Ρωσία Ο αιχμάλωτος του Καυκάσου

[hydronetta]

Κεφ.7 Νταγκεστάν: Oι καλλιτέχνες του Untsukul

Παρόλη τη χθεσινοβραδινή γκρίνια μου, η πορεία προς το χωριό Untsukul όπου προβλεπόταν η επόμενη στάση, γινόταν στην ίδια διαδρομή στο φαράγγι του ποταμιού Αndiskoye koysu, κάτι που με αποζημίωσε με κάμποσες ημερήσιες λήψεις για να βγάλω το άχτι μου.

Το χωριό Untsukul που κατοικείται από Αβάρους, φωλιασμένο ανάμεσα στα βουνά του νότιου Dagestan, όσο κι αν φαίνεται σαν μια απομακρυσμένη και δυσπρόσιτη περιοχή, είναι το κέντρο μιας από τις πιο γνωστές τέχνες του Βόρειου Καυκάσου ήδη από τον 17ο αιώνα με διεθνή μάλιστα απήχηση. Όπως γνωστοί είναι οι χρυσοχόοι από το Kubachi, οι κατασκευαστές κοσμημάτων στο Gotsatl, οι αγγειοπλάστες από το Balkhar, στο χωριό αυτό την τιμητική τους έχουν οι τεχνίτες του ξύλου. Εδώ σε χειροποίητα ξύλινα αντικείμενα με επιδεξιότητα ενσωματώνουν κομμάτια μετάλλου δημιουργώντας διάφορα μοτίβα και μεταλλάσοντας τα σε κομψοτεχνήματα.

Αφού απολαύσαμε αρχικά μια πανοραμική άποψη του χωριού και των βουνών τριγύρω, ο Timur μας πήγε στο σπίτι/εργαστήριο ενός εκ των καλλιτεχνών. Εκεί είχαμε την ευκαιρία να μας κάνει μια σύντομη επίδειξη πως κατασκευάζονται αυτά τα κομψοτεχνήματα και να ψωνίσουμε κάτι για ενθύμιο.

Ο νεαρός καλλιτέχνης προθυμοποιήθηκε και να μας φιλέψει ένα τσάι στο σπιτικό του. Αλλά τι σπιτικό! Τι ταπετσαρία ήταν αυτή στο σαλόνι με υπερμεγέθεις λουδοβίκειους καναπέδες και στο άσχετο ένας μαλλιαρός αρκούδος στη γωνία για σουρεαλιστικό ντεκόρ. Τι υπερπαραγωγή κι η κουζίνα (τόση σε μέγεθος ούτε το σαλόνι μου), όπου μας σερβιρίστηκε το τσάι από την αμίλητη σύζυγο του καλλιτέχνη.

Αποχαιρετήσαμε το Untsukul και τραβήξαμε ρότα για τον τελευταίο σταθμό του οδοιπορικού μας στο Νταγκεστάν: μια πανοραμική άποψη του εντυπωσιακού φαραγγιού Glavnyy Sulatskiy (Главный Сулакский Каньон) το οποίο διασχίζει με τα τυρκουάζ νερά του ο ποταμός Sulak. Είναι ένα από τα βαθύτερα φαράγγια στον κόσμο και το βαθύτερο στην Ευρώπη. Το βάθος του φτάνει τα 1920 μέτρα και το μήκος του τα 53 χλμ.
Είναι ένα από τα πιο διάσημα και δημοφιλή φυσικά αξιοθέατα του Νταγκεστάν.

Αφού αλωνίσαμε την περιοχή και φωτογραφίσαμε το φαράγγι απ’όλες τις δυνατές γωνίες, οδηγήσαμε τα λίγα χιλιόμετρα μέχρι την κοντινότερη πόλη όπου ο Τimur μας αποχαιρέτησε παραδίδοντας τις τύχες μας σ’ένα αμίλητο κι αγέλαστο μαυροντυμένο τσετσένο οδηγό ενός ευρύχωρου κι ασορτί μαύρου Toyota .“Aπ’αυτά που δεν κάνουν για τα βουνά του Νταγκεστάν” σχολίασε χαριτολογώντας ο Τimur.
Πέραν ενός γενναίου μποτιλιαρίσματος στο πουθενά λόγω δημοσίων έργων (που δοκίμασε το νευρικό μας σύστημα) η διαδρομή δεν επεφύλασσε κάτι το ιδιαίτερο όσο κινούμασταν στα όρια της δημοκρατίας του Νταγκεστάν. Το ευτράπελο ήταν ο...Μαζωνάκης που ξεπήδησε, άγνωστο πώς, από την play list του ηχοσυστήματος (αμίλητος, αγέλαστος ο οδηγός αλλά προνόησε για τη διασκέδασή μας)

Η είσοδος στην Δημοκρατία της Τσετσενίας μας επιφύλασσε συνοριακό έλεγχο. Δειγματοληπτικός μεν, αλλά σε μας έπεσε το λαχείο. Ο ρώσος αξιωματικός δεν ήταν μόνο αγέλαστος αλλά και τσαντίλας, μόνο που δεν μας άρπαξε από τα μούτρα τι δουλειά έχουμε να κάνουμε τουρισμό στη Τσετσενία. Σ’ένα αλαλούμ συνεννόησης (στα όποια ρωσικά εννοείται) με αρκετό άγχος, υπό το αγριωπό βλέμμα του, κατάφερα όπως όπως να συμπληρώσω την απαιτούμενη χαρτούρα πριν μας δώσει το πράσινο φως για να συνεχίσουμε τη πορεία μας.
Και ω του θαύματος, ήταν σαν να μπήκαμε σε άλλη χώρα. Οι δρόμοι φαρδείς και καλοσυντηρημένοι. Λίγο πριν το Grozny, να’σου οι πύλες με τα πορτρέτα του Βλαδίμηρου (του νεότερου) και του νυν προέδρου της Τσετσενίας Ramzan Kadyrov. Να’σου κι οι επιγραφές “Αλλάχου Άκμπαρ”. Να’σου κι άλλες πύλες με τον Akhmad Kadyrov, τον τέως (δολοφονηθέντα) πρόεδρο, πατέρα του νυν προέδρου.

Με το που μπήκαμε στο κέντρο της πόλης του Grozny κι αρχίσαμε τις γύρες αγραν αναζήτησης του ξενοδοχείου που θα καταλύαμε, ξεφύτρωσαν μπρος στα έκπληκτα μάτια μας τζαμιά και ουρανοξύστες φωτισμένα σαν χριστουγεννιάτικα δέντρα. Ανέδιδαν μια Dubai like αστική γκλαμουριά. Άλλωστε αυτή είναι κι φιλοδοξία των τοπικών κυβερνώντων. Να γίνει το Grozny ένα άλλο Dubai.

Το να έλεγες κάποια χρόνια πριν “είμαι happy traveller στην Τσετσενία”, θα ακουγόταν ταξιδιωτικά παράτολμο. Η περιοχή στη συνείδηση πολλών έχει ταυτιστεί με τις δύο σχετικά πρόσφατες αιματηρές συγκρούσεις με την Ρωσία, οι οποίες διήρκεσαν πάνω από μια δεκαετία κι άφησαν δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, την αναρχία και τον ακραίο θρησκευτικό ριζοσπαστισμό (ατυχώς εξαγόμενο). Σε περίπτωση απαγωγής (σενάριο διόλου απίθανο), η αφελής ταξιδιωτική πλεονεξία για την παρουσία σας εκεί θα ήταν αμφίβολο αν θα χρησίμευε ως άλλοθι για να εξασφαλίσει την ασφαλή απελευθέρωσή σας. Έχουν και μια αδυναμία στις καρατομήσεις, μη ξεχνιόμαστε.
Aρα “advice against all travel” σύμφωνα με τις ιστοσελίδες πρεσβειών για να’μαστε σίγουροι.
Κάτι που επιδεικτικά αγνόησα, καθώς ο πρόεδρος Kadyrov με διαβεβαίωνε περί του αντιθέτου: “η Τσετσενία είναι σήμερα ένας σχετικά ασφαλής προορισμός για επίσκεψη και η δημοκρατία επωφελείται από μια προφανή κατάσταση ειρήνης και σταθερότητας”.
Κατά πόσο αυτή η φαινομενικά ειδυλλιακή πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο από μια ενορχηστρωμένη καλογυαλισμένη βιτρίνα ελέω Μόσχας που προσπαθεί να κρύψει τις πληγές του συγκρουσιακού παρελθόντος κι ενός ελλοχεύοντος εξτρεμισμού, μάλλον το μέλλον θα το δείξει.
Προς το παρόν η Τσετσενία απολαμβάνει ένα status quo “κράτους εν κράτει” με την κεντρική εξουσία να κωφεύει στις παρασπονδίες των κυβερνώντων και το ομοσπονδιακό “λεφτόδεντρο” να φυλλορροεί ρούβλια αφειδώς, φτάνει όλα να είναι υπό έλεγχο και σιδηρά πειθαρχία. Έτσι σήμερα η “δημοκρατία” έχει να επιδείξει μια επίζηλη ανερχόμενη τουριστική βιομηχανία: από τη πρωτεύουσα με τα πεντάστερα ξενοδοχεία και τα γκουρμέ εστιατόρια ως τα όμορφα καταπράσινα λιβάδια των τσετσενικών υψίπεδων με τα ορεινά θέρετρα. Κι όλα αυτά χάρις στις “ακάματες” προσπάθειες του προέδρου Ramzan Κadyrov.
Μια φαγούρα στα δάχτυλα να κάνω μια παρένθεση για τον “celebrity” πρόεδρο της Τσετσενίας, ομολογώ την είχα. Χάριν όμως οικονομίας κειμένου αφήνω στους ανήσυχους αναγνώστες την πρωτοβουλία να εμβαθύνουν στο διαδίκτυο για τα έργα και τις ημέρες του. Η αρθρογραφία είναι αποκαλυπτική γι’αυτή την αμφιλεγόμενη και πληθωρική πολιτική persona.

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 5
• 6
• 7
• 8
• 9
• 11
• 11

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 7 of 11

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[hydronetta]

ΥΓ Επειδή έχω το θλιβερό ρεκόρ να έχω τις περισσότερες ανολοκληρωτες ταξιδιωτικές ιστορίες στο φόρουμ, αυτή τη φορά φρόντισα να την γράψω πρώτα πριν την ποστάρω...

 

[psilos3]

έχω το θλιβερό ρεκόρ να έχω τις περισσότερες ανολοκληρωτες ταξιδιωτικές ιστορίες στο φόρουμ

Πάλι καλά, δε θα χε μείνει βραβείο για κανέναν άλλο άμα τις τελείωνες...

Πέρα απ΄τη πλάκα, πολύ δυνατή και δύσκολη εισαγωγή, είχα σχεδόν ξεχάσει το περιστατικό του Μπεσλάν και μ' έβαλες στη διαδικασία να το ψάξω.
Αδημονώ για τη συνέχεια!

 

[evaT]

Δεν υπάρχει τίποτα πιο θλιβερό στον κόσμο από τον χαμό αθώων χυψών και ειδικά μικρών παιδιών, τρομοκρατία, πόλεμος ή πείνα δεν έχει σημασία...είναι η ντροπή του σύγχρονου κόσμου.
Η μνήμη μου το είχε απωθήσει το γεγονός και βλέποντας την εισαγωγή στην ιστορία σου θυμήθηκα τη φρίκη που προκάλεσε η επέμβαση στο Μπεσλάν και μαύρισε πάλι η ψυχή μου όπως τότε!

Αναμένουμε την συνέχεια της ιστορίας σου και τολμώ να πω ότι με τη λογοτεχνική γραφή σου είσαι καλύτερος κ από βιβλίο! συμφωνώ με τον @psilos3 , τι να λένε τα δικά μας κείμενα μετά από αυτά!

 

[KonstantinosAlyona]

Παναγιώτη, δεν ξέρω τι να πω... Συναισθήματα τεράστιου θυμού και θλίψης, μα και θαυμασμού για τον τρόπο γραφής σου. Να είσαι καλά, καλή χρονιά και καλή συνέχεια.

 

[hydronetta]

Κεφ.2 Οργάνωση ταξιδιού στο Βόρειο Καύκασο

Ο Καύκασος είναι μια γωνιά της αχανούς ρωσικής επικράτειας που ήθελα από χρόνια να επισκεφθώ, όμως οι αναφορές για την έλλειψη ασφάλειας και οι σχετικές ταξιδιωτικές οδηγίες αποτελούσαν πάντα τροχοπέδη.
Αν διατρανώνεται ότι τα Βαλκάνια αποτελούν την πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης, ο Καύκασος αποτελεί κάτι ανάλογο μερικά γεωγραφικά μήκη ανατολικότερα. Όπως και στη γειτονιά μας, είναι ένα πολυφυλετικό παζλ, ακόμα όμως πιο σύνθετο, αν αναλογιστεί κανείς ότι μόνο στην Δημοκρατία του Νταγκεστάν υπάρχουν 33 διαφορετικές εθνότητες με διαφορετική γλώσσα και μοναδικό συνεκτικό δεσμό το Ισλάμ.
H πανσπερμία εθνοτήτων αυτή σε συνδυασμό με την ρωσική επικυριαρχία, οδήγησε τους λαούς της περιοχής να μετρούν αιώνες εμπόλεμης ιστορίας. Από την ενσωμάτωση στην τσαρική αυτοκρατορία κάποιες εκαντοετηρίδες πριν, οι ετερογενείς φυλές του Καυκάσου μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση κλήθηκαν να συνυπάρξουν ομογενοποιημένες στο ιδεώδες της οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Η διάλυση όμως της ΕΣΣΔ τη δεκαετία του ‘90 οδήγησε τον Καύκασο στην απόλυτη αναρχία. Η διάθεση για ανεξαρτησία των ορεσίβιων εθνοτήτων βρισκόταν σε απόλυτη αντίθεση με τα γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα της Ρωσίας. Αυτό οδήγησε στην ισλαμική ριζοσπαστικοποίησή τους, σε πολεμικές συγκρούσεις με τον ρωσικό στρατό ακόμα και μεταξύ τους, κι ως πρόσφατα σε βομβιστικές επιθέσεις ή αψιμαχίες σχεδόν καθημερινά.

Μετά από μια δύσκολη άνοιξη/καλοκαίρι, το παρηγορητικό οδικό ταξίδι στην Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο δεν στάθηκε ικανό να απαλύνει την ταξιδιωτική πλεονεξία μου. Παρορμητικά, έβαλα στο ταξιδιωτικό μικροσκόπιο τον λιγότερο γνωστό πανωμερίτη Καύκασο (τον ρωσικό), μιας και ο κατωμερίτης (ο γεωργιανός δηλαδή) είναι ενταγμένος σε μελλοντικά σχέδια.
Βάλθηκα στον ελάχιστο διαθέσιμο χρόνο να διερευνώ τις δυνατότητες που έχω να επισκεφθώ την περιοχή. Η “ηρεμία” αποτελούσε ιδανική συγκυρία, μόνο που οι πληροφορίες για μη ρωσόφωνους ταξιδιώτες στην περιοχή ήταν ελάχιστες και οι ταξιδιωτικές προτάσεις για ατομικό ταξίδι σε κόστος που θα έκανε την Ιαπωνία να φαντάζει φθηνός προορισμός.
Μετά από επιμονή και κάμποσα e-mails αλίευσα στο διαδίκτυο την Julia από το Causasus-travelling η οποία αποδείχθηκε εξαιρετική συμπαραστάτης στην προσπάθειά μου. Με λογικότερο κόστος σχεδιάσαμε από κοινού ένα πρόγραμμα που περιελάμβανε: 4 μέρες στα βουνά του Νταγκεστάν (με διαμονή/διατροφή σε ξενώνες) καθώς και δύο μονοήμερες εκδρομές στην Τσετσενία και την Βόρεια Οσετία.

Οι οδηγοί μας όπως αναμενόταν είχαν ως και παντελή έλλειψη γνώσης αγγλικών, κάτι που έπρεπε να αντισταθμίσω με τα στοιχειώδη ρωσικά που μιλώ αρνούμενος να χρεωθώ συνοδό μεταφραστή. Ο μη έγκαιρος προγραμματισμός του ταξιδιού δεν επέτρεψε επίσης να επισκεφθούμε άλλα ενδιαφέροντα μέρη της περιοχής (πχ στην Δημοκρατία της Iνγκουσετίας) που απαιτούσαν ειδικές άδειες καθώς βρίσκονται σε “ευαίσθητες” παραμεθόριες περιοχές κι η διαδικασία έκδοσής τους είναι χρονοβόρα. Αυτοί είναι κάποιοι από τους περιορισμούς που καθιστούν τον Βόρειο Καύκασο πιό δύσκολα προσβάσιμο σε αλλοδαπούς επισκέπτες, κάτι όμως που αποδείχθηκε στην πορεία πραγματική ευλογία: να απολαμβάνεις τα τοπία και τα αξιοθέατα ... ολομόναχος!

Τις διαμονές σε πόλεις (Derbent, Grozny, Vladikavkaz), τις μετακινήσεις μεταξύ τους καθώς και τις περιηγήσεις σε αυτές τις οργάνωσα μόνος μου. Μόλις μια βδομάδα πριν την προγραμματισμένη ημερομηνία αναχώρησης εξασφαλίσαμε τις βίζες για τη Ρωσία κι αγοράσαμε τα αεροπορικά εισιτήρια.

Μαζί με το πρόγραμμα η Julia μας επεσήμανε και κανόνες “καλής συμπεριφοράς” σύμφωνα με τα ήθη της περιοχής: σεμνό ντύσιμο, αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ/καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, όχι φωτογράφηση ανθρώπων χωρίς πρότερη έγκρισή τους, διακριτικότητα κατά την είσοδο σε τζαμιά, αποφυγή σωματικής επαφής με γυναίκες έστω και δια χειραψίας και το σημαντικότερο: όχι άρνηση στην προσφορά φαγητού καθώς εκλαμβάνεται ως μεγάλη αγένεια…

Η εποχή (τέλη Οκτωβρίου) που αποφάσισα να επισκεφθούμε την περιοχή δεν ήταν η ιδανικότερη, μιας και όλοι συνιστούν επίσκεψη άνοιξη-καλοκαίρι όταν ο Καύκασος είναι καταπράσινος. Ομολογουμένως όμως τα φθινοπωρινά χρώματα σε αντίθεση με τους γυμνούς ορεινούς όγκους προσέδιδαν γοητεία τόσο στο Νταγκεστάν όσο και στη Τσετσενία, σε αντίθεση με τη φύση στη Βόρεια Οσετία που θα την προτιμούσα τελικά στην ανοιξιάτικη εκδοχή της (πρόκληση για ένα επόμενο ταξίδι στην περιοχή). Μειονέκτημα ήταν ότι τέλη Οκτωβρίου η μέρα ήταν σχετικά μικρή και σκοτείνιαζε νωρίς (κατά τις 5.30μμ) καθώς ο Καύκασος ακολουθεί την ώρα Μόσχας.
Τουλάχιστον ο καιρός μας αποζημίωσε. Όλες τις μέρες είχαμε πεντακάθαρο ουρανό κι ανοιξιάτικες θερμοκρασίες.

 

[hydronetta]

Κεφ.3 Νταγκεστάν: Derbent

Μέσω Μόσχας προσγειωθήκαμε στη Makhachkala (Махачкала), πρωτεύουσα της δημοκρατίας του Νταγκεστάν. Πληθυσμιακά είναι η πιο ανομοιογενής δημοκρατία της Ρωσίας. Στα εδάφη της ζει μια πανσπερμία εθνοτήτων: Άβαροι, Δαργίνοι, Κουμίκοι, Λεζγίνοι, Λακ, Ταβασαράνοι κ.α., φύλα ιρανικά, μογγολικά ή τουρκικά που έχουν διατηρήσει τις ιδιαιτερότητές τους λόγω του ορεινού αναγλύφου της περιοχής και της χαμηλής αστικοποίησης. Μαζί τους συνυπάρχουν Ρώσοι, Αζέροι, Τσετσένοι. Συνεννόηση σαρδάμ δηλαδή, αν η ρωσική γλώσσα δεν αποτελούσε την lingua franca της περιοχής.
Δεν αφιερώσαμε χρόνο να περιηγηθούμε στην Makhachkala. Συναντήσαμε την Julia και τον οδηγό μας Timur, κάναμε συνάλλαγμα κι ήπιαμε ένα καφέ συζητώντας τα πλάνα των επόμενων ημερών πριν πάρουμε το δρόμο προς το Derbent (Дербент).

Η ιστορική πόλη αυτή βρίσκεται στο νότο της δημοκρατίας του Νταγεκστάν, στη δυτική ακτή της Κασπίας Θάλασσας. Aπό κει θα ξεκινούσε και το οδοιπορικό μας στο Βόρειο Καύκασο.
Στο Derbent οι αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν επιβεβαιώσει την σχεδόν για 2 χιλιετίες συνεχιζόμενη ιστορία του ως αστικού οικισμού, του παλαιότερου στη Ρωσία και ενός από τους αρχαιότερους της περιοχής. Σε μια περιοχή όπου τα βουνά του Καυκάσου φτάνουν σχεδόν στην ακτή αφήνοντας μια στενή λωρίδα πεδιάδας, η πόλη είχε σημαντική στρατηγική θέση κατά μήκος της διαδρομής της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Εξ’ού και ήταν διαφιλονικούμενη μεταξύ Περσών και Ρώσων.
Φτάσαμε στο Derbent κατά το μεσημέρι.

Άρον άρον αφήσαμε τις αποσκευές στο ξενοδοχείο και πήραμε ταξί προς την ακρόπολη του Derbent (Naryn-Kala/Крепость Нарын-Кала) για να προλάβουμε να την επισκεφτούμε καθώς δεν μας έμενε αρκετός χρόνος μέχρι τη δύση του ήλιου.

Στις πλαγιές λοιπόν των λόφων, που σηματοδοτούν την ανηφορική πορεία προς την οροσειρά του Καυκάσου, δεσπόζει η ακρόπολη του Derbent, μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Η ακρόπολη περιβάλλεται στις τρεις πλευρές από απότομες πλαγιές και έχει τεράστιους πέτρινους τοίχους πάχους 2,5 - 3 μ, μήκους άνω των 700 μ και ύψους 10 έως 15 μ.

Μέσα βρίσκονται τα ερείπια και τα αρχαιολογικά ευρήματα κτιρίων, όπως το παλάτι του Χάν, λουτρό, υπόγειες δεξαμενές νερού.
Παρά την ιστορική σημασία του χώρου, οι εντυπώσεις δυστυχώς ήταν κατώτερες των προσδοκιών μου. Πέραν της πανοραμικής θέας προς την πόλη, τόσο τα τείχη όσο και τα προαναφερόμενα μνημεία εντός της ακρόπολης, τα βρήκα φτωχά κι ούτε καν φωτογενή.

Αντιθέτως η περιήγηση που επακολούθησε μέσα στην παλιά πόλη, ανέδειξε ενδιαφέροντα κτίρια όπως πύλες, τζαμιά και λουτρά.

Το παλαιότερο τέμενος είναι το τζαμί Juma, χτισμένο πάνω σε μια χριστιανική βασιλική του 6ου αιώνα κι έχει ένα ιεροδιδασκαλείο του 15ου αιώνα.

Από τη σύντομη βόλτα μας εντύπωση μου έκανε πώς παντού κυριαρχούσε το ισλαμικό στοιχείο, με γιγαντοαφίσες σε δρόμους ή προσόψεις κτιρίων με αποφθέγματα θρησκευτικού περιεχομένου.

Γνωρίζοντας την πρόσφατη ταραγμένη ιστορία της περιοχής δεν με εξέπληξε που η αρμένικη εκκλησία (που λειτουργεί ως μουσείο) είχε φύλακα και σαφείς πληγές στην πρόσοψή της απότοκες ένοπλων συγκρούσεων. Kαι πώς να μην έχει άλλωστε αφού ο πόλεμος στην Τσετσενία, εξήχθη “επιτυχώς” και στο γειτονικό Νταγκεστάν.

Η σύντομη βόλτα μας κατεληξε στη πλατεία με το μνημείο του Lenin και τo απαραίτητo (για κάθε πρώην σοβιετική πόλη) “πάρκο της στρατιωτικής δόξας” αφιερωμένο στους ήρωες του Β΄ παγκοσμίου πολέμου με το μνημείο όπου καίει η άσβεστη φλόγα.

Αν και η επίσκεψή μας δεν κράτησε παρά λίγες μόνο ώρες, εντούτοις αξίζει να αφιερώσει κανείς μια ολόκληρη μέρα περιδιαβαίνοντας χαλαρά τα σοκάκια ανακαλύπτοντας ενδιαφέρουσες γωνιές της αρχαίας αυτής πόλης.

Σαν απλώθηκε το σκοτάδι κι όντας ξάγρυπνοι και ταλαιπωρημένοι από το ολονύχτιο ταξίδι, αρκεστήκαμε να δειπνήσουμε σε ένα από τα συνιστώμενα εστιατόρια πέριξ του ξενοδοχείου (καλομαγειρεμένο shashlik σε μικρές όμως μερίδες, με το αλκοόλ να έχει εξοβελιστεί από τον κατάλογο). Χωρίς πολλά πολλά υποκύψαμε τάχιστα στα κελεύσματα του Μορφέα μόλις επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο μας.

 

[hydronetta]

Κεφ.4 Το... Machu Picchu (?!!!) του Νταγκεστάν

Το πρωί φορτώσαμε τις αποσκευές μας στο Lada Kalina του οδηγού μας Timur. Αν και συμβατικό αμάξι, αποδείχθηκε πολύ σκληρό για τους ανηφορικούς χωματόδρομους στα βουνά του Νταγκεστάν.

Μετά από τις απαραίτητες στάσεις για να απαθανατίσουμε μνημεία σοβιετικής αισθητικής,

σταδιακά εγκαταλείψαμε τον παραθαλάσσιο δρόμο για να χαθουμε ανάμεσα στους ορεινούς όγκους και τα οροπέδια.

Tα φθινοπωρινά φυλλώματα στα δέντρα χάριζαν πολύχρωμες πινελιές με φόντο τις γυμνές βουνοπλαγιές.

Είχε σχεδόν μεσημεριάσει σαν φτάσαμε στο χωριό Τσοχ (Чох) όπου θα κάναμε μια σύντομη στάση για μεσημεριανό φαγητό.

Αν και σπάνια στα ταξίδια μου αφιερώνω χρόνο για μεσημεριανά γεύματα (τα θεωρώ χασούρα όταν ειδικά το πρόγραμμα είναι σφικτό) εντούτοις η προοπτική να γευματίσουμε μαζί με μια οικογένεια, ήταν ιδιαίτερα ελκυστική.
Η οδηγία του Τimur φθάνοντας ήταν: “μην τραβάτε φωτογραφίες σαν βλέπετε κόσμο”. Έτσι μέχρι να φτάσουμε στο σπιτικό που θα γευματίζαμε αρκεστήκαμε σε πλάνα από τα σοκάκια του χωριού άδεια από κόσμο.

Το σπιτικό που μας φιλοξένησε ανήκε σε έναν από τους δασκάλους του χωριού, έναν πρόσχαρο άνθρωπο που έδειξε αμέσως τον ενθουσιασμό του που φιλοξενούσε για πρώτη φορά έλληνες. Αφού κατονομάστηκαν όλοι οι αρχαίοι φιλόσοφοι αντάμα με τους θεούς και ημίθεους της ελληνικής μυθολογίας, το υπόλοιπο αναλώθηκε σε προπόσεις για υγεία και μακροημέρευση αμφοτέρων των εθνών μας, συνοδεία (απαγορευμένης υποτίθεται) βότκας βεβαίως βεβαίως. Διότι τα εν οίκω μη εν δήμω…
Μην περιμένετε η στιχομυθία να έγινε σε άλλη γλώσσα πλην των ρωσικών. 10 έλεγε 1 καταλάβαινα αλλά το νόημα το’πιανα μέσες άκρες για να μπορώ να συμμετέχω στον υποτιθέμενο διάλογο.
Το μενού περιελάμβανε κοτόπουλο κοκκινιστό με πατάτες και πίτα φρεσκοζυμωμένη, τηγανισμένη και πνιγμένη στο ζωικό βούτυρο. Ευτυχώς που ήταν από σπιτικές γελάδες, όπως και όλα τα καλούδια που άπλωσε η καλονοικοκυρά στο τραπέζι (η οποία ειρήσθω εν παρόδω δεν μας τίμησε με την παρουσία της στο γεύμα ως όφειλε προς τα ντόπια ήθη).

Χορτάτος αγνάντευα από τα παράθυρα του σπιτιού το χωριό και τα βουνά, όταν ο Timur μου υπέδειξε μια μικρή πλατεία με το κτήριο του “Κέντρου Παραδοσιακής Κουλτούρας του Ρωσικού Έθνους”, έτος ανέγερσης 1933. Ποιός άραγε είχε τότε το πάνω χέρι στην ΕΣΣΔ;;;
Πήρα τα κυάλια και διαπίστωσα ιδίοις όμμασιν ότι στο υπέρθυρο δέσποζε μια διόλου τυχαία προτομή. Η σοβιετολαγνεία χτύπησε κόκκινο.
Ο Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν σε επίχρυση εκδοχή!
Αν και η ΕΣΣΔ είναι πλέον παρελθόν, αγάλματα του Λένιν θα βρει κανείς σχεδόν παντού, ο Στάλιν όμως είχε ήδη αποκαθηλωθεί.
Παρότι διερύγνυα τα ιμάτια μου για ένα κοντινό φας της προτομής, ο Timur μου υπενθύμισε τους περιορισμούς στη φωτογράφηση κι έτσι αρκέστηκα σε ένα μακρινό πλάνο...

Χωρίς καλά καλά να χωνέψουμε μας προέτρεψε να συνεχίσουμε γιατί είχαμε λίγες μόνο ώρες για να επισκεφθούμε το highlight ακούει στο όνομα Gamsutl (Гамсутль). Κι επειδή κάθε τόπος προσδίδει ένα χαρακτηρισμό διεθνούς εμβέλειας για κάποιο από τα αξιοθέατά του, έτσι και το Gamsutl χαρακτηρίστηκε από κάποιους σαν το Machu Picchu του Νταγκεστάν. Ευσεβής πόθος θα έλεγα.
Το Gamsutl είναι ένας από τους παλαιότερους οικισμούς των Αβάρων, φωλιασμένο σε μια κορφή στην ορεινή περιοχή Gunibsky του Νταγκεστάν. Στην γλώσσα τους "gamsutl" σημαίνει "στους πρόποδες του φρουρίου του Χαν". Οι ιστορικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κάποτε στην αρχαιότητα, κάποιος χαν επέλεξε αυτόν τον τόπο για να χτίσει το φρούριο ή τον πύργο του. Δυστυχώς, ούτε το όνομα του χαν ούτε η ακριβής ημερομηνία της ίδρυσης του χωριού καταγράφηκαν στην ιστορία. Ο τόπος για το φρούριο δεν επιλέχθηκε τυχαία: το χωριό βρίσκεται στην κορυφή του βουνού, σε υψόμετρο περίπου 1.500 μέτρων. Και περιβάλλεται από γκρεμούς και απότομες πλαγιές, οπότε δεν είναι εύκολο να φτάσει κανείς εδώ.
Ο πληθυσμός του Gamsutl μεγάλωσε και το χωριό έσφιζε από ζωή ακόμα και τον 20ό αιώνα. Υπήρχαν καταστήματα, σχολείο, ταχυδρομείο, νοσοκομείο, ως και μαιευτήριο!. Σήμερα, είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, αλλά υπήρχε κι ένας δρόμος κατάλληλος για αυτοκίνητα που οδηγούσαν στο χωριό. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου όλο και περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να εγκαταλείπουν το χωριό κι εδώ και περίπου σαράντα χρόνια το Gamsutl εγκαταλείφθηκε. Ο λόγος ήταν προφανής: οι άνθρωποι αναζήτησαν μια καλύτερη ζωή, για να σπουδάσουν, να δουλέψουν σε πόλεις ή σε μεγαλύτερα χωριά, παίρνοντας μαζί τους τις οικογένειές τους.
O Timur κάλυψε οδικώς το μεγαλύτερο μέρος του δρόμου απ’όπου ξεκινούσε το μονοπάτι μήκους 2 χλμ ώς την είσοδο του χωριού.

Αναμφίβολα τόσο το τοπίο με τις απόκρημνες πλαγιές όσο και το ίδιο το χωριό φάντασμα με τα εντυπωσιακά πέτρινα κτίσματα να καταρρέουν ήταν αρκούντως ατμοσφαιρικός και φωτογενής.

Περπάτησα ανάμεσα στα ερείπια των σπιτιων γοητευμένος (διότι όπου παρακμή και γκρέμι εγώ εκστασιάζομαι) πριν ο Timur μας κάνει νόημα ότι πλέον δεν υπήρχαν άλλα χρονικά περιθώρια και θα έπρεπε να βρεθούμε εγκαίρως στο κατάλυμά μας στη γειτονική πόλη Gunib.

Το σκοτάδι μας πρόλαβε στην ανηφορική διαδρομή, για να καταλήξουμε στα όρια της πόλης σε ένα “Tur-kompleks” όπως διαφημιζόταν το κατάλυμά μας.
Η ρεσεψιονίστ φορώντας τα πασουμάκια με τη κάλτσα (σήμα κατατεθέν) πάθαινε υστερία αν δεν άφηνες τα παπούτσια σου στην είσοδο του “Tur-kompleks”. Βάλε βγάλε παπούτσια κάθε φορά που μπαινοβγαίναμε, ούτε σε τζαμί τέτοια ιεροτελεστία. Το βραδινό που μας σέρβιραν στην τεράστια σάλα ήταν καρμπόν για όλους τους συνδαιτυμόνες κι επιεικώς ανεπαρκές/αδιάφορο για παιδιά πάνω στην ανάπτυξη όπως εμείς. Ευτυχώς που είχαμε καταβροχθήσει τις σπιτικές πίτες για μεσημεριανό.
Στο ύπαιθρο, στα σκοτάδια καταναλώσαμε μακριά από αδιάκριτα βλέμματα τις μπυρίτσες που μας είχε προμηθεύσει ο Timur. Διότι η κατανάλωση αλκοόλ είναι ανεκτή, όχι όμως δημοσίως!

 

[psilos3]

Υπέροχα τοπία, καταπληκτικό το Gamsutl!
Εντάξει Ματσου Πίκτσου μπορεί να μην είναι αλλά έχει την αξία του. Μου φερε λίγο στο μυαλό (όσον αφορά τα ερειπωμένα κτίσματα) το μικρό χωριό στη Τήλο.

 

[hydronetta]

Υπέροχα τοπία, καταπληκτικό το Gamsutl!
Εντάξει Ματσου Πίκτσου μπορεί να μην είναι αλλά έχει την αξία του. Μου φερε λίγο στο μυαλό (όσον αφορά τα ερειπωμένα κτίσματα) το μικρό χωριό στη Τήλο.

Είπαμε ευσεβείς πόθοι. Μιας και το Machu Picchu το ξέρουν κι οι πέτρες είπαν να ξιτάρουν λίγο τη φαντασία μας. Πάντως τα βουνά τριγύρω είναι επιβλητικά και το τοπίο δεν αποτυπώνεται επαρκώς στις φωτογραφίες. Αυτό είναι το μεγαλείο της φύσης!

 

[travelbreak]

@hydronetta είμαι πολύ χαρούμενος που η ιστορία σου θα έχει μια διαρκή συνέχεια και δε θα τελειώσει αφού έχουμε κάνει όλοι τα εμβόλια.
Και είμαι χαρούμενος γιατί την απολαμβάνω. Τι είναι αυτός ο Καύκασος! Τον έχω δει λίγο από τη νότια μεριά του και ομολογώ ότι τον βρίσκω διαφορετικό στη βορινή. Λιγότερο πράσινο. Όμως έχω μια έλξη για τα βουνά που φαίνονται ανεμπόδιστα τα βράχια τους. Έτσι βρίσκω τις φωτογραφίες σου υπέροχες. Και ακόμα δεν ξεκινήσαμε.
Διακρίνω και μια λιτότητα στα κείμενά σου, που θα κάνει καλτ την ιστορία σου.
Περιμένουμε!

 

[gkalla]

Έχοντας πάρει πρόσφατα μια καλή γεύση από την εκπομπή της ΕΡΤ3 "Καύκασος: Άνθρωποι και πολιτισμοί" απολαμβάνω πολύ την ιστορία σου @hydronetta.
Αναμένω την συνέχεια με ανυπομονησία.