dbalats
Member
- Μηνύματα
- 125
- Likes
- 1.240
ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ – ΜΠΟΥΡΓΙΑΤΙΑ, ΜΟΓΓΟΛΙΑ-Ι
Αρχίζει το τελευταίο κομμάτι της Υπερσιβηρικής μας διαδρομής, με την διάσχιση της Μπουργιατίας, της Μογγολίας και την είσοδό μας στην Κίνα και την κατάληξη του μεγάλου ταξιδιού μας στο Πεκίνο. Την διαδρομή μας αυτή θα περιγράψω σε δυό κεφάλαια. Η Δημοκρατία της Μπουργιατίας, που ανήκει στην Σιβηρία, πήρε την ονομασία της από τους πρώτους κατοίκους της, τους Μπουργιάτες, οι οποίοι αποτελούν την μεγαλύτερη αυτόχθονα ομάδα στη Σιβηρία. Οι Μπουργιάτες ήταν νομάδες Μογγολικής προέλευσης που ζούσαν βοσκώντας κοπάδια ανάμεσα στις νότιες ακτές της Λίμνης Βαϊκάλης και στη βόρειο Μογγολία, ψάχνοντας για βοσκοτόπια. Ζούσαν σε γιούρτες καλυμένες με κετσέ και πίστευαν σε ένα μείγμα Βουδισμού και σαμανισμού. Αν και αρχικά οι Μπουργιάτες ήταν εχθρικοί προς τους Ρώσους, ασχολήθηκαν με το εμπόριο γούνας και προέκυψε κάποιο ποσοστό γάμων μεταξύ τους. Μερικοί εγκατέλειψαν την νομαδική ζωή τους και τις γιούρτες τους, επιλέγοντας ξύλινες καλύβες στις πόλεις Ulan Ude και Ιρκούτσκ.
Aφού φεύγουμε από το Ιρκούτσκ, η πρώτη νύχτα περνάει εύκολα και φθάνουμε ξημερώματα στην Ulan Ude. Η Ulan Ude είναι η πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Μπουργιατίας, και άνοιξε για τους τουρίστες το 1990. Είναι η πρώτη πόλη κατά μήκος της Υπερσιβηρικής γραμμής στην οποία αισθάνεσαι ότι έχεις φθάσει στην Ασία. Και αυτό, αφού έχεις ήδη ταξιδέψει 3.000 χιλιόμετρα σε αυτήν. Με τα χαμογελαστά Ασιατικά χαρακτηριστικά της, το άνετο κέντρο της πόλης, και την μαγευτική Μογγολο-Βουδιστική κουλτούρα, η Ulan Ude είναι μιά από τις πιό αγαπητές πόλεις της Ανατολικής Σιβηρίας. Εντούτοις, σε μερικά μέρη της πόλης ο “Ρωσικός χαρακτήρας” της είναι εμφανής: ένα τεράστιο άγαλμα της κεφαλής του Λένιν στην κεντρική πλατεία, κτίρια ξενοδοχείων Σοβιετικού στυλ, μερικά κατάλοιπα αρχιτεκτονικής τυπικής του 19ου αιώνα, παραδοσιακά ξύλινα σπίτια κατά μήκος των δρόμων. Και ταυτόχρονα, μικρά Κορεατικά επιβατικά λεωφορειάκια τα οποία σπεύδουν εμπρός-πίσω, σαν τουκ τουκ, ηλικιωμένες Μπουργιάτισες να πουλάνε καυτά ζουμερά Pozas (παραδοσιακό κρεατικό) στο δρόμο, ο ήλιος να είναι απίστευτα φωτεινός και καυτός, και να μπορείς να δείς τις κορυφές των βουνών που περιβάλλουν την πόλη. Η Ulan Ude βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Λίμνης Βαϊκάλης στον Ποταμό Uda, στην συμβολή του με τον Ποταμό Selenga. Εδώ γίνεται ο διαχωρισμός της Υπερ-Μογγολικής γραμμής προς το Πεκίνο από την κυρίως Υπερσιβηρική γραμμή προς το Βλαδιβοστόκ. Είχαμε επιλέξει την πρώτη: Η Υπερ-Μογγολική πορεία είναι η πιό ποικιλόμορφη διατομή τριών διαφορετικών πολιτισμών, τοπίων και γλωσσών. Περιλαμβάνει επίσης, μερικά από τα εκπληκτικότερα αξιοθέατα της διαδρομής, όπως την Έρημο Gobi, τις τεράστιες Μογγολικές στέπες και τα γραφικά φαράγγια έξω από το Πεκίνο.
Στην Ulan Ude είναι και η μεγαλύτερη στάση του ταξιδιού, 45 λεπτά, και οι τρεις από εμάς κάνουμε το μεγάλο τόλμημα. Φεύγουμε γρήγορα από τον σταθμό για να επισκεφθούμε την κεντρική πλατεία της πόλης και να φωτογραφηθούμε κάτω από το άγαλμα που απεικονίζει το τεράστιο κεφάλι του Λένιν! Θεωρητικά φαίνεται ότι ο χρόνος αρκεί, αλλά αν κάτι δεν πάει καλά, ατυχήσαμε. Βρίσκουμε εύκολα ταξί έξω από τον σταθμό και συνενοούμαστε ώστε να μας περιμένει και να μας φέρει πίσω. Ευτυχώς είναι πολύ νωρίς, η πρωινή κίνηση δεν έχει αρχίσει, και όλα πάνε κατ’ ευχήν! Φθάνουμε γρήγορα στην πλατεία, βγάζουμε σύντομα μερικές φωτογραφίες και επιστρέφουμε, βλέποντας με ανακούφιση το τραίνο μας να βρίσκεται στην θέση του, ενώ οι υπόλοιποι κοιμούνται ακόμη, δίχως να έχουν αντιληφθεί καν την απουσία μας!
O Ποταμός Selenga και η είσοδος στο Ulan Ude
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός στο Ulan Ude
Εμπρός από το γιγαντιαίο άγαλμα του κεφαλιού του Λένιν, Ulan Ude
Το τραίνο ξεκινάει και πάλι για να διασχίσει την πόλη της Ulan Ude και στη συνέχεια την πανέμορφη Μπουργιατία, μέχρι τα σύνορα της Μογγολίας. Η διακλάδωση της σιδηροδρομικής γραμμής προς τη Μογγολία και την Κίνα, αφήνει την κύρια Υπερσιβηρική διαδρομή στο Zaudinsk, ανατολικά της Ulan Ude και φθάνει μετά από λίγες ώρες στα σύνορα με την Μογγολία. Το τραίνο ταξιδεύει στην καρδιά της Μπουργιατίας, ακολουθώντας την κοιλάδα του Ποταμού Selenga. Είναι νωρίς το πρωί και σε όλο το τραίνο κοιμούνται. Μάλλον είμαι ο μόνος που έχω ξυπνήσει και παρακολουθώ τα εκπληκτικά τοπία που φαίνονται από το παράθυρο του βαγονιού μας, λουσμένα σε έναν ζεστό εκτυφλωτικό ήλιο. Αφήνοντας τα περίχωρα της Ulan Ude με τα παλιά ξύλινα Σιβηρικά σπίτια, το σκηνικό αλλάζει γρήγορα σε διαδοχικούς πράσινους λόφους που αποτελούν εξαιρετικά βοσκοτόπια για τα πολυάριθμα βοοειδή και πρόβατα της περιοχής. Ο Υπερσιβηρικός σιδηρόδρομος ακολουθεί την πορεία του Ποταμού Selenga προς τα Μογγολικά σύνορα, ενός από τους μεγάλους ποταμούς της Μογγολίας και της Μπουργιατίας, που εκβάλλει στη Λίμνη Βαϊκάλη. Όμορφα γραφικά χωριουδάκια είναι διάσπαρτα κατά μήκος της διαδρομής, ενώ το τοπίο αρχίζει και θυμίζει Μογγολία, όσο πλησιάζουμε προς τα σύνορα, με την μετατροπή του σε πλατιά στέππα που διακόπτεται από χαμηλούς λόφους.
Βγαίνοντας από το Ulan Ude
O Ποταμός Selenga κατά την διάσχιση της Μπουργιατίας
Χωριουδάκια και φύση στην Μπουργιατία
Φθάνουμε στον Naushki, τον Ρωσικό Συνοριακό Σιδηροδρομικό Σταθμό, 8 ώρες μετά την αναχώρησή μας από την Ulan Ude. Είναι καταμεσήμερο και η ζέστη έντονη. Στην αποβάθρα του σταθμού, όπως και σε όλες τις αποβάθρες των τραίνων στη Σιβηρία, ντόπιες γυναίκες μαζεύονται για να πουλήσουν όλα τα είδη σπιτικής ή συσκευασμένης τροφής, όπως φρέσκο ψωμί, φρούτα, λαχανικά, σφιχτά βρασμένα αυγά, κονσέρβες από σαρδέλλες, έτοιμα νούντλς, μποτίλιες σπιτικής βότκας, αποξηραμένα ψάρια, αλλά και παιχνίδια και ρούχα. Εντούτοις, κυρίως πουλάνε πιροσκί, τα γνωστά τηγανητά ψωμάκια γεμισμένα με κρέας, μανιτάρια, κρεμύδια ή πατάτες, τα οποία παίρνουν το τυπικό χρυσαφί χρώμα τους επειδή αλείφονται με αυγό πριν το ψήσιμο ή το τηγάνισμα. Η ώρα είναι κατάλληλη για ένα σύντομο γεύμα, μιάς και μας περιμένουν αμέτρητες ώρες αναμονής για να περάσουμε τα σύνορα. Λεπτομερείς έλεγχοι από τους Ρώσους συνοριακούς γίνονται σε όλα τα βαγόνια του τραίνου και στις αποσκευές των επιβατών, στα διαβατήρια και τις βίζες μας, ενώ στη συνέχεια βγαίνουμε από το τραίνο και καθόμαστε στο κτίριο του σταθμού περιμένοντας, δίχως να ξέρουμε το γιατί. Όταν με τα πολλά ξεκινάμε, η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται και από την μεριά της Μογγολίας. Αυτό ήταν ίσως, το χειρότερο κομάτι του ταξιδιού μας, όχι τόσο λόγω της μεγάλης αναμονής, αλλά εξαιτίας του καύσωνα. Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχει τρόπος να το αποφύγει κανείς, άλλωστε έχουμε πολλές πικρές εμπειρίες από διάφορες διασχίσεις συνόρων στο παρελθόν και είμαστε προετοιμασμένοι ψυχολογικά.
Στον Naushki, τον Ρωσικό Συνοριακό Σιδηροδρομικό Σταθμό
Έχει αρχίσει πιά να βραδιάζει όταν ξεκινάμε, στο Μογγολικό έδαφος πια. Διασχίζουμε απέραντα λιβάδια, διάστικτα με σποραδικές συστάδες από γιούρτες. Κοιμόμαστε για λίγες ώρες – δεύτερη συνεχόμενη νύχτα στο τραίνο, και ξυπνάμε νωρίς το πρωί, όταν έχει αρχίσει η κάθοδός μας προς το Ουλάν Μπατόρ, την πρωτεύουσα της Μογγολίας. Καμήλες και άλογα φαίνονταν που και που, περιπλανώμενα μέσα στην πλατιά, κυματιστή πεδιάδα. Στο Ουλάν Μπατόρ φθάνουμε νωρίς το πρωί, έχοντας κάνει 1100 χιλιόμετρα από το Ιρκούτσκ. Η Μογγολία, ένας τόπος παρθένας φυσικής ομορφιάς, είναι ίσως το “τελευταίο σύνορο”: ένα σχεδόν ολοκληρωτικό αίνιγμα για τον έξω κόσμο, που το όνομά της και μόνο αναδίδει μια αίσθηση απομόνωσης και μυστηρίου. Ακόμη και στον σημερινό απίστευτα δικτυωμένο πλανήτη μας, αυτή η απομακρυσμένη γη παραμένει σχετικά δυσπρόσιτη, απόμερη και σχεδόν ανεξερεύνητη. Περίκλειστη στην στεριά από τους δύο Ασιατικούς γίγαντες της Ρωσίας και της Κίνας, φαινόταν να έχει καταδικασθεί στην αφάνεια, εγκλωβισμένη σε ένα ανέλπιδο περιβάλλον φευγαλέων καλοκαιριών και ατέλειωτων, πικρών χειμώνων. Και όμως, 700 χρόνια πριν, οι κάτοικοι αυτής της πρωτόγονης χώρας ξεχύθηκαν ξαφνικά από τα σύνορά τους, και για έναν αιώνα υπέταξαν και τρομοκράτησαν όλα σχεδόν τα Ευρασιατικά εδάφη, εγκαθιδρύοντας μια τεράστια Ευρασιατική αυτοκρατορία υπό την καθοδήγηση του Τζένγκις Χαν. Εντούτοις, η Μογγολία είναι παραπάνω από πατρίδα του μεγάλου Τζένγκις Χαν. Στην μαγευτική αυτή χώρα, το αρχαίο συναντάει το σύγχρονο και το αποτέλεσμα, εγγυημένα, σου κόβει την ανάσα.
Σαν παλιός ταξιδιώτης, πρέπει να πω ότι λίγες χώρες πλησιάζουν την Μογγολία από άποψη φυσικής ομορφιάς, είναι μιά μαγευτική χώρα που αποτελεί το όνειρο κάθε λάτρη της περιπέτειας, ιδιαίτερος τόπος για όσους αγαπούν την φύση και την ερημιά. Παραδοσιακές Μογγολικές γκερ (σκηνές) είναι διασκορπισμένες στις απέραντες στέπες, ενώ αμμόλοφοι υψώνονται στις κενές ερήμους και χιονοσκεπή βουνά ορθώνονται πάνω από βοσκοτόπια με πλούσια βλάστηση, που ακόμη χρησιμοποιούνται από τους νομάδες για να βόσκουν τα άλογά τους. Κάθε στροφή του δρόμου αποκαλύπτει και ένα διαφορετικό τοπίο και μερικές περιοχές είναι τόσο απομονωμένες, που θα μπορούσες να οδηγείς μιά ολόκληρη μέρα και σχεδόν να μην δεις ίχνη ανθρώπινης κατοικίας. Επί 3.000 χρόνια, οι κάτοικοι της στέπας ασπάσθηκαν έναν ποιμενικό τρόπο ζωής, μετακινούμενοι συνεχώς στο ψάξιμο για καλύτερα βοσκοτόπια και χειμαδιά, και ακόμη και σήμερα, ο μισός περίπου πληθυσμός της Μογγολίας εξακολουθεί να περιφέρεται στις απέραντες πεδιάδες, ζώντας σε γκερ και μετακινώντας τις σκηνές του μερικές φορές τον χρόνο σε εδάφη δίχως περίφραξη. Η νομαδική ζωή ακμάζει το καλοκαίρι και επιβιώνει τον χειμώνα. Λαμβάνοντας υπόψιν τις κλιματικές συνθήκες, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια του χειμώνα, αυτός ο τρόπος ζωής μπορεί να φαίνεται ιδιαίτερα σκληρός στον έξω κόσμο. Εντούτοις, οι Μογγόλοι έχουν αναπτύξει για αιώνες τέτοιες ιδιότητες, όπως δύναμη και αντοχή, που είναι ουσιώδεις για την επιβίωση σε αυτή την σκληρή φύση, που αποτελεί την αγαπημένη τους πατρίδα. Αλλά η χώρα σήμερα αλλάζει γοργά καθώς οι πολίτες συγκεντρώνονται στο Ουλάν Μπατόρ και σε άλλες μεγάλες πόλεις για δουλειά και ευκαιρίες σπουδών. Η πρωτεύουσα ιδιαιτέρως, αλλάζει με ρυθμό που ζαλίζει και πολλοί Μογγόλοι έχουν επενδύσει ολόψυχα στην παγκόσμια οικονομία, τον καπιταλισμό και τον καταναλωτισμό. Μιά άλλη πλευρά της χώρας, που οι περισσότεροι δεν την φαντάζονται, είναι η παρουσία των δημοκρατικών ινστιτούτων αστικής συμμετοχής, για τα οποία οι Μογγόλοι αισθάνονται υπερήφανοι. Η Μογγολία είναι πρόθυμη να αποτελέσει τμήμα της παγκόσμιας κοινότητας, στέλνοντας τους στρατιώτες της σε ειρηνευτικές αποστολές σε όλο τον κόσμο και προωθούμενη σαν χώρα διεξαγωγής των ειρηνευτικών συνομιλιών της βορειοανατολικής Ασίας.
Πάντως, αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο στον Μογγολικό λαό, και πιθανόν περισσότερο από κάθε τι άλλο, είναι το αίσθημα φιλοξενίας. Σε μια νομαδική κουλτούρα, όπου οι άνθρωποι βρίσκονται συνεχώς υπό μετακίνηση και όπου ο καιρός είναι ακραίος και οι αποστάσεις τεράστιες, το να αδιαφορήσεις για έναν επισκέπτη είναι αδιανόητο. Αντίθετα με την βαρβαρική φήμη των αρχαίων Μογγόλων πολεμιστών, η σύγχρονη Μογγολία είναι ένα έθνος με ανοιχτή αγκαλιά και στοργή για τους επισκέπτες. Το να είσαι ένας επισκέπτης της Μογγολίας είναι σαν να είσαι ο επίτιμος φιλοξενούμενος στην κοινή κατοικία ενός ολόκληρου λαού!
Μετά τα σύνορα Ρωσίας-Μογγολίας, στην πορεία για το Ουλάν Μπατόρ
Βγαίνοντας από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Ουλάν Μπατόρ, περιμένουμε να μας συναντήσει εκπρόσωπος του Τουριστικού Μογγολικού Πρακτορείου, με το οποίο έχουμε προγραμματίσει δύο εκδρομές, μιά διήμερη στην Δυτική Μογγολία και μιά τριήμερη αεροπορική στην Έρημο Γκόμπι. Δεν φαίνεται κανείς, και αρχίζουμε να ανησυχούμε, γρήγορα όμως αντιλαμβανόμαστε ότι εμείς έχουμε κάνει λάθος στην ώρα! Φθάσαμε μιά ώρα νωρίτερα από εκείνη που τους έχουμε πει για να μας περιμένουν, λάθος που δικαιολογείται μετά το πέρασμα 7 χρονικών ζωνών κατά την διάρκεια του ταξιδού μας. Παίρνουμε τηλέφωνο την ιδιοκτήτρια του πρακτορείου, η οποία έρχεται και μας παίρνει με δύο ταξί, και μας πηγαίνει σπίτι της, μιάς και ο οδηγός του βάν με το οποίο θα κάνουμε την εκδρομή μας θα έρθει αργότερα. Το σπίτι έχει μιά μεγάλη κουζίνα και ετοιμάζουμε όλοι το πρωινό μας με τηγανητά αυγά, ένα χάππενινγκ από αυτά που νοστιμίζουν ένα ταξίδι. Η Μογγόλα ιδιοκτήτρια του Πρακτορείου λέγεται Juul και είναι μιά όμορφη, Αγγλομαθής νεαρή γυναίκα εξαιρετικά φιλόξενη και φιλική. Το Πρακτορείο λέγεται Travel Mongolia και το συνιστώ ανεπιφύλακτα, τήρησε όλα όσα είχαμε συμφωνήσει και είχε και τις καλύτερες τιμές. Σε λίγο φθάνει ο οδηγός με το βανάκι που θα εκτελεί και χρέη ξεναγού και ξεκινάμε για την εκδρομή μας, εγκαταλείποντας την Ουλάν Μπατόρ, την οποία θα δούμε μετά την επιστροφή μας. Σύντομα μπαίνουμε στην απέραντη Μογγολική Στέππα, με λιβάδια, λιμνούλες και μικρά χωριά κατά μήκος του δρόμου. Το τοπίο είναι μοναδικό, μεγάλα κοπάδια από πρόβατα βόσκουν με Μογγόλους βοσκούς-καβαλάρηδες να τα οδηγούν, αγέλες από καμήλες περνάνε δίπλα μας και περήφανα Μογγολικά άλογα πίνουν νερό σε νερόλακους δίπλα από τον δρόμο. Στα απέραντα βοσκοτόπια υπάρχουν διάσπαρτες παραδοσιακές γιούρτες, γκερ στα Μογγολικά, που είναι φορητές, στρογγυλές σκηνές, σκεπασμένες με δέρματα ή τσόχα, που χρησιμοποιούνται σαν κατοικία από τους νομάδες στις στέππες της Κεντρικής Ασίας. Φθάνουμε σε έναν καταυλισμό με γιούρτες και επισκεπτόμαστε μια Μογγολική οικογένεια, με όμορφα χαμογελαστά παιδάκια, όπου μας προσφέρουν τσάϊ και γάλα, ενώ ερευνούμε το εσωτερικό των σκηνών αυτών που είναι πολύ καλύτερο από ότι νομίζαμε. Συνεχίζουμε την διαδρομή μας με επόμενη στάση σε άλλο καταυλισμό με καμήλες και φυσικά ακολουθεί η απαραίτητη βόλτα που είναι αρκετά εύκολη, μιάς και μπορείς να σφηνώσεις ανάμεσα στις δυό καμπούρες της Βακτριανής καμήλας! Οι βακτριανές καμήλες ως γνωστόν, έχουν δυό καμπούρες και όχι μία, όπως έχουν οι συγγενείς τους από την Αραβία. Οι ύβοι αυτοί λειτουργούν κατά τον ίδιο τρόπο – αποθηκεύοντας λίπος, το οποίο μπορεί να μετατραπεί σε νερό και ενέργεια, όταν η συντήρησή τους δεν είναι δυνατή. Οι καμπούρες αυτές δίνουν στις καμήλες την θρυλική ικανότητα να αντέχουν μεγάλες περιόδους ταξιδιού δίχως νερό, ακόμη και στις σκληρότερες συνθήκες της ερήμου. Οι βακτριανές καμήλες δεν ζουν στις μετακινούμενες άμμους της Σαχάρας, αλλά μόνον στις βραχώδεις ερήμους της Κεντρικής και της Ανατολικής Ασίας. Είναι από τα πλέον ευπροσάρμοστα ζώα στον κόσμο, έχοντας την ικανότητα να αντέχουν σε θερμοκρασίες από 40 βαθμούς Κελσίου το καλοκαίρι σε -30 βαθμούς τον χειμώνα! Με την ανοχή τους στο κρύο, την ξηρασία, και τα μεγάλα υψόμετρα, επέτρεψαν το ταξίδι των καραβανιών στον Δρόμο του Μεταξιού. Σήμερα, η βακτριανή καμήλα θεωρείται είδος που κινδυνεύει σοβαρά για εξαφάνιση, με λιγότερες από 1.000 καμήλες να ζουν στα άγρια τμήματα της Κίνας και της Μογγολίας.
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός στο Ουλάν Μπατόρ
Στις στέπες της Μογγολίας
Στα γκερ (γιούρτες) της Μογγολίας
Φθάνουμε νωρίς το απόγευμα στον προορισμό μας, την πόλη Kharkorin και επισκεπτόμαστε το μεγαλύτερο αξιοθέατό της, το Μοναστήρι Erdene Zuu, που είναι και το σπουδαιότερο μοναστήρι της Μογγολίας. Θεμελιωμένο το 1586 από τον Altai Khaan, το Erdene Zuu (Εκατό Θησαυροί) ήταν το πρώτο Βουδιστικό Μοναστήρι στη Μογγολία. Είχε από 60 έως 100 ναούς, περί τις 300 γκερ μέσα από τους τοίχους του, ενώ στην περίοδο της ακμής του, πάνω από 1000 μοναχοί διέμεναν εκεί. Το μοναστήρι πέρασε από περιόδους εγκατάλειψης και ευημερίας, μέχρι που τελικά, κατά το 1939, υπέστη ένα κτύπημα στα χέρια του Khorloogiin Choibalsan, του Κομμουνιστή ηγέτη της Μογγολίας, ο οποίος παρήγγειλε την καταστροφή πολλών ναών και την σφαγή χιλιάδων μοναχών σε όλη την χώρα. Όλοι κι όλοι τρεις ναοί μόνο διατηρήθηκαν από το Erdene Zuu, ενώ χίλια σχεδόν κτίρια καταστράφηκαν και ένας αριθμός μελών που υπολογίζεται στα χίλια, είτε φονεύθηκαν είτε στάλθηκαν στα γκούλαγκ της Σιβηρίας. Εντούτοις, ένας εκπληκτικά μεγάλος αριθμός αγαλμάτων, μασκών τσαμ (μάσκες που φοριόντουσαν κατά την διάρκεια των τελετών Τσαμ, χορών με μάσκες που διεξάγονταν στην αρχή του χρόνου για τον εξορκισμό του κακού) και thangkas (Bουδιστικά ζωγραφικά έργα του Θιβέτ) σώθηκαν – πιθανόν με την βοήθεια λίγων συμπαθούντων στρατιωτικών αξιωματούχων. Τα αντικείμενα θάφτηκαν σε κοντινά βουνά, ή αποθηκεύτηκαν σε σπίτια ντόπιων. Το μοναστήρι παρέμεινε κλειστό μέχρι το 1965, οπότε του επιτράπηκε να επαναλειτουργήσει ως μουσείο, αλλά όχι σαν τόπος λατρείας. Μόνον με την κατάρρευση του κομμουνισμού κατά το 1990 αποκαταστάθηκε η θρησκευτική ελευθερία και το μοναστήρι έγινε και πάλι ενεργό. Σήμερα, το Erdene Zuu Khiid θεωρείται από πολλούς σαν το σπουδαιότερο μοναστήρι στη χώρα, αν και αναμφίβολα, δεν είναι παρά μια σκιά αυτού που υπήρξε στο παρελθόν. Αφού περάσουμε τον τοίχο από τις 108 στούπες που περιβάλλουν το σύμπλεγμα του Μοναστηριού, επισκεπτόμαστε τα διάφορα κτίρια του συμπλέγματος, όπως την Χρυσή Στούπα Προσευχής, και τον Βουδιστικό Ναό Zuu, έναν από τους λίγους εναπομείναντες ναούς στο Μοναστήρι Erdene Zuu, το οποίο όμως εξακολουθεί να είναι πολύ εντυπωσιακό. Ακολουθεί η επίσκεψη του δεύτερου μεγαλύτερου αξιοθέατου της περιοχής, του Πέτρινου Πέους (ή Βράχου του Kharkhorin, ή Φαλλικού Βράχου). Πρόκειται για ένα μεγάλο άγαλμα πέους που έχει αναγερθεί σε μια πλατφόρμα στη στέπα, κοντά στο Μοναστήρι Erdene Zuu. Το φαλλικό πέτρινο άγαλμα έχει διπλή λειτουργία: αρχικά αποτελεί υπενθύμιση στους μοναχούς να παραμένουν άγαμοι, αλλά αποτελεί επίσης σύμβολο της γονιμότητας και της ανθρώπινης ζωής. Ο μύθος λέει ότι ένας μοναχός που είχε ορκισθεί να παραμείνει άγαμος, εξελίχθηκε σε γυναικά. Σαν τιμωρία, ευνουχίσθηκε ώστε να θυμάται τους όρκους αγαμίας. Για προειδοποίηση στους άλλους εσώκλειστους μοναχούς του μοναστηριού, σκαλίστηκε σε περίοπτη θέση ένας βράχος στο σχήμα του πέους, σαν πέτρινος φαλλός που ονομάσθηκε “Βράχος του Kharkhorin", σε κοντινή απόσταση από το μοναστήρι, ώστε να τους υπενθυμίζει ότι δεν θα πρέπει να εντρυφήσουν σε οποιαδήποτε σεξουαλική δραστηριότητα με τις ντόπιες γυναίκες.
Χρυσή Στούπα Προσευχής, Μοναστήρι Erdene Zuu στο Kharkhorin
Βουδιστικός Ναός Zuu, ένας από τους λίγους εναπομείναντες ναούς στο Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin
Λεπτομέρειες λιονταριών σε έναν ναό στο Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin. Ο μύθος λέει ότι κατά την διάρκεια του πολέμου με τον στρατό Dzungarian, τα λιοντάρια στην είσοδο του μοναστηριού άρχισαν να βρυχώνται και φόβισαν τους πολεμιστές Dzungar. Οι Dzungars ήταν μια ομοσπονδία μερικών φύλων Oirat (δυτική ομάδα Μογγόλων στα Όρη Altai), που αναδύθηκαν στις αρχές του 17ου αιώνα για να πολεμήσουν τον Altan Khan των Khalkha και μερικούς μετέπειτα χάν, για επικυριαρχία και έλεγχο στο Μογγολικό λαό και τις εδαφικές επικράτειες.
Πέτρινο άγαλμα που απεικονίζει την γνωστή φιγούρα της Βουδιστικής Μυθολογίας των Τεσσάρων Αρμονικών Φίλων (Πουλί, Λαγός, Πίθηκος & Ελέφαντας), Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin
Το Πέτρινο Πέος, Kharkhorin
Σουβενίρ για πώληση στην περιοχή του Βράχου Πέους, Kharkhorin
Στο Kharkhorin
Το βράδυ κοιμόμαστε σε μιά κατασκήνωση με γιούρτες και το πρωί φεύγουμε παίρνοντας την κατεύθυνση προς το Ουλάν Μπατόρ. Σταματάμε στο Εθνικό Πάρκο Khustai, κατοικία των άγριων αλόγων που ονομάζονται άλογα Przewalski ή takhi, στα Μογγολικά. Το εθνικό πάρκο αρχικά ιδρύθηκε κατά το 1993 σαν φυσικό καταφύγιο για την πρώτη επανεισαγωγή του Αλόγου Przewalski (Equus przewalskii) στη Μογγολία. Το Άλογο Przewalski εξαφανίσθηκε από την άγρια φύση και θεάθηκε τελευταία στην Dzungarian Γκόμπι κατά το τέλος της δεκαετίας του 1960. Επέζησε μόνον σε ζωολογικούς κήπους και ιδιωτικά πάρκα, σε όλο τον κόσμο. Το πρόγραμμα επανεισαγωγής ξεκίνησε το 1992 και τέλειωσε το 2002, με την δημιουργία του Ιδρύματος Εθνικού Πάρκου Khustai, το οποίο πέτυχε να διαχειρισθεί αυτή την Ειδικά Προστατευμένη Μογγολική Περιοχή, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δυστυχώς τα άλογα είναι πολύ μακριά, πρέπει να αφιερώσει κανείς αρκετές ώρες για να φθάσει στην κορυφή του βουνού όπου είναι ορατά, και υπάρχει ο κίνδυνος μετά από όλη αυτή την προσπάθεια να μετακινηθούν και να μην καταφέρεις να τα δεις, οπότε περιοριζόμαστε στην φωτογράφηση με τηλεφακό. Κοντά στον δρόμο συναντάμε κάποια Σαμανιστικά ιερά Οvoo. Τα ovoo είναι σωροί από ιερές πέτρες που χρησιμοποιούνται σαν ιερά ή βωμοί στην Μογγολική λαϊκή θρησκευτική πρακτική, και συνήθως είναι κατασκευασμένα από βράχους με ξύλο. Χρησιμεύουν κυρίως σαν θέσεις λατρείας του Ουρανού και μικρότερων θεών, καθοδηγούμενοι από τους σαμάνους και σπανιότερα για Βουδιστικές τελετές. Ο Μογγολικός σαμανισμός αναφέρεται στην ανιμιστική και σαμανική εθνική θρησκεία που εξασκείται στην Μογγολία και στις γύρω περιοχές (περιλαμβανομένης της Μπουργιατίας και της Εσωτερικής Μογγολίας) τουλάχιστον από την εποχή της καταγεγραμμένης ιστορίας. Πρόκειται για ένα ολιστικό σύστημα πίστης που περιλαμβάνει ιατρική, θρησκεία, ευλάβεια στη φύση και λατρεία των προγόνων. Όταν ταξιδεύει κανείς, είναι παράδοση να σταματάει και να κάνει έναν κύκλο γύρω από το ovoo, σε ωρολογιακή διεύθυνση, με σκοπό να έχει ασφαλέστερη διαδρομή. Ο Μογγόλος οδηγός μας είπε ότι από τότε που εγκαθιδρύθηκαν τα Ovoo κοντά στον δρόμο, μειώθηκαν κατακόρυφα τα τροχαία ατυχήματα, γεγονός όμως μάλλον αμφίβολο, μιάς και συνέχεια συναντούσαμε τρακαρισμένα οχήματα.
Στο Erdenesant, Μογγολικό χωριό δίπλα από τον δρόμο, 200 χιλιόμετρα δυτικά του Ουλάν Μπατόρ
Στις Στέπες της Μογγολίας
Άγρια άλογα Przewalski στο Εθνικό Πάρκο Khustai
Σαμανιστικό ιερό Οvoo
Φθάνουμε μεσημέρι στο Ουλάν Μπατόρ και κατευθυνόμαστε έξω από την πόλη, στην περιοχή Chonjinboldog μιά ώρα μακριά από την πρωτεύουσα (54 χιλιόμετρα ανατολικά της). Εκεί βρίσκεται το επιβλητικό Άγαλμα του Έφιππου Τζένγκις Χαν, μέρος του Συμπλέγματος του Αγάλματος του Τζένγκις Χαν, ένα 40 μέτρων ύψους έφιππο άγαλμα στην όχθη του Ποταμού Tuul, όπου σύμφωνα με τον μύθο, ανακάλυψε ένα χρυσό μαστίγιο. Έχει σχεδιασθεί από τον γλύπτη D. Erdenebileg και τον αρχιτέκτονα J. Enkhjargal και ανεγέρθηκε το 2008. Το όλο συγκρότημα είναι πολύ εντυπωσιακό, τοποθετημένο επάνω από ένα κτίριο-Μουσείο, ενώ μπορείς να ανέβεις εσωτερικά μέσα από το άλογο στην κορυφή του κεφαλιού του, όπου η θέα είνσαι πανοραμική. Στη συνέχεια επισκεπτόμαστε το Xειμερινό Παλάτι του Bogd Khan, το οποίο ευρίσκεται στο νότιο Ουλάν Μπατόρ και κατασκευάσθηκε μεταξύ του 1893 και του 1903. Εδώ είναι ο τόπος που έζησε επί 20 έτη ο όγδοος Ζων Βούδας της Μογγολίας και τελευταίος βασιλιάς, Jebtzun Damba Hutagt VIII (ο οποίος συχνά αποκαλείται Bogd Khan). Το παλάτι είναι το μόνο που απέμεινε από τις τέσσερις αρχικές κατοικίες του Bogd Khan και μετατράπηκε από τους Ρώσους σε μουσείο.
Το Συγκρότημα του Αγάλματος του Τζένγκις Χαν
To Xειμερινό Παλάτι του Bogd Khan, Ουλάν Μπατόρ
Aκολουθεί η επίσκεψη του σπουδαίου Μοναστηριού Gandan, το πλήρες όνομα του οποίου (Gandantegchinlen) σημαίνει “το σπουδαίο μέρος της πλήρους χαράς”. Το κτίριο ιδρύθηκε το 1838 από τον τέταρτο Βοgd Gegeen, αλλά οι μεγάλοι θρησκευτικοί διωγμοί του 1937 επέφεραν το πλήγμα τους και στο Gandan. Από τα 100 και πλέον πάντως μοναστήρια και ναούς που καταστράφηκαν μόνο το Gandan και μιά χούφτα ακόμη επέζησαν, το δε Gandan χρησιμοποιήθηκε από την Μογγολική κομμουνιστική κυβέρνηση και τον Chibalsan σαν “μοναστήρι επίδειξης” για τους ξένους επισκέπτες, μέχρι το 1990, οπότε οι πλήρεις θρησκευτικές τελετές ξανάρχισαν. Σήμερα αποτελεί ένα εν λειτουργία μοναστήρι με πάνω από 600 μοναχούς. Δεν θα πω άλλες λεπτομέρειες από το σπουδαίο αυτό αξιοθέατο, αλλά θα δώσω μερικές πληροφορίες στις φωτογραφίες που ακολουθούν. Στη συνέχεια το βαν μας οδηγεί στο κέντρο του Ουλάν Μπατόρ, όπου θα συνεχιστεί η περιηγησή μας.
Στούπα και άλλα κτίρια στο Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ
Ναός Janraisig του Boddhisattva Avalokiteshvara στο Μοναστήρι Gandan Tegchinlen, Ουλάν Μπατόρ
Dechengalpa Datsan (Κολλέγιο Kalachakratantric), Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ. Αρχικά στο κέντρο του Ουλάν Μπατόρ, αυτό το Datsan (Βουδιστικό Πανεπιστημιακό Μοναστήρι) ξανακτίσθηκε στο Gandan το 1992. Στον θρόνο βρίσκεται ένα πορτραίτο του Bogd Khan. Κάθε άνοιξη διεξάγεται στο Datsan η τελετή Kalachakra (μυστικιστική Βουδιστική τελετή).
Το Κολλέγιο Yidgaachoizinling, Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ, θεμελιωμένο το 1910 από τον όγδοο Bogd Jetsundamba στην ιερή τοποθεσία που ευλογήθηκε από τον πέμπτο Bogd Jetsundamba για χάρη της εξάπλωσης της Βουδιστικής Dharma. Είναι το κύριο κέντρο για την μελέτη των έργων του Jetsung Choekyi Gyaltsen, των συλλογικών διδασκαλιών του Βούδα Sakyamuni και άλλων μεγάλων Ινδών, Θιβετιανών και Μογγόλων δασκάλων. Κλείσθηκε το 1937 και ξανανοίχθηκε το 1991.
Avalokiteśvara, το υψηλότερο εσωτερικό άγαλμα στον κόσμο, ύψους 26.5 μέτρων, τοποθετημένο μέσα στον Ναό Janraisig, Μοναστήρι Gandan Tegchinlen. Το αρχικό άγαλμα, κατασκευασμένο από χαλκό, φτιάχθηκε κατόπιν εκκλήσεων του Μογγολικού κοινού. Ο σκοπός του ήταν να απεικονίσει την μορφή του 8ου Jebtsundamba, γνωστού επίσης, σαν Bogd Khan, ο οποίος είχε διεκδικήσει τον τίτλο του Αυτοκράτορα της Μογγολίας. Το άγαλμα κατασκευάσθηκε από τον πρωθυπουργό του Bogd Javzandamba, Chin Wan Khanddorj. Ρώσοι στρατιώτες αποσυναρμολόγησαν το αρχικό άγαλμα το 1938. Μετά το τέλος της Σοβιετικής εποχής, το άγαλμα του Avalokiteśvara ξαναφτιάχθηκε το 1996, χρηματοδοτημένο από δωρεές του Μογγολικού λαού. Περιέχει 2.286 πολύτιμους λίθους και είναι επιχρυσωμένο με φύλλο χρυσού.
Mahakala, μια προστάτρια θεότητα κοινή στον Ινδουϊσμό, Βουδισμό και Σικχισμό, και ισχυρότερη προστάτρια του Darma, έχει προέλευση Avalokiteśvara, Μοναστήρι Gandan.
Ναός Vajradhar, Μοναστήρι Gandan. Στον κύριο βωμό υπάρχει ένα άγαλμα του Vajradhara, ενός Bούδα της πρακτικής Tantric, κατασκευασμέναο από τον Zanabazar το 1683. Ο ναός είναι κατασκευασμένος από χώμα και τούβλα και η κορυφή φέρει επιχρυσωμένο στολισμό. Στον ναό αυτό εκτελείται καθημερινή λειτουργία.
Διακοσμημένη πόρτα στον Ναό Vajradhara, Μοναστήρι Gandan
Ναός Gandantegchenling, Μοναστήρι Gandan. Κατά μήκος του αριστερού τοίχου υπάρχουν οι 108 τόμοι του Kanguir, ζωγραφισμένοι κατά τον 14ο αιώνα από τους Μογγόλους δασκάλους με χρυσή μελάνη σε μαύρο χαρτί. Στην κεντρική γυάλινη θήκη στο πίσω μέρος, υπάρχει ένα μεγάλο άγαλμα του Βούδα, κατασκευασμένο από Μογγόλους lamas (δασκάλους της Dharma) το 1956 για τον εορτασμό της 2500ης επετείου του θανάτου του Βούδα. Σε μιά άλλη θήκη υπάρχει μια αυτοπροσωπογραφία του Zanabazar, του πρώτου Jebzundamba της Μογγολίας, κατασκευασμένο κατά την δεκαετία του 1680, σύμφωνα με την επιθυμία της μητέρας του. Περιβάλλεται από μικρά αγάλματα των επτά επομένων Jebzundam. Κατά μήκος του δεξιού τοίχου υπάρχουν χρυσά αγάλματα του Bodhisa Amitayus, του Bodhisattva της Μακροζωίας.
Βιβλιοθήκη Gandan, Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ. Το κτίριο αυτό αρχικά φιλοξενούσε τα λείψανα των Μογγόλων Bogd Lamas. Αργότερα, όταν το Μοναστήρι Gandan άνοιξε και πάλι, μετατράπηκε σε βιβλιοθήκη. Η βιβλιοθήκη περιέχει περίπου ένα εκατομύριο χειρόγραφα σε Μογγολικά, Θιβετιανά και Σανσκριτικά. Υπάρχουν επίσης, μερικά χειρουργικά εργαλεία από τον 16ο αιώνα, που φυλάγονται εδώ.
Αρχίζει το τελευταίο κομμάτι της Υπερσιβηρικής μας διαδρομής, με την διάσχιση της Μπουργιατίας, της Μογγολίας και την είσοδό μας στην Κίνα και την κατάληξη του μεγάλου ταξιδιού μας στο Πεκίνο. Την διαδρομή μας αυτή θα περιγράψω σε δυό κεφάλαια. Η Δημοκρατία της Μπουργιατίας, που ανήκει στην Σιβηρία, πήρε την ονομασία της από τους πρώτους κατοίκους της, τους Μπουργιάτες, οι οποίοι αποτελούν την μεγαλύτερη αυτόχθονα ομάδα στη Σιβηρία. Οι Μπουργιάτες ήταν νομάδες Μογγολικής προέλευσης που ζούσαν βοσκώντας κοπάδια ανάμεσα στις νότιες ακτές της Λίμνης Βαϊκάλης και στη βόρειο Μογγολία, ψάχνοντας για βοσκοτόπια. Ζούσαν σε γιούρτες καλυμένες με κετσέ και πίστευαν σε ένα μείγμα Βουδισμού και σαμανισμού. Αν και αρχικά οι Μπουργιάτες ήταν εχθρικοί προς τους Ρώσους, ασχολήθηκαν με το εμπόριο γούνας και προέκυψε κάποιο ποσοστό γάμων μεταξύ τους. Μερικοί εγκατέλειψαν την νομαδική ζωή τους και τις γιούρτες τους, επιλέγοντας ξύλινες καλύβες στις πόλεις Ulan Ude και Ιρκούτσκ.
Aφού φεύγουμε από το Ιρκούτσκ, η πρώτη νύχτα περνάει εύκολα και φθάνουμε ξημερώματα στην Ulan Ude. Η Ulan Ude είναι η πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Μπουργιατίας, και άνοιξε για τους τουρίστες το 1990. Είναι η πρώτη πόλη κατά μήκος της Υπερσιβηρικής γραμμής στην οποία αισθάνεσαι ότι έχεις φθάσει στην Ασία. Και αυτό, αφού έχεις ήδη ταξιδέψει 3.000 χιλιόμετρα σε αυτήν. Με τα χαμογελαστά Ασιατικά χαρακτηριστικά της, το άνετο κέντρο της πόλης, και την μαγευτική Μογγολο-Βουδιστική κουλτούρα, η Ulan Ude είναι μιά από τις πιό αγαπητές πόλεις της Ανατολικής Σιβηρίας. Εντούτοις, σε μερικά μέρη της πόλης ο “Ρωσικός χαρακτήρας” της είναι εμφανής: ένα τεράστιο άγαλμα της κεφαλής του Λένιν στην κεντρική πλατεία, κτίρια ξενοδοχείων Σοβιετικού στυλ, μερικά κατάλοιπα αρχιτεκτονικής τυπικής του 19ου αιώνα, παραδοσιακά ξύλινα σπίτια κατά μήκος των δρόμων. Και ταυτόχρονα, μικρά Κορεατικά επιβατικά λεωφορειάκια τα οποία σπεύδουν εμπρός-πίσω, σαν τουκ τουκ, ηλικιωμένες Μπουργιάτισες να πουλάνε καυτά ζουμερά Pozas (παραδοσιακό κρεατικό) στο δρόμο, ο ήλιος να είναι απίστευτα φωτεινός και καυτός, και να μπορείς να δείς τις κορυφές των βουνών που περιβάλλουν την πόλη. Η Ulan Ude βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Λίμνης Βαϊκάλης στον Ποταμό Uda, στην συμβολή του με τον Ποταμό Selenga. Εδώ γίνεται ο διαχωρισμός της Υπερ-Μογγολικής γραμμής προς το Πεκίνο από την κυρίως Υπερσιβηρική γραμμή προς το Βλαδιβοστόκ. Είχαμε επιλέξει την πρώτη: Η Υπερ-Μογγολική πορεία είναι η πιό ποικιλόμορφη διατομή τριών διαφορετικών πολιτισμών, τοπίων και γλωσσών. Περιλαμβάνει επίσης, μερικά από τα εκπληκτικότερα αξιοθέατα της διαδρομής, όπως την Έρημο Gobi, τις τεράστιες Μογγολικές στέπες και τα γραφικά φαράγγια έξω από το Πεκίνο.
Στην Ulan Ude είναι και η μεγαλύτερη στάση του ταξιδιού, 45 λεπτά, και οι τρεις από εμάς κάνουμε το μεγάλο τόλμημα. Φεύγουμε γρήγορα από τον σταθμό για να επισκεφθούμε την κεντρική πλατεία της πόλης και να φωτογραφηθούμε κάτω από το άγαλμα που απεικονίζει το τεράστιο κεφάλι του Λένιν! Θεωρητικά φαίνεται ότι ο χρόνος αρκεί, αλλά αν κάτι δεν πάει καλά, ατυχήσαμε. Βρίσκουμε εύκολα ταξί έξω από τον σταθμό και συνενοούμαστε ώστε να μας περιμένει και να μας φέρει πίσω. Ευτυχώς είναι πολύ νωρίς, η πρωινή κίνηση δεν έχει αρχίσει, και όλα πάνε κατ’ ευχήν! Φθάνουμε γρήγορα στην πλατεία, βγάζουμε σύντομα μερικές φωτογραφίες και επιστρέφουμε, βλέποντας με ανακούφιση το τραίνο μας να βρίσκεται στην θέση του, ενώ οι υπόλοιποι κοιμούνται ακόμη, δίχως να έχουν αντιληφθεί καν την απουσία μας!
O Ποταμός Selenga και η είσοδος στο Ulan Ude
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός στο Ulan Ude
Εμπρός από το γιγαντιαίο άγαλμα του κεφαλιού του Λένιν, Ulan Ude
Το τραίνο ξεκινάει και πάλι για να διασχίσει την πόλη της Ulan Ude και στη συνέχεια την πανέμορφη Μπουργιατία, μέχρι τα σύνορα της Μογγολίας. Η διακλάδωση της σιδηροδρομικής γραμμής προς τη Μογγολία και την Κίνα, αφήνει την κύρια Υπερσιβηρική διαδρομή στο Zaudinsk, ανατολικά της Ulan Ude και φθάνει μετά από λίγες ώρες στα σύνορα με την Μογγολία. Το τραίνο ταξιδεύει στην καρδιά της Μπουργιατίας, ακολουθώντας την κοιλάδα του Ποταμού Selenga. Είναι νωρίς το πρωί και σε όλο το τραίνο κοιμούνται. Μάλλον είμαι ο μόνος που έχω ξυπνήσει και παρακολουθώ τα εκπληκτικά τοπία που φαίνονται από το παράθυρο του βαγονιού μας, λουσμένα σε έναν ζεστό εκτυφλωτικό ήλιο. Αφήνοντας τα περίχωρα της Ulan Ude με τα παλιά ξύλινα Σιβηρικά σπίτια, το σκηνικό αλλάζει γρήγορα σε διαδοχικούς πράσινους λόφους που αποτελούν εξαιρετικά βοσκοτόπια για τα πολυάριθμα βοοειδή και πρόβατα της περιοχής. Ο Υπερσιβηρικός σιδηρόδρομος ακολουθεί την πορεία του Ποταμού Selenga προς τα Μογγολικά σύνορα, ενός από τους μεγάλους ποταμούς της Μογγολίας και της Μπουργιατίας, που εκβάλλει στη Λίμνη Βαϊκάλη. Όμορφα γραφικά χωριουδάκια είναι διάσπαρτα κατά μήκος της διαδρομής, ενώ το τοπίο αρχίζει και θυμίζει Μογγολία, όσο πλησιάζουμε προς τα σύνορα, με την μετατροπή του σε πλατιά στέππα που διακόπτεται από χαμηλούς λόφους.
Βγαίνοντας από το Ulan Ude
O Ποταμός Selenga κατά την διάσχιση της Μπουργιατίας
Χωριουδάκια και φύση στην Μπουργιατία
Φθάνουμε στον Naushki, τον Ρωσικό Συνοριακό Σιδηροδρομικό Σταθμό, 8 ώρες μετά την αναχώρησή μας από την Ulan Ude. Είναι καταμεσήμερο και η ζέστη έντονη. Στην αποβάθρα του σταθμού, όπως και σε όλες τις αποβάθρες των τραίνων στη Σιβηρία, ντόπιες γυναίκες μαζεύονται για να πουλήσουν όλα τα είδη σπιτικής ή συσκευασμένης τροφής, όπως φρέσκο ψωμί, φρούτα, λαχανικά, σφιχτά βρασμένα αυγά, κονσέρβες από σαρδέλλες, έτοιμα νούντλς, μποτίλιες σπιτικής βότκας, αποξηραμένα ψάρια, αλλά και παιχνίδια και ρούχα. Εντούτοις, κυρίως πουλάνε πιροσκί, τα γνωστά τηγανητά ψωμάκια γεμισμένα με κρέας, μανιτάρια, κρεμύδια ή πατάτες, τα οποία παίρνουν το τυπικό χρυσαφί χρώμα τους επειδή αλείφονται με αυγό πριν το ψήσιμο ή το τηγάνισμα. Η ώρα είναι κατάλληλη για ένα σύντομο γεύμα, μιάς και μας περιμένουν αμέτρητες ώρες αναμονής για να περάσουμε τα σύνορα. Λεπτομερείς έλεγχοι από τους Ρώσους συνοριακούς γίνονται σε όλα τα βαγόνια του τραίνου και στις αποσκευές των επιβατών, στα διαβατήρια και τις βίζες μας, ενώ στη συνέχεια βγαίνουμε από το τραίνο και καθόμαστε στο κτίριο του σταθμού περιμένοντας, δίχως να ξέρουμε το γιατί. Όταν με τα πολλά ξεκινάμε, η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται και από την μεριά της Μογγολίας. Αυτό ήταν ίσως, το χειρότερο κομάτι του ταξιδιού μας, όχι τόσο λόγω της μεγάλης αναμονής, αλλά εξαιτίας του καύσωνα. Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχει τρόπος να το αποφύγει κανείς, άλλωστε έχουμε πολλές πικρές εμπειρίες από διάφορες διασχίσεις συνόρων στο παρελθόν και είμαστε προετοιμασμένοι ψυχολογικά.
Στον Naushki, τον Ρωσικό Συνοριακό Σιδηροδρομικό Σταθμό
Έχει αρχίσει πιά να βραδιάζει όταν ξεκινάμε, στο Μογγολικό έδαφος πια. Διασχίζουμε απέραντα λιβάδια, διάστικτα με σποραδικές συστάδες από γιούρτες. Κοιμόμαστε για λίγες ώρες – δεύτερη συνεχόμενη νύχτα στο τραίνο, και ξυπνάμε νωρίς το πρωί, όταν έχει αρχίσει η κάθοδός μας προς το Ουλάν Μπατόρ, την πρωτεύουσα της Μογγολίας. Καμήλες και άλογα φαίνονταν που και που, περιπλανώμενα μέσα στην πλατιά, κυματιστή πεδιάδα. Στο Ουλάν Μπατόρ φθάνουμε νωρίς το πρωί, έχοντας κάνει 1100 χιλιόμετρα από το Ιρκούτσκ. Η Μογγολία, ένας τόπος παρθένας φυσικής ομορφιάς, είναι ίσως το “τελευταίο σύνορο”: ένα σχεδόν ολοκληρωτικό αίνιγμα για τον έξω κόσμο, που το όνομά της και μόνο αναδίδει μια αίσθηση απομόνωσης και μυστηρίου. Ακόμη και στον σημερινό απίστευτα δικτυωμένο πλανήτη μας, αυτή η απομακρυσμένη γη παραμένει σχετικά δυσπρόσιτη, απόμερη και σχεδόν ανεξερεύνητη. Περίκλειστη στην στεριά από τους δύο Ασιατικούς γίγαντες της Ρωσίας και της Κίνας, φαινόταν να έχει καταδικασθεί στην αφάνεια, εγκλωβισμένη σε ένα ανέλπιδο περιβάλλον φευγαλέων καλοκαιριών και ατέλειωτων, πικρών χειμώνων. Και όμως, 700 χρόνια πριν, οι κάτοικοι αυτής της πρωτόγονης χώρας ξεχύθηκαν ξαφνικά από τα σύνορά τους, και για έναν αιώνα υπέταξαν και τρομοκράτησαν όλα σχεδόν τα Ευρασιατικά εδάφη, εγκαθιδρύοντας μια τεράστια Ευρασιατική αυτοκρατορία υπό την καθοδήγηση του Τζένγκις Χαν. Εντούτοις, η Μογγολία είναι παραπάνω από πατρίδα του μεγάλου Τζένγκις Χαν. Στην μαγευτική αυτή χώρα, το αρχαίο συναντάει το σύγχρονο και το αποτέλεσμα, εγγυημένα, σου κόβει την ανάσα.
Σαν παλιός ταξιδιώτης, πρέπει να πω ότι λίγες χώρες πλησιάζουν την Μογγολία από άποψη φυσικής ομορφιάς, είναι μιά μαγευτική χώρα που αποτελεί το όνειρο κάθε λάτρη της περιπέτειας, ιδιαίτερος τόπος για όσους αγαπούν την φύση και την ερημιά. Παραδοσιακές Μογγολικές γκερ (σκηνές) είναι διασκορπισμένες στις απέραντες στέπες, ενώ αμμόλοφοι υψώνονται στις κενές ερήμους και χιονοσκεπή βουνά ορθώνονται πάνω από βοσκοτόπια με πλούσια βλάστηση, που ακόμη χρησιμοποιούνται από τους νομάδες για να βόσκουν τα άλογά τους. Κάθε στροφή του δρόμου αποκαλύπτει και ένα διαφορετικό τοπίο και μερικές περιοχές είναι τόσο απομονωμένες, που θα μπορούσες να οδηγείς μιά ολόκληρη μέρα και σχεδόν να μην δεις ίχνη ανθρώπινης κατοικίας. Επί 3.000 χρόνια, οι κάτοικοι της στέπας ασπάσθηκαν έναν ποιμενικό τρόπο ζωής, μετακινούμενοι συνεχώς στο ψάξιμο για καλύτερα βοσκοτόπια και χειμαδιά, και ακόμη και σήμερα, ο μισός περίπου πληθυσμός της Μογγολίας εξακολουθεί να περιφέρεται στις απέραντες πεδιάδες, ζώντας σε γκερ και μετακινώντας τις σκηνές του μερικές φορές τον χρόνο σε εδάφη δίχως περίφραξη. Η νομαδική ζωή ακμάζει το καλοκαίρι και επιβιώνει τον χειμώνα. Λαμβάνοντας υπόψιν τις κλιματικές συνθήκες, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια του χειμώνα, αυτός ο τρόπος ζωής μπορεί να φαίνεται ιδιαίτερα σκληρός στον έξω κόσμο. Εντούτοις, οι Μογγόλοι έχουν αναπτύξει για αιώνες τέτοιες ιδιότητες, όπως δύναμη και αντοχή, που είναι ουσιώδεις για την επιβίωση σε αυτή την σκληρή φύση, που αποτελεί την αγαπημένη τους πατρίδα. Αλλά η χώρα σήμερα αλλάζει γοργά καθώς οι πολίτες συγκεντρώνονται στο Ουλάν Μπατόρ και σε άλλες μεγάλες πόλεις για δουλειά και ευκαιρίες σπουδών. Η πρωτεύουσα ιδιαιτέρως, αλλάζει με ρυθμό που ζαλίζει και πολλοί Μογγόλοι έχουν επενδύσει ολόψυχα στην παγκόσμια οικονομία, τον καπιταλισμό και τον καταναλωτισμό. Μιά άλλη πλευρά της χώρας, που οι περισσότεροι δεν την φαντάζονται, είναι η παρουσία των δημοκρατικών ινστιτούτων αστικής συμμετοχής, για τα οποία οι Μογγόλοι αισθάνονται υπερήφανοι. Η Μογγολία είναι πρόθυμη να αποτελέσει τμήμα της παγκόσμιας κοινότητας, στέλνοντας τους στρατιώτες της σε ειρηνευτικές αποστολές σε όλο τον κόσμο και προωθούμενη σαν χώρα διεξαγωγής των ειρηνευτικών συνομιλιών της βορειοανατολικής Ασίας.
Πάντως, αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο στον Μογγολικό λαό, και πιθανόν περισσότερο από κάθε τι άλλο, είναι το αίσθημα φιλοξενίας. Σε μια νομαδική κουλτούρα, όπου οι άνθρωποι βρίσκονται συνεχώς υπό μετακίνηση και όπου ο καιρός είναι ακραίος και οι αποστάσεις τεράστιες, το να αδιαφορήσεις για έναν επισκέπτη είναι αδιανόητο. Αντίθετα με την βαρβαρική φήμη των αρχαίων Μογγόλων πολεμιστών, η σύγχρονη Μογγολία είναι ένα έθνος με ανοιχτή αγκαλιά και στοργή για τους επισκέπτες. Το να είσαι ένας επισκέπτης της Μογγολίας είναι σαν να είσαι ο επίτιμος φιλοξενούμενος στην κοινή κατοικία ενός ολόκληρου λαού!
Μετά τα σύνορα Ρωσίας-Μογγολίας, στην πορεία για το Ουλάν Μπατόρ
Βγαίνοντας από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Ουλάν Μπατόρ, περιμένουμε να μας συναντήσει εκπρόσωπος του Τουριστικού Μογγολικού Πρακτορείου, με το οποίο έχουμε προγραμματίσει δύο εκδρομές, μιά διήμερη στην Δυτική Μογγολία και μιά τριήμερη αεροπορική στην Έρημο Γκόμπι. Δεν φαίνεται κανείς, και αρχίζουμε να ανησυχούμε, γρήγορα όμως αντιλαμβανόμαστε ότι εμείς έχουμε κάνει λάθος στην ώρα! Φθάσαμε μιά ώρα νωρίτερα από εκείνη που τους έχουμε πει για να μας περιμένουν, λάθος που δικαιολογείται μετά το πέρασμα 7 χρονικών ζωνών κατά την διάρκεια του ταξιδού μας. Παίρνουμε τηλέφωνο την ιδιοκτήτρια του πρακτορείου, η οποία έρχεται και μας παίρνει με δύο ταξί, και μας πηγαίνει σπίτι της, μιάς και ο οδηγός του βάν με το οποίο θα κάνουμε την εκδρομή μας θα έρθει αργότερα. Το σπίτι έχει μιά μεγάλη κουζίνα και ετοιμάζουμε όλοι το πρωινό μας με τηγανητά αυγά, ένα χάππενινγκ από αυτά που νοστιμίζουν ένα ταξίδι. Η Μογγόλα ιδιοκτήτρια του Πρακτορείου λέγεται Juul και είναι μιά όμορφη, Αγγλομαθής νεαρή γυναίκα εξαιρετικά φιλόξενη και φιλική. Το Πρακτορείο λέγεται Travel Mongolia και το συνιστώ ανεπιφύλακτα, τήρησε όλα όσα είχαμε συμφωνήσει και είχε και τις καλύτερες τιμές. Σε λίγο φθάνει ο οδηγός με το βανάκι που θα εκτελεί και χρέη ξεναγού και ξεκινάμε για την εκδρομή μας, εγκαταλείποντας την Ουλάν Μπατόρ, την οποία θα δούμε μετά την επιστροφή μας. Σύντομα μπαίνουμε στην απέραντη Μογγολική Στέππα, με λιβάδια, λιμνούλες και μικρά χωριά κατά μήκος του δρόμου. Το τοπίο είναι μοναδικό, μεγάλα κοπάδια από πρόβατα βόσκουν με Μογγόλους βοσκούς-καβαλάρηδες να τα οδηγούν, αγέλες από καμήλες περνάνε δίπλα μας και περήφανα Μογγολικά άλογα πίνουν νερό σε νερόλακους δίπλα από τον δρόμο. Στα απέραντα βοσκοτόπια υπάρχουν διάσπαρτες παραδοσιακές γιούρτες, γκερ στα Μογγολικά, που είναι φορητές, στρογγυλές σκηνές, σκεπασμένες με δέρματα ή τσόχα, που χρησιμοποιούνται σαν κατοικία από τους νομάδες στις στέππες της Κεντρικής Ασίας. Φθάνουμε σε έναν καταυλισμό με γιούρτες και επισκεπτόμαστε μια Μογγολική οικογένεια, με όμορφα χαμογελαστά παιδάκια, όπου μας προσφέρουν τσάϊ και γάλα, ενώ ερευνούμε το εσωτερικό των σκηνών αυτών που είναι πολύ καλύτερο από ότι νομίζαμε. Συνεχίζουμε την διαδρομή μας με επόμενη στάση σε άλλο καταυλισμό με καμήλες και φυσικά ακολουθεί η απαραίτητη βόλτα που είναι αρκετά εύκολη, μιάς και μπορείς να σφηνώσεις ανάμεσα στις δυό καμπούρες της Βακτριανής καμήλας! Οι βακτριανές καμήλες ως γνωστόν, έχουν δυό καμπούρες και όχι μία, όπως έχουν οι συγγενείς τους από την Αραβία. Οι ύβοι αυτοί λειτουργούν κατά τον ίδιο τρόπο – αποθηκεύοντας λίπος, το οποίο μπορεί να μετατραπεί σε νερό και ενέργεια, όταν η συντήρησή τους δεν είναι δυνατή. Οι καμπούρες αυτές δίνουν στις καμήλες την θρυλική ικανότητα να αντέχουν μεγάλες περιόδους ταξιδιού δίχως νερό, ακόμη και στις σκληρότερες συνθήκες της ερήμου. Οι βακτριανές καμήλες δεν ζουν στις μετακινούμενες άμμους της Σαχάρας, αλλά μόνον στις βραχώδεις ερήμους της Κεντρικής και της Ανατολικής Ασίας. Είναι από τα πλέον ευπροσάρμοστα ζώα στον κόσμο, έχοντας την ικανότητα να αντέχουν σε θερμοκρασίες από 40 βαθμούς Κελσίου το καλοκαίρι σε -30 βαθμούς τον χειμώνα! Με την ανοχή τους στο κρύο, την ξηρασία, και τα μεγάλα υψόμετρα, επέτρεψαν το ταξίδι των καραβανιών στον Δρόμο του Μεταξιού. Σήμερα, η βακτριανή καμήλα θεωρείται είδος που κινδυνεύει σοβαρά για εξαφάνιση, με λιγότερες από 1.000 καμήλες να ζουν στα άγρια τμήματα της Κίνας και της Μογγολίας.
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός στο Ουλάν Μπατόρ
Στις στέπες της Μογγολίας
Στα γκερ (γιούρτες) της Μογγολίας
Φθάνουμε νωρίς το απόγευμα στον προορισμό μας, την πόλη Kharkorin και επισκεπτόμαστε το μεγαλύτερο αξιοθέατό της, το Μοναστήρι Erdene Zuu, που είναι και το σπουδαιότερο μοναστήρι της Μογγολίας. Θεμελιωμένο το 1586 από τον Altai Khaan, το Erdene Zuu (Εκατό Θησαυροί) ήταν το πρώτο Βουδιστικό Μοναστήρι στη Μογγολία. Είχε από 60 έως 100 ναούς, περί τις 300 γκερ μέσα από τους τοίχους του, ενώ στην περίοδο της ακμής του, πάνω από 1000 μοναχοί διέμεναν εκεί. Το μοναστήρι πέρασε από περιόδους εγκατάλειψης και ευημερίας, μέχρι που τελικά, κατά το 1939, υπέστη ένα κτύπημα στα χέρια του Khorloogiin Choibalsan, του Κομμουνιστή ηγέτη της Μογγολίας, ο οποίος παρήγγειλε την καταστροφή πολλών ναών και την σφαγή χιλιάδων μοναχών σε όλη την χώρα. Όλοι κι όλοι τρεις ναοί μόνο διατηρήθηκαν από το Erdene Zuu, ενώ χίλια σχεδόν κτίρια καταστράφηκαν και ένας αριθμός μελών που υπολογίζεται στα χίλια, είτε φονεύθηκαν είτε στάλθηκαν στα γκούλαγκ της Σιβηρίας. Εντούτοις, ένας εκπληκτικά μεγάλος αριθμός αγαλμάτων, μασκών τσαμ (μάσκες που φοριόντουσαν κατά την διάρκεια των τελετών Τσαμ, χορών με μάσκες που διεξάγονταν στην αρχή του χρόνου για τον εξορκισμό του κακού) και thangkas (Bουδιστικά ζωγραφικά έργα του Θιβέτ) σώθηκαν – πιθανόν με την βοήθεια λίγων συμπαθούντων στρατιωτικών αξιωματούχων. Τα αντικείμενα θάφτηκαν σε κοντινά βουνά, ή αποθηκεύτηκαν σε σπίτια ντόπιων. Το μοναστήρι παρέμεινε κλειστό μέχρι το 1965, οπότε του επιτράπηκε να επαναλειτουργήσει ως μουσείο, αλλά όχι σαν τόπος λατρείας. Μόνον με την κατάρρευση του κομμουνισμού κατά το 1990 αποκαταστάθηκε η θρησκευτική ελευθερία και το μοναστήρι έγινε και πάλι ενεργό. Σήμερα, το Erdene Zuu Khiid θεωρείται από πολλούς σαν το σπουδαιότερο μοναστήρι στη χώρα, αν και αναμφίβολα, δεν είναι παρά μια σκιά αυτού που υπήρξε στο παρελθόν. Αφού περάσουμε τον τοίχο από τις 108 στούπες που περιβάλλουν το σύμπλεγμα του Μοναστηριού, επισκεπτόμαστε τα διάφορα κτίρια του συμπλέγματος, όπως την Χρυσή Στούπα Προσευχής, και τον Βουδιστικό Ναό Zuu, έναν από τους λίγους εναπομείναντες ναούς στο Μοναστήρι Erdene Zuu, το οποίο όμως εξακολουθεί να είναι πολύ εντυπωσιακό. Ακολουθεί η επίσκεψη του δεύτερου μεγαλύτερου αξιοθέατου της περιοχής, του Πέτρινου Πέους (ή Βράχου του Kharkhorin, ή Φαλλικού Βράχου). Πρόκειται για ένα μεγάλο άγαλμα πέους που έχει αναγερθεί σε μια πλατφόρμα στη στέπα, κοντά στο Μοναστήρι Erdene Zuu. Το φαλλικό πέτρινο άγαλμα έχει διπλή λειτουργία: αρχικά αποτελεί υπενθύμιση στους μοναχούς να παραμένουν άγαμοι, αλλά αποτελεί επίσης σύμβολο της γονιμότητας και της ανθρώπινης ζωής. Ο μύθος λέει ότι ένας μοναχός που είχε ορκισθεί να παραμείνει άγαμος, εξελίχθηκε σε γυναικά. Σαν τιμωρία, ευνουχίσθηκε ώστε να θυμάται τους όρκους αγαμίας. Για προειδοποίηση στους άλλους εσώκλειστους μοναχούς του μοναστηριού, σκαλίστηκε σε περίοπτη θέση ένας βράχος στο σχήμα του πέους, σαν πέτρινος φαλλός που ονομάσθηκε “Βράχος του Kharkhorin", σε κοντινή απόσταση από το μοναστήρι, ώστε να τους υπενθυμίζει ότι δεν θα πρέπει να εντρυφήσουν σε οποιαδήποτε σεξουαλική δραστηριότητα με τις ντόπιες γυναίκες.
Χρυσή Στούπα Προσευχής, Μοναστήρι Erdene Zuu στο Kharkhorin
Βουδιστικός Ναός Zuu, ένας από τους λίγους εναπομείναντες ναούς στο Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin
Λεπτομέρειες λιονταριών σε έναν ναό στο Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin. Ο μύθος λέει ότι κατά την διάρκεια του πολέμου με τον στρατό Dzungarian, τα λιοντάρια στην είσοδο του μοναστηριού άρχισαν να βρυχώνται και φόβισαν τους πολεμιστές Dzungar. Οι Dzungars ήταν μια ομοσπονδία μερικών φύλων Oirat (δυτική ομάδα Μογγόλων στα Όρη Altai), που αναδύθηκαν στις αρχές του 17ου αιώνα για να πολεμήσουν τον Altan Khan των Khalkha και μερικούς μετέπειτα χάν, για επικυριαρχία και έλεγχο στο Μογγολικό λαό και τις εδαφικές επικράτειες.
Πέτρινο άγαλμα που απεικονίζει την γνωστή φιγούρα της Βουδιστικής Μυθολογίας των Τεσσάρων Αρμονικών Φίλων (Πουλί, Λαγός, Πίθηκος & Ελέφαντας), Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin
Το Πέτρινο Πέος, Kharkhorin
Σουβενίρ για πώληση στην περιοχή του Βράχου Πέους, Kharkhorin
Στο Kharkhorin
Το βράδυ κοιμόμαστε σε μιά κατασκήνωση με γιούρτες και το πρωί φεύγουμε παίρνοντας την κατεύθυνση προς το Ουλάν Μπατόρ. Σταματάμε στο Εθνικό Πάρκο Khustai, κατοικία των άγριων αλόγων που ονομάζονται άλογα Przewalski ή takhi, στα Μογγολικά. Το εθνικό πάρκο αρχικά ιδρύθηκε κατά το 1993 σαν φυσικό καταφύγιο για την πρώτη επανεισαγωγή του Αλόγου Przewalski (Equus przewalskii) στη Μογγολία. Το Άλογο Przewalski εξαφανίσθηκε από την άγρια φύση και θεάθηκε τελευταία στην Dzungarian Γκόμπι κατά το τέλος της δεκαετίας του 1960. Επέζησε μόνον σε ζωολογικούς κήπους και ιδιωτικά πάρκα, σε όλο τον κόσμο. Το πρόγραμμα επανεισαγωγής ξεκίνησε το 1992 και τέλειωσε το 2002, με την δημιουργία του Ιδρύματος Εθνικού Πάρκου Khustai, το οποίο πέτυχε να διαχειρισθεί αυτή την Ειδικά Προστατευμένη Μογγολική Περιοχή, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δυστυχώς τα άλογα είναι πολύ μακριά, πρέπει να αφιερώσει κανείς αρκετές ώρες για να φθάσει στην κορυφή του βουνού όπου είναι ορατά, και υπάρχει ο κίνδυνος μετά από όλη αυτή την προσπάθεια να μετακινηθούν και να μην καταφέρεις να τα δεις, οπότε περιοριζόμαστε στην φωτογράφηση με τηλεφακό. Κοντά στον δρόμο συναντάμε κάποια Σαμανιστικά ιερά Οvoo. Τα ovoo είναι σωροί από ιερές πέτρες που χρησιμοποιούνται σαν ιερά ή βωμοί στην Μογγολική λαϊκή θρησκευτική πρακτική, και συνήθως είναι κατασκευασμένα από βράχους με ξύλο. Χρησιμεύουν κυρίως σαν θέσεις λατρείας του Ουρανού και μικρότερων θεών, καθοδηγούμενοι από τους σαμάνους και σπανιότερα για Βουδιστικές τελετές. Ο Μογγολικός σαμανισμός αναφέρεται στην ανιμιστική και σαμανική εθνική θρησκεία που εξασκείται στην Μογγολία και στις γύρω περιοχές (περιλαμβανομένης της Μπουργιατίας και της Εσωτερικής Μογγολίας) τουλάχιστον από την εποχή της καταγεγραμμένης ιστορίας. Πρόκειται για ένα ολιστικό σύστημα πίστης που περιλαμβάνει ιατρική, θρησκεία, ευλάβεια στη φύση και λατρεία των προγόνων. Όταν ταξιδεύει κανείς, είναι παράδοση να σταματάει και να κάνει έναν κύκλο γύρω από το ovoo, σε ωρολογιακή διεύθυνση, με σκοπό να έχει ασφαλέστερη διαδρομή. Ο Μογγόλος οδηγός μας είπε ότι από τότε που εγκαθιδρύθηκαν τα Ovoo κοντά στον δρόμο, μειώθηκαν κατακόρυφα τα τροχαία ατυχήματα, γεγονός όμως μάλλον αμφίβολο, μιάς και συνέχεια συναντούσαμε τρακαρισμένα οχήματα.
Στο Erdenesant, Μογγολικό χωριό δίπλα από τον δρόμο, 200 χιλιόμετρα δυτικά του Ουλάν Μπατόρ
Στις Στέπες της Μογγολίας
Άγρια άλογα Przewalski στο Εθνικό Πάρκο Khustai
Σαμανιστικό ιερό Οvoo
Φθάνουμε μεσημέρι στο Ουλάν Μπατόρ και κατευθυνόμαστε έξω από την πόλη, στην περιοχή Chonjinboldog μιά ώρα μακριά από την πρωτεύουσα (54 χιλιόμετρα ανατολικά της). Εκεί βρίσκεται το επιβλητικό Άγαλμα του Έφιππου Τζένγκις Χαν, μέρος του Συμπλέγματος του Αγάλματος του Τζένγκις Χαν, ένα 40 μέτρων ύψους έφιππο άγαλμα στην όχθη του Ποταμού Tuul, όπου σύμφωνα με τον μύθο, ανακάλυψε ένα χρυσό μαστίγιο. Έχει σχεδιασθεί από τον γλύπτη D. Erdenebileg και τον αρχιτέκτονα J. Enkhjargal και ανεγέρθηκε το 2008. Το όλο συγκρότημα είναι πολύ εντυπωσιακό, τοποθετημένο επάνω από ένα κτίριο-Μουσείο, ενώ μπορείς να ανέβεις εσωτερικά μέσα από το άλογο στην κορυφή του κεφαλιού του, όπου η θέα είνσαι πανοραμική. Στη συνέχεια επισκεπτόμαστε το Xειμερινό Παλάτι του Bogd Khan, το οποίο ευρίσκεται στο νότιο Ουλάν Μπατόρ και κατασκευάσθηκε μεταξύ του 1893 και του 1903. Εδώ είναι ο τόπος που έζησε επί 20 έτη ο όγδοος Ζων Βούδας της Μογγολίας και τελευταίος βασιλιάς, Jebtzun Damba Hutagt VIII (ο οποίος συχνά αποκαλείται Bogd Khan). Το παλάτι είναι το μόνο που απέμεινε από τις τέσσερις αρχικές κατοικίες του Bogd Khan και μετατράπηκε από τους Ρώσους σε μουσείο.
Το Συγκρότημα του Αγάλματος του Τζένγκις Χαν
To Xειμερινό Παλάτι του Bogd Khan, Ουλάν Μπατόρ
Aκολουθεί η επίσκεψη του σπουδαίου Μοναστηριού Gandan, το πλήρες όνομα του οποίου (Gandantegchinlen) σημαίνει “το σπουδαίο μέρος της πλήρους χαράς”. Το κτίριο ιδρύθηκε το 1838 από τον τέταρτο Βοgd Gegeen, αλλά οι μεγάλοι θρησκευτικοί διωγμοί του 1937 επέφεραν το πλήγμα τους και στο Gandan. Από τα 100 και πλέον πάντως μοναστήρια και ναούς που καταστράφηκαν μόνο το Gandan και μιά χούφτα ακόμη επέζησαν, το δε Gandan χρησιμοποιήθηκε από την Μογγολική κομμουνιστική κυβέρνηση και τον Chibalsan σαν “μοναστήρι επίδειξης” για τους ξένους επισκέπτες, μέχρι το 1990, οπότε οι πλήρεις θρησκευτικές τελετές ξανάρχισαν. Σήμερα αποτελεί ένα εν λειτουργία μοναστήρι με πάνω από 600 μοναχούς. Δεν θα πω άλλες λεπτομέρειες από το σπουδαίο αυτό αξιοθέατο, αλλά θα δώσω μερικές πληροφορίες στις φωτογραφίες που ακολουθούν. Στη συνέχεια το βαν μας οδηγεί στο κέντρο του Ουλάν Μπατόρ, όπου θα συνεχιστεί η περιηγησή μας.
Στούπα και άλλα κτίρια στο Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ
Ναός Janraisig του Boddhisattva Avalokiteshvara στο Μοναστήρι Gandan Tegchinlen, Ουλάν Μπατόρ
Dechengalpa Datsan (Κολλέγιο Kalachakratantric), Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ. Αρχικά στο κέντρο του Ουλάν Μπατόρ, αυτό το Datsan (Βουδιστικό Πανεπιστημιακό Μοναστήρι) ξανακτίσθηκε στο Gandan το 1992. Στον θρόνο βρίσκεται ένα πορτραίτο του Bogd Khan. Κάθε άνοιξη διεξάγεται στο Datsan η τελετή Kalachakra (μυστικιστική Βουδιστική τελετή).
Το Κολλέγιο Yidgaachoizinling, Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ, θεμελιωμένο το 1910 από τον όγδοο Bogd Jetsundamba στην ιερή τοποθεσία που ευλογήθηκε από τον πέμπτο Bogd Jetsundamba για χάρη της εξάπλωσης της Βουδιστικής Dharma. Είναι το κύριο κέντρο για την μελέτη των έργων του Jetsung Choekyi Gyaltsen, των συλλογικών διδασκαλιών του Βούδα Sakyamuni και άλλων μεγάλων Ινδών, Θιβετιανών και Μογγόλων δασκάλων. Κλείσθηκε το 1937 και ξανανοίχθηκε το 1991.
Avalokiteśvara, το υψηλότερο εσωτερικό άγαλμα στον κόσμο, ύψους 26.5 μέτρων, τοποθετημένο μέσα στον Ναό Janraisig, Μοναστήρι Gandan Tegchinlen. Το αρχικό άγαλμα, κατασκευασμένο από χαλκό, φτιάχθηκε κατόπιν εκκλήσεων του Μογγολικού κοινού. Ο σκοπός του ήταν να απεικονίσει την μορφή του 8ου Jebtsundamba, γνωστού επίσης, σαν Bogd Khan, ο οποίος είχε διεκδικήσει τον τίτλο του Αυτοκράτορα της Μογγολίας. Το άγαλμα κατασκευάσθηκε από τον πρωθυπουργό του Bogd Javzandamba, Chin Wan Khanddorj. Ρώσοι στρατιώτες αποσυναρμολόγησαν το αρχικό άγαλμα το 1938. Μετά το τέλος της Σοβιετικής εποχής, το άγαλμα του Avalokiteśvara ξαναφτιάχθηκε το 1996, χρηματοδοτημένο από δωρεές του Μογγολικού λαού. Περιέχει 2.286 πολύτιμους λίθους και είναι επιχρυσωμένο με φύλλο χρυσού.
Mahakala, μια προστάτρια θεότητα κοινή στον Ινδουϊσμό, Βουδισμό και Σικχισμό, και ισχυρότερη προστάτρια του Darma, έχει προέλευση Avalokiteśvara, Μοναστήρι Gandan.
Ναός Vajradhar, Μοναστήρι Gandan. Στον κύριο βωμό υπάρχει ένα άγαλμα του Vajradhara, ενός Bούδα της πρακτικής Tantric, κατασκευασμέναο από τον Zanabazar το 1683. Ο ναός είναι κατασκευασμένος από χώμα και τούβλα και η κορυφή φέρει επιχρυσωμένο στολισμό. Στον ναό αυτό εκτελείται καθημερινή λειτουργία.
Διακοσμημένη πόρτα στον Ναό Vajradhara, Μοναστήρι Gandan
Ναός Gandantegchenling, Μοναστήρι Gandan. Κατά μήκος του αριστερού τοίχου υπάρχουν οι 108 τόμοι του Kanguir, ζωγραφισμένοι κατά τον 14ο αιώνα από τους Μογγόλους δασκάλους με χρυσή μελάνη σε μαύρο χαρτί. Στην κεντρική γυάλινη θήκη στο πίσω μέρος, υπάρχει ένα μεγάλο άγαλμα του Βούδα, κατασκευασμένο από Μογγόλους lamas (δασκάλους της Dharma) το 1956 για τον εορτασμό της 2500ης επετείου του θανάτου του Βούδα. Σε μιά άλλη θήκη υπάρχει μια αυτοπροσωπογραφία του Zanabazar, του πρώτου Jebzundamba της Μογγολίας, κατασκευασμένο κατά την δεκαετία του 1680, σύμφωνα με την επιθυμία της μητέρας του. Περιβάλλεται από μικρά αγάλματα των επτά επομένων Jebzundam. Κατά μήκος του δεξιού τοίχου υπάρχουν χρυσά αγάλματα του Bodhisa Amitayus, του Bodhisattva της Μακροζωίας.
Βιβλιοθήκη Gandan, Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ. Το κτίριο αυτό αρχικά φιλοξενούσε τα λείψανα των Μογγόλων Bogd Lamas. Αργότερα, όταν το Μοναστήρι Gandan άνοιξε και πάλι, μετατράπηκε σε βιβλιοθήκη. Η βιβλιοθήκη περιέχει περίπου ένα εκατομύριο χειρόγραφα σε Μογγολικά, Θιβετιανά και Σανσκριτικά. Υπάρχουν επίσης, μερικά χειρουργικά εργαλεία από τον 16ο αιώνα, που φυλάγονται εδώ.
Last edited:
