hydronetta
Member
- Μηνύματα
- 4.152
- Likes
- 14.443
- Επόμενο Ταξίδι
- ???
- Ταξίδι-Όνειρο
- όπου δεν έχω πάει
Περιεχόμενα
Κεφ.2: Αναλύσεις πρακτικού (κι όχι μόνο) ενδιαφέροντος
Και γιατί να πάω στη Νορβηγία παρακαλώ;
Αναμφίβολα πρωταγωνιστής είναι η φύση.
Τα ορεινά τοπία δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν από σκηνικό των Άλπεων.
Από την γυμνή τούντρα στο Finnmark του απώτατου βορρά ως τα δαιδαλώδη φιόρδ νοτιοδυτικά, η Νορβηγία προσφέρει μια ποικιλία απαράμιλλης ομορφιάς: άφθονοι καταρράκτες και λίμνες παντού, δάση, παγετώνες, πάμπολλα μεγαλειώδη φιόρδ, υπναλέες γραφικές κωμοπόλεις στην ενδοχώρα και ψαροχώρια συνθέτουν ένα μωσαϊκό που καλεί τον επισκέπτη να το ανακαλύψει.
Οι φυσιολάτρες θα ενθουσιαστούν. Kι επειδή πρακτικά δεν νυχτώνει έχει κανείς τη δυνατότητα (αν έχει και το κουράγιο) να περιηγείται 24ώρες το 24ωρο!!!!
Οι πόλεις αν και έτη φωτός καλύτερες από τις δικές μας, δεν νομίζω ότι κέρδισαν τις εντυπώσεις μου.
Η χώρα δεν φείδεται μουσείων, αλλά δεν θα το χαρακτήριζα ως το σημαντικότερο κίνητρο για να βρεθεί κανείς εκεί. Αντίθετα κάποια μνημεία που ανήκουν στην λίστα της UNESCO είναι ιδιαίτερα και αξίζουν της προσοχής μας.
Oι "7 αδελφές" στο Geirangerfjorden
Στα αρνητικά, πρώτον ότι δεν είναι φθηνός προορισμός. Μπορείς να ξοδέψεις τα μαλλιοκέφαλά σου αν θέλεις να διαμένεις σε ξενοδοχείο και να τρως σε εστιατόρια. Όμως εναλλακτικές υπάρχουν, όπως θα αναφέρω προς το τέλος του κεφαλαίου, για να μην σας κοστίσει ο κούκος αηδόνι.
Το δεύτερο αρνητικό που δυστυχώς είναι αδύνατον να προβλέψει κανείς είναι ο καιρός. Εμείς τις μισές μέρες ζήσαμε έναν υπέροχο καιρό που μας επέτρεψε να αποθανατήσουμε στο φακό μας υπέροχες εικόνες. Τις άλλες μισές μια μουντίλα, ψιλόβροχο/βροχή και θερμοκρασίες που λίγο θύμιζαν ότι βρίσκεσαι μέσα στο καλοκαίρι. Αλλά κοντά στον αρκτικό κύκλο βρισκόμαστε, μην περιμένουμε τον λαμπρό μεσογειακό ήλιο!
O παγετώνας Briksdalsbreen
Τι σόι φρούτο είναι οι Νορβηγοί;
Δύσκολο να αποφανθεί κανείς για την ψυχολογία ενός λαού όταν πηγαίνει εκεί ως τουρίστας και για βραχύ χρονικό διάστημα.
Πάντως από τις επαφές που είχαμε θα τους χαρακτήριζα….ευχάριστα αδιάφορους. Ποτέ δεν συναντήσαμε αγένεια, αλλά ούτε υπήρξαν και ιδιαίτερα εγκάρδιοι. Και μέχρι τέλους του ταξιδιού αναρωτιόμουνα γιατί εμείς οι μεσόγειοι είμαστε τόσο ξελιγωμένοι με την ομορφιά των βορείων. Μηδέν εις το πηλίκον (τουλάχιστον στις περιοχές που κινηθήκαμε).
Τους Νορβηγούς θα τους χαρακτήριζα επίσης μοναχικούς. Άλλωστε η απομόνωση πρέπει να έχει εντυπωθεί στο DNA τους αφού η γεωγραφία της χώρας δεν επέτρεπε μέχρι πρότινος την εύκολη επικοινωνία των μικρών κοινοτήτων. Αυτό αποδεικνύεται από τον τρόπο διακοπών τους. Το όνειρο του νορβηγού είναι να έχει ένα σπιτάκι (hytte) χαμένο στην απόλυτη ερημιά, να παίρνει το καλάμι του και να πηγαίνει για ψάρεμα, να κάνει σπορ ή να διαβάζει το βιβλιαράκι του. Τάβλι ή ατέλειωτες φραπεδιές στις καφετέριες δεν αντίκρισα. Βέβαια τι περιμένεις όταν έχεις χιόνια για 7 μήνες και σχεδόν απόλυτο σκοτάδι για 2; Νομίζω αν βιώναμε τέτοιο καιρό στην οικονομική κατάσταση που έχουμε περιέλθει θα το είχαμε ρίξει μαζικά στα αντικαταθλιπτικά (όχι ότι δεν είμαστε πρωταθλητές και τώρα…)
Μοναχικό hytte για στιγμές περισυλλογής
Αυτό που μου προξένησε εντύπωση είναι η εμμονή που έχουν με τα εθνικά τους σύμβολα. Κάθε σπίτι έχει έναν ιστό όπου ανεμίζουν τα εθνικά χρώματα και σε κάθε ευκαιρία κραδαίνουν νορβηγικές σημαιούλες. Η αλήθεια είναι ότι σκαλίζοντας κανείς την ιστορία της Νορβηγίας θα διαπιστώσει πως στην ουσία υπήρξε πάντα προτεκτοράτο των ισχυρών της γειτόνων (Δανία, Σουηδία). Έτσι καλλιεργήθηκε ένα έντονο αίσθημα εθνικής ταυτότητας που εμείς θα το χαρακτηρίζαμε γραφικό. Πώς αλλιώς, αν κι εμείς στις εθνικές μας εορτές βγαίναμε όλοι στους δρόμους ντυμένοι τσολιάδες κι αμαλίες;;; Κι όμως οι Νορβηγοί αισθάνονται υπερήφανοι για τη χώρα και την κουλτούρα τους, τόσο, που υπήρξαν επανειλημμένα ακατάδεκτοι να ενσωματωθούν στην ΕΕ. Βέβαια με την ανακάλυψη του μαύρου χρυσού στην Βόρεια Θάλασσα, εν μια νυκτί οι ψαράδες μπακαλιάρου έγιναν πετρελαιάδες και ως εκ τούτου καμία διάθεση δεν είχαν να μοιραστούν τα πλούτη τους με τους φτωχούς συγγενείς του νότου.
Τα της ευημερούσας νορβηγικής οικονομίας δεν θα θίξω ως μη ειδήμων. Όχι ότι η Νορβηγία είναι ο παράδεισος επί της γης. Το κόστος ζωής είναι υψηλό, όμως η αυξημένη φορολογία και τα έσοδα από το πετρέλαιο εξασφαλίζουν ποιοτικές κοινωνικές παροχές (υγεία, σύνταξη κλπ). Πώς είναι δηλαδή στη πατρίδα μας; Ε, καμία σχέση.
Το ότι η Νορβηγία βιώνει ένα γλωσσικό διχασμό, λίγο είναι γνωστό και ουδόλως θα γίνει αντιληπτό από τον επισκέπτη. Δεδομένου ότι τα δανέζικα υπήρξαν η μόνη επίσημη γραπτή γλώσσα, οδήγησε στην ανάγκη διαμόρφωσης μιας ξεχωριστής γλωσσικής οντότητας. Το ευκολότερο ήταν να «αλλοιώσουν» φωνολογικά τα δανέζικα διαμορφώνοντας την καλούμενη διάλεκτο Bokmål («γλώσσα των βιβλίων»). Έλα όμως που οι εθνικιστές ήθελαν να αποποιηθούν το παρελθόν και κάνοντας ένα συγκερασμό τοπικών διαλέκτων δημιούργησαν την «νέα νορβηγική» (Nynorsk). Το θέμα είναι ότι και οι δύο παραλλαγές θεωρούνται επίσημη γλώσσα και διδάσκονται παράλληλα, τα έντυπα κυρίως προτιμούν την Bokmål, αλλά γεωγραφικά υπάρχει ένα σαρδάμ με τις δυτικές ακτές να προτιμούν την έκδοση Nynorsk. Κοινώς μπάχαλο…
Άλλο ένα μοναχικό hytte...
Αν περιμένει κανείς ότι όλοι οι κάτοικοι της χώρας είναι ξανθοί γαλανομάτηδες πλανάται πλάνην οικτράν.
Η Νορβηγία είναι πλέον πολυπολιτισμική. Στις μεγάλες πόλεις θα δεις μια βαβέλ φυλών. Μόνο που δεν είδα κανέναν να περιφέρεται ασκόπως. Προφανώς η μεταναστευτική πολιτική είναι αυστηρή και καθορίζεται από συγκεκριμένους κανόνες.
Τέλος θα σχολιάσω τη διαπίστωση που έκανα από την έρευνα στο ίντερνετ. Αν προγραμματίζετε μετακινήσεις εντός Σαββατοκύριακου να έχετε σοβαρά υπόψιν ότι τα πάντα υπολειτουργούν ακόμα και την υψηλή τουριστική περίοδο. Διότι πώς αλλιώς εξηγείται ότι τραίνα, αεροπλάνα, φέρρυμπωτ, λεωφορεία έχουν ελάχιστα δρομολόγια από το Σάββατο το μεσημέρι ως την Κυριακή το απόγευμα.
Το Σαββατοκύριακο κατά πως φαίνεται είναι ιερό πράγμα για τους Νορβηγούς.
Oδηγίες προς ναυτιλομένους
(Οι ακόλουθες χρηστικές οδηγίες, αντανακλούν μέρος των εμπειριών μας και αποφάσισα να τις εντάξω στην ιστορία, για να μην χαθούν ως πληροφορίες σε κάποιο άλλο ποστ)
Από κοντά είχα και μια αμφιθυμία. Η ακρίβεια πρώτος ανασταλτικός παράγοντας και η υποψία ότι το γοητευτικό γεωγραφικό μωσαϊκό με τα αμέτρητα φιορδ μήπως τελικά καταντούσε μονότονο. Σ’αυτό συντελούσαν και οι εντελώς αντιδιαμετρικές απόψεις: από «κούκλα» μέχρι «υπερεκτιμημένη και βαρετή».
Έτσι αποφάσισα να εξάγω συμπεράσματα ιδίοις όμμασιν. Και ομολογώ ότι δεν το μετάνιωσα, αν και τα τερτίπια του καιρού και πλείστες όσες κακοτυχίες προσπάθησαν να αμαυρώσουν το ταξίδι.
Δεν θα χαρακτήριζα τη Νορβηγία ως και την ευκολότερη των προορισμών για να χαράξεις επί χάρτου ένα ανεξάρτητο ταξίδι. Άλλωστε η απόσταση που χωρίζει το Όσλο από τον απώτατο βορρά αγγίζει σχεδόν τα 2000 χλμ σε ένα ιδιόμορφο και δύσκολο τοπίο.
Μετακίνηση
Παρά το κόστος συνιστώ ανεπιφύλακτα την ενοικίαση αυτοκινήτου καθώς σου επιτρέπει να απολαύσεις με το ραχάτι σου την υπέροχη φύση και να κάνεις εναλλακτικές διαδρομές που άλλα μέσα δεν ακολουθούν.
Η ενοικίαση αυτοκινήτου βέβαια είναι μια πονεμένη ιστορία. Αφενός η βενζίνη είναι ακριβή (1.85-2 Ευρώ το λίτρο), αφετέρου το ημερήσιο κόστος ενοικίασης σχετικά υψηλό (από 80-100 Ευρώ/ημέρα για τα οικονομικά μοντέλα). Βέβαια το κόστος καυσίμων σε τελική ανάλυση μας κόστισε λιγότερο απ’ότι αν οδηγούσαμε εντός Αθηνών την ίδια απόσταση με το σταμάτα ξεκίνα στους αθηναϊκούς δρόμους (το ρεζερβουάρ κρατούσε για 600+ χλμ). Η πρόταση είναι να νοικιάσετε ντηζελοκίνητο αν πρόκειται να κάνετε πολλά χιλιόμετρα (είναι κατά τι φθηνότερο το καύσιμο). Σαν να μην έφταναν αυτά τα δυό κακά, είχαμε και τα τσουχτερά one way fares: Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι παραλαβή αυτοκινήτου από μια πόλη Α και παράδοση σε μια πόλη Β μπορεί να υπερδιπλασιάσει το ημερήσιο κόστος ενοικίασης! Εκεί δηλαδή που θα πλήρωνες πχ 500 Ευρώ για 5 μέρες, η λυπητερή εκτινασσόταν πάνω από 1000 Ευρώ μόνο και μόνο επειδή ήθελες να το παραδώσεις σε άλλη πόλη (ασχέτως αν αυτή απείχε έστω και 350 χλμ). Εκτός των γνωστών αλυσίδων ενοικίασης μια εναλλακτική πρόταση είναι η ενοικίαση…«ερειπίου». Εκεί (άγνωστο επί ποίου αντιτίμου γιατί δεν το έψαξα) νοικιάζεις ένα παλιό μοντέλο με ανταγωνιστικές τιμές σε σχέση με την υπόλοιπη αγορά.
Αν κανείς επιλέξει να κινηθεί με αυτοκίνητο θα πρέπει να λάβει υπόψιν του ότι η γεωμορφολογία με τα άπειρα φιόρδ, δυσκολεύει την οδική μετακίνηση. ΄Η θα χάσεις χρόνο οδηγώντας περιμετρικά ενός φιόρδ (που δεν είναι και πάντα εφικτό) ή θα μπεις στη διαδικασία να εξαρτάσαι από το πρόγραμμα των φερρυμπωτ που τα διασχίζουν γλιτώνοντας χρόνο αλλά όχι χρήμα. Επίσης το ορεινό του τοπίου, το μήκος της χώρας, ο μικρός συγκριτικά πληθυσμός δεν έχει συντελέσει στο να αναπτυχθεί ένα οδικό δίκτυο με φαρδείς δρόμους (ο εθνικοί δρόμοι έχουν μόλις 1 λουρίδα ανά κατεύθυνση). Αν και ομολογουμένως οι νορβηγοί μηχανικοί έχουν προνοήσει την κατασκευή τούνελ και γεφυρών και το οδόστρωμα διατηρείται σχετικά αξιοπρεπές (οι ειδικοί οφείλουν μια προσκυνηματική εκδρομή προς τα εκεί).
Η ιστορία με τα τούνελ κατάντησε σκέτο ανέκδοτο. Σίγουρα κάναμε πάνω από 100 χιλιόμετρα μέσα στα έγκατα της νορβηγικής γης, άλλες φορές με γρανιτένιους όγκους πάνω από τα κεφάλια μας, άλλες φορές παγετώνες κι άλλες… θάλασσα (διότι υπάρχουν και υποθαλάσσια αρκετών χιλιομέτρων). Από λίγες εκατοντάδες μέτρα τα μικρά ως 24,5 χλμ το μεγαλύτερο που διασχίσαμε οδεύοντας προς Bergen (και φημολογούμενο μακρύτερο οδικό τούνελ στο κόσμο).
Η άλλη πονεμένη ιστορία έχει να κάνει με τα όρια ταχύτητας. Μόλις 60-90km στην εθνική, από 30-50km εντός πόλεων. Σήμανση σχετική υπάρχει παντού, όπως επίσης και ρουφιανοραντάρ. Ομολογούμε ότι υπερβάσεις ορίων κάναμε μόνο ακολουθώντας ντόπιους οδηγούς κι αυτό γιατί δεν είχαμε καμία όρεξη να εισπράξουμε κάποιο τσουχτερό πρόστιμο. Επειδή λοιπόν η «εθνική» περνά μέσα από πόλεις, χωριά και χωριουδάκια αυτό έχει ως αποτέλεσμα να οδηγείς σαν τον κάβουρα. Έτσι μια απόσταση που στην Ελλάδα της κατάλυσης ορίων θα έκανες σε x χρόνο , στην Νορβηγία τον κάνεις σε διπλάσιο. Αυτό σε πολλές περιπτώσεις καταντούσε κουραστικό ως εκνευριστικό για το μεσογειακό ταμπεραμέντο μας. Τέλος θα υπογραμμίσω ότι οι πόλεις έχουν διόδια εισόδου που χρεώνονται όμως αυτόματα (telepass) και το πάρκινγκ στις πόλεις δεν είναι ελεύθερο (αν και όχι πολύ ακριβότερο της Αθήνας).
Το σιδηροδρομικό δίκτυο είναι σχετικά περιορισμένο. Εντούτοις καλύπτει τους βασικότερους προορισμούς και αν γίνει αγορά στην ειδική προσφορά (minipris) η μετακίνηση με τραίνα είναι εξαιρετικά συμφέρουσα (ειδικά τα βραδινά τρένα προς Trondheim, Bodo ή ακόμα και Bergen).Εμείς δεν το χρησιμοποιήσαμε τελικά.
Το αεροπορικό δίκτυο ευτυχώς είναι εκτεταμένο και ισχύουν κι εκεί προσφορές εξαιρετικά συμφέρουσες. Τρεις εταιρίες δραστηριοποιούνται: η SAS, η Wideroe (θυγατρική της SAS) και η low cost Νοrwegian (υπάρχουν πτήσεις και από Αθήνα). Οι τιμές εσωτερικών πτήσεων δεδομένης της απόστασης, είναι και οικονομικότατες αλλά και αναπόφευκτα μονόδρομος. Ξεχάστε το κλασσικό check in. Πλέον σε όλες τις εσωτερικές πτήσεις εξυπηρετείσαι στα αυτόματα μηχανήματα, δίνεις τους κωδικούς της κράτησης ή το bar code και σου εκτυπώνεται το boarding pass καθώς και το baggage tag. Το κολλάς στη βαλίτσα, τη παραδίδεις στην υπάλληλο και that’s all.
Υπάρχει δυνατότητα για θαλάσσια διασύνδεση παράκτιων πόλεων με φερρυμπωτ καθώς και με το φημισμένο Hurtiguten. Το τελευταίο που αυτοδιαφημίζεται ως το ωραιότερο πλωτό ταξίδι του κόσμου (!! σκίζουν από μετριοφροσύνη, αλλά αυτά θέλει η τουριστική αγορά) αφορά την ακτοπλοϊκή σύνδεση του Bergen στις δυτικές ακτές της χώρας με το Kirkenes στον απώτατο βορρά. Ένα 6ήμερο ταξίδι όπου το πλοίο ελλιμενίζεται σε 27 τοποθεσίες κατά μήκος της ακτογραμμής. Ενδιαφέρουσα πρόταση, αλλά πανάκριβη και δυστυχώς πληκτική για τα γούστα μου (εξ’ ου και απερρίφθη χωρίς δεύτερη σκέψη). Αντιθέτως τα φερρυμπωτ είναι αναγκαίο κακό σε κάποιες διαδρομές και το κόστος εκεί κυμαίνεται σε λογικά πλαίσια.
To Hurtigute στο Geirangerfjord
Διαμονή
Οι τιμές καταλυμάτων είναι αρκούντως ακριβές. Υπό κανονικές συνθήκες οι τιμές στα δίκλινα δωμάτια σε ξενοδοχεία εκτινάσσονται πολύ πιο πάνω από τα 100 ευρώ. Αν θελήσει κανείς να κρατήσει το κόστος σε λογικά επίπεδα, η διαμονή σε ξενώνες νεότητας, κάμπιγκ ή ενοικιαζόμενα διαμερίσματα είναι μονόδρομος.
Σε αντίθεση με ότι ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπη τα B&B δεν είναι ιδιαιτέρως δημοφιλή. Κι αυτό έχει την εξήγησή του: οι Νορβηγοί αγαπούν την εξοχή και για το λόγο αυτό το είδος που αναπτύχθηκε ιδιαίτερα είναι τα λεγόμενα hytter. Μικρά ξύλινα σπιτάκια με τη κουζίνα και το μπάνιο τους. Φέρνουν από κοντά τα κλινοσκεπάσματά τους οι ενοικιαστές, μαγειρεύουν εντός κι έτσι μειώνουν το κόστος των διακοπών τους. Στην ίδια λογική είναι τα rorbuer, παλαιά καταλύματα ψαράδων, μόνο που αυτά τα συναντά κανείς σε παράκτιες περιοχές. Εννοείται ότι οι τιμές ποικίλλουν αναλόγων δυναμικότητας κλινών και ανέσεων… αν είστε όμως παρέα 3-4+ ατόμων είναι η οικονομικότερη λύση.
Γραφικά rorbuer στο εκπληκτικό Reine στα Lofoten
Εμείς επιλέξαμε εκτός λίγων εξαιρέσεων την λύση των hytter, robruer ή και ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων. Συνολικά μας κόστισε η διανυκτέρευση κατά μέσο όρο 45? κατ’άτομο.
Φαγητό
Βλέπεις ταμπέλα ‘restaurant” και ευθύς ετοιμάζεσαι να χώσεις βαθειά το χέρι στη τσέπη για να φας ένα πιάτο φαί. Δείπνο με σούπα, κυρίως πιάτο και μια μπύρα 46 Ευρώ το άτομο (σε σχετικά οικονομικό εστιατόριο!). Και μην φανταστείτε ότι σκάσαμε, ούτε ότι πρόκειται για κάποιο γαστρονομικό παράδεισο.
Τα ψάρια αφθονούν αλλά είναι και ακριβά και γενικά τα βρήκα άνοστα. Το τι καπνιστό σολωμό φάγαμε δε λέγεται. Νοσταλγούσα όμως συνεχώς τη κακαβιά της μανούλας μου. Από αστακούς, καβούρια, γαρίδες και λοιπά συναφή βρωμάει ο τόπος. Οι λάτρεις του είδους θα είναι πανευτυχείς.
Είχα πάρει την απόφαση ότι ή θα καταφεύγαμε σε τοπικά ταχυφαγεία ή για σάντουιτς θαλασσινών στις πρωινές ψαραγορές όπως με συμβούλεψαν ή θα μαγειρεύαμε μόνοι μας εφόσον το κατάλυμα μας παρείχε τέτοια δυνατότητα. Και ομολογώ ότι αυτό περιόρισε αρκετά τα έξοδα, ειδικά όταν ψωνίζαμε από τις αλυσίδες σουπερμαρκετ που βρίσκονται παντού και τα μαγειρεύαμε στο κατάλυμμά μας που ήταν πλήρως εξοπλισμένο. Με εξαίρεση φρούτα και λαχανικά οι τιμές ήταν ανάλογες με τις ελληνικές (ενίοτε και φθηνότερες!). Όλα τα παραπάνω φαίνεται πως τα γνωρίζουν πολύ καλά οι Γερμανοί (και λοιποί δυτικοευρωπαίοι τουρίστες) που τιμώντας το ευρώ τους, προτιμάνε να πηγαίνουν εκεί με τα motorhomes τους, σπαταλώντας ελάχιστα για ύπνο και φαγητό κι αφήνοντας στους Νορβηγούς μόνο τα σκουπίδια τους. Κι έτσι συντηρούν την σχετική αντιπάθεια που χρονολογείται από την γερμανική κατοχή…
Και ξεκινάμε….
Οι διεθνείς και εσωτερικές πτήσεις κλείστηκαν, τα καταλύματα ευρέθησαν, η ενοικίαση αυτοκινήτων κανονίστηκε, τέλος μελέτησα δυο τρία πράγματα να μην είμαι κι εντελώς άσχετος (αλλά τις λεπτομέρειες τις άφησα για να ζήσω λίγο από τη μαγεία του ταξιδιού επιτοπίως)…
Με βαλίτσες γεμάτες με ρουχισμό παντός καιρού και ολίγην ξηρά τροφή για τις δύσκολες ώρες, μαζί με κρασάκι από τα duty free να πίνουμε αγναντεύοντας τον ήλιο του μεσονυχτίου, μας βρήκε το ξημέρωμα της Πέμπτης 16 Ιουνίου του σωτηρίου έτους 2011 στη πύλη του κοσμοδρομίου Ελ.Βελ. να παίρνουμε τη πτήση της Austrian προς Βιέννη όπου θα μετεπιβιβαζόμασταν με τελικό προορισμό το Όσλο.
Μόνο που εγώ είχα ήδη αρχίζει να ξορκίζω την κακοτυχία. Ξεκίναγα το ταξίδι με τραυματισμένο γόνατο
, περπατώντας σαν την πάπια. Να οι ενισχυμένες κι οι απλές επιγονατίδες για να με προστατέψουν από τα χειρότερα. Με πείσμα όμως είχα αποφασίσει ότι εκπτώσεις από το πρόγραμμα δεν θα κάνω. Πτοούμεθα εμείς οι πωρωμένοι τραβελστορίτες; ούτε κατά το ελάχιστο!! Μόνο που τα όνειρα για trekking βούλιαξαν από νωρίς στα παγωμένα νερά της Βόρειας Θάλασσας.
Και γιατί να πάω στη Νορβηγία παρακαλώ;
Αναμφίβολα πρωταγωνιστής είναι η φύση.
Τα ορεινά τοπία δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν από σκηνικό των Άλπεων.
Από την γυμνή τούντρα στο Finnmark του απώτατου βορρά ως τα δαιδαλώδη φιόρδ νοτιοδυτικά, η Νορβηγία προσφέρει μια ποικιλία απαράμιλλης ομορφιάς: άφθονοι καταρράκτες και λίμνες παντού, δάση, παγετώνες, πάμπολλα μεγαλειώδη φιόρδ, υπναλέες γραφικές κωμοπόλεις στην ενδοχώρα και ψαροχώρια συνθέτουν ένα μωσαϊκό που καλεί τον επισκέπτη να το ανακαλύψει.
Οι φυσιολάτρες θα ενθουσιαστούν. Kι επειδή πρακτικά δεν νυχτώνει έχει κανείς τη δυνατότητα (αν έχει και το κουράγιο) να περιηγείται 24ώρες το 24ωρο!!!!
Οι πόλεις αν και έτη φωτός καλύτερες από τις δικές μας, δεν νομίζω ότι κέρδισαν τις εντυπώσεις μου.
Η χώρα δεν φείδεται μουσείων, αλλά δεν θα το χαρακτήριζα ως το σημαντικότερο κίνητρο για να βρεθεί κανείς εκεί. Αντίθετα κάποια μνημεία που ανήκουν στην λίστα της UNESCO είναι ιδιαίτερα και αξίζουν της προσοχής μας.
Oι "7 αδελφές" στο Geirangerfjorden
Στα αρνητικά, πρώτον ότι δεν είναι φθηνός προορισμός. Μπορείς να ξοδέψεις τα μαλλιοκέφαλά σου αν θέλεις να διαμένεις σε ξενοδοχείο και να τρως σε εστιατόρια. Όμως εναλλακτικές υπάρχουν, όπως θα αναφέρω προς το τέλος του κεφαλαίου, για να μην σας κοστίσει ο κούκος αηδόνι.
Το δεύτερο αρνητικό που δυστυχώς είναι αδύνατον να προβλέψει κανείς είναι ο καιρός. Εμείς τις μισές μέρες ζήσαμε έναν υπέροχο καιρό που μας επέτρεψε να αποθανατήσουμε στο φακό μας υπέροχες εικόνες. Τις άλλες μισές μια μουντίλα, ψιλόβροχο/βροχή και θερμοκρασίες που λίγο θύμιζαν ότι βρίσκεσαι μέσα στο καλοκαίρι. Αλλά κοντά στον αρκτικό κύκλο βρισκόμαστε, μην περιμένουμε τον λαμπρό μεσογειακό ήλιο!
O παγετώνας Briksdalsbreen
Τι σόι φρούτο είναι οι Νορβηγοί;
Δύσκολο να αποφανθεί κανείς για την ψυχολογία ενός λαού όταν πηγαίνει εκεί ως τουρίστας και για βραχύ χρονικό διάστημα.
Πάντως από τις επαφές που είχαμε θα τους χαρακτήριζα….ευχάριστα αδιάφορους. Ποτέ δεν συναντήσαμε αγένεια, αλλά ούτε υπήρξαν και ιδιαίτερα εγκάρδιοι. Και μέχρι τέλους του ταξιδιού αναρωτιόμουνα γιατί εμείς οι μεσόγειοι είμαστε τόσο ξελιγωμένοι με την ομορφιά των βορείων. Μηδέν εις το πηλίκον (τουλάχιστον στις περιοχές που κινηθήκαμε).
Τους Νορβηγούς θα τους χαρακτήριζα επίσης μοναχικούς. Άλλωστε η απομόνωση πρέπει να έχει εντυπωθεί στο DNA τους αφού η γεωγραφία της χώρας δεν επέτρεπε μέχρι πρότινος την εύκολη επικοινωνία των μικρών κοινοτήτων. Αυτό αποδεικνύεται από τον τρόπο διακοπών τους. Το όνειρο του νορβηγού είναι να έχει ένα σπιτάκι (hytte) χαμένο στην απόλυτη ερημιά, να παίρνει το καλάμι του και να πηγαίνει για ψάρεμα, να κάνει σπορ ή να διαβάζει το βιβλιαράκι του. Τάβλι ή ατέλειωτες φραπεδιές στις καφετέριες δεν αντίκρισα. Βέβαια τι περιμένεις όταν έχεις χιόνια για 7 μήνες και σχεδόν απόλυτο σκοτάδι για 2; Νομίζω αν βιώναμε τέτοιο καιρό στην οικονομική κατάσταση που έχουμε περιέλθει θα το είχαμε ρίξει μαζικά στα αντικαταθλιπτικά (όχι ότι δεν είμαστε πρωταθλητές και τώρα…)
Μοναχικό hytte για στιγμές περισυλλογής
Αυτό που μου προξένησε εντύπωση είναι η εμμονή που έχουν με τα εθνικά τους σύμβολα. Κάθε σπίτι έχει έναν ιστό όπου ανεμίζουν τα εθνικά χρώματα και σε κάθε ευκαιρία κραδαίνουν νορβηγικές σημαιούλες. Η αλήθεια είναι ότι σκαλίζοντας κανείς την ιστορία της Νορβηγίας θα διαπιστώσει πως στην ουσία υπήρξε πάντα προτεκτοράτο των ισχυρών της γειτόνων (Δανία, Σουηδία). Έτσι καλλιεργήθηκε ένα έντονο αίσθημα εθνικής ταυτότητας που εμείς θα το χαρακτηρίζαμε γραφικό. Πώς αλλιώς, αν κι εμείς στις εθνικές μας εορτές βγαίναμε όλοι στους δρόμους ντυμένοι τσολιάδες κι αμαλίες;;; Κι όμως οι Νορβηγοί αισθάνονται υπερήφανοι για τη χώρα και την κουλτούρα τους, τόσο, που υπήρξαν επανειλημμένα ακατάδεκτοι να ενσωματωθούν στην ΕΕ. Βέβαια με την ανακάλυψη του μαύρου χρυσού στην Βόρεια Θάλασσα, εν μια νυκτί οι ψαράδες μπακαλιάρου έγιναν πετρελαιάδες και ως εκ τούτου καμία διάθεση δεν είχαν να μοιραστούν τα πλούτη τους με τους φτωχούς συγγενείς του νότου.
Τα της ευημερούσας νορβηγικής οικονομίας δεν θα θίξω ως μη ειδήμων. Όχι ότι η Νορβηγία είναι ο παράδεισος επί της γης. Το κόστος ζωής είναι υψηλό, όμως η αυξημένη φορολογία και τα έσοδα από το πετρέλαιο εξασφαλίζουν ποιοτικές κοινωνικές παροχές (υγεία, σύνταξη κλπ). Πώς είναι δηλαδή στη πατρίδα μας; Ε, καμία σχέση.
Το ότι η Νορβηγία βιώνει ένα γλωσσικό διχασμό, λίγο είναι γνωστό και ουδόλως θα γίνει αντιληπτό από τον επισκέπτη. Δεδομένου ότι τα δανέζικα υπήρξαν η μόνη επίσημη γραπτή γλώσσα, οδήγησε στην ανάγκη διαμόρφωσης μιας ξεχωριστής γλωσσικής οντότητας. Το ευκολότερο ήταν να «αλλοιώσουν» φωνολογικά τα δανέζικα διαμορφώνοντας την καλούμενη διάλεκτο Bokmål («γλώσσα των βιβλίων»). Έλα όμως που οι εθνικιστές ήθελαν να αποποιηθούν το παρελθόν και κάνοντας ένα συγκερασμό τοπικών διαλέκτων δημιούργησαν την «νέα νορβηγική» (Nynorsk). Το θέμα είναι ότι και οι δύο παραλλαγές θεωρούνται επίσημη γλώσσα και διδάσκονται παράλληλα, τα έντυπα κυρίως προτιμούν την Bokmål, αλλά γεωγραφικά υπάρχει ένα σαρδάμ με τις δυτικές ακτές να προτιμούν την έκδοση Nynorsk. Κοινώς μπάχαλο…
Άλλο ένα μοναχικό hytte...
Αν περιμένει κανείς ότι όλοι οι κάτοικοι της χώρας είναι ξανθοί γαλανομάτηδες πλανάται πλάνην οικτράν.
Η Νορβηγία είναι πλέον πολυπολιτισμική. Στις μεγάλες πόλεις θα δεις μια βαβέλ φυλών. Μόνο που δεν είδα κανέναν να περιφέρεται ασκόπως. Προφανώς η μεταναστευτική πολιτική είναι αυστηρή και καθορίζεται από συγκεκριμένους κανόνες.
Τέλος θα σχολιάσω τη διαπίστωση που έκανα από την έρευνα στο ίντερνετ. Αν προγραμματίζετε μετακινήσεις εντός Σαββατοκύριακου να έχετε σοβαρά υπόψιν ότι τα πάντα υπολειτουργούν ακόμα και την υψηλή τουριστική περίοδο. Διότι πώς αλλιώς εξηγείται ότι τραίνα, αεροπλάνα, φέρρυμπωτ, λεωφορεία έχουν ελάχιστα δρομολόγια από το Σάββατο το μεσημέρι ως την Κυριακή το απόγευμα.
Το Σαββατοκύριακο κατά πως φαίνεται είναι ιερό πράγμα για τους Νορβηγούς.
Oδηγίες προς ναυτιλομένους
(Οι ακόλουθες χρηστικές οδηγίες, αντανακλούν μέρος των εμπειριών μας και αποφάσισα να τις εντάξω στην ιστορία, για να μην χαθούν ως πληροφορίες σε κάποιο άλλο ποστ)
Από κοντά είχα και μια αμφιθυμία. Η ακρίβεια πρώτος ανασταλτικός παράγοντας και η υποψία ότι το γοητευτικό γεωγραφικό μωσαϊκό με τα αμέτρητα φιορδ μήπως τελικά καταντούσε μονότονο. Σ’αυτό συντελούσαν και οι εντελώς αντιδιαμετρικές απόψεις: από «κούκλα» μέχρι «υπερεκτιμημένη και βαρετή».
Έτσι αποφάσισα να εξάγω συμπεράσματα ιδίοις όμμασιν. Και ομολογώ ότι δεν το μετάνιωσα, αν και τα τερτίπια του καιρού και πλείστες όσες κακοτυχίες προσπάθησαν να αμαυρώσουν το ταξίδι.
Δεν θα χαρακτήριζα τη Νορβηγία ως και την ευκολότερη των προορισμών για να χαράξεις επί χάρτου ένα ανεξάρτητο ταξίδι. Άλλωστε η απόσταση που χωρίζει το Όσλο από τον απώτατο βορρά αγγίζει σχεδόν τα 2000 χλμ σε ένα ιδιόμορφο και δύσκολο τοπίο.
Μετακίνηση
Παρά το κόστος συνιστώ ανεπιφύλακτα την ενοικίαση αυτοκινήτου καθώς σου επιτρέπει να απολαύσεις με το ραχάτι σου την υπέροχη φύση και να κάνεις εναλλακτικές διαδρομές που άλλα μέσα δεν ακολουθούν.
Η ενοικίαση αυτοκινήτου βέβαια είναι μια πονεμένη ιστορία. Αφενός η βενζίνη είναι ακριβή (1.85-2 Ευρώ το λίτρο), αφετέρου το ημερήσιο κόστος ενοικίασης σχετικά υψηλό (από 80-100 Ευρώ/ημέρα για τα οικονομικά μοντέλα). Βέβαια το κόστος καυσίμων σε τελική ανάλυση μας κόστισε λιγότερο απ’ότι αν οδηγούσαμε εντός Αθηνών την ίδια απόσταση με το σταμάτα ξεκίνα στους αθηναϊκούς δρόμους (το ρεζερβουάρ κρατούσε για 600+ χλμ). Η πρόταση είναι να νοικιάσετε ντηζελοκίνητο αν πρόκειται να κάνετε πολλά χιλιόμετρα (είναι κατά τι φθηνότερο το καύσιμο). Σαν να μην έφταναν αυτά τα δυό κακά, είχαμε και τα τσουχτερά one way fares: Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι παραλαβή αυτοκινήτου από μια πόλη Α και παράδοση σε μια πόλη Β μπορεί να υπερδιπλασιάσει το ημερήσιο κόστος ενοικίασης! Εκεί δηλαδή που θα πλήρωνες πχ 500 Ευρώ για 5 μέρες, η λυπητερή εκτινασσόταν πάνω από 1000 Ευρώ μόνο και μόνο επειδή ήθελες να το παραδώσεις σε άλλη πόλη (ασχέτως αν αυτή απείχε έστω και 350 χλμ). Εκτός των γνωστών αλυσίδων ενοικίασης μια εναλλακτική πρόταση είναι η ενοικίαση…«ερειπίου». Εκεί (άγνωστο επί ποίου αντιτίμου γιατί δεν το έψαξα) νοικιάζεις ένα παλιό μοντέλο με ανταγωνιστικές τιμές σε σχέση με την υπόλοιπη αγορά.
Αν κανείς επιλέξει να κινηθεί με αυτοκίνητο θα πρέπει να λάβει υπόψιν του ότι η γεωμορφολογία με τα άπειρα φιόρδ, δυσκολεύει την οδική μετακίνηση. ΄Η θα χάσεις χρόνο οδηγώντας περιμετρικά ενός φιόρδ (που δεν είναι και πάντα εφικτό) ή θα μπεις στη διαδικασία να εξαρτάσαι από το πρόγραμμα των φερρυμπωτ που τα διασχίζουν γλιτώνοντας χρόνο αλλά όχι χρήμα. Επίσης το ορεινό του τοπίου, το μήκος της χώρας, ο μικρός συγκριτικά πληθυσμός δεν έχει συντελέσει στο να αναπτυχθεί ένα οδικό δίκτυο με φαρδείς δρόμους (ο εθνικοί δρόμοι έχουν μόλις 1 λουρίδα ανά κατεύθυνση). Αν και ομολογουμένως οι νορβηγοί μηχανικοί έχουν προνοήσει την κατασκευή τούνελ και γεφυρών και το οδόστρωμα διατηρείται σχετικά αξιοπρεπές (οι ειδικοί οφείλουν μια προσκυνηματική εκδρομή προς τα εκεί).
Η ιστορία με τα τούνελ κατάντησε σκέτο ανέκδοτο. Σίγουρα κάναμε πάνω από 100 χιλιόμετρα μέσα στα έγκατα της νορβηγικής γης, άλλες φορές με γρανιτένιους όγκους πάνω από τα κεφάλια μας, άλλες φορές παγετώνες κι άλλες… θάλασσα (διότι υπάρχουν και υποθαλάσσια αρκετών χιλιομέτρων). Από λίγες εκατοντάδες μέτρα τα μικρά ως 24,5 χλμ το μεγαλύτερο που διασχίσαμε οδεύοντας προς Bergen (και φημολογούμενο μακρύτερο οδικό τούνελ στο κόσμο).
Η άλλη πονεμένη ιστορία έχει να κάνει με τα όρια ταχύτητας. Μόλις 60-90km στην εθνική, από 30-50km εντός πόλεων. Σήμανση σχετική υπάρχει παντού, όπως επίσης και ρουφιανοραντάρ. Ομολογούμε ότι υπερβάσεις ορίων κάναμε μόνο ακολουθώντας ντόπιους οδηγούς κι αυτό γιατί δεν είχαμε καμία όρεξη να εισπράξουμε κάποιο τσουχτερό πρόστιμο. Επειδή λοιπόν η «εθνική» περνά μέσα από πόλεις, χωριά και χωριουδάκια αυτό έχει ως αποτέλεσμα να οδηγείς σαν τον κάβουρα. Έτσι μια απόσταση που στην Ελλάδα της κατάλυσης ορίων θα έκανες σε x χρόνο , στην Νορβηγία τον κάνεις σε διπλάσιο. Αυτό σε πολλές περιπτώσεις καταντούσε κουραστικό ως εκνευριστικό για το μεσογειακό ταμπεραμέντο μας. Τέλος θα υπογραμμίσω ότι οι πόλεις έχουν διόδια εισόδου που χρεώνονται όμως αυτόματα (telepass) και το πάρκινγκ στις πόλεις δεν είναι ελεύθερο (αν και όχι πολύ ακριβότερο της Αθήνας).
Το σιδηροδρομικό δίκτυο είναι σχετικά περιορισμένο. Εντούτοις καλύπτει τους βασικότερους προορισμούς και αν γίνει αγορά στην ειδική προσφορά (minipris) η μετακίνηση με τραίνα είναι εξαιρετικά συμφέρουσα (ειδικά τα βραδινά τρένα προς Trondheim, Bodo ή ακόμα και Bergen).Εμείς δεν το χρησιμοποιήσαμε τελικά.
Το αεροπορικό δίκτυο ευτυχώς είναι εκτεταμένο και ισχύουν κι εκεί προσφορές εξαιρετικά συμφέρουσες. Τρεις εταιρίες δραστηριοποιούνται: η SAS, η Wideroe (θυγατρική της SAS) και η low cost Νοrwegian (υπάρχουν πτήσεις και από Αθήνα). Οι τιμές εσωτερικών πτήσεων δεδομένης της απόστασης, είναι και οικονομικότατες αλλά και αναπόφευκτα μονόδρομος. Ξεχάστε το κλασσικό check in. Πλέον σε όλες τις εσωτερικές πτήσεις εξυπηρετείσαι στα αυτόματα μηχανήματα, δίνεις τους κωδικούς της κράτησης ή το bar code και σου εκτυπώνεται το boarding pass καθώς και το baggage tag. Το κολλάς στη βαλίτσα, τη παραδίδεις στην υπάλληλο και that’s all.
Υπάρχει δυνατότητα για θαλάσσια διασύνδεση παράκτιων πόλεων με φερρυμπωτ καθώς και με το φημισμένο Hurtiguten. Το τελευταίο που αυτοδιαφημίζεται ως το ωραιότερο πλωτό ταξίδι του κόσμου (!! σκίζουν από μετριοφροσύνη, αλλά αυτά θέλει η τουριστική αγορά) αφορά την ακτοπλοϊκή σύνδεση του Bergen στις δυτικές ακτές της χώρας με το Kirkenes στον απώτατο βορρά. Ένα 6ήμερο ταξίδι όπου το πλοίο ελλιμενίζεται σε 27 τοποθεσίες κατά μήκος της ακτογραμμής. Ενδιαφέρουσα πρόταση, αλλά πανάκριβη και δυστυχώς πληκτική για τα γούστα μου (εξ’ ου και απερρίφθη χωρίς δεύτερη σκέψη). Αντιθέτως τα φερρυμπωτ είναι αναγκαίο κακό σε κάποιες διαδρομές και το κόστος εκεί κυμαίνεται σε λογικά πλαίσια.
To Hurtigute στο Geirangerfjord
Διαμονή
Οι τιμές καταλυμάτων είναι αρκούντως ακριβές. Υπό κανονικές συνθήκες οι τιμές στα δίκλινα δωμάτια σε ξενοδοχεία εκτινάσσονται πολύ πιο πάνω από τα 100 ευρώ. Αν θελήσει κανείς να κρατήσει το κόστος σε λογικά επίπεδα, η διαμονή σε ξενώνες νεότητας, κάμπιγκ ή ενοικιαζόμενα διαμερίσματα είναι μονόδρομος.
Σε αντίθεση με ότι ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπη τα B&B δεν είναι ιδιαιτέρως δημοφιλή. Κι αυτό έχει την εξήγησή του: οι Νορβηγοί αγαπούν την εξοχή και για το λόγο αυτό το είδος που αναπτύχθηκε ιδιαίτερα είναι τα λεγόμενα hytter. Μικρά ξύλινα σπιτάκια με τη κουζίνα και το μπάνιο τους. Φέρνουν από κοντά τα κλινοσκεπάσματά τους οι ενοικιαστές, μαγειρεύουν εντός κι έτσι μειώνουν το κόστος των διακοπών τους. Στην ίδια λογική είναι τα rorbuer, παλαιά καταλύματα ψαράδων, μόνο που αυτά τα συναντά κανείς σε παράκτιες περιοχές. Εννοείται ότι οι τιμές ποικίλλουν αναλόγων δυναμικότητας κλινών και ανέσεων… αν είστε όμως παρέα 3-4+ ατόμων είναι η οικονομικότερη λύση.
Γραφικά rorbuer στο εκπληκτικό Reine στα Lofoten
Εμείς επιλέξαμε εκτός λίγων εξαιρέσεων την λύση των hytter, robruer ή και ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων. Συνολικά μας κόστισε η διανυκτέρευση κατά μέσο όρο 45? κατ’άτομο.
Φαγητό
Βλέπεις ταμπέλα ‘restaurant” και ευθύς ετοιμάζεσαι να χώσεις βαθειά το χέρι στη τσέπη για να φας ένα πιάτο φαί. Δείπνο με σούπα, κυρίως πιάτο και μια μπύρα 46 Ευρώ το άτομο (σε σχετικά οικονομικό εστιατόριο!). Και μην φανταστείτε ότι σκάσαμε, ούτε ότι πρόκειται για κάποιο γαστρονομικό παράδεισο.
Τα ψάρια αφθονούν αλλά είναι και ακριβά και γενικά τα βρήκα άνοστα. Το τι καπνιστό σολωμό φάγαμε δε λέγεται. Νοσταλγούσα όμως συνεχώς τη κακαβιά της μανούλας μου. Από αστακούς, καβούρια, γαρίδες και λοιπά συναφή βρωμάει ο τόπος. Οι λάτρεις του είδους θα είναι πανευτυχείς.
Είχα πάρει την απόφαση ότι ή θα καταφεύγαμε σε τοπικά ταχυφαγεία ή για σάντουιτς θαλασσινών στις πρωινές ψαραγορές όπως με συμβούλεψαν ή θα μαγειρεύαμε μόνοι μας εφόσον το κατάλυμα μας παρείχε τέτοια δυνατότητα. Και ομολογώ ότι αυτό περιόρισε αρκετά τα έξοδα, ειδικά όταν ψωνίζαμε από τις αλυσίδες σουπερμαρκετ που βρίσκονται παντού και τα μαγειρεύαμε στο κατάλυμμά μας που ήταν πλήρως εξοπλισμένο. Με εξαίρεση φρούτα και λαχανικά οι τιμές ήταν ανάλογες με τις ελληνικές (ενίοτε και φθηνότερες!). Όλα τα παραπάνω φαίνεται πως τα γνωρίζουν πολύ καλά οι Γερμανοί (και λοιποί δυτικοευρωπαίοι τουρίστες) που τιμώντας το ευρώ τους, προτιμάνε να πηγαίνουν εκεί με τα motorhomes τους, σπαταλώντας ελάχιστα για ύπνο και φαγητό κι αφήνοντας στους Νορβηγούς μόνο τα σκουπίδια τους. Κι έτσι συντηρούν την σχετική αντιπάθεια που χρονολογείται από την γερμανική κατοχή…
Και ξεκινάμε….
Οι διεθνείς και εσωτερικές πτήσεις κλείστηκαν, τα καταλύματα ευρέθησαν, η ενοικίαση αυτοκινήτων κανονίστηκε, τέλος μελέτησα δυο τρία πράγματα να μην είμαι κι εντελώς άσχετος (αλλά τις λεπτομέρειες τις άφησα για να ζήσω λίγο από τη μαγεία του ταξιδιού επιτοπίως)…
Με βαλίτσες γεμάτες με ρουχισμό παντός καιρού και ολίγην ξηρά τροφή για τις δύσκολες ώρες, μαζί με κρασάκι από τα duty free να πίνουμε αγναντεύοντας τον ήλιο του μεσονυχτίου, μας βρήκε το ξημέρωμα της Πέμπτης 16 Ιουνίου του σωτηρίου έτους 2011 στη πύλη του κοσμοδρομίου Ελ.Βελ. να παίρνουμε τη πτήση της Austrian προς Βιέννη όπου θα μετεπιβιβαζόμασταν με τελικό προορισμό το Όσλο.
Μόνο που εγώ είχα ήδη αρχίζει να ξορκίζω την κακοτυχία. Ξεκίναγα το ταξίδι με τραυματισμένο γόνατο
, περπατώντας σαν την πάπια. Να οι ενισχυμένες κι οι απλές επιγονατίδες για να με προστατέψουν από τα χειρότερα. Με πείσμα όμως είχα αποφασίσει ότι εκπτώσεις από το πρόγραμμα δεν θα κάνω. Πτοούμεθα εμείς οι πωρωμένοι τραβελστορίτες; ούτε κατά το ελάχιστο!! Μόνο που τα όνειρα για trekking βούλιαξαν από νωρίς στα παγωμένα νερά της Βόρειας Θάλασσας.Νορβηγία σου ερχόμαστε. 
Attachments
Last edited by a moderator:
