hydronetta
Member
- Μηνύματα
- 4.171
- Likes
- 14.604
- Επόμενο Ταξίδι
- ???
- Ταξίδι-Όνειρο
- όπου δεν έχω πάει
Gonder
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα προσγειώθηκε το αεροπλάνο της Turkish στην Addis Ababa. Ευτυχώς οι διαδικασίες έκδοσης βίζας ήταν ταχύτατες (χρειάζεστε μόνο το διαβατήριό σας με 6μηνη ισχύ και 50$).
Μιας και η πτήση προς το ιστορικό Gonder του αιθιοπικού βορρά προβλεπόταν το ξημέρωμα, αξιοποιήσαμε την προσφορά ενός πρακτορείου να φιλοξενηθούμε για λίγες ώρες στο ξενώνα τους.
Ο οδηγός τους όμως έφτασε στο αεροδρόμιο με καθυστέρηση μισής ώρας πάνω που είχαμε αρχίσει να ανησυχούμε ότι θα ξεροσταλιάζαμε εκεί ξεχασμένοι. Απ’αυτόν παραλάβαμε τα voucher των αεροπορικών εισιτηρίων και κάναμε συνάλλαγμα σε ταλαιπωρημένα χαρτονομίσματα του εθνικού νομίσματος birr. Όλα μέσα στο βανάκι, σ’ένα σκοτεινό παράδρομο της Addis υπό το ημίφως των κινητών μας . Ούτε παράνομο deal να κάναμε.
Ο ξενώνας ήταν ένα απλό διαμέρισμα σπαρτιάτικης αισθητικής και σε καμαρούλα μια σταλιά 2Χ3 σ’ενα διπλό κρεβάτι διαγκωνίστηκα με τον Φ. στη προσπάθειά μου να ξεκλέψω λίγο ύπνο.
Πάνω στο γλυκό εναγκαλισμό με το Μορφέα, εκ νέου έγερση με τη τσίμπλα στο μάτι κι επιστροφή στο αεροδρόμιο για τη πτήση προς Gonder.
Οι πρώτες σύντομες εικόνες από την Αιθιοπική πρωτεύουσα έδειξε το αυτονόητο. Εναέριο μετρό, πολυόροφα γυάλινα κτήρια υπό ανέγερση (τουτέστιν ανάπτυξη) κι από κάτω ο κόσμος στα πεζοδρόμια να παλεύει με την σκληρή καθημερινότητα (τουτέστιν εκτεταμένη φτώχεια).
Gonder:
Πάλαι ποτέ πρωτεύουσα της αιθιοπικής αυτοκρατορίας, πόλη ιστορική με μνημεία που φιγουράρουν στη λίστα της UNESCO, στάση υποχρεωτική σαν περιηγείσαι στον βορρά της χώρας.
Η προσγείωση σε υψόμετρο 2,133 μέτρων από το επίπεδο της θάλασσας και μ’έναν ανοιξιάτικο καιρό, έγινε μετά από πτήση μιας ώρας. Με το ΚΤΕΛ θα θέλαμε μια μέρα.
Αγνοήσαμε τους επίδοξους ταξιτζήδες που αλίευαν τουρίστες κι επιβιβαστήκαμε στο βανάκι του ξενοδοχείου που θα μας φιλοξενούσε.
To Lodge du Chateau (!!) ήταν αξιοπρεπές με άνετα, καθαρά δωμάτια αν και η ντουζιέρα θύμισε το μαρτύριο της σταγόνας, οι διακοπές ρεύματος ήταν συχνές κι η ηχομόνωση ως έννοια ανύπαρκτη.
Αλλά είπαμε Τ.Ι.Α. (Τhis Is Africa).
To θετικότατο ήταν η τοποθεσία του, κεντρικότατη σ’ένα πολυσύχναστο δρόμο. Εκεί άξιζε μόνο και μόνο να κάτσεις σε μια γωνιά και να παρατηρείς. Κοπάδια από κατσίκια, γαϊδούρια, ζωήλατα, τροχοφόρα, τρίκυκλα ταξί, γυναίκες τυλιγμένες μέσα στη λευκή τους παραδοσιακή πασμίνα, καλόγριες, ιερείς, παιδιά, όλοι παρήλαυναν ακατάπαυστα μπροστά στα μάτια μας. Ήταν μια έκρηξη εικόνων μαγική (ακόμα και για μένα) που ρουφούσαμε άπληστα και προσπαθούσαμε ν’αποτυπώσουμε με το φακό των μηχανών μας.
Υπαίθριο προσκύνημα με τον ιερέα στη σκιά της πολύχρωμης ομπρέλλας του και δίπλα στην εικόνα του Αϊ Γιώργη, ιδιαιτέρως τιμώμενου Αγίου στην Αιθιοπία
Καλόγρια
Επέτρεψα να χαλαρώσουμε λίγο απολαμβάνοντας το τσάι προσφορά καλωσορίσματος του ξενώνα μας, πριν πάρω το μαστίγιο κι αρχίσω να κινητοποιώ τους υπόλοιπους της ομάδας να ξεκινήσουμε τη ξενάγηση στη πόλη.
Μηδενική ανοχή στη χαλάρωση. Αυτά σε παραλίες με κοκοφοίνικες επιτρέπονται μόνο.
Ο ξενοδόχος φιλοτιμήθηκε να μας μεταφέρει οδικώς στο πρώτο αξιοθέατο στα περίχωρα της πόλης μιας κι είμασταν ξενυχτισμένοι. «Φιλοτιμία» έναντι αντιτίμου βέβαια. Στην Αιθιοπία οι υπηρεσίες προς τους αλλοδαπούς είναι υπερτιμολογημένες (για το βιοτικό επίπεδο της χώρας), μου έκανε δε εντύπωση ότι δεν χωρούν ιδιαίτερα παζάρια και τηρούνται ευλαβικά κι άκαμπτα. Μην πεις να δεις κατι τις παραπάνω από τα συμφωνηθέντα, θα σου το χρεώσουν εξτρά.
Ας αφήσω όμως τις γκρίνιες που αποτελεί προσόν της ιδιοσυγκρασίας μας ως λαού κι ας ξεκινήσω τη γνωριμία σας με το Gonder.
Ξεκινήσαμε από την εκκλησία Debre Birhan Selassie («Βουνό του φωτός») που χτίστηκε τον 17ο αιώνα. Όταν οι σουδανοί κατέλαβαν το Gonder το 1888, έκαψαν κάθε εκκλησία της πόλης, εκτός από αυτή. Σύμφωνα με το θρύλο, σαν πλησίασαν την εκκλησία, ένα σμήνος από μέλισσες όρμησε καταπάνω τους, ενώ ο ίδιος ο Αρχάγγελος Μιχαήλ στάθηκε μπροστά από τις μεγάλες ξύλινες πόρτες με το φλεγόμενο σπαθί του. Μετά από αυτό είναι να μην θεωρείται μια από τις σημαντικότερες εκκλησίες της Αιθιοπίας;
Περιβάλλεται από τείχος με 12 ακροπύργια που αντιπροσωπεύουν τους 12 Αποστόλους με την πύλη εισόδου να συμβολίζει το Χριστό.
Το εξωτερικό της εκκλησίας είναι μάλλον λιτό όπως σε όλες τις εκκλησίες της Αιθιοπίας, διαφέροντας όμως αρχιτεκτονικά έχοντας ελλειπτικό κι όχι στρογγυλό σχήμα.
Το εσωτερικό είναι πλούσια διακοσμημένο με βιβλικές σκηνές και αγίους. Η naïve τεχνοτροπία με τα πλούσια χρώματα είναι κάτι που λατρεύω στην αιθιοπική λατρευτική εικονογραφία γι’αυτό περιπλανούσα το βλέμμα μου ολόγυρα στους τοίχους γοητευμένος.
Το highlight είναι η οροφή που καλύπτεται με πρόσωπα εκατοντάδων των αγγέλων, μοτίβο-πηγή έμπνευσης στην θρησκευτική τέχνη.
Στους εξωτερικούς χώρους του ναού λίγες σιωπηλές παρουσίες προσκυνούσαν γονυπετείς και άλλες προσεύχονταν. Το τυπικό επιβάλλει να βγάζεις τα παπούτσια σου σαν εισέρχεσαι στο καθολικό ενός ναού.
Εδώ (ως κλασσικός έλλην) θα ξαναγκρινιάξω.
Σ’ολες τις ιστορικές εκκλησίες παντού στη χώρα έχει επιβληθεί εισιτήριο εισόδου. Ουδεμία αντίρρηση για την αναγκαιότητα αυτή, φτάνει να είχε λογικό τίμημα. Από 4,5 ως και 9 ευρώ/εκκλησία, το θεωρώ υπερβολικό διότι αυτομάτως περιορίζεις τον αριθμό αυτών που σκόπευες να επισκεφθείς αν δεν θες να εκτινάξεις το προϋπολογισμό του ταξιδιού στον αέρα (δεδομένου ότι οι εκκλησίες και τα μοναστήρια είναι πάμπολλα κι από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του ιστορικού αιθιοπικού βορρά). Τουλάχιστον στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι ιερείς που είχαν και την επίβλεψη του χώρου έδιναν αποδείξεις... Από τη μια ο σταυρός κι από την άλλη το μπλοκ αποδείξεων όπως σχολίασε ο Γ.
Eπιστρέψαμε στο κέντρο της πόλης όπου κάναμε μια σύντομη βόλτα στα στενά με τις πολύχρωμες παράγκες και τα μαγαζιά (κάποια εξ’αυτών υπαίθρια) ...
...καταλήγοντας σε μια εκκλησία όπου λάμβανε χώρα ακολουθία.
Το λατρευτικό τυπικό της Αιθιοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι τόσο διαφορετικό από το αντίστοιχο βυζαντινό. Οι χορωδοί ψέλνουν μ’εναν υπνωτικό τρόπο χρησιμοποιώντας κρουστά και τύμπανα. Το εκκλησίασμα ντυμένο στα λευκά είναι αυστηρά διαχωρισμένο σε άνδρες και γυναίκες πολλοί από τους οποίους κάθονται στο έδαφος ή υποστηρίζονται σε πατερίτσες.
Aρκετοί περιορίζονται στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας.
Ορθόδοξοι γι'αυτούς, αιρετικοί δε δογματικά για μας, καθώς οι Αιθίοπες ακολουθούν τον Ενοφυσιτισμό (κι όχι Μονοφυσιτισμό όπως εσφαλμένα πίστευα).
Οι παρίες της ζωής αναζητούν καταφύγιο στις εισόδους των εκκλησιών
Ο ξενοδόχος επανέκαμψε με το βανάκι και μας παρέλαβε για να συνεχίσουμε ξεκούραστα τη ξενάγηση στην άλλη μεριά της πόλης στα λουτρά του αυτοκράτορα Fasilidas (Fasilida’s Pool) που βασίλεψε στα μέσα του 17ου αι.
Δεν ξετρελλαθήκαμε. Ο χώρος κατάφυτος με αμέτρητα πουλιά να τιτιβίζουν, στη μέση αυτού μια μεγάλη ορθογώνια πισίνα (άδεια απο νερό) και εν μέσω αυτής ένα όμορφο διώροφο πετρινο κτήριο που μάλλον προβλεπόταν για την χαλάρωση και τα μπάνια του βασιλέως.
Αν κάτι με γοήτευσε στο χώρο ήταν οι ρίζες των δέντρων που σαν φίδια τυλίγονται και χάνονται μέσα στους πέτρινους τοίχους. Εικόνα σαν το μακρυνό Αngkor της Καμπότζης.
Μία φορά το χρόνο, η πισίνα γεμίζει από νερό και σφίζει από κόσμο που βουτά στα νερά της μετά τον καθαγιασμό των υδάτων στον εορτασμό των Θεοφανείων (Timkat). Είναι από τις πιο σημαντικές κι ανεπανάληπτες θρησκευτικές τελετές στην Αιθιοπία.
Από κει το πρόγραμμα προέβλεπε ν’ανηφορίσουμε σ’ένα λόφο για να επισκεφθούμε τα ερείπια του Kuskuam. O ξενοδόχος μας εξασφάλισε 2 τρίκυκλα ταξί (bajaj λέγονται στην Αιθιοπία) για τη μεταφορά μας, μόνο τα εξυπνοπούλια οι οδηγοί αντί να πάρουν το δρόμο για τα ερείπια, μας επέστρεψαν στο ξενοδοχείο. Φωνές, νοήματα και με τα πολλά κατάλαβαν το λάθος τους και άντε ξανά προς τα πίσω. Λυπήθηκα το δίσμοιρο το τρίκυκλο που αγκομαχούσε στην ανηφόρα μεταφέροντας 2 καλοζωισμένους φαραντζήδες.
Το Kuskuam λοιπόν χτίστηκε το 1730 μΧ για την αυτοκράτειρα Mentewab, μετά το θάνατο του συζύγου της, μιας και αποζητούσε λίγη ηρεμία από τα κουτσομπολιά και ίντριγκες του παλατιού.
Τα περισσότερα από τα κτήρια είναι σχεδόν ερείπια (να’ναι καλά κι οι βρεττανοί που έριξαν μερικές βόμβες στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο) και δύσκολο χωρίς ξεναγό να κατανοήσεις την πρότερη χρήση τους. Ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες είναι τα ανάγλυφα από κόκκινη ηφαιστειακή πέτρα που αναπαριστούν σταυρούς, λιονταροκεφαλές ή αγίους.
Το σκηνικό είχε μια γλυκιά μελαγχολία: τα ερείπια, εμείς ως μοναδικοί επισκέπτες, τα όρνια να περιφέρονται πάνω από το κεφάλι μας κι ένας μοναχικός πιτσιρικάς με μελωδική φωνή να ψάλει χωρίς να ενοχληθεί καν από την παρουσία μας. Αν έλειπε και μια παρέα νεαρών που μας παρενοχλούσε συνεχώς κάνοντας ερωτήσεις κι αναμασώντας τις λέξεις birr, money όλα θα ήταν αρκούντως ειδυλιακά.
Με τα bajaj επιστρέψαμε εκ νέου στο κέντρο, ψωνίσαμε μπανάνες από υπαίθριους μικροπωλητές για τη λιγούρα
κι ήπιαμε καφέ σε αυτοσχέδια καφετέρια κάτι που φαίνεται συνηθίζεται από τις νοικοκυράδες για να συμπληρώσουν το ισχνό εισόδημά τους. Πριν σερβιριστεί ο καφές τα φλυτζάνια ξεπλύθηκαν με νερό (αγνώστου προελεύσεως) από ένα ταλαιπωρημένο μπετόνι. Απουσία δικτύου ύδρευσης τι περιμένατε; Πλυντήριο πιάτων; Είπαμε Τ.Ι.Α.
Επισκεφθήκαμε το highlight αξιοθέατο του Gonder, το Fasil Ghebbi, το απόγευμα, σύμφωνα με τις υποδείξεις του ξενοδόχου μας που θεωρούσε πως είναι η καλύτερη ώρα για φωτογράφηση με το φως να προσδίδει ιδιαίτερη φωτογένεια.
To Fasil Ghebbi υπήρξε η έδρα της αιθιοπικής αυτοκρατορίας επί βασιλέως Fasilidas το 1636 μΧ κι είναι μία έκταση που περιβάλλεται από ένα τοίχο 900 μέτρων με 12 εισόδους και 3 γέφυρες. Περιλαμβάνει κτίρια όπως παλάτια βασιλέων και βασιλισσών, πρώην κι επομένων (Fasilidas, Iyasu κλπ κλπ), βιβλιοθήκη, καγκελαρία (;!), χώρο δεξιώσεων, στάβλους. Η οχυρωμένη πόλη λειτούργησε σαν κέντρο της αιθιοπικής κυβέρνησης μέχρι το 1864.
Το Fasil Ghebbi αποτελεί μια αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητα στην καρδιά της Αφρικής καθώς συνδυάζει αρχιτεκτονικά ετερόκλητα στοιχεία. Πορτογαλλικό, ινδικό, αιθιοπικό, νουβιακό όλα σε έναν γοητευτικό αχταρμά. Ειδικά το κύριο κάστρο με τους μεγάλους πύργους θυμίζει μεσαιωνική Ευρώπη που μετακόμισε στην Μάυρη Ήπειρο, εξ’ου και το προσωνύμιο: το Κάμελοτ της Αιθιοπίας.
Με ελάχιστες ώρες ύπνου δεν δείξαμε και μεγάλη προθυμία να προσλάβουμε ένα ξεναγό για να μας να μας ανοίξει λίγο τα μάτια τι βλέπουμε. Χωρίς ιδιαίτερη διάθεση να διαβάζουμε και τις αναφορές του ταξιδιωτικού οδηγού, καταλήξαμε να κυκλοφορούμε ανάμεσα στα ερείπια χωρίς συγκεκριμένο πλάνο, απολαμβάνοντας απλώς την γοητεία του χώρου, απαθανατίζοντας τα ερείπια υπό όλες τις οπτικές γωνίες. Ότι έπιανε σκόρπια το αυτί μας από τους ξεναγούς των υπολοίπων επισκεπτών. Έτσι μην περιμένετε ότι θα σας διαφωτίσω ιδιαίτερα στο τι είναι τι.
Τελειώσαμε την περιήγησή μας νωρίτερα από το προβλεπόμενο κι αφού δοκιμάσαμε και φρεσκοτηγανισμένα πατατάκια σε γεύση άχυρου (κοινώς παντελώς άγευστα) σερβιρισμένα σε κόλλες χαρτιού από την πιτσιρίκα φριτεζέζ (όλοι με κάποιο τρόπο συμβάλλουν στο οικογενειακό εισόδημα), γυρίσαμε στο ξενοδοχείο για μια μικρή ανάπαυλα πριν την βραδινή έξοδο.
Στην Αιθιοπία τα παιδιά παίζουν ακόμα με βόλους, ελεύθερα στους δρόμους. Γι'αυτό κι έχουν μάτια εκφραστικά με βλέμμα ζωηρό κι όχι αποχαύνωσης λόγω tablet...
Για το δείπνο επελέγη το εστιατόριο 4 sisters με ζωντανό μουσικοχορευτικό πρόγραμμα, κοινώς πιο τουριστίλα πεθαίνεις. Το μενού είχε μπουφέ με αιθιοπικά καλούδια αλλά κι ευρωπαϊκή κουζίνα για όσους έβρισκαν τις ντόπιες γεύσεις ιδιαίτερα πικάντικες. Το κρέας όμως εκτός από πικάντικο ήταν και σκληρό, σχεδόν δεν τρωγόταν. Έτσι περιοριστήκαμε στις χορτοφαγικές επιλογές και τα ευρωπαϊκά εδέσματα. Η βραδιά έκλεισε με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια όπου η χυμώδης ιδιοκτήτρια έδωσε ρέστα. Μαζί με όλες τις φυλές του Ισραήλ βρεθήκανε κάποιοι από μας να λικνίζονται σε ρυθμούςγιάνγκα μιμούμενοι κακέκτυπα τις κομψές χορευτικές κινήσεις των ιθαγενών. Με μια λέξη καταξευτελιστήκαμε…
Το Gonder για τα δεδομένα της υποσαχάριας Αφρικής έχει πλούσια ιστορικά αξιοθέατα, τα οποία όμως αμφιβάλλω αν θα καθηλώσουν έναν ταξιδεμένο επισκέπτη (από κάστρα η Ευρώπη να φάν κι οι κότες).
Θα μου μείνει όμως νοσταλγικά η χαλαρή του επαρχιώτικη ατμόσφαιρα κι οι εικόνες στους δρόμους σαν το καλύτερο πρελούδιο στην μοναδική αυτή χώρα.
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα προσγειώθηκε το αεροπλάνο της Turkish στην Addis Ababa. Ευτυχώς οι διαδικασίες έκδοσης βίζας ήταν ταχύτατες (χρειάζεστε μόνο το διαβατήριό σας με 6μηνη ισχύ και 50$).
Μιας και η πτήση προς το ιστορικό Gonder του αιθιοπικού βορρά προβλεπόταν το ξημέρωμα, αξιοποιήσαμε την προσφορά ενός πρακτορείου να φιλοξενηθούμε για λίγες ώρες στο ξενώνα τους.
Ο οδηγός τους όμως έφτασε στο αεροδρόμιο με καθυστέρηση μισής ώρας πάνω που είχαμε αρχίσει να ανησυχούμε ότι θα ξεροσταλιάζαμε εκεί ξεχασμένοι. Απ’αυτόν παραλάβαμε τα voucher των αεροπορικών εισιτηρίων και κάναμε συνάλλαγμα σε ταλαιπωρημένα χαρτονομίσματα του εθνικού νομίσματος birr. Όλα μέσα στο βανάκι, σ’ένα σκοτεινό παράδρομο της Addis υπό το ημίφως των κινητών μας . Ούτε παράνομο deal να κάναμε.
Ο ξενώνας ήταν ένα απλό διαμέρισμα σπαρτιάτικης αισθητικής και σε καμαρούλα μια σταλιά 2Χ3 σ’ενα διπλό κρεβάτι διαγκωνίστηκα με τον Φ. στη προσπάθειά μου να ξεκλέψω λίγο ύπνο.
Πάνω στο γλυκό εναγκαλισμό με το Μορφέα, εκ νέου έγερση με τη τσίμπλα στο μάτι κι επιστροφή στο αεροδρόμιο για τη πτήση προς Gonder.
Οι πρώτες σύντομες εικόνες από την Αιθιοπική πρωτεύουσα έδειξε το αυτονόητο. Εναέριο μετρό, πολυόροφα γυάλινα κτήρια υπό ανέγερση (τουτέστιν ανάπτυξη) κι από κάτω ο κόσμος στα πεζοδρόμια να παλεύει με την σκληρή καθημερινότητα (τουτέστιν εκτεταμένη φτώχεια).
Gonder:
Πάλαι ποτέ πρωτεύουσα της αιθιοπικής αυτοκρατορίας, πόλη ιστορική με μνημεία που φιγουράρουν στη λίστα της UNESCO, στάση υποχρεωτική σαν περιηγείσαι στον βορρά της χώρας.
Η προσγείωση σε υψόμετρο 2,133 μέτρων από το επίπεδο της θάλασσας και μ’έναν ανοιξιάτικο καιρό, έγινε μετά από πτήση μιας ώρας. Με το ΚΤΕΛ θα θέλαμε μια μέρα.
Αγνοήσαμε τους επίδοξους ταξιτζήδες που αλίευαν τουρίστες κι επιβιβαστήκαμε στο βανάκι του ξενοδοχείου που θα μας φιλοξενούσε.
To Lodge du Chateau (!!) ήταν αξιοπρεπές με άνετα, καθαρά δωμάτια αν και η ντουζιέρα θύμισε το μαρτύριο της σταγόνας, οι διακοπές ρεύματος ήταν συχνές κι η ηχομόνωση ως έννοια ανύπαρκτη.
Αλλά είπαμε Τ.Ι.Α. (Τhis Is Africa).
To θετικότατο ήταν η τοποθεσία του, κεντρικότατη σ’ένα πολυσύχναστο δρόμο. Εκεί άξιζε μόνο και μόνο να κάτσεις σε μια γωνιά και να παρατηρείς. Κοπάδια από κατσίκια, γαϊδούρια, ζωήλατα, τροχοφόρα, τρίκυκλα ταξί, γυναίκες τυλιγμένες μέσα στη λευκή τους παραδοσιακή πασμίνα, καλόγριες, ιερείς, παιδιά, όλοι παρήλαυναν ακατάπαυστα μπροστά στα μάτια μας. Ήταν μια έκρηξη εικόνων μαγική (ακόμα και για μένα) που ρουφούσαμε άπληστα και προσπαθούσαμε ν’αποτυπώσουμε με το φακό των μηχανών μας.
Καλόγρια
Επέτρεψα να χαλαρώσουμε λίγο απολαμβάνοντας το τσάι προσφορά καλωσορίσματος του ξενώνα μας, πριν πάρω το μαστίγιο κι αρχίσω να κινητοποιώ τους υπόλοιπους της ομάδας να ξεκινήσουμε τη ξενάγηση στη πόλη.
Μηδενική ανοχή στη χαλάρωση. Αυτά σε παραλίες με κοκοφοίνικες επιτρέπονται μόνο.
Ο ξενοδόχος φιλοτιμήθηκε να μας μεταφέρει οδικώς στο πρώτο αξιοθέατο στα περίχωρα της πόλης μιας κι είμασταν ξενυχτισμένοι. «Φιλοτιμία» έναντι αντιτίμου βέβαια. Στην Αιθιοπία οι υπηρεσίες προς τους αλλοδαπούς είναι υπερτιμολογημένες (για το βιοτικό επίπεδο της χώρας), μου έκανε δε εντύπωση ότι δεν χωρούν ιδιαίτερα παζάρια και τηρούνται ευλαβικά κι άκαμπτα. Μην πεις να δεις κατι τις παραπάνω από τα συμφωνηθέντα, θα σου το χρεώσουν εξτρά.
Ας αφήσω όμως τις γκρίνιες που αποτελεί προσόν της ιδιοσυγκρασίας μας ως λαού κι ας ξεκινήσω τη γνωριμία σας με το Gonder.
Ξεκινήσαμε από την εκκλησία Debre Birhan Selassie («Βουνό του φωτός») που χτίστηκε τον 17ο αιώνα. Όταν οι σουδανοί κατέλαβαν το Gonder το 1888, έκαψαν κάθε εκκλησία της πόλης, εκτός από αυτή. Σύμφωνα με το θρύλο, σαν πλησίασαν την εκκλησία, ένα σμήνος από μέλισσες όρμησε καταπάνω τους, ενώ ο ίδιος ο Αρχάγγελος Μιχαήλ στάθηκε μπροστά από τις μεγάλες ξύλινες πόρτες με το φλεγόμενο σπαθί του. Μετά από αυτό είναι να μην θεωρείται μια από τις σημαντικότερες εκκλησίες της Αιθιοπίας;
Περιβάλλεται από τείχος με 12 ακροπύργια που αντιπροσωπεύουν τους 12 Αποστόλους με την πύλη εισόδου να συμβολίζει το Χριστό.
Το εξωτερικό της εκκλησίας είναι μάλλον λιτό όπως σε όλες τις εκκλησίες της Αιθιοπίας, διαφέροντας όμως αρχιτεκτονικά έχοντας ελλειπτικό κι όχι στρογγυλό σχήμα.
Το εσωτερικό είναι πλούσια διακοσμημένο με βιβλικές σκηνές και αγίους. Η naïve τεχνοτροπία με τα πλούσια χρώματα είναι κάτι που λατρεύω στην αιθιοπική λατρευτική εικονογραφία γι’αυτό περιπλανούσα το βλέμμα μου ολόγυρα στους τοίχους γοητευμένος.
Το highlight είναι η οροφή που καλύπτεται με πρόσωπα εκατοντάδων των αγγέλων, μοτίβο-πηγή έμπνευσης στην θρησκευτική τέχνη.
Στους εξωτερικούς χώρους του ναού λίγες σιωπηλές παρουσίες προσκυνούσαν γονυπετείς και άλλες προσεύχονταν. Το τυπικό επιβάλλει να βγάζεις τα παπούτσια σου σαν εισέρχεσαι στο καθολικό ενός ναού.
Εδώ (ως κλασσικός έλλην) θα ξαναγκρινιάξω.
Σ’ολες τις ιστορικές εκκλησίες παντού στη χώρα έχει επιβληθεί εισιτήριο εισόδου. Ουδεμία αντίρρηση για την αναγκαιότητα αυτή, φτάνει να είχε λογικό τίμημα. Από 4,5 ως και 9 ευρώ/εκκλησία, το θεωρώ υπερβολικό διότι αυτομάτως περιορίζεις τον αριθμό αυτών που σκόπευες να επισκεφθείς αν δεν θες να εκτινάξεις το προϋπολογισμό του ταξιδιού στον αέρα (δεδομένου ότι οι εκκλησίες και τα μοναστήρια είναι πάμπολλα κι από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του ιστορικού αιθιοπικού βορρά). Τουλάχιστον στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι ιερείς που είχαν και την επίβλεψη του χώρου έδιναν αποδείξεις... Από τη μια ο σταυρός κι από την άλλη το μπλοκ αποδείξεων όπως σχολίασε ο Γ.
Eπιστρέψαμε στο κέντρο της πόλης όπου κάναμε μια σύντομη βόλτα στα στενά με τις πολύχρωμες παράγκες και τα μαγαζιά (κάποια εξ’αυτών υπαίθρια) ...
...καταλήγοντας σε μια εκκλησία όπου λάμβανε χώρα ακολουθία.
Το λατρευτικό τυπικό της Αιθιοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι τόσο διαφορετικό από το αντίστοιχο βυζαντινό. Οι χορωδοί ψέλνουν μ’εναν υπνωτικό τρόπο χρησιμοποιώντας κρουστά και τύμπανα. Το εκκλησίασμα ντυμένο στα λευκά είναι αυστηρά διαχωρισμένο σε άνδρες και γυναίκες πολλοί από τους οποίους κάθονται στο έδαφος ή υποστηρίζονται σε πατερίτσες.
Aρκετοί περιορίζονται στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας.
Ορθόδοξοι γι'αυτούς, αιρετικοί δε δογματικά για μας, καθώς οι Αιθίοπες ακολουθούν τον Ενοφυσιτισμό (κι όχι Μονοφυσιτισμό όπως εσφαλμένα πίστευα).
Οι παρίες της ζωής αναζητούν καταφύγιο στις εισόδους των εκκλησιών
Ο ξενοδόχος επανέκαμψε με το βανάκι και μας παρέλαβε για να συνεχίσουμε ξεκούραστα τη ξενάγηση στην άλλη μεριά της πόλης στα λουτρά του αυτοκράτορα Fasilidas (Fasilida’s Pool) που βασίλεψε στα μέσα του 17ου αι.
Δεν ξετρελλαθήκαμε. Ο χώρος κατάφυτος με αμέτρητα πουλιά να τιτιβίζουν, στη μέση αυτού μια μεγάλη ορθογώνια πισίνα (άδεια απο νερό) και εν μέσω αυτής ένα όμορφο διώροφο πετρινο κτήριο που μάλλον προβλεπόταν για την χαλάρωση και τα μπάνια του βασιλέως.
Αν κάτι με γοήτευσε στο χώρο ήταν οι ρίζες των δέντρων που σαν φίδια τυλίγονται και χάνονται μέσα στους πέτρινους τοίχους. Εικόνα σαν το μακρυνό Αngkor της Καμπότζης.
Μία φορά το χρόνο, η πισίνα γεμίζει από νερό και σφίζει από κόσμο που βουτά στα νερά της μετά τον καθαγιασμό των υδάτων στον εορτασμό των Θεοφανείων (Timkat). Είναι από τις πιο σημαντικές κι ανεπανάληπτες θρησκευτικές τελετές στην Αιθιοπία.
Από κει το πρόγραμμα προέβλεπε ν’ανηφορίσουμε σ’ένα λόφο για να επισκεφθούμε τα ερείπια του Kuskuam. O ξενοδόχος μας εξασφάλισε 2 τρίκυκλα ταξί (bajaj λέγονται στην Αιθιοπία) για τη μεταφορά μας, μόνο τα εξυπνοπούλια οι οδηγοί αντί να πάρουν το δρόμο για τα ερείπια, μας επέστρεψαν στο ξενοδοχείο. Φωνές, νοήματα και με τα πολλά κατάλαβαν το λάθος τους και άντε ξανά προς τα πίσω. Λυπήθηκα το δίσμοιρο το τρίκυκλο που αγκομαχούσε στην ανηφόρα μεταφέροντας 2 καλοζωισμένους φαραντζήδες.
Το Kuskuam λοιπόν χτίστηκε το 1730 μΧ για την αυτοκράτειρα Mentewab, μετά το θάνατο του συζύγου της, μιας και αποζητούσε λίγη ηρεμία από τα κουτσομπολιά και ίντριγκες του παλατιού.
Τα περισσότερα από τα κτήρια είναι σχεδόν ερείπια (να’ναι καλά κι οι βρεττανοί που έριξαν μερικές βόμβες στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο) και δύσκολο χωρίς ξεναγό να κατανοήσεις την πρότερη χρήση τους. Ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες είναι τα ανάγλυφα από κόκκινη ηφαιστειακή πέτρα που αναπαριστούν σταυρούς, λιονταροκεφαλές ή αγίους.
Το σκηνικό είχε μια γλυκιά μελαγχολία: τα ερείπια, εμείς ως μοναδικοί επισκέπτες, τα όρνια να περιφέρονται πάνω από το κεφάλι μας κι ένας μοναχικός πιτσιρικάς με μελωδική φωνή να ψάλει χωρίς να ενοχληθεί καν από την παρουσία μας. Αν έλειπε και μια παρέα νεαρών που μας παρενοχλούσε συνεχώς κάνοντας ερωτήσεις κι αναμασώντας τις λέξεις birr, money όλα θα ήταν αρκούντως ειδυλιακά.
Με τα bajaj επιστρέψαμε εκ νέου στο κέντρο, ψωνίσαμε μπανάνες από υπαίθριους μικροπωλητές για τη λιγούρα
κι ήπιαμε καφέ σε αυτοσχέδια καφετέρια κάτι που φαίνεται συνηθίζεται από τις νοικοκυράδες για να συμπληρώσουν το ισχνό εισόδημά τους. Πριν σερβιριστεί ο καφές τα φλυτζάνια ξεπλύθηκαν με νερό (αγνώστου προελεύσεως) από ένα ταλαιπωρημένο μπετόνι. Απουσία δικτύου ύδρευσης τι περιμένατε; Πλυντήριο πιάτων; Είπαμε Τ.Ι.Α.
Επισκεφθήκαμε το highlight αξιοθέατο του Gonder, το Fasil Ghebbi, το απόγευμα, σύμφωνα με τις υποδείξεις του ξενοδόχου μας που θεωρούσε πως είναι η καλύτερη ώρα για φωτογράφηση με το φως να προσδίδει ιδιαίτερη φωτογένεια.
To Fasil Ghebbi υπήρξε η έδρα της αιθιοπικής αυτοκρατορίας επί βασιλέως Fasilidas το 1636 μΧ κι είναι μία έκταση που περιβάλλεται από ένα τοίχο 900 μέτρων με 12 εισόδους και 3 γέφυρες. Περιλαμβάνει κτίρια όπως παλάτια βασιλέων και βασιλισσών, πρώην κι επομένων (Fasilidas, Iyasu κλπ κλπ), βιβλιοθήκη, καγκελαρία (;!), χώρο δεξιώσεων, στάβλους. Η οχυρωμένη πόλη λειτούργησε σαν κέντρο της αιθιοπικής κυβέρνησης μέχρι το 1864.
Το Fasil Ghebbi αποτελεί μια αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητα στην καρδιά της Αφρικής καθώς συνδυάζει αρχιτεκτονικά ετερόκλητα στοιχεία. Πορτογαλλικό, ινδικό, αιθιοπικό, νουβιακό όλα σε έναν γοητευτικό αχταρμά. Ειδικά το κύριο κάστρο με τους μεγάλους πύργους θυμίζει μεσαιωνική Ευρώπη που μετακόμισε στην Μάυρη Ήπειρο, εξ’ου και το προσωνύμιο: το Κάμελοτ της Αιθιοπίας.
Με ελάχιστες ώρες ύπνου δεν δείξαμε και μεγάλη προθυμία να προσλάβουμε ένα ξεναγό για να μας να μας ανοίξει λίγο τα μάτια τι βλέπουμε. Χωρίς ιδιαίτερη διάθεση να διαβάζουμε και τις αναφορές του ταξιδιωτικού οδηγού, καταλήξαμε να κυκλοφορούμε ανάμεσα στα ερείπια χωρίς συγκεκριμένο πλάνο, απολαμβάνοντας απλώς την γοητεία του χώρου, απαθανατίζοντας τα ερείπια υπό όλες τις οπτικές γωνίες. Ότι έπιανε σκόρπια το αυτί μας από τους ξεναγούς των υπολοίπων επισκεπτών. Έτσι μην περιμένετε ότι θα σας διαφωτίσω ιδιαίτερα στο τι είναι τι.
Τελειώσαμε την περιήγησή μας νωρίτερα από το προβλεπόμενο κι αφού δοκιμάσαμε και φρεσκοτηγανισμένα πατατάκια σε γεύση άχυρου (κοινώς παντελώς άγευστα) σερβιρισμένα σε κόλλες χαρτιού από την πιτσιρίκα φριτεζέζ (όλοι με κάποιο τρόπο συμβάλλουν στο οικογενειακό εισόδημα), γυρίσαμε στο ξενοδοχείο για μια μικρή ανάπαυλα πριν την βραδινή έξοδο.
Στην Αιθιοπία τα παιδιά παίζουν ακόμα με βόλους, ελεύθερα στους δρόμους. Γι'αυτό κι έχουν μάτια εκφραστικά με βλέμμα ζωηρό κι όχι αποχαύνωσης λόγω tablet...
Για το δείπνο επελέγη το εστιατόριο 4 sisters με ζωντανό μουσικοχορευτικό πρόγραμμα, κοινώς πιο τουριστίλα πεθαίνεις. Το μενού είχε μπουφέ με αιθιοπικά καλούδια αλλά κι ευρωπαϊκή κουζίνα για όσους έβρισκαν τις ντόπιες γεύσεις ιδιαίτερα πικάντικες. Το κρέας όμως εκτός από πικάντικο ήταν και σκληρό, σχεδόν δεν τρωγόταν. Έτσι περιοριστήκαμε στις χορτοφαγικές επιλογές και τα ευρωπαϊκά εδέσματα. Η βραδιά έκλεισε με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια όπου η χυμώδης ιδιοκτήτρια έδωσε ρέστα. Μαζί με όλες τις φυλές του Ισραήλ βρεθήκανε κάποιοι από μας να λικνίζονται σε ρυθμούςγιάνγκα μιμούμενοι κακέκτυπα τις κομψές χορευτικές κινήσεις των ιθαγενών. Με μια λέξη καταξευτελιστήκαμε…
Το Gonder για τα δεδομένα της υποσαχάριας Αφρικής έχει πλούσια ιστορικά αξιοθέατα, τα οποία όμως αμφιβάλλω αν θα καθηλώσουν έναν ταξιδεμένο επισκέπτη (από κάστρα η Ευρώπη να φάν κι οι κότες).
Θα μου μείνει όμως νοσταλγικά η χαλαρή του επαρχιώτικη ατμόσφαιρα κι οι εικόνες στους δρόμους σαν το καλύτερο πρελούδιο στην μοναδική αυτή χώρα.
Last edited:
