Βέλγιο Γαλλία Πολωνία Τρεις Τελικές Κρίσεις κι ένας Αμνός του Θεού.

[paefstra]

Η ιστορία αυτή δεν θα έχει γραμμική ανάπτυξη και ,φοβάμαι, θα έχει ελάχιστες πρακτικές πληροφορίες. Θα αποτελείται από απασπασματικά στιγμιότυπα τριών αγαπημένων ταξιδιών και μόνο. Ήθελα, τελειώνοντας αυτό το "οδοιπορικό" που εκτυλίχτηκε σε 3 διαφορετικές χρονιές, πάντα Πάσχα εντελώς τυχαία, να πω για τις αφορμές που έγιναν αυτά τα ταξίδια σε 3 διαφορετικές χώρες και τον σκοπό να δω κάποια συγκεκριμένα έργα ζωγραφικής. Τι να κάνουμε, άλλος ξεκινάει για το ντέρμπι, άλλος για το φαγητό, τέλος πάντων ο καθένας ό,τι τον παθιάζει. Σε μένα έτυχε να ξεκινώ για να δω εναν πίνακα.

Τα ταξίδια πραγματοποιήθηκαν ως εξής:
Στο Βέλγιο το 2014 (Ghent και Brugge)
Στην Πολωνία το 2017 (Gdansk)
Στη Γαλλία το 2018 (Beaune)

Στα επόμενα κεφάλαια θα γράφω για κάθε πόλη και καθε πίνακα χωριστά. Καθώς και πώς ξεκίνησαν όλα αυτά.
Εν τω μεταξύ, να κι ένα σουξεδάκι της εποχής των έργων, να φτιάξουμε κέφι

 

• 1
• 2
• 3
• …

  Go to chapter

  Go
• 13

Επόμενο Κεφάλαιο

1 of 13

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[paefstra]

1) Ο Αμνός του Θεού, Jan and Hubert Van Eyck, 1432

Ο Λοξίας και η Πτώση

Ο Λοξίας ήταν βιβλιοπωλέιο της Θεσσαλονίκης διανυκτερεύον στον πεζόδρομο της Ισαύρων. Τα χρόνια των πρώτων μου σπουδών αλλά και μετά μου' φαγε όλα τα δαχτυλίδια. Και τι εννοώ: μετά από το καθιερωμένο ξενύχτι έξω και κατά τη 1 (...ε, και πιο αργα μερικές φορές) το βράδυ έκανα ένα πέρασμα και έπαιρνα το βιβλίο της βραδιάς. Περιέργως είχα πάντα λεφτά γι αυτό, κάτι που δεν ήταν αυτονόητο. Ο Λοξίας είναι υπεύθυνος για το 1/3 της βιβλιοθήκης μου, νομίζω. Δεν ήμουν η μόνη, συναντιόμασταν διάφοροι ξενύχτηδες, ο ιδιοκτήτης ήταν καλός άνθρωπος και μας σύστηνε τι να διαβάσουμε. Συχνά μάλιστα πετύχαινα και ενδιαφέρουσες συζητήσεις οπότε ξεκολλούσα κάπως αργά. Τώρα έχει κλείσει και έχει γίνει ένα από τα πολλά καφέ και είναι ένας από τους λόγους που μου χαλασε η διάθεση όταν ξαναπέρασα αργοτερα από κει.

Ένα βραδυ λοιπόν αγοράζω την Πτώση του Α. Καμύ. Δεν χρειάζεται να πω πως ξενύχτησα ανατριχιάζοντας με τον ήρωα του βιβλίου. Ο Ζαν Μπατίστ Κλαμάνς, πρώην επιτυχημένος δικηγόρος, πρώην πλούσιος, πρώην καρδιοκατακτητής, γεμάτος πρώην αυτοπεποίθηση, πρώην έντιμος (χμμμ) τριγυρίζει στα μπαρ του Άμστερνταμ και αφηγείται την πτώση του σε αγνώστους. Πως ενώ ζούσε ευτυχισμένος τη μεγαλοαστική του αυταπάτη, ένα βράδυ μια γυναίκα πέφτει στον Σηκουάνα και αυτός ενώ ακούει τις κραυγές της, δεν πέφτει στο νερό την τη σώσει γιατί ήταν...πολύ κρύο. Όλα ανατρέπονται και ποτέ ξανά δεν θα είναι ο ίδιος άνθρωπος Είναι ο δικαστής- κριτής που αναθεωρεί ό.τι ήξερε ως τώρα για την ηθική , τον θάνατο, το νόημα στα πάντα, αν και διατηρεί κάμποσο από τον παθολογικό ναρκισσισμό του. Το βιβλίο βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1957.

Ένα περίεργο και ενδιαφέρον κομμάτι της πλοκής είναι ο συμβολικός ρόλος του πίνακα “ Οι Δίκαιοι Κριτές”. Πρόκειται για το 12ο πάνελ του πολύπτυχου της Γάνδης “Η προσκύνηση του Αμνού” ή “Ο Αμνός του Θεού” (Het Lam Gods ) του Βαν Άικ, έργο του 1432, το οποίο ο Καμύ “τοποθέτησε” πάνω από το μπαρ “Μέξικο Σίτυ” στην κατοχή του γοριλλα- ιδιοκτήτη στον οποίο ένας μεθυσμένος θαμώνας τον πούλησε ένα βράδυ και στόλιζε τη σάλα του ενώ από κάτω έπιναν μπεκρήδες και σωματέμποροι. Κόλλησα στη φράση “Θυμόσαστε κάποια κλοπή που έγινε στον Sint-Baafskathedraal. Ο πίνακας αντικαταστάθηκε με ένα εκπληκτικό αντίγραφο αφού ο πρωτότυπος δεν μπόρεσε ποτέ να βρεθεί”

Τι τό 'θελα να το διαβάσω αυτό; Άρχισα να ψάχνω τι ακριβώς είχε συμβεί με το πάνελ στην πραγματικότητα.

Φωτογραφία του πολύπτυχου, όχι δική μου. Θα 'ρθει κι αυτή αν και δεν έπρεπε και κόντεψα να φάω ξύλο που την έβγαλα

και οι Δίκαιοι Κριτές, κάτω αριστερά

 

[fenia42]

Ω θεοί, το σύνδρομο του Σταντάλ δια χειρός Paefstra. Καιρός ήταν να γίνει μια τέτοια ιστορία. Είχα σκεφτεί κι εγώ να γράψω παρόμοια, μα πώς όμως; Αφού βρέθηκα στην Κρακοβία και κώλωσα να πάω να δω την Cecilia, από φόβο μήπως λιποθυμήσω επί τόπου αντικρίζοντας το πανέμορφο έργο του ντα Βίντσι. Αν δε, αντικρίσω Ιερώνυμο Μπος, τότε φοβούμαι πως δε το γλιτώνω το καρδιακό.

 

[paefstra]

κώλωσα να πάω να δω την Cecilia, από φόβο μήπως λιποθυμήσω επί τόπου αντικρίζοντας το πανέμορφο έργο του ντα Βίντσι. Αν δε, αντικρίσω Ιερώνυμο Μπος, τότε φοβούμαι πως δε το γλιτώνω το καρδιακό.

Αυτά είναι για πολύ ψυχωμένους. Κι εγώ κάνω ασκήσεις θάρρους πρώτα .

 

[fenia42]

Αυτά είναι για πολύ ψυχωμένους. Κι εγώ κάνω ασκήσεις θάρρους πρώτα .

Κι εγώ Κολομβία στο Μποτέρο ήμουν άνετη. Δε ξέρω αν δω το γάμο των Αρνολφίνι πώς θα είμαι. Αγαπώ Φλαμανδούς!

 

[paefstra]

O γάμος των Αρνολφίνι είναι σπουδαίος γι' αυτήν εδώ τη μικρή λεπτομέρεια, την αντανάκλαση, χωρίς να πεφτεις κάτω από την ομορφιά των νιόπαντρων

 

[paefstra]

Η Γάνδη, 2014

Α, είναι όμορφη η Γάνδη. Κάπως γκρίζα, κι αυτή τη διαφοροποιεί από την Μπρυζ, όπως θα δούμε την άλλη μέρα. Αλλά εγώ νυστάζω αφόρητα. έχω ξυπνήσει ξημερώματα λόγω της πρωινής πτήσης με την Aegean και το κερασάκι στην τούρτα, επιλέξαμε ένα τρένο που κάνει πολλές στάσεις και τον διπλάσιο χρόνο να φτάσει από Βρυξέλλες. Νυστάζω στο τρένο, νυστάζω όταν αφήνουμε τα πράγματα στο ξενοδοχείο και εξορμούμε σφάιρα για τον Saint Bavo's Cathedral. Η νύστα μου φεύγει μόλις μπαίνουμε. Ο ναός:

Όχι κάτι πολύ εντυπωσιακό. Αλλά εκεί ήμουν για άλλο λόγο. Αριστερά μπαίνοντας είναι η είσοδος για το Altarpiece της Γάνδης. Η είσοδος νομίζω ότι τότε ήταν στα 6 ευρώ, σήμερα στα 10. Έχει μικρή ουρά, αλλα μπαίνουμε μπουλουκηδόν. Το αποτέλεσμα ήταν να μην τσεκάρουν τα εισιτήρια.
Το δωμάτιο είναι σκοτεινό, έχει πολύ κόσμο και κυριολεκτικά κυριαρχεί το πολύπτυχο. Είχα διαβάσει για τις διαστάσεις του, αλλά αν δεν το δεις δεν το πιστεύεις για τι μεγέθος πρόκειται. Έχει υπερβολικά πολύ κόσμο και πρέπει να περιμένεις στη σειρά για να πλησιάσεις περισσότερο. Με το εισιτήριο παίρνεις audio guide στα αγγλικά που επεξηγεί τις λεπτομέρειες για κάθε πάνελ. Όλο είναι προστατευμένο σε γυαλί. Θέλει κάπου μισή ώρα να ακούσεις όλη την αφήγηση. Αλλά δυστυχώς δεν επιτρέπονται φωτογραφίες, ούτε χωρίς φλας.
Το πόσο εντυπωσιακό μου φάνηκε σε μέγεθος, οι ανάλαφρες πινελιές, οι αδιανόητες λεπτομέρειες, πώς να εξηγηθούν; Αχ, να είχα μια φωτογραφία...
Ανεβάινουμε στο Belfry. Δεν θυμάμαι τιμή εισόδου, αλλά βόλευε που είχε ασανσέρ. Ωραίες φωτογραφίες της γκρίζας Γάνδης απο κει:

H Γάνδη είναι γκρίζα μα ζωντανη. Έξω απο το Δημαρχείο μια ομάδα χορευτών...κρεοπωλών παρουσιάζουν ένα δρώμενο χορεύοντας με τα τεράστια μαχαίρια τους, ντυμένοι παραδοσιακά.

Η πλατεία Δημαρχείου ακριβώς δίπλα στον Καθεδρικό

Το Δημαρχείο

Πιο πέρα στα στενάκια κυκλοφορεί ένα μπιροποδήλατο, μισθωμένο από μια τοπική μπυραρία, ξεσηκωνοντας γέλια στους περαστικούς, καθώς οι επιβαίνοντες είναι στο τσακίρ κέφι και χαλάνε κόσμο.

Το ωραιότερο σημείο της πόλης είναι η συμβολή των ποταμών της, Graslei και Koronlei.
Είναι το σημείο που συναντιούνται ντόπιοι και τουρίστες για βόλτα και χαλάρωση. Νεολάια, φοιτητές, μπύρες στα παγκάκια, μέχρι πολύ αργά το βράδυ. Περιμενα μια ψυχρή κεντροευρωπαική πόλη, αλλά εδώ η πόλη σφύζει απο ζωη.

Σε όλη την διακοπτόμενη από ημερήσιες εκδρομές διαμονή, οι βόλτες ήταν υπέροχες.

Από το κάστρο Gravesteen μόνο απ' έξω, γιατί δεν μου κίνησε την περιέργεια το εσωτερικό




Στεναχωριέμαι όταν ακούω να αδικείται τόσο πολύ μια πόλη με ένα σύντομο πέρασμα προς τη Μπρυζ, αλλά τι να κάνουμε είναι η παραγνωρισμένη συγγενής. Θα μείνουμε τρία βράδια συνεχόμενα εκεί, με ημερήσιες στη Μπρυζ και την Αμβέρσα, για να έχουμε νεανικό κλίμα και ζωή το βράδυ. Και δεν πέσαμε έξω.
Το βράδυ είναι εξίσου όμορφη:

Και ενώ ένα ακόμη κάστρο θα μου έφερνε χασμουρητά, κράτησα για την τελευταία μέρα το Vooruit, ένα αρχιτεκτονικό θάυμα χτισμένο το 1911-1914 προκειμένου να στεγάσει τη σοσιαλιστική κοοπερατίβα που θα προστατέψει του εργάτες από τα δεινά του Καπιταλισμού (...).Επίσης εκεί οι εργάτες μπορούσαν να τρωνε και να διασκεδάζουν σε χαμηλό κόστος. Σήμερα είναι χώρος τέχνης και φεστιβάλ με εστιατόριο, σινεμά, χωρους συναυλιών. Φάγαμε κιόλας εκεί, πανέμορφος χώρος με ωραία τυπάκια μέσα.
Εξωτερικα:

Και εσωτερικά, ενδεικτικές οι κωλώνες που στηρίζουν τους εξώστες αναπαριστώντας την...εργατική δύναμη:

Το πρώτο βράδυ, ταλαιπωρημένη απο την τρομακτική νύστα, μετά το φαί κατευθυνθήκαμε με τα πόδια προς το ξενοδοχείο. Στο δρόμο βλέπουμε ανθρώπους με λαμπάδες και ακουγόταν λειτουργία από τον Καθεδρικό. Φυσικά, ήταν μεγάλο Σάββατο, σχεδόν το είχα ξεχάσει. Είχε πιάσει και κρύο με ψιλόβροχο, το μόνο που ήθελα ήταν ξεκούραση.
Όμως....στην τσεπη του παλτό μου είναι το αθεώρητο εισιτήριο από το πολύπτυχο του Μυστικού Αμνού. Τρίβεται πάνω το χέρι μου επίμονα. Φυσικά και ξαναπήγα την επόμενη, πρωί πρωί, μόνη ελπίζοντας να βρω λιγότερο κόσμο.
Και εδωσα καμαρωτή το εισιτήριό μου, δεν πήρα audioguide για να γλιτώσω καμιά φάπα, και μπήκα πάλι στον χώρο. Λιγότεροι, αλλά πολλοί ιάπωνες. Το καλό με τους ιάπωνες είναι ότι είναι ήσυχοι μπροστά σε μεγάλα πολύπτυχα. Το κακό είναι ότι ακολουθούν λάθος πρότυπα, στην προκειμένη περίπτωση εμένα.
Πλησιάζοντας αργά στο πολύπτυχο σηκώνω προσεκτικά και με αυτοπεποίθηση τη φωτογραφική μηχανή. Οι γιαπωνέζοι έχουν παθει αρχικά κοκομπλόκο. Κοιτιούνται μεταξύ τους και μετά κοιτούν εμένα. Ο φύλακας πίσω στο γραφείο του με τα audioguides δεν έχει πάρει χαμπάρι, ώσπου καμια τριανταριά ιάπωνες σηκώνουν ταυτόχρονα τις φωτογραφικές κοιτώντας με και όλοι μαζί πατάμε βιαστικά κλικ. Θεωρώ ότι ο υπάλληλος πρέπει να έπαθε ελαφρύ εγκεφαλικό φωνάζοντας "ΝΟ!! ΝΟ!! ΝΟ PHOTOS, PLEASE!!:
Κατεβάζω την φωτογραφική με ύφος οσίας Μαρίας, αχ, συγγνωμη, δεν ήξερα, οι ιάπωνες με κοιτούν φονικά, και χώνομαι στο πισω μέρος του τερατώδους πολύπτυχου για ένα τελευταίο λάφυρο. Στη συνέχεια, Κυρία, κατευθύνομαι στην έξοδο.

Αν το επιχειρήσετε, ανταμείψτε τον εαυτό σας για τη βλακεία του με σοκολατάκια Υuzu, γιατί δεν θα ξανατύχει να φάτε σοκολατάκια πασπαλισμένα με φύλλα καπνού ή αποξηραμένα μανιτάρια ή κόκκινη πιπεριά

 

[paefstra]

Οι κλέφτες της ομορφιάς

Το πολύπτυχο της Γάνδης “Η λατρεία το Mυστικού Αμνού” είναι το έργο που υπέστη τις περισσότερες κλοπές στην ιστορία της Τέχνης. Και όχι μόνο: δεν υπήρχε κίνδυνος από τον οποίο δεν πέρασε. Παράλίγο να καταστραφεί από φωτιά, σχεδόν πυρπολήθηκε από Καλβινιστές, εκλάπη από τον Ναπολέοντα, δυαλύθηκε και αγοράστηκαν κομμάτια του το 1816 από τον Αγγλο συλλέκτη Edward Solly στο Βερολίνο. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμιου πολέμου κι άλλα πανελς αγοράστηκαν από τους Γερμανούς για να σωθούν ενώ επεστράφηκαν με το τέλος του πολέμου ως αποζημιωση για τα δεινά στα οποία υπέβαλλαν στη χώρα.

Διόλου περίεργο. Είναι το έργο με την μεγαλύτερη επιρροή στην Τέχνη της Δύσης, ένα έργο που ανήκει στους Παγκόσμιους Θησαυρούς. Είναι η πρώτη ελαιογραφία τόσο μεγαλου μεγέθους, ενώ ταυτοχρονα το θέμα του περιέχει όλον τον Καθολικό Μυστικισμό, τη μυθολογία του Χριστιανισμού από το Α ως το Ω.

Το 1934 δύο από τα 12 πάνελ του κλαπηκαν σε μια περίεργη υπόθεση που ακόμη μένει ανοικτή.

Την κλοπή ακολούθησε το αίτημα για επιστροφή με λύτρα ενός εκατομμυρίου φράγκων από τους ληστές. Ως ένδειξη καλής θέλησης επέστρεψαν το ένα πάνελ που απεικονίζει τον Ιωάννη Βαπτιστή (ώπα, τι δουλειά έχει εδώ πάλι ο Ζαν Μπατίστ Κλαμάνς της Πτώσης; ) Το 12ο πάνελ δεν επεστράφη, αυτό με τους Δίκαους Κριτές, αλλά παρέμεινε στην κατοχή τους.
Φαίνεται ότι ένας χρηματιστής, ο Goedertier, λίγο πριν πεθάνει εξομολογήθηκε στον δικηγόρο του ότι έχει στο συρτάρι του ένα γράμμα που αναγράφει πού βρίσκεται το πάνελ.
Τελικά δεν έλεγε τίποτε το σπουδαίο, μόνο ότι είναι θαμμένος σε σημείο που δεν κινεί υποψίες. Για καιρό η αστυνομία πίστευε ότι ο Goedertier είναι ο κλέφτης του πίνακα: μπλεγμένος σε θρησκευτικές οργανώσεις, πιθανόν να προσπάθησε με τα λύτρα να καλύψει οικονομικές ατασθαλίες των οργανώσεων που συμμετείχε. Εκτός από κάποιες λεπτομέρειες: ο Goedertier είχε πολλά λεφτά και δεν χρειαζόταν ατό το ποσό και δεύτερον, χρειάστηκαν τουλάχιστον δύο άτομα για να αφαιρέσουν το πάνελ και σκάλα, κάτι που μάλλον οδηγεί στη σκέψη ότι και άτομα σχετιζόμενα με τον Καθεδρικό ήταν στο κόλπο

Όταν ο Γκαίμπελς φτάνει στη Γάνδη για να βρει τους Δίκαιους Δικαστές και να τους παραδώσει ως δώρο στον Χίτλερ μαζί με ολο το πολύπτυχο, ειδοποιούν ότι θα σφραγίσουν τον Καθεδρικό για να τον ψάξουν. Ο επίσκοπος υποψιάζεται ότι θα κλέψουν όλο το πολύπτυχο και οργανώνει τον τρόπο να φυγαδευτεί από τον Καθεδρικό νύχτα και να κρύβεται σε διάφορα σπίτια μέχρι το τελος του Δεύτερου Παγκισμίου Πολέμου.

Κάπως έτσι το Βέλγιο αποφασίζει να στείλει το πολύπτυχο στο Βατικανό για να σωθεί.Ενώ βρίσκεται στο δρόμο για το Βατικανό, η Ιταλία συντάσσεται με τον Άξονα και τελικά Βέλγοι, Ιταλοί και Γάλλοι αξιωματούχοι υπογράφουν συμφωνία να μείνει στο Κάστρο του Pau.

Όμως ο Χίτλερ το θέλει μανιωδώς στην κατοχή του. Εικάζεται ότι ήθελε να φτιάξει το προσωπικό του υπερμουσείο με όλους τους παγκόσμιους θησαυρούς και το προόριζε ως κεντρικό κομμάτι της Συλλογής (80.000 κομμάτια αφαίρεσε ο αθεόφοβος από την Ευρώπη). Το παίρνει από το Pau και επειδή φοβήθηκε ότι δεν θα ήταν ασφαλής η φύλαξή του στο κάστρο Neuschwanstein της Βαυαρίας που το προόριζε, το έκρυψε στο αλατωρυχείο Altaussee στην Αυστρία. Από εκεί “ξεθάφτηκε” μετά την πτώση του Χίτλερ με αρκετές καταστροφές.

Από το τέλος του Δεύτερου παγκοσμίου Πολέμου έχει γίνει αναζήτηση του δωδέκατου πάνελ 10 φορές μέσα στον ναό ενώ ελέγχθηκε και με ακτίνες Χ σε βάθος 10 μέτρων. Κανένα αποτέλεσμα.

Το 1995 έγινε παράνομα εκταφή του Goedertier και εκλάπη το κρανίο του για να ζητηθούν λύτρα για την επιστρoφή του πάνελ από όποιoν το έχει στην κατοχή του. Η υπόθεση παραμένει ανοικτή.

Μια φρενήρης ιστορία κλοπών. Και πώς αλλιώς; Ποιος δεν θέλει να κατέχει την ομορφιά;
Στα 4,6x 3,5 μέτρα των διαστάσεών του απεικονίζονται περισσότερα από 100 πρόσωπα:

 

[katkats]

Που ήσουν καλέ εσύ κρυμμένη?

 

[paefstra]

Ηθελα να πιασω πρωτα ικανο αριθμο μιλιων για να ξαναγραψω ιστορια

 

[makisg]

βρε δεν λες που είστε και εσείς και μας ξεστραβώνετε.

 

[duty_free]

Ηθελα να πιασω πρωτα ικανο αριθμο μιλιων για να ξαναγραψω ιστορια

Δεν ξερο αν εχις υποψι σου ενα καπιο τριβια αλα η ετια για να εκπονισι ο Dr. Yamuka την μελετι δια τις οπιας απεδιξε ότι ο εγκεφαλος τον γινεκον ινε μικροτερος τον ανδρον με ο,τι αφτο σινεπαγετε, ηταν ι αναγνοσι τις πτοσεος. Ιχε νιοσι πολι ενοχικα, με το σοκ μαλιστα να τον κανι να απομονοθι για μεγαλο διαστιμα. Κατοπιν, εντελος λιτροτικα, απολογιτικα κε σε ρυθμυς ξεπνοα εξυθενοτικυς, συνεταξε τιν βραβεφθισα με νομπελ μελετι για το εν λογο εργο τυ 101% ιπερτιμιμενυ γαλυ φιλοσοφυ.

Αφινο παραδιπλα καθε μπομποδι φοτογραφια, στομφοδι νιξι, πολιλογαδικι αναφορα σου σε ο,τι παραθετις για να τονισο οτι μπορι να μενυμε λακαμαδες ενοπιον ταξιδιον σε γεες τυ πιρος, σε απινες ανατολινες, σε ανο τυ αρκτικυ κικλυ αλα η Μπριζ gamee κε δερνι.

Πος το ελεγε ο γυντι αλεν στο take the money and run (ι στο bananas?) για μια γκομενα τυ;

Ιταν τοσο ομορφι που μυ ερχοταν εμετος!

Ετσι κε ι Μπριζ!