Παναμάς Παναμάς σίτι, Bocas, San Blas!

[go2dbeach]

(Συνέχεια από το πρώτο μέρος του ταξιδιού στην Κόστα Ρίκα: https://www.travelstories.gr/community/threads/Κόστα-Ρίκα-pura-vida.61274/


Το να επισκεφτώ μια μέρα τον Παναμά ήταν όνειρο μου από πολύ μικρή, από τότε που στο χάρτη της Αμερικής έβλεπα αυτή τη μικρή χώρα που χρησίμευε ως γέφυρα μεταξύ βορά και νότου. Απλωμένη πάνω σε έναν ισθμό να χωρίζει Ειρηνικό και Καραϊβική. Τη χώρα με ένα από τα μεγαλύτερα σύγχρονα επιτεύγματα της μηχανικής, το περίφημο κανάλι.
Τη χώρα που το όνομα της σημαίνει "αφθονία πεταλούδων και ψαριών".
Και να που ήρθε η μέρα και το όνειρο μου βρίσκεται μόλις 64 μέτρα μακριά μου.

64 μέτρα χωρίζουν την Κόστα Ρίκα από τον Παναμά, όσο και το πλάτος σχεδόν του ποταμού Sixaola. Ο ποταμός Sixaola παίζει το ρόλο του φυσικού συνόρου ανάμεσα στις δύο χώρες στην καραϊβική πλευρά και η γέφυρα συνδέει τις περιοχές Sixaola στην Κόστα Ρίκα και Γκουαμπίτο του Παναμά. Η ετοιμόρροπη και απαρχαιωμένη πρώην σιδηροδρομική γέφυρα ήταν ο μόνος τρόπος να περάσεις τα σύνορα και αν έπρεπε να περάσεις με αυτοκίνητο καλό θα ήταν να αφήσεις τη διαθήκη σου σε ορατό σημείο.

Η παλιά γέφυρα είχε φτιαχτεί το 1908 και από τότε αφέθηκε στη μοίρα της ώσπου κατέρρευσε πριν από ενάμισι χρόνο και αντικαταστάθηκε από μια καινούργια ακριβώς δίπλα στην παλιά που περνάνε πεζοί και αυτοκίνητα χωρίς να τρέμει το φυλλοκάρδι τους. Βέβαια η παλιά γέφυρα με τις κινούμενες σανίδες με τα μεγάλα κενά που έβλεπες τα νερά του ποταμού από κάτω, ίσως και κανένα κροκόδειλο που προσευχόταν να πέσει κάποιος, πρόσφερε υπέροχα φωτογραφικά στιγμιότυπα με λεζάντες του στυλ "πέρασα και επέζησα". Πάνε οι παλιές καλές μέρες..

Το να περάσουμε τα σύνορα δε μας φάνηκε ιδιαίτερα δύσκολο, αλλά είχαμε κανονίσει τη μεταφορά μας μέσω της Caribe Fun tours και οι οδηγοί μας καθοδήγησαν στα πάντα. Μπορώ να πω οτι μας έσωσαν από μπέρδεμα και οπωσδήποτε μας γλίτωσαν χρόνο αν κρίνω από άλλους τουρίστες που προσπαθούσαν να βγάλουν άκρη μόνοι τους και φυσικά έφτασαν πολύ μετά από εμάς. Η μικρή tienta που μοιάζει με μίνι μάρκετ δε μαρτυρά με τίποτα οτι πρόκειται για puesto aduanero. Μην ξέροντας πού πρέπει να πάνε και με ποια σειρά, κατέληξαν να περιμένουν σε μεγάλες ουρές.

Η Caribe Fun tours μας παρέλαβε από το ξενοδοχείο μας στο Puerto viejo και μας παρέδωσε στο λιμανάκι του Almirante, στο βαρκάκι που θα μας περνούσε στα Bocas del Toro. Ήταν σαφώς πιο ακριβή επιλογή από το να πας με το λεωφορείο, αλλά έπρεπε να επιλέξουμε αν μας ενδιέφερε ο χρόνος ή τα χρήματα και εμάς μας ενδιέφερε το πρώτο στο συγκεκριμένο τουλάχιστον ταξίδι.

Καλύτερα όποιος το κάνει μόνος του να φτάσει τουλάχιστον μέχρι το μεσημέρι, αφού η πλευρά του Παναμά κλείνει στις 7 το απόγευμα, αλλά ο Παναμάς είναι μία ώρα μπροστά, οπότε αν περνάτε από Κόστα Ρίκα στον Παναμά, υπολογίστε οτι κλείνουν στις 6 η ώρα Κόστα Ρίκας. Εννοείται οτι πρέπει να έχεις μαζί σου εισιτήριο που να δείχνει την έξοδό σου από τον Παναμά, δε χρειάζεται τυπωμένο, εμείς δείξαμε τα κινητά μας και ήταν οκ.
Στάμπες μας έβαλαν, δακτυλικά αποτυπώματα μας πήραν και φωτογραφίες μας έβγαλαν και bienvenidos a Panama!

Μπαίνουμε στο βανάκι και διασχίζουμε για μια περίπου ώρα μια περιοχή με προορισμό τις ακτές της καραϊβικής έχοντας πίσω μας την οροσειρά Talamanca και μπαίνοντας σε μια κοιλάδα-υδροβιότοπο που φτιάχνουν οι Rio Sixaola, San San και Changuinola. Στα μισά της διαδρομής η πόλη που φτάνουμε είναι η Changuinola, αδιάφορη και άσχημη ανάμεσα σε ατελείωτες μπανανοφυτείες που της έχουν δώσει το όνομα The Banana Republic, αφού εδώ βρίσκεται η United Fruit company που παράγει τις παγκοσμίως γνωστές chiquita. Προσπερνάμε μερικά pueblitos, κυρίως αχυροκαλύβες διάσπαρτες δίπλα σε ατελείωτες φυτείες μπανάνας.Τελικός προορισμός το Almirante, γνωστό ως το λιμανάκι απ'όπου περνάς στα νησιά του αρχιπελάγους Bocas del Toro. Γνωστή μπανανούπολη πριν χρόνια, αφού επίσης είναι περικυκλωμένη από μπανανοφυτείες που ανήκουν στη United Fruit η οποία έφτιαξε και το λιμάνι του Αλμιραντε για να μεταφέρει τις μπανάνες της.
Φτάσαμε στο γραφείο των water taxi:

Υπάρχουν διάφορα water taxi που αναχωρούν ανα μισάωρο για Bocas town με τη διαδρομή να διαρκεί 25 με 30 λεπτά. Το τελευταίο δρομολόγια για Bocas φεύγει στις 6 το απόγευμα και είχα πληροφορηθεί οτι αν το χάσεις δεν θα΄ναι και τόσο ευχάριστο να περάσεις εδώ το βράδυ περιμένοντας το πρώτο πρωινό βαρκάκι. Ετοιμόρροπα σπίτια με σκουριασμένα ελενιτ για στέγη που ισορροπούν σε πασσάλους πάνω από τα ήρεμα νερά του κόλπου Αλμιράντε είναι το μόνο που βλέπεις.

Βγάλαμε εισιτήρια, αποχαιρετήσαμε τον οδηγό της Caribe fun και μπήκαμε στη βάρκα. Μας κατέβασαν τις τέντες γιατί ψιλόβρεχε και ενώ σε λίγα λεπτά σταμάτησε, καθόταν όλοι μαζεμένοι λες και θα γινόταν καταστροφή! Εγώ έβγαλα το κεφάλι από την τέντα σα χελώνα και προσπαθούσα να φανταστώ τι αντίκρισε ο Cristobal Colon, γνωστός ως Κολόμβος, πριν από χρόνια όταν έφτασε εδώ. Το αρχιπέλαγος με τα αμέτρητα νησάκια προφανώς τον εντυπωσίασε και αποφάσισε να δώσει σε ένα από αυτά το όνομά του. Αυτό που τώρα περνούσαμε από δίπλα του, το Isla Cristobal. Μετά σου λέει, δε δίνω και το επώνυμο μου σε κάποιο...τόσα νησιά είναι. Και ονόμασε αυτό που ήταν ο τελικός προορισμός μας, Isla Colon. Μωρέ δε βαριέσαι, ας ονομάσω και όλη την περιοχή προς τιμή μου..στο κάτω κάτω εγώ είμαι ο ναύαρχος. Κόλπος του ναυάρχου λοιπόν ή Bahia de Almirante. Χαλάλι του αφού παραμένει ο πιο διάσημος επισκέπτης του αρχιπελάγους.

Το βαρκάκι μας πάει ολοταχώς για να πέσουμε πάνω σε μια ξέρα, αλλά την τελευταία στιγμή ο οδηγός κάνει μια μανούβρα προς τα αριστερά και μπροστά μας εμφανίζεται η Bocas town.
Eπισήμα πια έχω μπει στο στόμα του ταύρου! Bocas del Toro!

Το στόμα του ταύρου είναι περίεργη ονομασία και κανείς δεν είναι σίγουρος από που προέκυψε. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές ενδιαφέρουσες..Κάποιοι λένε οτι νονός και πάλι ήταν ο Κολόμβος ο οποίος φτάνοντας σε μια από τις παραλίες είδε καταρράκτες που έμοιαζαν σα να βγαίνουν από στόμα ταύρου. Άλλη εκδοχή αποδίδεται και πάλι στον Κολόμβο ο οποίος φτάνοντας στο νησί Bastimentos διέκρινε έναν μεγάλο βράχο που είχε το σχήμα ξαπλωμένου ταύρου. Συν οτι τα κύματα που χτυπούσαν πάνω στο βράχο, έκαναν ήχο ίδιο με το βρυχηθμό ενός ταύρου. Τρίτη και καλύτερη εκδοχή αυτή που θέλει τον τελευταίο αρχηγό της περιοχής να ονομάζεται “Boka Toro”.

Φτάσαμε στην αποβάθρα, πήραμε τα σακίδια και πήγαμε στο ξενοδοχείο El Limbo.Το δωμάτιο που είχαμε κλείσει ήταν στο 2ο όροφο, και φυσικά ανεβαίνεις με τις σκάλες, η θέα από τα μπροστινά δωμάτια είναι όμορφη προς τη θάλασσα.

Τα πίσω δωμάτια βλέπουν στον κεντρικό δρόμο.

Το μεγάλο ατου αυτών των ξενοδοχείων είναι οι μεγάλες ξύλινες εξέδρες πάνω από το νερό που λειτουργούν στο ισόγειο σαν εστιατόρια και μπαράκια. Περπατάς στο δρόμο και από τις ανοιχτές πόρτες βλέπεις στο βάθος τα τραπεζάκια πάνω από το νερό να σε καλούν για απογευματινό κοκτέιλ. Όπως ήταν φυσικό πέταξα το σακίδιο στο δωμάτιο και κατέβηκα για το πρώτο δροσιστικό ποτάκι με θέα το isla Carenero, το νησί που θα μέναμε πριν τελικά αναχωρήσουμε για την πρωτεύουσα.

Το νησί του Κολόμβου είναι το μεγαλύτερο του αρχιπελάγους και εδώ βρίσκεται η πρωτεύουσα Bocas town που μόλις αποβιβαστήκαμε. Ήταν η τρίτη σπουδαιότερη πόλη του Παναμά τον προηγούμενο αιώνα και η φρουτοβιομηχανία United έπαιξε το ρόλο της αφού είχε έδρα εδώ και διαμόρφωσε το νησί σύμφωνα με τις ανάγκες της, φτιάχνοντας δρόμους, κανάλια, γέφυρες και φυσικά τη Bocas town. Η ιστορία με τις μπανανοφυτείες μου κέντρισε το ενδιαφέρον αφού κι εγώ ασχολήθηκα με μεγάλη επιτυχία με τις φυτείες...εντάξει είχα φυτέψει μια μπανανιά στο εξοχικό μου στην Κέρκυρα και το έπαιζα el patrón μέχρι που μαράθηκε. Η ιστορία λοιπόν λεει οτι ένας Νεουορκέζος πήγε στην Κόστα ρίκα να δουλέψει για το θείο του που ασχολούνταν με το σιδηροδρομικό δίκτυο. Για να ταΐσει τους εργάτες οικονομικά, φύτευε κατά μήκος των ραγών μπανανιές. Ο σιδηρόδρομος ήταν αποτυχία αφού δεν υπήρχαν αρκετοί επιβάτες αλλά και φορτία για μεταφορά, αλλά έμειναν οι μπανάνες και κάπως έτσι ξεκίνησε η ιστορία της chiquita. Με τα χρόνια η Bocas έχασε την αίγλη της, αλλά σήμερα ξαναζωντανεύει έχοντας γίνει ο Νο1 τουριστικός προορισμός του Παναμά.

Τα πολύχρωμα ξύλινα σπίτια που κατασκευάστηκαν από την United Fruit Company διατηρούνται όπως ήταν και έχουν μετατραπεί σε ξενοδοχεία και ξενώνες, εστιατόρια και μπαρ, καταστήματα surf και σουβενίρ, δίνοντας μια νέα οικονομική ώθηση στο αρχιπέλαγος.
Το απόγευμα έχει βόλτα και πρώτη εξερεύνηση. Το στυλ της πόλης με τα παραδοσιακά πολύχρωμα ξύλινα σπίτια και η ατμόσφαιρα Καραϊβικής που αποπνέει είναι γοητευτικά.

Δε μας παίρνει πολύ χρόνο για να αισθανθούμε οτι βρισκόμαστε σε μια μικρή παραλιακή πόλη στην Καραϊβική. Ντόπιοι μεγάλοι και μικροί μετακινούνται με ποδήλατα. Η πόλη είναι πολύ μικρή και τα πάντα βρίσκονται σε κοντινές αποστάσεις με τα πόδια. Η πλειοψηφία των επισκεπτών είναι backpackers και νεαρόκοσμος γενικά και η περιοχή είναι διάστικτη με hostels και μπαράκια που λειτουργούν μέχρι αργά. Δεν είναι σίγουρα το μέρος που οι τουρίστες κλείνονται στα πολυτελή ξενοδοχεία τους, αντιθέτως βολτάρουν πάνω-κάτω στον κεντρικό δρόμο ονόματι calle 3, άλλοι μόλις έφτασαν και ψάχνουν το hostel τους και άλλοι αναχωρούν με τα σακίδια στην πλάτη.

Το μέρος είναι γενικά για νεολαία, πάρτυ, παρέες, ποτά, φασαρία. Ότι πρέπει για μένα δηλαδή!
Ο μόνος λόγος που έκλεισα εδώ, ήταν γιατί αν μείνεις στα άλλα νησιά, θα είσαι απομονωμένος, χωρίς επιλογές και πλήρη βαρεμάρα από το απόγευμα και μετά. Έχοντας μαζί έναν νεαρό, αυτό το ξεχνάμε!
Βέβαια όταν μένεις σε κάποιο από τα παραέξω νησιά και πάλι μπορείς να έρθεις εύκολα στη Bocas. Απλά βγαίνεις σε κάποια από τις ξύλινες εξέδρες του ξενοδοχείου σου και κουνάς το χέρι σε όποια βάρκα περνάει. Έρχονται , σε μαζεύουν και σε πάνε όπου θέλεις με 1-2 δολλάρια. Τα water taxi πηγαινοέρχονται συνεχώς και ψάχνουν για πελάτες. Το θέμα όμως είναι με τη δύση του ήλιου που το πράγμα γίνεται επικίνδυνο. Οι πιο πολλοί δεν έχουν φώτα και πάνε και σφαίρα και όποιον πάρει ο χάρος! Έχουν συμβεί και ατυχήματα πρόσφατα απ'ότι μάθαμε, με βαρκάρηδες που μετέφεραν νεαρούς που γυρνούσαν από κάποιο πάρτυ σαν αυτά που συχνά διοργανώνουν μπαράκια στα απέναντι νησιά. Εμείς το κάναμε μόνο μια φορά όταν μέναμε στο isla Carenero.

Το κέντρο της πόλης και το σημείο που μαζεύονται οι ντόπιοι είναι το πάρκο Simon Bolivar, με την προτομή του ήρωα και σήμα κατατεθέν τα πανέμορφα banyan trees. Στην πλατεία βρίσκεται και η στάση του λεωφορείου για τις παραλίες του νησιού, ξενοδοχεία, μαγαζιά ντόπια για φαγητό και σουβενίρ και πάγκοι όπου bocatoreños πουλούν τα προϊόντα τους.

Εδώ μπορεί κανείς να βρει να φάει πιο οικονομικά και μεταξύ μας και πολύ καλύτερα από τα φιγουρατζίδικα της calle 3. Γενικά οι τιμές στο νησί είναι πολύ τσιμπημένες ειδικά στα μαγαζιά που βρίσκονται κατά μήκος της προκυμαίας. Εμείς τρώγαμε σε ένα μεξικάνικο το Tequila republic που λειτουργούσε στο 2ο όροφο ενός σπιτιού κάποτε. Ήταν πίσω από την πλατεία και το φαγητό του ήταν εξαιρετικό σε συνδυασμό με τιμές πολύ νορμαλ και δύσκολα έβρισκες τραπέζι άδειο στο μπαλκόνι του. Ο κεντρικός δρόμος είναι γεμάτος τουριστικά γραφεία που προτείνουν εκδρομές. Αποφασίσαμε να μην κλείσουμε κάποιο από τα day trips που σε πάνε σε 2-3 μέρη την ίδια μέρα και σε αφήνουν συγκεκριμένη ώρα στην κάθε παραλία. Το επόμενο πρωί θα κοιτούσαμε για water taxi να μας πάει στη διάσημη παραλία με τους αστερίες και να μας φέρει πίσω αργά το απόγευμα.
Το επόμενο πρωί τα χαστούκια έρχονταν απανωτά...Κατάλαβα πια οτι είχαμε αφήσει την Κόστα Ρίκα πίσω μας, σε έναν άλλο κόσμο, σε μια άλλη ζωή..
Κατέβηκα περιχαρής για πρωινό στο χώρο του εστιατορίου του ξενοδοχείου μας. Μου έκανε εντύπωση που δεν είδα ψυχή ούτε στο λόμπι-γραφείο αλλά ούτε και στο διάδρομο που οδηγούσε εκεί. Επιπλέον υπήρχε πόρτα κλειστή προς τη ξύλινη εξέδρα, αλλά όχι κλειδωμένη, οπότε άνοιξα και μπήκα, αλλά και πάλι δεν υπήρχε κανένας. Κάθισα σε κάποιο από τα άδεια τραπέζια και έβγαζα φωτογραφίες με το βροχερό σκηνικό, ενώ έλπιζα πως η βροχή θα σταματήσει για να πάμε επιτέλους παραλία.

Ξαφνικά εμφανίστηκε κάποιος και ενώ ετοιμαζόμουν να ρωτήσω για καφέ, με πρόλαβε ρωτώντας τι έκανα "τέτοια ώρα" (ήταν 8:45 ) εκεί.
Του απάντησα οτι μένω στο ξενοδοχείο και μου είχαν πει το προηγούμενο βράδυ ότι σερβίρουν και πρωινό, για να πάρω την απότομη απάντηση, οτι πρωινό μπορεί να σερβίρουν, αλλά μετά τις 10! Του είπα οτι θα επιστρέψω μετά τις 10, αν δεν είχα φύγει με κάποιο τουρ που συνήθως αναχωρούσε 9 με 9:30. Δε συγκινήθηκε..αντιθέτως μου έκανε νόημα να κάνω ησυχία δείχνοντας μου κάποιον από το προσωπικό που κοιμόταν δίπλα από το μπαρ, στο πάτωμα και που δεν είχα προσέξει..

Από την ξύλινη εξέδρα του κάθε μαγαζιού-μπαρ-εστιατορίου, έβλεπες τα διπλανά με τα τραπεζάκια και τον κόσμο που καθόταν και έτρωγε, έπαιρνε πρωινό ή απλά λιαζόταν στις αιώρες και τις ξαπλώστρες. Έτσι λοιπόν κι εγώ είχα δει οτι δίπλα μας ακριβώς υπήρχε το Restaurante El Pirata. Το οποίο σε αντίθεση με το δικό μας, ήταν ανοιχτό από νωρίς το πρωί και κατέληξα να πηγαίνω κάθε μέρα εκεί για καφεδάκι στη βεράντα του πάνω από τη θάλασσα και με θέα τα απέναντι νησιά. Εννοείται οτι καμία μέρα δεν είδα κάποιον να παίρνει το πρωινό του στο El Limbo.
Σε αυτά τα τροπικά μέρη η βροχή δεν κρατάει πολύ και σύντομα ξαναβγαίνει ο ήλιος κι έτσι έγινε και μια ώρα αργότερα βρεθήκαμε στα water taxi να κανονίσουμε το πήγαινε-έλα στη διάσημη παραλία με τους αστερίες. Δεύτερο χαστούκι από τον θαλάσσιο ταξιτζή να θέλει 30 δολάρια ΤΟ ΑΤΟΜΟ, δηλαδή αν δεν καταλάβατε, 60 δολάρια οι δύο μας μόνο για να πάμε στην παραλία και να επιστρέψουμε τη συμφωνημένη ώρα...μάλιστα. Ζήτησα από τον junior να επιστρατεύσει τα προφίσιενσι του και να ρωτήσει και στα αγγλικά, μήπως δεν κατάλαβα καλά.
Οι διπλανές βάρκες επιβεβαίωσαν την τιμή σε όλες τις γλώσσες. Τέλεια!!
Ξεχνάμε τη βάρκα και κοιτάζουμε άλλο τρόπο μεταφοράς μας..ευτυχώς υπάρχουν μερικοί.

Ένας τρόπος είναι να πας με ποδήλατο από τα πολλά που νοικιάζονται στη Bocas town, αλλά δε θα το συνιστούσα αν δεν είσαι σε καλή φυσική κατάσταση και δεν αντέχεις τη ζέστη και τον ήλιο. Πιο πολύ είναι ταλαιπωρία και δεν έχει κάτι αξιόλογο η διαδρομή η οποία είναι περίπου 18 χιλιόμετρα με στροφές και σκόνη από το χωματόδρομο και περνάει και από μερικές λοφώδεις περιοχές διασχίζει το νησί και φτάνει στη βορειοδυτική ακτή του όπου και βρίσκεται η παραλία.

Άλλος τρόπος είναι το ταξί (ξηράς) αλλά θέλει γύρω στα 30-40 ανάλογα τον ταξιτζή να σε παει και να σε φέρει την ώρα που θα του πεις.Μην περιμένεις να είναι στην ώρα του και μην τον πληρώσεις προκαταβολικά. Ευτυχώς υπάρχει και άλλος τρόπος..τα colectivo.
Κλιματιζόμενα mini vans περνάνε τακτικά από το πάρκο Simón Bolívar και για 5 δολάρια σε πηγαίνουν στην παραλία με τους αστερίες. Μάλλον όχι ακριβώς εκεί, αλλά στην playa Boca del Drago όπου ο δρόμος τελειώνει και απέχει γύρω στο τέταρτο με τα πόδια από την playa estrellas. Στο ποσό συμπεριλαμβάνεται και η επιστροφή σου. Είναι η φθηνότερη και καλύτερη επιλογή για να δεις και λίγο από το εσωτερικό του νησιού μέσα από τη δροσιά του κλιματιζόμενου βαν.

Το σημείο που σε αφήνουν βαν και ταξί είναι στο εστιατόριο Yarisnori στην Playa Boca del Drago και επιστρέφει γύρω στις 5 το απόγευμα το τελευταίο.
Αν δε θες να περπατήσεις καθόλου, μπορείς από την Boca del Drago να πάρεις βάρκα-ταξί με 1-2 δολάρια το άτομο για να σε πάει 4-5 λεπτά πιο δίπλα. Αλλά πραγματικά νομίζω οτι η διαδρομή 15-20 λεπτά με τα πόδια στο παραλιακό μονοπάτι αξίζει!

Το boca del Drago είναι ένα μικρό χωριό όπου μπορείς να βρεις και κάποια ενοικιαζόμενα, εστιατόρια παραθαλάσσια και μια όμορφη παραλία.

Ξεκινάς μέσα από μερικά ιδιωτικά σπίτια ή και ενοικιαζόμενα και περνάς από μια ξύλινη εξέδρα που καταλήγει σε ένα κιόσκι, για να μπεις στο κυρίως μονοπάτι που παει παράλληλα με την παραλία.

Υπάρχουν κατά τη διαδρομή μικρά λευκά αμμώδη παραλιάκια με τους κοκοφοίνικες να μπαίνουν μέσα στα τιρκουάζ νερά, που με δυσκολία αντιστέκεσαι να μη βουτήξεις.

Πολλοί έφευγαν από τη starfish και έμεναν εδώ για μπάνιο, αφού η θάλασσα ήταν το ίδιο όμορφη αλλά είχε πολύ λιγότερο κόσμο και λίγο περισσότερους αστερίες.

Συνεχίζοντας κατά μήκος του όμορφου μονοπατιού φτάνεις σε μια γέφυρα που σε περνά πάνω από ένα ποτάμι με μανγκρόβια.

Και σε λίγο καταλαβαίνεις από τα μαγαζιά που ξεφυτρώνουν ξαφνικά,τον κόσμο και τη μουσική οτι φτάνεις στη Starfish beach.

Η θάλασσα είναι γυαλί, η παραλία μεγάλη και εύκολα βρίσκεις μέρος να καθίσεις πιο μακριά με σχετικά λίγο κόσμο. Επίσης μπορείς να φέρεις φαγητό, σάντουιτς και νερό από τη Bocas town και να κάνεις πικ νικ κάτω από τους φοίνικες. Είναι πραγματικά πανέμορφα.

Τα νερά είναι κρυστάλλινα και πεντακάθαρα, με εξαιρετική ορατότητα, και η άμμος κατάλευκη. Οι αστερίες είναι ελάχιστοι έξω στα ρηχά...ένας εδώ κι άλλος εκεί.

Η θάλασσα είναι ήρεμη ιδανική για μπάνιο αλλά για τα πρώτα 15 περίπου μέτρα. Μετά βαθαίνει απότομα...τόσο απότομα που ο πυθμένας εξαφανίζεται, σαν ένας υποθαλάσσιος γκρεμός. Τρόμαξα λίγο..Με τη μάσκα λοιπόν δε μπόρεσα να δω και πολλά εκτός από σμήνη με μικρά ψάρια και κάποιους από τους αστερίες που έχουν αποτραβηχτεί προς τα μέσα για να γλιτώσουν από την ανθρώπινη παρουσία.

Στο βασικό κομμάτι της παραλίας μαζεύονται οι περισσότεροι ντόπιοι και τουρίστες, κυρίως γύρω από τις υπαίθριες καλύβες κάτω από τους φοίνικες που τις έχουν μετατρέψει σε μπαρ-εστιατόρια. Πλαστικές καρέκλες και ενοικιαζόμενες ξαπλώστρες, δεκάδες βάρκες πήγαιναν και έφερναν συνεχώς κόσμο, αρκετά δυνατή μουσική. Τα πάντα εκτός από αστερίες, παρόλο που η παραλία πήρε το όνομά της από αυτούς που μαζεύονταν εδώ για να τραφούν. Αστέρια γίγας σε βαθύ πορτοκαλί χρώμα να κάνουν αντίθεση με το έντονο τιρκουάζ της θάλασσας.

Υπάρχουν αρκετές πινακίδες που παρακαλούν να μην αγγίζεις ή βγάζεις τους αστερίες έξω από το νερό γιατί πεθαίνουν όντας πολύ ευαίσθητα πλάσματα, αλλά είναι κυρίως διακοσμητικές για δυο λόγους. Ο ένας γιατί πέρα από 8 μόνο αστερίες σε ολόκληρη την κυρίως παραλία, δεν υπάρχουν άλλοι. Και ο δεύτερος γιατί πρέπει να είσαι από πάνω τους και να εξηγείς στους ανεγκέφαλους οτι τις πινακίδες κατά μήκος της παραλίας δεν τις έβαλαν για πλάκα. Αλλά πραγματικά δεν πρέπει να αγγίζουν ή να βγάζουν αυτούς τους λίγους αστερίες που απόμειναν ούτε για μια φωτογραφία. Είναι σαν κάποιος να σε βουτήξει και να σε κρατάει μέσα στο νερό μέχρι να βγάλει καλή φωτογραφία χωρίς να νοιάζεται αν θα σκάσεις! Δε θα σου άρεσε...ούτε στον αστερία αρέσει!
Είναι ζωντανά πλάσματα και όχι το ντεκόρ μας! Ας πάρετε μερικά likes λιγότερα!!

Υπάρχουν διάφορα boat tour από τη Bocas town που συνδυάζουν την παραλία με τους αστερίες μαζί με άλλα μέρη στο νησί ή και σε γειτονικά. Όμως το καλύτερο είναι να αφιερώσει κανείς μια ημέρα εδώ και μόνο και να κάνει τη διαδρομή από τη Bocas del Drago με τα πόδια. Πραγματικά πανέμορφη διαδρομή με 50 αποχρώσεις του μπλε και του πράσινου και φοίνικες σε αφθονία να ταλαντεύονται στο αεράκι του ωκεανού. Μαγεία!

Η playa las estrellas είναι από τα μέρη που η φύση σε εκπλήσσει. Σε αυτή τη μοναδική παραλία κάποτε μαζεύονταν δεκάδες γιγάντιοι αστερίες. Ακόμα όμως και χωρίς αυτούς είναι χωρίς αμφιβολία η πιο όμορφη παραλία του νησιού του Κολόμβου.

Η starfish beach μπορεί να είναι η πιο όμορφη παραλία του isla Colon, αλλά την πιο όμορφη όλου του αρχιπελάγους δεν την είχαμε δει ακόμα.
Δίπλα στο ξενοδοχείο μας υπήρχε ένα γραφείο που οργάνωνε τουρ για παραλίες και σνόρκελ και κλείσαμε εκδρομή για την επόμενη μέρα. Το προτίμησα γιατί όλα τα άλλα γραφεία σταματούσαν για μεσημεριανό στο ίδιο εστιατόριο στο cayo Coral και είχα διαβάσει οτι γινόταν χαμός αφού κάποιοι δεν έβρισκαν τραπέζι και έτρωγαν καθιστοί στις εξέδρες πάνω από το νερό. Το συγκεκριμένο γραφείο σταματούσε στο cayo Coral, αλλά το πρωί, για αναψυκτικό και σνορκελ όπου το απολάμβανες μόνος σου , μόνο με το δικό σου γκρουπ και για μεσημεριανό είχε έξτρα ώρα στο Cayo Zapatilla. Αν πάλι ήθελες έφερνες σάντουιτς και αναψυκτικά ή μπίρες από τα μαγαζιά της Bocas town και στα κρατούσαν σε ψυγείο στη βάρκα μέχρι να φτάσεις στο νησί.
Στις 9:00 το γκρουπ μας είχε μαζευτεί μπροστά στο γραφείο, 12 άτομα όλοι κι όλοι και ξεκινήσαμε.

Πρώτη στάση ήταν η Bahía de los delfines, γνωστή και ως Laguna Bocatorito. Είναι ένας κόλπος στην ανατολική ακτή του isla Cristóbal και όπως προδίδει το όνομα, εκεί μαζεύονται δελφίνια. Είναι σίγουρο οτι εδώ θα δεις δελφίνια τα οποία έχουν προτίμηση στη συγκεκριμένη περιοχή αφού βρίσκουν σμήνη από μικρά ψάρια, μικροσκοπικά θαλάσσια ασπόνδυλα και καλαμάρια σε αφθονία. Εκτός από τη δική μας βάρκα υπήρχε μόνο άλλη μια σε απόσταση, οι μηχανές είναι σβηστές όλη την ώρα και περιμέναμε για λίγο. Πολύ σύντομα εμφανίστηκαν 4-5 να παίζουν πολύ κοντά στη βάρκα μας και να πηδάνε ψηλά κάνοντας φιγούρα στους τουρίστες. Οι φωτογραφικές μηχανές πήραν φωτιά. Εγώ δεν πρόλαβα κανένα!
Στο σκάφος είχαμε δυο οδηγούς, και όπως μας είπαν,ο ένας μπροστά θα μας έδινε πληροφορίες στα αγγλικά και ο πίσω στα ισπανικά. Εγώ άκουγα τον ισπανόφωνο και ο junior είχε γυρίσει στον αγγλόφωνο, οπού μετά από λίγο με ρώτησε σε ποια γλώσσα μιλούσε ο οδηγός και πότε θα τα πει στα αγγλικά. Τον ενημέρωσα οτι ήδη μιλούσε αγγλικά...κρατηθήκαμε να μη γελάσουμε και γύρισε κι εκείνος στον ισπανόφωνο. Ήταν όμως πολύ καλοί και οι δύο και έκαναν τα πάντα για να έχουμε μια υπέροχη μέρα και το πέτυχαν!

Επόμενη στάση το Hollywood, μια περιοχή γεμάτη αστέρια. Πολλά αστέρια ξαπλωμένα στον αμμώδη βυθό, ήσυχα οτι κανένας δε θα τα ενοχλήσει αφού εδώ απαγορεύεται να βουτήξεις, απλά τα βλέπεις από τη βάρκα που έχει και πάλι σβηστές μηχανές και δίνει μικρές ωθήσεις κάθε τόσο για να δεις όσο πιο πολλά γίνεται. Με το έντονο πορτοκαλί και μπλε χρώμα τους ξεχωρίζουν στη Hollywood boulevard .

Εμείς που είχαμε υποβρύχια μηχανή τη βουτήξαμε στο νερό και τραβούσαμε βίντεο. Οι περισσότεροι στο γκρουπ μας απογοητεύτηκαν αφού νόμιζαν οτι θα σταματήσουμε εδώ για σνορκελ. Να πω την αλήθεια κι εγώ έτσι νόμιζα, αλλά χάρηκα που δεν επιτρέπεται..ας αφήσουμε και κάτι ήσυχο! Πολλές φορές σε αυτό το ταξίδι ένιωσα οτι οι άνθρωποι είμαστε κανίβαλοι και δε μας αξίζει η ομορφιά που μας περιβάλλει..

Επόμενη στάση Isla del Perezoso, το νησί των σλοθ. Το νησάκι κατοικείται μόνο από σλοθ σε μια περιοχή με μανγκρόβια και ψηλά δέντρα. Ούτε εδώ κατεβαίνεις, απλά ο οδηγός μανουβράρει τη βάρκα μέσα στα μανγκρόβια ψάχνοντας για τα συμπαθητικά ζωάκια.

Κοιτούσαμε στα ψηλά κλαδιά που συνήθως κατοικούν, αν και καμουφλάρονται καλά, οι οδηγοί μας εντόπισαν ένα-δύο κουλουριασμένα σε μπάλες.

Κοιμούνται 14-16 ώρες και κατεβαίνουν μόνο για τις ανάγκες τους και να τραφούν και να πιουν νερό. Τότε κινδυνεύουν από αρπακτικά ή καϋμάν αφού μπορεί να είναι δεινοί κολυμβητές αλλά στην ξηρά είναι ο ορισμός του "τα ζώα μου αργά".

Αυτό που μου έχει μείνει από την αφήγηση του οδηγού, είναι οτι αν τύχει και πέσει από το δέντρο το μωρό τους, δεν κατεβαίνουν να το πιάσουν! Ίσως γιατί τόσο αργά που κινούνται, μέχρι να κατέβουν το μωρό θα έχει ενηλικιωθεί.

Περνούσαμε δίπλα από τις ακτές του Bastimentos, από κιόσκια που λειτουργούν ως εστιατόρια.

Αμέσως μετά κατευθυνθήκαμε προς το cayo Coral για μια στάση για αναψυκτικό και λίγο σνόρκελ.

Εννοείται οτι βούτηξα πρώτη!

Το Cayo Coral είναι ένα μικρό νησάκι στα νότια του Isla Bastimentos, που περιβάλλεται από τα ζεστά νερά της καραϊβικής. Εδώ υπάρχει ένα εστιατόριο με σπεσιαλιτέ στα ψαρικά πολύ γνωστό και που σταματούν σχεδόν όλα τα τουρ.

Επίσης υπάρχουν δωμάτια για διανυκτέρευση. Η κύρια δραστηριότητα εδώ είναι το σνορκελ. Τα νερά είναι διάφανα, η ορατότητα πολύ καλή με πλούσια θαλάσσια ζωή.

Το κοραλλένιο νησί κυκλώνει πολύχρωμος κοραλλιογενής ύφαλος με αφθονία τροπικών ψαριών, κοραλλιών και σφουγγαριών συν πορτοκαλί και μπλε αστερίες.
και ψάρια...πολλά ψάρια!

Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα...το ρεύμα. Υπήρχε ένα δυνατό ρεύμα που σε παρέσυρε δυνατά και σε κούραζε πολύ γρήγορα. Ήταν τόσο δυνατό που φοβόμουν να απομακρυνθώ και να εξερευνήσω λίγο πιο μακριά από το εστιατόριο.

Εγώ όμως είχα έρθει μέχρι εδώ για τα παπουτσάκια! Όχι αυτά με τις μελιτζάνες και τη μπεσαμέλ...τα άλλα με τους κοκοφοίνικες και την άσπρη άμμο.

Τα Cayos Zapatillas είναι δύο νησάκια που κάποιος τα έβγαλε από μια καρτ ποστάλ και τα πέταξε στα νότιο-ανατολικά του isla Bastimentos. Αποτελούν μέρος του ομώνυμου εθνικού θαλάσσιου πάρκου, που είναι και το πρώτο πάρκο που ιδρύθηκε στον Παναμά. Λένε ότι πήραν το όνομά τους από το φρούτο zapata που φυτρώνει στα δάση τους, ή από το σχήμα τους που θυμίζει ζευγάρι παπουτσάκια (zapatillas στα ισπανικά). Από αεροφωτογραφίες τα νησάκια φαίνονται σαν τα χνάρια κάποιου γίγαντα που περπατούσε προς το νησί Bastimentos και ο τοπικός μύθος λέει οτι τα νησιά σχηματίστηκαν όταν ο θεός κατέβηκε στη γη για να δει το δημιούργημα του και αυτά είναι τα βήματα του.

Πήγαμε στο ένα από τα δύο, στο νότιο ανατολικό νησάκι που είναι και λίγο μεγαλύτερο. Η lancha προσεγγίζει μια αμμουδιά στην ανατολική ακτή του νησιού και περνάμε ανάμεσα από δύο φοίνικες μες στο νερό..στην κυριολεξία μοιάζουν να φυτρώνουν στη θάλασσα.

Από μακριά ακόμα καταλάβαινες οτι δεν ήρθες σε συνηθισμένο νησί στην καραϊβική. Η βλάστηση φαινόταν ασυνήθιστα πυκνή. Οι φοίνικες στην κυριολεξία κρέμονταν πάνω από τα νερά σα να υπήρχε συνωστισμός βλάστησης και τα δέντρα σπρώχνονταν μεταξύ τους για να χωρέσουν στο λιλιπούτειο νησάκι, πετώντας τους πιο έξω στη θάλασσα. Οι παραλίες που κυκλώνουν σαν δαχτυλίδι το νησί όλες είναι εξαιρετικές για κολύμπι.

Με λίγη δυσκολία σε κάποια σημεία μπορείς να κάνεις το γύρο του νησιού σε 45 λεπτά - αν δε σταματάς κάθε τόσο για φωτογραφίες όπου πραγματικά πρέπει να προσπαθήσεις για να βγάλεις μια άσχημη. Μπορεί να είναι το πιο δημοφιλές νησάκι για εκδρομές, αλλά παρόλα αυτά δεν υπάρχει συνωστισμός. Μπορείς εύκολα να απομακρυνθείς και να είσαι μόνος στη δική σου παραλία. Βέβαια έπαιξε ρόλο το οτι εμείς θα σταματούσαμε εδώ για πικ νικ, ενώ την ίδια στιγμή οι άλλες βάρκες αναχωρούσαν για το cayo Coral. Ουσιαστικά κάναμε το δρομολόγιο ανάποδα από τα άλλα τουρ.

Τα νησιά δεν κατοικούνται και δεν υπάρχουν τουριστικές υποδομές, οπότε αν θέλεις να νιώσεις σαν τον Τομ Χανκς στο ναυαγό για μια ημέρα, ήρθες στο σωστό μέρος.Ο καιρός ήταν σύμμαχός μας και η ορμητική βροχή του πρωινού, έδωσε τη θέση της σε μια ηλιόλουστη ημέρα. Αφού φάγαμε ξεκινήσαμε να εξερευνήσουμε λίγο πιο μέσα.

Το νησί στο εσωτερικό του είναι άγριο και ανέγγιχτο, με τροπικά φρουτόδεντρα και πλούσια πράσινη ζούγκλα να πνίγει κάθε εκατοστό του. Ακόμα και οι κορμοί των φοινικόδεντρων είναι καλυμμένοι από μικρότερα φοινικάκια που κάνουν προσπάθεια να φυτρώσουν επάνω τους. Πραγματικά δεν το έχω ξαναδεί αυτό..σε κανένα από τα τροπικά νησιά που έχω πάει.

Λέγεται οτι το νησί ήταν αγαπημένο καταφύγιο των πειρατών και οτι κάπου έχουν θάψει τους θησαυρούς τους..Είναι τόσο άγρια η φύση και είχα επηρεαστεί τόσο που νόμιζα οτι θα δω κάποιον πειρατή με το μάτι καλυμμένο,με ξυλοπόδαρο και τον παπαγάλο στον ώμο να μετράει βήματα κοιτώντας στο χάρτη για να βρει το θησαυρό..

Το κομμάτι προς τη βόρεια ακτογραμμή είναι υπερβολικά κατάφυτο με φοίνικες, το δε έδαφος είναι γεμάτο με καρύδες και θόρυβοι από καινούργιες που έπεφταν ακούγονταν κάθε τόσο..Τα πάντα στο νησί είναι ανέγγιχτα και εκτός από μια καλύβα που ανήκει στους Ngöbe-Buglé, μια ντόπια φυλή που έρχονται για τη συγκομιδή της καρύδας, και μια γέφυρα που ισορροπεί πάνω σε πασσάλους, η φύση έχει τον κύριο λόγο.

Στην δυτική παραλία κορμοί από φοίνικες που είχαν πέσει είχαν θαφτεί και σφηνωθεί στην άμμο φτιάχνοντας φυσικά καθίσματα.

Σε μικρή απόσταση από την ακτή υπάρχει ένας ύφαλος που προστατεύει τις παραλίες και που υπόσχεται φοβερό σνορκελ, αλλά, υπάρχει κι εδώ το δυνατό ρεύμα που συνάντησα στο cayo Coral και που δυστυχώς δε σε αφήνει να πας παραμέσα για εξερεύνηση.

Τα νερά αποκαλύπτουν εκθαμβωτικές αποχρώσεις του τιρκουάζ και μοιάζουν να ταλαντεύονται μόνο από τις κινήσεις των ψαριών που τρέχουν ανάμεσα στα κοράλλια προς τον ύφαλο με το όνομα coral islands. Αλλά δεν είναι έτσι..όσο πλησιάζεις τον ύφαλο τόσο πιο δυνατό γίνεται το ρεύμα. Είχα σκοπό να πάω στα νησιά San Blas αρκετά χιλιόμετρα νοτιότερα, αλλά όχι κολυμπώντας, παρασυρόμενη από το ρεύμα, οπότε έκοψα το ξεμύτισμα στον ύφαλο.
Στη μπροστινή παραλία που παρκάρουν οι βάρκες ήταν λίγο καλύτερα.

Ευτυχώς που τα νησιά ανήκουν στο θαλάσσιο πάρκο και προστατεύονται και ελπίζω να μη γυριστεί άλλο survivor εδώ, γιατί έχουν γυριστεί αρκετά από διάφορες χώρες σε διάφορες σεζον. Πρόκειται για ενα κομμάτι από την Εδέμ που ξεχειλίζει σε αυτή τη γωνιά της καραϊβικής θάλασσας και τα νερά και το εσωτερικό τους είναι ένας μικρός παράδεισος που περιβάλλεται από φίνα ζαχαρένια άμμο και υπέροχο ύφαλο. Κι ας μην τον εξερεύνησα όπως ήθελα. Το οτι πέρασα μια ημέρα κολυμπώντας στα υπέροχα νερά και ηρέμησα μακριά από όλα κάτω από τη σκιά ενός φοίνικα στην καλύτερη παραλία αυτού του αισθητικά ευλογημένου αρχιπελάγους, είναι δώρο από μόνο του.
Η θάλασσα, οι φοίνικες και mis zapatillas στην άμμο..

Γίνεται όμως να φύγω χωρίς να δω τον ύφαλο? Ε, δε γίνεται!

Επιστρέψαμε στο cayo Coral για να ετοιμαστούμε για την επόμενη δραστηριότητα.

Μικρό διάλειμμα για μπίρα, αναψυκτικό και ηλιοθεραπεία στις ξύλινες εξέδρες.

Το στενό ανάμεσα στα νησιά Bastimentos και Popa είναι ένα ρηχό κανάλι γνωστό για τους κοραλλένιους σχηματισμούς και τον πλούτο του βυθού. Μαζί με την περιοχή μεταξύ των isla Popa, Tigre και Loma partida είναι ότι καλύτερο στην περιοχή και συχνά αναφέρονται σαν "τα Γκαλαπάγκος της καραϊβικής" - πιθανόν να υπερβάλουν..
Ανοιχτήκαμε με το σκάφος σε απόσταση γύρω στα 200 μέτρα. Εδώ θα κάναμε το λεγόμενο Deepboard, μια δραστηριότητα που συνδυάζει θαλάσσιο σκι και σνορκελ. Σε τραβάει το σκάφος με σχοινί σε απόσταση, αλλά εσύ βρίσκεσαι μέσα στο νερό με τη μάσκα σου να χαζεύεις το υποβρύχιο τοπίο που περνά με ταχύτητα δίπλα σου.
Η περιοχή είναι δημοφιλής τοποθεσία για σνορκελ, για τους υπέροχους υφάλους και τα τροπικά ψάρια σε κάθε χρώμα και μέγεθος. Και αφού το πρωί που περάσαμε δε μπόρεσα να δω το βυθό με άνεση λόγω των ρευμάτων, είχα εναποθέσει όλες μου τις ελπίδες στο deepboard.

Η θάλασσα στη συγκεκριμένη περιοχή είναι προστατευμένη από τα κύματα, και εδώ βρήκαν το κατάλληλο μέρος για να αναπτυχθούν κοράλλια και να γίνουν το καταφύγιο οικογενειών ψαριών. Είναι ένα γίγας ενυδρείο με εξαιρετικά διαυγή νερά που μπορείς να καλύψεις μεγάλο μέρος του μέσα σε ένα τέταρτο που διαρκεί το deepboard.
Χωριστήκαμε σε τρία γκρουπ των τεσσάρων ατόμων το καθένα και έμεινα στο τέλος για να δω αν οι πρώτοι θα βγουν ζωντανοί. Η αλήθεια είναι οτι βγήκαν ζωντανοί, αλλά πέρα από σχολιασμούς οτι ήταν cool και για τις ανάσες που κάποιοι έπαιρναν με δυσκολία δεν έβλεπα μεγάλο ενθουσιασμό. Ειδικά οι κοπέλες φαίνεται να είχαν προβλήματα με τα μαγιό που σε κάποιες περιπτώσεις βγήκαν.
Θα μου πείτε και πολύ σωστά, αυτοί δεν είναι οι go2dbeach. Διότι εγώ αυτό περίμενα όλη μέρα! Και το μαγιό μου ήταν απολύτως ασφαλές και με γλίτωσε από το ρεζιλίκι στα ψάρια.

Μπήκαμε λοιπόν στο νερό σε ένα σημείο που ήταν ρηχά τα νερά αλλά γεμάτα με χιλιάδες παλιούς μου γνώριμους . Τα θαλάσσια αγγούρια. Ήταν παντού! Μαύρα και κίτρινα αγγούρια σέρνουν τα κορμιά τους ανάμεσα στα κοράλλια.. Δεν είχε χώρο να πατήσω! Γιατί με κυνηγούν παντού? Οι υπόλοιποι δεν ξέρω τι στο καλό έκαναν...τα πατούσαν? Τα νερά ήταν ρηχά μέχρι τη μέση μας αλλά το άτιμο το ρεύμα ήταν δυνατό και έχανα την ισορροπία μου με κίνδυνο να τα πατήσω. El Capitán θέλοντας να μου δείξει οτι δεν τρέχει τίποτα, έπιασε ένα και μου το έφερε κοντά να το δω. Μου ξέφυγαν δυο κουβέντες στα ελληνικά και έσκασε στα γέλια λες και κατάλαβε τι είπα. Όταν άρχισε να δίνει οδηγίες στα αγγλικά, ήταν η δική μας σειρά για να γελάσουμε αλλά κρατήσαμε τους τύπους, αποφεύγοντας να κοιταχτούμε με τον junior.

Στο νερό λοιπόν φορέσαμε τις μάσκες μας και κρατούσαμε ο καθένας από μια πλαστική σανίδα σε σχήμα μισοφέγγαρου το οποίο κρατάς και σε τραβάει το σκάφος ενώ εσύ κανονίζεις πότε θέλεις να βουτήξεις γέρνοντας το προς το βυθό και πότε θέλεις να βγεις να πάρεις ανάσα, σηκώνοντας το προς τα επάνω. Έχεις δηλαδή τον πλήρη έλεγχο του πόσο βαθιά θέλεις να πας μιμούμενος τα ψάρια που κολυμπούν δίπλα σου. Επίσης μπορούσαμε αν θέλαμε (οι προηγούμενοι δεν ήθελαν) να κάνουμε speedy twist (στα ελληνικά γυροβολιά σαν αρνί στη σούβλα) αλλά αφού φτάσουμε εκεί που το βάθος είναι στα 4-5 μέτρα, για να μην καρφωθείς σε κανέναν ύφαλο και γίνεις αποικία για τα επόμενα κοράλλια.

Το υποβρύχιο τοπίο ξεκινά με πλήθος από αγγούρια στην αρχή να αλευρώνονται ανάμεσα σε μαλακά κοράλλια και θαλάσσιες ανεμώνες όλα να κινούνται στο θαλάσσιο ρεύμα. Στη συνέχεια υπάρχει ένα λιβάδι με κατάλευκα κοραλλένια δάχτυλα, ενώ οι αποχρώσεις του πράσινου διακόπτονται από κόκκινα έως βαθύ μωβ σφουγγάρια και κίτρινα ψάρια που τρέχουν βιαστικά να κρυφτούν στις ανεμώνες.

Τις φωτο τις τράβηξα από το σκάφος ενώ τραβούσαμε τους πρώτους για deepboard και δεν είναι πολύ καθαρές και δυστυχώς στα πιο βαθιά που ήταν ο πολύχρωμος ύφαλος δεν βγήκαν καθόλου καθαρές.
Όσο προχωράς, μίνι υφαλάκια συγκεντρωμένα σε παρέες σε διάφορους συνδυασμούς και χρωματισμούς διαγωνίζονται στο πιο θα προσελκύσει πιο πολλά ψάρια. Κίτρινα και κόκκινα σφουγγάρια συμβάλουν στην πολύχρωμη διακόσμηση.

Το υποθαλάσσιο τοπίο έχει μεγάλη ποικιλία, έχει καταπληκτικούς κοραλλιογενείς υφάλους και τεράστιους πληθυσμούς τροπικών ψαριών να κολυμπούν σε λαμπερά σμαραγδί νερά..Ανάμεσα στα γκρουπάκια των υφάλων, αστερίες έχουν βρει το καταφύγιο τους φτιάχνοντας μικρές αποικίες. Εδώ που δεν τους αγγίζει κανένας. Κατέβαινα τόσο βαθιά που περνούσα ξυστά από τα κοράλλια για να τα δω από κοντά και ανέβαινα απότομα πάνω βγαίνοντας από το νερό όπως κάνουν τα δελφίνια.Εννοείται οτι εγώ κι ο junior βουτάγαμε όσο πιο βαθιά γινόταν και δεν θέλαμε να βγούμε για ανάσα για να μη χάσουμε λεπτό από το σόου.

El Capitán που βρισκόταν ανάμεσα μας είχε τρελαθεί από τη χαρά του που επιτέλους κάποιοι το διασκέδαζαν! Έκανε speedy twist και μου έκοβε τη χολή περνώντας ξαφνικά από μπροστά μου, έπιανε τεράστια θαλάσσια αγγούρια και τη στιγμή που έβγαινα να πάρω ανάσα μου τα κόλλαγε στη μάσκα (δεν ξέρω αν σήμαινε κάτι). Του έλεγα πάλι κάποιες κουβέντες στα ελληνικά και έσκαγε στα γέλια μαζί με τον junior. Ήταν απίστευτα διασκεδαστική δραστηριότητα σε πανέμορφο περιβάλλον. Ήταν και άλλοι δυο τουρίστες μαζί μας, αλλά ήταν ήσυχοι οι άνθρωποι..εμάς τα γέλια μας τα άκουσαν όλα τα Bocas.

Στην επιστροφή μας συναντήσαμε ένα πειρατικό που μάλλον ξεχάστηκε από τον 17ο αιώνα που η περιοχή ήταν παράδεισος για τους πειρατές.

Τα ωραία κάποτε τελειώνουν, έτσι και η εκδρομή μας. Επιστρέψαμε το απόγευμα στο νησί μας μετά από μια γεμάτη μέρα, για να περάσουμε το τελευταίο βράδυ μας εδώ.
Κάνοντας τον απολογισμό, αυτή η μέρα ήταν η καλύτερή μας στα Bocas, για μένα ήταν ένα όνειρο, ειδικά αφού κατάφερα να κάνω σνορκελ στον ύφαλο!
Και μάλιστα σνόρκελ σε fast forward.

Απέναντι από το νησί του Κολόμβου που μέναμε εμείς, βρισκόταν ένα νησάκι τόσο κοντά που θα μπορούσες να πας και κολυμπώντας, αν δεν υπήρχε τόση κίνηση από βάρκες-ταξί και εκδρομικά σκάφη.

Το όνομα αυτού isla Carenero και νονός πιθανόν και πάλι ο Κολόμβος αφού εδώ βρήκε το κατάλληλο σημείο για να αποκαταστήσει κάποιες ζημιές στα πλοία του. Η στενή παραλία και τα ρηχά ήρεμα νερά ήταν τέλεια για "να γείρει ένα πλοίο στη μια πλευρά και να επισκευαστεί" και αυτό σημαίνει το όνομα του. Όσοι επόμενοι έτυχε να περάσουν από εδώ, από πειρατές μέχρι κονκισταδόρες, χρησιμοποίησαν το νησί για τον ίδιο σκοπό και του έμεινε το όνομα.

Οι βάρκες σε περνούν από τη Bocas town για 1 δολάριο το άτομο και σε τρία λεπτά είσαι απέναντι. Σε αφήνουν απευθείας στο ξενοδοχείο σου αφού όλα είναι πάνω στο νερό και καταλήγουν σε ξύλινες αποβάθρες.

Αφήσαμε πίσω μας τα πολύχρωμα σπίτια και τα μπαράκια της πόλης.

Σε δύο λεπτά πλησιάζαμε την ακτή του isla Carenero που είχε πολύ λιγότερα ξενοδοχεία και μπαρ και περισσότερο πράσινο για φόντο.

Μείναμε στο Casa Aquario μόνο για ένα βράδυ, σε ένα σημείο του νησιού που έχει ρουστίκ δωμάτια και μπανγκαλόουζ πάνω από το νερό.

Το δωμάτιο ήταν ευρύχωρο με μεγάλα κρεβάτια και μπορούσες να κοιμηθείς με τις μπαλκονόπορτες ανοιχτές.

Μπροστά είχε τραπέζι για πρωινό με θέα τον ωκεανό, ξαπλώστρες και φυσικά αιώρα για μεσημεριανή σιέστα. Από την ξύλινη εξέδρα μπορούσες να δεις στα τιρκουάζ νερά πορτοκαλί αστερίες να κινούνται νωχελικά στο βυθό και ψαράκια να τρέχουν ανάμεσα στα φύκια. Πραγματικά ήταν Casa Aquario.

Δίπλα βρίσκεται μια μικρή αμμουδιά,

απέναντί μας η πόλη και από την άλλη μεριά το Faro del Colibri, με τα χαρακτηριστικά κίτρινα σπιτάκια πάνω στο νερό, τον άσπρο- κόκκινο φάρο και την πόρτα του ήλιου.

Το πρωί που φτάσαμε εξερευνήσαμε λίγο το νησί το οποίο γυρνάς σε μια, με μιάμιση ώρα ανάλογα το ρυθμό σου.

Είναι καταπράσινο νησί γεμάτο φοίνικες, αλλά το προηγούμενο βράδυ είχε βρέξει και υπήρχαν λασπολακούβες και πεσμένοι κορμοί και σε κάποια σημεία το μονοπάτι χανόταν και έπρεπε να κατέβεις στην αμμουδιά για να βρεις τη συνέχεια του.

Το μόνο πυκνοκατοικημένο κομμάτι είναι αυτό απέναντι από τη Bocas town. Εκεί είναι μαζεμένα ξενοδοχεία και εστιατόρια-μπαράκια πάνω στο νερό και στις πίσω σειρές βρίσκονται τα σπίτια ντόπιων κυρίως ψαράδων. Το μονοπάτι για το γύρο του νησιού περνάει μέσα από τα σπίτια τους. Ξύλινες κατασκευές με ελενίτ σκεπές, πολύ φτωχικά, μπουγάδες απλωμένες από κάτω από τα σπίτια με παιδάκια να παίζουν ξυπόλητα αλλά χαρούμενα και κότες, γάτες και σκυλιά ανακατεμένα όλα μαζί. Είναι προφανές οτι οι ντόπιοι έχουν μόνο τα βασικά και δυστυχώς υπάρχουν παντού σκουπίδια εκτός από τα μέρη που υπάρχουν ξενοδοχεία. Οι ντόπιοι είναι γύρω στους 400 και δεν υπάρχουν δρόμοι και φυσικά αυτοκίνητα στο νησί. Υπάρχει μόνο αυτό το μονοπάτι που κάνει το γύρο του.

Το υπόλοιπο νησί είναι λιγότερο ανεπτυγμένο και χτισμένο, έχει μερικά μπαράκια, εστιατόρια και ξενοδοχεία σε απομονωμένες περιοχές. Όπως το Tierra Verde που είναι κρυμμένο μέσα σε τροπικούς κήπους.

Μπορείς άνετα να πάρεις βάρκα από τη Bocas town και να έρθεις σε όποιο μπαράκι θέλεις για ολοήμερη και φυσικά να εξερευνήσεις το νησί. Η βόρεια ακτή του νησιού έχει ένα σημείο δημοφιλές στους σέρφερς, οι οποίοι έρχονται εδώ κυνηγώντας το Carenero, ένα κύμα με αυτό το όνομα που σκάει στον ύφαλο.

Το ανατολικό κομμάτι του νησιού έχει κάποιες παραλίες αλλά οι αμμουδιές είναι ίσα μια λεπτή φέτα άμμου και το νερό όχι ιδιαίτερα διαυγές. Εγώ πάντως δεν κολύμπησα εδώ..συν του οτι αποχετευτικό σύστημα δεν υπάρχει. Το κατάλαβα στο μπάνιο μας που ουσιαστικά είχε τρύπα στο νιπτήρα, στη ντουζιέρα και τα πάντα έπεφταν μέσα στη θάλασσα κάτω από το σπίτι. Βγαίνεις το πρωί στο μπαλκόνι και μπορείς να βουτήξεις απευθείας...αν θέλεις...αλλά θέλεις?

Το μεσημέρι η εξερεύνηση μας έφερε στην ανατολική ακτή και στο “Bibi’s on the beach“, ένα πολύ ωραίο εστιατόριο το οποίο δεν είναι στην παραλία όπως λέει το όνομά του. Αλλά σε πασσάλους με μια μεγάλη εξέδρα πάνω από τα λαμπερά νερά της καραϊβικής, με ξαπλώστρες για ηλιοθεραπεία αν και η μέρα ήταν βροχερή.

Ακριβώς απέναντί μας η σιλουέτα του νησιού Solarte.

O Jimmy Buffet εναλλάσσονταν με τους UB40 στα ηχεία και κάπου έμπαινε σφήνα και ο Μπομπ. Το φαγητό ήταν πολύ καλό και η θέα υπέροχη!

Δίπλα στο Bibi's υπάρχει μια ωραία αμμουδιά και το σημείο φαίνεται κάπως πιο καθαρό για κολύμπι.

Είναι η παραλία του Buccaneer resort και της πιτσαρίας La Chitra Borracha.

Όπου chitra σημαίνει sand flies, αυτά τα εκνευριστικά έντομα της άμμου που αν σε τσιμπήσουν την έκανες! Λέγονται και noseeums, γιατί συνήθως δεν τις βλέπεις, απλά καταλαβαίνεις οτι σε τσίμπησαν.Πολλοί παραπονιούνται οτι κατά περιόδους το πρόβλημα μαζί τους είναι μεγάλο. Ευτυχώς εμείς τις πετύχαμε όντως μεθυσμένες (borracha) και δε μας ενόχλησαν. Το isla Carenero αν και οπτικά είναι πολύ όμορφο, φαίνεται να έχει πρόβλημα με την καθαριότητα και την υγιεινή..

Το Casa Aquario και γενικά το νησί είναι για αυτούς που δε χρειάζονται πολυτέλειες, αλλά θέλουν να φύγουν μακριά από τη θορυβώδη Bocas town, να ξυπνούν με τους ήχους της φύσης και να κάνουν βόλτα στο δάσος με τους κοκοφοίνικες στο ομολογουμένως φωτογενές νησί. Το απόγευμα τα χρώματα είναι όμορφα και τα φώτα της πόλης που έχουν αρχίσει να ανάβουν απέναντι μας καλούν.

Βγαίνω στην αποβάθρα και το θαλάσσιο ταξί εμφανίζεται από το πουθενά με το που σηκώνω το χέρι. Αφήνουμε πίσω το νησί Carenero.

Σε δύο λεπτά είμαστε ξανά απέναντι, για το τελευταίο μας βράδυ στη Bocas town.

Το τελευταίο βράδυ βρεθήκαμε σε μια πιτσαρία για φαγητό, βολτάραμε για τελευταία φορά στην πόλη,ψωνίσαμε τα σουβενίρ μας και αργά το βράδυ πήραμε βάρκα-ταξί για να επιστρέψουμε.

Η κίνηση στο στενό δίαυλο που χωρίζει τα νησιά είναι σταθερή μέρα-νύχτα και ελαττώνει μόνο πολύ αργά το βράδυ.

Με το που απομακρυνθήκαμε από τα φώτα της πόλης δεν έβλεπα τίποτα, άκουγα μόνο καμιά βάρκα που περνούσε κοντά μας και τότε αντιλήφθηκα οτι στην πλειοψηφία τους δεν έχουν φώτα. Ένα μικρό φωτάκι στην πλώρη δεν κάνει και πολλά στη σκοτεινή τροπική νύχτα και κάποιοι δεν είχαν ούτε καν αυτό! Το κακό είναι οτι όλοι πάνε σφαίρα!

Πραγματικά ήταν πίσσα σκοτάδι και πιστεύω οτι κάποια ατυχήματα αποφεύγονται κατά τύχη.

Κοιμηθήκαμε με το αεράκι της καραϊβικής και τον ήχο του νερού να μας νανουρίζει κάτω από το ξύλινο πάτωμα της καμπίνας μας..
Την επόμενη μέρα είχαμε πτήση για την πόλη του Παναμά!

Το πρωί πήραμε θαλάσσιο ταξί από την αποβάθρα του Casa Aquario και περάσαμε στη Bocas town.

Η βάρκα μας άφησε στην αποβάθρα Boteros de Bastimentos και περπατήσαμε μέχρι το αεροδρόμιο του νησιού που βρίσκεται μόλις πέντε λεπτά μακριά και λίγα τετράγωνα από την κεντρική πλατεία.
Μας δόθηκε η ευκαιρία να κάνουμε μια βόλτα λίγο πιο μακριά από τη main street. Εδώ στους πίσω δρόμους βλέπεις την αντίθεση ανάμεσα στα φρεσκοβαμμένα caribbean style κτίρια της calle 3 και στα σπίτια των bocatoreños.

Κατά μήκος της βόρειας πλευράς του αεροδρομίου βρίσκεται η περιοχή Saigon - δεν ξέρω γιατί τη λένε έτσι.

Τα σπίτια στην πλειοψηφία τους είναι ξύλινα και πολύχρωμα παστέλ. Τα παραλιακά σπίτια πάνω από το νερό σε πασσάλους έχουν μετατραπεί σε ενοικιαζόμενες καμπάνες σε ντόπιο στυλ καραϊβικής με ευρύχωρα μπαλκόνια με θέα τη θάλασσα και οπωσδήποτε αιώρες.. Στους πίσω δρόμους μένουν οι ντόπιοι σε ρουστίκ διώροφα με εξωτερικές σκάλες και μπουγάδες απλωμένες από κάτω.

Η περιοχή είναι πιο ήσυχη για διαμονή, με πιο οικονομικά μέρη για φαγητό και καφέ και ωραία ηλιοβασιλέματα. Αλλά παρόλο που είσαι πάνω στην παραλία, αποχετεύσεις δεν υπάρχουν και οι κοντινές παραλίες όπως Chiquita και Istmito για μένα δεν αξίζουν παρά μόνο για βόλτα και καφέ. Τα Bocas del Toro είναι καλή επιλογή για 2-3 μέρες για όποιον έρθει στο Παναμά για να ηρεμήσει μακριά από όλα, να πάει σε μια-δυο όμορφες παραλίες και να βουτήξει για λίγο στη χαλαρή ατμόσφαιρα αυτού του πολύχρωμου κόσμου. Αν και όλα κυλούν αργά σε island time και είναι λίγο ανοργάνωτοι , τα νησιά έχουν ωραία ατμόσφαιρα καραϊβικής, ρέγγε ρυθμούς, όμορφα τοπία και γραφικά μαγαζιά. Αν έχετε λίγες μέρες παραπάνω, πάρτε ένα θαλάσσιο ταξί σε μία από τις πολύχρωμες προβλήτες και πηγαίνετε σε κάποιο από τα πιο έξω νησάκια Είναι ωραία εμπειρία ακόμα και η διαμονή σε κάποιο από αυτά, απλά αν περιμένεις εδώ στα Bocas να δεις τα νερά των San Blas θα απογοητευτείς. Μόνο η παραλία Starfish και τα νησιά Zapatillas αξίζουν από άποψη κρυστάλλινων νερών.

Το αεροδρόμιο είναι πολύ μικρό και δε χρειάζεται να πας πολύ ώρα πριν. Φτάσαμε την ώρα που προσγειωνόταν το αεροπλάνο της Air Panama που είναι και η μόνη εταιρία που πετάει εδώ. Δίπλα στο αεροδρόμιο υπάρχει γήπεδο που παίζουν τα παιδιά.

Το αεροπλάνο-κουνούπι είναι έτοιμο για απογείωση και ήρθε η ώρα μας! Σε λιγότερο από μια ώρα βρίσκεσαι σε έναν διαφορετικό κόσμο.

Από κάτω περνάνε αρχικά οι ακτές της καραϊβικής και σε λίγο καταπράσινα τοπία και φτάνοντας στα περίχωρα της πρωτεύουσας είναι εντυπωσιακό το πόσο κοντά στην πόλη είναι το τροπικό δάσος.

Είναι προφανές οτι δε χρειάζεται να φύγεις πολύ έξω από την πόλη για μια απόδραση στη φύση.. Παίρνοντας θέση για προσγείωση στο αεροδρόμιο Albrook χαμηλώνουμε αρκετά στην περιοχή Balboa..και η είσοδος του διασημότερου καναλιού του κόσμου με την Puente de las Americas μας καλωσορίζουν στην πόλη του Παναμά.

Αρχιπέλαγος Bocas del Toro!

Την πόλη του Παναμά εξυπηρετούν δύο αεροδρόμια, το Tocumen απ'όπου θα αναχωρούσαμε και το αεροδρόμιο Albrook στο οποίο προσγειωθήκαμε ερχόμενοι από τα Bocas. Το Tocumen είναι μεγαλύτερο και βρίσκεται γύρω στα 20 χιλιόμετρα από την πόλη.
Το Albrook βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη και είναι προσβάσιμο και με τη γραμμή 1 του μετρό. Εμείς προτιμήσαμε το ταξί και καθώς πλησιάσαμε στο κέντρο της πόλης μας εντυπωσίασαν οι ουρανοξύστες που κυριαρχούσαν στον ορίζοντα.

Το ξενοδοχείο μας Eurostars Panama city βρίσκεται στο El Cangrejo, μια περιοχή με πολλά ξενοδοχεία, μαγαζιά, και κυρίως καζίνο. Το ίδιο το ξενοδοχείο μας είχε καζίνο στο ισόγειο που λειτουργούσε όλο το 24 ωρο. El Cangrejo σημαίνει το καβούρι και η περιοχή πήρε το όνομά της από τη διάταξη των δρόμων σαν πόδια κάβουρα και δύο καμπυλωτά μπλοκ στη βόρεια πλευρά της που θυμίζουν δαγκάνες. Είναι ασφαλής περιοχή, καλή σαν βάση για εξορμήσεις και με δύο σταθμούς του μετρό, Via Argentina και El Carmen station, απέναντι από την ομώνυμη εκκλησία.

Βρίσκεται στην καρδιά της πόλης και υπάρχει πληθώρα εστιατορίων, από Ιταλικά και Κουβανέζικα μέχρι Μεξικάνικα και Λιβανέζικα όπως το δημοφιλές Beirut το οποίο τιμήσαμε αρκετές φορές.

Το Cangrejo ιδρύθηκε τη δεκαετία του '50 από την τοπική εβραϊκή κοινότητα και ενώ με τον καιρό ο εβραϊκός πληθυσμός μετακόμισε σε άλλες περιοχές, άφησε πίσω του κλινική Αϊνστάιν , πλατεία Αϊνστάιν και μερικά αγάλματα του Αϊνστάιν. Πιο δημοφιλές είναι το κεφάλι του Αϊνστάιν, "La cabeza de Einstein". Αρκετοί τουρίστες έρχονται για να ποζάρουν δίπλα στο τεράστιο γλυπτό κεφάλι του Albert Einstein, το οποίο βρίσκεται στην είσοδο του New York Bagel Café. Η δημοφιλής Calle Uruguay βρίσκεται σε απόσταση πέντε λεπτών με τα πόδια νότια του El Cangrejo και διαθέτει εστιατόρια, παμπ και άλλα νυχτερινά κέντρα.
Ανάμεσα στα ξενοδοχεία-ουρανοξύστες και τους πανύψηλους φοίνικες, φυτρώνουν μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις και καταστήματα σουβενίρ με τα Παναμέζικα καπέλα στις βιτρίνες.
Στην κάτω φωτο φαίνεται στα δεξιά η Iglesia del Carmen από το παράθυρο του δωματίου μας

Φτάσαμε στο ξενοδοχείο και τραβώντας τις βαριές κουρτίνες στα τεράστια παράθυρα μείναμε άφωνοι..

Η θέα από το δωμάτιό μας στον 21 όροφο ήταν εντυπωσιακή, τόσο τη μέρα όσο και τη νύχτα. Στον τελευταίο όροφο υπήρχε πισίνα με ξαπλώστρες για ηλιοθεραπεία και φυσικά η θέα από δω πάνω ήταν εξαιρετική!

Όπως και η σάλα που μπορούσες να πάρεις πρωινό, είχε τεράστια τζαμαρία προσφέροντας εκπληκτική θέα στην πόλη.

Η πόλη είναι γεμάτη αντιθέσεις. Από τους φαρδύς δρόμους με τα τεράστια μοντέρνα κτίρια, τις τράπεζες , τα εμπορικά κέντρα και τους ουρανοξύστες, έστριβες σε στενά με δρόμους γεμάτους λακκούβες, φτωχογειτονιές και χαρακτηριστικά χρωματιστά σπίτια με μπαλκόνια σαν κλουβιά με κάγκελα μέχρι επάνω.

Και στο δρόμο να περνάει ένα φορτηγάκι με ηχεία στο πίσω μέρος για να υπενθυμίσει ποιος είναι ο καλύτερος υποψήφιος για πρόεδρος της χώρας για τις εκλογές που πλησιάζουν.

Το πρώτο μέρος που θα βλέπαμε ήταν φυσικά το Casco Antiguo, το αξιοθέατο της πόλης που σε δημοφιλία το ξεπερνά μόνο το κανάλι. Είναι ένα μικρό κομμάτι της πόλης αλλά το μόνο αυθεντικό, με όμορφη αρχιτεκτονική γεμάτο πανέμορφες πλατείες, εκκλησίες, σπίτια και κυβερνητικά κτίρια που ιδρύθηκαν κατά την ισπανική αποικιοκρατία.

Σήμερα ανάμεσα στα ήσυχα σοκάκια υπάρχουν πολλά γκουρμέ εστιατόρια, μουσεία, γκαλερί,μαγαζιά και ξενοδοχεία και υπέροχα ανακαινισμένα κτίρια στριμωγμένα σαν σάντουιτς ανάμεσα σε κτίρια που δυστυχώς κυριολεκτικά καταρρέουν προσμένοντας κάποια ανακαίνιση.

Η βόλτα ξεκίνησε από το paseo las bovedas, έναν παραλιακό πεζόδρομο που βρίσκεται στην κορυφή του τείχους που έχτισαν οι Ισπανοί για να προστατεύσουν την πόλη και που μεγάλο κομμάτι του βρίσκεται κάτω από μια αψίδα με μπουκαμβίλιες. Κατά μήκος του υπάρχουν πάγκοι με ντόπιους που πουλούν είδη λαικής τέχνης και κάποιοι τα φτιάχνουν επί τόπου.

Εδώ συναντά κανείς και γυναίκες της φυλής Kuna που έχουν στήσει πάγκους και πουλούν χειροτεχνήματα αλλά κυρίως τα φημισμένα molas, στους τουρίστες που θέλουν να πάρουν μαζί τους ένα από τα πιο δημοφιλή αναμνηστικά της χώρας.

Είναι ωραίο μέρος για να πάρεις ανάσα δροσιάς στη σκιά αλλά και να απολαύσεις τη θέα στον ωκεανό, το μοντέρνο κομμάτι της πόλης στο βάθος και ένα μέρος της παλιάς πόλης, αφού το Casco viejo είναι ουσιαστικά μια χερσόνησος και εδώ βρίσκεσαι στη 'μύτη' της.

Περιπλάνηθήκαμε στα πλακόστρωτα δρομάκια και η βόλτα πραγματικά είναι απολαυστική καθώς περνάς από plaza σε plaza...Plaza de Francia, Plaza Herrera, Plaza Bolivar και φυσικά η κεντρική πλατεία Ανεξαρτησίας ή αλλιώς Plaza Mayor ή Plaza Catedral.

Χαθήκαμε περπατώντας τα στενά πεζοδρόμια χαζεύοντας την πολύχρωμη ισπανική αποικιακή αρχιτεκτονική στα ανακαινισμένα και στιλάτα κτίρια με την ιστορική γοητεία.

Φρεσκοβαμμένα με ζωντανά παστέλ γαλάζια και κίτρινα χρώματα, εντυπωσιακές καθολικές εκκλησίες, τραπεζάκια έξω στις πλατείες γεμάτα κόσμο και κάποιος μικροπωλητής να σπρώχνει το καρότσι με τα παγωτά και τις γρανίτες.

Μπουλούκια τουριστών σε οργανωμένα walking tours μαζεύονται γύρω από τον οδηγό που δίνει πληροφορίες για το παρελθόν της πόλης.

Και φυσικά εδώ βρίσκει κανείς κάποια από τα καλύτερα roof top bars για ποτό με θέα τα αποικιακά κτίρια και τους ουρανοξύστες στο βάθος.

Η παρουσία της αστυνομίας είναι εμφανής αφού η περιοχή κάποτε ήταν επικίνδυνη. Η μόνη στιγμή που ένιωσα άβολα ήταν όταν είχε νυχτώσει και από χαζομάρα μου βρεθήκαμε περιπλανώμενοι στο El Chorrillo, μια περιοχή όχι και τόσο ασφαλή. Είναι εύκολο να βρεθείς εδώ αφού η μια συνοικία μπαίνει μέσα στην άλλη και το καταλαβαίνεις μόνο αφού παρατηρήσεις οτι τα παστέλ σπίτια εξαφανίζονται μαζί και η αστυνομία, τα σκουπίδια πληθαίνουν, τα μισογκρεμισμένα σπίτια επίσης.

Μια περιοχή που μπορεί σήμερα να μην είναι τόσο επικίνδυνη όσο ήταν κάποτε, αλλά ενώ βρίσκεται πολύ κοντά στο Casco, ωστόσο απέχει πολύ από αυτό. Είναι η περιοχή που δέχτηκε το μεγαλύτερο πλήγμα από την εισβολή των ΗΠΑ το 1989.Μέσα σε λίγα λεπτά βρεθήκαμε σε άλλο κόσμο..Κτίρια πολύχρωμα με ξεφτισμένες προσόψεις κάποια ερειπωμένα και ετοιμόρροπα. Ντόπιοι κάθονται σε καρέκλες στα πεζοδρόμια με μπίρες στο χέρι, λάτιν μουσική ακούγεται σε κάθε γωνία, παιδιά τρέχουν ξυπόλητα μαζί με αδέσποτα σκυλιά και γυναίκες κρέμονται στα παράθυρα για λίγο αέρα στην αποπνικτική ατμόσφαιρα. Και όλοι μας κοιτούν με περιέργεια. Η έντονη αντίθεση ανάμεσα στις δυο περιοχές υπάρχει επειδή το 1997 το Casco viejo χαρακτηρίστηκε παγκόσμια κληρονομιά της UNESCO χάρη στα ιστορικά ισπανικά αποικιακά κτίρια και τις καθολικές εκκλησίες που χρονολογούνται από τις αρχές της δεκαετίας του 1500. Ξένοι αγόραζαν ακίνητα στο Casco, ξενοδοχεία και στιλάτα μαγαζιά φτιάχτηκαν.Ενώ το El Chorrillo αφέθηκε στη μοίρα του και στο έλεος των συμμοριών.

Σήμερα η πόλη του Παναμά εξελίσσεται, αλλά εδώ βλέπεις αυτό που μένει πίσω...η φτωχότερη γειτονιά του Παναμά. Δεν ξέρω το πρωί πως είναι, πάντως βράδυ δεν είναι καλή ιδέα να βρεθείς εδώ..Φοβόμουν να βγάλω και το κινητό να κοιτάξω που στο καλό βρισκόμαστε. Τελικά βγήκαμε σε μια ας το πούμε πλατεία πλαισιωμένη από εργατικές πολυκατοικίες και τη λεωφόρο στο βάθος και πήραμε ταξί.

Η cinta costera τρέχει παράλληλα με την Avenida Balboa και λίγο μετά το Mercado de mariscos, γίνεται ένα τόξο στον ωκεανό που περιβάλλει το Casco viejo. Κάπου εδώ αφήσαμε το ταξί και πιάσαμε τα ποδήλατα...Η ώρα που είχαμε ήταν περιορισμένη γιατί το ποδηλατάδικο θα έκλεινε, οπότε η βόλτα μας ήταν σχετικά μικρή. Αρκετή όμως για τον Παναμά ώστε να μας εντυπωσιάσει με το λαμπερό ορίζοντα και τα αμέτρητα φώτα από τους αστραφτερούς του ουρανοξύστες.

Ο Junior δε χόρτασε τη βόλτα και δήλωσε οτι πριν φύγουμε θα ξαναρχόμασταν οπωσδήποτε...θα ξανανοικιάζαμε ποδήλατα αυτή τη φορά από νωρίς.
Επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο και ανεβήκαμε μερικούς ορόφους πιο ψηλά από το δωμάτιο για ένα ποτό με θέα, σκεπτόμενοι ότι σήμερα τα είδαμε όλα. Την αφημένη στη μοίρα της φτωχογειτονιά του El Chorrillo, το γοητευτικό Casco viejo, και τον ορίζοντα της malecon που θύμιζε Μαϊάμι..

Αυτή η πόλη έχει πολλά πρόσωπα..Αύριο μας περίμενε άλλο ένα!

Βρίσκομαι στο σημείο που ονειρευόμουν, εδώ που ο Ατλαντικός και ο Ειρηνικός ωκεανός είναι απίστευτα κοντά, σχεδόν ανακατεύονται, ενώνονται με το αδιάκοπο πήγαινε-έλα των πλοίων μέσα στο κανάλι του Παναμά.

Το σημείο που όλοι μα όλοι οι επισκέπτες του Παναμά θα περάσουν, στο πρώτο σετ δεξαμενών στον Ειρηνικό, το Miralores locks, αφού είναι το πιο δημοφιλές αλλά και κοντινό για όποιον δεν έχει πολύ χρόνο στην πόλη.

Η πρόσβαση είναι εύκολη είτε με ταξί, είτε με λεωφορείο από το Albrook -που πας με το μετρό. Πολλοί επιλέγουν να έρθουν με οργανωμένο γκρουπ, ενώ υπάρχει και τουρ που περιλαμβάνει τον διάπλου του καναλιού για όσους αναζητούν μια πιο εξαιρετική εμπειρία, με το ανάλογο κόστος.

Η είσοδος κοστίζει 20$ το άτομο και ισχύει για όλη μέρα, που σημαίνει οτι μπορείς να δεις τα πρωινά πλοία που περνούν, να φύγεις όταν η κίνηση κόψει, και να επιστρέψεις κατά τις 3 το μεσημέρι που έχει πάλι πλοία.

Εδώ υπάρχει κέντρο επισκεπτών με 4 εκθεσιακές αίθουσες που παρέχουν πληροφορίες για την ιστορία και λειτουργία του καναλιού, μουσείο, και δύο ταράτσες παρατηρητήρια με θέα τις δεξαμενές και τα πλοία που περνούν. Οι δεξαμενές λειτουργούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία και υψώνουν ή κατεβάζουν τα πλοία ανάλογα αν μπαίνουν ή βγαίνουν από το κανάλι.

Κι αυτό γιατί η λίμνη Gatun που βρίσκεται ανάμεσα στους δύο ωκεανούς, βρίσκεται σε ψηλότερο επίπεδο. Χρειάζεται λοιπόν αυτό το υδάτινο ασανσέρ για να ανεβάζει τα πλοία στο ύψος της λίμνης και αφού τη διασχίσουν τα κατεβάζει ξανά μέσα από τρία σετ δεξαμενών στην πλευρά κάθε ωκεανού.

Ευτυχώς πήγαμε νωρίς γιατί κατά τις 10:30 το παρατηρητήριο είχε γεμίσει κόσμο κυρίως με γκρουπ με κάποιον οδηγό που εξηγούσε τη διαδικασία λειτουργίας των δεξαμενών. Περιττό, αφού το κέντρο Miraflores έχει έναν εκφωνητή ο οποίος δίνει πληροφορίες σε αγγλικά και ισπανικά για το κάθε πλοίο που διέρχεται - την εθνικότητά του, το μέγεθος, το φορτίο και άλλα στοιχεία - και περιγράφει με λεπτομέρειες το πως λειτουργεί αυτό το θαύμα της μηχανικής.

Μόλις έκανε την εμφάνισή του το πρώτο πλοίο κρεμάστηκαν όλοι στα κάγκελα να βγάλουν φωτο και τα μαρκουτσοσέλφι πήραν φωτιά!

Παρατηρούσαμε το πλοίο που μόλις είχε περάσει τη γέφυρα Las Americas να μπαίνει στη δεξαμενή η οποία κλείνει πίσω του και γεμίζοντας νερό το ανεβάζει μέχρι την στάθμη του νερού της επόμενης. Η επόμενη δεξαμενή με τον ίδιο τρόπο το ανεβάζει στο επίπεδο της λίμνης Miraflores.

Το πλοίο θα συνεχίσει το ταξίδι του μέχρι την άλλη πλευρά της λίμνης όπου το περιμένει η επόμενη δεξαμενή ονόματι Pedro Miguel, η οποία το ανεβάζει στο επίπεδο της λίμνης Gatun. Το πλοίο στη συνέχεια περνάει το Culebra cut και μπαίνει στη λίμνη Gatun.

Αφού τη διασχίσει, οι τελευταίες δεξαμενές, Gatun Locks, το κατεβάζουν ξανά στο επίπεδο του Ατλαντικού και συνεχίζει το ταξίδι του.
Κάποια μικρότερα σκάφη που κάνουν μίνι κρουαζιέρες διασχίζοντας το κανάλι, δένονται σε ένα ρυμουλκό καναλιού για λόγους ασφαλείας.

Αυτό που πέρασε όμως τώρα ήταν τεράστιο και απείχε ίντσες από το πλαϊνό της δεξαμενής! Από το παρατηρητήριο το θέαμα είναι εντυπωσιακό αφού βλέπεις τα πλοία που χωρούν τσίμα τσίμα να ακινητοποιούνται στη δεξαμενή και να ανεβοκατεβαίνουν ανάλογα την κατεύθυνσή τους. Εκατέρωθεν της δεξαμενής μίνι βαγονέτα τα mules, κινούνται πάνω σε σιδηροδρομικές γραμμές και ρυμουλκούν με ειδικά καλώδια, κρατώντας ταυτόχρονα τα πλοία σταθερά για να μη χτυπήσουν στα τοιχώματα.Και όλα αυτά τα βλέπεις σε απόσταση αναπνοής.

Όταν το 1914 το κανάλι λειτούργησε, οι αρχές δημιούργησαν το "Panamax", το μέγιστο μέγεθος δηλαδή (μήκος, πλάτος, βύθισμα) που θα μπορούσε να έχει ένα πλοίο για να διασχίσει το κανάλι. Τώρα από το παρατηρητήριο λίγο πιο μακριά μπορούσαμε να δούμε τη νέα διώρυγα του Παναμά που εγκαινιάστηκε τον Ιούνιο του 2016 με νέο σετ δεξαμενών 40% μεγαλύτερες από τις αρχικές, που μπορεί να εξυπηρετεί γιγαντιαία φορτηγά πλοία “New Panamax” και νέα λωρίδα της κυκλοφορίας κατά μήκος του καναλιού που διπλασιάζει τη κίνηση.
Αυτή η τρίτη λωρίδα προστέθηκε σε κάθε πλευρά του καναλιού, τη μια τη βλέπαμε εδώ στον Ειρηνικό στα νότιο δυτικά του Miraflores και η άλλη βρίσκεται ανατολικά του Gatun, με το όνομα Agua Clara locks και το ομώνυμο κέντρο επισκεπτών.

Παρόλα αυτά το μεγαλύτερο πρόβλημα του καναλιού παραμένει το Culebra cut. Ήταν το σημείο που δυσκόλεψε περισσότερο την κατασκευή του καναλιού και κόστισε τις περισσότερες ζωές αφού εκτός από τις επιδημίες, οι συνεχείς κατολισθήσεις είχαν σαν αποτέλεσμα ένα τρένο κάθε πρωί να μεταφέρει από το Cut στο κοιμητήριο του Colon όσους εργάτες δεν έβγαλαν τη νύχτα. Σήμερα είναι το πιο στενό σημείο, του τεχνητού θαλάσσιου δρόμου που για 13 χλμ υποχρεώνει τα μεγάλα πλοία να περνούν ένα-ένα. Πέρα μακριά βλέπαμε τα πλοία να παρατάσσονται περιμένοντας τη σειρά τους είτε για να μπουν στις δεξαμενές, είτε για να περάσουν το Culebra cut.

Ήταν όνειρό μου να βρεθώ εδώ και πραγματικά ξεπέρασε τις προσδοκίες μου. Είναι συναρπαστικό να βλέπεις τη δράση από τόσο κοντά, ενός έργου που άλλαξε την ιστορία της ναυσιπλοΐας για πάντα.

Το βράδυ κάναμε μια βόλτα στο Amador Causeway ή στα ισπανικά La Calzada De Amador. Πρόκειται για έναν υπερυψωμένο δρόμο πάνω στη θάλασσα που βρίσκεται στη νότια είσοδο του καναλιού και που ενώνει την πόλη του Παναμά με 4 μικρά νησάκια.Naos Island, Culebra Island, Perico Island και Flamenco Island το τελευταίο νησάκι.

Όταν κατασκευαζόταν το κανάλι, τις πέτρες και τους βράχους που έβγαλαν από το Culebra cut, τους χρησιμοποίησαν για να φτιάξουν τον δρόμο μήκους 6 χλμ. ως κυματοθραύστη για προστασία του καναλιού και των πλοίων που περίμεναν να μπουν.

Σήμερα εκτός από λειτουργική χρήση, είναι αγαπημένο μέρος ντόπιων και τουριστών για φαγητό, βόλτα, ρηλάξ και τζόγκινγκ. Παράλληλα με το δρόμο υπάρχει ποδηλατόδρομος και νοικιάζονται ποδήλατα, μονά ή και οικογενειακά, σκουτεράκια και πατίνια. Έχει μικρά πάρκα για αθλητικές δραστηριότητες, αλλά και μπαρ, νυχτερινά κέντρα και μια ποικιλία μαγαζιών για φαγητό.

Υπάρχουν εξαιρετικά παραθαλάσσια εστιατόρια αλλά το μεγάλο τους ατού είναι η εκπληκτική θέα στον ορίζοντα της πόλης και στα πλοία που περιμένουν να ξεκινήσουν το ταξίδι τους μέσω του καναλιού.
Η βόλτα μας ήταν σύντομη αφού το πρωί...μάλλον τα ξημερώματα θα φεύγαμε για να εκπληρώσω το τάμα μου...προσκύνημα στον Άγιο Βλάσιο!!

Πωωω ρε μάνα μου!!! και 2-3 φωτο.
Αυτό θα μπορούσε να είναι το σημερινό κεφάλαιο για τα νησιά San Blas.
Δε θα χρειαζόταν να γράψω κάτι άλλο. Αλλά θα γράψω δύο λογάκια (τρόπος του λέγειν) για όποιον σκεφτεί να πάει προς τα κει. Βασικά ένα πράγμα χρειάζεται...να βάλεις το χέρι στην τσέπη. Και δυστυχώς στον Παναμά όλες οι δραστηριότητες είναι πανάκριβες! Ειδικά οι εκδρομές από την πόλη. Υπάρχουν εκδρομές στη λίμνη Gatun που βλέπεις και μέρος του καναλιού, σε χωριό των ιθαγενών Emberá, στο εθνικό πάρκο Soberania κλπ..Εμείς όμως είχαμε χορτάσει δάση βροχής και απίστευτη φύση στην Κόστα Ρίκα, οπότε είπαμε να πάμε προς τα νησιά.
Οκ, όπως και να'χε, τα νησιά θα διάλεγα! Τι το'χουμε το όνομα!

Η εκδρομή είχε κανονιστεί από την Αθήνα, είχαμε πληρώσει ένα σκασμό λεφτά που θέλουν για να σε πάνε και είχα διαλέξει κάποια νησάκια που ήξερα οτι είχαν τις καλύτερες παραλίες.
Το ξυπνητήρι χτύπησε στις 5 το πρωί αφού μας είχαν πει οτι θα πρέπει να είμαστε καθ'οδόν πριν τις 6 για να αποφύγουμε την κίνηση και να φτάσουμε νωρίς στα νησιά ώστε να έχουμε πιο πολύ χρόνο εκεί. Κοιτάζω πίσω από τις κουρτίνες και οι ουρανοξύστες είναι ακόμα ολόφωτοι κάτω από το φεγγάρι.

Ξημερώνει της λατινοφιλούσσας, βοήθειά μας, σκέφτηκα! Έφτασε η μέρα!
Πήρα τα απαραίτητα για το τάμα, μάσκα, μαγιό, πετσέτες και κατεβήκαμε στο λομπι του ξενοδοχείου, οπου περίμεναν δυο κοπέλες και ένα ζευγάρι για εκδρομή κι αυτοί. Τελικά πηγαίναμε την ίδια εκδρομή όπως αποδείχτηκε. Ευτυχώς γιατί γλιτώσαμε τη βόλτα στα ξενοδοχεία του Παναμά για να μαζέψουμε τους υπόλοιπους. Ο οδηγός ήρθε στην ώρα του και μας πήγε στο βαν το οποίο ήταν για έξι άτομα. Ή μάλλον όχι ακριβώς, αφού αυτοί που θα καθόντουσαν πίσω - μαντέψτε ποιοί- είχαν ελάχιστο χώρο και ο junior που θα μπορούσε άνετα να παίζει μπάσκετ, έπρεπε να διπλωθεί στα δύο.

Η πόλη ξυπνούσε σιγά σιγά και αν και πολύ νωρίς η κίνηση είχε ήδη αρχίσει.
Σταματήσαμε σε ένα σούπερ μάρκετ στην πόλη για να πάρουμε νερό, καφέ, φρούτα και οτι άλλο σνακ θέλαμε.

Το τι θα ψωνίσεις να πάρεις μαζί εξαρτάται από το πόσες μέρες θα μείνεις. Σε κάποια νησιά έχει ελάχιστο νερό το οποίο φέρνουν με βάρκες και είναι κατάλληλο μόνο για πλύσιμο και μαγείρεμα. Επίσης το φαγητό δεν έχει τρελή ποικιλία...ρύζι με ότι ψαρέψουν. Φρούτα, πατατάκια, γλυκά, φέρνεις από την πόλη. Η διαμονή είναι στυλ Ροβινσώνα και η μόνη πολυτέλεια είναι αυτό που βλέπεις και ζεις. Εμείς πηγαίναμε για ολοήμερη, αν κι εγώ πρότεινα να διανυκτερεύσουμε και να μείνουμε δυο μέρες. Αλλά εδώ διαφωνήσαμε με τον junior και επικράτησε η γνώμη του οτι θα χάναμε τα άλλα πιο ενδιαφέροντα στην πόλη του Παναμά λεει,(έτσι σε μεγάλωσα εγώ?) για να βλέπουμε το ίδιο νησί λέει (που είναι οι αξίες που σου δίδαξα: παραλία-σνόρκελ-κοκοφοίνικας), για δυο μέρες το ίδιο σκηνικό λεει...(άμα σε ξαναπάρω μαζί μου..).
Η πόλη του Παναμά είναι μια ομορφιά αυτή την ώρα!

Η διαδρομή των 2,5 ωρών για το λιμανάκι και ένα μισάωρο με τη βάρκα ανάλογα με το νησί που πηγαίνεις, είναι εμπειρία από μόνη της. Στη στάση που κάναμε αλλάξαμε θέσεις με τις δυο κοπέλες που ήταν κοντούλες και βολευτήκαμε καλύτερα μπροστά, έτσι η πρώτη ώρα πέρασε ήσυχα στον αυτοκινητόδρομο των δύο λωρίδων.
Στρίψαμε αριστερά και ο οδηγός μας ενημέρωσε οτι μπροστά μας βρίσκονται τα “San Blas Hills”. Όπου hills σημαίνει λόφοι...πληθυντικός αριθμός...δηλαδή πολλοί. Και είναι μπροστά μας και πρέπει να τους περάσουμε. Ο τρόπος είναι ένας: η μέθοδος roller coaster! Βουτιά με το αυτοκίνητο σε ξαφνική κατηφόρα και μετά γκάζι και απότομη ανάβαση στον επόμενο λόφο και ανάσα δευτερολέπτων γιατί έρχεται η επόμενη βουτιά...Άσε που για να γίνει πιο ενδιαφέρον, το ανεβοκατέβασμα κάποιες φορές περιελάμβανε και στροφή!

Σε κάποια σημεία ο δρόμος είχε διαβρωθεί με τεράστιες λακκούβες να απειλούν να σε στείλουν στον άλλο κόσμο. Κάπου έλλειπε ολόκληρη η λωρίδα μας και μόλις προλάβαινες να μπεις στο αντίθετο ρεύμα γιατί από κάτω είχε γκρεμό! Έφτασα να νιώθω πια κάθε πετραδάκι που περνούσαμε, ακόμα και το πιο απαλό άγγιγμα του γκαζιού..Ο οδηγός είχε ένα μετρητή και μας έλεγε για το υψόμετρο που βρισκόμασταν προ βουτιάς και μετά. Αν και το στομάχι μου μπορούσε να καταλάβει με ακρίβεια τις υψομετρικές εναλλαγές!

Οι λόφοι γίνονται πιο απότομοι καθώς προχωράς περισσότερο μέσα στη ζούγκλα. Κάθε φορά που κάναμε βουτιά φτάνοντας στη βάση του λόφου, ήξερα τι θα ακολουθήσει..μάλλον το έβλεπα μπροστά μου και ευχόμουν να βρισκόμουν στο δωματιάκι μου στον Παναμά! Είχα διαβάσει για όλα αυτά, αλλά πίστευα οτι υπερβάλουν και επίσης δεν είμαι τύπος που ζαλίζεται ή ανακατεύεται εύκολα. Κι όμως μετά από μισή ώρα ήρθε το τέλος! Σταματήσαμε το αυτοκίνητο, κατεβήκαμε να ξεπιαστούμε και να επανέλθουν τα εντόσθια στη θέση τους.

Η αλήθεια είναι οτι η διαδρομή είναι υπέροχη διασχίζοντας πυκνή ζούγκλα μέσα σε πανέμορφο φυσικό τοπίο, έχοντας για θέα απότομα βουνά και κοιλάδες πάνω από τις απαλές καμπύλες των πράσινων λοφίσκων που μας έκαναν τη ζωή δύσκολη. Η ομίχλη ξεπηδούσε μέσα από τις βουνοπλαγιές που οριοθετούν την περιοχή των Kuna. Το Kuna Yala, είναι μια ζώνη γης ανάμεσα στις ακτές της Καραϊβικής και μιας ορεινής αλυσίδας που εκτείνεται από 100 περίπου χλμ ανατολικά του καναλιού του Παναμά και φτάνει μέχρι τα σύνορα με την Κολομβία στο Ντάριεν.
Για να μπεις στην περιοχή τους πρέπει να περάσεις κάποια σημεία ελέγχου στα οποία όλοι οι επιβαίνοντες στα αυτοκίνητα πρέπει να δείξουν διαβατήρια, αλλιώς γυρνάς πίσω. Το όλο σκηνικό ήταν λίγο αστείο, με τους ντόπιους ντυμένους στρατιωτικά να κοιτούν με απίστευτη σοβαρότητα πότε τη φωτογραφία στο διαβατήριο , πότε εμάς λες και ήμασταν πρωτοξάδερφα του Εσκομπάρ και είχαμε πλαστά χαρτιά.
Η αλήθεια είναι οτι δείχναμε μες στη μαστούρα και τη ζάλη, αλλά δεν ήταν από το μπάφο..Ήμουν τόσο ζαλισμένη που νόμισα οτι είδα τη σβάστικα στη στολή του τσεκαδόρου Kuna, αλλά σε λίγο είδα και μια σημαία με τη σβάστικα. Ο οδηγός μας εξήγησε οτι αυτή είναι η σημαία των Kuna και είναι σύμβολο της κουλτούρας και της επανάστασής τους. Είπα κι εγώ!

Εκτός από τον έλεγχο, όλα τα αυτοκίνητα πληρώνουν για να περάσουν από το Nusagandi Nature Reserve, μια περιοχή που ανήκει στους Kuna και είναι και προστατευόμενη, γεμάτη άγρια ζωή και απίστευτη βλάστηση. Αφού το περάσαμε, άρχισε η κάθοδος προς τα παράλια και μπαίνοντας σε ένα ανώμαλο χωματόδρομο για να λάβουμε το τελειωτικό χτύπημα, φτάσαμε σε δύο παράγκες.

Φυσικά αυτό δεν ήταν το Carti με την ξύλινη αποβάθρα, είπα στον οδηγό. Μου απάντησε οτι είχαμε έρθει ενάμισι χιλιόμετρο πιο ανατολικά, στο Puerto Barsukun. Έψαξα να βρω το puerto και αυτό που είδα ήταν μια χωμάτινη εσοχή στις όχθες ενός ποταμού, και κάποιες βάρκες που μας περίμεναν.

Μια καλύβα έπαιζε το ρόλο τουαλέτας-καμπίνας για να αλλάξεις και είναι η τελευταία ευκαιρία αφού δεν έχουν τέτοιες πολυτέλειες όλα τα νησιά.

Με τους συνταξιδιώτες μας πηγαίναμε σε διαφορετικά νησιά και θα μπαίναμε σε βάρκες ανάλογα με το που πήγαινε ο καθένας μας. Εν τω μεταξύ είχαν έρθει κι άλλα βαν με κόσμο και μας χώρισαν να περιμένουμε σε παγκάκια που στο καθένα κρεμόταν πινακίδα με το όνομα του προορισμού. Εγώ είχα επιλέξει το νησί του διαβόλου γιατί θα είχε ενδιαφέρον ανήμερα της λατινοφιλούσσας. Το νησί του μικρού και μεγάλου σκύλου για να δω πως είναι η σκυλίσια ζωη. Το Ναυάγιο, γιατί είμαστε και από τη Ζάκυνθο. Και το νησί του Γιάννη, για να τον γνωρίσω επιτέλους.

Μπήκαμε στη βάρκα κι εγώ δεν ξέρω πως, αφού δεν υπήρχε αποβάθρα, απλά κάποιος κρατάει τη βάρκα κι εσύ κατρακυλάς στη χωμάτινη εσοχή του ποταμού προσπαθώντας να μπεις. Πίσω μου καθόταν ένα ζευγάρι Πολωνών με τον άντρα να πίνει μπίρες και να βρίζει- όσο μπορούσα να καταλάβω. Όταν δε η γυναίκα κατάλαβε οτι ξέχασε μάσκα και βατραχοπέδιλα στο βαν και έπρεπε να ξαναβγεί από τη βάρκα για να τα φέρει, ακούσαμε ολόκληρη ακολουθία στα Πολωνικά!
Άρχισε η κατάβαση στον ποταμό μέχρι τον κόλπο San Blas..Φοίνικες και μανγκρόβια μας συνόδευαν και κάποιοι ψαράδες που επέστρεφαν στο χωριό που βρίσκεται λίγο πιο πάνω από το Puerto.

Όλα ήταν ήρεμα μέχρι το σημείο που το ρεύμα του ποταμού συναντούσε τα κύματα της θάλασσας, και από δω και πέρα γινόταν το σώσε. Τα δύο αντίθετα ρεύματα συναντιόντουσαν με τα νερά να μας κουκουλώνουν και τη βάρκα να προσπαθεί να σταθεί στην επιφάνεια. Δε φτάνει που έφτασα φραπές με το αυτοκίνητο, τώρα κινδυνεύαμε να πνιγούμε.

Όποιος δε τα' βγαλε στη διαδρομή, εδώ ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία! Κάποιοι ούρλιαζαν, άλλοι πανικόβλητοι προσπαθούσαν να κρύψουν φωτογραφικές και κινητά, αλλά ο Πολωνός πρωτοτύπησε κατεβάζοντας ότι καντήλι υπήρχε. Ρίξαμε τέτοιο γέλιο με τον junior που ξέχασα και ζαλάδα και όλα!
Σε λίγο, ο Άγιος Βλάσιος ο Παναμίτης έβαλε το χέρι του και βγήκαμε στα ανοιχτά στην ήρεμη θάλασσα...κάποια νησιά άρχισαν να αχνοφαίνονται!

Μας έχουν περικυκλώσει..είναι αδύνατο να ξεφύγουμε..είναι παντού! Όποια κατεύθυνση κι αν διαλέξουμε θα πέσουμε πάνω σε ένα!
Με μια γρήγορη ματιά γύρω μου βλέπω καμιά δεκαπενταριά διασκορπισμένα σε μικρή απόσταση από τη βάρκα μας. Κάποια μικροσκοπικά με λευκή άμμο. Άλλα μεγαλύτερα με λευκή άμμο. Κάποια με δύο μόλις φοίνικες επάνω τους. Άλλα τίγκα στους φοίνικες. Κάποια με καλύβες. Άλλα εντελώς ακατοίκητα. Ολα όμως έχουν κάτι κοινό. Βρίσκονται στον παράδεισο!

378, τόσα είναι. Μπορείς να πηγαίνεις σε διαφορετικό κάθε μέρα για ένα χρόνο τουλάχιστον. Ο Άγιος Βλάσιος έκανε το θαύμα του! Μια τεράστια έκταση γαλαζοπράσινου με διάσπαρτες κηλίδες σε αποχρώσεις του σμαραγδί. Και κατά τόπους μίνι ειδιλιακές ατόλες τυλιγμένες με την πιο λευκή άμμο και σχεδόν σουρεαλιστική κρυστάλλινη θάλασσα.
Προσπερνάμε ένα λιλιπούτειο νησάκι με τρεις μόλις φοίνικες και ένα ξύλινο ντόπιο κανό αραγμένο σε ένα μίνι παραλιάκι και πλησιάζουμε τα 'δικά μας' νησιά.

Αυτά που διάλεξα να δούμε ανήκουν στο γκρουπάκι Cayos Limones, μια ομάδα από μικρά νησάκια καλά προστατευμένα από τη θάλασσα της καραιβικής, αφού είναι κυκλωμένα από κοραλλιογενείς υφάλους και λωρίδες άμμου που σχηματίζουν φυσικές πισίνες.
Ένα πλήθος από πολύχρωμα κοράλλια και εξωτικά ψάρια βρίσκεται ακριβώς κάρτω από τη βάρκα μας καθώς κόβουμε ταχύτητα πλησιάζοντας το πρώτο νησί.

Dog island, isla perro ή Assudub Bippi για τους Kuna.Το νησί του σκύλου δηλαδή, αν και οι σκύλοι είναι δύο στην πραγματικότητα. Ή μάλλον ήταν γιατί εγώ δεν είδα κανέναν. Πάντως αυτοί ήταν οι πραγματικοί ντόπιοι στο νησί που πήρε το όνομά τους. Τα νησιά είναι δύο, το perro chico και το perro grande, με το πρώτο και μικρότερο να κλέβει την παράσταση.

Θα πρέπει να έζησαν αυτό που λέμε σκυλίσσια ζωή στο νησάκι που μπορείς να το περπατήσεις αλλά και να το κολυμπήσεις περιμετρικά μέσα σε λίγα λεπτά. Το εσωτερικό του είναι γεμάτο φοινικόδεντρα, και κάποιες καλύβες για διαμονή που προσφέρουν τα απαραίτητα, (κρεβάτι και σεντόνι..τι άλλο θέλεις) με το πάτωμα να είναι η ίδια η άμμος. Επίσης έχει πολύ χώρο και σκιά από τα δέντρα για να βάλεις τη σκηνή σου με μικρό αντίτιμο. Υπάρχουν και αιώρες προς ενοικίαση για να κοιμηθείς το βράδυ.

Όποιος αποφασίσει να διανυκτερεύσει στα νησιά, πρέπει να ξέρει τι να περιμένει, αφού η εμπειρία που θα ζήσει είναι μοναδική, αλλά πολύ μακριά από ανέσεις και χλιδή. Κάποτε ήταν μόνο για τους πολύ περιπετειώδεις τύπους, σήμερα τα πράγματα - δυστυχώς- αλλάζουν κι εδώ. Με αργούς ρυθμούς, αλλά αλλάζουν..Προλάβετε όσο δεν υπάρχουν πολυτελή θέρετρα, εστιατόρια και wifi.

Αιώρα, κολύμπι, σνορκελ (το σκουμπα νταιβ απαγορεύεται) , island hopping άντε και βολευ στην αμμουδιά. Αυτά είναι όλα..

Το νησί είναι από τα πιο δημοφιλή και συμπεριλαμβάνεται σχεδόν σε όλες τις εκδρομές γι'αυτό και έχει ένα μπαράκι αλλά και καμπίνες για να αλλάξεις, τουαλέτες ακόμα και ντουζ. Είπαμε, έρχονται σιγά σιγά οι ανέσεις!
Περιβάλλεται ολόκληρο από ύφαλο πλην μιας πλευράς του που έχει μεγάλη αμμουδιά. Η κατάλευκη άμμος, τα απίστευτα τιρκουάζ νερά και οι λικνιζόμενοι κοκοφοίνικες κόβουν την ανάσα, αλλά ο λόγος που οι πιο πολλοί το επισκέπτονται, είναι το κουφάρι ενός πλοίου που βρίσκεται βυθισμένο λίγα μέτρα από την αμμουδιά,σε βάθος τριών μέτρων και έχει μετατραπεί σε πανέμορφο ύφαλο που φιλοξενεί εκατοντάδες ψάρια και κοράλλια.

Το 1958, ένα Κολομβιανό πλοίο με το όνομα Buenaventura - καθόλου προφητικό για την τύχη του τελικά - περνούσε από τα νησιά και όταν έφτασε ανάμεσα στα νησιά των σκύλων και του διαβόλου -ωραία διαδρομή διάλεξε ο κάπτεν- εξαιτίας λάθος χειρισμών, έπεσε πάνω στους υφάλους, και κόλλησε στην μπροστινή παραλία. Δεν έφτανε αυτό, αλλά ενώ ένα πλοίο που έπλεε κοντά έσπευσε να βοηθήσει στη ρυμούλκηση, έπιασε και φωτιά. Οι ντόπιοι έτρεξαν να βοηθήσουν και έβγαλαν όλους τους επιβάτες σώους στην ακτή και αρκετά από τα εμπορεύματα. Τα απομεινάρια του πλοίου μένουν βυθισμένα εδώ για πάνω από 50 χρόνια και η φύση ανέλαβε δουλειά..αγκάλιασε το κουφάρι και το έκανε μέρος της.

Το Barco Hundido σήμερα έχει αλλάξει εντελώς όψη καλυμμένο με αμέτρητα πολύχρωμα κοράλλια, είναι πια καταφύγιο για πλήθος ψαριών και η μεγαλύτερη ατραξιόν του isla perro. Το νησί σε γενικές γραμμές είναι ήσυχο, εκτός αν τύχει και φτάσουν βάρκες με κόσμο από διπλανά νησιά σε ολοήμερη εκδρομή. Κάποια στιγμή όμως φεύγουν και το νησί είναι όλο δικό μας!

Βουτάω στο νερό που είναι πεντακάθαρο, έντονο τιρκουάζ, τόσο ζωντανό σαν σε πίνακα ζωγραφικής, οι ψηλοί φοίνικες να ταλαντεύονται με το απαλό αεράκι και τη ζεστή αύρα της καραιβικής να με τυλίγει..αυτή είναι η τέλεια εικόνα που αντικρύζω καθώς αναδύομαι!

Κάθε βράδυ στις 12 τα μεσάνυχτα, το ίδιο πράγμα. Κάποιος σφυρίζει ένα τραγούδι στην άλλη πλευρά του νησιού. Όλο το πρωί έψαχνε ο γέρος να βρει από που ακούγεται, αλλά μάταια. Ξέρει οτι είναι ολομόναχος αυτός η παραλία και οι καρύδες που φροντίζει και φοβάται να απομακρυνθεί από την καλύβα του μέχρι να ξημερώσει. Απόψε όμως αποφάσισε να ξεπεράσει το φόβο του και να πάει να ανακαλύψει τι είναι αυτό το τραγούδι που ακούει, και από που ακούγεται..Η μελωδία τον οδηγεί προς την άλλη μεριά του νησιού και μόνο το φως του φεγγαριού φωτίζει το δρόμο του μέσα από τους κοκοφοίνικες.

Φτάνει στην άλλη πλευρά του νησιού και εκεί τον συνάντησε! Τον ίδιο το διάβολο! Αντί να το βάλει στα πόδια, μένει μαρμαρωμένος μπροστά του και ο διάβολος του κάνει μια εξήγηση: Μπορεί να συνεχίσει να μαζεύει καρύδες και να ζει στο νησί, αλλά δε θα περνούσε ποτέ ξανά σε αυτή την πλευρά, αφού του ανήκε. Δεν έπρεπε να ξεχάσει ποτέ οτι αυτό το νησί ήταν του διαβόλου.

Το νησί είχε στη μέση μια μικρή περιοχή με μανγκρόβια και ένα μίνι βάλτο. Το μυστήριο και ο φόβος που απέπνεε η ατμόσφαιρα, έπεισαν τους επόμενους κατοίκους ότι η ιστορία ήταν αληθινή. Τις νύχτες κλεισμένοι στις καλύβες άκουγαν θορύβους σαν κάποιος να πέταγε πετρούλες και άμμο στις μπαμπουδένιες πόρτες τους.

Ήταν σίγουροι οτι ήταν ο φιλικός διαβολάκος που έκανε βόλτες στο νησί και έπαιζε μαζί τους και του έδωσαν το όνομα William. Το δε νησί παραμένει στην κατοχή του διαβόλου και ονομάζεται Isla Diablo ή στη διάλεκτο των Kuna, Niadub (Νια - διάβολος και Ντουμπ-νησί).
Όποιος θέλει να μάθει περισσότερες ιστορίες για το νησί και τον ιδιοκτήτη του, οι Kunas που μένουν εδώ δέχονται επισκέπτες για διανυκτέρευση και τη νύχτα διηγούνται γύρω από τη φωτιά πολλές και διάφορες ιστορίες. Ο διάβολο-William πιθανόν να παρακολουθεί κρυμμένος πίσω από τους κοκοφοίνικες και όποιου του βαστάει ας πάει μετά τα μεσάνυχτα μια βόλτα από την άλλη πλευρά του isla Diablo.
Πάντως από το νησί του σκύλου φαινόταν πολύ κοντά απέναντι μας σαν μικρός παράδεισος.

Δεν έχει φυσικά ρεύμα, μόνο μια γεννήτρια, κάποιες ενοικιαζόμενες καλύβες φτιαγμένες από καλάμια,με πάτωμα την άμμο, αιώρες και υπέροχη θάλασσα. Αποκομμένος από τον υπόλοιπο κόσμο θα ευχαριστηθείς σνόρκελ σε έναν από τους καλύτερους υφάλους της περιοχής. Ουσιαστικά μαζί με το νησί του σκύλου και ένα ακόμα μικρότερο νησάκι , που μπορείς να πας και κολυμπώντας αν δεν έχει δυνατό ρεύμα, είναι και τα τρία ενωμένα με τον ίδιο ύφαλο. Δεν δέχεται πολλούς επισκέπτες, σίγουρα λιγότερους από το isla Perro και το είχαμε σχεδόν για τον εαυτό μας για μια ώρα. Το νησάκι είναι όμορφο με ήρεμα, κρυστάλλινα νερά που σε κάνουν να ξεχάσεις τον υπόλοιπο κόσμο και τον φοβερό ιδιοκτήτη του. Και αν τον θυμηθείς θα είναι μόνο για να σκεφτείς οτι ο διάβολος έχει γούστο!
Είχε έρθει πια μεσημέρι και μπήκαμε στη βάρκα για να πάμε για φαγητό.

Το νησάκι του Yani ανήκει σε μια οικογένεια Kuna που μαγείρεψαν και μας περίμεναν μαζί με τη Lola, την πράσινη παπαγαλίνα που για κάποιο λόγο μας έλεγε όλους Μαρία. Hola Maria και Hola Maria!

Δεν είχε τις εξαιρετικές παραλίες των προηγούμενων νησιών, αλλά ήταν ήσυχο και είχε μόνο τρεις καλύβες και λίγες σκηνές. Επίσης υπό κατασκευή είναι και μια μεγαλύτερη κοινόχρηστη καλύβα αφού το νησί μόλις άρχισε να λειτουργεί για τους επισκέπτες.

Στο νησί βρισκόμασταν μόνο με 4 άλλους τουρίστες για φαγητό και χαλαρή κουβεντούλα. Ο Yani μας σέρβιρε και αποσύρθηκε στην αιώρα του για τη μεσημεριανή σιέστα.

Και ήρθε η ώρα να πάμε στο τελευταίο νησί για σήμερα. Το καλύτερο μας το φύλαξαν για το τέλος!

Isla Chichime.

Ούτε που του έδωσα σημασία όταν έκλεινα την εκδρομή..αφού και αυτό το νησί συμπεριλαμβάνεται οκ, σκέφτηκα. Κι όμως, ήταν ότι καλύτερο θα βλέπαμε σήμερα!

Η παραλία είχε εξωπραγματικά λευκή άμμο σαν χιόνι και τα νερά ήταν παράλογα, τρελά διαυγή από βαθύ μπλέ έως τιρκουάζ. Μπαίνοντας στα κρυστάλλινα νερά, τα ζωντανά χρώματα των κοραλλιών και των ψαριών σε τυλίγουν και πραγματικά είναι δύσκολο να περιγράψεις το πόσο καταπληκτική εμπειρία είναι να επιπλέεις σε κοραλλένιους κήπους όπως αυτόν. Απλά απίστευτο! Ο παράδεισος του σνόρκελ!

Το νησί έχει πέντε καμπίνες για διαμονή, σε διαφορετικά μεγέθη και με ξύλινο πάτωμα,. Ονομάζονται ogob nega που σημαίνει coconut hut, έχουν κοινό μπάνιο και ντουζιέρα και υπάρχει και ένα εστιατόριο μπαράκι. Φυσικά και αιώρες!

Το νησί είναι λίγο μεγαλύτερο από τα άλλα, το γυρίζεις σε είκοσι λεπτά και είναι το βορειότερο και πιο απομακρυσμένο των cayos Limones. Συν το γεγονός οτι απέχει πιο πολύ ώρα από το Carti από οτι τα πιο τουριστικά Perro και Diablo, είναι πολύ πιθανό να βρεθείς ολομόναχος σε δικό σου κομμάτι παραλίας στο μικρό κήπο της Εδέμ. Το εσωτερικό του είναι κατειλημμένο από μια μικρή ζουγκλίτσα και αμέτρητους κοκοφοίνικες.

Τελικά πρέπει κανείς να πάει σε μερικά νησάκια όταν βρεθεί στην περιοχή, και να μην περιοριστεί μόνο σε ένα, γιατί δεν είναι όλα ίδια. Το καθένα έχει δική του ατμόσφαιρα, ομορφιά και ρυθμό σίγουρα πολύ διαφορετικό από τους γρήγορους ρυθμούς της πρωτεύουσας, με το χρόνο να επιβραδύνει πραγματικά και βρίσκεσαι ξαφνικά να ακολουθείς το ρυθμό της φύσης γύρω σου.
Τα νησάκια είναι τέλεια και ευτυχώς ακόμα δεν έχουν γίνει γνωστά στους πολλούς, λόγω της δυσκολίας του να πάει κανείς αλλά και του οτι είναι πιο ρουστίκ, και με συνθήκες διαμονής θα έλεγα κάπως πρωτόγονες.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το νερό, το οποίο οι ντόπιοι μεταφέρουν από τα ποτάμια απέναντι στη στεριά με τα ulu, τα παραδοσιακά κανό των Kuna και το οποίο νερό έχουν μάθει να διαχειρίζονται με σύνεση..το ίδιο πρέπει να κάνουν και οι επισκέπτες.
Η περιοχή έχει δική της ανεξάρτητη κυβέρνηση, η οποία επηρεάζεται ελάχιστα από τον υπόλοιπο Παναμά. Βέβαια δρόμοι και υποδομές έρχονται σιγά σιγά κι εδώ, αλλά ακόμα τα πάντα παραμένουν υπό τον έλεγχο των Kuna. Κανένας ξένος δεν μπορεί να αποκτήσει ιδιοκτησία εδώ, ακόμα απαγορεύεται να παντρευτεί ντόπιο/α (πάνε οι ελπίδες μου!).

Τα νησιά πρωτο επισκέφτηκε ο Κολόμβος στο 4ο ταξίδι του και τα ονόμασε Αρχιπέλαγος Barbas και στη συνέχεια άλλαξε το όνομα σε νησιά Sambellas, αλλά με την πάροδο του χρόνου έγιναν γνωστά ως “el Archipiélago de las Mulatas”, μετά σαν το αρχιπέλαγος La Sonda και επίσης ως Islas Pabiras. Τέλος στην τρέλα έδωσε η κυβέρνηση του Παναμά που έδωσε την τελική ονομασία νησιά San Blas αφού βρίσκονται στον κόλπο του Άγιου Βλάσιου.

Το νησάκι Chichime βρίσκεται υπό την ιδιοκτησία της κοινότητας των Kuna, αλλά όχι σε κάποιον συγκεκριμένο, αφού κάθε τρεις μήνες μια διαφορετική οικογένεια έρχεται και διαχειρίζεται το νησί αλλά και εισπράττει τα έσοδα.

Αν διάλεγα ένα νησί για διαμονή στα cayos Limones, μάλλον θα ήταν το Chichime. Οι Kunas που το διαχειρίζονται μένουν σε καλύβες δίπλα σε αυτές των επισκεπτών, είναι ιδιαίτερα φιλικοί και παρακολουθείς από κοντά τον τρόπο ζωής τους που έχει αλλάξει ελάχιστα έως καθόλου με την πάροδο του χρόνου.
Αυτός ο μικρός παράδεισος ήταν το καλύτερο κομμάτι της εκδρομής μας.

Στο δρόμο για την επιστροφή μας, περάσαμε από διπλανό νησί να μαζέψουμε κι άλλους και στην ίδια βάρκα βρέθηκε και ένας παλιός γνωστός μας, ο Πολωνός. Τον αναγνώρισα από τα καντήλια που συνέχισε να κατεβάζει - δεν ξέρω αν σταμάτησε καθόλου όλη μέρα - απλά τώρα βρισκόταν ολοφάνερα σε κατάσταση μετά την κατανάλωση αρκετών τελάρων μπίρας.
Σταματήσαμε στη μέση του ωκεανού, σε αρκετά ρηχά νερά, πάνω σε sandbar μισοβυθισμένο σε μια τεράστια έκταση γαλαζοπράσινου μέχρι εκεί που έβλεπε το μάτι, με το βυθό διάσπαρτο με τεράστιους αστερίες και σαλάχια να κολυμπούν σε απόσταση αναπνοής.

Τα ηχεία έπαιζαν το Vamos pa la playa και ο Πολωνός με μια ακόμα Balboa στο χέρι, βούτηξε στο νερό, για να τον ανεβάσουν μαλιοκούβαρα μετά από λίγα λεπτά.
Τα νερά της φυσικής πισίνας ήταν πανέμορφα και η εμπειρία μοναδική να κολυμπάς έχοντας ως φόντο τις λεπτές σιλουέτες των κοκοφοινίκων να λικνίζονται πάνω στις πράσινες κηλίδες των απέναντι νησιών.

Δε μπορούσα να μη σκεφτώ πόσο τυχερή είμαι τελικά! Έκανα ότι μπορούσα για να με ξεχάσουν πίσω, μέχρι που κράτησα την ανάσα μου όσο μπορούσα κάτω από το νερό.
Ο βαρκάρης μέτρησε τα άτομα και κατάλαβε οτι λείπω. Κάπου εδώ βούτηξε την τελευταία φορά...φώναζε.

Βγήκα να πάρω ανάσα, με είδαν και με ανέβασαν μαλιοκουβαρα όπως τον Πολωνό. Κατεβάσαμε μερικά έλληνο-πολωνικά καντήλια μαζί. Εμένα με χτύπησε ο ήλιος και δεν ήθελα να φύγω, αυτόν τον χτύπησαν οι μπίρες και δε μάθαμε ποτέ τι άλλο του έφταιγε.

Δυστυχώς τα ωραία κάποτε τελειώνουν και ήρθε η ώρα να επιστρέψουμε στον Παναμά σίτι. Κατά την επιστροφή τηλεφώνησαν στο βαρκάρη να περάσει από μια κατοικημένη μεγάλη κοραλλιογενή νησίδα κοντά στην ακτή για να πάρουμε μια ντόπια μητέρα με το άρρωστο μωρό της που έπρεπε να πάει στο νοσοκομείο.
Κι εδώ είδαμε την τεράστια διαφορά ανάμεσα στα ειδυλλιακά νησάκια που μόλις είχαμε επισκεφτεί, και στις μεγαλύτερες ντόπιες νησιωτικές κοινότητες.
Συστάδες ξύλινων και μπαμπουδένιων σπιτιών να στέκουν μισοερρειπωμένα σε πασσάλους πάνω από στάσιμα νερά, στηριζόμενα το ένα στο άλλο χωρίς να παίρνουν ανάσα. Σε αντίθεση με τα ονειρεμένα τουριστικά προς εκμετάλλευση νησιά εδώ κυριαρχεί το γκρι και τα σκουπίδια και δέντρο δεν υπάρχει ούτε για δείγμα. Το χειρότερο από όλα ήταν οι αυτοσχέδιες τουαλέτες που κρέμονταν πάνω από το νερό και τα σκουπίδια που όπως φαίνεται όλοι πετούν στη θάλασσα.
Κάτω από τη βάρκα μας στα κρυστάλλινα νερά έβλεπες πολύ καθαρά, έναν πρωτότυπο τενεκεδένιο ύφαλο από κουτάκια κόκα κόλα και μπίρας. Μιλάμε για χιλιάδες κουτάκια! Κοντά στη μισογκρεμισμένη αποβάθρα που περιμέναμε τη γυναίκα με το μωρό, παρακολουθούσαμε όλοι αμίλητοι να επιπλέουν διάφορα μη θαλάσσια είδη και μερικά κοράλλια που μάλλον είχαν αυτοκτονήσει.
Αφήσαμε τα νησιά πίσω μας και βάλαμε πλώρη για τη στεριά με το περίγραμμα των San Blas hills να διαγράφεται στα χρώματα του ήλιου που σύντομα θα βασίλευε.
Δε γυρίσαμε με το ίδιο αυτοκίνητο γιατί κάποιοι έμειναν στα νησιά, άλλοι που ήταν από μέρες εκεί αποφάσισαν να γυρίσουν, δόθηκε και μια θέση στη γυναίκα με το μωρό. Έτσι ρωτήθηκα αν είχα πρόβλημα να μας πάει κάποιος στο Carti και να γυρίσουμε με άλλο τζιπάκι. Πάνω που πήγα να ρωτήσω πώς έγινε και μπερδεύτηκαν έτσι, είδα τον Πολωνό τύφλα στο μεθύσι να τσακώνεται με τους οδηγούς που τον τσουβάλιασαν στο πίσω μέρος του "δικού μας" τζιπ και αμέσως συμφώνησα να φύγω με το άλλο.
Το πράσινο δασώδες roller coaster μας περίμενε ξανά, αλλά τώρα ήμουν απίστευτα κουρασμένη (ή ετούτος ο οδηγός ήταν εξαιρετικός) και η επιστροφή μου φάνηκε πιο ομαλή.
Καθώς πήραμε την ανηφόρα, τα πανέμορφα νησάκια του Άγιου Βλάσιου βούτηξαν στο νερό μαζί με τον ήλιο, οι ουρανοί ξέσπασαν σε μια απίστευτη τροπική καταιγίδα που μας συνόδεψε κατά μήκος του δρόμου της ζούγκλας κι εγώ μετά από το ολοήμερο προσκύνημα, αποχαιρέτησα τον παράδεισο!

Το 1513 ο Βάσκο Νούνιεθ ντε Μπαλμπόα γίνεται ο πρώτος ευρωπαίος, που θα διασχίσει τον Ισθμό του Παναμά και θα αντικρίσει τον ωκεανό που ο ίδιος ονόμασε Νότια Θάλασσα και που μετά από εφτά χρόνια θα ονομαζόταν Ειρηνικός από το Μαγγελάνο.
Ο Παναμάς τίμησε τον εξερευνητή δίνοντας το όνομά του σε πόλεις, πλατείες, δρόμους, στο νόμισμά του και ανεγείροντας αγάλματα και άλλα μνημεία. Σήμερα η 3,5 χλμ λεωφόρος των 6 λωρίδων ανά κατεύθυνση που τρέχει κατά μήκος της Bahia de Panamá, έχει το όνομά του: Avenida Balboa. Όταν βρεθείς εδώ, νιώθεις οτι κρατάς την πόλη στα χέρια σου. Ακριβώς εδώ κι εμείς θα περνούσαμε την τελευταία μέρα μας στην πόλη του Παναμά πάνω σε ένα ποδήλατο όπως επιθυμούσε ο junior. Τα νοικιάσαμε για όλη μέρα και ξεκινήσαμε από το πιο τυπικό παραλιακό μέρος της πόλης, την ψαραγορά Mercado de Mariscos. Πρόκειται για ένα ψαρο-πάρτι που δε γίνεται να μην προσέξεις λόγω της δυνατής μουσικής που παίζει.

Οι ντόπιοι ψαράδες έρχονται την αυγή να ξεφορτώσουν την ψαριά και κατά τη διάρκεια της ημέρας μαγειρεύονται τα πιο νόστιμα cheviche, αλλά και κάθε είδους ψαρικό στις αμέτρητες ψαροταβέρνες που στεγάζει το mercado. Αστακοί, στρείδια, χταπόδια και περίεργα ψαρικά μεγάλα και μικρά απλώνονται στους πάγκους για να διαλέξεις. Οι πωλητές διαφημίζουν δυνατά τα προιόντα τους, κάποιοι από τη φυλή των Kuna και ο κόσμος επιλέγει το ψάρι που θα αποτελέσει το δείπνο του. Από τις 8 το βράδυ και μετά, δεν πέφτει καρφίτσα, κόσμος βρίσκεται ακόμα και απέξω αφού αρκετοί τρώνε και στη συνέχεια από εδώ ξεκινούν τη βόλτα τους στη cinta costera, προς το μοντέρνο κομμάτι της πόλης. Το ίδιο κι εμείς. Ανεβήκαμε στα ποδήλατα και ξεκινήσαμε.

Όπου γυρίσεις το βλέμμα βλέπεις και μια φωτογραφία!

Οι επιβλητικοί ουρανοξύστες κατά μήκος του ειρηνικού, μπορεί να είναι το κύριο χαρακτηριστικό της περιοχής και το πρώτο που τραβά την προσοχή, αλλά είναι μόνο ένα από τα αξιοθέατα της. Η Avenida Balboa είναι ο πιο μοντέρνος δρόμος της λατινικής αμερικής, και πάνω από όλα, μπορεί να υπερηφανεύεται για την Cinta Costera, το νέο όμορφο παραλιακό πεζόδρομο της πόλης, αγαπημένο από όλες τις ηλικίες. Η Cinta costera -παράκτια ζώνη- είναι από τα πιο θεαματικά έργα σύγχρονης αρχιτεκτονικής στον ισθμό.

Ο σταθμός του μετρό που είναι ο πιο κοντίνος λέγεται “Loteria”. Είναι κάπου στη μέση της Cinta Costera και κοντά στο δημοφιλές σημείο για φωτο με τα γράμματα Panama.

Σε όλο το μήκος της λεωφόρου έχει φτιαχτεί ένα πάρκο καλοδιατηρημένο, άψογα σχεδιασμένο, καθαρό και ασφαλές.

Μονοπάτια πλατιά με φοίνικες, ποικίλα δέντρα και φυτά, και λωρίδες ποδηλασίας, παιδικές χαρές, γυμναστήρια και γήπεδα τένις, βόλεϊ και μπάσκετ φωλιάζουν μεταξύ των διαμορφωμένων χώρων πρασίνου. Πωλητές με τρίκυκλα πουλούν αναψυκτικά, γρανίτες σε εξωτικές γεύσεις και παγωτά.

Εδώ η κάρτα μέλους του γυμναστηρίου είναι αχρείαστη, αφού μπορεί οποιοσδήποτε να χρησιμοποιήσει δωρεάν εξοπλισμό άσκησης στο πάρκο.

Μπορείς να τρέξεις, να περπατήσεις , να κάνεις ποδήλατο, σκέιτ ή γυμναστική. Και όταν κουραστείς αράζεις σε ένα παγκάκι με ένα παγωτό στο χέρι και με θέα στον Ειρηνικό.

Το ωραίο είναι οτι αν και βρίσκεται ακριβώς δίπλα στη λεωφόρο, για κάποιο λόγο δεν ακούς θόρυβο από τα αυτοκίνητα.Το μόνο αρνητικό είναι οτι δεν έχει αρκετή σκια, οπότε νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα είναι η καλύτερη ώρα.

Η ώρα που φαίνεται να προτιμούν όλοι είναι μια ή δύο ώρες πριν το ηλιοβασίλεμα, να βλέπεις την πόλη να ζωντανεύει.

Και όταν πια πέσει για τα καλά η νύχτα! Από την Punta Paitilla μέχρι το Mercado de Mariscos το σκηνικό είναι αναμφισβήτητα λαμπερό με τους ολόφωτους ουρανοξύστες να κυριαρχούν στον ορίζοντα της πόλης που αναδιαμορφώνεται συνεχώς.

Πάνω στο μονοπάτι που μοιράζομαι με σκέιτερς, τζόγκερς και ποδηλάτες κάθε ηλικίας, κάνω τις τελευταίες μου πεταλιές, τραβώντας τις τελευταίες τζούρες Ειρηνικού ωκεανού και αποχαιρετώ τον Παναμά από την κεντρική αρτηρία που οδηγεί στην καρδιά του...την cinta costera!

Τέλος!

Βίντεο από τη βόλτα μου στην πόλη του Παναμά

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 15
• 16
• 17

First Προηγούμενη 17 of 17

Go to chapter

Go

[NightcoreKing]

Καλημέρα και καλή αρχή με Παναμά και περιπέτεια @go2dbeach.. Σε παρακολουθώ

 

[go2dbeach]

Το στόμα του ταύρου είναι περίεργη ονομασία και κανείς δεν είναι σίγουρος από που προέκυψε. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές ενδιαφέρουσες..Κάποιοι λένε οτι νονός και πάλι ήταν ο Κολόμβος ο οποίος φτάνοντας σε μια από τις παραλίες είδε καταρράκτες που έμοιαζαν σα να βγαίνουν από στόμα ταύρου. Άλλη εκδοχή αποδίδεται και πάλι στον Κολόμβο ο οποίος φτάνοντας στο νησί Bastimentos διέκρινε έναν μεγάλο βράχο που είχε το σχήμα ξαπλωμένου ταύρου. Συν οτι τα κύματα που χτυπούσαν πάνω στο βράχο, έκαναν ήχο ίδιο με το βρυχηθμό ενός ταύρου. Τρίτη και καλύτερη εκδοχή αυτή που θέλει τον τελευταίο αρχηγό της περιοχής να ονομάζεται “Boka Toro”.

Φτάσαμε στην αποβάθρα, πήραμε τα σακίδια και πήγαμε στο ξενοδοχείο El Limbo.Το δωμάτιο που είχαμε κλείσει ήταν στο 2ο όροφο, και φυσικά ανεβαίνεις με τις σκάλες, η θέα από τα μπροστινά δωμάτια είναι όμορφη προς τη θάλασσα.

Τα πίσω δωμάτια βλέπουν στον κεντρικό δρόμο.

Το μεγάλο ατου αυτών των ξενοδοχείων είναι οι μεγάλες ξύλινες εξέδρες πάνω από το νερό που λειτουργούν στο ισόγειο σαν εστιατόρια και μπαράκια. Περπατάς στο δρόμο και από τις ανοιχτές πόρτες βλέπεις στο βάθος τα τραπεζάκια πάνω από το νερό να σε καλούν για απογευματινό κοκτέιλ. Όπως ήταν φυσικό πέταξα το σακίδιο στο δωμάτιο και κατέβηκα για το πρώτο δροσιστικό ποτάκι με θέα το isla Carenero, το νησί που θα μέναμε πριν τελικά αναχωρήσουμε για την πρωτεύουσα.

Το νησί του Κολόμβου είναι το μεγαλύτερο του αρχιπελάγους και εδώ βρίσκεται η πρωτεύουσα Bocas town που μόλις αποβιβαστήκαμε. Ήταν η τρίτη σπουδαιότερη πόλη του Παναμά τον προηγούμενο αιώνα και η φρουτοβιομηχανία United έπαιξε το ρόλο της αφού είχε έδρα εδώ και διαμόρφωσε το νησί σύμφωνα με τις ανάγκες της, φτιάχνοντας δρόμους, κανάλια, γέφυρες και φυσικά τη Bocas town. Η ιστορία με τις μπανανοφυτείες μου κέντρισε το ενδιαφέρον αφού κι εγώ ασχολήθηκα με μεγάλη επιτυχία με τις φυτείες...εντάξει είχα φυτέψει μια μπανανιά στο εξοχικό μου στην Κέρκυρα και το έπαιζα el patrón μέχρι που μαράθηκε. Η ιστορία λοιπόν λεει οτι ένας Νεουορκέζος πήγε στην Κόστα ρίκα να δουλέψει για το θείο του που ασχολούνταν με το σιδηροδρομικό δίκτυο. Για να ταΐσει τους εργάτες οικονομικά, φύτευε κατά μήκος των ραγών μπανανιές. Ο σιδηρόδρομος ήταν αποτυχία αφού δεν υπήρχαν αρκετοί επιβάτες αλλά και φορτία για μεταφορά, αλλά έμειναν οι μπανάνες και κάπως έτσι ξεκίνησε η ιστορία της chiquita. Με τα χρόνια η Bocas έχασε την αίγλη της, αλλά σήμερα ξαναζωντανεύει έχοντας γίνει ο Νο1 τουριστικός προορισμός του Παναμά.

Τα πολύχρωμα ξύλινα σπίτια που κατασκευάστηκαν από την United Fruit Company διατηρούνται όπως ήταν και έχουν μετατραπεί σε ξενοδοχεία και ξενώνες, εστιατόρια και μπαρ, καταστήματα surf και σουβενίρ, δίνοντας μια νέα οικονομική ώθηση στο αρχιπέλαγος.
Το απόγευμα έχει βόλτα και πρώτη εξερεύνηση. Το στυλ της πόλης με τα παραδοσιακά πολύχρωμα ξύλινα σπίτια και η ατμόσφαιρα Καραϊβικής που αποπνέει είναι γοητευτικά.

Δε μας παίρνει πολύ χρόνο για να αισθανθούμε οτι βρισκόμαστε σε μια μικρή παραλιακή πόλη στην Καραϊβική. Ντόπιοι μεγάλοι και μικροί μετακινούνται με ποδήλατα. Η πόλη είναι πολύ μικρή και τα πάντα βρίσκονται σε κοντινές αποστάσεις με τα πόδια. Η πλειοψηφία των επισκεπτών είναι backpackers και νεαρόκοσμος γενικά και η περιοχή είναι διάστικτη με hostels και μπαράκια που λειτουργούν μέχρι αργά. Δεν είναι σίγουρα το μέρος που οι τουρίστες κλείνονται στα πολυτελή ξενοδοχεία τους, αντιθέτως βολτάρουν πάνω-κάτω στον κεντρικό δρόμο ονόματι calle 3, άλλοι μόλις έφτασαν και ψάχνουν το hostel τους και άλλοι αναχωρούν με τα σακίδια στην πλάτη.

Το μέρος είναι γενικά για νεολαία, πάρτυ, παρέες, ποτά, φασαρία. Ότι πρέπει για μένα δηλαδή!
Ο μόνος λόγος που έκλεισα εδώ, ήταν γιατί αν μείνεις στα άλλα νησιά, θα είσαι απομονωμένος, χωρίς επιλογές και πλήρη βαρεμάρα από το απόγευμα και μετά. Έχοντας μαζί έναν νεαρό, αυτό το ξεχνάμε!
Βέβαια όταν μένεις σε κάποιο από τα παραέξω νησιά και πάλι μπορείς να έρθεις εύκολα στη Bocas. Απλά βγαίνεις σε κάποια από τις ξύλινες εξέδρες του ξενοδοχείου σου και κουνάς το χέρι σε όποια βάρκα περνάει. Έρχονται , σε μαζεύουν και σε πάνε όπου θέλεις με 1-2 δολλάρια. Τα water taxi πηγαινοέρχονται συνεχώς και ψάχνουν για πελάτες. Το θέμα όμως είναι με τη δύση του ήλιου που το πράγμα γίνεται επικίνδυνο. Οι πιο πολλοί δεν έχουν φώτα και πάνε και σφαίρα και όποιον πάρει ο χάρος! Έχουν συμβεί και ατυχήματα πρόσφατα απ'ότι μάθαμε, με βαρκάρηδες που μετέφεραν νεαρούς που γυρνούσαν από κάποιο πάρτυ σαν αυτά που συχνά διοργανώνουν μπαράκια στα απέναντι νησιά. Εμείς το κάναμε μόνο μια φορά όταν μέναμε στο isla Carenero.

Το κέντρο της πόλης και το σημείο που μαζεύονται οι ντόπιοι είναι το πάρκο Simon Bolivar, με την προτομή του ήρωα και σήμα κατατεθέν τα πανέμορφα banyan trees. Στην πλατεία βρίσκεται και η στάση του λεωφορείου για τις παραλίες του νησιού, ξενοδοχεία, μαγαζιά ντόπια για φαγητό και σουβενίρ και πάγκοι όπου bocatoreños πουλούν τα προϊόντα τους.

Εδώ μπορεί κανείς να βρει να φάει πιο οικονομικά και μεταξύ μας και πολύ καλύτερα από τα φιγουρατζίδικα της calle 3. Γενικά οι τιμές στο νησί είναι πολύ τσιμπημένες ειδικά στα μαγαζιά που βρίσκονται κατά μήκος της προκυμαίας. Εμείς τρώγαμε σε ένα μεξικάνικο που λειτουργούσε στο 2ο όροφο ενός σπιτιού κάποτε. Ήταν πίσω από την πλατεία και το φαγητό του ήταν εξαιρετικό σε συνδυασμό με τιμές πολύ νορμαλ και δύσκολα έβρισκες τραπέζι άδειο στο μπαλκόνι του. Ο κεντρικός δρόμος είναι γεμάτος τουριστικά γραφεία που προτείνουν εκδρομές. Αποφασίσαμε να μην κλείσουμε κάποιο από τα day trips που σε πάνε σε 2-3 μέρη την ίδια μέρα και σε αφήνουν συγκεκριμένη ώρα στην κάθε παραλία. Το επόμενο πρωί θα κοιτούσαμε για water taxi να μας πάει στη διάσημη παραλία με τους αστερίες και να μας φέρει πίσω αργά το απόγευμα.

 

[go2dbeach]

Το επόμενο πρωί τα χαστούκια έρχονταν απανωτά...Κατάλαβα πια οτι είχαμε αφήσει την Κόστα Ρίκα πίσω μας, σε έναν άλλο κόσμο, σε μια άλλη ζωή..
Κατέβηκα περιχαρής για πρωινό στο χώρο του εστιατορίου του ξενοδοχείου μας. Μου έκανε εντύπωση που δεν είδα ψυχή ούτε στο λόμπι-γραφείο αλλά ούτε και στο διάδρομο που οδηγούσε εκεί. Επιπλέον υπήρχε πόρτα κλειστή προς τη ξύλινη εξέδρα, αλλά όχι κλειδωμένη, οπότε άνοιξα και μπήκα, αλλά και πάλι δεν υπήρχε κανένας. Κάθισα σε κάποιο από τα άδεια τραπέζια και έβγαζα φωτογραφίες με το βροχερό σκηνικό, ενώ έλπιζα πως η βροχή θα σταματήσει για να πάμε επιτέλους παραλία.

Ξαφνικά εμφανίστηκε κάποιος και ενώ ετοιμαζόμουν να ρωτήσω για καφέ, με πρόλαβε ρωτώντας τι έκανα "τέτοια ώρα" (ήταν 8:45 ) εκεί.
Του απάντησα οτι μένω στο ξενοδοχείο και μου είχαν πει το προηγούμενο βράδυ ότι σερβίρουν και πρωινό, για να πάρω την απότομη απάντηση, οτι πρωινό μπορεί να σερβίρουν, αλλά μετά τις 10! Του είπα οτι θα επιστρέψω μετά τις 10, αν δεν είχα φύγει με κάποιο τουρ που συνήθως αναχωρούσε 9 με 9:30. Δε συγκινήθηκε..αντιθέτως μου έκανε νόημα να κάνω ησυχία δείχνοντας μου κάποιον από το προσωπικό που κοιμόταν δίπλα από το μπαρ, στο πάτωμα και που δεν είχα προσέξει..

Από την ξύλινη εξέδρα του κάθε μαγαζιού-μπαρ-εστιατορίου, έβλεπες τα διπλανά με τα τραπεζάκια και τον κόσμο που καθόταν και έτρωγε, έπαιρνε πρωινό ή απλά λιαζόταν στις αιώρες και τις ξαπλώστρες. Έτσι λοιπόν κι εγώ είχα δει οτι δίπλα μας ακριβώς υπήρχε το Restaurante El Pirata. Το οποίο σε αντίθεση με το δικό μας, ήταν ανοιχτό από νωρίς το πρωί και κατέληξα να πηγαίνω κάθε μέρα εκεί για καφεδάκι στη βεράντα του πάνω από τη θάλασσα και με θέα τα απέναντι νησιά. Εννοείται οτι καμία μέρα δεν είδα κάποιον να παίρνει το πρωινό του στο El Limbo.
Σε αυτά τα τροπικά μέρη η βροχή δεν κρατάει πολύ και σύντομα ξαναβγαίνει ο ήλιος κι έτσι έγινε και μια ώρα αργότερα βρεθήκαμε στα water taxi να κανονίσουμε το πήγαινε-έλα στη διάσημη παραλία με τους αστερίες. Δεύτερο χαστούκι από τον θαλάσσιο ταξιτζή να θέλει 30 δολάρια ΤΟ ΑΤΟΜΟ, δηλαδή αν δεν καταλάβατε, 60 δολάρια οι δύο μας μόνο για να πάμε στην παραλία και να επιστρέψουμε τη συμφωνημένη ώρα...μάλιστα. Ζήτησα από τον junior να επιστρατεύσει τα προφίσιενσι του και να ρωτήσει και στα αγγλικά, μήπως δεν κατάλαβα καλά.
Οι διπλανές βάρκες επιβεβαίωσαν την τιμή σε όλες τις γλώσσες. Τέλεια!!
Ξεχνάμε τη βάρκα και κοιτάζουμε άλλο τρόπο μεταφοράς μας..ευτυχώς υπάρχουν μερικοί.

Ένας τρόπος είναι να πας με ποδήλατο από τα πολλά που νοικιάζονται στη Bocas town, αλλά δε θα το συνιστούσα αν δεν είσαι σε καλή φυσική κατάσταση και δεν αντέχεις τη ζέστη και τον ήλιο. Πιο πολύ είναι ταλαιπωρία και δεν έχει κάτι αξιόλογο η διαδρομή η οποία είναι περίπου 18 χιλιόμετρα με στροφές και σκόνη από το χωματόδρομο και περνάει και από μερικές λοφώδεις περιοχές διασχίζει το νησί και φτάνει στη βορειοδυτική ακτή του όπου και βρίσκεται η παραλία.

Άλλος τρόπος είναι το ταξί (ξηράς) αλλά θέλει γύρω στα 30-40 ανάλογα τον ταξιτζή να σε παει και να σε φέρει την ώρα που θα του πεις.Μην περιμένεις να είναι στην ώρα του και μην τον πληρώσεις προκαταβολικά. Ευτυχώς υπάρχει και άλλος τρόπος..τα colectivo.
Κλιματιζόμενα mini vans περνάνε τακτικά από το πάρκο Simón Bolívar και για 5 δολάρια σε πηγαίνουν στην παραλία με τους αστερίες. Μάλλον όχι ακριβώς εκεί, αλλά στην playa Boca del Drago όπου ο δρόμος τελειώνει και απέχει γύρω στο τέταρτο με τα πόδια από την playa estrellas. Στο ποσό συμπεριλαμβάνεται και η επιστροφή σου. Είναι η φθηνότερη και καλύτερη επιλογή για να δεις και λίγο από το εσωτερικό του νησιού μέσα από τη δροσιά του κλιματιζόμενου βαν.

Το σημείο που σε αφήνουν βαν και ταξί είναι στο εστιατόριο Yarisnori στην Playa Boca del Drago και επιστρέφει γύρω στις 5 το απόγευμα το τελευταίο.
Αν δε θες να περπατήσεις καθόλου, μπορείς από την Boca del Drago να πάρεις βάρκα-ταξί με 1-2 δολάρια το άτομο για να σε πάει 4-5 λεπτά πιο δίπλα. Αλλά πραγματικά νομίζω οτι η διαδρομή 15-20 λεπτά με τα πόδια στο παραλιακό μονοπάτι αξίζει!

Το boca del Drago είναι ένα μικρό χωριό όπου μπορείς να βρεις και κάποια ενοικιαζόμενα, εστιατόρια παραθαλάσσια και μια όμορφη παραλία.

Ξεκινάς μέσα από μερικά ιδιωτικά σπίτια ή και ενοικιαζόμενα και περνάς από μια ξύλινη εξέδρα που καταλήγει σε ένα κιόσκι, για να μπεις στο κυρίως μονοπάτι που παει παράλληλα με την παραλία.

Υπάρχουν κατά τη διαδρομή μικρά λευκά αμμώδη παραλιάκια με τους κοκοφοίνικες να μπαίνουν μέσα στα τιρκουάζ νερά, που με δυσκολία αντιστέκεσαι να μη βουτήξεις.

Πολλοί έφευγαν από τη starfish και έμεναν εδώ για μπάνιο, αφού η θάλασσα ήταν το ίδιο όμορφη αλλά είχε πολύ λιγότερο κόσμο και λίγο περισσότερους αστερίες.

Συνεχίζοντας κατά μήκος του όμορφου μονοπατιού φτάνεις σε μια γέφυρα που σε περνά πάνω από ένα ποτάμι με μανγκρόβια.

Και σε λίγο καταλαβαίνεις από τα μαγαζιά που ξεφυτρώνουν ξαφνικά,τον κόσμο και τη μουσική οτι φτάνεις στη Starfish beach.

Η θάλασσα είναι γυαλί, η παραλία μεγάλη και εύκολα βρίσκεις μέρος να καθίσεις πιο μακριά με σχετικά λίγο κόσμο. Επίσης μπορείς να φέρεις φαγητό, σάντουιτς και νερό από τη Bocas town και να κάνεις πικ νικ κάτω από τους φοίνικες. Είναι πραγματικά πανέμορφα.

Τα νερά είναι κρυστάλλινα και πεντακάθαρα, με εξαιρετική ορατότητα, και η άμμος κατάλευκη. Οι αστερίες είναι ελάχιστοι έξω στα ρηχά...ένας εδώ κι άλλος εκεί.

Η θάλασσα είναι ήρεμη ιδανική για μπάνιο αλλά για τα πρώτα 15 περίπου μέτρα. Μετά βαθαίνει απότομα...τόσο απότομα που ο πυθμένας εξαφανίζεται, σαν ένας υποθαλάσσιος γκρεμός. Τρόμαξα λίγο..Με τη μάσκα λοιπόν δε μπόρεσα να δω και πολλά εκτός από σμήνη με μικρά ψάρια και κάποιους από τους αστερίες που έχουν αποτραβηχτεί προς τα μέσα για να γλιτώσουν από την ανθρώπινη παρουσία.

Στο βασικό κομμάτι της παραλίας μαζεύονται οι περισσότεροι ντόπιοι και τουρίστες, κυρίως γύρω από τις υπαίθριες καλύβες κάτω από τους φοίνικες που τις έχουν μετατρέψει σε μπαρ-εστιατόρια. Πλαστικές καρέκλες και ενοικιαζόμενες ξαπλώστρες, δεκάδες βάρκες πήγαιναν και έφερναν συνεχώς κόσμο, αρκετά δυνατή μουσική. Τα πάντα εκτός από αστερίες, παρόλο που η παραλία πήρε το όνομά της από αυτούς που μαζεύονταν εδώ για να τραφούν. Αστέρια γίγας σε βαθύ πορτοκαλί χρώμα να κάνουν αντίθεση με το έντονο τιρκουάζ της θάλασσας.

Υπάρχουν αρκετές πινακίδες που παρακαλούν να μην αγγίζεις ή βγάζεις τους αστερίες έξω από το νερό γιατί πεθαίνουν όντας πολύ ευαίσθητα πλάσματα, αλλά είναι κυρίως διακοσμητικές για δυο λόγους. Ο ένας γιατί πέρα από 8 μόνο αστερίες σε ολόκληρη την κυρίως παραλία, δεν υπάρχουν άλλοι. Και ο δεύτερος γιατί πρέπει να είσαι από πάνω τους και να εξηγείς στους ανεγκέφαλους οτι τις πινακίδες κατά μήκος της παραλίας δεν τις έβαλαν για πλάκα. Αλλά πραγματικά δεν πρέπει να αγγίζουν ή να βγάζουν αυτούς τους λίγους αστερίες που απόμειναν ούτε για μια φωτογραφία. Είναι σαν κάποιος να σε βουτήξει και να σε κρατάει μέσα στο νερό μέχρι να βγάλει καλή φωτογραφία χωρίς να νοιάζεται αν θα σκάσεις! Δε θα σου άρεσε...ούτε στον αστερία αρέσει!
Είναι ζωντανά πλάσματα και όχι το ντεκόρ μας! Ας πάρετε μερικά likes λιγότερα!!

Υπάρχουν διάφορα boat tour από τη Bocas town που συνδυάζουν την παραλία με τους αστερίες μαζί με άλλα μέρη στο νησί ή και σε γειτονικά. Όμως το καλύτερο είναι να αφιερώσει κανείς μια ημέρα εδώ και μόνο και να κάνει τη διαδρομή από τη Bocas del Drago με τα πόδια. Πραγματικά πανέμορφη διαδρομή με 50 αποχρώσεις του μπλε και του πράσινου και φοίνικες σε αφθονία να ταλαντεύονται στο αεράκι του ωκεανού. Μαγεία!

Η playa las estrellas είναι από τα μέρη που η φύση σε εκπλήσσει. Σε αυτή τη μοναδική παραλία κάποτε μαζεύονταν δεκάδες γιγάντιοι αστερίες. Ακόμα όμως και χωρίς αυτούς είναι χωρίς αμφιβολία η πιο όμορφη παραλία του νησιού του Κολόμβου.

 

[turms]

δεν ξερω γιατι, αλλα οι φωτο σου μου εκαναν ενα τρελο κλικ...
ισως γιατι μου φεραν στο μυαλο εκεινο το ταξιδι στο Μεξικο...δεν ξερω
κριμα που προς το παρον δεν μπορω...ισως αργοτερα (σε καμια 15 χρονια) να μπορεσουμε να παμε....ελπιζω να αντεχω να κουβαλαω ενα back pack εκεινα τα χρονια....

 

[go2dbeach]

δεν ξερω γιατι, αλλα οι φωτο σου μου εκαναν ενα τρελο κλικ...ισως γιατι μου φεραν στο μυαλο εκεινο το ταξιδι στο Μεξικο...δεν ξερω
κριμα που προς το παρον δεν μπορω...ισως αργοτερα (σε καμια 15 χρονια) να μπορεσουμε να παμε....ελπιζω να αντεχω να κουβαλαω ενα back pack εκεινα τα χρονια....

Έτσι είμαστε όλοι οι παραλιάκηδες..κάτι παθαίνουμε όταν βλέπουμε φωτο από παραλίες
Γιατί σε 15 χρόνια? Μην απογοητεύεσαι! Ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται.
Και να σου πω, μια χαρά θα αντέχουμε. Στην Κόστα Ρίκα που ήμουν πριν από τον Παναμά, έλεγα να μην κατέβω σε έναν καταρράκτη 500 σκαλιά κάτω, γιατί φοβόμουν την ανάβαση, όταν είδα ζευγάρι στην ηλικία των γονιών μου, στα 70 τους να κατεβαίνουν μια χαρά. Η τύπισσα βούτηξε και στον καταρράκτη!
Το back pack χρόνια δεν κοιτά. Το θέμα είναι να ζούμε σε 15 χρόνια

 

[turms]

σε 15 χρονια η μικρη θα ειναι 17 στα 18...οποτε θα ξυπνησουμε ενα πρωι, και θα τους πουμε : κοιταχτε...εγω και η μανα σας πηραμε 6 μηνες αδεια...θα παμε να κανουμε ενα μεγαλοοοοοοοτα ταξιδι...
δεν εχω ιδιαιτερο προβλημα να παω και με τα παιδια παναμα...αλλα ειναι πολλα τα λεφτα...παρα πολλα...
συν οτι αδειες πρεπει να παιρνουμε οταν εχει ο μισος πλανητης...οποτε ολα γινονται ακομα πια ακριβα...

για το back pack δεν διαφωνω...στο camino γνωρισα εναν απο τις ΗπΑ...με προσπερασε στην ανηφορα και ηταν 78 χρονων...

συνεχισε την ιστορια...περιμενω πως και πως και αλλες φοτο


ΥΓ. πλεον εχω γινει βουνακιας...αλλα ενα ταξιδι στην καραιβικη μου εχει λειψει...βερμουδα σαγιοναρες και ενα mojito...(και πολυ αντιηλιακο δυστυχως)

 

[go2dbeach]

σε 15 χρονια η μικρη θα ειναι 17 στα 18...

Είμαστε σχεδόν συνομήλικοι και το μικρό σου είναι δυόμισι και το δικό μου 24 κάποιος βιάστηκε να διαιωνίσει το είδος του!
Αυτό το ταξίδι το ευχαριστήθηκα κυρίως γιατί πήγαμε μαζί με το μικρό μου
Εύχομαι κι εσύ να το καταφέρεις πολύ πιο σύντομα απ'ότι νομίζεις

 

[turms]

αχ...δυσκολο...το να παω καπου με παιδια δεν με φοβιζει (και τοσο) αλλα το οικονομικο ειναι πολυ μεγαλο εμποδιο....θα δουμε...ισως οπως ειπα σε κανα δυο δεκαετιες

 

[go2dbeach]

Η starfish beach μπορεί να είναι η πιο όμορφη παραλία του isla Colon, αλλά την πιο όμορφη όλου του αρχιπελάγους δεν την είχαμε δει ακόμα.
Δίπλα στο ξενοδοχείο μας υπήρχε ένα γραφείο που οργάνωνε τουρ για παραλίες και σνόρκελ και κλείσαμε εκδρομή για την επόμενη μέρα. Το προτίμησα γιατί όλα τα άλλα γραφεία σταματούσαν για μεσημεριανό στο ίδιο εστιατόριο στο cayo Coral και είχα διαβάσει οτι γινόταν χαμός αφού κάποιοι δεν έβρισκαν τραπέζι και έτρωγαν καθιστοί στις εξέδρες πάνω από το νερό. Το συγκεκριμένο γραφείο σταματούσε στο cayo Coral, αλλά το πρωί, για αναψυκτικό και σνορκελ όπου το απολάμβανες μόνος σου , μόνο με το δικό σου γκρουπ και για μεσημεριανό είχε έξτρα ώρα στο Cayo Zapatilla. Αν πάλι ήθελες έφερνες σάντουιτς και αναψυκτικά ή μπίρες από τα μαγαζιά της Bocas town και στα κρατούσαν σε ψυγείο στη βάρκα μέχρι να φτάσεις στο νησί.
Στις 9:00 το γκρουπ μας είχε μαζευτεί μπροστά στο γραφείο, 12 άτομα όλοι κι όλοι και ξεκινήσαμε.

Πρώτη στάση ήταν η Bahía de los delfines, γνωστή και ως Laguna Bocatorito. Είναι ένας κόλπος στην ανατολική ακτή του isla Cristóbal και όπως προδίδει το όνομα, εκεί μαζεύονται δελφίνια. Είναι σίγουρο οτι εδώ θα δεις δελφίνια τα οποία έχουν προτίμηση στη συγκεκριμένη περιοχή αφού βρίσκουν σμήνη από μικρά ψάρια, μικροσκοπικά θαλάσσια ασπόνδυλα και καλαμάρια σε αφθονία. Εκτός από τη δική μας βάρκα υπήρχε μόνο άλλη μια σε απόσταση, οι μηχανές είναι σβηστές όλη την ώρα και περιμέναμε για λίγο. Πολύ σύντομα εμφανίστηκαν 4-5 να παίζουν πολύ κοντά στη βάρκα μας και να πηδάνε ψηλά κάνοντας φιγούρα στους τουρίστες. Οι φωτογραφικές μηχανές πήραν φωτιά. Εγώ δεν πρόλαβα κανένα!
Στο σκάφος είχαμε δυο οδηγούς, και όπως μας είπαν,ο ένας μπροστά θα μας έδινε πληροφορίες στα αγγλικά και ο πίσω στα ισπανικά. Εγώ άκουγα τον ισπανόφωνο και ο junior είχε γυρίσει στον αγγλόφωνο, οπού μετά από λίγο με ρώτησε σε ποια γλώσσα μιλούσε ο οδηγός και πότε θα τα πει στα αγγλικά. Τον ενημέρωσα οτι ήδη μιλούσε αγγλικά...κρατηθήκαμε να μη γελάσουμε και γύρισε κι εκείνος στον ισπανόφωνο. Ήταν όμως πολύ καλοί και οι δύο και έκαναν τα πάντα για να έχουμε μια υπέροχη μέρα και το πέτυχαν!

Επόμενη στάση το Hollywood, μια περιοχή γεμάτη αστέρια. Πολλά αστέρια ξαπλωμένα στον αμμώδη βυθό, ήσυχα οτι κανένας δε θα τα ενοχλήσει αφού εδώ απαγορεύεται να βουτήξεις, απλά τα βλέπεις από τη βάρκα που έχει και πάλι σβηστές μηχανές και δίνει μικρές ωθήσεις κάθε τόσο για να δεις όσο πιο πολλά γίνεται. Με το έντονο πορτοκαλί και μπλε χρώμα τους ξεχωρίζουν στη Hollywood boulevard .

Εμείς που είχαμε υποβρύχια μηχανή τη βουτήξαμε στο νερό και τραβούσαμε βίντεο. Οι περισσότεροι στο γκρουπ μας απογοητεύτηκαν αφού νόμιζαν οτι θα σταματήσουμε εδώ για σνορκελ. Να πω την αλήθεια κι εγώ έτσι νόμιζα, αλλά χάρηκα που δεν επιτρέπεται..ας αφήσουμε και κάτι ήσυχο! Πολλές φορές σε αυτό το ταξίδι ένιωσα οτι οι άνθρωποι είμαστε κανίβαλοι και δε μας αξίζει η ομορφιά που μας περιβάλλει..

Επόμενη στάση Isla del Perezoso, το νησί των σλοθ. Το νησάκι κατοικείται μόνο από σλοθ σε μια περιοχή με μανγκρόβια και ψηλά δέντρα. Ούτε εδώ κατεβαίνεις, απλά ο οδηγός μανουβράρει τη βάρκα μέσα στα μανγκρόβια ψάχνοντας για τα συμπαθητικά ζωάκια.

Κοιτούσαμε στα ψηλά κλαδιά που συνήθως κατοικούν, αν και καμουφλάρονται καλά, οι οδηγοί μας εντόπισαν ένα-δύο κουλουριασμένα σε μπάλες.

Κοιμούνται 14-16 ώρες και κατεβαίνουν μόνο για τις ανάγκες τους και να τραφούν και να πιουν νερό. Τότε κινδυνεύουν από αρπακτικά ή καϋμάν αφού μπορεί να είναι δεινοί κολυμβητές αλλά στην ξηρά είναι ο ορισμός του "τα ζώα μου αργά".

Αυτό που μου έχει μείνει από την αφήγηση του οδηγού, είναι οτι αν τύχει και πέσει από το δέντρο το μωρό τους, δεν κατεβαίνουν να το πιάσουν! Ίσως γιατί τόσο αργά που κινούνται, μέχρι να κατέβουν το μωρό θα έχει ενηλικιωθεί.

Περνούσαμε δίπλα από τις ακτές του Bastimentos, από κιόσκια που λειτουργούν ως εστιατόρια.

Αμέσως μετά κατευθυνθήκαμε προς το cayo Coral για μια στάση για αναψυκτικό και λίγο σνόρκελ.

Εννοείται οτι βούτηξα πρώτη!

Το Cayo Coral είναι ένα μικρό νησάκι στα νότια του Isla Bastimentos, που περιβάλλεται από τα ζεστά νερά της καραϊβικής. Εδώ υπάρχει ένα εστιατόριο με σπεσιαλιτέ στα ψαρικά πολύ γνωστό και που σταματούν σχεδόν όλα τα τουρ.

Επίσης υπάρχουν δωμάτια για διανυκτέρευση. Η κύρια δραστηριότητα εδώ είναι το σνορκελ. Τα νερά είναι διάφανα, η ορατότητα πολύ καλή με πλούσια θαλάσσια ζωή.

Το κοραλλένιο νησί κυκλώνει πολύχρωμος κοραλλιογενής ύφαλος με αφθονία τροπικών ψαριών, κοραλλιών και σφουγγαριών συν πορτοκαλί και μπλε αστερίες.
και ψάρια...πολλά ψάρια!

Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα...το ρεύμα. Υπήρχε ένα δυνατό ρεύμα που σε παρέσυρε δυνατά και σε κούραζε πολύ γρήγορα. Ήταν τόσο δυνατό που φοβόμουν να απομακρυνθώ και να εξερευνήσω λίγο πιο μακριά από το εστιατόριο.

 

[go2dbeach]

Εγώ όμως είχα έρθει μέχρι εδώ για τα παπουτσάκια! Όχι αυτά με τις μελιτζάνες...τα άλλα με τους κοκοφοίνικες και την άσπρη άμμο.

Τα Cayos Zapatillas είναι δύο νησάκια που κάποιος τα έβγαλε από μια καρτ ποστάλ και τα πέταξε στα νότιο-ανατολικά του isla Bastimentos. Αποτελούν μέρος του ομώνυμου εθνικού θαλάσσιου πάρκου, που είναι και το πρώτο πάρκο που ιδρύθηκε στον Παναμά. Λένε ότι πήραν το όνομά τους από το φρούτο zapata που φυτρώνει στα δάση τους, ή από το σχήμα τους που θυμίζει ζευγάρι παπουτσάκια (zapatillas στα ισπανικά). Από αεροφωτογραφίες τα νησάκια φαίνονται σαν τα χνάρια κάποιου γίγαντα που περπατούσε προς το νησί Bastimentos και ο τοπικός μύθος λέει οτι τα νησιά σχηματίστηκαν όταν ο θεός κατέβηκε στη γη για να δει το δημιούργημα του και αυτά είναι τα βήματα του.

Πήγαμε στο ένα από τα δύο, στο νότιο ανατολικό νησάκι που είναι και λίγο μεγαλύτερο. Η lancha προσεγγίζει μια αμμουδιά στην ανατολική ακτή του νησιού και περνάμε ανάμεσα από δύο φοίνικες μες στο νερό..στην κυριολεξία μοιάζουν να φυτρώνουν στη θάλασσα.

Από μακριά ακόμα καταλάβαινες οτι δεν ήρθες σε συνηθισμένο νησί στην καραϊβική. Η βλάστηση φαινόταν ασυνήθιστα πυκνή. Οι φοίνικες στην κυριολεξία κρέμονταν πάνω από τα νερά σα να υπήρχε συνωστισμός βλάστησης και τα δέντρα σπρώχνονταν μεταξύ τους για να χωρέσουν στο λιλιπούτειο νησάκι, πετώντας τους πιο έξω στη θάλασσα. Οι παραλίες που κυκλώνουν σαν δαχτυλίδι το νησί όλες είναι εξαιρετικές για κολύμπι.

Με λίγη δυσκολία σε κάποια σημεία μπορείς να κάνεις το γύρο του νησιού σε 45 λεπτά - αν δε σταματάς κάθε τόσο για φωτογραφίες όπου πραγματικά πρέπει να προσπαθήσεις για να βγάλεις μια άσχημη. Μπορεί να είναι το πιο δημοφιλές νησάκι για εκδρομές, αλλά παρόλα αυτά δεν υπάρχει συνωστισμός. Μπορείς εύκολα να απομακρυνθείς και να είσαι μόνος στη δική σου παραλία. Βέβαια έπαιξε ρόλο το οτι εμείς θα σταματούσαμε εδώ για πικ νικ, ενώ την ίδια στιγμή οι άλλες βάρκες αναχωρούσαν για το cayo Coral. Ουσιαστικά κάναμε το δρομολόγιο ανάποδα από τα άλλα τουρ.

Τα νησιά δεν κατοικούνται και δεν υπάρχουν τουριστικές υποδομές, οπότε αν θέλεις να νιώσεις σαν τον Τομ Χανκς στο ναυαγό για μια ημέρα, ήρθες στο σωστό μέρος.Ο καιρός ήταν σύμμαχός μας και η ορμητική βροχή του πρωινού, έδωσε τη θέση της σε μια ηλιόλουστη ημέρα. Αφού φάγαμε ξεκινήσαμε να εξερευνήσουμε λίγο πιο μέσα.

Το νησί στο εσωτερικό του είναι άγριο και ανέγγιχτο, με τροπικά φρουτόδεντρα και πλούσια πράσινη ζούγκλα να πνίγει κάθε εκατοστό του. Ακόμα και οι κορμοί των φοινικόδεντρων είναι καλυμμένοι από μικρότερα φοινικάκια που κάνουν προσπάθεια να φυτρώσουν επάνω τους. Πραγματικά δεν το έχω ξαναδεί αυτό..σε κανένα από τα τροπικά νησιά που έχω πάει.

Λέγεται οτι το νησί ήταν αγαπημένο καταφύγιο των πειρατών και οτι κάπου έχουν θάψει τους θησαυρούς τους..Είναι τόσο άγρια η φύση και είχα επηρεαστεί τόσο που νόμιζα οτι θα δω κάποιον πειρατή με το μάτι καλυμμένο,με ξυλοπόδαρο και τον παπαγάλο στον ώμο να μετράει βήματα κοιτώντας στο χάρτη για να βρει το θησαυρό..

Το κομμάτι προς τη βόρεια ακτογραμμή είναι υπερβολικά κατάφυτο με φοίνικες, το δε έδαφος είναι γεμάτο με καρύδες και θόρυβοι από καινούργιες που έπεφταν ακούγονταν κάθε τόσο..Τα πάντα στο νησί είναι ανέγγιχτα και εκτός από μια καλύβα που ανήκει στους Ngöbe-Buglé, μια ντόπια φυλή που έρχονται για τη συγκομιδή της καρύδας, και μια γέφυρα που ισορροπεί πάνω σε πασσάλους, η φύση έχει τον κύριο λόγο.

Στην δυτική παραλία κορμοί από φοίνικες που είχαν πέσει είχαν θαφτεί και σφηνωθεί στην άμμο φτιάχνοντας φυσικά καθίσματα.

Σε μικρή απόσταση από την ακτή υπάρχει ένας ύφαλος που προστατεύει τις παραλίες και που υπόσχεται φοβερό σνορκελ, αλλά, υπάρχει κι εδώ το δυνατό ρεύμα που συνάντησα στο cayo Coral και που δυστυχώς δε σε αφήνει να πας παραμέσα για εξερεύνηση.

Τα νερά αποκαλύπτουν εκθαμβωτικές αποχρώσεις του τιρκουάζ και μοιάζουν να ταλαντεύονται μόνο από τις κινήσεις των ψαριών που τρέχουν ανάμεσα στα κοράλλια προς τον ύφαλο με το όνομα coral islands. Αλλά δεν είναι έτσι..όσο πλησιάζεις τον ύφαλο τόσο πιο δυνατό γίνεται το ρεύμα. Είχα σκοπό να πάω στα νησιά San Blas αρκετά χιλιόμετρα νοτιότερα, αλλά όχι κολυμπώντας, παρασυρόμενη από το ρεύμα, οπότε έκοψα το ξεμύτισμα στον ύφαλο.
Στη μπροστινή παραλία που παρκάρουν οι βάρκες ήταν λίγο καλύτερα.

Ευτυχώς που τα νησιά ανήκουν στο θαλάσσιο πάρκο και προστατεύονται και ελπίζω να μη γυριστεί άλλο survivor εδώ, γιατί έχουν γυριστεί αρκετά από διάφορες χώρες σε διάφορες σεζον. Πρόκειται για ενα κομμάτι από την Εδέμ που ξεχειλίζει σε αυτή τη γωνιά της καραϊβικής θάλασσας και τα νερά και το εσωτερικό τους είναι ένας μικρός παράδεισος που περιβάλλεται από φίνα ζαχαρένια άμμο και υπέροχο ύφαλο. Κι ας μην τον εξερεύνησα όπως ήθελα. Το οτι πέρασα μια ημέρα κολυμπώντας στα υπέροχα νερά και ηρέμησα μακριά από όλα κάτω από τη σκιά ενός φοίνικα στην καλύτερη παραλία αυτού του αισθητικά ευλογημένου αρχιπελάγους, είναι δώρο από μόνο του.
Η θάλασσα, οι φοίνικες και mis zapatillas στην άμμο..

Γίνεται όμως να φύγω χωρίς να δω τον ύφαλο? Ε, δε γίνεται!

 

[turms]

τι λες τωρα...τι μερος εινα αυτο