Yorgos
Member
- Μηνύματα
- 9.666
- Likes
- 50.513
- Επόμενο Ταξίδι
- Umhlanga
- Ταξίδι-Όνειρο
- Περού τότε, τώρα, πάντα
:
1.Γενικώς, πού πήγαμε, τι κάναμε:
Το Μάλι πρωτοεμφανίστηκε ως σκέψη μετά τη γνωριμία με τον Τομ, πριν πάνω από 10 χρόνια. Το γεγονός ότι θα είχα έναν άνθρωπο εκεί που ξέρει τη χώρα απέξω κι ανακατωτά ήταν ένα πολύ ισχυρό συν και ουσιαστικά το όλο ταξίδι στη Δυτική Αφρική «χτίστηκε» γύρω από το Μάλι, που έτσι κι αλλιώς αναμενόταν να είναι και η χώρα με τα περισσότερα αξιοθέατα.
Εισήλθαμε στη χώρα δια της τεθλασμένης, δηλαδή όχι από τα χιλιομετρικώς οικονομικότερα σύνορα του Kouri, αλλά από το –τραγικό- Sikasso. Βίζα είχαμε από πριν (φυσικά μας υπερχρέωσαν οι Μπουρκιναμπέ της μαλινέζικης πρεσβείας στο Ουαγκαντούγκου) κι ακολούθησε ένα επικό ταξίδι μέχρι το Sevare, όπου και κατορθώσαμε να συναντηθούμε με το Βρετανό Τομ, την πολιτογραφημένη Γερμανίδα αλλά ουσιαστικά Ρωσίδα Άννα και τον υπερπολύτιμο Ντρα, φίλο του Τομ από τη δεκαετία του ’90 και γηγενή Dogon, ο οποίος άλλαξε και τη ροή –και την ποιότητα- του ταξιδιού.
Ακολούθησε μια άλλη επεισοδιακή είσοδος στη Djenne, ενοικίαση ιδιωτικής πιρόγας για την πάρτη μας και διαδρομή έμπνευσης Ντρα από τελείως «παρθένους» παραπόταμους (δεν ακολουθήσαμε τις υδάτινες διαδρομές που προτείνουν οι οδηγοί) προς το Mopti, και οι τα όσα ζήσαμε στα χωριά που οι άνθρωποι δεν είχαν ξαναδεί λευκούς μπαίνουν εύκολα στο top-10 όλων των ταξιδιωτικών μου εμπειριών όλων των εποχών, όσο κι αν πολλές από αυτές ήταν σκληρές. Ακολούθησε το πολυήμερο trek στη χώρα των Dogon, όπου πάλι αποφασίσαμε μαζοχιστικά να μην κάνουμε απλά την «εύκολη» διαδρομή από τα χωριά που συνιστούν οι οδηγοί από τα οποία περνάνε συνήθως οι trekkers, αλλά να την εμπλουτίσουμε με πιο απομακρυσμένα χωριά, πράγμα το οποίο σήμαινε πως έπρεπε να ανεβοκατεβαίνουμε το γκρεμό σχεδόν καθημερινά, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τα ποδαράκια μας, αλλά αποζημιωθήκαμε με το παραπάνω (βλέπε απρόοπτα), αφού είδαμε αρχέγονους χορούς, γεννητούρια τριδύμων, εκπληκτικά αυθεντικές εικόνες αλλά και ανθρώπους (κυρίως παιδιά και γέρους) να πεθαίνουν από την πείνα.
Κι εκεί που νομίζεις ότι η καλή εβδομάδα ήταν η πρώτη, ή μάλλον η δεύτερη, ίσως να είναι η τρίτη, το Μάλι είναι ανεξάντλητο… Παρά τις αρχικές αντιρρήσεις των Ντρα και Τομ, ο πρώτος μας βρήκε άνθρωπο που ήταν διατεθειμένος να μας πάει στο Τιμπουκτού, μια από τις πιο απομονωμένες πόλεις της ηπείρου επί αιώνες, παρά το ότι μόλις δύο εβδομάδες νωρίτερα ένοπλοι είχαν απαγάγει επιβάτες τζιπ στη διαδρομή. Και μετά το Τιμπουκτού, πήγαμε για trekking σε κάτι τοπία α λα Monument Valley, γνωρίσαμε ανθρώπους περίεργους, εντυπωσιακούς, επισκεφθήκαμε μια-δυο ενδιαφέρουσες πόλεις για να «χωνέψουμε» τις εικόνες των προηγούμενων εβδομάδων στο Μπαμάκο, που με κράτησε πολύ περισσότερο από το αναμενόμενο… μάλλον επειδή ήταν καλό στη χώνεψη (τρελό φαγητό).
2.Απρόοπτα:
Όλο το ταξίδι στο Μάλι απρόοπτο ήταν… Τουλάχιστον αυτό – ως επί το πλείστον – ήταν «με την καλή έννοια», που λέει και ο Ψινάκης.
Στην είσοδο στη χώρα είχαμε… μιάμιση μέρα μαραθώνιο με έναν απατεώνα ταξιτζή, μια διαμονή ωρών σε μια πόλη όπου κανείς δε μιλούσε Γαλλικά, κανείς δεν ήξερε πού είναι η στάση του λεωφορείου και τελικώς φύγαμε με… ΡΕΟ για το επόμενο απίθανο χωριό, μέχρι να βρούμε τελικά ένα λεωφορείο για το τιμημένο Sevare, το οποίο σταματούσε για να προσευχηθούν οι επιβάτες, μετά για να δαρθούν, μετά για να ξαναπροσευχηθούν, να κατουρήσουν, να τσακωθούν, να ξαναμαναπροσευχηθούν, να… μαγειρέψουν στην άσφαλτο, να ελεγχθούν από το στρατό, να δουν ένα ροντέο (!), να ματαπροσευχηθούν, να φάει πρόστιμο ο οδηγός, να φτιάξουν μια βλάβη μετά από τέσσερις ώρες επισκευών και να ξαναελεγχθούμε από την τροχαία που αποφάσισε ότι είμαστε υπεράριθμοι (σώπα! μέχρι και στην οροφή είχαμε κόσμο) και να συλλάβουν τον οδηγό…μετά την προσευχή βεβαίως. Το ότι φτάσαμε στο Sevare και βρήκαμε τους άλλους τρεις, που μας περίμεναν για πάνω από μία ημέρα, το θεωρώ μεγάλη επιτυχία.
Η είσοδος στη Djenne είχε πλημμύρα, πέσαμε στον ετήσιο αγώνα κωπηλασίας όπου οι οπαδοί των διαγωνιζόμενων ομάδων πυροβολούσαν με κάτι μουσκέτα του 1850 και με κούφαναν (κυριολεκτικά, για καμιά ώρα δεν άκουγα τίποτε και νόμιζα πως μου έσπασαν το τύμπανο), μετά είχε πανηγύρι όπου έραναν πολιτικούς και δεκάδες συγκροτήματα παρέλαυναν επί ώρες υπό τους ήχους των πυροβολισμών (αμάν πια!), αλλά οι μαγικές εικόνες ήταν η προετοιμασία για την αγορά, όπου δεκάδες πιτσιρίκια πέρασαν το βράδυ σκάβοντας στην άμμο προκειμένου να βυθίσουν τα παλούκια που θα στήριζαν τους πάγκους της επόμενης ημέρας.
Η αγορά της Djenne ήταν καλούτσικη, αλλά ουδεμία σύγκριση με άλλες –πιο πρωτόγονες- στο Νίγηρα ή σε μικρά παραποτάμια χωριά του Μάλι, μπήκαμε στο –υποτίθεται απαγορευμένο- ιστορικό τζαμί, κοιμηθήκαμε σε μια ταράτσα με θέα πέντε αστέρων, ένας κουρέας κατάλαβε λάθος και με κούρεψε τελείως γουλί με αποτέλεσμα να έχουν περάσει σχεδόν τέσσερις μήνες και να μην έχει χρειαστεί να ξανακουρευτώ, αλλά τα κλου ξεκίνησαν την επόμενη μέρα με την πιρόγα…
Πήραμε παραπόταμους του Μπάνι, είδαμε μέρη που δε θα ξεχάσω ποτέ, εγκύους που έκλαιγαν για να μας αγγίξουν διότι θεωρούσαν πως έτσι θα ευλογηθεί το παιδί τους, κοιμόμασταν σε σχολεία υπό το βλέμμα δεκάδων παιδιών που μας κοιτούσαν σαν εξωγήινους, είδα φτώχεια που δεν είχα φανταστεί ποτέ, μια μάνα να με παρακαλάει να κάνω καλά το παιδί της που είχε σκουλήκια στα μάτια, μείναμε σε στάβλο για να γλιτώσουμε από τη βροχή και μετά το χωριό δεν μας άφηνε να φύγουμε, μωρά που έκλαιγαν στη θέα λευκών, χωριά όπου δεν είχαν δει ποτέ γιατρό, φάρμακα ή δάσκαλο, φυλές με τις οποίες δεν κατάφερε να συνεννοηθεί ούτε ο πολύγλωσσος σε διαλέκτους της χώρας Ντρα, εκατοντάδες άτομα να μας εκλιπαρούν να προσαράξουμε στο χωριό τους, χάσαμε δυο χρυσά δόντια του Ντρα και τα βρήκαμε στη λάσπη μέσα στο νερό με τη βοήθεια ενός ολόκληρου χωριού, μια ολόκληρη κοινότητα μας αποχαιρέτησε με δάκρυα στα μάτια επειδή φεύγαμε… φιλοξενία μαγική και φτώχεια απερίγραπτη μαζί με τοπίο την όαση νερού των παραποτάμων του Νίγηρα, κοιμώμενοι σε βράχια, παραλίες και πρωτόγονα σχολεία υπό το γεμάτο απορία βλέμμα παιδιών και ενηλίκων που μας ακολουθούσαν ακόμη και στην τουαλέτα. Έχω νιώσει πολλές φορές εξωγήινος, αλλά ποτέ τόσο. Έχω νιώσει πολλές φορές ένοχος που έχω να φάω, αλλά πρώτη φορά αποφασίσαμε να τρώμε στη μέση του ποταμού, μακριά από τα μάτια των ντόπιων που πεθαίνουν από ασιτία. Ζω σε μια χώρα που οι άνθρωποι μοιράζονται τα λίγα που έχουν και που αποτελεί υπόδειγμα αλληλεγγύης, αλλά δεν είχα ξαναδεί ανθρώπους να μοιράζονται κι αυτά που ΔΕΝ έχουν… Χωριά ανθρώπων ολόγυμνων, «κουζίνες» από άλλον αιώνα, χωριά από λάσπη, κρεβάτια από φύλλα, άνθρωποι που πουλάνε αρχαιολογικά κειμήλια με αντάλλαγμα σαγιονάρες, κοινότητες ξεχασμένες από το Θεό όπου το 50% των παιδιών πεθαίνει πριν φτάσει τα 5 χρόνια, αλλά όλοι χαμογελούν αν δεν κοιτούν με απορία τους τέσσερις λευκούς που ακολουθούν ένα συμπατριώτη τους σε στενά από τούβλα λάσπης. Μαγικό ταξίδι, με αγορές όπου ο κόσμος ακόμη κάνει ανταλλαγές αντί για αγοραπωλησία, όπου οι κλέφτες τιμωρούνται με λιώσιμο των χεριών τους κάτω από τις ρόδες αυτοκινήτων και οι γυναίκες κάνουν τατουάζ γύρω από τα χείλη…
Το Dogon δεν ήταν λιγότερο μαγικό. Βρεθήκαμε εκπληκτικά μόνοι μας σε μια περιοχή που δικαίως υπό κανονικές συνθήκες αποτελεί πόλο έλξης trekkers από παντού στον κόσμο… Γνωρίσαμε έναν από τους δύο σοφούς των Dogon, μείναμε στο χωριό του Ντρα, είδαμε εκπληκτικά τοπία, επισκεφθήκαμε ένα πανέμορφο χωριό όπου οι ηλικιωμένοι πέθαναν από την πείνα δυο εβδομάδες προτού φτάσαμε, κοιμηθήκαμε κάτω από δέντρα, σε ταράτσες αρχαίων κτιρίων, δίπλα σε ποτάμια με παραδοσιακούς ψαράδες, μας υποδέχθηκαν σε παντελώς άγνωστο χωριό όπου γιόρταζαν τη γέννηση τριδύμων μεθυσμένοι, συμμετείχαμε στη συλλογή βρώμης με πρωτόγονα εργαλεία τραγουδώντας μελωδίες αιώνων, χαιρετιόμασταν με ανθρώπους που ξεπρόβαλλαν από φυτείες καλαμποκιού όπου περπατούσαν επί μέρες για να φτάσουν σε κάποια από τις φανταστικά πολύχρωμες αγορές, γνωρίσαμε ανθρώπους που αλείφουν τις γυναίκες τους με λιωμένο δέρμα μπαμπουίνου για να ιαθούν από τον καρκίνο του μαστού, μυηθήκαμε στην τοπική μυθολογία από τον συγκινητικό Ντρα, σφίγγες τσίμπησαν δύο από εμάς (εμένα και τον… οσιομάρτυρα Τζόρντι) στο μάτι με αποτέλεσμα να μη βλέπει τίποτε από το ένα μάτι λόγω πρηξίματος, είδαμε καταρράκτες, ανεβήκαμε σκαλωσιές, μείναμε σε ένα χωριό… των Φλίντστοουνς, είδαμε χωριά ανιμιστών με δρόμους όπου απαγορεύεται να τους περάσει κανείς ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και…την εμμηνόπαυση, σκοτώσαμε ένα σκορπιό επικών διαστάσεων, βαρεθήκαμε να τρώμε συνεχώς κους κους και ρύζι (τι να ζητήσεις σε μια χώρα που οι άνθρωποι τρώνε μια φορά την ημέρα… αν είναι τυχεροί; ), κάψαμε τις πατούσες μας στην άμμο αφού περάσαμε ένα ποτάμι ξιπόλητοι και χοροπηδούσαμε μέχρι να βρούμε ίσκιο, συμμετείχαμε σε διαγωνισμό χορού με τους ντόπιους κάτω από την πανσέληνο και πάθαμε την πλάκα μας με την εναλλαγή τοπίων, αναπολώντας πάντως το ρεύμα και τον πολιτισμό που στερηθήκαμε για 10 μέρες.
Στο Τιμπουκτού ο Τομ έπαθε μόλυνση στο αίμα, είδε τις φλέβες του να γίνονται πράσινες και μας οδήγησαν στη μοναδική κλινική της ξεχασμένης πόλης όπου οι μόνοι εναπομείναντες (οι των ΜΚΟ την έκαναν όταν ξεκίνησαν οι απαγωγές) γιατροί ήταν (φυσικά) οι Κουβανοί, που έστησαν πάρτι που βρήκαν άνθρωπο «από την πατρίδα», άνθρωποι που άφησαν τις οικογένειές του για να πάνε στο πουθενά της Αφρικής εθελοντικά για να τα βάλουν με το AIDS, τον αναλφαβητισμό, την πολιομυελίτιδα, την Αλ Κάιντα και… τις μαντίλες («όλα αντέχονται… αλλά έχω να δω γυναικεία μπούτια ενάμιση χρόνο ρε σύντροφε! Ούτε ένα καυτό σορτς αυτές οι μουσουλμάνες;»). Χώρια που με γλίτωσαν κι εμένα από μόλυνση, αφού λόγω υγρασίας οι πληγές από το ατύχημα δεν έκλειναν και με τις μύγες να κάνουν πάρτι ελλείψει καυκάλου, λίγο ήθελα να πάθω ζημιά.
Μαγική πόλη και το ξεχασμένο Τιμπουκτού, όπου ψαχουλέψαμε έγγραφα εκατοντάδων ετών, φάγαμε σε έναν κήπο δίπλα σε κάποιον που ακόνιζε μαχαίρια, είδαμε πιτσιρίκια να πετάνε πέτρες στους σκλάβους γελώντας, είδαμε άλλο ένα μεγαλομανές δημιούργημα του Καντάφι, ανατρίχιασα επισκεπτόμενος τα μέρη όπου κατέλυσαν μερικοί από τους παιδικούς μου ήρωες.
Τα τοπία στο Hombori ήταν απρόσμενα, κάναμε trekking και ανάβαση σε βαθμό εξάντλησης, αλλά άξιζε τον κόπο μέχρι και η τελευταία σταγόνα ιδρώτα (ο Ντρα φυσικά δεν ίδρωσε…), κυλήσαμε σε κόκκινους αμμόλοφους, είδαμε τα πόδια μας να γεμίζουν στρογγυλές τσουκνίδες (ο Ντρα φυσικά όχι…), για να καταλήξουμε στο Segou, όπου μας ξενάγησε ένας… εξαδάκτυλος, είδαμε μια υπεραιωνόβια χελώνα να βασανίζεται λόγω απίστευτων δεισιδαιμονιών και φάγαμε μια πίτσα που –μετά από πολλές ημέρες κους κους- μας φάνηκε τριών αστέρων Michelin.
Απρόσμενη έκπληξη το φαγητό στο Bamako, απίστευτη διεθνής κουζίνα σε τιμές… Μάλι, εμ τον γευσιγνώστη Τομ να δίνει τα ρέστα του. Έχοντας αποχαιρετίσει τον Τζόρντι και την Άννα, πριν αποχαιρετίσω τον Τομ βρέθηκα να βλέπω στις ειδήσεις πως η χώρα στην οποία κατευθυνόμουν (Γουινέα) όδευε στα πρόθυρα του εμφυλίου πολέμου, με ανθρώπους να σφάζονται μπροστά στην οθόνη του Μαλινέζου οικοδεσπότη μας… Αν δεν είχα δει τις ειδήσεις, μπορεί και να ήμουν εγώ η είδηση της επόμενης ημέρας…
3.Μας άρεσε:
Το πόσο παρθένα, αυθεντική, απρόβλεπτη, είναι η χώρα. Αρχέγονες πρακτικές, φυλές, γλώσσες, μεγάλη ποικιλία τοπίων και πολιτισμών, μυστικιστικό το Τιμπουκτού, ξεπέρασαν τις προσδοκίες οι Dogon, τα ίδια και καλύτερα οι επιλογές σίτισης στο Μπαμάκο, ενδιαφέροντα τα αρχαία, απίστευτος ο κόσμος στις μη τουριστικές περιοχές, το πόσο ασφαλείς νιώθαμε παντού, ο Ντρα, η παρέα, η αίσθηση ότι πατάς χώματα ιστορικά κι όχι χτεσινά, το ανθρώπινο μωσαϊκό, οι αγορές, τα χρώματα, οι μυρωδιές, το –επιτέλους- χαμηλό κόστος, οι εκπληκτικές παλιές βιβλιοθήκες, η αρχιτεκτονική σε πολλά σημεία, η φοβερή μουσική παντού, τα χαμόγελα, που οι τουρίστες ήταν το 1/10 αυτού που περιμέναμε.
4.Δεν μας άρεσε:
Το πόσο εγκαταλελειμμένοι ζουν εκατομμύρια άνθρωποι, οι κολλιτσίδες (χωρίς το Ντρα σε τουριστικές πόλεις τύπου Μόπτι θα είχα τσακωθεί), οι σφίγγες, η άμμος που διέλυσε τη μηχανή μου με αποτέλεσμα όλες οι φωτογραφίες να βγαίνουν πουά, η έλλειψη ζεστού νερού σχεδόν σε όλο το ταξίδι, η ζέστη, τα μάλλον απογοητευτικά μουσεία, η αγορά της Djenne (έχει τόσες πιο εντυπωσιακές η χώρα που δεν καταλαβαίνω το χαμό), τα απερίγραπτα λεωφορεία (το λέω εγώ που έχω αντοχές…), τα προβλήματα στη συνεννόηση, τα προβλήματα υγείας (λοίμωξη ο ένας, μόλυνση ο άλλος, σφίγγες από δω, διάρροια από κει, μόλυνση στο αίμα και για επιστέγασμα κι ένας ανεξήγητος πυρετός), η πρεσβεία της Μαυριτανίας (είπαμε να υπερχρεώνουμε, αλλά όχι κι έτσι), ο απαράδεκτος κουρέας που με έκανε γλόμπο, μερικοί ταξιτζήδες.
5.Βαθμολογία:
· Αρχαία 2
· Αρχιτεκτονική 6
· Φαγητό 6
· Φύση 7
· Άνθρωποι 8
· Κόστος 8
· Ποικιλία 7
· Αυθεντικότητα 10
· Μοναδικότητα 7
· Ασφάλεια 8
ΣΥΝΟΛΟΝ: 69, κατατάσσεται στη 17η θέση της σχετικής λίστας (ισοβαθμεί με άλλες δύο χώρες). Χωρίς αμφιβολία, είναι μεγάλη επιτυχία η είσοδος στην εικοσάδα (από τις δεκάδες χώρες που δεν έχω επισκεφθεί αμφιβάλλω αν θα το καταφέρουν πάνω από 5 ακόμη), για μια χώρα που δεν έχει και σπουδαία πράγματα από αρχαιολογία (η μόνη άλλη που το κατάφερε είναι η Ιαπωνία). Το Μάλι είναι ο πραγματικός λόγος για να πάει κανείς στη Δυτική Αφρική κατά τη γνώμη μου. Για να είμαστε ειλικρινείς, αν δεν είχαμε μαζί τον Τομ (το ότι μιλάει μια-δυο τοπικές γλώσσες βοηθούσε πολύ) και φυσικά τον γίγαντα Ντρα, μάλλον θα είχαμε δει πολύ λιγότερα και δε θα την είχαμε απολαύσει τόσο. Το ότι ήμασταν πέντε αντί για δύο σίγουρα έπαιξε ρόλο στη διάθεση (από το Μάλι κι έπειτα ταξίδευα μόνος με ό,τι περιορισμούς συνεπάγεται αυτό), τις δυνατότητες να μοιραστούμε κόστος και εμπειρίες και φυσικά σε μια παρέα ξεπερνώνται πολύ πιο εύκολα ανησυχίες και προβλήματα. Μπορεί ο Νίγηρας να ήταν η (αναμενόμενη σε κάποιο βαθμό) έκπληξη του ταξιδιού, αλλά το Μάλι ήταν το κλου, ξεπέρασε κι αυτό τις προσδοκίες. Μετά την Αιθιοπία, είναι η δεύτερη εντυπωσιακότερη από τις 12 αφρικανικές χώρες που έχω επισκεφθεί και δυστυχώς αμφιβάλλω ότι θα βρεθεί κάποια να τις ξεπεράσει (αν ηρεμήσει καμιά μέρα το Κογκό, θα δούμε).
Ακολουθούν φωτογραφίες, ζητώ υπομονή για την ταχύτητα και κατανόηση για τις… κόκκινες γραμμούλες με την ημερομηνία λήψης…
Βαρκάρης κατά την είσοδό μας στη Djenne.
Κουτσομπολεύοντας στη βρύση του χωριού.
Αυτοί οι ενοχλητικοί με τα μουσκέτα.
Μονόχρωμα κτίρια, πολύχρωμα ρούχα, Djenne.
Μάνα και παιδί, Μάλι.
Τατουαρισμένα στόματα, γυναίκες Peul.
Μια από τις χαρές του να κοιμάσαι στις ταράτσες των Dogon: Σε ένα από τα χωριά χωρίς νερό, ξυπνήσαμε το πρωί από τα ρυθμικά τραγούδια των γυναικών που περπατούσαν τα 2,5 χιλιόμετρα προς την κοντινότερη πηγή νερού για να γεμίσουν τους κουβάδες τους.
Στα παραποτάμια χωριά, ό,τι κι αν κάναμε, μας ακολουθούσαν. Παιδιά που μας κοιτούσαν όλο απορία (1), οικογένειες που χειροκροτούσαν ρυθμικά όταν είδαν ότι η Άννα μπορεί να χρησιμοποιεί τα τεράστια γουδοχέρια όσο και οι ντόπιες (2, έτσι κι αλλιώς οι άντρες δεν κάνουν και καμία δουλειά), ακόμη και γυναίκες που με ακολουθούσαν πεισματικά όταν πήγαινα να ανταποκριθώ στα καλέσματα της φύσης, εμφανιζόμενες ακόμη και πίσω από τοίχους (3) με αποτέλεσμα να χρειάζομαι τη βοήθεια του αρχηγού του χωριού για να μπορέσω να αφοδεύσω με την ησυχία μου... Ακόμη και ο ΜΑλινέζος Ντρα ξυπνούσε κι έβγαινε από τη σκηνή του για να βρει τον εαυτό του να παρακολουθείται από παιδάκια που τον χειροκροτούσαν όταν ξυπνούσε... Περιττό να περιγράψω τα βλέμματα των παιδιών όταν έβλεπαν τον Τομ να τους απαντά σε άπταιστα Bambara...
Αρκετά μεγάλη η ποικιλία των τοπίων στη χώρα…
Τα τοπία α λα Monument Valley στο Hombori (1) που μας προκαλούσαν να κάνουμε αναρρίχηση (κάναμε και πρέπει να έκαψα πολλές θερμίδες), χαράδρες (2) που καταλήγουν στην πατρίδα των Dogon, όπου ποτάμια διασχίζουν πράσινες κοιλάδες (3) και ομάδες από ντόπιες ξεπροβάλλουν μεταφέροντας καλάθια με τις μπουγάδες που θα κάνουν στις όχθες του ποταμού τραγουδώντας (4 & 5). Το σκαρφάλωμα είναι κοπιαστικό, αλλά προσφέρει καταπληκτική θέα (6). Στα ποτάμια, βλέπει κανείς ορυζώνες, νησιά με μοναχικά δέντρα (7) και γυναίκες που ξυπνούν το χάραμα για να διασχίσουν το ποτάμι μεταφέροντας τα προϊόντα τους (8). Αλλού, τα παιδία παίζει σε κόκκινους αμμόλοφους (9), την ώρα που ανήλικοι αναβάτες καμήλας επιστρ’εφουν από το σχολείο με επιβλητικό backdrop (10).
Φωτογραφία (2).
Φωτογραφία (3)
Φωτογραφία (4).
Φωτογραφία (5).
Φωτογραφία (6).
Φωτογραφία (7).
Φωτογραφία (8).
Φωτογραφία (9).
Φωτογραφία (10).
Σε όλες τις χώρες που πήγαμε, επικρατούσε Obamania, πουθενά όμως τόσο όσο στο Μάλι. Τα μπλουζάκια με τον Ομπάμα (1) ήταν τα δημοφιλέστερα μετά από εκείνα της Μπαρτσελόνα, όλοι –ακόμη και στα πιο απίθανα χωριά- ήξεραν πως είναι ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ (ακόμη και άνθρωποι που εκ των υστέρων διαπιστώσαμε πως δεν ξέρουν τι είναι οι ΗΠΑ!), ο Ντρα μας είπε πως την τελευταία Παρασκευή πριν τις αμερικάνικες εκλογές έγινε παναφρικανική προσευχή στα τζαμιά της ηπείρου με… αίτημα προς τον Αλλάχα να κερδίσει ο Ομπάμα, ενώ ακόμη και στις πιο παραδοσιακές αγορές ο κόσμος έδινε φασόλια και ψάρια για να αγοράσει μπλούζες, ζώνες… ακόμη και σώβρακα (2) με το όνομα “Barack Obama” τυπωμένο πάνω…
Η Άννα βγάζει φωτογραφίες μερικά από τα άπειρα παιδάκια που μας κυνηγούν (1), τα οποία περιμένουν με αγωνία να δουν το πρόσωπό τους στην οθόνη της φωτογραφικής της μηχανής (2). Σε άλλες περιπτώσεις, κολυμπούν μέχρι την πιρόγα μας, γαντζώνονται από αυτήν κοιτώντας μας όλο περιέργεια (3), μας αποχαιρετούν με αλαλαγμούς (4) ή απλά μας ακολουθούν κάνοντας τους κλόουν (5). Δυστυχώς υπήρχαν και θλιβερές εικόνες: παιδιά με πολιομυελίτιδα, εμφανή προβλήματα μόλυνσης, φουσκωμένες κοιλιές από την πείνα και πεντάχρονα που περπατούν χιλιόμετρα μεταφέροντας κουβάδες με νερό ή καυσόξυλα, αντί να παίζουν με τους συνομήλικούς τους.
Φωτογραφία (2).
Φωτογραφία (4).
Φωτογραφία (3)
Καλά, έχασα το μέτρημα, αλλά οι 5 με τα παιδάκια ας μπουν μαζί, θενκ γιου.
Φωτογραφία (5...νομίζω).
1.Γενικώς, πού πήγαμε, τι κάναμε:
Το Μάλι πρωτοεμφανίστηκε ως σκέψη μετά τη γνωριμία με τον Τομ, πριν πάνω από 10 χρόνια. Το γεγονός ότι θα είχα έναν άνθρωπο εκεί που ξέρει τη χώρα απέξω κι ανακατωτά ήταν ένα πολύ ισχυρό συν και ουσιαστικά το όλο ταξίδι στη Δυτική Αφρική «χτίστηκε» γύρω από το Μάλι, που έτσι κι αλλιώς αναμενόταν να είναι και η χώρα με τα περισσότερα αξιοθέατα.
Εισήλθαμε στη χώρα δια της τεθλασμένης, δηλαδή όχι από τα χιλιομετρικώς οικονομικότερα σύνορα του Kouri, αλλά από το –τραγικό- Sikasso. Βίζα είχαμε από πριν (φυσικά μας υπερχρέωσαν οι Μπουρκιναμπέ της μαλινέζικης πρεσβείας στο Ουαγκαντούγκου) κι ακολούθησε ένα επικό ταξίδι μέχρι το Sevare, όπου και κατορθώσαμε να συναντηθούμε με το Βρετανό Τομ, την πολιτογραφημένη Γερμανίδα αλλά ουσιαστικά Ρωσίδα Άννα και τον υπερπολύτιμο Ντρα, φίλο του Τομ από τη δεκαετία του ’90 και γηγενή Dogon, ο οποίος άλλαξε και τη ροή –και την ποιότητα- του ταξιδιού.
Ακολούθησε μια άλλη επεισοδιακή είσοδος στη Djenne, ενοικίαση ιδιωτικής πιρόγας για την πάρτη μας και διαδρομή έμπνευσης Ντρα από τελείως «παρθένους» παραπόταμους (δεν ακολουθήσαμε τις υδάτινες διαδρομές που προτείνουν οι οδηγοί) προς το Mopti, και οι τα όσα ζήσαμε στα χωριά που οι άνθρωποι δεν είχαν ξαναδεί λευκούς μπαίνουν εύκολα στο top-10 όλων των ταξιδιωτικών μου εμπειριών όλων των εποχών, όσο κι αν πολλές από αυτές ήταν σκληρές. Ακολούθησε το πολυήμερο trek στη χώρα των Dogon, όπου πάλι αποφασίσαμε μαζοχιστικά να μην κάνουμε απλά την «εύκολη» διαδρομή από τα χωριά που συνιστούν οι οδηγοί από τα οποία περνάνε συνήθως οι trekkers, αλλά να την εμπλουτίσουμε με πιο απομακρυσμένα χωριά, πράγμα το οποίο σήμαινε πως έπρεπε να ανεβοκατεβαίνουμε το γκρεμό σχεδόν καθημερινά, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τα ποδαράκια μας, αλλά αποζημιωθήκαμε με το παραπάνω (βλέπε απρόοπτα), αφού είδαμε αρχέγονους χορούς, γεννητούρια τριδύμων, εκπληκτικά αυθεντικές εικόνες αλλά και ανθρώπους (κυρίως παιδιά και γέρους) να πεθαίνουν από την πείνα.
Κι εκεί που νομίζεις ότι η καλή εβδομάδα ήταν η πρώτη, ή μάλλον η δεύτερη, ίσως να είναι η τρίτη, το Μάλι είναι ανεξάντλητο… Παρά τις αρχικές αντιρρήσεις των Ντρα και Τομ, ο πρώτος μας βρήκε άνθρωπο που ήταν διατεθειμένος να μας πάει στο Τιμπουκτού, μια από τις πιο απομονωμένες πόλεις της ηπείρου επί αιώνες, παρά το ότι μόλις δύο εβδομάδες νωρίτερα ένοπλοι είχαν απαγάγει επιβάτες τζιπ στη διαδρομή. Και μετά το Τιμπουκτού, πήγαμε για trekking σε κάτι τοπία α λα Monument Valley, γνωρίσαμε ανθρώπους περίεργους, εντυπωσιακούς, επισκεφθήκαμε μια-δυο ενδιαφέρουσες πόλεις για να «χωνέψουμε» τις εικόνες των προηγούμενων εβδομάδων στο Μπαμάκο, που με κράτησε πολύ περισσότερο από το αναμενόμενο… μάλλον επειδή ήταν καλό στη χώνεψη (τρελό φαγητό).
2.Απρόοπτα:
Όλο το ταξίδι στο Μάλι απρόοπτο ήταν… Τουλάχιστον αυτό – ως επί το πλείστον – ήταν «με την καλή έννοια», που λέει και ο Ψινάκης.
Στην είσοδο στη χώρα είχαμε… μιάμιση μέρα μαραθώνιο με έναν απατεώνα ταξιτζή, μια διαμονή ωρών σε μια πόλη όπου κανείς δε μιλούσε Γαλλικά, κανείς δεν ήξερε πού είναι η στάση του λεωφορείου και τελικώς φύγαμε με… ΡΕΟ για το επόμενο απίθανο χωριό, μέχρι να βρούμε τελικά ένα λεωφορείο για το τιμημένο Sevare, το οποίο σταματούσε για να προσευχηθούν οι επιβάτες, μετά για να δαρθούν, μετά για να ξαναπροσευχηθούν, να κατουρήσουν, να τσακωθούν, να ξαναμαναπροσευχηθούν, να… μαγειρέψουν στην άσφαλτο, να ελεγχθούν από το στρατό, να δουν ένα ροντέο (!), να ματαπροσευχηθούν, να φάει πρόστιμο ο οδηγός, να φτιάξουν μια βλάβη μετά από τέσσερις ώρες επισκευών και να ξαναελεγχθούμε από την τροχαία που αποφάσισε ότι είμαστε υπεράριθμοι (σώπα! μέχρι και στην οροφή είχαμε κόσμο) και να συλλάβουν τον οδηγό…μετά την προσευχή βεβαίως. Το ότι φτάσαμε στο Sevare και βρήκαμε τους άλλους τρεις, που μας περίμεναν για πάνω από μία ημέρα, το θεωρώ μεγάλη επιτυχία.
Η είσοδος στη Djenne είχε πλημμύρα, πέσαμε στον ετήσιο αγώνα κωπηλασίας όπου οι οπαδοί των διαγωνιζόμενων ομάδων πυροβολούσαν με κάτι μουσκέτα του 1850 και με κούφαναν (κυριολεκτικά, για καμιά ώρα δεν άκουγα τίποτε και νόμιζα πως μου έσπασαν το τύμπανο), μετά είχε πανηγύρι όπου έραναν πολιτικούς και δεκάδες συγκροτήματα παρέλαυναν επί ώρες υπό τους ήχους των πυροβολισμών (αμάν πια!), αλλά οι μαγικές εικόνες ήταν η προετοιμασία για την αγορά, όπου δεκάδες πιτσιρίκια πέρασαν το βράδυ σκάβοντας στην άμμο προκειμένου να βυθίσουν τα παλούκια που θα στήριζαν τους πάγκους της επόμενης ημέρας.
Η αγορά της Djenne ήταν καλούτσικη, αλλά ουδεμία σύγκριση με άλλες –πιο πρωτόγονες- στο Νίγηρα ή σε μικρά παραποτάμια χωριά του Μάλι, μπήκαμε στο –υποτίθεται απαγορευμένο- ιστορικό τζαμί, κοιμηθήκαμε σε μια ταράτσα με θέα πέντε αστέρων, ένας κουρέας κατάλαβε λάθος και με κούρεψε τελείως γουλί με αποτέλεσμα να έχουν περάσει σχεδόν τέσσερις μήνες και να μην έχει χρειαστεί να ξανακουρευτώ, αλλά τα κλου ξεκίνησαν την επόμενη μέρα με την πιρόγα…
Πήραμε παραπόταμους του Μπάνι, είδαμε μέρη που δε θα ξεχάσω ποτέ, εγκύους που έκλαιγαν για να μας αγγίξουν διότι θεωρούσαν πως έτσι θα ευλογηθεί το παιδί τους, κοιμόμασταν σε σχολεία υπό το βλέμμα δεκάδων παιδιών που μας κοιτούσαν σαν εξωγήινους, είδα φτώχεια που δεν είχα φανταστεί ποτέ, μια μάνα να με παρακαλάει να κάνω καλά το παιδί της που είχε σκουλήκια στα μάτια, μείναμε σε στάβλο για να γλιτώσουμε από τη βροχή και μετά το χωριό δεν μας άφηνε να φύγουμε, μωρά που έκλαιγαν στη θέα λευκών, χωριά όπου δεν είχαν δει ποτέ γιατρό, φάρμακα ή δάσκαλο, φυλές με τις οποίες δεν κατάφερε να συνεννοηθεί ούτε ο πολύγλωσσος σε διαλέκτους της χώρας Ντρα, εκατοντάδες άτομα να μας εκλιπαρούν να προσαράξουμε στο χωριό τους, χάσαμε δυο χρυσά δόντια του Ντρα και τα βρήκαμε στη λάσπη μέσα στο νερό με τη βοήθεια ενός ολόκληρου χωριού, μια ολόκληρη κοινότητα μας αποχαιρέτησε με δάκρυα στα μάτια επειδή φεύγαμε… φιλοξενία μαγική και φτώχεια απερίγραπτη μαζί με τοπίο την όαση νερού των παραποτάμων του Νίγηρα, κοιμώμενοι σε βράχια, παραλίες και πρωτόγονα σχολεία υπό το γεμάτο απορία βλέμμα παιδιών και ενηλίκων που μας ακολουθούσαν ακόμη και στην τουαλέτα. Έχω νιώσει πολλές φορές εξωγήινος, αλλά ποτέ τόσο. Έχω νιώσει πολλές φορές ένοχος που έχω να φάω, αλλά πρώτη φορά αποφασίσαμε να τρώμε στη μέση του ποταμού, μακριά από τα μάτια των ντόπιων που πεθαίνουν από ασιτία. Ζω σε μια χώρα που οι άνθρωποι μοιράζονται τα λίγα που έχουν και που αποτελεί υπόδειγμα αλληλεγγύης, αλλά δεν είχα ξαναδεί ανθρώπους να μοιράζονται κι αυτά που ΔΕΝ έχουν… Χωριά ανθρώπων ολόγυμνων, «κουζίνες» από άλλον αιώνα, χωριά από λάσπη, κρεβάτια από φύλλα, άνθρωποι που πουλάνε αρχαιολογικά κειμήλια με αντάλλαγμα σαγιονάρες, κοινότητες ξεχασμένες από το Θεό όπου το 50% των παιδιών πεθαίνει πριν φτάσει τα 5 χρόνια, αλλά όλοι χαμογελούν αν δεν κοιτούν με απορία τους τέσσερις λευκούς που ακολουθούν ένα συμπατριώτη τους σε στενά από τούβλα λάσπης. Μαγικό ταξίδι, με αγορές όπου ο κόσμος ακόμη κάνει ανταλλαγές αντί για αγοραπωλησία, όπου οι κλέφτες τιμωρούνται με λιώσιμο των χεριών τους κάτω από τις ρόδες αυτοκινήτων και οι γυναίκες κάνουν τατουάζ γύρω από τα χείλη…
Το Dogon δεν ήταν λιγότερο μαγικό. Βρεθήκαμε εκπληκτικά μόνοι μας σε μια περιοχή που δικαίως υπό κανονικές συνθήκες αποτελεί πόλο έλξης trekkers από παντού στον κόσμο… Γνωρίσαμε έναν από τους δύο σοφούς των Dogon, μείναμε στο χωριό του Ντρα, είδαμε εκπληκτικά τοπία, επισκεφθήκαμε ένα πανέμορφο χωριό όπου οι ηλικιωμένοι πέθαναν από την πείνα δυο εβδομάδες προτού φτάσαμε, κοιμηθήκαμε κάτω από δέντρα, σε ταράτσες αρχαίων κτιρίων, δίπλα σε ποτάμια με παραδοσιακούς ψαράδες, μας υποδέχθηκαν σε παντελώς άγνωστο χωριό όπου γιόρταζαν τη γέννηση τριδύμων μεθυσμένοι, συμμετείχαμε στη συλλογή βρώμης με πρωτόγονα εργαλεία τραγουδώντας μελωδίες αιώνων, χαιρετιόμασταν με ανθρώπους που ξεπρόβαλλαν από φυτείες καλαμποκιού όπου περπατούσαν επί μέρες για να φτάσουν σε κάποια από τις φανταστικά πολύχρωμες αγορές, γνωρίσαμε ανθρώπους που αλείφουν τις γυναίκες τους με λιωμένο δέρμα μπαμπουίνου για να ιαθούν από τον καρκίνο του μαστού, μυηθήκαμε στην τοπική μυθολογία από τον συγκινητικό Ντρα, σφίγγες τσίμπησαν δύο από εμάς (εμένα και τον… οσιομάρτυρα Τζόρντι) στο μάτι με αποτέλεσμα να μη βλέπει τίποτε από το ένα μάτι λόγω πρηξίματος, είδαμε καταρράκτες, ανεβήκαμε σκαλωσιές, μείναμε σε ένα χωριό… των Φλίντστοουνς, είδαμε χωριά ανιμιστών με δρόμους όπου απαγορεύεται να τους περάσει κανείς ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και…την εμμηνόπαυση, σκοτώσαμε ένα σκορπιό επικών διαστάσεων, βαρεθήκαμε να τρώμε συνεχώς κους κους και ρύζι (τι να ζητήσεις σε μια χώρα που οι άνθρωποι τρώνε μια φορά την ημέρα… αν είναι τυχεροί; ), κάψαμε τις πατούσες μας στην άμμο αφού περάσαμε ένα ποτάμι ξιπόλητοι και χοροπηδούσαμε μέχρι να βρούμε ίσκιο, συμμετείχαμε σε διαγωνισμό χορού με τους ντόπιους κάτω από την πανσέληνο και πάθαμε την πλάκα μας με την εναλλαγή τοπίων, αναπολώντας πάντως το ρεύμα και τον πολιτισμό που στερηθήκαμε για 10 μέρες.
Στο Τιμπουκτού ο Τομ έπαθε μόλυνση στο αίμα, είδε τις φλέβες του να γίνονται πράσινες και μας οδήγησαν στη μοναδική κλινική της ξεχασμένης πόλης όπου οι μόνοι εναπομείναντες (οι των ΜΚΟ την έκαναν όταν ξεκίνησαν οι απαγωγές) γιατροί ήταν (φυσικά) οι Κουβανοί, που έστησαν πάρτι που βρήκαν άνθρωπο «από την πατρίδα», άνθρωποι που άφησαν τις οικογένειές του για να πάνε στο πουθενά της Αφρικής εθελοντικά για να τα βάλουν με το AIDS, τον αναλφαβητισμό, την πολιομυελίτιδα, την Αλ Κάιντα και… τις μαντίλες («όλα αντέχονται… αλλά έχω να δω γυναικεία μπούτια ενάμιση χρόνο ρε σύντροφε! Ούτε ένα καυτό σορτς αυτές οι μουσουλμάνες;»). Χώρια που με γλίτωσαν κι εμένα από μόλυνση, αφού λόγω υγρασίας οι πληγές από το ατύχημα δεν έκλειναν και με τις μύγες να κάνουν πάρτι ελλείψει καυκάλου, λίγο ήθελα να πάθω ζημιά.
Μαγική πόλη και το ξεχασμένο Τιμπουκτού, όπου ψαχουλέψαμε έγγραφα εκατοντάδων ετών, φάγαμε σε έναν κήπο δίπλα σε κάποιον που ακόνιζε μαχαίρια, είδαμε πιτσιρίκια να πετάνε πέτρες στους σκλάβους γελώντας, είδαμε άλλο ένα μεγαλομανές δημιούργημα του Καντάφι, ανατρίχιασα επισκεπτόμενος τα μέρη όπου κατέλυσαν μερικοί από τους παιδικούς μου ήρωες.
Τα τοπία στο Hombori ήταν απρόσμενα, κάναμε trekking και ανάβαση σε βαθμό εξάντλησης, αλλά άξιζε τον κόπο μέχρι και η τελευταία σταγόνα ιδρώτα (ο Ντρα φυσικά δεν ίδρωσε…), κυλήσαμε σε κόκκινους αμμόλοφους, είδαμε τα πόδια μας να γεμίζουν στρογγυλές τσουκνίδες (ο Ντρα φυσικά όχι…), για να καταλήξουμε στο Segou, όπου μας ξενάγησε ένας… εξαδάκτυλος, είδαμε μια υπεραιωνόβια χελώνα να βασανίζεται λόγω απίστευτων δεισιδαιμονιών και φάγαμε μια πίτσα που –μετά από πολλές ημέρες κους κους- μας φάνηκε τριών αστέρων Michelin.
Απρόσμενη έκπληξη το φαγητό στο Bamako, απίστευτη διεθνής κουζίνα σε τιμές… Μάλι, εμ τον γευσιγνώστη Τομ να δίνει τα ρέστα του. Έχοντας αποχαιρετίσει τον Τζόρντι και την Άννα, πριν αποχαιρετίσω τον Τομ βρέθηκα να βλέπω στις ειδήσεις πως η χώρα στην οποία κατευθυνόμουν (Γουινέα) όδευε στα πρόθυρα του εμφυλίου πολέμου, με ανθρώπους να σφάζονται μπροστά στην οθόνη του Μαλινέζου οικοδεσπότη μας… Αν δεν είχα δει τις ειδήσεις, μπορεί και να ήμουν εγώ η είδηση της επόμενης ημέρας…
3.Μας άρεσε:
Το πόσο παρθένα, αυθεντική, απρόβλεπτη, είναι η χώρα. Αρχέγονες πρακτικές, φυλές, γλώσσες, μεγάλη ποικιλία τοπίων και πολιτισμών, μυστικιστικό το Τιμπουκτού, ξεπέρασαν τις προσδοκίες οι Dogon, τα ίδια και καλύτερα οι επιλογές σίτισης στο Μπαμάκο, ενδιαφέροντα τα αρχαία, απίστευτος ο κόσμος στις μη τουριστικές περιοχές, το πόσο ασφαλείς νιώθαμε παντού, ο Ντρα, η παρέα, η αίσθηση ότι πατάς χώματα ιστορικά κι όχι χτεσινά, το ανθρώπινο μωσαϊκό, οι αγορές, τα χρώματα, οι μυρωδιές, το –επιτέλους- χαμηλό κόστος, οι εκπληκτικές παλιές βιβλιοθήκες, η αρχιτεκτονική σε πολλά σημεία, η φοβερή μουσική παντού, τα χαμόγελα, που οι τουρίστες ήταν το 1/10 αυτού που περιμέναμε.
4.Δεν μας άρεσε:
Το πόσο εγκαταλελειμμένοι ζουν εκατομμύρια άνθρωποι, οι κολλιτσίδες (χωρίς το Ντρα σε τουριστικές πόλεις τύπου Μόπτι θα είχα τσακωθεί), οι σφίγγες, η άμμος που διέλυσε τη μηχανή μου με αποτέλεσμα όλες οι φωτογραφίες να βγαίνουν πουά, η έλλειψη ζεστού νερού σχεδόν σε όλο το ταξίδι, η ζέστη, τα μάλλον απογοητευτικά μουσεία, η αγορά της Djenne (έχει τόσες πιο εντυπωσιακές η χώρα που δεν καταλαβαίνω το χαμό), τα απερίγραπτα λεωφορεία (το λέω εγώ που έχω αντοχές…), τα προβλήματα στη συνεννόηση, τα προβλήματα υγείας (λοίμωξη ο ένας, μόλυνση ο άλλος, σφίγγες από δω, διάρροια από κει, μόλυνση στο αίμα και για επιστέγασμα κι ένας ανεξήγητος πυρετός), η πρεσβεία της Μαυριτανίας (είπαμε να υπερχρεώνουμε, αλλά όχι κι έτσι), ο απαράδεκτος κουρέας που με έκανε γλόμπο, μερικοί ταξιτζήδες.
5.Βαθμολογία:
· Αρχαία 2
· Αρχιτεκτονική 6
· Φαγητό 6
· Φύση 7
· Άνθρωποι 8
· Κόστος 8
· Ποικιλία 7
· Αυθεντικότητα 10
· Μοναδικότητα 7
· Ασφάλεια 8
ΣΥΝΟΛΟΝ: 69, κατατάσσεται στη 17η θέση της σχετικής λίστας (ισοβαθμεί με άλλες δύο χώρες). Χωρίς αμφιβολία, είναι μεγάλη επιτυχία η είσοδος στην εικοσάδα (από τις δεκάδες χώρες που δεν έχω επισκεφθεί αμφιβάλλω αν θα το καταφέρουν πάνω από 5 ακόμη), για μια χώρα που δεν έχει και σπουδαία πράγματα από αρχαιολογία (η μόνη άλλη που το κατάφερε είναι η Ιαπωνία). Το Μάλι είναι ο πραγματικός λόγος για να πάει κανείς στη Δυτική Αφρική κατά τη γνώμη μου. Για να είμαστε ειλικρινείς, αν δεν είχαμε μαζί τον Τομ (το ότι μιλάει μια-δυο τοπικές γλώσσες βοηθούσε πολύ) και φυσικά τον γίγαντα Ντρα, μάλλον θα είχαμε δει πολύ λιγότερα και δε θα την είχαμε απολαύσει τόσο. Το ότι ήμασταν πέντε αντί για δύο σίγουρα έπαιξε ρόλο στη διάθεση (από το Μάλι κι έπειτα ταξίδευα μόνος με ό,τι περιορισμούς συνεπάγεται αυτό), τις δυνατότητες να μοιραστούμε κόστος και εμπειρίες και φυσικά σε μια παρέα ξεπερνώνται πολύ πιο εύκολα ανησυχίες και προβλήματα. Μπορεί ο Νίγηρας να ήταν η (αναμενόμενη σε κάποιο βαθμό) έκπληξη του ταξιδιού, αλλά το Μάλι ήταν το κλου, ξεπέρασε κι αυτό τις προσδοκίες. Μετά την Αιθιοπία, είναι η δεύτερη εντυπωσιακότερη από τις 12 αφρικανικές χώρες που έχω επισκεφθεί και δυστυχώς αμφιβάλλω ότι θα βρεθεί κάποια να τις ξεπεράσει (αν ηρεμήσει καμιά μέρα το Κογκό, θα δούμε).
Ακολουθούν φωτογραφίες, ζητώ υπομονή για την ταχύτητα και κατανόηση για τις… κόκκινες γραμμούλες με την ημερομηνία λήψης…
Βαρκάρης κατά την είσοδό μας στη Djenne.
Κουτσομπολεύοντας στη βρύση του χωριού.
Αυτοί οι ενοχλητικοί με τα μουσκέτα.
Μονόχρωμα κτίρια, πολύχρωμα ρούχα, Djenne.
Μάνα και παιδί, Μάλι.
Τατουαρισμένα στόματα, γυναίκες Peul.
Μια από τις χαρές του να κοιμάσαι στις ταράτσες των Dogon: Σε ένα από τα χωριά χωρίς νερό, ξυπνήσαμε το πρωί από τα ρυθμικά τραγούδια των γυναικών που περπατούσαν τα 2,5 χιλιόμετρα προς την κοντινότερη πηγή νερού για να γεμίσουν τους κουβάδες τους.
Στα παραποτάμια χωριά, ό,τι κι αν κάναμε, μας ακολουθούσαν. Παιδιά που μας κοιτούσαν όλο απορία (1), οικογένειες που χειροκροτούσαν ρυθμικά όταν είδαν ότι η Άννα μπορεί να χρησιμοποιεί τα τεράστια γουδοχέρια όσο και οι ντόπιες (2, έτσι κι αλλιώς οι άντρες δεν κάνουν και καμία δουλειά), ακόμη και γυναίκες που με ακολουθούσαν πεισματικά όταν πήγαινα να ανταποκριθώ στα καλέσματα της φύσης, εμφανιζόμενες ακόμη και πίσω από τοίχους (3) με αποτέλεσμα να χρειάζομαι τη βοήθεια του αρχηγού του χωριού για να μπορέσω να αφοδεύσω με την ησυχία μου... Ακόμη και ο ΜΑλινέζος Ντρα ξυπνούσε κι έβγαινε από τη σκηνή του για να βρει τον εαυτό του να παρακολουθείται από παιδάκια που τον χειροκροτούσαν όταν ξυπνούσε... Περιττό να περιγράψω τα βλέμματα των παιδιών όταν έβλεπαν τον Τομ να τους απαντά σε άπταιστα Bambara...
Αρκετά μεγάλη η ποικιλία των τοπίων στη χώρα…
Τα τοπία α λα Monument Valley στο Hombori (1) που μας προκαλούσαν να κάνουμε αναρρίχηση (κάναμε και πρέπει να έκαψα πολλές θερμίδες), χαράδρες (2) που καταλήγουν στην πατρίδα των Dogon, όπου ποτάμια διασχίζουν πράσινες κοιλάδες (3) και ομάδες από ντόπιες ξεπροβάλλουν μεταφέροντας καλάθια με τις μπουγάδες που θα κάνουν στις όχθες του ποταμού τραγουδώντας (4 & 5). Το σκαρφάλωμα είναι κοπιαστικό, αλλά προσφέρει καταπληκτική θέα (6). Στα ποτάμια, βλέπει κανείς ορυζώνες, νησιά με μοναχικά δέντρα (7) και γυναίκες που ξυπνούν το χάραμα για να διασχίσουν το ποτάμι μεταφέροντας τα προϊόντα τους (8). Αλλού, τα παιδία παίζει σε κόκκινους αμμόλοφους (9), την ώρα που ανήλικοι αναβάτες καμήλας επιστρ’εφουν από το σχολείο με επιβλητικό backdrop (10).
Φωτογραφία (2).
Φωτογραφία (3)
Φωτογραφία (4).
Φωτογραφία (5).
Φωτογραφία (6).
Φωτογραφία (7).
Φωτογραφία (8).
Φωτογραφία (9).
Φωτογραφία (10).
Σε όλες τις χώρες που πήγαμε, επικρατούσε Obamania, πουθενά όμως τόσο όσο στο Μάλι. Τα μπλουζάκια με τον Ομπάμα (1) ήταν τα δημοφιλέστερα μετά από εκείνα της Μπαρτσελόνα, όλοι –ακόμη και στα πιο απίθανα χωριά- ήξεραν πως είναι ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ (ακόμη και άνθρωποι που εκ των υστέρων διαπιστώσαμε πως δεν ξέρουν τι είναι οι ΗΠΑ!), ο Ντρα μας είπε πως την τελευταία Παρασκευή πριν τις αμερικάνικες εκλογές έγινε παναφρικανική προσευχή στα τζαμιά της ηπείρου με… αίτημα προς τον Αλλάχα να κερδίσει ο Ομπάμα, ενώ ακόμη και στις πιο παραδοσιακές αγορές ο κόσμος έδινε φασόλια και ψάρια για να αγοράσει μπλούζες, ζώνες… ακόμη και σώβρακα (2) με το όνομα “Barack Obama” τυπωμένο πάνω…
Η Άννα βγάζει φωτογραφίες μερικά από τα άπειρα παιδάκια που μας κυνηγούν (1), τα οποία περιμένουν με αγωνία να δουν το πρόσωπό τους στην οθόνη της φωτογραφικής της μηχανής (2). Σε άλλες περιπτώσεις, κολυμπούν μέχρι την πιρόγα μας, γαντζώνονται από αυτήν κοιτώντας μας όλο περιέργεια (3), μας αποχαιρετούν με αλαλαγμούς (4) ή απλά μας ακολουθούν κάνοντας τους κλόουν (5). Δυστυχώς υπήρχαν και θλιβερές εικόνες: παιδιά με πολιομυελίτιδα, εμφανή προβλήματα μόλυνσης, φουσκωμένες κοιλιές από την πείνα και πεντάχρονα που περπατούν χιλιόμετρα μεταφέροντας κουβάδες με νερό ή καυσόξυλα, αντί να παίζουν με τους συνομήλικούς τους.
Φωτογραφία (2).
Φωτογραφία (4).
Φωτογραφία (3)
Καλά, έχασα το μέτρημα, αλλά οι 5 με τα παιδάκια ας μπουν μαζί, θενκ γιου.
Φωτογραφία (5...νομίζω).
Last edited:
