Αζερμπαϊτζάν Τα Πετροδόλλαρα στο σταυροδρόμι των πολιτισμών

[taver]

Κεφάλαιο 12: Πύργοι της φωτιάς

Πήραμε και πάλι το αυτοκίνητο. Είναι απόγευμα, σε λίγο ο ήλιος θα δύσει, και δεν έχουμε πάει ακόμα στο μεγαλύτερο landmark της χώρας. Στο άκρο του κόλπου του Μπακού, πάνω από την παλιά πόλη υπάρχει ένας λόφος, στον οποίο έχει οικοδομηθεί τo κτήριο-σήμα κατατεθέν του Μπακού. Οι πύργοι της φωτιάς, είναι ένα σύμπλεγμα από τρεις ουρανοξύστες – ολόκληρο επιχειρηματικό κέντρο με συνεδριακό κέντρο, ξενοδοχείο, και πολλά γραφεία. Το σχήμα τους είναι περίεργο, σαν τρεις φλόγες που ανεβαίνουν προς τον ουρανό. Και φαίνονται από παντού, έχοντας γύρω στους 30 ορόφους ο καθένας (28 ο μικρότερος, 33 ο μεγαλύτερος)





Δίπλα στους πύργους βρίσκεται κι ένα τζαμί, ένα μνημείο στους Τούρκους συμμάχους του πρώτου παγκοσμίου πολέμου που έχασαν τη ζωή τους για το Αζερμπαϊζάν, και το άνω άκρο ενός τελεφερίκ που συνδέει την περιοχή εδώ με τη Bulvar, κάτω από το λόφο.











Από δω ξεκινά κι ένα νεκροταφείο, όπου έχουν ταφεί οι πρώτοι μάρτυρες του πολέμου του Ναγκόρνο Καραμπαχ (δυστυχώς τα θύματα του πολέμου ξεπέρασαν τη χωρητικότητα...). Πιο πέρα, σε ένα άλλο νεκροταφείο βρίσκεται θαμμένος κι ο Ηγέτης Heydar Aliyev, αν ποτέ έρθετε εδώ σε επίσημη επίσκεψη, θα είναι το πρώτο μέρος που θα σας πάνε. Ακολουθώντας όμως αυτό εδώ το νεκροταφείο, φτάνεις σε ένα παρατηρητήριο με πανοραμική θέα σε όλο το Μπακού. Και, όταν ο ήλιος πια πέσει, αρχίζει το light show στους πύργους:



























Τα παρακάτω έξι είναι Video αποσπασμάτων από το light show:

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 10
• 11
• 12
• 13

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 12 of 13

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[taver]

Κεφάλαιο 2: Η αναγέννηση

Ο χρόνος κύλησε, η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε, και το Αζερμπαϊτζάν βρέθηκε και πάλι να είναι μια ανεξάρτητη χώρα. Αλλά μετά την ανεξαρτησία… δεν άλλαξαν και πολλά πράγματα. Ο τοπικός κουμανταδόρος του τοπικού Σοβιέτ, Heydar Aliyev, έγινε πρόεδρος της χώρας. Και εκλεγόταν διαρκώς με σταλινικά ποσοστά, μέχρι το θάνατό του το 2003, οπότε και στα ηνία της χώρας εξελέγη ο πλέον άξιος ηγέτης, δηλαδή ο γιός του, που συνεχίζει απαρέγκλιτα την οικογενειακή παράδοση των εκλογών με σταλινικά ποσοστά (και των διώξεων κάθε αντιπάλου ή ακτιβιστή). Και η προσωπολατρία για το νεκρό ηγέτη κρατεί καλά, με στάδια, λεωφόρους, συνεδριακά κέντρα, αεροδρόμια, όλα να έχουν το όνομα του, και οι προσωπογραφίες του να κοσμούν διάφορους δημόσιους χώρους. Όχι στα επίπεδα της Βόρειας Κορέας ή του γειτονικού Τουρκμενιστάν βέβαια, αυτούς δύσκολα τους φτάνει κανείς, αλλά σε κάθε περίπτωση σε υψηλά επίπεδα.

Τα αυθαίρετα σύνορα, όμως, που είχαν ορίσει οι Σοβιετικοί, είχαν δημιουργήσει και ασυνέχειες. Έτσι, στο Αζερμπαϊτζάν ανήκει και η επαρχία του Ναχιτσεβάν, η οποία δε συνορεύει με την υπόλοιπη χώρα, αλλά βρίσκεται ανάμεσα στο Ιράν και στην Αρμενία. Αντίστοιχα, υπήρχαν και άλλοι, πολύ μικρότεροι θύλακες, περίκλειστοι από την Αρμενία. Και από την άλλη, μια μεγάλη περιοχή που διοικητικά ανήκε στο Αζερμπαϊτζάν, το Ναγκόρνο – Καραμπάχ, κατοικούνταν κατά πλειοψηφία από Αρμένιους. Πράγμα που δεν απασχολούσε και πολύ όσο οι χώρες ήταν όλες μέρη της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά μόλις έγιναν ανεξάρτητες οδήγησε σε πόλεμο μεταξύ τους. Ένας πολύ βίαιος πόλεμος που διήρκησε από το 1990 ως το 1994 έληξε με νίκη πρακτικά των Αρμενίων και κατάληψη όλου του Ναγκόρνο - Καραμπάχ και μερικών ακόμα εδαφών του Αζερμπαϊτζάν από τον Αρμενικό στρατό. Σήμερα, το Ναγκόρνο – Καραμπάχ (από τις λέξεις Ναγκόρνο, «ορεινό» στα Ρωσικά, Καρά, «μαύρο» στα Τούρκικα και Μπαχ, «κήπος» στα Περσικά) είναι μια αυτοανακηρυγμένη ανεξάρτητη χώρα που δεν αναγνωρίζεται από καμία άλλη χώρα στον κόσμο και που οι φήμες λένε πως απολαμβάνει την υπόγεια στήριξη του Κρεμλίνου.

Ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει ακόμα, συμβαίνουν ακόμα επεισόδια, αλλά υποτίθεται υπάρχει κατάπαυση του πυρός. Εννοείται πως οι δυο χώρες δεν έχουν πλέον καμία σχέση, ούτε ανοικτά σύνορα, ούτε υπερπτήσεις πάνω από τη μια χώρα από αεροσκάφη της άλλης, ούτε τίποτα. Το οποίο μεταξύ άλλων είναι και πρόβλημα για το Ναχιτσεβάν, στο οποίο οι πτήσεις εσωτερικού, το μοναδικό μέσο διασύνδεσης, μπορούν να φτάσουν μόνο κάνοντας κύκλο πετώντας πάνω από το Ιράν. Και δε φαίνεται φως στην άκρη του τούνελ, ούτε ομαλοποίηση των σχέσεων των δυο χωρών.

Η χώρα μετά την ανεξαρτησία της και τον πόλεμο πέτυχε το τζάκποτ. Όλες αυτές οι φωτιές που άναβαν στο έδαφος και έδωσαν το όνομα «χώρα της φωτιάς» στη χώρα, αποδείχθηκε πως ήταν επιφανειακοί και εύκολα εξορύξιμοι θύλακες φυσικού αερίου. Και εκεί που το φυσικό αέριο ήταν δύσκολο και ασύμφορο να μεταφερθεί σε μεγάλες αποστάσεις, ανακαλύφθηκε (σε μεγάλο βαθμό από έρευνα που χρηματοδότησε το Κατάρ) η τεχνολογία του LNG (Liquified Natural Gas - Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο), που επέτρεψε τη μεταφορά του αερίου σε μεγάλες αποστάσεις. Παράλληλα, εκτός από το αέριο εντάθηκαν και οι εξορύξεις πετρελαίου από την Κασπία Θάλασσα, και αναπτύχθηκε και ο πρώτος πετρελαιαγωγός, Baku–Tbilisi–Ceyhan, που έκανε το πετρέλαιο της χώρας εύκολα προσβάσιμο από τη μεσόγειο. Και τα χρήματα άρχισαν να ρέουν.

Που πάνε τα χρήματα του πετρελαίου; Έχω την εντύπωση πως πάνε κατά κύριο λόγο στις τσέπες του προέδρου και μιας ολιγαρχίας γύρω από αυτόν, και σε φαραωνικά έργα επίδειξης. Αλλά περισσότερα γι’ αυτά παρακάτω.

Ο πληθυσμός εδώ έχει επιρροές από όλες τις τριγύρω κατευθύνσεις. Πρώτα απ’ όλα, το κυρίαρχο θρήσκευμα είναι Σιητικό Ισλάμ, όπως και στο Ιράν, που επιβλήθηκε σε κάποια από τις φάσες που πέρασαν από Περσική κυριαρχία. Η Γλώσσα, είναι τα Αζέρικα, δηλαδή μια διάλεκτος των Τουρκικών, αν και με τα Ρωσικά πας παντού. Οι Σοβιετικές επιρροές είναι διάχυτες παντού. Και ο κοινωνία, μοιάζει πολύ με τη συντηρητική πλην όχι και τόσο θρησκευόμενη κοινωνία στις κεντροασιατικές χώρες. Αντίστοιχες επιρροές βρίσκεις και στα φαγητά, με το Καντροασιατικό Πλοβ (πιλάφι με κρέας και διάφορα) να βρίσκεται με την ίδια ευκολία που βρίσκεις ρωσικό πελμένι ή Τουρκικό κιουνεφέ.

 

[taver]

Κεφάλαιο 3: Πάμε!

Πως πάει κανείς στο Αζερμπαϊτζάν; Απευθείας πτήσεις από Ελλάδα, σήμερα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν υπάρχουν. Και οι λιγοστές Ευρωπαϊκές εταιρίες που πετάνε εκεί, το πουλάνε ακριβά. Η λύση βρέθηκε όμως αλλιώς: Οι Αζέροι έχουν ιδιαίτερες πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με την Τουρκία, με αποτέλεσμα το δρομολόγιο Κωνσταντινούπολη – Μπακού να έχει αρκετές πτήσεις κάθε μέρα, και προσφορές εισιτηρίων. Έτσι, καταφέραμε να βρούμε εισιτήρια IST-GYD-IST με περίπου €98 το άτομο (αγορά στις 5/12/2016 για ταξίδι στις 20/9/2017), με την AZAL, τον αερομεταφορέα του Αζερμπαϊτζάν. Βάλαμε και δυο πτήσεις Aegean πριν και μετά για Κωνσταντινούπολη, με το ρίσκο βέβαια να χάσουμε την αυτοσχέδια ανταπόκριση, και καταφέραμε να πάμε Αζερμπαϊτζάν με €185.14 μόνο (είχε και με 9 ακόμη ευρώ λιγότερα, αλλά δε βόλευαν οι ώρες – ναύλοι χωρίς βαλίτσες).

Δεν πέρασε ένας μήνας καλά-καλά, και το Αζερμπαϊζάν ανακοίνωσε ότι επιτέλους θα ενεργοποιήσει e-visa για τους πολίτες της ΕΕ (και άλλους, αλλά εμάς αυτό μας ενδιαφέρει). Ένα από τα προβλήματα για το ταξίδι λύθυκε, και η Visa πλέον μπορούσε να αποκτηθεί ηλεκτρονικά, με χρέωση €20 περίπου σε πιστωτική κάρτα.

Λίγους μήνες μετά, η απογευματινή πτήση της επιστροφής μας από Μπακού για Κωνσταντινούπολη ακυρώθηκε, καθώς η AZAL απέκτησε δυο Boeing 787 Dreamliner, και αποφάσισε να δρομολογήσει αυτά στις βραδινές πτήσεις της για Κωνσταντινούπολη, ακυρώνοντας παράλληλα την απογευματινή πτήση τους που γινόταν με Α320. Και παρότι αυτό ήταν καλά νέα για την πτήση μας Κωνσταντινούπολη – Μπακού, για την επιστροφή σήμαινε ότι έπρεπε να πάρουμε αναγκαστικά την πρωινή πτήση, και να περάσουμε μια ολόκληρη μέρα στην Κωνσταντινούπολη, μειώνοντας πρακτικά τις μέρες παραμονής μας στο Αζερμπαϊτζάν από τέσσερις σε τρείς.

Το ταξίδι ξεκίνησε το απόγευμα της Τετάρτης 20/9/2017 από το Ελ. Βενιζέλος, με το Q400 SX-OBB της Olympic Air να εκτελεί την πτήση Α3994 της Aegean για Κωνσταντινούπολη. Η πτήση έφτασε στον προορισμό της με μισή ώρα καθυστέρηση, μειώνοντας το χρόνο μέχρι την επόμενη πτήση σε μόλις μιάμιση ώρα. Βάλτε και το γεγονός ότι για τα Q400 δεν προβλέπονται φυσούσες, αλλά λεωφορεία που πρέπει μάλιστα να διασχίσουν κι ένα τροχόδρομο (περιμέναμε να περάσουν 4 αεροπλάνα!), ο χρόνος κυλούσε επικίνδυνα. Ευτυχώς, ο διάδρομος και ο έλεγχος για τις ανταποκρίσεις πτήσεων δεν είχε καθόλου ουρά, και δείχνοντας το mobile boarding pass που είχαμε φροντίσει να έχουμε και τα διαβατήρια μας, περάσαμε γρήγορα, με αρκετό χρόνο να διαθέσουμε μάλιστα.

Στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, ως συνήθως επικρατούσε χαμούλης:



Η επόμενη πτήση, εκτελείται με ολοκαίνουργιο Boeing 787, με διαρρύθμιση θέσεων 3-3-3, κι έχουμε καθίσει σε μια τριάδα κοντά στο παράθυρο (διάδρομο και παράθυρο, που έγινε μέση και παράθυρο γιατί είχαν βάλει και μια κυρία στην ενδιάμεση θέση). Το 787 είναι 787, αλλά και το στριμωξίδι είναι στριμωξίδι. Το VP-BBR (με ρωσικές πινακίδες…) απογειώθηκε με μικρή καθυστέρηση για την J28078, και μετά από μια πτήση στην οποία το Airshow εμφάνιζε την Αρμενία ως ακατοίκητο κενό στο χάρτη, ένα πλούσιο γεύμα, αλλά αναψυκτικά & αλκοόλ να προσφέρονται μόνο προς πώληση, και πλήρωμα με Αγγλικά επιπέδου Aegean (απαράδεκτα), προσγειωθήκαμε 22:30 στο Baku. Οι συνοριακοί έλεγχοι ήταν γρήγοροι και απροβλημάτιστοι για μένα, λιγότερο απροβλημάτιστοι για το @Samion που είχε πρόσφατες σφραγίδες εισόδου/εξόδου στην Αρμενία στο διαβατήριό του, αλλά τέλος καλό όλα καλά. Περάσαμε στη χώρα, και βγήκαμε στις Αφίξεις.

Η πρώτη επαφή με τη χώρα είναι οι χώροι του αεροδρομίου. Παρότι δείχνει χλιδάτο, οι υπηρεσίες του είναι επιπέδου επαρχιακού αεροδρομίου Ελλάδας. SIM cards δεν πωλούνται (ευτυχώς υπάρχει WiFi), τα ATM (όλα!) δε λειτουργούν, ενώ υπάρχει ένα μόνο γραφείο ενοικίασης αυτοκινήτων, της Hertz. Εμείς είχαμε κλείσει αυτοκίνητο από τη Thrifty, αλλά γραφείο στο αεροδρόμιο δεν έχουν. Τους πήραμε τηλέφωνο, και τότε ξεκίνησαν από το Baku για να έρθουν να μας συναντήσουν στο αεροδρόμιο. Κάνα μισάωρο αργότερα εμφανίστηκαν.

Το γραφείο τους, λειτουργούσε από το πορτ μπαγκάζ ενός τζίπ: ένα λάπτοπ, ένα κινητό τηλέφωνο, ένας εκτυπωτής κι ένα κινητό POS. Κι ένας φάκελος με χαρτιά. Για κάποιο λόγο, οι πληρωμές με κάρτες στο Αζερμπαϊζάν, εκτός του ότι σπανίζουν, λειτουργούν και στοχαστικά. American Express την ξεχνάτε τελείως, ενώ από τις υπόλοιπες κάρτες οι πιθανότητα να περάσει η συναλλαγή σας είναι χαμηλή. Έτσι κι εδώ, στην ενοικίαση, δε δεχόντουσαν καμία από τις κάρτες του @Samion (δεν είχαν τίποτα: μια άλλη μέρα σε ένα βενζινάδικο δε δεχόντουσαν καμία από τις δικές μου κάρτες, και όλες οι κάρτες που δοκιμάσαμε, όταν αργότερα τις χρειαστήκαμε πάλι λειτούργησαν κανονικά). Αναγκαστήκαμε να πληρώσουμε 70 ευρώ κερατιάτικα για ενοικίαση χωρίς εγγύηση.

Πήραμε λοιπόν το αυτοκίνητο, και βάλαμε μπρος τα offline GPS τα οποία είχαμε φορτώσει στα κινητά μας (το Google maps δεν υποστηρίζει ακόμα navigation στο Azerbaijan). Ώρα 4 τη νύχτα, επιτέλους φτάσαμε στο ξενοδοχείο μας (Baku Palace Hotel & Hostel, 140 ευρώ το δίκλινο για 4 βράδια), πήραμε το δωμάτιο, παρκάραμε άνετα στο δρόμο, και λιώσαμε στον ύπνο. Αναγκαστικά, η επόμενη μέρα ξεκίνησε αργά.
Το ξενοδοχείο ήταν σούπερ για τα λεφτά του, μέχρι και ψηφιδωτό είχαμε απέναντι από το παράθυρό μας, στην εσωτερική αυλή:

 

[taver]

Κεφάλαιο 4: Το σταυροδρόμι της ερήμου

Ξεκινήσαμε από την πλατεία των σιντριβανιών, την κεντρική πλατεία του Μπακού, τρία στενά από το ξενοδοχείο μας. Εκεί αγόρασα μια SIM card, κάναμε ανάληψη, ήπιαμε ένα πρωινό καφέ, χτυπήσαμε πιροσκί και αζέρικο ψωμί από ένα φούρνο, και κάναμε μια αναγνωριστική βόλτα στην παλιά πόλη, για να αντιληφθούμε λίγο καλύτερα αποστάσεις και χρόνους. Καταστρώσαμε και master plan: Σήμερα Πέμπτη που ξεκινάμε αργά, πάμε να δούμε το Gobustan, λίγο πιο νότια από δω, και τα τριγύρω μέρη. Παρασκευή, θα πάμε προς Καύκασο και τα ορεινά χωριά. Και το Σάββατο, που θα κυκλοφορεί περισσότερο ο κόσμος, να δούμε την πόλη του Μπακού.



















Το Parking στο δρόμο δεν είναι δωρεάν. Υπάρχουν κάτι παρκαδόροι με ειδική στολή που έρχονται και εισπράττουν το αντίτιμο της στάθμευσης. Στις 4 τη νύκτα φυσικά δεν ήταν κανείς εκεί, τώρα κάποιοι κυκλοφορούν, αλλά φαίνεται πως είναι πολύ απασχολημένοι, γιατί θέσεις για παρκάρισμα δεν υπάρχουν ούτε για δείγμα (σε αντίθεση με το βράδυ). Παρ’ όλα αυτά, εμάς δε μας ενόχλησε κανείς. Πήραμε το αυτοκίνητο, και ξεκινήσαμε…



Στο δρόμο για το Gobustan, που είναι λίγα χιλιόμετρα νότια από δω, το τοπίο είναι ερημικό. Αρκετές βιομηχανίες είναι εδώ, σχετιζόμενες με το πετρέλαιο (η Halliburton για παράδειγμα έχει ένα τεραστίων διαστάσεων campus, ακριβώς δίπλα στην πιο «διάσημη» παραλία της χώρας στην Κασπία Θάλασσα, όπου βλέπεις κολυμβητές να κολυμπούν δίπλα σε εξέδρες άντλησης πετρελαίου).





Το άλλο χαρακτηριστικό που βλέπεις στους Αζέρικους δρόμους είναι… οι ατελείωτες μάντρες στην άκρη του δρόμου. Δεν προφυλάσσουν κάτι καθώς δε συνεχίζουν σε καμία πλευρά των ακινήτων πέραν από την πρόσοψη. Κάποιες φορές καλύπτουν ιδιοκτησίες, χωράφια ή οικόπεδα, αλλά συνηθέστερα καλύπτουν μαχαλάδες, φτωχόσπιτα ή μικροεπιχειρήσεις χωρίς βασικές υποδομές που δε θέλουν να φαίνονται από το δρόμο, ακόμα και ολόκληρες γειτονιές με χωμάτινους δρόμους και χαντάκια αποχέτευσης.

Το Gobustan είναι μια πόλη του Αζερμπαϊζάν, αλλά κυρίως γνωστός είναι ένας αρχαιολογικός χώρος, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς στον κατάλογο της Unesco που βρίσκεται λίγο έξω από την πόλη. Τα τελευταία 12.000 χρόνια, άνθρωποι σχηματίζουν «ζωγραφιές» χαράσσοντας τους βράχους εδώ, που χαράσσονται εύκολα και διατηρούνται σε καλή κατάσταση χάρη στο ερημικό κλίμα της περιοχής. Είναι συγκρίσιμης ιστορικής αξίας με αντίστοιχα μνημεία στην Ευρώπη (π.χ. σπήλαια Lascaux).



Η επίσκεψη ξεκινά από το μουσείο της περιοχής, που είναι οργανωμένο καλά και παρουσιάζει τις ιδιαιτερότητες του μνημείου και της ιστορικής αξίας του, με context τόσο ιστορικό όσο και τοπικό.









Στη συνέχεια (με το αυτοκίνητό μας) πήγαμε στον κυρίως αρχαιολογικό χώρο, όπου περιεργαστήκαμε τα πετρογλυφικά στο χώρο που βρέθηκαν, και απολαύσαμε τη θέα προς τον «κάμπο» του Gobustan και την Κασπία.























Η περιοχή του κεντρικού-νότιου Αζερμπαιζάν, δίπλα στην Κασπία θάλασσα, είναι ερημικό τοπίο, και είναι διάσπαρτη από «ηφαίστεια λάσπης», δηλαδή τρύπες στη γη από τις οποίες αναβλύζει κοχλάζουσα λάσπη. Η πιο εντυπωσιακή από όλες υποτίθεται είναι εδώ στο Gobustan, αλλά παρά τις οδηγίες του Lonely Planet και του Google Maps δεν καταφέραμε να φτάσουμε ως αυτή. Μετά από 40’ προσπαθειών, εγκαταλείψαμε, και πήραμε το δρόμο επιστροφής στο Μπακού.

Επιστρέφοντας, περάσαμε με το αυτοκίνητο από την παραλία Shikov, στην οποία τα παραλιακά θέρετρα, πεντάστερα ξενοδοχεία, Aqua Park κλπ. έχουν παραταχθεί στη σειρά, εμποδίζοντας την πρόσβαση στην Κασπία Θάλασσα, η οποία έτσι κι αλλιώς είναι γεμάτη εξέδρες άντλησης, και κολυμπάς με θέα σ’ αυτές. Ψυχή δεν υπάρχει σήμερα, εκτός αν όλοι είναι κλεισμένοι πίσω από τις μάντρες των πεντάστερων, αλλά δε φαίνεται. Η Κασπία Θάλασσα είναι τεχνικώς λίμνη, η μεγαλύτερη στον κόσμο, τροφοδοτούμενη από μεγάλα ποτάμια όπως ο Βόλγας, αλλά το νερό της είναι αλμυρό, με μέση αλατότητα (salinity) στο 1.2%, δηλαδή το 1/3 της αλατότητας των ωκεανών, που όμως δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένη, με το νερό να είναι γλυκότερο στο βορά και αλμυρότερο στο νότο. Βρίσκεται στα 28 μέτρα περίπου κάτω από το επίπεδο της Θάλασσας.



Δίπλα στην παραλία, βρίσκεται και το όμορφο τζαμί Bibi-Heybat, του 1998. Στη θέση του υπήρχε ένα ιστορικό τζαμί ως το 1934 που οι Σοβιετικοί φρόντισαν να το κατεδαφίσουν. Γενικώς στην πόλη του Μπακού, εκτός παλιάς πόλης τα τζαμιά σπανίζουν (μετάφραση: αυτό κι άλλο ένα είδαμε), πράγμα εντυπωσιακό για μια πόλη μεγαλύτερη από την Αθήνα.

 

[taver]

Κεφάλαιο 5: Παραλιακό μέτωπο

Η επόμενη στάση μας είναι στην παραλία του Μπακού (στο πιο καινούργιο της κομμάτι, με όνομα «νέα Bulvar»). Παρκάραμε, και κατεβήκαμε για βόλτα. Η προκυμαία της πόλης, δίπλα στην Κασπία Θάλασσα, έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια σε ένα μεγάλο χώρο περιπάτου, διανθισμένο με διάφορες φαραωνικές κατασκευές.

Στη μια άκρη, βρίσκεται η σάλα των Κρυστάλλων, ένας χώρος που κατασκευάστηκε για να φιλοξενήσει πριν μερικά χρόνια το διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. Είναι πιο εντυπωσιακό το βράδυ, με τα τοιχώματά του να φωτίζονται σε εναλλασσόμενα χρώματα.

Στην περιοχή κυριαρχούν οι αφίσες του «Baku 2017», των αθλητικών αγώνων «Islamic Solidarity Games» που διοργανώθηκαν φέτος στη χώρα. Τα τελευταία χρόνια, η πόλη διεκδικεί κάθε είδους διεθνείς διοργανώσεις, από Eurovision ως Formula 1, και επενδύει αμύθητα ποσά στις διοργανώσεις, προκειμένου να περάσει από το παρασκήνιο στο διεθνές προσκήνιο.

Το πρώτο κτήριο που συναντάμε, έχει το σχήμα άνθους λωτού. Αντικατέστησε πρόσφατα το σχεδιαζόμενο για εδώ γυάλινο ξενοδοχείο που θα είχε σφαιρικό σχήμα, συμβολίζοντας ένα γεμάτο φεγγάρι που θα αναδυόταν από τη θάλασσα, κάνοντας αντίθεση με ένα άλλο κτήριο πιο πέρα που επίσης κτίζεται και θα μοιάζει με μισογεμάτο φεγγάρι. Σύμφωνα με το google maps, το κτίριο που τελικά κτίστηκε δε θα είναι καν ξενοδοχείο, αλλά εμπορικό κέντρο, δείχνοντας τη σοβαρότητα και την προνοητικότητα με την οποία γίνεται ο αστικός σχεδιασμός.



Δίπλα στο κατασκεύασμα, ότι χρήση κι αν έχει τελικά, είναι μια ρόδα. Με το εμπνευσμένα μοναδικό όνομα «Baku Eye». Πιο πέρα, η προκυμαία συνεχίζεται, ως δυο μόλους όπου νεολαίοι είναι μαζεμένοι και ψαρεύουν. Ακόμα πιο πέρα, είναι η σάλα της Eurovision, κι ένα βάθρο που κανονικά φιλοξενεί τον ιστό για τη δεύτερη μεγαλύτερη σημαία του κόσμου, μόνο που τώρα απουσιάζει και το βάθρο (μεγέθους όσο και η Σάλα περίπου) στέκει άδειο. Μάλλον ο ιστός είναι υπό επισκευή για να μεγαλώσει κι άλλο η σημαία, πως είναι δυνατόν το Αζερμπαϊτζάν να αρκείται στη δεύτερη θέση, πίσω από το Τατζικιστάν;

















Καθίσαμε για ένα καφέ, με θέα στο παραλιακό μέτωπο και τους ουρανοξύστες της πόλης. Και μετά συνεχίσαμε στην άλλη κατεύθυνση. Προσπερνώντας ένα άσημο κτήριο που στεγάζει το μουσείο… χαλιού του Αζερμπαϊτζάν (υποθέτω είναι οι Περσικές επιρροές), βρεθήκαμε… στη «Μίνι Βενετία». Ένα μικρό υπαίθριο εμπορικό, με ένα δίκτυο καναλιών, γόνδολες, γονδολιέρηδες, γέφυρα στεναγμών, το that’s amore να παίζει στα μεγάφωνα και το κιτς να απογειώνεται. Δε φτάνει βέβαια το κιτς του «The Venetian» στο Μακάο που είχαμε βρεθεί το 2010, αλλά το προσπαθεί…











Πίσω από την παραλία είναι η παλιά πόλη του Μπακού, περικλεισμένη από τείχη και αναγνωρισμένη ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Ουνέσκο, με όλα τα ιστορικά αξιοθέατα της πόλης να βρίσκονται εντός των τειχών της. Θα έχουμε ευκαιρία να την εξερευνήσουμε τις επόμενες μέρες.

Επιστρέψαμε σιγά σιγά στο ξενοδοχείο μας, για να αλλάξουμε κάνα ρούχο και να βγάλουμε τα t-shirts που είχαν ποτίσει από τον ιδρώτα μιας μέρας με 30 βαθμούς κελσίου και υγρασία. Λίγο αργότερα ξαναβγήκαμε. Πήγαμε σε ένα «παραδοσιακό» εστιατόριο στην παλιά πόλη, που εντοπίσαμε στο Lonely Planet, ονόματι Sehrli Tandir, μάλλον το μόνο που δεν είχε κράχτη απ’ έξω και είχε (και) ντόπιους πελάτες μέσα. Η Αζέρικη κουζίνα είναι κατά κύριο λόγο Τούρκικη, με Ρώσσικες και Κεντροασιατικές επιρροές (ίσως και Ιρανικές, αλλά παρά την εμπειρία μου από τα κεμπάπ τους δεν τις διέκρινα…). Τα κεντροασιατικά χαρακτηριστικά, είναι κυρίως το υπέροχο ψωμί τους, που μοιάζει πάρα πολύ με το Ουζμπέκικο, και το Plov, το κεντροασιατικό πιλάφι με κρέας, φρούτα και ξηρούς καρπούς, που έχει αναγορευθεί σε σήμα της κουζίνας της περιοχής. Παράγγειλα το plov ως κύριο πιάτο, προς απογοήτευση του ουρανίσκου μου. Ο @Samion στάθηκε πιο τυχερός με το Σασλίκ του…

Μετά το φαγητό, ο δρόμος μας οδήγησε σε μια βόλτα στην παλιά πόλη, ψάχνοντας μια μπυραρία που τελικά ήταν κλειστή, και πίσω στο κέντρο, στα στενά γύρω από την πλατεία των σιντριβανιών, που είναι το εμπορικό κέντρο της πόλης. Ευκαιρία να δούμε λίγο την πόλη by night. Και μια τεράστια φωτισμένη πυραμίδα, που αποδείχθηκε απλώς η… φαραωνική όνομα και πράμα είσοδος ενός σταθμού του μετρό.

















Τα καταστήματα είναι γενικώς υπερ-λούξ. Βλέπεις ότι Τουρκική μάρκα υπάρχει (π.χ. The House Café, MADO, Koton κλπ), αρκετές Ρωσικές αλυσίδες (π.χ. Coffee House), αρκετές Αμερικάνικες αλυσίδες (π.χ. Hard Rock Café, Starbucks), και ένα σωρό υπερπολυτελή μαγαζιά (π.χ. Hermes, Rolls Royce).

















Καθίσαμε για μια μπύρα σε ένα σημείο με τον κόσμο να περνάει. Ο κόσμος εδώ είναι ένα περίεργο συνονθύλευμα. Άλλες φορές βλέπεις μόνο αντροπαρέεες, βγαλμένες από τα συντηρητικά ισλαμικά στερεότυπα, μια τυπική εικόνα στην κεντρική Ασία. Άλλες φορές, βλέπεις νεαρόκοσμο όλων των φύλων, ντυμένων και στυλιζαρισμένων όπως στην Ευρώπη. Μέχρι και μαλλιά head-banger και άνθρωπο με τατουάζ είδαμε. Και ενίοτε, την εκάστοτε κυρία με την ισλαμική μαντήλα, συνήθως συνοδεύουσα παιδιά, καρότσια κλπ.

 

[jimp]

Εντυπωσιακά και ακριβά μαγαζιά έχει, κόσμο να ψωνίζει από αυτά έχει;

Με Turkish airlines για μα έχετε ενιαίο εισιτήριο πόσο ακριβό έβγαινε δηλαδή;

 

[taver]

Εντυπωσιακά και ακριβά μαγαζιά έχει, κόσμο να ψωνίζει από αυτά έχει;

Περίμενε ως το κεφάλαιο 11 για περισσότερα. Η σύντομη απάντηση είναι πως σε κάποια έχει, σε άλλα όχι.

Με Turkish airlines για μα έχετε ενιαίο εισιτήριο πόσο ακριβό έβγαινε δηλαδή;

Ας με διορθώσει ο @Samion που πιθανόν θυμάται καλύτερα, πάντως ήταν πάνω από €300, και με ώρες που δε βολεύαν. Με Ukraine International ή με Aeroflot ήταν καλύτερες επιλογές.

 

[jimp]

Περιμενα να πετάει και η pegasus αλλα είδα πως δεν, περίεργο.

 

[taver]

Κεφάλαιο 6: Στον Καύκασο

Την επόμενη μέρα, Παρασκευή 22/9/2017 το πρωί, ο παρκαδόρος είχε στήσει καρτέρι στο απέναντι πεζοδρόμιο. Του πληρώσαμε τη στάθμευση, πήραμε καφέδες από τα Starbucks (όχι, ο Cappuccino Freddo δεν έχει φτάσει ακόμα εδώ) και προμήθειες σε αζέρικο ψωμί κι όχι μόνο από ένα τοπικό φούρνο, επιστρέψαμε στο αυτοκίνητο και ξεκινήσαμε. Σήμερα το πρόγραμμα έχει εκδρομή στο μικρό κομμάτι του Αζερμπαϊτζάν που βρίσκεται γεωγραφικά στην Ευρωπαϊκή ήπειρο, καθώς θα προσεγγίσουμε το εδώ τμήμα του Καυκάσου από Βορειοανατολικά.

Η διαδρομή μέσα από την πόλη, δείχνει μια εικόνα πολύ διαφορετική από την εικόνα του κεντρικού Μπακού. Όσο απομακρυνόμαστε από το κέντρο (το Μπακού είναι μια μεγάλη πόλη, με 4 εκατομμύρια κατοίκους περίπου), οι ουρανοξύστες και τα αρχιτεκτονήματα δίνουν τη θέση τους σε μπλόκια κατοικιών, που έχουν υποστεί βελτιώσεις για να κρύψουν τη Σοβιετική ασχήμια. Και ακόμα πιο έξω, δίνουν κι αυτά τη θέση τους σε γειτονιές. Παρότι δε φαίνονται μαχαλάδες (υπάρχουν κι αυτοί, αλλά υποθέτω πως οι μάντρες έχουν κάνει καλά τη δουλειά τους και δεν τους είδαμε), φαίνονται να απαρτίζονται από αρκετά χαμηλά, παλιά σπίτια, που μοιάζουν παλιότερα από την εποχή των Σοβιετικών μπλοκ. Με τα κεραμιδάκια τους, μοιάζουν οθωμανικής τεχνοτροπίας.





Βγαίνοντας από την πόλη, η διαδρομή δεν είχε και πολλά αξιόλογα να προσφέρει. Όσο κινούμαστε προς το Βορρά και τα βουνά, τόσο η φύση αλλάζει και από την ξεραΐλα όπου το μόνο που φυτρώνει είναι ηφαίστεια λάσπης στην περιοχή του Μπακού, περνάμε σταδιακά στην πυκνή, σχεδόν δασώδη βλάστηση. Ο δρόμος είναι σχεδόν άριστος αυτοκινητόδρομος στην αρχή, μέτριος στη συνέχεια, και τυπικός επαρχιακός δρόμος με δυο ρεύματα χωρίς νησίδα όσο πλησιάζουμε προς την πόλη Quba που είναι η «πρωτεύουσα» της περιοχής. Ατελείωτες ευθείες, σα χαραγμένες με χάρακα.



Την Quba θα την προσπερνάγαμε γρήγορα, αν δε χάναμε κάνα 30λεπτο για να βρούμε βενζινάδικο, να γεμίσουμε βενζίνη και να πληρώσουμε με κάρτα. Παρότι την κάναμε αρκετές φορές πάνω-κάτω, δε σταματήσαμε, το αφήσαμε για την επιστροφή. Πήραμε το δρόμο για τα βουνά. Στόχος μας, το χωριό Khinaliq.







Βγαίνοντας από την Quba, ο μικρός πια δρόμος περνάει ανάμεσα σε μεγάλα δέντρα, και οι τοπικές ταβέρνες είναι παρατεταμένες στη σειρά. Ομολογουμένως είναι θελκτικότατες, αλλά έχουμε δρόμο μπροστά μας. Εδώ, διάφοροι μικροπωλητές πουλάνε την πραμάτεια τους. Η οποία, κυρίως αποτελείται από το προϊόν για το οποίο φημίζεται η περιοχή: Μήλα Φιρίκια. Με €1,5 πήραμε ένα μικρό κουβά από πεντανόστιμα, βιολογικά μήλα που μας κάλυψαν την πείνα.



Η διαδρομή, όσο ανεβαίνουμε ως τα 2300 μέτρα υψόμετρο, θα μας προσφέρει μπόλικα τοπία, για τα οποία καλύτερα να αφήσω τις φωτογραφίες να μιλήσουν.

 

[taver]

Κεφάλαιο 7: Στην απομόνωση

Κάποια στιγμή φτάσαμε επιτέλους στο Khinaliq. Αυτό, εδώ στα 2350 μέτρα υψόμετρο, είναι το υψηλότερο χωριό σε όλο το Αζερμπαϊζάν, κι ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη (νομίζω υπάρχει κι ένα ακόμα ψηλότερα, εδώ πιο βόρεια στο Dagestan). Σύμφωνα με τη Wikipedia είναι ένα από τα αρχαιότερα συνεχώς κατοικούμενα μέρη στον πλανήτη, με ιστορία που πάει πάνω από 5000 χρόνια πίσω. Όχι όμως ότι έχουν αλλάξει και πάρα πολλά από τότε. Ο δρόμος για δω πρακτικά δεν υπήρχε για πολλά χρόνια, ώσπου ασφαλτοστρώθηκε πριν δυο χρόνια για να μπορέσει να έρθει ως εδώ ο Πρόεδρος Αλίγιεφ. Οι κάτοικοι ζούσαν στην απομόνωση, ούτε τουρισμός υπήρχε ούτε τίποτα. Και ζώντας στην απομόνωση, είχαν τη δική τους γλώσσα (Ketsh) η οποία ανήκει στην οικογένεια των γλωσσών του βόρειου Καυκάσου (δεν είναι τουρκογενής, δηλαδή) και είναι σήμερα απειλούμενη.









Για αγροτοκτηνοτροφική οικονομία και μέσα στη φτώχια τους, οι 2000 περίπου κάτοικοι του χωριού τα πάνε καλά. Τα κοπάδια με τα πρόβατα είναι πραγματικά τεράστια, και έχουν άπειρο βουνίσιο χορτάρι στη διάθεσή τους για να τραφούν. Σε λίγο καιρό βέβαια, τα κοπάδια θα πάρουν το δρόμο για τα πεδινά και η εικόνα θα αλλάξει. Αυτοκίνητα εδώ υπάρχουν ελάχιστα (είδαμε 2-3, αριθμός αστείος για χωριό τέτοιου μεγέθους αν ήταν στην Ελλάδα). Δεν τα χρειάζονται άλλωστε, καθώς δεν υπάρχουν και δρόμοι. Για τις δουλειές τους, υπάρχουν τα γαϊδουράκια. Μπόλικα.



























Στο χωριό υπάρχει κι ένα μικρό μουσείο, με τρίγλωσσες επιγραφές, που επιδεικνύει τα εργαλεία των χωρικών από διάφορες εποχές. Υπάρχουν και δυο μικρά τζαμιά, και σύμφωνα με το Google maps, υπάρχουν και 3-4 ξενώνες. Μετά από μια περιήγηση στο χωριό και στο μουσείο, πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Λίγο πιο κάτω, φορτώσαμε και δυο ανθρώπους που κάνανε ωτοστόπ για να πάνε στη Quba. To ωτοστόπ είναι πρακτικά ο μόνος τρόπος μετακίνησης των ανθρώπων αυτών, γιατί δρόμος μπορεί να υπάρχει, δημόσιες συγκοινωνίες όμως όχι.

 

[taver]

Κεφάλαιο 8: Επιστροφή.

Η Quba είναι μια επαρχιακή πρωτεύουσα, χωρίς πολλά να δώσει. Δεν την εξαντλήσαμε γιατί ο χρόνος πίεζε, πάντως εξερευνήσαμε λίγο το κέντρο της. Στο επίκεντρο, βρίσκεται μια κεντρική πλατεία ονόματι Meydan («πλατεία», έτσι απλά), και εκεί βρίσκεται και το πιο χαρακτηριστικό κτίσμα της πόλης, ένα οκταγωνικό τζαμί με μπρούτζινο θόλο. Στον πίσω δρόμο, βρίσκουμε το ιστορικό μουσείο της πόλης. Και διάφορα παλιά κτήρια με την τοπική αρχιτεκτονική, σε διάφορα στάδια κατάρρευσης.















Η Quba έχει επίσης και μια πιο μαύρη ιστορία. Είναι το μέρος στο οποίο ανακαλύφθηκε το 2007 ένας ομαδικός τάφος από 16,782 κατοίκους 167 διαφορετικών χωριών της περιοχής, που εκτελέστηκαν την άνοιξη του 1918 από ένα στρατό μπολσεβίκων, κυρίως Αρμενίων. Σήμερα έχει στηθεί κι ένα μνημείο για τη «γενοκτονία» (δε γνωρίζω αν είναι με ή χωρίς εισαγωγικά, δεν το έχω ψάξει αρκετά), το οποίο όμως θέλει αρκετό περπάτημα (σύμφωνα με το Lonely Planet) και θα μας βγάλει αρκετά εκτός προγράμματος, οπότε το αφήσαμε.

Από τις σχεδόν 3 ώρες της διαδρομής της επιστροφής ως την περιοχή του Μπακού δε θυμάμαι και πολλά, δυστυχώς. Ένας κακεντρεχής συνταξιδιώτης θα ισχυριστεί ότι ροχάλιζα όσο οδηγούσε, ενώ η πραγματικότητα είναι ότι απλώς είχα ξεκουράσει λίγο τα ματάκια μου απολύτως ησύχως. Είναι κι αυτοί οι Αζέρικοι δρόμοι, ατελείωτες ευθείες δεκάδων χιλιομέτρων χωρίς τίποτε να αλλάζει…

Η επόμενή μας στάση είναι στην περιφέρεια του Μπακού. Η πόλη, είναι χτισμένη στο μέσον μιας χερσονήσου (Absheron) που εκτείνεται μέσα στην Κασπία Θάλασσα. Η χερσόνησος ήταν κάποτε κάτω από το νερό, και έχει γι’ αυτό το λόγο υψηλές συγκεντρώσεις υδρογονανθράκων, και ιδίως φυσικού αερίου σε σχετικά μικρό βάθος. Έτσι, υπήρχαν εδώ και πολλές φυσικές εκροές φυσικού αερίου στην ατμόσφαιρα, που με ένα σπινθήρα μετατρέπονταν σε άσβεστες φλόγες που φαίνονταν σαν έδαφος που καίγεται. Ο χαρακτηρισμός της χώρας ως «γη της φωτιάς» μάλλον σχετίζεται με αυτό το φυσικό φαινόμενο. Αρκετές τέτοιες φωτιές είχαν αξιοποιηθεί ως Ζωροαστρικοί ναοί (Fire Temples), αν και σήμερα, ελλείψει ζωροαστριστών στην περιοχή, έχουν εγκαταλειφθεί.

Με την αστικοποίηση της περιοχής και την άντληση των επιφανειακών κοιτασμάτων αερίου, έχει απομείνει πλέον μόνο μια τέτοια φλόγα να καίει ακόμα, που έχει φυσικά μετατραπεί σε τουριστικό αξιοθέατο με εισιτήριο και τα όλα του (και ένα μικρό πάρκο τριγύρω, για να κρατάει μακριά τους παρείσακτους). Το όνομα του χώρου είναι Yanar Dag, και η φλόγα εδώ άναψε τη δεκαετία του ’50 και καίει συνεχώς έκτοτε. Είχε νυχτώσει ήδη όταν φτάσαμε, και η φλόγα ήταν ακόμα πιο εντυπωσιακή.





Μετά το φωτεινό διάλλειμα, επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο, παρκάραμε το αυτοκίνητο, και ξεκινήσαμε σε αναζήτηση τροφής. Σήμερα θα φάμε σε ένα «κυριλέ ψητοπωλείο», το Café Araz, πάνω στην πλατεία με τα σιντριβάνια. Το φαγητό είναι απλά καλοψημένα κεμπάπ και σασλίκ, συνοδεία μπύρας (Efes φυσικά). Ο κιουνεφές πάλι που ακολούθησε ήταν αποτυχία, στεγνωμένος και άγευστος. Μετά από μια βόλτα στη Bulvar κι ένα ντοντουρμά στο Mado, επιστρέψαμε για ύπνο μετά από μια μακρά μέρα.

 

[taver]

Κεφάλαιο 9: Η παλιά πόλη του Μπακού

Η τελευταία πρακτικά μέρα μας στο Αζερμπαϊζάν, Σάββατο 23/9/2017, είναι αφιερωμένη στην πόλη του Μπακού. Ξεκινήσαμε από την υπερ-αναστηλωμένη παλιά πόλη, όπου τα παλιά κτήρια εναλλάσσονται με μοντέρνες κατασκευές σε παραδοσιακό στυλ, και το παραδοσιακό χρώμα κάπως διατηρείται, σε αντίθεση με την υπόλοιπη πόλη. Από πέτρινα δρομάκια, φτάσαμε στο Qiz Qalasi, ή Maiden’s tower, ή πύργος της παρθένου, ένα οχυρωματικό κατασκεύασμα με μεγάλη αναστήλωση, που αποτελεί το κύριο landmark της πόλης και φιγουράρει στα postcards.













Οι αρχαιολόγοι δεν είναι σίγουροι για ποιο σκοπό κατασκευάστηκε, ούτε πότε ακριβώς (αν και τα στοιχεία παραπέμπουν μάλλον στο 12ο αιώνα), αλλά σίγουρα είναι παμπάλαιο, και σίγουρα προσφέρει όμορφη θέα από την κορυφή του. Υπάρχει και μια έκθεση στους ενδιάμεσους ορόφους (οι οποίοι είναι προσθήκη του 20ου αιώνα, δεν είχε ορόφους το κτήριο αρχικά). Όσο για τη θέα, ας μιλήσουν οι φωτογραφίες.









Μπροστά από τον πύργο, υπάρχει μια ανασκαφή που έχει αποκαλύψει κάποια αρχαία της Ρωμαϊκής περιόδου, το σημείο στο οποίο υποτίθεται μαρτύρησε ο Αγ. Βαρθολομαίος. Από δω και πέρα, οι δρόμοι είναι γεμάτοι από παλιά καραβανσαραί, από την εποχή που η πόλη αποτελούσε περιφερειακό εμπορικό κέντρο για το δρόμο του μεταξιού. Κάποια λίγα «διατηρούν» τη χρήση, έχοντας μετατραπεί σε πολυτελή μπουτίκ ξενοδοχεία, άλλα έχουν γίνει εστιατόρια, και τα περισσότερα σήμερα είναι μαγαζιά για χαλιά, μια παραδοσιακή τέχνη που το Αζερμπαϊζάν έχει «δανειστεί» από τη γειτονική Περσία. Παρότι ο τουρισμός στο Αζερμπαϊτζάν δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος ακόμα, οι λίγοι τουρίστες περνάνε όλοι από δω, και τα καταστήματα έχουν βαλθεί να τους κάνουν πελάτες, με κράχτες κλπ. Όπως καταλαβαίνετε, εφηύρα στα γρήγορα μια άλλη πορεία, γιατί αν περνάγαμε από κει ο @Samion ακόμα θα ψώνιζε .









Προχωρήσαμε πιο κάτω, προσπερνώντας διάφορα μικρά τζαμιά, και βλέποντας τα στενά της παλιάς πόλης.













Σύντομα φτάσαμε στο άλλο μεγάλο αξιοθέατο της παλιάς πόλης, το παλάτι των Σιρβανσάχηδων. Οι τελευταίοι ήταν μια δυναστεία που κυριάρχησε εδώ στο Βορειοανατολικό Αζερμπαϊτζάν κατά το μεσαίωνα. Το παλάτι εδώ είναι κυρίως του 15ου αιώνα. Το Lonely Planet προειδοποίησε ότι αυτό που θα δούμε είναι πρόσφατη (υπερ)αναστήλωση κι ότι τα εκθέματα δεν είναι αυθεντικά αλλά μουσειακά. Είδαμε και ουρά στην είσοδο, είδαμε και την κεντρική αυλή να είναι κάθε άλλο παρά εντυπωσιακή, κι αποφασίσαμε να μη μπούμε.



Λίγο πιο πέρα βρίσκεται η πλατεία Vahid, όπου εντυπωσιάζει ένα άγαλμα του ποιητή Vahid, με χαρακτήρες από τα έργα του να αποτυπώνονται ανάμεσα στα μαλλιά του. Σταθήκαμε λίγο στην όμοφη πλατεία γύρω από το άγαλμα, και επιστρέψαμε προς την είσοδο της παλιάς πόλης, περπατώντας παράλληλα με τα τείχη της.

































Μετά από μια σύντομη στάση στα Starbucks επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο και πήραμε το αυτοκίνητο για η συνέχεια. Α, το όνομα μου για τα Starbucks παντού εκτός Ελλάδας/Κύπρου είναι «George». Όχι, δε με λένε Γιώργο, αλλά άντε κάνε τον κάθε ταμία των Starbucks να καταλάβει το «Κώστας» που πολύ απίθανο να το έχει ξανακούσει ποτέ του. Χρειάζεται να ταλαιπωρήσω τον/την ταμία με το μισθό πείνας στο παιγνίδι των 10 ερωτήσεων; Καφέ θέλω, όχι γνωριμία… Όχι δηλαδή ότι με το George είχα και μεγάλη επιτυχία. Από δω και πέρα μάλλον θα με λένε Bob.