό θα σας βοηθήσει ένας καλός χάρτης (Ανάβαση ή ΣΚΑΪ) Η πρόσβαση όμως σ’αυτές είναι δυσκολότερη (χωματόδρομοι + περπάτημα ή αποκλειστικά περπάτημα), ενώ οι περισσότερες είναι εκτεθειμένες στα μελτέμια.
Παραλία Αγίας Θέκλας, ανατολικά των Καταπόλων. Οδήγηση σε χωματόδρομο και ποδαρόδρομος θα σας οδηγήσει εκεί
Τέλος αν μείνετε αρκετές μέρες, κάντε μια μονοήμερη στο Άνω Κουφονήσι να φχαριστηθεί η ψυχούλα σας μπάνιο σε παραλίες.
Κουφονήσι beach
Φαγητό
Αδύνατο να έχω γευματίσει στο σύνολο των ταβερνών του νησιού. Υπάρχουν πάμπολλα κυρίως στη Χώρα, τα Κατάπολα και υποθέτω στο κόλπο της Αιγιάλης και γενικά οι τιμές τους ήταν σχετικά φθηνές. Θα μεταφέρω απλά την εμπειρία μου από αυτά που δοκίμασα. Γενικά στην Αμοργιανή κουζίνα τα κρεατικά έχουν την τιμητική τους και λιγότερο τα θαλασσινά. Δεν φείδονται μπαχαρικών στα κοκκινιστά…
Κατάπολα:
Corner: Το πρώτο στη σειρά από τα εστιατόρια στο λιμάνι των Κατάπολων ερχόμενος από τη Χώρα. Ήταν το στέκι μου καθώς ήταν κοντά στο κατάλυμά μου και είχα εξασφαλίσει …προνομιακές τιμές. Εξαιρετικό μαγειρευτό φαγητό: αρνάκι με πατάτες στο φούρνο ή φρικασέ, κουνέλι στιφάδο, πατατάτο, σουτζουκάκια σμυρνέικα.
Βιτσέντζος: Αξιοπρεπές φαγητό και προνομιούχος θέση στο Ξυλοκερατίδι δίπλα στη θάλασσα. Πάτε νωρίς να βρείτε τραπέζι δίπλα στο κύμα να το απολαύσετε
Αρμυρίκι: Στο Ξυλοκερατίδι πάνω κι αυτό στο κύμα. Δεν μου άρεσε η κουζίνα του. Τα λεφτά όλα το ψωμί παραγωγής τους
Μουράγιο: Δεν το δοκίμασα, αλλά μου έφαγαν τα αυτιά ότι έχει τα καλύτερα και φρεσκότερα ψαρικά. Άθλια θέση ακριβώς εκεί που δένει το καράβι.
Χώρα:
Λιοτρίβι: Στα υπέρ η θέα από τη ταράτσα του το δειλινό. Από τη μια το κάστρο της Χώρας κι από την άλλη το ηλιοβασίλεμα. Αξιοπρεπής κουζίνα αλλά δεν με κέρδισε αν και το τίμησα επανειλημμένα
Τσαγκαράδικο: Έφαγα ένα μεσημέρι μουσακά σε πήλινο. Δεν ενθουσιάστηκα…
Λεωνίδας: Παλιός καφενές. Εστιατόριο με υπόκρουση ρεμπέτικη μουσική. Συμπαθητική κουζίνα. Έμφαση σε τι άλλο;;; κρεατικά!
Κόλπος Αιγιάλης:
Μου έπεφτε μακριά και το μόνο που δοκίμασα ήταν ο Λουδάρος στην Λαγκάδα (σκέτη απογοήτευση).
Μου σύστησαν το Πανόραμα στα Θολάρια. Δεν το δοκίμασα αλλά τι πανόραμα είναι αυτό με θέα στους ηλιακούς του απέναντι κτηρίου;;; Χαλάστηκα με το που το είδα κι ας μου γαργάλαγαν τον οσφρητικό βλεννογόνο οι μυρωδιές.
Νότια Αμοργός (Αρκεσίνη και πέριξ):
Το Νο1 μου στην Αμοργό ήταν η ταβέρνα Γεωργαλίνης στη Βρούτση. Ντόπια κρεάτα και ζαρζαβατικά. Εξαιρετικά παϊδάκια και λαχταριστό κοκκινιστό μοσχάρι να λιώνει στο στόμα. Όμορφη αυλή με δροσερή πέργκολα. Μετά από μια βουτιά στο Μούρο ή τη Γραμβούσα ενδείκνυται.
Δεν πήγα στη Μαρουσώ στην Αρκεσίνη. Να τρώω πίσω από παραπέτασμα πλαστικού διαφανούς ανεμοφράκτη μου τη σπάει κι έτσι δεν μπήκα στο κόπο.
Tαβέρνα Γεωργαλίνης στη Βρούτση (photo by galat)
Όσον αφορά τώρα το γλυκοπωλείον Καλλιστώ στη Χώρα θα έλεγα ότι η διάσημη πορτοκαλόπιτα και σοκολατόπιτα δεν με ικανοποίησαν. Αντίθετα τσάκισα τη μηλόπιτα με παγωτό κανέλα. Τουλάχιστον όμως τα γλυκά της ήταν φρεσκότατα… Εκεί έμαθα το γλυκό μπανόφι (!)
Μπαράκια
Τώρα βρήκατε άνθρωπο….
Δοκίμασα το Τρίπορτο που είχε τη καλύτερη ψημένη ρακί και μου άρεσε το αίθριό του, το Botiglia, το Γιασεμί και το Καθ’οδόν (ωραίο…τσάι). Όλα στη Χώρα. Μη το σκέφτεστε δε λέει να πάτε κάπου αλλού. Εδώ χτυπάει η καρδιά της νυχτερινής ζωής….
Για την Αιγιάλη δεν παίρνω όρκο τι γίνεται το βράδυ.
Καφεμπαρ "Καθ'Οδόν", Χώρα
Περί ψημένης ρακής
Η ψημένη ρακή θυμίζει πολύ το ρακόμελο μόνο που περιέχει κι άλλα μυρωδικά. Πιείτε την εγγυημένα στο Τρίπορτο κι αν σας ενδιαφέρει να πάρετε καμιά νταμιτζάνα, αποταθείτε στο μαγαζί Οίκοθεν. Εκεί την ψωνίζετε είτε χύμα είτε σε ωραία μπουκάλια ζωγραφισμένα στο χέρι. Έμαθα πολλά για την ψημένη ρακή της Αμοργού. Δυστυχώς όπως μας εκμυστηρεύτηκαν, το νησί δεν έχει αρκετά αμπέλια που να παράγουν ικανή ποσότητα ρακής ώστε να καλύπτει τις ανάγκες ζήτησης. Ως εκ τούτου πολλοί καταφεύγουν στην φθηνή αλλά επικίνδυνη επιλογή του ξυλοπνεύματος (μεθυλική αλκοόλη) την οποία παστώνουν στα μυρωδικά έως και δαμάσκηνο για να κουκουλώσουν τη γεύση… Η ψημένη ρακή που πουλά το μαγαζί "Οίκοθεν" εισάγει τη ρακή του από τη Βέροια από αμπελοπαραγωγό και προσθέτει τα μυρωδικά και το μέλι στη συνέχεια.
Ψώνια
Άμα ντε και καλά θέλετε να ψωνίσετε, αγοράστε κάτι με στυλ… Υπέροχα φωτιστικά από ξύλο και φυσητό γυαλί, μοναδικές δημιουργίες του Ρομπέρτο που έχει το μαγαζί Οίκοθεν (φτιάχνει και τη ρακή). Έφυγα με ένα υπέροχο φωτιστικό για την κρεβατοκάμαρα μου και αναμένω τα λαμπατέρ! Πάντως στη Χώρα υπάρχουν μερικά μαγαζάκια που πουλάνε δημιουργίες ντόπιων καλλιτεχνών.
Λοιπά χρηστικά
ΑΤΜ της ΑΤΕ Βank στα Κατάπολα και τη Χώρα. Για Αιγιάλη δεν γνωρίζω.
Φαρμακεία στη Χώρα και την Αιγιάλη (πιο οργανωμένο είδα το δεύτερο)
Κέντρο Υγείας με 6 νοσηλευτές (!) στη Χώρα. Περιφερειακά Ιατρεία στην Αιγιάλη, Αρκεσίνη και Κατάπολα. Όλο το νησί εξυπηρετούσαν όσο ήμουν εκεί 3 ταλαίπωροι αγροτικοί, αλλά ουδείς εξειδικευμένος ιατρός πλήν….3 οδοντιάτρων!!! Τα σχόλια δικά σας….
Αξιομνημόνευτες στιγμές…
- Κάθε φορά που αντίκριζα τη θέα που απλώνεται προς τις απόκρημνες ακτές και το απέραντο γαλάζιο στο δρόμο από τη Χώρα προς το Μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας
- Η ενατένιση του υπέροχου έναστρου ουρανού όντας στο μπαλκόνι στη περιοχή Καλογερικό στη Χώρα (αν αντέχεται ο αέρας που λυσσομανά)
- Κάνοντας μπάνιο στο Καμπί με θέα το Μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας
- Η θέα της Νικουριάς που κέρδισε το τίτλο του κυκλαδίτικου ισοδύναμου των νορβηγικών Lofoten
Hλιοβασίλεμα με φόντο τη Νικουριά
- Η θέα του κόλπου της Αιγιάλης, είτε φτάνοντας από τη «παλιά στράτα», είτε από τα Θολάρια, είτε από το βραχοσκεπές ξωκλήσι της Αγίας Τριάδας στη Λαγκάδα
Ο κόλπος της Αιγιάλης από το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδας
Από τα Θολάρια ατενίζοντας τη Λαγκάδα
-Στα σοκάκια της Χώρας πρωί, με το παιχνίδισμα του φωτός και τη πλήρη απουσία κόσμου
- Όλα ανεξαιρέτως τα ηλιοβασιλέματα (από τη Χώρα, στα Κατάπολα, ή στο δρόμο από τη Χώρα για τα Κατάπολα
Δειλινό από το κάστρο στη Χώρα
-Στο στενό δρομάκι του γλυκοπωλείου Καλλιστώ στη Χώρα, με το ηλιοβασίλεμα να πυρώνει τους τοίχους των σπιτιών και τα ηχεία να παίζουν την «Προσωπογραφία της μητέρας μου» (το αγαπημένο μου από το Χαμόγελο της Τζοκόντα)
Λείπει μόνο η μουσική του Χατζηδάκι
- Όλα τα οδοιπορικά μου στο νησί, αλλά κυρίως η διαδρομή Μονή Χοζοβιώτισσας - Αιγιάλη με καλή παρέα
- Η αίσθηση της μοναδικής γοητείας του Ασφοντυλίτη και η συγκίνηση βλέποντας τις βραχογραφίες
- Μασουλώντας τα παϊδάκια ή το κοκκινιστό μοσχάρι στη ταβέρνα του Γεωργαλίνη στη Βρούτση (τι γουρούνι θα ήμουν αν δεν το ανέφερα)
Λόγω απουσίας μου θα γράψω καθυστερημένα και ‘γώ δυο πράγματα για όσα μας περιέγραψε με τον πάντα γλαφυρό, περιεκτικό και απολαυστικό του τρόπο ο αγαπητός φίλος hydronetta, τον οποίο, όπως και τον travelogato ευχαριστώ για την παρέα τους και για την ευκαιρία, που μου έδωσαν, να πραγματοποιήσουμε μαζί μια παλιά μου επιθυμία.
Την δεκαετία του 1990 στα πλαίσια υποστήριξης και ανάδειξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού, η τότε Νομαρχία Κυκλάδων σε συνεργασία με τους Δήμους αρκετών νησιών των Κυκλάδων προχώρησε στην συντήρηση παλαιών μονοπατιών, την σήμανσή τους και την έκδοση σχετικών περιπατητικών φυλλαδίων ή εκδόσεων. Στα πλαίσια αυτά εκδόθηκε το 2001 από την Πολιτιστική Εταιρεία Αρχιπέλαγος ο «πολιτιστικός περιπατητικός οδηγός : Οδοιπορικό στην Αμοργό», έκδοση για την οποία μας μίλησε ήδη ο φίλος hydronetta. Το έτος αυτό είχα επισκεφτεί το νησί, προμηθεύτηκα τον οδηγό, διάβασα όσα πολύ ωραία και ενδιαφέροντα αναφέρει για την ιστορία του νησιού και τα μονοπάτια του, εντυπωσιάστηκα από το απαράμιλλο κάλος της μονής της Χοζοβιώτισσας και του φυσικού της τοπίου και έφυγα με την υπόσχεση στον εαυτό μου να περπατήσω κάποια στιγμή την «παλιά στράτα», το παλαιό μονοπάτι, που υπήρξε για πολλούς αιώνες η μοναδική σύνδεση της Χώρας της Αμοργού με την Αιγιάλη.
Πέρασαν δέκα χρόνια από τότε χωρίς να πραγματοποιήσω την υπόσχεσή μου, αν και βρέθηκα αρκετές φορές στην Αμοργό για σύντομες επαγγελματικές επισκέψεις. Όταν ο φίλος hydronetta ξεκίνησε το θέμα αυτό με τον τίτλο «Πεζοπορία στην Αμοργό», πραγματικά έξυσε πληγές. Στο μυαλό μου σφηνώθηκε η ιδέα να κατέβω μέχρι την Αμοργό για να πραγματοποιήσουμε μαζί την πεζοπορία αυτή. Ταλαντευόμουνα μερικές μέρες, όταν η παρακάτω αναφορά του μου έδωσε την χαριστική βολή :
Έτσι προέκυψε η πεζοπορία για την οποία διαβάσατε παραπάνω.
Την πεζοπορία αυτή δεν την κάνει κανείς μόνο για την άσκηση, ή για την επαφή με την φύση, ή για την ευκαιρία για υπέροχες φωτογραφίες, ή για την καλή παρέα. Είναι συγχρόνως ένα ταξίδι στο παρελθόν. Τον ίδιο δρόμο περπάτησαν για αιώνες οι κάτοικοι του νησιού, όταν οι συνθήκες ζωής ήταν πολύ διαφορετικές από τις σημερινές.
Τα μονοπάτια υπήρξαν στο παρελθόν ένας σημαντικός δρόμος μετακίνησης. Όμως εδώ και πολλές δεκαετίες έχουν εγκαταλειφθεί και αντικατασταθεί με τους λεγόμενους «αμαξωτούς» δρόμους. Στα νησιά τα μονοπάτια διαμόρφωναν ένα πυκνό δίκτυο, που ένωνε τους οικισμούς μεταξύ τους και με τις αγροτικές και κτηνοτροφικές περιοχές και ήταν συνήθως λιθόστρωτα, βαθμιδωτά, λόγω του έντονου ανάγλυφου του εδάφους, δεν επέτρεπαν δηλαδή την κυκλοφορία παρά μόνον σε μουλάρια και πεζούς. Πολύ πιο μετά σε σχέση με την ηπειρωτική Ελλάδα αντικαταστάθηκαν και αυτά από δρόμους. Όμως για τρία νησιά του Αιγαίου, τα μονοπάτια είχαν μία ιδιαίτερη σημασία, λόγω του μεγάλου μήκους αυτών και του έντονα ορεινού ανάγλυφού τους, που έκανε σχεδόν αδύνατη την επικοινωνία από την μία άκρη του νησιού μέχρι την άλλη. Στην Ικαρία, στην Σάμο και στην Αμοργό η επικοινωνία στο νησί γινόταν πάντα πιο εύκολα δια θαλάσσης, γι’ αυτό και το πλοίο μέχρι και σήμερα αναγκάζεται να πιάνει σε δύο λιμάνια.
Ειδικά στην Αμοργό ο μοναδικός δρόμος που συνδέει την Αιγιάλη και το βόρειο μέρος του νησιού με την Χώρα και το υπόλοιπο νησί διανοίχτηκε την δεκαετία του ’70, αλλά ολοκληρώθηκε μόλις στις αρχές τις δεκαετίας του ’90. Έτσι η σημασία της «παλιάς στράτας» ήταν πάντα πολύ σημαντική.
Σε όλα σχεδόν τα νησιά των Κυκλάδων αυτό που κυριαρχεί σήμερα είναι μία αχαλίνωτη, άναρχη και ανεξέλεγκτη οικοδομική ανάπτυξη, με κτίσματα να ξεφυτρώνουν σε ακτές και κορυφογραμμές αλλοιώνοντας ανεπανόρθωτα το φυσικό περιβάλλον. Στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής της «παλιάς στράτας», κύρια στο τμήμα αυτής που βλέπει προς νότο, το φυσικό τοπίο παραμένει σχεδόν αναλλοίωτο, ίδιο με αυτό, που αντίκριζαν οι πρόγονοί μας αιώνες τώρα. Ελάχιστα κτίσματα και αυτά κτηνοτροφικής ή αγροτικής χρήσης, κτισμένα με την πέτρα της περιοχής και εναρμονιζόμενα απόλυτα στο περιβάλλον, όπως ήταν πάντα. Μοναδική παραφωνία ο χωματόδρομος, που διανοίχτηκε παράνομα από την περιοχή του Ξενοδοχείου προς τα Κάψαλα.
Παλιοί αγροτικοί οικισμοί, όπως ο οικισμός του Αγριλά, βρίσκονται εγκαταλελειμμένοι εδώ και δεκαετίες. Αντίθετα ο Ασφοντυλίτης, ενδιαφέρον δείγμα αγροτικής κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, διατηρεί ακόμα μερικούς κατοίκους, θυμίζει όμως μιαν εικόνα από το παρελθόν. Ο ασφαλτωμένος δρόμος έχει φτάσει μέχρι εδώ, όμως η κυκλοφορία τον περισσότερο καιρό είναι σχεδόν μηδενική, τόσο που να μην ενοχλεί το γεγονός ότι πριν την είσοδο στο χωριό ο δρόμος διακόπτεται από μια σιδερένια καγκελόπορτα που εμποδίζει τα κατσίκια του οικισμού να διασπαρούν στις γειτονικές πλαγιές. Πολλά κτίσματα είναι εγκαταλελειμμένα εδώ και δεκαετίες και όλα είναι ασοβάτιστα με ορατή ξηρολιθιά και υπέροχες καπνοδόχους, δένοντας απόλυτα με το βραχώδες και άγριο περιβάλλον. Μοναδική εξαίρεση ένα κτίσμα, που ο ιδιοκτήτης του προτίμησε να το ασπρίσει, καθώς και η εκκλησία του Άγιου Νικόλα. Εδώ, στην περιοχή με τα τρία πηγάδια και οι βραχογραφίες με την περίεργη ιστορία. Όσοι ενδιαφέρονται για τον Ασφοντυλίτη και την αρχιτεκτονική του, ενδιαφέρον είναι το άρθρο της αρχιτεκτόνισσας Β.Α. Μεταλληνού «Ο οικισμός του Ασφοντυλίτη στην Αμοργό». Ενδιαφέροντα επίσης είναι τα κείμενα και οι φωτογραφίες του δημοσιογράφου Ηλία Γ. Προβόπουλου «Οι βραχογραφίες του Ασφοντυλίτη» και το αγγλόφωνο του ιδίου «Old mysterious Stone graffittis in Asfontilitis», που ανάμεσα στα άλλα μιλάει και για τους μουσικούς του Ασφοντυλίτη, τα Βουγιουκλάκια.
Την παλιά στράτα όμως διάβαιναν οι κάτοικοι της Αμοργού όχι μόνον τους τελευταίους αιώνες, αλλά ήδη από την αρχαιότητα, από την εποχή του «Κυκλαδικού πολιτισμού» και μετέπειτα όταν συνέδεε τα βασίλεια της Μινώας και της Αιγιάλης. Ο αρχαίος αυτός δρόμος ταυτίζονταν ως προς την χάραξή του με την παλιά στράτα στα περισσότερα σημεία του, αν και πιστεύεται ότι σε ορισμένα σημεία ακολουθούσε υψηλότερες στάθμες. Σίγουρα πάντως περνούσε από το διάσελο του ξενοδοχείου και της Όξω Μεριάς και τον Αη Μάμα. Σε πολλά σημεία της διαδρομής συναντώνται πρωτοκυκλαδικά ευρήματα, ενώ στην περιοχή των Καψάλων ο Χρήστος Τσούντας, ο αρχαιολόγος που πρώτος χρησιμοποίησε τον όρο «κυκλαδικός ή πρωτοκυκλαδικός πολιτισμός», ανέσκαψε στην περιοχή 11 πρωτοκυκλαδικούς τάφους, με κτερίσματα, κυκλαδικά ειδώλια ιδιαίτερης τεχνοτροπίας, λεπίδες οψιανού και είδη κεραμικής και μεταλλοτεχνίας.
Η διαδρομή από το πάρκιγκ της μονής της Χοζοβιώτισσας προς την Αιγιάλη, μήκους 11,5 χλμ, ξεκινάει από υψόμετρο περίπου 80 μ. από την θάλασσα, ανεβαίνει απότομα στην μονή της Χοζοβιώτισσας στα 300 μ και συνεχίζει ανηφορικά μέχρι το διάσελο του ξενοδοχείου σε υψόμετρο 430 μ. Από το σημείο αυτό το μονοπάτι περνάει στην βόρεια πλευρά του βουνού σε βραχώδες έδαφος, όπου η σήμανση του μονοπατιού γίνεται από ειδικούς πέτρινους πυργίσκους. Κατηφορίζει σταδιακά προς τον παλιό οικισμό της Αγριλιάς, όπου και ξαναπερνάει στην νότια πλευρά του βουνού και τέλος φτάνει στον Ασφοντυλίτη σε υψόμετρο περίπου 230 μ. Από το σημείο αυτό ανηφορίζει και πάλι προς το διάσελο της Όξω Μεριάς και τον Αη Μάμα σε υψόμετρο 375 μ, απ’όπου και κατηφορίζει πλέον οριστικά προς τον οικισμό της Ποταμιάς και της Αιγιάλης. Η διαδρομή είναι προφανώς πιο δύσκολη αν την διανύσει κανείς από την Αιγιάλη προς την Μονή της Χοζοβιώτισσας, αφού έχει να ανέβει απότομα από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τον Άγιο Μάμα. Η διαδρομή θεωρείται μικρής δυσκολίας. Πιο δύσκολη και επίσης πολύ όμορφη θεωρείται η διαδρομή «Λαγκάδα - Αγιος Ιωάννης Θεολόγος – Σταυρός», όπου όπως λέγεται «Τα τελευταία περίπου 20 λεπτά θέλουν ιδιαίτερη προσοχή, καθώς το μονοπάτι διατρέχει τις απότομες πλαγιές του Κρούκελου με τους απύθμενους γκρεμούς των περίπου 600 μέτρων να καραδοκούν….». Ίσως μια πρόκληση για το μέλλον…
H διαδρομή σε οριζοντιογραφία και μηκοτομή, σύμφωνα με το google earth
Ασφοντυλίτης
Εγκαταλελειμμένο και το παλιό δίκτυο της ΔΕΗ με τις κοντές κολωνες, που πήγαινε ρεύμα στον Ασφοντυλίτη από την Αιγιάλη ακολουθόντας την παλιά στράτα.
Σε όλη την διαδρομή τα κατσίκια με το άγρυπνο βλέμα τους μας παρακολουθούσαν
Οι πέτρινοι κώνοι, που σηματοδοτούν το μονοπάτι στα βραχώδη του τμήματα
Attachments
Last edited:
