Πολωνία Free Walking Tour in Warsaw and Gdańsk

[Klair]

Γνωρίζοντας βήμα-βήμα το Gdańsk, μέρος 11o: Monument to the Fallen Shipyard Workers of 1970 (Pomnik Poległych Stoczniowców 1970)-Gate 2 (Brama nr 2 Stoczni Gdańskiej)-Imperial Shipyard Route (Szlak Stoczni Cesarskiej)

Τρίτη 5 Απριλίου 2022

Μπροστά από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αλληλεγγύης και δίπλα στην ιστορική και διάσημη Πύλη 2 ορθώνεται ένα μνημείο το οποίο με το μέγεθός του επιβάλλεται σε ολόκληρο τον χώρο του Ναυπηγείου. Το Μνημείο των Πεσόντων Εργατών του Ναυπηγείου του 1970 (Pomnik Poległych Stoczniowców 1970) αποκαλύφθηκε στις 16 Δεκεμβρίου του 1980 κοντά στην είσοδο του τότε Ναυπηγείου Lenin. Εορτάζει τη μνήμη των 42, ή περισσότερων, ανθρώπων που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των γεγονότων στις παράκτιες πόλεις τον Δεκέμβριο του 1970. Δημιουργήθηκε μετά τη Συμφωνία του Gdańsk και είναι το πρώτο μνημείο για θύματα που ανεγέρθηκε σε μια κομμουνιστική χώρα. Έχει ανεγερθεί στο σημείο που σκοτώθηκαν οι τρεις πρώτοι πεσόντες κατά τη διάρκεια των ταραχών. Οι τρεις σταυροί αναπαριστούν τα τρία θύματα δηλώνοντας, επιπλέον, τα βάσανα και τις θυσίες όλων των διαδηλωτών. Στην κορυφή υπάρχουν τρεις άγκυρες που υποδηλώνουν το επάγγελμα των ανδρών και κάτω απεικονίζονται οι μορφές των αγωνιζόμενων συντρόφων τους.

Κατευθυνθήκαμε προς την ιστορική Πύλη 2 για να εισέλθουμε, μέσω αυτής, στους χώρους των πρώην Ναυπηγείων της πόλης. Είναι ένα από τα σύμβολα των τραγικών γεγονότων του Δεκεμβρίου του 1970 όταν οι κομμουνιστικές αρχές κατέστειλαν αιματηρά τις διαμαρτυρίες των εργατών. Στις 16 Δεκεμβρίου, στρατεύματα άνοιξαν πυρ εναντίον των εργαζομένων στο Ναυπηγείο που εκείνη την ώρα έφευγαν από τις εγκαταστάσεις μέσω της Πύλης 2. Τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν και έντεκα τραυματίστηκαν. Έτσι, η Πύλη 2 αναγνωρίστηκε από τους κατοίκους ως μνημείο για τα θύματα της σφαγής του Δεκεμβρίου. Είμαι σίγουρη ότι πάντα θα υπάρχουν φρέσκα λουλούδια τοποθετημένα πάνω στα κάγκελα της Πύλης 2 αφού ο πρώην τόπος των απεργιών έχει γίνει πλέον τόπος προσκυνήματος.

Η Πύλη 2 είναι επίσης ένα από τα σύμβολα του κινήματος "Αλληλεγγύη" που οδήγησε στην πτώση του Κομμουνισμού στη χώρα. Εμφανίζεται πολλές φορές στις φωτογραφίες που καταγράφουν τα γεγονότα του Αυγούστου του 1980. Μια από τις πιο σημαντικές στιγμές των γεγονότων συνέβη εδώ, στις 17 Αυγούστου, όταν αναρτήθηκαν ταμπέλες με τα 21 αιτήματα της Διεπιχειρηματικής Απεργιακής Επιτροπής και σε αυτήν την Πύλη στεκόταν ο Lech Wałęsa ανακοινώνοντας στα πλήθη που περίμεναν τη συμφωνία που είχε συναφθεί με την κομμουνιστική κυβέρνηση, στις 31 Αυγούστου του 1980. Η Πύλη 2 καταχωρήθηκε στο Μητρώο Μνημείων το 1999.

Δεν είναι διόλου αμελητέο το γεγονός ότι διάσημοι μουσικοί έχουν δώσει συναυλίες στο πρώην Ναυπηγείο γιορτάζοντας με αυτόν τον τρόπο τις επετείους του κινήματος της "Αλληλεγγύης". Το 2005, ο Γάλλος συνθέτης ηλεκτρονικής μουσικής Jean Michel Jarre πραγματοποίησε μια συναυλία πολυμέσων στο Ναυπηγείο για να γιορτάσει την 25η επέτειο του κινήματος. Η συναυλία ήταν μια μοναδική εκδήλωση η οποία προσέλκυσε χιλιάδες θεατών και είχε ως αποτέλεσμα την κυκλοφορία του άλμπουμ Live from Gdańsk (2005).

Επίσης, ο David Gilmour, κιθαρίστας των αγαπημένων μου Pink Floyd, έδωσε μια συναυλία στο Ναυπηγείο, το 2006, για να γιορτάσει την ίδρυση του κινήματος Solidarity. Η συναυλία, η οποία προσέλκυσε 50.000 θεατές, έκλεισε την παγκόσμια περιοδεία του Gilmour εκείνης της χρονιάς. Παίχτηκε ολόκληρο το άλμπουμ On an Island κατά τη διάρκεια αυτής της συναυλίας. Ο Gilmour και η μπάντα του υποστηρίχθηκαν από την Πολωνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βαλτικής υπό τη διεύθυνση του Zbigniew Preisner. Όλο το γεγονός έχει καταγραφεί στο άλμπουμ Live in Gdańsk (2008).

Η Imperial Shipyard Route είναι μια διαδρομή περιήγησης/περιπάτου στα Αυτοκρατορικά Ναυπηγεία, που δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες, στους επισκέπτες και στους τουρίστες να εξερευνήσουν την περιοχή, να μάθουν την πλούσια ιστορία αυτού του τόπου, να δουν τη βιομηχανική κληρονομιά, να φανταστούν τη μελλοντική γειτονιά και τη #nowehistorie που έχει ξεκινήσει να γράφεται σε αυτόν τον ιστορικό χώρο. Αυτήν τη διαδρομή είχαμε στόχο να ακολουθήσουμε και εμείς με σκοπό να δούμε, να μάθουμε και να ανακαλύψουμε όσα περισσότερα πράγματα μπορούσαμε.

Στα αριστερά μας απλώθηκε το μεγάλο κτίριο του European Solidarity Centre (Europejskie Centrum Solidarności) αλλά για την ώρα το προσπεράσαμε και συνεχίσαμε να βαδίζουμε ευθεία με σκοπό να φτάσουμε στην ιστορική Αίθουσα BHP.

European Solidarity Centre (Europejskie Centrum Solidarności)​

Η αρχή του Imperial Shipyard Route. Δεξιά ορθώνεται το Μνημείο "Gate" Πύλη Νo 1 πάνω, και Πύλη Νο 2 κάτω, έργο του Πολωνού καλλιτέχνη Grzegorz Klaman, που τοποθετήθηκε στον χώρο το 2000 κατά τους εορτασμούς της 20ης επετείου του κινήματος "Αλληλεγγύη" ​

Στη θρυλική Αίθουσα BHP (Sala BHP) πραγματοποιήθηκαν οι συνεδριάσεις κατά τη διάρκεια των απεργιών του Αυγούστου του 1980 και εδώ, στην πραγματικότητα, υπογράφηκαν οι ορόσημες Συμφωνίες του Αυγούστου. Η Αίθουσα φιλοξενεί μια μικρή έκθεση με τίτλο “Shipyard Solidarity” η οποία δείχνει εικόνες από την περίοδο που το κίνημα βρισκόταν στο απόγειο της ισχύος του καθώς και πινακίδες της κομμουνιστικής εποχής. Σημαίες και πανό της "Αλληλεγγύης" συμπληρώνουν τα εκθέματα. Αναπαράγεται, επίσης, το μακρύ τραπέζι όπου εκπρόσωποι της κυβέρνησης και ηγέτες της "Αλληλεγγύης", με επικεφαλής τον Lech Wałęsa, υπέγραψαν την ιστορική συμφωνία. Δυστυχώς όμως η Αίθουσα ήταν κλειστή και δεν μπορέσαμε να δούμε από κοντά όλα αυτά τα τόσο σημαντικά εκθέματα.

Και ενώ ο καιρός είχε σημειώσει σημαντική βελτίωση, ξαφνικά, άρχισε να φυσάει δυνατά και μια νεροποντή, ευτυχώς πολύ μικρής διάρκειας, μας καθήλωσε στον αυλόγυρο της Sala BHP και μας ανάγκασε να τρυπώσουμε κάτω από την ομπρέλα που μας είχε δανείσει το κατάλυμα, καταβάλλοντας υπερπροσπάθεια για να την κρατήσουμε ανοιχτή και σώα. Το μπουρίνι πέρασε και έφυγε μέσα σε λίγα μόλις λεπτά και έτσι συνεχίσαμε ακάθεκτοι την Αυτοκρατορική Διαδρομή μας στο πρώην Ναυπηγείο.

Ακριβώς απέναντι από την Αίθουσα BHP βρίσκεται το κτίριο Dyrekcja το οποίο, με τον τεράστιο όγκο του, είναι αδύνατον να περάσει απαρατήρητο. Είναι ένα από τα παλαιότερα κτίρια στην περιοχή των Αυτοκρατορικών Ναυπηγείων και χρονολογείται από το 1878. Ήταν μάρτυρας πολλών ιστορικών γεγονότων, όπως οι απεργίες των εργατών που διαμαρτύρονταν στις πόρτες του, στο όνομα των δικαιωμάτων και των αξιών τους. Το κτίριο με τα κόκκινα τούβλα υπήρχε ως φόντο στη διάσημη φωτογραφία στην οποία απεικονίζονται εύσωμοι εργάτες να σηκώνουν με τα χέρια τους ψηλά τον Wałęsa μετά την επιτυχή διαπραγμάτευση της Συμφωνίας του Αυγούστου.

Μέχρι το 2002, το γραφείο του Διευθυντή του Ναυπηγείου βρισκόταν στον πρώτο όροφο του κτιρίου. Τον Μάρτιο του 2019 ξεκίνησε η πρώτη ανακαίνιση αυτού του ορόσημου, μετά από 150 χρόνια. Η ανακαίνιση είχε στόχο την αποκατάσταση της όμορφης αρχιτεκτονικής και των πλούσιων εσωτερικών χώρων του κτιρίου, ενώ το συμπλήρωσε με νέες χωρικές ιδιότητες. Μεταξύ άλλων γραφείων, εδώ στεγάζονται και τα γραφεία της εταιρείας ανάπτυξης του Young City Gdańsk η οποία έχει αναλάβει τη μετατροπή των πρώην Αυτοκρατορικών Ναυπηγείων σε μια νέα πολυλειτουργική περιοχή, τη λεγόμενη Young City.

Κτίριο Dyrekcja​

Είχαμε μπει, πια, για τα καλά στην καρδιά των Αυτοκρατορικών Ναυπηγείων εξερευνώντας ερειπωμένα αλλά και ανακαινισμένα κτίρια.

Στα αριστερά μας συναντήσαμε το κτίριο του πρώην Πυροσβεστικού Σταθμού το οποίο στον χάρτη φέρει την ονομασία Mielżyński Gdańsk-Dawna Remiza Stoczni Cesarskiej. Το κτίριο χρονολογείται από το 1884 και αρχικά επιτελούσε διοικητικές και κοινωνικές λειτουργίες. Το 1903 μετατράπηκε σε αρχηγείο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που στέγαζε αμαξοστάσιο και στάβλο αλόγων. Από τον Σεπτέμβριο του 2019 έως τον Δεκέμβριο του 2021 το κτίριο ανακαινίστηκε και προσαρμόστηκε σε νέα χρήση. Ο διάσημος εισαγωγέας κρασιού και γαστρονόμος Robert Mielźyʼnski άνοιξε το Mielźyński Gdańsk στο ισόγειο του οποίου πωλούνται κρασιά, ενώ στον πρώτο όροφο λειτουργεί εστιατόριο με εξωτερική βεράντα.

Στον τοίχο του Πυροσβεστικού Σταθμού έχει κατασκευαστεί μια τοιχογραφία που δείχνει το πορτραίτο ενός ανθρώπου που υπερασπίστηκε τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το έργο είναι φτιαγμένο από κομμάτια ξύλου που συγκεντρώθηκαν από το Αυτοκρατορικό Ναυπηγείο. Ο καλλιτέχνης, Stefaan De Crock, είπε για το έργο του: "Το ξύλο με τα χρόνια παίρνει έναν μοναδικό χαρακτήρα. Ο χρόνος και η επεξεργασία του αφήνουν το σημάδι τους πάνω του. Αυτά τα σημάδια είναι μια μεταφορά για τις ουλές που φέρει ο καθένας μας. Αυτές οι ουλές μας καθορίζουν. Καθορίζουν ποιοι είμαστε. Κάθε κομμάτι ξύλου που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία του "Προστάτη" ("The Defender") ήταν ένας σιωπηλός μάρτυρας των γεγονότων στο Gdańsk. Γι' αυτό, στα ξύλα που απαρτίζουν το έργο δεν έχει γίνει καμία επεξεργασία και βαφή. Ο "Προστάτης" τοποθετήθηκε στο κτίριο Remiza και αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια της ημέρας του Ναυπηγείου, στις 25 Ιουνίου του 2018.

Ακριβώς απέναντι στέκει, ακόμα όρθια, η ιστορική αίθουσα των Ναυπηγείων 49Α. Η KOLEKTYW POGODA είναι μια νεοσύστατη καλλιτεχνική κολεκτίβα που ασχολείται με την υλοποίηση όλων των ειδών πολιτιστικών δραστηριοτήτων στο Imperial Shipyard και στεγάζεται σε αυτήν την αίθουσα. Εδώ, λοιπόν, διοργανώνονται κάθε είδους εκθέσεις, αλλά και δημιουργούνται ενδιαφέροντα νέα έργα τέχνης. Το κτίριο, αν και φαίνεται ετοιμόρροπο, εντούτοις, μια χαρά εξυπηρετεί όλους αυτούς τους ανθρώπους που σχετίζονται με τις εικαστικές τέχνες, την αρχιτεκτονική και το design.

Μπήκαμε στο εσωτερικό της μεγάλης αίθουσας αλλά δεν υπήρχε κάποια έκθεση εκείνο το διάστημα, παρά μόνο κάποια παρατημένα μεγάλα πανό. Πήραμε όμως φωτογραφίες από αυτό το τόσο ιστορικό κτίριο.

Συνεχίσαμε να ακολουθούμε την Αυτοκρατορική Διαδρομή, φτάνοντας στον Γερανό Μ3, ο οποίος βρίσκεται δίπλα στο νερό και κάνει αισθητή την παρουσία του από μακριά.

Είναι ένα νέο αξιοθέατο στον τουριστικό χάρτη της περιοχής γιατί διαθέτει κατάστρωμα παρατήρησης 360° σε ύψος άνω των 30 μέτρων. Και μπορεί εμείς να μην απολαύσαμε την πανοραμική θέα που προσφέρει, αφού την Τρίτη που βρισκόμασταν κοντά του ήταν κλειστός για το κοινό, πήραμε όμως φωτογραφική χαρά, αφού όχι μόνο ο Γερανός, αλλά όλη η περιοχή αποτελεί μια πραγματική “παιδική χαρά” για όλους όσοι αγαπούν το σπορ της φωτογραφίας.

Το ωράριο λειτουργίας του Γερανού για όσους ενδιαφέρονται είναι το ακόλουθο:

• Δευτέρα: Κλειστά
• Τρίτη: Κλειστά
• Τετάρτη: Κλειστά
• Πέμπτη: 12:00-21:00
• Παρασκευή: 06:00-21:00
• Σάββατο: 12:00-21:00
• Κυριακή: 12:00-21:00

Στα πόδια του Γερανού βρίσκεται ένα κατακόκκινο κοντέινερ το οποίο μετατράπηκε σε εκθεσιακό χώρο για να στεγάσει, ίσως τη μικρότερη γκαλερί στον κόσμο, τη #nowehistorie Gallery. Από το άνοιγμά της, την Άνοιξη του 2019, έχει φιλοξενήσει διάφορες πρωτοβουλίες. Το Maritime Historical Foundation διοργάνωσε εδώ την έκθεση “Μια εποχή αλλαγής-πολιτικές αλλαγές στην Πολωνία 1985-1990”. Η Gallery #nowehistorie είναι διαθέσιμη για άτομα και οργανισμούς που θα ήθελαν να τη χρησιμοποιήσουν για προβολή τέχνης, παρουσιάσεις, διοργάνωση συναντήσεων, μίνι συναυλιών ή άλλων καλλιτεχνικών ή κοινωνικών δραστηριοτήτων.

Περιπλανηθήκαμε για ώρα ανάμεσα σε εγκαταλελειμμένα κτίρια με σπασμένα τζάμια, σε κλειστές αυλές και στενά περάσματα, περπατήσαμε δίπλα στο νερό και είδαμε αραγμένα πλοία να ξεκουράζονται στις αποβάθρες του Ναυπηγείου.

‘Οσο κι αν ακούγεται περίεργο, μέσα σε όλο αυτό το παρακμιακό αλλά συνάμα τόσο γοητευτικό “χάος” κόκκινων μισοερειπωμένων κτιρίων, υπάρχουν δρόμοι και μάλιστα έχουν και ονόματα. Ένας “κεντρικός” δρόμος με το όνομα Narzędziowców κινείται ανάμεσα σε ιστορικά κτίρια καταλήγοντας στην ιστορική μαρίνα Basen dokowy. Κατά μήκος αυτού του δρόμου, στη μέση του οποίου διατηρούνται ακόμα οι ράγες, υπάρχουν πολύ σημαντικά κτίρια των πρώην Αυτοκρατορικών Ναυπηγείων.

Οδός Narzędziowców​

Οδός Narzędziowców​

Βαδίζοντας σε αυτήν την οδό συναντήσαμε, στα δεξιά, το κτίριο του Χυτηρίου (Formiernia). Η χύτευση είναι μια αρκετά περίπλοκη διαδικασία και ταυτόχρονα φθηνή και κερδοφόρα για βιομηχανική παραγωγή σε μεγάλη κλίμακα. Μέσα σε αυτό το κτίριο δημιουργήθηκαν μεταλλικά στοιχεία με πολύ περίπλοκα σχήματα που απαιτούσαν υψηλή ακρίβεια, ιδίως εξαρτήματα κινητήρων. Εδώ, δηλαδή, διαμορφώθηκαν στοιχεία του σώματος των κινητήρων και άλλων συσκευών. Σε αυτήν την αίθουσα γέμιζαν τα καλούπια με υγρό μέταλλο δημιουργώντας μέχρι και καμπάνες. Συνολικά, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1939, κατασκευάστηκαν 500 διαφορετικοί τύποι καμπανών σε αυτό το Ναυπηγείο. Η αίθουσα δεν ήταν ανοιχτή για εσωτερική επίσκεψη.

Το επόμενο οικοδόμημα αναφέρεται στον Imperial Shipyard Route ως Kuźnia/Forge και ήταν ανοιχτό για επίσκεψη στο εσωτερικό του. Το πρώην σιδηρουργείο είναι σαφέστατα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία των πρώην Ναυπηγείων. Η σφυρηλάτηση ήταν εξαιρετικά δύσκολη καθώς η θερμοκρασία έφτανε τους 60 βαθμούς Κελσίου και η διαδικασία συνοδευόταν από τεράστιο θόρυβο και κραδασμούς. Μπήκαμε στο κτίριο για να θαυμάσουμε από πολύ κοντά το γιγαντιαίο σφυρί σφυρηλάτησης του 19ου αιώνα το οποίο ασκούσε πίεση 800 τόνων.

Το τρίτο στη σειρά οικοδόμημα ονομάζεται Ślusarnia na Stoczni Cesarskiej και εδώ στεγάστηκε μια έκθεση αφιερωμένη στην Anna Walentynowicz. Η Anna ήταν μια από τις βασικές προσωπικότητες της "Αλληλεγγύης". Το κίνημα που πυροδότησε την πτώση του Κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη ξεκίνησε εδώ, στο Ναυπηγείο, και ο διάσημος Γερανός Walentynowicz έπαιξε σημαντικό ρόλο. Οι συνεργάτες της τη θυμούνται, κυρίως, ως μια μεγάλη κοινωνική ακτιβίστρια που είχε πάντα το θάρρος να αντιμετωπίζει δύσκολα και άβολα ζητήματα που αφορούσαν, τόσο τις συνθήκες εργασίας, όσο και τις κοινωνικές συνθήκες των εργαζομένων στα Ναυπηγεία.

Η πειθαρχική της απόλυση, στις 7 Αυγούστου του 1980, συνοδεύτηκε από εργατικές διαμαρτυρίες οι οποίες οδήγησαν σε απεργία, στις 14 Αυγούστου, με αποτέλεσμα την υπογραφή των συμφωνιών του Αυγούστου και την ίδρυση του Συνδικάτου "Αλληλεγγύη". Πέθανε στις 10 Απριλίου του 2010 στην καταστροφή του Σμολένσκ. Με αφορμή το έτος της Anna Walentynowicz, που ανακοινώθηκε από το Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Πολωνίας, και τα 90α γενέθλιά της το 2019, αποφασίστηκε να τιμηθεί ο θρυλικός Γερανός ανοίγοντας το κτίριο στο οποίο εργαζόταν. Έτσι, οι επισκέπτες είχαν πρόσβαση στον Γερανό που χειριζόταν. Από τον Αύγουστο έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2020, ο κόσμος είχε την ευκαιρία να δει το κτίριο και να γνωρίσει τους γερανούς στους οποίους εργαζόταν.

Η έκθεση, που ετοίμασε το παράρτημα του Gdańsk του Ινστιτούτου Εθνικής Μνήμης, περιείχε πολυάριθμες δημοσιεύσεις, φωτογραφίες και αρχειακό υλικό, όπως η αίτησή της για εργασία στο Ναυπηγείο και το βιογραφικό της. Έξω από το κτίριο υπήρχε η ταμπέλα με τις επεξηγήσεις, αλλά εμείς είδαμε να έχει άλλη χρήση από αυτήν που περιμέναμε. Εργάτες ξεφόρτωναν εμπορεύματα από φορτηγά και τα αποθήκευαν στο ισόγειο. Σε εκείνο το σημείο υπήρχε εργασιακός οργασμός και μεγάλη κινητικότητα φορτηγών οχημάτων.

Φτάσαμε πλέον στις αποβάθρες. Στο ιστορικό Dock Basin, στην όχθη του ποταμού Martwa Wisla, δημιουργήθηκε από δύο παθιασμένους ναυτικούς, η Imperial Marina η οποία είναι μια πλήρως λειτουργική μαρίνα. Εκτός από πλήρη τεχνική υποστήριξη στους ιδιοκτήτες σκαφών προσφέρει και έναν χώρο αναψυχής για κατοίκους και επισκέπτες, όπου διοργανώνονται μικρές εκδηλώσεις, συναυλίες και σερβίρονται φαγητό και ποτό.

Φωτογραφία από Imperial Marina - Stocznia Cesarska​

Όλα αυτά βέβαια συμβαίνουν τους καλοκαιρινούς μήνες και έτσι εμείς το μόνο που συναντήσαμε, στην ιστορική Basen dokowy, ήταν η απόλυτη ερημιά.

Σε ένα σημείο των αποβαθρών, δίπλα αλλά και μέσα στο νερό, έχουν δημιουργηθεί μυστηριώδη γλυπτά που ιντριγκάρουν, προκαλούν προβληματισμό και φυσικά προσελκύουν επισκέπτες και φωτογράφους. Ο δημιουργός τους είναι ο γλύπτης Czesław Podleśny ο οποίος έχει το ατελιέ του στον κοντινό χώρο τέχνης WL4 (θα συναντήσουμε στη συνέχεια της πορείας μας αυτόν τον χώρο). Αρχικά υπήρχαν 7 γλυπτά, αλλά άρεσαν τόσο πολύ αυτά τα αντικείμενα στον καλλιτέχνη, που αποφάσισε να φτιάξει περισσότερα. Δημιουργεί τα έργα του από σκουπίδια. Ψάχνει υλικά σε σκραπ (μεταλλικά υλικά που μπορούν να ανακυκλωθούν) και εκπλήσσεται από τον αριθμό των ειδών που καταλήγουν εκεί.

Τα γλυπτά του είναι όλα φτιαγμένα από πράγματα που βρέθηκαν στα Ναυπηγεία. Κάποτε δημιουργούσε με πιο ευαίσθητα υλικά, αλλά τώρα που τα γλυπτά στέκονται έξω εκτεθειμένα στις δύσκολες καιρικές συνθήκες, πρέπει να είναι πιο ανθεκτικά. Δεν τα προστατεύει από τη διάβρωση, αντιθέτως τα αφήνει να χαλάσουν ακόμα περισσότερο, αλλά πλέον με διαφορετικό τρόπο. Είναι πολύ παράξενο για εκείνον ότι αυτό που κάποτε ήταν όμορφο και ακριβό (π.χ. ένα αυτοκίνητο από το οποίο προμηθεύτηκε ανταλλακτικά) θα γεράσει σε μια άλλη μορφή. Η επιθυμία του καλλιτέχνη είναι να δει ο κόσμος κάτι περισσότερο από ένα κομμάτι παλιοσίδερο στα γλυπτά του.

Χιλιάδες φωτογραφίες στο facebook επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν έχουν ξανασυναντήσει κάτι παρόμοιο. Τα γλυπτά τους τραβάνε την προσοχή, τους προβληματίζουν, ίσως κάποιους να τους εκνευρίζουν. Στον γλύπτη αρέσει το γεγονός ότι η δουλειά του προκαλεί αντιδράσεις, ακόμα και αν αυτές είναι εκνευρισμός ή θυμός. Εκπλήσσεται περισσότερο όταν πολλά ζευγάρια βγάζουν φωτογραφίες γάμου στα γλυπτά και δεν μπορεί να καταλάβει πώς αυτά τα όμορφα νυφικά και κοστούμια συνδυάζονται με τα παλιοσίδερα.

Παρατηρήσαμε για πολλή ώρα αυτές τις ψυχρές φιγούρες που είναι κατασκευασμένες από ένα σωρό παράταιρα υλικά όπως γραφομηχανή, θραύσματα ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, λάμπες, ρόδες, ανεμόμυλους ή ελατήρια. Καθώς βγαίνουν από το κανάλι του λιμανιού και απλώνονται στον χώρο σου δίνουν την εντύπωση ότι ετοιμάζονται να εισβάλλουν στην πόλη. Οι μεταλλικές σιλουέτες ονομάζονται Ναυαγοί. Εγώ πάντως κατενθουσιάστηκα με το έργο και έκρινα ότι ταιριάζει απόλυτα με όλο το σκηνικό του Ναυπηγείου.

Το Mleczny Piotr (1919) είναι το τελευταίο κτίριο που συναντήσαμε σε αυτήν μας την εξερεύνηση. Η πρώην αποθήκη επίπλων πλοίων καταλαμβάνει την ανατολική άκρη των πρώην Αυτοκρατορικών Ναυπηγείων και σήμερα ανήκει στη βελγική εταιρεία Edonia. Διάφοροι καλλιτέχνες ήρθαν σε συμφωνία με την εταιρεία και μετέφεραν εδώ τα εργαστήριά τους με αντάλλαγμα τη διεξαγωγή πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

Σήμερα το κτίριο ονομάζεται WL4 και “κατοικείται” από μια ομάδα ανεξάρτητων καλλιτεχνών, για τους οποίους η τέχνη είναι η κυρίαρχη αξία. Το WL4 είναι ο χώρος όπου έχουν βρει τη θέση τους πάνω από 40 ζωγράφοι και γλύπτες, γραφίστες και σχεδιαστές, φωτογράφοι, μουσικοί, ηθοποιοί και ποιητές. Η ομάδα τους περιλαμβάνει τόσο αναγνωρίσιμους καλλιτέχνες με μεγάλη εμπειρία, όσο και αυτούς που μόλις ξεκινούν τη δημιουργική τους πορεία. “Η διαφορετικότητά μας είναι η δύναμή μας” ισχυρίζονται οι καλλιτέχνες. Η σελίδα τους στο Instagram είναι αυτή: https://www.instagram.com/wl4mlecznypiotr/?hl=el και στο facebook αυτή: WL4 - Mleczny Piotr

Ο περιβάλλων χώρος είναι γεμάτος από έργα του Czesław Podleśny:

Υπάρχει και ένας ιστορικός γερανός γέφυρας έξω από το κτίριο, ό,τι πρέπει για καλλιτεχνικές φωτογραφίες.

Είχαμε, πλέον, δει το μεγαλύτερο κομμάτι των Αυτοκρατορικών Ναυπηγείων και έτσι πήραμε τον δρόμο της επιστροφής με σκοπό να μπούμε στο European Solidarity Centre (Europejskie Centrum Solidarności).

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 35
• 36
• 37
• 38
• 39
• …

  Go to chapter

  Go
• 45

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 37 of 45

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[Klair]

Η αναχώρηση και η άφιξη

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2022 και ώρα 20:50 το αυτοκίνητο σταμάτησε έξω από τις αναχωρήσεις του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών Ελευθέριος Βενιζέλος. Στη θέση του οδηγού βρισκόταν ο γιος μας και από το αμάξι κατέβηκαν δύο άτομα: ο Α. και εγώ. Πρώτο ταξίδι στο εξωτερικό μετά από πολλούς μήνες ταξιδιωτικής απραξίας λόγω του τρισκατάρατου κορωνοϊού που άλλαξε εκ βάθρων τις συνήθειές μας και τις ζωές μας. Ένας ιός που απείλησε και εξακολουθεί να απειλεί ακόμα και την ίδια την ύπαρξή μας πάνω σε αυτόν τον πλανήτη, που με τόσο πάθος και λαιμαργία, πολλοί από εμάς, θέλουμε και προσπαθούμε να ανακαλύψουμε με κάθε δυνατό και αδύνατο τρόπο.

Πρώτο ταξίδι επίσης στο οποίο δε θα είχαμε συνταξιδιώτη τον γιο μας, γεγονός που μας λυπούσε ιδιαίτερα, αφού από τη μέρα που γεννήθηκε δεν τον έχουμε αποχωριστεί ποτέ ταξιδιωτικά από δίπλα μας. Πάμπολλες φορές εμείς ήμασταν εκείνοι που τον αποχαιρετούσαμε στο αεροδρόμιο αφού μόνος του έχει κάνει πολλά ταξίδια στο εξωτερικό. Όταν όμως επρόκειτο για οικογενειακό ταξίδι ήταν πάντα μαζί μας και σε αρκετές περιπτώσεις μας ακολουθούσε και η κοπέλα του. Πρώτη φορά, λοιπόν, που εκείνος μας είπε το αντίο στο αεροδρόμιο και επέστρεψε στο σπίτι και στις εργασιακές του υποχρεώσεις.

Ακολούθησα με το βλέμμα μου τη μεγάλη μας βαλίτσα να κυλάει νωχελικά πάνω στον ιμάντα και άκουσα την υπάλληλο της Ryanair να μας λέει να κατευθυνθούμε στην περιοχή Β του αεροδρομίου. Πετάξαμε με τα φτερά της Μάγιας της μέλισσας και για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της πτήσης δε με ενόχλησαν τα διαρκή σούρτα-φέρτα του πληρώματος με τα καροτσάκια πώλησης τροφίμων, ποτών, αιθέριων αρωμάτων και τυχερών λαχνών. Τόσο μεγάλη ήταν η χαρά μου που ταξίδευα μετά από τόσο καιρό.

Η ώρα αναχώρησης ήταν στις 22:35 αλλά φύγαμε με καθυστέρηση περίπου 20 λεπτών γιατί το τρίτο λεωφορείο με τους επιβάτες, για άγνωστους λόγους, άργησε να φτάσει στο αεροσκάφος. Πατήσαμε πολωνικό έδαφος στη 1:30 (τοπική ώρα 12:30). Ήμασταν η μοναδική πτήση στο Warszawa Modlin Airport που προσγειώθηκε εκείνην την ώρα.

Έναν μήνα πριν το ταξίδι ξεκίνησα να παρακολουθώ το AccuWeather για να δω τί παίζει με τον καιρό στη Βαρσοβία και στο Gdańsk. Μάλιστα την τελευταία εβδομάδα η πρόβλεψη δεν έδινε καθόλου βροχές, παρά μόνο συννεφιά και πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, για παράδειγμα -4 έως +4 ή +5 για όλες τις μέρες που θα βρισκόμασταν στη Βαρσοβία. Όσο για το Gdańsk τα πράγματα γίνονταν ακόμα χειρότερα, γιατί εκτός από τις χαμηλές θερμοκρασίες, θα συναντούσαμε και βροχή. Δυσκολεύτηκα να αποφασίσω τί είδους πανωφόρι έπρεπε να πάρω μαζί μου, γιατί δεν πολυπίστευα ότι οι καιρικές συνθήκες θα ήταν τόσο τραγικές Απρίλη μήνα. Τελικά, τελευταία στιγμή, αποφάσισα να πάρω τη γούνα μου και αν ζεσταινόμουν, το πολύ πολύ, να φορούσα κάτι ελαφρύ από μέσα. Πέταξα και δύο-τρία σκουφιά μέσα στη βαλίτσα θεωρώντας τα αχρείαστα, αλλά just in case, που λένε και στο χωριό μου.

Στο λεωφορείο που μας μετέφερε στο αεροπλάνο εννοείται πως κρατούσα τη γούνα αγκαλιά, αφού στην Αθήνα εκείνες τις μέρες η θερμοκρασία είχε πάρει για τα καλά την ανιούσα. Φτάνοντας στο Modlin και κατεβαίνοντας τα πρώτα σκαλοπάτια του αεροσκάφους συνειδητοποιήσαμε ότι ο καιρός στη χώρα ήταν όντως πολύ χειμωνιάτικος και ο παγωμένος αέρας που φυσούσε μας ανάγκασε να επιταχύνουμε το βήμα μας και να χωθούμε γρήγορα στο κτίριο του αεροδρομίου. Όμως παρόλη την ξαφνική παγωνιά που μας χτύπησε κατάμουτρα κοντοστάθηκα για λίγο παίρνοντας τις πρώτες μου φωτογραφίες επί πολωνικού εδάφους.

Η βαλίτσα μας κατέφθασε δεύτερη ή τρίτη στον ιμάντα οπότε την αρπάξαμε αμέσως και γρήγορα-γρήγορα βγήκαμε έξω για να καλέσουμε Bolt για τη μεταφορά μας στο ξενοδοχείο.

Κάλεσα το ταξί από το δικό μου κινητό και μερικά δευτερόλεπτα μετά ακολούθησε κλήση από τον οδηγό ο οποίος ξεκίνησε να μου μιλάει πολύ γρήγορα στα πολωνικά. -"In english please" του ανταπάντησα. Τότε εκείνος μου αποκρίθηκε με δύο αγγλικές λέξεις: -"Big parking". Ωχ ..κατάλαβα! Άντε τώρα να δω τί άκρη θα βγάλουμε, αφού δε μας εξηγεί ποιο είναι το ακριβές σημείο παραλαβής, παρά μας πετάει γενικά και αόριστα ένα "big parking" προφανώς γιατί αυτές είναι μερικές από τις αγγλικές λέξεις που διαθέτει το λεξιλόγιό του. Αποφάσισα να του μιλήσω με απλές λέξεις χωρίς πολλούς γραμματικούς κανόνες και τέλεια σύνταξη μπας και καταφέρουμε να συνεννοηθούμε. -"Come to arrivals, ok?". Έκλεισε το τηλέφωνο και εμείς μείναμε ακίνητοι να περιμένουμε ακριβώς έξω από την πόρτα για να μας εντοπίσει. Εν τω μεταξύ μέσα στα λίγα αυτά λεπτά τα χέρια μου είχαν κοκαλώσει από την παγωνιά.

Πέρασαν 1-2 λεπτά αλλά δεν είδαμε κανένα αυτοκίνητο να μπαίνει στον παράδρομο που περνάει μπροστά ακριβώς από την πόρτα του κτιρίου. Μόνο μερικά ταξί ήταν σταθμευμένα απ' έξω. Τότε αντιληφθήκαμε ότι μάλλον κανένα αυτοκίνητο, εκτός των ταξί, δεν επιτρέπεται να μπει σε αυτό το σημείο. Χτύπησε ξανά το τηλέφωνό μου και ακούστηκε πάλι ο Bolt-άκιας να μου λέει: -"Big parking". Ok ρε φίλε ερχόμαστε στο big parking, αλλά πώς διάολο θα καταλάβουμε ποιο αυτοκίνητο είσαι, ανάμεσα στα εκατοντάδες άλλα, που εκείνην την ώρα βρίσκονταν στο μεγάλο parking για να παραλάβουν τον κόσμο που μόλις είχε ξεχυθεί αναζητώντας μέσο μετακίνησης? Γνωρίζαμε τον αριθμό του αυτοκινήτου αλλά θα ψάχναμε μια-μια τις πινακίδες για να τον βρούμε?

Διασχίσαμε τον παράδρομο και φτάσαμε στο parking όπου επικρατούσε συνωστισμός από οχήματα. Είδαμε ένα μαύρο αυτοκίνητο με φωτεινή ταμπέλα στον "ουρανό" του που έγραφε Uber. Η πόρτα του οδηγού ήταν ανοιχτή ενώ ο οδηγός έλειπε από το αυτοκίνητο. Μπα, δε θα είναι αυτό είπαμε ταυτόχρονα. Αυτό γράφει Uber. Πλησιάσαμε και τσεκάραμε την πινακίδα. Bingo αυτό ήταν το δικό μας, αλλά πού είχε πάει ο οδηγός? Μετά από μερικά δευτερόλεπτα είδαμε να καταφθάνει ο Πολωνός Bolt-άκιας/Uber-άς ο οποίος είχε βγει να μας ψάξει με τα πόδια. Φορτώσαμε τα μπαγκάζια και ξεκινήσαμε. Η ουρά για να απεγκλωβιστούμε από το parking ήταν ατελείωτη αφού όλα τα οχήματα έπρεπε να χτυπήσουν τις κάρτες τους για να ανοίξει η μπάρα εξόδου.

Μ' αυτά και με τ' άλλα η ώρα είχε πάει 2:00 (τοπική 1:00) και είχαμε μπροστά μας ταξίδι 40 χιλιομέτρων μέχρι να φτάσουμε στο ξενοδοχείο μας. Μετά από 38 λεπτά η άφιξη στο Ibis budget Warszawa Centrum ήταν γεγονός. Κάναμε το check in, πληρώσαμε με τη Revolut τα 1043 ζλότι (225 €) και ανεβήκαμε στον πρώτο όροφο που βρισκόταν το δωμάτιο το οποίο θα μας φιλοξενούσε συνολικά 5 βράδια. Στην τιμή περιλαμβανόταν και πρωινό σε μπουφέ. Το δωμάτιο πιστό στη φιλοσοφία της αλυσίδας Ibis, ήταν μεν μικρό, αλλά καθαρό και πολύ ζεστό κάτι που χρειαζόμασταν για να συνέλθουμε από τη μεταμεσονύχτια ψυχρολουσία με την οποία μας υποδέχτηκε η πολωνική πρωτεύουσα. Ες αύριον τα σπουδαία!

 

[Smaragda53]

Look, Mummy. There's an airplane up in the sky.

Ooh-ooh, ooh, ooh, ooh
Ooh-ooh, ooh, ooh, ooh
Ooh-ooh, ooh, ooh, ooh

Did you see the frightened ones?
Did you hear the falling bombs?
Did you ever wonder
Why we had to run for shelter
When the promise of a brave new world
Unfurled beneath a clear blue sky?

Ooh-ooh, ooh, ooh, ooh
Ooh-ooh, ooh, ooh, ooh

Did you see the frightened ones?
Did you hear the falling bombs?
The flames are all long gone
But the pain lingers on

Goodbye blue sky
Goodbye blue sky
Goodbye
Goodbye

Γεννημένη από τις στάχτες της και γεμάτη αντιφατικές εικόνες η Βαρσοβία μας κάλεσε να την εξερευνήσουμε, ώστε να ανακαλύψουμε το μοντέρνο και νεανικό της πρόσωπο το οποίο συνοδεύεται από μακρόχρονη, πλούσια και βαριά ιστορία. Πώς να πιστέψει κανείς ότι αυτή η πόλη πριν λίγα χρόνια έσβησε εντελώς από τον χάρτη και πως όλα της τα κτίρια ήταν ένας σωρός από συντρίμμια. Σήμερα όμως η πρωτεύουσα της Πολωνίας είναι μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη η οποία μπορεί πανεύκολα να σε εκπλήξει και να σε εντυπωσιάσει, αφού σε άπασα την επικράτειά της, συνυπάρχει το μπαρόκ στιλ με την αισθητική του κομμουνιστικού καθεστώτος αλλά και τους μοντέρνους ουρανοξύστες. Η πόλη διατηρεί μέχρι σήμερα πολύ έντονη την ατμόσφαιρα του ανατολικού μπλοκ, αλλά τα τελευταία χρόνια τρέχει στους ρυθμούς μιας ιλιγγιώδους ανάπτυξης που τη συναντάς σε κάθε σου βήμα.

View attachment 402228


View attachment 402229


View attachment 402274


View attachment 402271


View attachment 402273

Έχει μια εντελώς δική της ιδιαίτερη γοητεία γιατί μπόρεσε να συνδυάσει το καινούριο, το νεανικό και το φρέσκο με το παλιό, το ιστορικό και το παραδοσιακό. Αποτίναξε από πάνω της το γκρίζο σοβιετικό παρελθόν της και μεταμορφώθηκε σε μια δημιουργική πόλη με ωραία εστιατόρια, ατμοσφαιρικά καφέ, φεστιβάλ, συναυλίες και λεωφόρους με πολυτελή καταστήματα και χλιδάτα ξενοδοχεία.

View attachment 402275

Εκείνο που μας έκανε μεγάλη εντύπωση ήταν το πλήθος των καινούριων, σύγχρονων αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στους δρόμους της πόλης αλλά και η άπλα της με τις φαρδιές λεωφόρους και τα πάρα πολλά πάρκα που αποτελούν, όχι μόνο οάσεις πρασίνου, αλλά ευκαιρίες για βόλτες αναψυχής και δραστηριότητες άθλησης. Είναι μεγάλη πόλη και απαιτούσε πολύ καλό προγραμματισμό για να καταφέρουμε, μέσα στις τέσσερις μέρες που διαθέταμε, να δούμε τα βασικά της αξιοθέατα, αλλά και να εισπράξουμε-στα πλαίσια του εφικτού-τον παλμό της. Το μέγεθός της όμως εγγυάται διαφορετικότητα και πολυπροσωπία χαρακτηριστικά που κατανοήσαμε και σίγουρα απολαύσαμε κάτω από αντίξοες-είναι η αλήθεια-καιρικές συνθήκες.

Παρόλο τον δύσκολο καιρό που είχαμε να αντιμετωπίσουμε η πόλη μας άρεσε πάρα πολύ. Μπορεί να μη χαρήκαμε το πράσινο στοιχείο που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη Βαρσοβία απολαύσαμε όμως όλες τις υπέροχες γειτονιές της και ρουφήξαμε αχόρταγα το κάθε διαφορετικό πρόσωπο που προτάσσει η πόλη για να σαγηνεύσει τον επισκέπτη. Κάθε μας βήμα στους δρόμους της πρωτεύουσας συνοδευόταν από ζωηρό χρώμα, αθάνατη αρχιτεκτονική, άσβεστη ιστορία, άρωμα παλιάς εποχής, underground αύρα αλλά και αέρα πραγματικής ευρωπαϊκής μητρόπολης. Η πρωτεύουσα έχει ρίξει τόσο γερά θεμέλια στο παρελθόν της, που της επιτρέπουν να ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον, χτίζοντας στο κέντρο της καρδιάς της ουρανοξύστες και γυάλινους πύργους.

View attachment 402231


View attachment 402230


View attachment 402235

Διαθέτει μια άριστα ανακατασκευασμένη Παλιά Πόλη που έχει ενταχθεί στον κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO ως "ένα εξαιρετικό παράδειγμα μιας σχεδόν ολικής ανασυγκρότησης". Ολόκληρη η πόλη ξαναχτίστηκε όπως ήταν πριν. Με τη βοήθεια παλιών φωτογραφιών, πινάκων ζωγραφικής και αρχείων ανακατασκευάστηκαν σπίτια, εκκλησίες και παλάτια τόσο πιστά που δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι είναι σύγχρονες κατασκευές. Η Πολωνία έχασε τον περισσότερο πληθυσμό από κάθε άλλη χώρα στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και η Βαρσοβία από 1,3 εκατομμύρια κατοίκους που είχε πριν από τον πόλεμο κατέληξε το 1945 να έχει μόνο 422.000.

View attachment 402232


View attachment 402234


View attachment 402233

Και η μακριά λίστα συνεχίζεται με μεγαλειώδη παλάτια, με όμορφες και πολύβουες πλατείες, με ογκώδεις αρχαίους ναούς, με τεράστιες κλειστές αγορές αλλά και με απομεινάρια της πιο πρόσφατης ιστορίας, όπως τα Ghetto boundary markers, για να θυμίζουν στους ανθρώπους τις κατάμαυρες σελίδες της σύγχρονης ιστορίας και τις θηριωδίες των Ναζί απέναντι στους Εβραίους κατοίκους της πόλης.

View attachment 402238


View attachment 402239


View attachment 402270


View attachment 402236


View attachment 402237


View attachment 402279


View attachment 402241


View attachment 402278


View attachment 402268

Για τα πάρκα της μίλησα πιο πριν, αλλά εντυπωσιαστήκαμε τόσο πολύ από τον αριθμό τους και το μέγεθός τους, που οφείλω να πω για ακόμα μια φορά, ότι η Βαρσοβία έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα διαθέτοντας όλα αυτά τα "κοσμήματα", κατά τη γνώμη μου, μέσα στον αστικό ιστό της. Επισκεφθήκαμε πολλά από αυτά, όχι με τις καλύτερες προϋποθέσεις, αλλά τα θετικά συμπεράσματά μας τα βγάλαμε και θα σας τα παρουσιάσω κατά την ανάπτυξη του ταξιδιού.

View attachment 402242


View attachment 402243


View attachment 402266


View attachment 402244

Ένα άλλο σημαντικό προσόν της πόλης είναι ότι διαθέτει τέτοιο αριθμό μουσείων που χρειάζεται "μια ζωή" για να δεις τα κυριότερα, και το λέω εγώ που δεν είμαι σε γενικές γραμμές μουσείο-κυνηγός. Πάντως κάτι καταφέραμε και είδαμε. Σε μεγάλο ατού της Βαρσοβίας, τα τελευταία χρόνια, έχει εξελιχθεί ο ποταμός Βιστούλας κατά μήκος του οποίου έχουν δημιουργηθεί "λεωφόροι" περιπάτου που προσφέρουν απολαυστικές περατζάδες δίπλα στο νερό, αλλά και κίνητρα για επίσκεψη σε κάποια από τα πολύ αξιόλογα μουσεία που βρίσκονται αραδιασμένα στη σειρά κατά μήκος της ροής του.

View attachment 402245


View attachment 402246


View attachment 402247

Κι αν νομίζετε ότι στις μέρες μας ο παλμός της πόλης χτυπάει μόνο στις πλατείες της Παλιάς Πόλης ή στο υπερσύγχρονο και εντυπωσιακό της mall γελιέστε, αφού πλέον άλλο είναι το hot spot της πρωτεύουσας. Μπορεί ο άσχημος καιρός να μη μας ευνόησε να τον εισπράξουμε (τον παλμό) όμως η πρώην underground και φτωχική συνοικία της Praga, στην απέναντι πλευρά του ποταμού, αποτελεί το "Soho" της Βαρσοβίας. Η συνοικία με την εγκληματικότητα, τα σοβιετικά μπλοκ και τα εργοστάσια έχει εξελιχθεί σε artistic και μοδάτη περιοχή, αφού οι εγκαταλελειμμένες αποθήκες και το πρώην εργοστάσιο παραγωγής βότκας φιλοξενούν εστιατόρια, μπαρ, γκαλερί, μουσείο και καφέ. Πολλοί καλλιτέχνες έχουν πλέον επιλέξει αυτήν την περιοχή για να κατοικήσουν προσδίδοντάς της τον αέρα της εναλλακτικής και ενδιαφέρουσας γειτονιάς ο οποίος επισφραγίζεται από πολλά, μεγάλα και εντυπωσιακά murals. Εκκλησίες, πάρκα, λίμνες, παραλίες στην άκρη του Βιστούλα αλλά και το Εθνικό Στάδιο της Βαρσοβίας συμπληρώνουν τον κατάλογο των must see σε αυτήν την πλευρά της πόλης.

View attachment 402249


View attachment 402250


View attachment 402251


View attachment 402280


View attachment 402276


View attachment 402277

Στο ταξίδι αυτό συμπεριλάβαμε μια ακόμα πόλη η οποία ανήκει στη μητροπολιτική περιοχή που ονομάζεται Τρίπολη (Trójmiasto). Το Gdańsk βρίσκεται στις εκβολές του ποταμού Motława και αποτελεί το κύριο λιμάνι της χώρας στη Βαλτική Θάλασσα. Η ιστορία της πόλης είναι πολύπλοκη και πολυτάραχη και θα την αναλύσω με κάθε λεπτομέρεια κατά τη διάρκεια αυτής της αφήγησης. Σημαντικό ναυπηγικό λιμάνι και εμπορικό σημείο από τον Μεσαίωνα έγινε μέλος της Χανσεατικής Ένωσης το 1361 γεγονός που καθόρισε το οικονομικό, δημογραφικό και αστικό τοπίο της για αρκετούς αιώνες.

View attachment 402265

Το Gdańsk σημαδεύτηκε βαθιά ανά τους αιώνες από πολυποίκιλους και σφοδρούς πολέμους. Η πόλη όμως έχει αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα της στην παγκόσμια ιστορία, τόσο ως πεδίο ανάφλεξης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όσο και ως η γενέτειρα του κινήματος "Αλληλεγγύη" το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο στο τέλος του Κομμουνισμού στην Πολωνία και συνέβαλε στην επιτάχυνση της κατάρρευσης του Ανατολικού Μπλοκ.

Το όμορφο λιμάνι της Βαλτικής στο οποίο φτάσαμε με τρένο από τη Βαρσοβία, έχει ήδη αναδυθεί στο τουριστικό προσκήνιο της χώρας ως ένας πολλά υποσχόμενος προορισμός. Είχαμε στη διάθεσή μας συνολικά δύο μέρες για να εξερευνήσουμε το Διαμάντι της Βαλτικής Θάλασσας το οποίο μας καθήλωσε με την ομορφιά του. Αυτό το μικρό ψαροχώρι του 9ου αιώνα έχει εξελιχθεί σήμερα σε πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών. Εμείς πάντως ευχαριστηθήκαμε την πόλη χωρίς τουρίστες. Δε γνωρίζω αν η σχεδόν παντελής έλλειψη επισκεπτών οφειλόταν στις δύσκολες υγειονομικές συνθήκες που αντιμετωπίζει ολόκληρος ο πλανήτης ή στην εποχή ή στις δύσκολες καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν εκείνες τις μέρες. Η πόλη ήταν άδεια από τις ορδές των τουριστών για τις οποίες είχα διαβάσει ότι την κατακλύζουν απ' άκρη σ' άκρη.

Φτάνοντας στο Gdańsk και ξεκινώντας τη γνωριμία μας με τα κυριότερα αξιοθέατά του ήρθαμε αντιμέτωποι με την καταπληκτική του αρχιτεκτονική, τα πολύχρωμα γεμάτα ζωγραφιές κτίριά του, που στριμώχνονται κολλητά το ένα δίπλα στο άλλο, διεκδικώντας τη θέση που τους αναλογεί στους στενάχωρους δρόμους της κουκλίστικης πόλης. Το Gdańsk καταστράφηκε ολοσχερώς στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Όπως η Βαρσοβία έτσι και αυτό αναδύθηκε από τις στάχτες του για να μαγέψει κάθε ταξιδιώτη που θα το επισκεφθεί.

View attachment 402256


View attachment 402254


View attachment 402255

Το κύριο χαρακτηριστικό της πόλης είναι οι αμέτρητες ιστορικές πύλες κατά μήκος του ποταμού Motława και όχι μόνο. Αμέτρητα είναι τα αξιοθέατα που προσφέρει το Gdańsk, όπως εκκλησίες (μάλιστα η Bazylika Mariacka θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες τούβλινες εκκλησίες στον κόσμο), μουσεία, σιντριβάνια (δεν τα πετύχαμε δυστυχώς σε λειτουργία) και μια παραποτάμια διαδρομή υπερθέαμα. Θέλει χρόνο να αφιερώσεις για να καταφέρεις να αποθηκεύσεις βαθιά στα πνευμόνια σου τον μεσαιωνικό αέρα που φυσάει από κάθε γωνιά της πόλης και να αφομοιώσεις την αίγλη της εποχής που αναδύεται από παντού, αφού κάποτε το Gdańsk αποτελούσε μέρος της Χανσεατικής Ένωσης. Θεωρώ ότι με τον τρόπο που είχα οργανώσει την περιήγησή μας καταφέραμε να δούμε άνετα τα περισσότερα πράγματα που μας ενδιέφεραν. Ο καιρός μας έβαλε και εδώ τρικλοποδιές αλλά τελικά, μη μπορώντας να αντισταθούμε στο πάθος μας για εξερεύνηση, υπερνικήσαμε τα εμπόδια και απολαύσαμε, σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό, τα "γευστικά πιάτα" που προσφέρει στο μενού της η πόλη και φυσικά με αυτήν τη φράση δεν εννοώ το φαγητό, από το οποίο παρεμπιπτόντως μείναμε ανικανοποίητοι, γεγονός για το οποίο δεν ευθύνεται η πόλη.

View attachment 402269


View attachment 402252


View attachment 402253

Το Gdańsk μας χάρισε απλόχερα τον θαλασσινό του αέρα και μας κέρασε σε χορταστικές δόσεις ιστορία κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας στα Αυτοκρατορικά Ναυπηγεία, στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Αλληλεγγύης, στο μνημείο των πεσόντων του 1970 και στη θρυλική Πύλη Νο 2 με την επιγραφή "Stocznia Gdanska" η οποία στέκεται ακόμη όρθια. Μια από τις πιο σημαντικές στιγμές των γεγονότων συνέβη εδώ, στις 17 Αυγούστου, όταν αναρτήθηκαν ταμπέλες με τα 21 αιτήματα της Διεπιχειρηματικής Απεργιακής Επιτροπής και σε αυτήν την Πύλη στεκόταν ο Lech Wałęsa, ανακοινώνοντας στα πλήθη που περίμεναν, τη συμφωνία που είχε συναφθεί με την κομμουνιστική κυβέρνηση στις 31 Αυγούστου του 1980.

View attachment 402257


View attachment 402259


View attachment 402262


View attachment 402258


View attachment 402272


View attachment 402261

Στην καρδιά της Παλιάς Πόλης υπάρχει ένας δρόμος-κόσμημα αφιερωμένος στον θησαυρό της Βαλτικής που δεν είναι άλλος από το κεχριμπάρι. Όλα τα μαγαζιά αυτού του δρόμου, στο εσωτερικό τους αλλά και σε βιτρίνες που βρίσκονται τοποθετημένες πάνω στο πλακόστρωτο, πουλάνε διάφορα αντικείμενα και καλοφτιαγμένα κοσμήματα από κεχριμπάρι. Σε αυτήν τη μικρή "γωνιά" του Gdańsk είδαμε συγκεντρωμένους τους λιγοστούς επισκέπτες που βρίσκονταν εκείνες τις μέρες στην πόλη να ξεναγούνται ή να χαζεύουν στα καταστήματα. Είναι τόσο πολύτιμη αυτή η απολιθωμένη ρητίνη για την οικονομία, όχι μόνο του Gdańsk αλλά και της χώρας, που υπάρχει ολόκληρο μουσείο αφιερωμένο σε αυτόν τον ιδιαίτερο λίθο και μάλιστα πολύ πρόσφατα το Amber Museum, που στεγάζεται στο ιστορικό κτίριο του Μεγάλου Μύλου, κατέκτησε το ρεκόρ Guinness για έναν λόγο που θα σας αποκαλύψω στη συνέχεια της ιστορίας μου. Αυτό είναι το δεύτερο ρεκόρ που κατέχει η πόλη.

View attachment 402263


View attachment 402264

Το Gdańsk μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση για ημερήσιες εξορμήσεις στη γύρω περιοχή. Η Gdynia και το Sopot, τα άλλα μέλη του Trójmiasto (Τρίπολης), είναι η συνηθέστερη επιλογή των επισκεπτών. Εγώ εσκεμμένα δεν τα συμπεριέλαβα σε αυτό το ταξίδι και είχα τους λόγους μου. Ο κυριότερος λόγος ήταν η εποχή. Θεώρησα ότι η επίσκεψη στο Sopot "επιβάλλεται" να γίνει καλοκαίρι για ευνόητους λόγους. Αυτή η σκέψη οδηγεί αυτόματα στον επόμενο λόγο, ο οποίος δεν είναι άλλος από ένα δεύτερο ταξίδι στο Gdańsk με άνεση χρόνου, ώστε να εξερευνήσουμε και άλλα γειτονικά μέρη, όπως για παράδειγμα το Hel τη μικρή παραθαλάσσια πόλη στην άκρη της ομώνυμης χερσονήσου, αλλά και το Malbork, την πόλη που ίδρυσαν οι Τεύτονες Ιππότες τον 13ο αιώνα, η οποία είναι γνωστή για το Κάστρο της που αποτέλεσε την Έδρα του Τάγματος σε μια περιοχή που αργότερα έγινε γνωστή ως Ανατολική Πρωσία. Το Κάστρο το είδαμε περνώντας δίπλα του με το τρένο, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας προς το Gdańsk, αλλά ως φανατική λάτρης των κάστρων θέλω οπωσδήποτε να το επισκεφθώ και εσωτερικά. Οπότε η περιοχή έχει πολύ "ψωμί" ακόμα και εμείς πολλή όρεξη για να το γευτούμε σε κάποιο μελλοντικό ταξίδι.

View attachment 402267

Στο forum υπάρχουν ήδη αρκετές ιστορίες για τη Βαρσοβία-όχι όμως για το Gdańsk. Η πρωτεύουσα της Πολωνίας είναι ένας "πολυφορεμένος" πλέον προορισμός για τον οποίο κάποιος μπορεί εύκολα να βρει πληροφορίες και να οργανώσει το ταξίδι του σύμφωνα με τις δικές του ταξιδιωτικές επιθυμίες. Όμως ο λόγος που πήρα την απόφαση να παρουσιάσω δημοσίως το ταξίδι αυτό είναι διττός. Χωρίς να θέλω σε καμία, μα καμία περίπτωση να δείξω εγωιστικό πρόσωπο, ο βασικότερος λόγος της αποτύπωσης αυτής της ταξιδιωτικής ιστορίας γίνεται για να μην ξεχάσω εγώ τίποτα απ' όλα όσα είδα σε αυτό το ταξίδι. Ο δευτερεύων λόγος είναι η σκέψη ότι έστω και ένας αναγνώστης να βοηθηθεί από τη δική μου έρευνα και αποτύπωση θα είναι επιτυχία.

Για να οργανώσω αυτό το ταξίδι διάβασα πολύ, πάρα πολύ. Είτε για να φρεσκάρω ιστορικά γεγονότα που ήδη γνώριζα, είτε για να μάθω καινούρια. Για να αξιοποιήσω σωστά και ωφέλιμα τον διαθέσιμο χρόνο μας κατέγραψα βήμα-βήμα (κυριολεκτικά) την πορεία που έπρεπε να ακολουθούμε κάθε μέρα για δούμε όσα περισσότερα μπορούσαμε από τη μεγάλη και πολυπρόσωπη Βαρσοβία. Σκέφτηκα λοιπόν ότι ο σχεδιασμός και η συνολική μελέτη πρέπει με κάποιον τρόπο να διατηρηθούν εν ζωή, πρώτα απ' όλα για μένα, και έπειτα για όσους ενδιαφέρονται να γίνουν συνταξιδιώτες και συνοδοιπόροι μου σε αυτήν την αφήγηση.

Ενημερωτικά αναφέρω ότι η ιστορία θα περιέχει πολλά ιστορικά γεγονότα και δύσκολα πολωνικά ονόματα. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ιστορικές αναφορές θα επισημαίνονται με τη λέξη INFO και η γραφή θα είναι με πλάγια γράμματα. Όποιος αναγνώστης κουράζεται και δεν επιθυμεί να διαβάζει τα εν λόγω ιστορικά στοιχεία θα μπορεί να παραλείπει αυτά τα τμήματα χωρίς να αλλοιώνεται για αυτόν η κανονική ροή της ιστορίας.

Ξεκινάμε λοιπόν και καλή σας ανάγνωση.

​

εξαιρετική μουσική υπόκρουση στις κινηματογραφικές σου και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες φωτογραφίες σου!

 

[Klair]

εξαιρετική μουσική υπόκρουση στις κινηματογραφικές σου και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες φωτογραφίες σου!

@Smaragda53

 

[Klair]

Οι πρώτες βόλτες στη Βαρσοβία: National Museum in Warsaw (Muzeum Narodowe w Warszawie)-Polish Army Museum in Warsaw (Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie)

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2022

Αν και ξαπλώσαμε στο κρεβάτι μετά τις 3:30, το πρωινό ξύπνημα ήταν επιβεβλημένο, γιατί μια μεγάλη πόλη με πάρα πολλά αξιοθέατα περίμενε να την ανακαλύψουμε. Ξυπνήσαμε στις 8:30 και η πρώτη μας κίνηση, πριν καν ρίξουμε λίγο νερό στο πρόσωπό μας, ήταν να σηκώσουμε το σκούρο στόρι και να κοιτάξουμε έξω από το παράθυρο. Ένας αναστεναγμός ανακούφισης βγήκε ταυτόχρονα από τα πνευμόνια μας. Ουφ…. καλή μέρα φαίνεται! Δε βρέχει, δε χιονίζει, όλα πρίμα θα πάνε την πρώτη μας μέρα στην πόλη.

Είχα φτιάξει ένα αναλυτικό πρόγραμμα για όλα όσα θέλαμε να δούμε, αλλά είχα αφήσει φλου τη χρονική σειρά με την οποία θα το ακολουθούσαμε. Το σίγουρο ήταν ότι είχαμε 4 ολόκληρες μέρες για να γνωρίσουμε την πόλη. Ο καιρός θα ήταν ο ρυθμιστικός παράγοντας και εκείνος θα καθόριζε τη ροή της περιπλάνησής μας στις γειτονιές και τα πάρκα της Βαρσοβίας. Η καλή, λοιπόν, μέρα που φάνηκε από το παράθυρο μου έδωσε και το σημείο εκκίνησης του προγράμματός μας. Θα ξεκινήσουμε από τη Βασιλική Διαδρομή και την Παλιά Πόλη σήμερα, που ο καιρός θα είναι με το μέρος μας σκέφτηκα, γιατί αύριο δεν ξέρουμε τί μας περιμένει. Ας δούμε τα βασικά με καλό καιρό και βλέπουμε για τη συνέχεια.

Για να γίνουν όμως όλα αυτά έπρεπε να εφοδιαστούμε με καύσιμα και έτσι γρήγορα-γρήγορα ντυθήκαμε καταλλήλως, δηλαδή σαν κρεμμύδια, και κατεβήκαμε στην τραπεζαρία για πρωινό.

Ο μπουφές είχε απ' όλα τα καλούδια και αφού φάγαμε βγήκαμε έξω με σκοπό να καλέσουμε Bolt για τη μεταφορά μας στο σημείο εκκίνησης της πεζοπορίας μας.

Θα ξεκινούσαμε από το Εθνικό Μουσείο της Βαρσοβίας (Muzeum Narodowe w Warszawie) στην al. Jerozolimskie 3. Δεν είχαμε σκοπό να επισκεφθούμε εσωτερικά το Μουσείο, όμως είδαμε ένα τσούρμο από σχολιαρόπαιδα να το κάνει, διασχίζοντας τη μεγάλη είσοδό του.

INFO: Το Εθνικό Μουσείο της Βαρσοβίας ιδρύθηκε στις 20 Μαΐου του 1862 ως Μουσείο Καλών Τεχνών και το 1916 μετονομάστηκε σε Εθνικό Μουσείο της Βαρσοβίας. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής εισβολής το κτίριο υπέστη ζημιές και μετά την πολιορκία της Βαρσοβίας η συλλογή λεηλατήθηκε από την Γκεστάπο. Μετά τον πόλεμο η πολωνική κυβέρνηση ανέκτησε πολλά από τα έργα που κατασχέθηκαν από τους Γερμανούς. Λείπουν ακόμα περισσότερα από 5.000 αντικείμενα.

Προς το παρόν η συλλογή του Εθνικού Μουσείου περιλαμβάνει πάνω από 830.000 αντικείμενα που εκτίθενται σε πολλές μόνιμες εκθέσεις. Περιλαμβάνει, λοιπόν, μια πλούσια συλλογή αρχαίας τέχνης (αιγυπτιακή, ελληνική, ρωμαϊκή), μια εκτενή γκαλερί πολωνικής ζωγραφικής από τον 16ο αιώνα και μια συλλογή ξένης ζωγραφικής (ιταλική, γαλλική, φλαμανδική, ολλανδική, γερμανική και ρωσική). Το Μουσείο φιλοξενεί επίσης νομισματικές συλλογές, μια γκαλερί εφαρμοσμένων τεχνών και ένα τμήμα ανατολικής τέχνης με τη μεγαλύτερη συλλογή κινεζικής τέχνης στην Πολωνία. Επίσης υπάρχουν έργα ζωγραφικής από την ιδιωτική συλλογή του Αδόλφου Χίτλερ που παραχωρήθηκαν στο Μουσείο από τις αμερικανικές αρχές στη μεταπολεμική Γερμανία. Το Μουσείο υπερηφανεύεται για την γκαλερί Φάρας με τη μεγαλύτερη συλλογή νουβικής χριστιανικής τέχνης στην Ευρώπη και την Πινακοθήκη Μεσαιωνικής Τέχνης με αντικείμενα από όλες τις περιοχές που συνδέονται ιστορικά με την Πολωνία.

Λίγα βήματα δίπλα από το Εθνικό Μουσείο βρίσκεται το Πολεμικό Μουσείο της Βαρσοβίας (Muzeum Wojska Polskiego). Σαν μαγνήτης μας τράβηξαν τα εκθέματα που απλώνονται στη μεγάλη αυλή του ιδρύματος και μη μπορώντας να αντισταθούμε διαβήκαμε το κατώφλι και μπήκαμε στον ανοιχτό εκθεσιακό χώρο για τον οποίο δεν απαιτείται έκδοση εισιτηρίου.

Ο προαύλιος χώρος του Μουσείου φιλοξενεί αρκετές δεκάδες τεθωρακισμένα οχήματα, πυροβολικά και αεροσκάφη, ένα εκλεκτικό μείγμα σοβιετικού, δυτικού και πολωνικού εξοπλισμού, κυρίως από την εποχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο μουσείο της Βαρσοβίας και η μεγαλύτερη συλλογή στρατιωτικών αντικειμένων στην Πολωνία. Τα τανκς, τα στρατιωτικά αυτοκίνητα και τα αεροπλάνα που στέκονται στο υπαίθριο πάρκο, μπροστά από το κτίριο, μας κράτησαν απασχολημένους αρκετή ώρα.

Ρίξαμε μια γρήγορη ματιά στο ιστορικό Park Na Książęcem που ιδρύθηκε για τον Kazimierz Poniatowski τα έτη 1776–1779 το οποίο περιβάλλει το Πολεμικό Μουσείο και όχι μόνο, αλλά η χειμωνιάτικη νεκρή φύση μας απέτρεψε να αφιερώσουμε περισσότερη ώρα περπατώντας στα δρομάκια του και έτσι εγκαταλείψαμε την περιοχή επιταχύνοντας τα βήματά μας ώστε να μπούμε σύντομα στο βαρύ πυροβολικό της πρωτεύουσας της Πολωνίας, δηλαδή στη Βασιλική Διαδρομή και στην Παλιά Πόλη.

 

[Klair]

Royal Route in Warsaw (Trakt Królewski w Warszawie)-Fryderyk Chopin Museum in Warsaw (Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie)

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2022

H Βασιλική Διαδρομή είναι δίχως αμφιβολία το πιο όμορφο κομμάτι της πόλης, αφού περιλαμβάνει πέντε συνδεόμενους δρόμους στους οποίους ορθώνονται μεγαλόπρεπα πολλά σημαντικά κτίρια και μνημεία. Αποτελούσε μια δίοδο επικοινωνίας μεταξύ του Κάστρου της Παλιάς Πόλης και του Παλατιού Wilanów που απέχει 13 Km από την πόλη της Βαρσοβίας. Το κυριότερο μέρος της Βασιλικής Διαδρομής είναι η οδός Nowy Świat, η οποία στο σημείο που βρίσκεται το Μνημείο του Κοπέρνικου μετονομάζεται σε Krakowskie Przedmieście και είναι αυτή που καταλήγει στην Πλατεία του Κάστρου Zamkowy.

Αφήνοντας πίσω μας τα δύο Μουσεία ακολουθήσαμε την Αl. Jerozolimskie

φτάνοντας στον κυκλικό κόμβο Rondo Charles' a de Gaulle' a ο οποίος ρυθμίζει την κυκλοφορία στη διασταύρωση δύο σημαντικών κυκλοφοριακών αξόνων της πόλης. Εδώ συναντώνται η Aleje Jerozolimskie και η Nowy Świat. Λόγω της ενσωμάτωσής του στη Nowy Świat αποτελεί και αυτός μέρος της Βασιλικής Διαδρομής της Βαρσοβίας. Οι γραμμές του τραμ της Aleje Jerozolimskie διασχίζουν το κέντρο του κυκλικού κόμβου ενώ οι στάσεις των λεωφορείων απέχουν περίπου 100 μέτρα από αυτόν. Ο Palma na rondzie de Gaulle'a είναι ένας τεχνητός φοίνικας που υψώθηκε στη διασταύρωση το 2002 και σηματοδοτεί την αρχή της δημοφιλούς περιπατητικής διαδρομής.

Industrial Development Agency SA. Χρηματοπιστωτικό Ίδρυμα στην al. Jerozolimskie. Παλαιότερα ήταν το κτίριο της Κεντρικής Επιτροπής του Πολωνικού Ενωμένου Εργατικού Κόμματος.​

Η οδός Nowy Świat την οποία ακολουθήσαμε ευθύς αμέσως αναγνωρίστηκε ως ιστορικό μνημείο το 1994. Το όνομα του δρόμου χρονολογείται από τον 17ο αιώνα και σημαίνει "Νέος Κόσμος". Στο πρώτο μισό του 17ου αιώνα τα κύρια κτίρια αυτού του δρόμου ήταν ξύλινα σπίτια των αγροτών που εγκαταστάθηκαν εδώ πληρώνοντας ετήσιο ενοίκιο στους γαιοκτήμονες. Τον 18ο αιώνα, υπήρχαν ξύλινα σπίτια ευγενών, μοναστικά τάγματα και αγροκτήματα. Στα τέλη του 18ου αιώνα ξεκίνησε η ανέγερση ανακτόρων και κατοικιών.

Μαζί με την ανάπτυξη της πόλης, η οδός Nowy Świat, έγινε ένας αντιπροσωπευτικός δρόμος στον οποίο κατοικούσαν πλούσιοι έμποροι και βιομήχανοι, αλλά και καθηγητές και γιατροί. Εδώ λειτούργησαν τα πρώτα μαγαζιά, ζαχαροπλαστεία και καφενεία, αλλά κυρίως εργαστήρια χειροτεχνίας. Το 1856 εγκαταστάθηκε φωτισμός αερίου (ο πρώτος στη Βαρσοβία). Το 1905 άνοιξε το πρώτο ξενοδοχείο "SAVOY" ενώ κατά τα έτη 1907-1908 εισήχθησαν ηλεκτρικά φανάρια. Την ίδια εποχή άρχισαν να κινούνται και ηλεκτρικά τραμ. Από το 1913 υπήρχε εδώ κινηματογράφος και θέατρο.

Την περίοδο μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, ο Nowy Świat ήταν ο πιο κομψός δρόμος με τα πιο ακριβά καταστήματα, πολλά εστιατόρια και σαλόνια μόδας. Τον Σεπτέμβριο του 1939 υπέστη τη μεγαλύτερη ζημιά. Ο κύριος στόχος των αεροπορικών επιδρομών ήταν το κτίριο της αστυνομίας στον αρ. 67-το Επιτελείο Άμυνας της Βαρσοβίας βρισκόταν εδώ. Η επόμενη καταστροφή έγινε κατά την Εξέγερση της Βαρσοβίας. Το 1945 ο δρόμος καταστράφηκε εντελώς. Ήδη το 1947, σαράντα πέντε (45) σπίτια βρίσκονταν υπό ανοικοδόμηση. Άνοιξε ξανά το 1949. Σήμερα είναι ένας από τους πιο ακριβούς εμπορικούς δρόμους στην Πολωνία και ο ενθουσιασμός μας για το καλαίσθητο αποτέλεσμα που αντίκριζαν τα μάτια μας ήταν πολύ μεγάλος.

Όταν συναντήσαμε την οδό Ordynacka (κάθετη της οδού Nowy Świat) στρίψαμε αριστερά και λίγο πιο μετά δεξιά στην οδό Tamka επί της οποίας βρίσκεται το Pałac Ostrogskich. Το Παλάτι κατασκευάστηκε αρχικά για την ισχυρή οικογένεια Ostrogski τον 17ο αιώνα και σήμερα στεγάζει το Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie. Δεν είχαμε πρόθεση να επισκεφθούμε το εσωτερικό του, απλά θέλαμε να θαυμάσουμε αυτό το όμορφο κτίριο και να εξερευνήσουμε για λίγο το μικρό πάρκο που ακουμπά στη μια πλευρά του ιστορικού κτιρίου.

Η πίσω πλευρά του Muzeum Fryderyka Chopina ​

Η θέα από το πάρκο Bohdana Wodiczki όπου βρίσκεται η πίσω βεράντα του Muzeum Fryderyka Chopina​

INFO: Το Muzeum Fryderyka Chopina ιδρύθηκε το 1954 και είναι φυσικά αφιερωμένο στον Πολωνό συνθέτη. Στεγάζεται σε αυτό το ιστορικό Παλάτι και καλύπτει την ιστορία και τα έργα του Chopin περιλαμβάνοντας πρωτότυπα χειρόγραφα, έγγραφα γραμμένα από τον συνθέτη, φωτογραφίες, γλυπτά και επιστολές. Ανακαινισμένο για τη 200η επέτειο από τη γέννηση του Chopin αυτό το Μουσείο πολυμέσων είναι ένα από τα πιο σύγχρονα μουσεία στην Πολωνία.

Οι απαρχές της συλλογής του σημερινού Μουσείου ανάγονται στην προπολεμική εποχή και στο Ινστιτούτο Frédéric Chopin που υπάρχει από το 1934. Μερικά από τα χειρόγραφα που φυλάσσονται στο Μουσείο καταχωρήθηκαν στον κατάλογο της UNESCO “Μητρώο Μνήμης του Κόσμου” το 1999. Περιλαμβάνονται ακόμη προσωπικά του αντικείμενα (πιάνο, χρυσό ρολόι, ημερολόγια, τετράδια, μολύβι, μπρελόκ, μαντήλι με μονόγραμμα και άλλα καθώς και μια τούφα από τα μαλλιά του και αποξηραμένα λουλούδια από το κρεβάτι του θανάτου του.

Μια τοιχογραφία με το πορτρέτο του συνθέτη καταλαμβάνει ολόκληρο τον τοίχο του διπλανού κτιρίου

ενώ εδώ βρίσκεται επιπλέον το Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina (Μουσικό Πανεπιστήμιο Φρεντερίκ Σοπέν).

Επιστρέψαμε στη Nowy Świat μέσω της οδού Foksal η οποία πλαισιώνεται από εντυπωσιακά κτίρια όπως το Teatr Sabat και το κτίριο Towarzystwa Wioślarskiego.

Στον αριθμό 41 της Nowy Świat υπάρχει ένα γλυκούλικο μαγαζί το Croque Madame και εδώ κάναμε μια στάση για καφεδάκι και ζεστό τσαγάκι πριν συνεχίσουμε την πεζοπορία μας στη Βασιλική Διαδρομή. Ήμασταν οι μοναδικοί πελάτες στον μπροστινό χώρο του καφέ και έτσι διαλέξαμε έναν άνετο καναπέ δίπλα στο παράθυρο και καθίσαμε χαζεύοντας τους περαστικούς. Τα ζεστά ροφήματα μας τόνωσαν και μας ζέσταναν, γιατί μπορεί η μέρα να ήταν καλή, αλλά η θερμοκρασία θύμιζε περισσότερο Δεκέμβρη ή Γενάρη παρά αρχές Άνοιξης.

Συνεχίσαμε μέχρι το τέλος της Nowy Świat, μέχρι δηλαδή το σημείο που ο ίδιος δρόμος αλλάζει ονομασία και αποκαλείται Krakowskie Przedmieście. Αριστερά είδαμε το τεράστιο κτίριο του Pałac Zamoyskich στο οποίο στεγάζεται το Uniwersytet Warszawski. Instytut Stosowanych Nauk Społecznych (δηλαδή σε απλά ελληνικά: το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας. Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Κοινωνικών Επιστημών).

Απέναντί του ορθώνεται ένα άλλο Παλάτι, το Pałac Staszica, στο οποίο βρίσκεται η Έδρα της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών.

INFO: Η ιστορία του Παλατιού χρονολογείται από το 1620 όταν ο βασιλιάς Sigismund III Vasa της Πολωνίας διέταξε την κατασκευή ενός μικρού ανατολικού ορθόδοξου παρεκκλησίου ως κατάλληλο τόπο ταφής για τον πρώην Τσάρο Vasili IV της Ρωσίας και τον αδελφό του, ο οποίος είχε πεθάνει στην πολωνική επιμέλεια, αφού είχε αιχμαλωτιστεί αρκετά χρόνια νωρίτερα. Καθώς ο πληθυσμός ήταν Καθολικοί, Προτεστάντες ή Εβραίοι υπήρχε ελάχιστη έκκληση για ένα ορθόδοξο παρεκκλήσι. Το 1818 το κτίριο αγοράστηκε από τον Stanisław Staszic, ηγετική φυσιογνωμία του Πολωνικού Διαφωτισμού, ο οποίος ανέθεσε την ανακαίνισή του στον αρχιτέκτονα Antonio Corazzi. Μετά την ανακαίνιση ο Staszic δώρισε το κτίριο στην Εταιρεία Φίλων της Επιστήμης, την πρώτη Πολωνική Επιστημονική Εταιρεία αφιερωμένη στην επιστήμη. Αφού υπέστη ζημιές κατά τη διάρκεια της Πολιορκίας της Βαρσοβίας και σχεδόν ισοπεδώθηκε κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της πόλης, ξαναχτίστηκε στην αρχική του νεοκλασική μορφή και σήμερα είναι η Έδρα της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών.

Μπροστά από το κτίριο υπάρχει ευρύχωρη πλατεία στην οποία έχει τοποθετηθεί ένα από τα πολύ σημαντικά αξιοθέατα της πόλης, το Μνημείο Mikołaj Kopernik (Νικολάου Κοπέρνικου).

INFO: Το Μνημείο σχεδιάστηκε από τον Bertel Thorvaldsen (Δανός γλύπτης) το 1822 και ολοκληρώθηκε το 1830. Το χάλκινο άγαλμα του Πολωνού αστρονόμου Νικολάου Κοπέρνικου, που κρατάει έναν διαβήτη και έναν σφαιρικό αστρολάβο, χρηματοδοτήθηκε από δημόσιες δωρεές και από τον επιστήμονα και φιλόσοφο Stanisław Staszic. Κατά την τελετή αποκάλυψης ο Πολωνικός Κλήρος αρνήθηκε να παραστεί, καθώς το βιβλίο του Κοπέρνικου είχε καταδικαστεί από το Ιερό Γραφείο το 1616. Η απαγόρευση άρθηκε το 1758 κατά τη διάρκεια της θητείας του Πάπα Βενέδικτου ΙΔ'.

Το 1944 μετά την Εξέγερση της Βαρσοβίας, στην οποία το Μνημείο υπέστη ζημιές, οι Γερμανοί αποφάσισαν να το λιώσουν και το μετέφεραν στη Μόδα. Ωστόσο το λιώσιμο δεν έγινε αφού έπρεπε να υποχωρήσουν. Έτσι οι Πολωνοί έφεραν το Μνημείο ξανά στη Βαρσοβία, στις 22 Ιουλίου του 1945, το ανακαίνισαν και το αποκάλυψαν εκ νέου στις 22 Ιουλίου του 1949.

Ο φαρδύς πεζόδρομος Krakowskie Przedmieście που σημαίνει "Προάστιο της Κρακοβίας" απλώθηκε τώρα μπροστά μας. Αποτελεί το βορειότερο τμήμα της Βασιλικής Διαδρομής της Βαρσοβίας και συνδέει την Παλιά Πόλη και το Βασιλικό Κάστρο με μερικά από τα πιο αξιοσημείωτα ιδρύματα στη Βαρσοβία, συμπεριλαμβανομένων του Προεδρικού Μεγάρου, του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας και φυσικά της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών με Έδρα το Παλάτι Staszica που μόλις είχαμε αφήσει πίσω μας. Ο Krakowskie Przedmieście ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα ως εμπορικός δρόμος και είναι μια από τις παλαιότερες λεωφόρους στη Βαρσοβία. Τον 17ο αιώνα, παλάτια και αρχοντικά άρχισαν να ξεφυτρώνουν κατά μήκος αυτού που μέχρι τότε είχε γίνει η κύρια αρτηρία της νέας πολωνικής πρωτεύουσας.

Κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, ο Ιταλός ζωγράφος Bernardo Bellotto (περισσότερο γνωστός στην Κεντρική Ευρώπη ως "Canaletto"), ζωγράφος της αυλής του τελευταίου βασιλιά της Πολωνίας Stanisław August Poniatowski, απέδωσε με σχολαστική λεπτομέρεια τους δρόμους και την αρχιτεκτονική της πρωτεύουσας και ήταν, εν μέρει, χάρη στους πίνακές του που η ιστορική συνοικία της Βαρσοβίας ξαναχτίστηκε με ακρίβεια από τον πολωνικό λαό μετά την καταστροφή των Γερμανών κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, και ειδικά μετά την Εξέγερση της Βαρσοβίας το 1944.

Μέχρι τον 19ο αιώνα, η οδός Krakowskie Przedmieście είχε πολλές εκκλησίες, παλάτια και κατοικίες σε μπαρόκ και κλασικό στιλ. Η ανάπτυξη του δρόμου συνεχίστηκε τον 20ο αιώνα με την ανέγερση εμπορικών κτιρίων και ξενοδοχείων, όπως το Hotel Bristol.

O ναός του Τιμίου Σταυρού, στην αρχή του δρόμου, αμέσως μαγνήτισε τα βλέμματά μας και κοιτάζοντας αριστερά-δεξιά αν έρχεται κανένα τραμ ετοιμαστήκαμε να αλλάξουμε πλευρά για να τον επισκεφθούμε. Τότε είδαμε ένα λεφούσι μαθητών να πλησιάζει το κτίριο και μετά από ελάχιστα δευτερόλεπτα το μαθητικό ποτάμι πλημμύρισε τις σκάλες του ναού κυλώντας στο εσωτερικό του.

Ήταν το δεύτερο μαθητικό σύνολο που βλέπαμε μέσα σε αυτήν τη λίγη ώρα που βρισκόμασταν στους δρόμους της πόλης να επισκέπτεται κάποιο αξιοθέατο. Κάνοντας ένα μικρό σπόιλερ θα πω ότι στη συνέχεια της περιπλάνησής μας θα βλέπαμε πολλά ακόμα μαθητικά γκρουπ, όλων των βαθμίδων της σχολικής εκπαίδευσης, να κυκλοφορούν στις γειτονιές της πόλης και να χώνονται σε μουσεία και ναούς, γεγονός που μας χαροποίησε ιδιαίτερα και μας έκανε να χειροκροτήσουμε το πολωνικό σύστημα εκπαίδευσης, χωρίς να γνωρίζουμε τίποτα περισσότερο για αυτό, παρά μόνον αυτά που είδαμε ιδίοις όμμασι.

Αυτή όμως η παιδική συρροή μας έκανε να αναθεωρήσουμε και να αφήσουμε για κάποια άλλη στιγμή την επίσκεψη στο εσωτερικό του ναού του Τιμίου Σταυρού, αποφεύγοντας τον συνωστισμό, αφού κανείς κάτοικος αυτής της πόλης δε φορούσε μάσκα, ούτε εμείς φυσικά.

Προχωρήσαμε, λοιπόν, συναντώντας το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας (Pałac Czetwertyńskich-Uruskich). Μέσω της ανοιχτής Πύλης, εντελώς ανενόχλητοι, χωρίς κανείς να μας ρωτήσει ποιοι είμαστε και πού πάμε, εισχωρήσαμε στον πανεπιστημιακό χώρο ο οποίος αποτελείται από διάφορα παλάτια τα οποία στεγάζουν ένα σωρό Πανεπιστημιακές Σχολές. Και το αναφέρω αυτό γιατί πουθενά δεν είδαμε καμία παρατυπία, κανένα graffiti σε κανέναν τοίχο, καθόλου σκουπίδια, σπασμένα τζάμια ή διαλυμένα παγκάκια, κανένα κρεμασμένο πανό ή αφίσες κολλημένες σε δέντρα και κολόνες. Όλα βρίσκονταν σε απόλυτη τάξη, καθαριότητα και αρμονία.

Κάναμε μια βόλτα θαυμάζοντας τα κτίρια και τους κήπους, και συγκρίνοντας τα δικά μας Πανεπιστημιακά Ιδρύματα με αυτά που βλέπαμε γύρω μας, βγήκαμε προβληματισμένοι και απογοητευμένοι για την απροθυμία βελτίωσης και τη διατήρηση της υποβάθμισης των δικών μας κτιριακών εγκαταστάσεων. Γιατί σε αυτές και μόνον αναφέρομαι και όχι στο επίπεδο εκπαίδευσης των φοιτητών. Τέλος πάντων μεγάλη κουβέντα ανοίγω και γι΄ αυτό το σταματώ εδώ.

INFO: Παλαιότερα, στη θέση του σημερινού Παλατιού βρισκόταν ένα μπαρόκ κτίριο. Στον διάσημο πίνακα του 1778, ο ζωγράφος Bernardo Bellotto γνωστός ως Canaletto (για τον οποίο σας μίλησα λίγο πιο πριν) απεικονίζει την οδό Krakowskie Przedmieście στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα το κτίριο της Σχολής Γεωγραφίας και Περιφερειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας. Σε αυτό το σημείο, λοιπόν, υπήρχε ένα εντελώς διαφορετικό Παλάτι το οποίο χτίστηκε το πρώτο μισό του 18ου αιώνα για τον Stanisław Poniatowski. Το Παλάτι αυτό έγινε η κύρια κατοικία της οικογένειας Poniatowski. Σε αυτό το Παλάτι, στις 29 Νοεμβρίου του 1764, ο Stanisław August-ο έκτος γιος του Stanisław-έμαθε για την εκλογή του ως βασιλιάς της Πολωνίας.

Το 1775, το Παλάτι πέρασε στα χέρια της οικογένειας Tyszkiewicz, η οποία στα τέλη του 18ου αιώνα έχτισε ένα υπέροχο κτίριο στο γειτονικό οικόπεδο, ενώνοντάς το με το πρώην Παλάτι Poniatowski. Τον Δεκέμβριο του 1843, το Παλάτι και ολόκληρη η περιουσία, πέρασαν στα χέρια του Seweryn Uruski. Το 1844 η περιοχή Poniatowski κατεδαφίστηκε ολοσχερώς γιατί ο Uruski ήθελε ένα εντελώς νέο Ανάκτορο. Η τελετή κατάθεσης του θεμέλιου λίθου για το Παλάτι Uruski πραγματοποιήθηκε στις 13 Ιουλίου του 1844 και οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1847. Το κύριο σώμα εκείνου του Παλατιού, που βρίσκεται στον Krakowskie Przedmieście, έχει διατηρήσει την αρχική του και σχεδόν αμετάβλητη εμφάνιση μέχρι σήμερα.

Κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού της πρωτεύουσας, τον Σεπτέμβριο του 1939, μια βόμβα έπληξε το νότιο περίπτερο του κτιρίου, καταστρέφοντας πολλά από τα δωμάτιά του. Μετά την πτώση της Εξέγερσης της Βαρσοβίας, το Παλάτι κάηκε από τους Γερμανούς, αλλά οι τοίχοι του στέκονταν, αν και καμένοι, χωρίς στέγες και οροφές. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Παλάτι παραδόθηκε στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, το οποίο αποφάσισε να το ξαναχτίσει για το Γεωγραφικό Ινστιτούτο.

Το Μουσείο του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας ιδρύθηκε το 1980 και λειτουργεί ως ανεξάρτητη Πανεπιστημιακή μονάδα. Η Έδρα του Μουσείου είναι το ιστορικό Παλάτι Tyszkiewicz-Potocki στην οδό Krakowskie Przedmieście 32, ακριβώς δίπλα στην Πύλη που οδηγεί στην κύρια, ιστορική περιοχή του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας.

Το Μουσείο διαθέτει πάνω από δώδεκα χιλιάδες εκθέματα όπως γλυπτά, πίνακες ζωγραφικής, σφραγίδες, κονκάρδες, διπλώματα, ευρετήρια, μετάλλια, διακριτικά πρύτανη και καθηγητή, χειρόγραφα, επιστημονικό εξοπλισμό και άλλα αντικείμενα που σχετίζονται με το Πανεπιστήμιο. Τα πιο πολύτιμα εκθέματα περιλαμβάνουν γραμματόσημα που χρησιμοποιήθηκαν κατά τα έτη 1817-1823 καθώς και πορτρέτα του Henryk Sienkiewicz ζωγραφισμένα από τον Kazimierz Mordasewicz. Aπό τον Ιανουάριο του 2015 εδώ στεγάζεται η μόνιμη έκθεση “Ο Αετός και τα πέντε αστέρια του Πανεπιστημίου”, μια έκθεση με την ευκαιρία της 200ης επετείου του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, αφιερωμένη στη γέννησή του.

Αυτός ο δρόμος δε σε αφήνει να χαλαρώσεις με τίποτα αφού το ένα ιστορικό κτίριο διαδέχεται το άλλο. Απέναντι από το Πανεπιστήμιο ένα ακόμα ογκώδες Παλάτι, το Pałac Czapskich ή Pałac Krasińskich στεγάζει την Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, δηλαδή την Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βαρσοβίας, την παλαιότερη Πολωνική Σχολή Τέχνης. Η Πύλη επί της οδού Krakowskie Przedmieście είναι διακοσμημένη με πέτρινους αετούς που έχουν επιβιώσει από τον 17ο αιώνα μέχρι σήμερα.

INFO: Το Παλάτι Czapskich (Pałac Czapskich) είναι το όνομα που χρησιμοποιείται συχνότερα για το κτίριο. Χρονολογείται από τα τέλη του 17ου αιώνα αφού κατασκευάστηκε περίπου το 1686. Το οικοδόμημα κατά τη διάρκεια της ζωής του άλλαξε ιδιοκτήτες τουλάχιστον δέκα φορές.

Η κύρια Πύλη πλαισιώνεται από παραρτήματα που φαίνονται από την οδό Krakowskie Przedmieście. Στο νότιο παράρτημα, στον 2ο όροφο, βρίσκεται το σαλόνι της οικογένειας Chopin. Η οικογένεια μετακόμισε στο Παλάτι Czapskich τον Ιούνιο του 1827, λίγες μόλις εβδομάδες μετά τον θάνατο της μικρότερης αδερφής του Frédéric, Emilia. Ο θάνατός της ήταν ο λόγος της μετακόμισης, καθώς ήταν συναισθηματικά δύσκολο για την οικογένεια να παραμείνει στο διαμέρισμα που ζούσε πριν. Σε αυτό το Παλάτι ο Frédéric Chopin συνέθεσε και έπαιξε για πρώτη φορά, για την οικογένεια και τους φίλους του, μερικά από τα πιο σημαντικά νεανικά του έργα. Το Μουσείο της Ακαδημίας Καλών Τεχνών που άνοιξε το 1985 φιλοξενεί 30.000 έργα από όλους τους τομείς της εικαστικής τέχνης: ζωγραφική, γλυπτική, γραφικά, σχέδιο, αφίσες, αρχιτεκτονική, καλλιτεχνικές χειροτεχνίες και βιομηχανικό σχέδιο. Το Μουσείο βρίσκεται στη σοφίτα του Παλατιού.

Σημαίες της Ουκρανίας ήταν αναρτημένες σε όλα τα κτίρια και τους δρόμους της πρωτεύουσας σε ένδειξη συμπαράστασης προς τη δοκιμαζόμενη από τον πόλεμο χώρα.

Είχε περάσει αρκετή ώρα με όλες αυτές τις βόλτες στους χώρους του Πανεπιστημίου οπότε επιστρέψαμε λίγα μέτρα πίσω, στον ναό του Τιμίου Σταυρού, με την ελπίδα ότι θα είχε τελειώσει η σχολική επίσκεψη και θα ξεκινούσε η δική μας.

Μπήκαμε στην εκκλησία και την είδαμε κατάμεστη από κόσμο, ενώ η λειτουργία βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη. Τελικά για εκκλησιασμό είχε έρθει το σχολείο μαζί με ένα σωρό ακόμα πιστούς. Μια ταμπέλα σε εμφανές σημείο έγραφε: no visitors during the service, οπότε τράβηξα βιαστικά μια φωτογραφία και αποχωρήσαμε, αναβάλλοντας την επίσκεψη για άλλη μέρα.

Η Εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ των Επισκεπτών (Kościół Opieki św. Józefa w Warszawie) κοινώς γνωστή ως εκκλησία των Επισκεπτών (Kościół Sióstr Wizytek) είναι μια ρωμαιοκαθολική μπαρόκ εκκλησία που βρίσκεται στην οδό Krakowskie Przedmieście της οποίας η κατασκευή ξεκίνησε το 1664 και ολοκληρώθηκε το 1761. Η πρώτη ξύλινη εκκλησία ιδρύθηκε το 1651 από τη βασίλισσα Marie Louise Gonzaga για το Γαλλικό Τάγμα των Επισκέψεων της Υπεραγίας Θεοτόκου. Αυτή η εκκλησία κάηκε από τους Σουηδούς κατά τη διάρκεια του Κατακλυσμού* το 1656.

*Κατακλυσμός: ήταν μια σειρά εκστρατειών στα μέσα του 17ου αιώνα στην Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία.

Ένα ενδιαφέρον γεγονός είναι ότι ο νεαρός Fryderyk Chopin έπαιζε συχνά το όργανο σε αυτήν την εκκλησία. Το Μνημείο του Stefan Wyszyński (ρωμαιοκαθολικός κληρικός) βρίσκεται μπροστά από την εκκλησία των Επισκεπτών.

Στο σημείο αυτό κάναμε μια παράκαμψη από τη Βασιλική Διαδρομή και ακολουθώντας την Ulica Królewska φτάσαμε στην Plac Piłsudski (Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego).

 

[Klair]

Piłsudski Square in Warsaw (Plac marsz. Józefa Piłsudskiego w Warszawie)-Tomb of the Unknown Soldier in Warsaw (Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie)-Saxon Garden in Warsaw (Ogród Saski w Warszawie)

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2022

Κάνοντας μια παράκαμψη από τη Βασιλική Διαδρομή και ακολουθώντας την Ulica Królewska φτάσαμε στην Plac Piłsudski (Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego). Η Πλατεία Piłsudski, που παλαιότερα ονομαζόταν Πλατεία Νίκης (Plac Zwycięstwa, 1946-1990) ή Πλατεία Saxon (Plac Saski, 1814–1928), είναι η μεγαλύτερη πλατεία της πόλης. Πήρε το όνομά της από τον Στρατάρχη Józef Piłsudski ο οποίος συνέβαλε στην αποκατάσταση του πολωνικού κράτους μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αρχικά, αυτή η τεράστια Πλατεία ήταν η αυλή του Παλατιού Saski που βρισκόταν σε αυτήν ακριβώς την περιοχή. Τον 18ο αιώνα περικλείστηκε με κατοικίες και στη συνέχεια με μνημειακά κτίρια. Κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Βαρσοβίας του 1794 έγιναν μάχες με τα ρωσικά στρατεύματα στην Πλατεία και το 1807 ο Ναπολέων Βοναπάρτης πραγματοποίησε εδώ επιθεωρήσεις στα γαλλικά στρατεύματα.

Στην Πλατεία Piłsudski (τότε Πλατεία Νίκης), το 1979, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β' μίλησε σε μια μεγάλη συγκέντρωση συμπατριωτών του και τελέστηκε μια υπαίθρια Θεία Λειτουργία κατά την πρώτη επίσκεψή του στην Πολωνία, αμέσως μετά την ανάδειξή του στην παπική εξουσία το 1978. Το κύριο χαρακτηριστικό της Πλατείας είναι ο τεράστιος Σταυρός, στη μνήμη των μαζών που γιόρτασε ο Ιωάννης Παύλος Β',

ενώ ένα άλλο Μνημείο τοποθετήθηκε στην άκρη της Πλατείας για τα 96 θύματα της αεροπορικής τραγωδίας Smolensk, στις 10 Απριλίου του 2010. Ανάμεσα σε αυτά τα θύματα ήταν και ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Πολωνίας Lech Kaczyński με τη σύζυγό του.

INFO: Συντριβή κυβερνητικού αεροσκάφους στο Smolensk

Η καταστροφή σημειώθηκε στις 10 Απριλίου του 2010 στις 8:41 ώρα Πολωνίας. Το προεδρικό αεροπλάνο Tupolev Tu-154M απογειώθηκε από τη Βαρσοβία με 89 επιβάτες και 7 μέλη πληρώματος. Κατά την προσέγγιση για την προσγείωση στο αεροδρόμιο Smolensk Severny υπήρχε πολλή ομίχλη, η οποία περιόρισε σημαντικά την ορατότητα, γεγονός που δυσκόλεψε το αεροπλάνο να ακολουθήσει την πορεία προς τη λωρίδα προσγείωσης. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης προσγείωσης, το αεροπλάνο ήταν πολύ χαμηλά στο έδαφος και πιάστηκε στις κορυφές των δέντρων, με αποτέλεσμα τη συντριβή του αρκετές εκατοντάδες μέτρα από το αεροδρόμιο. Κανείς δεν επέζησε.

Η Πλατεία δεν είχε καθόλου κόσμο. Σχεδόν μόνοι βαδίζαμε στις πλάκες του ανακαινισμένου αυτού τετραγώνου το οποίο ισοπεδώθηκε κάποτε από τους βομβαρδισμούς του πολέμου. Το Παλάτι Saski ποτέ δεν ξαναχτίστηκε. Η τριπλή αψίδα του Τάφου του Άγνωστου Στρατιώτη είναι το μόνο απομεινάρι της κιονοστοιχίας του Παλατιού. Προχωρήσαμε προς τα εκεί.

Η ιδέα του Τάφου του Άγνωστου Στρατιώτη είναι να αποτίσει φόρο τιμής σε όλους εκείνους που θυσίασαν τη ζωή τους για την πατρίδα τους. Στην Πολωνία, οι πρώτες πρωτοβουλίες για τη δημιουργία Μνημείου για τους πεσόντες έλαβαν χώρα το 1921. Ωστόσο, ο Τάφος του Άγνωστου Στρατιώτη χτίστηκε τελικά το 1925 κάτω από την κιονοστοιχία του Παλατιού Saski όπως ήδη ελέχθη. Στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο Τάφος υπέστη σοβαρές ζημιές, ως αποτέλεσμα της ανατίναξης, σύντομα όμως ξαναχτίστηκε και αποκαλύφθηκε ξανά το 1946.

Πλησιάσαμε σε απόσταση αναπνοής τους δύο στρατιώτες του Αντιπροσωπευτικού Τάγματος του Πολωνικού Στρατού, οι οποίοι όλο τον χρόνο, όλο το 24ωρο, φρουρούν το Μνημείο ενώ ανάμεσά τους καίει η αιώνια φλόγα.

Πίσω ακριβώς από το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη απλώνεται το υπέροχο Πάρκο Saski και πολύ θα θέλαμε να το δούμε καταπράσινο και ζωντανό από επισκέπτες αλλά η Άνοιξη άργησε φέτος να έρθει στη Βαρσοβία. Το Ogród Saski (Saxon Garden) είναι το παλαιότερο δημόσιο πάρκο της πόλης το οποίο κατασκευάστηκε στα τέλη του 17ου αιώνα και άνοιξε στο κοινό το 1727. Σχεδιάστηκε αρχικά σε “γαλλικό στιλ”, πριν αλλάξει για να ακολουθήσει την αγγλική αισθητική, τον 19ο αιώνα.

Το πρώτο πράγμα που αντικρίσαμε μπαίνοντας στο Πάρκο ήταν ένα μεγάλο σιντριβάνι το οποίο κατασκευάστηκε το 1855. Και μπορεί ο όγκος του και τα περίτεχνα σκαλίσματά του να ήταν εντυπωσιακά, το γεγονός όμως ότι δε λειτουργούσε το καθιστούσε σχεδόν απαρατήρητο.

Την προσοχή μας τράβηξε περισσότερο μια ομάδα από είκοσι ένα (21) μπαρόκ γλυπτά κατά μήκος της κύριας λεωφόρου του Κήπου, τα περισσότερα από τα οποία χρονολογούνται από τα τέλη του 18ου αιώνα, ενώ μερικά από αυτά ανακατασκευάστηκαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ένα μαρμάρινο ηλιακό ρολόι, του 1863 παρακαλώ, βρίσκεται τοποθετημένο κοντά στο σιντριβάνι αλλά το μεγάλο ατού του πάρκου είναι η Λίμνη με το σιντριβάνι “Το αγόρι και ο κύκνος”. Ε! όσο είδατε εσείς Λίμνη άλλο τόσο είδαμε και εμείς αφού κάμποσοι υπάλληλοι, φορώντας τις γαλότσες τους και κρατώντας μεγάλες σκούπες, είχαν επιδοθεί στο καθάρισμα της λάσπης από τον πυθμένα της Λίμνης.

Δεν αρχίσαμε καθόλου καλά με τα πάρκα της πόλης…..αλλά ας μη βιαζόμαστε, υπάρχει και συνέχεια, η οποία ελπίζουμε να μας επιφυλάσσει περισσότερες συγκινήσεις.

Ο Πύργος του νερού βρίσκεται δίπλα στη διακοσμητική Λίμνη. Αυτός ο κλασικός υδάτινος Πύργος, σε σχήμα ρωμαϊκού μονόπτερου, διαμορφώθηκε στο πρότυπο του ναού της Vesta στο Tivoli.

Κάναμε λίγες βολτούλες στους Κήπους, αλλά όπως και να το κάνουμε, όταν η φύση είναι ακόμα μαστιγωμένη από τις οργισμένες βροχές και τις αδυσώπητες παγωνιές του χειμώνα δεν έχει τη δύναμη να σε κρατήσει για πολλή ώρα κοντά της. Άλλωστε μας περίμενε η Παλιά Πόλη για να την εξερευνήσουμε.

Αποχωρώντας από την Plac Piłsudski είδαμε το Μνημείο του Lecha Kaczyńskiego, Προέδρου της Πολωνίας, αποθανόντα στο αεροπορικό ατύχημα του Smolensk (Pomnik Prezydenta Lecha Kaczyńskiego) τοποθετημένο, από το 2018, μπροστά στο κτίριο Διοίκησης της Φρουράς της Βαρσοβίας (Dowództwo Garnizonu Warszawa).

Στην αρχή της οδού gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza στέκεται το Μνημείο του Józefa Piłsudskiego (Pomnik Józefa Piłsudskiego). Αυτήν την πορεία ακολουθήσαμε για βγούμε ξανά στη Βασιλική Διαδρομή Krakowskie Przedmieście.

 

[Klair]

Ακολουθώντας ξανά τη Βασιλική Διαδρομή (Trakt Królewski w Warszawie)

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2022

Μεγαλοπρεπή κτίρια και ανάκτορα, πανέμορφα χρωματιστά σπίτια που φτιάχτηκαν ακριβώς όπως ήταν στους περασμένους αιώνες, συνέχιζαν να ξεδιπλώνονται σε κάθε μας βήμα, να μας καταπλήττουν και να μας κάνουν συνεχώς να συζητάμε, για το πώς αυτή η πόλη αναγεννήθηκε πραγματικά από τις στάχτες της.

Περάσαμε το Hotel Bristol και αμέσως μετά συναντήσαμε το Pałac Prezydencki (Προεδρικό Μέγαρο) το οποίο αποτελεί την επίσημη κατοικία του Πολωνού αρχηγού του κράτους και προέδρου. Το κτίριο φυλάσσεται από πέτρινα λιοντάρια και αυστηρούς στρατιώτες και η πρόσοψή του ήταν καλυμμένη με ύφασμα στα πλαίσια, προφανώς, κάποιας ανακαίνισης.

Το έφιππο Μνημείο του Józef Poniatowski στέκεται μεγαλόπρεπα μπροστά από το Παλάτι. Ο Józef Poniatowski υπήρξε στρατηγός, υπουργός πολέμου και αρχηγός του στρατού, ο οποίος έγινε Στρατάρχης της Γαλλικής Αυτοκρατορίας κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων.

INFO: Αρχικά το κτίριο κατασκευάστηκε το 1643 ως αριστοκρατικό αρχοντικό. Ανακατασκευάστηκε και ανακαινίστηκε αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ύπαρξής του από αξιόλογους αρχιτέκτονες. Το σημερινό νεοκλασικό ανάκτορο ολοκληρώθηκε το 1818. Καθ΄όλη τη διάρκεια της ιστορίας του ήταν ένας χώρος για σημαντικά ιστορικά γεγονότα στην Πολωνική, Ευρωπαϊκή και Παγκόσμια Ιστορία. Η κατασκευή του ξεκίνησε κατόπιν εντολής του Stanisław Koniecpolski, αν και ολοκληρώθηκε μετά τον θάνατό του.

Τον 18ο αιώνα έγινε διάσημο για τα συμπόσια που λάμβαναν χώρα στο εσωτερικό του. Το πιο εξωφρενικό από αυτά τα συμπόσια πραγματοποιήθηκε για τον εορτασμό της στέψης του Stanisław ΙΙ August Poniatowski το 1789. Πάνω από δύο (2) εκατομμύρια ζλότι δαπανήθηκαν για να διασκεδάσουν οι 4.000 καλεσμένοι.

Στις 14 Μαΐου του 1955 υπογράφηκε το Σύμφωνο της Βαρσοβίας εντός του Προεδρικού Μεγάρου, μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και των χωρών του Ανατολικού Μπλοκ. Προηγήθηκε βέβαια ένα άλλο σημαντικό γεγονός που έγινε εδώ στο Παλάτι. Τη νύχτα της 2ας προς 3η Μαΐου του 1791 μια ομάδα μελών του Τετραετούς Sejm, (Σέιμ - Βικιπαίδεια) που ήταν αποφασισμένοι να σώσουν την Κοινοπολιτεία, συναντήθηκαν στο Παλάτι για να σχεδιάσουν στρατηγικά μέσα, ώστε να εξασφαλίσουν την υιοθέτηση, την επόμενη μέρα, του Συντάγματος της 3ης Μαΐου. Αυτό το έγγραφο ονομάζεται "το Πρώτο Σύνταγμα αυτού του είδους στην Ευρώπη" από τον ιστορικό Davis.

Το Παλάτι Potocki (Pałac Potockich) είναι ένα μεγάλο μπαρόκ Παλάτι που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το Προεδρικό Μέγαρο. Χτίστηκε αρχικά για την οικογένεια Denhoff και στη συνέχεια πέρασε στην οικογένεια Potocki, στα τέλη του 18ου αιώνα. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν η Έδρα του Υπουργείου Πολιτισμού και Τέχνης (Ministerstwo Kultury i Sztuki). Σήμερα στεγάζεται το Υπουργείο Πολιτισμού και Εθνικής Κληρονομιάς (Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego). Το Παλάτι βρισκόταν σε ανακαίνιση και ένα μεγάλο τμήμα της πρόσοψής του ήταν καλυμμένο με ύφασμα. Έξω από το Pałac Potockich συναντήσαμε το τρίτο μαθητικό σύνολο να περπατάει στο πεζοδρόμιο οδεύοντας, σίγουρα, προς κάποιο αξιοθέατο.

Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου και του Αγίου Ιωσήφ του Νυμφίου, κοινώς γνωστή ως εκκλησία Καρμελιτών (Kościół Karmelitów) είναι μια ρωμαιοκαθολική εκκλησία στη Βασιλική Διαδρομή ακριβώς δίπλα από το Προεδρικό Μέγαρο. Έχει την πιο αξιοσημείωτη πρόσοψη σε νεοκλασικό στιλ και κατασκευάστηκε από το 1761 έως το 1783. Είναι περισσότερο γνωστή για τα δίδυμα καμπαναριά της σε σχήμα θυμιατηρίου.

Αυτή η εκκλησία είχε την τύχη να σωθεί από την καταστροφή κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Chopin είχε δώσει ρεσιτάλ παίζοντας στο εκκλησιαστικό όργανο του ναού. Σήμερα στέκεται εδώ μπροστά στα μάτια μας ως μαρτυρία της τέχνης και της αρχιτεκτονικής εκείνων των περασμένων αιώνων. Βέβαια το parking των αυτοκινήτων θα μπορούσε να μην υπάρχει μπροστά της γιατί χαλάει όλη τη μαγεία και τη μυστηριακή ατμόσφαιρα, λέω εγώ τώρα, που βλέπω τα πράγματα με τη ματιά του επισκέπτη. Οι ειδήμονες κάτι παραπάνω θα ξέρουν από εμένα.

Ο Adam Bernard Mickiewicz ήταν λογοτέχνης και εκπρόσωπος του ρομαντισμού. Τιμάται ως ο εθνικός ποιητής της Πολωνίας. Γεννήθηκε το 1798 στο Novogrudok ή στον γειτονικό οικισμό Zavosse της Ρωσικής Αυτοκρατορίας (εντός των ορίων της σημερινής Λευκορωσίας) και προερχόταν από οικογένεια Πολωνών ευγενών. Οι Πολωνοί θέλησαν να τιμήσουν τη μνήμη του με ένα Μνημείο. Έτσι το νεοκλασικό Pomnik Adama Mickiewicza κατασκευάστηκε τα έτη 1897-1898 από τον γλύπτη Cyprian Godebski δίπλα από την εκκλησία των Καρμελιτών, αφού οι ρωσικές αρχές επέτρεψαν την κατασκευή του. Στο σημείο αυτό υπήρχαν κάποτε σπίτια τα οποία όμως κατεδαφίστηκαν το 1865 και άνοιξε το πεδίο για αυτήν τη δημιουργία.

Το άγαλμα δείχνει τον Mickiewicz να στέκεται όρθιος, με το κεφάλι ελαφρώς ανασηκωμένο και το δεξί του χέρι στην καρδιά. Το Μνημείο παρουσιάστηκε εθιμοτυπικά στις 24 Δεκεμβρίου του 1898, στην 100η επέτειο από τη γέννηση του ποιητή. Η τελετή σχεδιάστηκε να είναι πολύ μεγαλύτερη, ωστόσο οι τσαρικές αρχές φοβόντουσαν ότι θα μπορούσε να μετατραπεί σε πατριωτική εκδήλωση και απαγόρευσαν κάθε πορεία και ομιλία. Μόνο όσοι είχαν προσκληθεί με εισιτήρια εισόδου μπορούσαν να συμμετάσχουν στην εκδήλωση.

Μετά το τέλος της Εξέγερσης της Βαρσοβίας το 1944 το άγαλμα καταστράφηκε σκόπιμα από τους Ναζί. Τα υπόλοιπα τμήματα του κατεδαφισμένου Μνημείου μεταφέρθηκαν τελικά στη Γερμανία. Μετά τον πόλεμο, οι Πολωνοί στρατιώτες βρήκαν το κεφάλι και πολλά μέρη του αγάλματος στο Αμβούργο. Ο γλύπτης Jan Szczepkowski δημιούργησε το αντίγραφο του αρχικού αγάλματος. Αποκαλύφθηκε ξανά στις 28 Ιανουαρίου του 1950. Τα τελευταία μέρη του Μνημείου επέστρεψαν στην Πολωνία ήδη από τη δεκαετία του 1980. Ο εξαίσιος φράχτης του Μνημείου, σε μορφή σφυρήλατης σιδερένιας σχάρας με φυτικά μοτίβα, κατασκευάστηκε από την εταιρεία της Βαρσοβίας του S. Zieleziński. Στις γωνίες του φράχτη τοποθετήθηκαν οκτώ δίχειρα φανάρια.

Ο δρόμος συνέχιζε να μας γοητεύει με τα πολύχρωμα κομψοτεχνήματα-σπίτια του,

ώσπου στα δεξιά μας είδαμε το κτίριο Caritas της Αρχιεπισκοπής της Βαρσοβίας, γνωστό σε πολλούς ως "Res Sacra Miser" αλλά και το κτίριο που στεγάζεται το Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi, δηλαδή το Εθνικό Ινστιτούτο Αγροτικού Πολιτισμού και Κληρονομιάς και η Βιβλιοθήκη του.

Το αξιοθέατο που σηματοδοτεί το τέλος του δρόμου Krakowskie Przedmieście είναι η εκκλησία της Αγίας Άννας (Kościół Akademicki św. Anny) με τη νεοκλασική πρόσοψη η οποία συγκαταλέγεται στα παλαιότερα οικοδομήματα της Βαρσοβίας. Με την πάροδο του χρόνου έχει δει πολλές ανακατασκευές με αποτέλεσμα η σημερινή της εμφάνιση να είναι αμετάβλητη από το 1788. Στις μέρες μας είναι η κύρια εκκλησιαστική ενορία της ακαδημαϊκής κοινότητας της πόλης.

INFO: Το 1454 η Δούκισσα της Μασοβίας Anna Née Holszańska ίδρυσε την εκκλησία με ένα μοναστήρι για τους Φραγκισκανούς μοναχούς. Το 1582 προστέθηκε ένας λεπτός Πύργος και λίγο αργότερα περικλείστηκε με επάλξεις και ενσωματώθηκε στις οχυρώσεις της πόλης. Η εκκλησία ανακατασκευάστηκε πολλές φορές, και μεταξύ του 1740 και του 1760, η πρόσοψη διαμορφώθηκε σε ροκοκό στιλ και διακοσμήθηκε με δύο κωδωνοστάσια. Το εσωτερικό της είναι σε στιλ μπαρόκ με πολλά παρεκκλήσια. Ο "Θόλος με τα διαμάντια" είναι μια μορφή εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής που χρησιμοποιείται στο ύστερο γοτθικό και αναγεννησιακό στιλ, η οποία βασίζεται σε ένα περίτεχνο σύστημα υπόσκαφων θόλων με τρόπο που μοιάζει με διαμάντια. Ένας τέτοιος Θόλος υπάρχει στην εκκλησία της Αγίας Άννας, αλλά εμείς τελικά δεν καταφέραμε να τον δούμε, γιατί πάλι πετύχαμε λειτουργία.

Η ταράτσα του Πύργου της εκκλησίας προσφέρει όμορφη θέα στην Παλιά Πόλη και με μεγάλη προσμονή ξεχυθήκαμε για εκεί. Φτάνοντας όμως στο εκδοτήριο των εισιτηρίων εισπράξαμε μια μεγαλόπρεπη ατάκα: -”Only cash”, τα οποία εμείς δε διαθέταμε, αφού όλες, μα όλες μας τις συναλλαγές τις κάναμε με την κάρτα Revolut, μη γνωρίζοντας καν το χρώμα των πολωνικών νομισμάτων. Ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά στη Βαρσοβία που μας ζητήθηκε να πληρώσουμε κάτι με μετρητά. Είχαμε και στο Gdańsk ένα ανάλογο περιστατικό αλλά για αυτό θα γράψω όταν έρθει η ώρα του. Μας είπαν βέβαια, ότι στην απέναντι πλευρά του δρόμου υπάρχει μηχάνημα από το οποίο θα μπορούσαμε να κάνουμε ανάληψη, αλλά εκείνη τη στιγμή δε γουστάραμε να μπούμε σε αυτήν τη διαδικασία και αποχωρήσαμε, πατώντας στη συνέχεια τα πόδια μας στην Plac Zamkowy της Stare Miasto, δηλαδή στην Πλατεία του Κάστρου της Παλιάς Πόλης.

 

[Klair]

Castle Square in Warsaw (Plac Zamkowy w Warszawie)-Royal Castle in Warsaw (Zamek Królewski w Warszawie)

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2022

Πατώντας τα πόδια μας στην ιστορική Plac Zamkowy πήρα τις πρώτες μου φωτογραφίες, προσπαθώντας να χωρέσω μέσα σε αυτές την κάπως τριγωνικού σχήματος Πλατεία, το ορόσημο Μνημείο της Στήλης του Sigismung III Vasa αλλά και το τεράστιο Βασιλικό Κάστρο. Είναι από τις χαρακτηριστικότερες λήψεις που βλέπουμε πολύ συχνά σε άρθρα και φωτογραφίες που αφορούν στην Παλιά Πόλη.

Η Στήλη που τιμά τον Sigismung III Vasa (Kolumna Zygmunta) ανεγέρθηκε το 1644, είναι η παλαιότερη και ένα από τα συμβολικά ορόσημα της πόλης, αλλά και το πρώτο κοσμικό Μνημείο με τη μορφή Στήλης στη σύγχρονη ιστορία. Ο Sigismung III Vasa τιμάται εδώ, στο κέντρο της Παλιάς Πόλης της Βαρσοβίας, διότι το 1596 μετέφερε την πρωτεύουσα της Πολωνίας, από την Κρακοβία στη Βαρσοβία.

Η Στήλη ανακαινίστηκε αρκετές φορές τους επόμενους αιώνες και το 1854 το Μνημείο περιβαλλόταν από ένα σιντριβάνι με μαρμάρινο γλυπτό του Τρίτωνα. Την 1η Σεπτεμβρίου του 1944, κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Βαρσοβίας, η Στήλη του Μνημείου κατεδαφίστηκε από τους Γερμανούς και το χάλκινο άγαλμα υπέστη σοβαρές ζημιές. Μετά τον πόλεμο το άγαλμα επισκευάστηκε, και το 1949 στήθηκε σε μια νέα Στήλη κατασκευασμένη από γρανίτη, μερικά μέτρα μακριά από την αρχική τοποθεσία. Τα αρχικά σπασμένα κομμάτια της Στήλης εξακολουθούν να βρίσκονται δίπλα στο Βασιλικό Κάστρο. Το παλαιότερο κομμάτι της Πλατείας είναι ο χώρος που περιβάλλει τη Στήλη και χρονολογείται από το 1644.

1945​

Η πραγματική Πλατεία του Κάστρου χτίστηκε στα έτη 1818-21 σύμφωνα με ένα σχέδιο του Jakub Kubicki. Για την υλοποίηση του έργου, τα τείχη της πόλης, η Πύλη της Κρακοβίας που βρισκόταν εδώ, και όλα τα κτίρια στην μπροστινή αυλή του Βασιλικού Κάστρου κατεδαφίστηκαν.

Αυτή η Πλατεία έχει δει πολλές δραματικές σκηνές στην ιστορία της Πολωνίας. Στις 27 Φεβρουαρίου του 1861 ρωσικές σφαίρες σκότωσαν 5 άτομα. Στις 8 Απριλίου του 1861 πέντε μοίρες του πεζικού και δύο στρατεύματα του ρωσικού ιππικού πραγματοποίησαν αιματηρή σφαγή αμάχων. Πατριωτικές διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν εδώ κατά την περίοδο πριν από το ξέσπασμα της Εξέγερσης του Ιανουαρίου του 1863 (Πολωνική Εθνική Εξέγερση κατά της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, που διήρκεσε τα έτη 1863-1864 στο Βασίλειο της Πολωνίας και στα εδάφη που ελήφθησαν από τη Λιθουανία, τη Λευκορωσία και την Ουκρανία).

Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τα κτίρια στην Πλατεία καταστράφηκαν ολοσχερώς και το Βασιλικό Κάστρο, αφού λεηλατήθηκε, ανατινάχτηκε από τους Γερμανούς. Μετά τον πόλεμο, τα κτίρια ανακατασκευάστηκαν, αλλά όχι όλα μονομιάς και με μικρές αλλαγές.

1948​

Κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού νόμου η Πλατεία έγινε το σημείο μιας ιδιαίτερα βάναυσης ταραχής με την αστυνομία του ZOMO (μηχανοκίνητοι έφεδροι της πολιτοφυλακής) να σπεύδει στις διαδηλώσεις στις 3 Μαΐου του 1982. Το 1997, στην Πλατεία, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον έδωσε μια ομιλία καλωσορίζοντας την Πολωνία στην ένταξη του ΝΑΤΟ. Σήμερα η Πλατεία είναι κόμβος για ντόπιους και τουρίστες που μαζεύονται για να παρακολουθήσουν διασκεδαστές του δρόμου, να συμμετάσχουν σε συγκεντρώσεις, να παρακολουθήσουν συναυλίες και άλλες δραστηριότητες.

Ολόκληρη η Πλατεία, ως χωροταξική διάταξη, μπήκε στο Μητρώο Μνημείων ήδη από το 1965. Η πιο σημαντική, ωστόσο, φαίνεται να είναι η χρονολογία 1980. Τότε, η Πλατεία του Κάστρου, ως τμήμα της Παλιάς Πόλης με το ήδη ανακατασκευασμένο Κάστρο, μπήκε στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Στην ανατολική πλευρά βρίσκεται το Βασιλικό Κάστρο το οποίο ανακατασκευάστηκε μετά την καταστροφή της πόλης τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παλαιότερα ήταν η κατοικία των Δουκών της Μασοβίας (ιστορική περιοχή στη βορειοανατολική Πολωνία) και στη συνέχεια Πολωνών βασιλιάδων και Δουκών της Λιθουανίας.

Το Βασιλικό Κάστρο είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Βαρσοβίας. Ιδρύθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα με πρωτοβουλία του βασιλιά Sigismund III, ο οποίος μετέφερε οριστικά τη βασιλική κατοικία από την Κρακοβία στη Βαρσοβία. Καθένας από τους διαδοχικούς Πολωνούς ηγεμόνες πρόσθεσε κάτι στο Κάστρο καθιστώντας το μια πλήρη βασιλική κατοικία.

Σήμερα είναι ένα θησαυροφυλάκιο γνώσης και ιστορίας και Έδρα του Μουσείου του Βασιλικού Κάστρου. Παρουσιάζει μια ιστορική έκθεση με βασιλικά διαμερίσματα και άλλα υπέροχα δωμάτια, που αναδημιουργήθηκαν χρησιμοποιώντας κρατικούς θησαυρούς που ανακτήθηκαν μετά τον πόλεμο. Τα πιο όμορφα είναι η Μεγάλη Αίθουσα, η Αίθουσα των Ιπποτών και η Αίθουσα του Θρόνου. Ο πανύψηλος Πύργος του Ρολογιού ήταν πάντα ένα ορόσημο για την πολωνική πρωτεύουσα και πηγή έμπνευσης για πολλούς αρχιτέκτονες.

Αυτό το Ρολόι είναι ο αδιαμφισβήτητος βασιλιάς των ρολογιών της πρωτεύουσας και η προέλευση του προκατόχου του, πιθανότατα, χρονολογείται από το 1622. Οι δείκτες του Ρολογιού σταμάτησαν στις 17 Σεπτεμβρίου του 1939, ακριβώς στις 11:15. Αυτό συνέβη μετά την έκρηξη εμπρηστικών βλημάτων με τα οποία οι Γερμανοί επιτέθηκαν στο Κάστρο.

Υπάρχει ένας μύθος για το Ρολόι και τον κατασκευαστή. Αφού τελείωσε, το Ρολόι άρεσε τόσο πολύ στους ανθρώπους και ήταν τόσο περήφανοι για αυτό, που φοβήθηκαν ότι ο άνδρας θα έφτιαχνε και άλλο ρολόι για κάποιον άλλο. Για να τον αποτρέψουν από το να το κάνει αυτό, οι άνθρωποι του έβγαλαν τα μάτια. Έτσι δεν κατάφερε να φτιάξει κανένα άλλο ρολόι. Όμως μετά από καιρό το Ρολόι έσπασε και έπρεπε να επισκευαστεί. Αφού ο τυφλός ήταν αυτός που το έφτιαξε, κλήθηκε να το επισκευάσει. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν μπορούσε να το κάνει λόγω του γεγονότος ότι δεν είχε μάτια. Ο μύθος τελειώνει με τον τυφλό ωρολογοποιό να πηδά μέχρι θανάτου από την κορυφή του Ρολογιού!

Διασχίσαμε την Πύλη και περάσαμε στην εσωτερική αυλή θαυμάζοντας την αρχιτεκτονική αυτού του υπερμεγέθους οικοδομήματος.

Κουμπαράς στην εσωτερική αυλή του Κάστρου:

Φωτογραφίες του 1973 δείχνουν μεταφορά αυτού του κουμπαρά από την Πλατεία του Κάστρου στην Εθνική Τράπεζα της Βαρσοβίας:

INFO: Το Βασιλικό Κάστρο της Βαρσοβίας ήταν η επίσημη Έδρα της πολωνικής μοναρχίας. Στη μακρά του ιστορία είχε επανειλημμένα καταστραφεί και λεηλατηθεί από σουηδικά, γερμανικά και ρωσικά στρατεύματα. Το Σύνταγμα της 3ης Μαΐου του 1791 συντάχθηκε εδώ. Μεταξύ του 1926 και του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ήταν Έδρα του Πολωνού Προέδρου Ignacy Moscicki.

Μετά την καταστροφή του από τους Ναζί, κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Βαρσοβίας, το Κάστρο ανοικοδομήθηκε και ανακατασκευάστηκε. Το 1980 το Βασιλικό Κάστρο, μαζί με την Παλιά Πόλη, καταχωρήθηκαν ως Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

1940​

Σήμερα είναι ένα Ιστορικό και Εθνικό Μνημείο και είναι καταχωρημένο ως Εθνικό Μουσείο. Τα δωμάτια διαθέτουν πλήθος αυθεντικών επίπλων και έργων τέχνης. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά δωμάτια είναι το "Καναλέτο", στο οποίο υπάρχουν περισσότεροι από 20 πίνακες ζωγραφικής του διάσημου Βενετσιάνου ζωγράφου Bernardo Bellotto που κατά τη διάρκεια του πολέμου είχαν εξαχθεί στη Γερμανία, αλλά το 1984 επέστρεψαν στην Πολωνία. Τα πιο γνωστά δωμάτια είναι: η γκαλερί Οβάλ, η Αίθουσα των Ιπποτών, η Αίθουσα του Θρόνου, η Μαρμάρινη Αίθουσα, η Αίθουσα Συναντήσεων και το παρεκκλήσι.

Τα πρώτα χρόνια, του ξύλινου τότε Κάστρου, είναι σχεδόν παράλληλα με τη δημιουργία της πόλης, στα τέλη του 12ου ή αρχές του 13ου αιώνα.

1587-1918

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Sigismund III Vasa η Έδρα της Βασιλικής Εξουσίας της Κοινοπολιτείας μεταφέρθηκε στη Βαρσοβία. Το Βασιλικό Παλάτι επεκτάθηκε σε μεγάλη κλίμακα και μετατράπηκε σε ένα πενταώροφο οικοδόμημα με εσωτερική αυλή που έδωσε στο Κάστρο τη σημερινή του μορφή. Επίσης έγινε βασιλική κατοικία, τόπος διεξαγωγής διαβουλεύσεων και το διοικητικό και πολιτιστικό κέντρο της χώρας.

Όταν ήταν η περίοδος των διαιρέσεων (1795-1918) και η Πολωνία έπαψε να υπάρχει, το μεγαλύτερο μέρος των συλλογών του τελευταίου Πολωνού βασιλιά κατέληξε στη Ρωσία. Το Κάστρο ανέκτησε για λίγο τη λάμψη του όταν το Δουκάτο της Βαρσοβίας (1807-1815), ένα πολωνικό κράτος υπό γαλλικό προτεκτοράτο, ιδρύθηκε από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη που έμεινε στο Κάστρο.

Μετά το Συνέδριο της Βιέννης το 1815, η Βαρσοβία και το Κάστρο έγιναν η Έδρα του ελεγχόμενου από τη Ρωσία βασιλείου της Πολωνίας (1815-1832). Οι τσάροι της Ρωσίας στέφθηκαν βασιλιάδες της Πολωνίας, παρά τη θέληση της πλειοψηφίας του πολωνικού λαού. Αργότερα, μετά την αποτυχημένη Εξέγερση του Νοεμβρίου του 1830-1831 κατά της Ρωσίας, το εσωτερικό υπέστη αρκετές ζημιές. Έγινε η Έδρα των ρωσικών πολιτικών και στρατιωτικών αρχών και παρέμεινε έτσι μέχρι το 1915, όταν οι Ρώσοι εγκατέλειψαν τη Βαρσοβία μετά την ήττα τους από τους Γερμανούς. Ορισμένα από τα έργα που έκλεψαν οι Ρώσοι αποκαταστάθηκαν στη θέση που τους άξιζε μετά την ανάκτηση της ανεξαρτησίας της Πολωνίας το 1918. Κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου το Βασιλικό Κάστρο ανακαινίστηκε σταδιακά και επανήλθε η θέση του ως σύμβολο του πολωνικού κρατιδίου.

Β' Παγκόσμιος Πόλεμος

Τον Σεπτέμβριο του 1939 το Κάστρο βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς, ωστόσο οι μουσειολόγοι κατάφεραν να διασώσουν ορισμένα στοιχεία των εσωτερικών χώρων και μερικά από τα έργα τέχνης. Ο Χίτλερ διέταξε την καταστροφή του Κάστρου και θα το ανατίναζαν, τον Ιανουάριο του 1940, αλλά η απόφαση ακυρώθηκε λόγω του γεγονότος ότι η καταστροφή του θα αποδυνάμωνε τη γέφυρα Kierbedz, ζωτικής σημασίας για τον γερμανικό στρατό.

Στα επόμενα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής το Κάστρο ληστεύτηκε μεθοδικά και λεηλατήθηκε από τον κατακτητή. Η οροφή του κατέρρευσε κατά τη διάρκεια της Πολιορκίας της Βαρσοβίας το 1939 και αφέθηκε σκόπιμα χωρίς αποκατάσταση. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής ομάδες πολιτών της Αντίστασης συνέλεγαν αντικείμενα και δείγματα πατωμάτων, χαλιών, κουρτινών και επίπλων από το Βασιλικό Παλάτι, με κίνδυνο της ζωής τους, ούτως ώστε μετά να μπορούν να τα ανακατασκευάσουν στην παλαιότερη μορφή τους. Κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Βαρσοβίας το Βασιλικό Κάστρο και η Παλιά Πόλη ήταν το σκηνικό έντονων μαχών μεταξύ του γερμανικού στρατού και του πολωνικού. Οι Γερμανοί κατέλαβαν τελικά την Παλιά Πόλη. Τον Σεπτέμβριο του 1944, ενώ η Εξέγερση συνεχιζόταν, οι Γερμανοί ανατίναξαν το Βασιλικό Κάστρο αφήνοντάς το ερειπωμένο.

1971​

1971​

1972​

Ανακατασκευή

Από το 1946 έγιναν μερικές ανακαινίσεις για να εξασφαλιστεί ό,τι είχε απομείνει, δηλαδή η Βασιλική Βιβλιοθήκη, οι στοές Kubicki, τμήματα των υπογείων και το Παλάτι της Χάλκινης Στέγης δίπλα από αυτό. Κατά τα έτη 1945-1970 οι Κομμουνιστικές Αρχές καθυστέρησαν να λάβουν απόφαση για το αν θα ανοικοδομήσουν το Κάστρο. Η απόφαση τελικά ελήφθη το 1971.

Ο Stanislaw Lorenz θεωρείται ο άτυπος ηγέτης για την ανοικοδόμηση και ο σωτήρας του Κάστρου. Από το 1939 περιόδευε στις πρεσβείες της Πολωνικής Λαϊκής Δημοκρατίας, σε όλο τον κόσμο, απευθύνοντας έκκληση στους Πολωνούς να δωρίσουν κεφάλαια για την ανοικοδόμηση. Τα κεφάλαια συγκεντρώθηκαν και η αποκατάσταση διήρκεσε μέχρι το 1980. Τελικά το 1984 οι εσωτερικοί χώροι άνοιξαν στο κοινό.

Μεταξύ 1994 και 2009 οι στοές Kubicki αποκαταστάθηκαν και από το 2013 έως το 2015 ο πάνω κήπος, που βρίσκεται στην κορυφή των στοών, ανακαινίστηκε σχολαστικά. Το τελευταίο μέρος της ανακατασκευής του συγκροτήματος πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2019 όταν ο κάτω κήπος ξαναχτίστηκε και άνοιξε για το κοινό. Αυτόν τον κήπο θα τον βλέπαμε την επόμενη μέρα επιστρέφοντας από την παραποτάμια βόλτα μας και οδεύοντας προς την Παλιά Πόλη.

1974​

Στην παρακάτω φωτογραφία φαίνονται τα έργα ανακατασκευής του Κάστρου, αλλά κυρίως θέλω να εστιάσω στο τεράστιο δέντρο που υπάρχει πάνω στην Πλατεία:

1974​

Αυτό το δέντρο σώζεται μέχρι σήμερα και το φωτογράφησα κατά τη διάρκεια της βόλτας μας:

 

[Klair]

Old Town in Warsaw (Stare Miasto w Warszawie)

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2022

Από τον 10ο αιώνα παρατηρείται οικιστική δραστηριότητα στην τοποθεσία της σημερινής πόλης. Τον 13ο αιώνα ιδρύθηκε ο παρόχθιος οικισμός Warszawa από τον οποίο πήρε το σημερινό όνομά της η Βαρσοβία με πυλώνα της οικονομίας του την αλιεία. Ήδη από τις αρχές του αιώνα οι κάτοικοι της πόλης είχαν δημιουργήσει υποτυπώδεις οχυρώσεις με τη μορφή αναχωμάτων.

Τον 14ο αιώνα η πόλη αποτελούσε σημαντικό διοικητικό κέντρο. Συγκεκριμένα ορίστηκε ως μια από τις Έδρες των Δουκών της Μασοβίας και το 1413 ανακηρύχθηκε πρωτεύουσά της. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ανοικοδόμηση του Βασιλικού Κάστρου και την ανέγερση λίθινων οχυρωματικών τειχών, τα οποία αργότερα ενισχύθηκαν με δεύτερη σειρά τειχών, και με τη δημιουργία τάφρου ανάμεσά τους. Το Barbican χτίστηκε γύρω στο 1548 σαν τμήμα των αμυντικών τειχών. Το τελευταίο μεγάλο οχυρωματικό έργο ήταν το κύριο οχυρό της Παλιάς Πόλης που ολοκληρώθηκε το 1834. Το κέντρο της πόλης, εκείνη την εποχή, ήταν η κεντρική πλατεία της Αγοράς στην οποία ανεγέρθηκε, το 1429, το Δημαρχείο της πόλης το οποίο κατεδαφίστηκε το 1817.

Κατά τον 19ο αιώνα οι Πύλες της πόλης καταστράφηκαν, όπως και μέρος των τειχών. Από το 1906 και μέχρι το 1938 έγιναν πολλές αλλαγές και ανακατασκευές στην Παλιά Πόλη. Κατά τη διάρκεια της εισβολής στην Πολωνία (1939) μεγάλο μέρος της περιοχής υπέστη μεγάλες ζημιές από τη γερμανική Luftwaffe, η οποία στόχευσε τις κατοικημένες περιοχές και τα ιστορικά ορόσημα της πόλης, σε μια εκστρατεία τρομοκρατικών βομβαρδισμών. Μετά την Πολιορκία της Βαρσοβίας, τμήματα της Παλιάς Πόλης ανοικοδομήθηκαν, αλλά αμέσως μετά την Εξέγερση της Βαρσοβίας (Αύγουστος-Οκτώβριος του 1944) ό,τι είχε μείνει όρθιο ανατινάχτηκε συστηματικά από τον γερμανικό στρατό.

Τα γερμανικά στρατεύματα είχαν δημιουργήσει σχέδια για τη βίαιη και απόλυτη ισοπέδωση και τελικά προσάρτηση της Ανατολικής Ευρώπης στη Γερμανική Αυτοκρατορία. Το πρώτο βήμα για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου ήταν η εναέρια εισβολή στην Πολωνία, το 1939, και η ολοκληρωτική καταστροφή της πρωτεύουσάς της. Συγκεκριμένα, για τη Βαρσοβία υπήρχαν σχέδια που προέβλεπαν την ισοπέδωση της πόλης και την ανέγερση μιας νέας, τυπικής γερμανικής επαρχιακής πόλης, στη θέση της υφιστάμενης.

Αντιμέτωποι με την πλήρη εξάλειψη της ταυτότητάς τους οι κάτοικοι της Βαρσοβίας οργάνωσαν το πιο ισχυρό κίνημα Αντίστασης, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Δημιουργήθηκαν ομάδες αρχιτεκτόνων και πολεοδόμων, που είχαν σκοπό την αποτύπωση των ιστορικών χώρων και των μνημείων και τη δημιουργία προτάσεων για την ανοικοδόμηση της πόλης, όταν αυτή θα απελευθερωνόταν. Μια από τις σημαντικότερες κινήσεις ήταν η δημιουργία ενός καταλόγου που περιελάμβανε τα σχέδια όλων των ιστορικών μνημείων της Βαρσοβίας. Ο σημαντικός αυτός κατάλογος αποφασίστηκε να φυλαχτεί σε ένα μοναστήρι με σκοπό τη χρήση του για τη μετέπειτα ανοικοδόμηση της Παλιάς Πόλης. Ανάλογες κινήσεις είδαμε να κάνουν και οι Ουκρανοί, σε αυτόν τον παράλογο πόλεμο που ζούμε στις μέρες μας, οι οποίοι προσπαθούν να προστατεύσουν με κάθε τρόπο την πολιτιστική τους κληρονομιά, καλύπτοντας τα μνημεία τους με ό,τι υλικά έχουν διαθέσιμα, για να τα γλιτώσουν από τους βομβαρδισμούς.

Η πόλη λοιπόν υπέστη τεράστιες ζημιές κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αφού το 60% του πληθυσμού της σκοτώθηκε, το 80% των κτιρίων της ισοπεδώθηκε και η επιφάνειά της μειώθηκε κατά 38%. Η πλειοψηφία των μνημείων και των ιστορικών κειμηλίων της συγκεντρώνονταν στην Παλιά Πόλη η οποία καταστράφηκε ολοσχερώς.

Τον Ιανουάριο του 1945 ο Κόκκινος Στρατός απελευθέρωσε την ισοπεδωμένη πλέον πόλη διαμηνύοντας έτσι μια νέα περίοδο στην πολιτική ζωή της Πολωνίας. Η σημαντικότερη απόφαση που πάρθηκε, από τη νεοσύστατη κυβέρνηση, ήταν να παραμείνει η Βαρσοβία πρωτεύουσα της χώρας παρά την εκτεταμένη καταστροφή της. Αυτή η απόφαση κατέστησε αναγκαία την άμεση ανοικοδόμηση της πόλης. Η κομμουνιστική κυβέρνηση προωθούσε την ανοικοδόμηση της πόλης μέσα από διάφορες ενέργειες, με απώτερο σκοπό την εξοικείωση των Πολωνών με το νέο επιβεβλημένο πολίτευμα. Εκείνη την περίοδο κατασκευάστηκαν πληθώρα μνημείων για τη δημιουργία εθνικής μνήμης, αλλά και ως φόρος τιμής στους νεκρούς του πολέμου.

Για την ανάδειξη των τειχών της πόλης η πρόταση που διατυπώθηκε, το 1945, ήταν αρκετά ριζοσπαστική. Αποφασίστηκε η επαναφορά της εικόνας των τειχών σε μια υποτιθέμενη προγενέστερη μορφή. Επρόκειτο για μια απόπειρα ολικής στιλιστικής αποκατάστασης των εσωτερικών και εξωτερικών τειχών, των οχυρωματικών πύργων και του Barbican.

Για την αποκατάσταση της μορφής των δρόμων αλλά και των άλλων ιστορικών κτιρίων μέσα στην πόλη χρησιμοποιήθηκαν οι πίνακες του γνωστού ζωγράφου του 18ου αιώνα Bernardo Bellotto. Παρά το γεγονός ότι τα έργα του Bellotto ήταν γνωστά για τις αποκλίσεις τους από την πραγματικότητα, επιλέχθηκαν ως πρότυπα για την ανοικοδόμηση της Παλιάς Πόλης. Ο δημιουργός πολλές φορές επέλεγε την ωραιοποίηση των αρχιτεκτονικών μορφών, στο πλαίσιο της παρουσίασης μιας πιο μεγαλειώδους άποψης της πόλης. Αυτές οι εσκεμμένες παρεκκλίσεις, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο ζωγράφος έδρασε στην πόλη κατά το απόγειο της πολιτικής της δύναμης, ήταν οι λόγοι για τους οποίους τα έργα του επιλέχθηκαν για την ανάδειξη της Βαρσοβίας ως μιας αναγεννημένης δύναμης. Η Παλιά Πόλη ξαναχτίστηκε με κάθε λεπτομέρεια αφού χρησιμοποιήθηκαν όσο το δυνατόν περισσότερα από τα αρχικά τούβλα και διακοσμητικά στοιχεία των κτιρίων που βρέθηκαν στα ερείπια.

Ο επαναπροσδιορισμός του ιστορικού χαρακτήρα της Παλιάς Πόλης την ανέδειξε σε εθνικό σύμβολο της συνέχισης του πολωνικού πολιτισμού και της ιστορίας, ενώ την κατέστησε μνημείο υπενθύμισης της επανειλημμένης ανάκαμψης της χώρας. Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1980 η Παλιά Πόλη καταχωρήθηκε στον κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Η Παλιά Πόλη της Βαρσοβίας μπήκε στον κατάλογο ως "παράδειγμα σχεδόν πλήρους ανοικοδόμησης", αφού καμία άλλη χώρα δεν προσπάθησε ποτέ να ανακατασκευάσει μια πόλη σε τέτοια κλίμακα.

Jan Zachwatowicz (4 Μαρτίου 1900–18 Αυγούστου 1983) αρχιτέκτονας, καθηγητής στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, ειδικός στην ιστορία της πολωνικής αρχιτεκτονικής, γενικός συντηρητής μνημείων τα έτη 1945–1957, βραβευμένος με το Honorary Award SARP το 1971 και αναστηλωτής της Παλιάς Πόλης.​

Από την Πλατεία Zamkowy ξεκινούν δύο παράλληλοι δρόμοι, η οδός Piwna (στα αριστερά της παρακάτω φωτογραφίας) και η οδός Świętojańska (στα δεξιά της παρακάτω φωτογραφίας), οι οποίοι οδηγούν στην καρδιά της Παλιάς Πόλης και βρίθουν αξιοθέατων.

Εμείς αρχικά ακολουθήσαμε την οδό Świętojańska ρίχνοντας όμως κλεφτές ματιές και στην οδό Piwna, αφού ο ναός του Αγίου Μαρτίνου, που βρίσκεται στην αρχή του δρόμου, δεν περνάει ουδόλως απαρατήρητος.

Το πρώτο σημαντικότατο αξιοθέατο της οδού Świętojańska είναι ο Καθεδρικός Ναός της Βαρσοβίας (Bazylika Archikatedralna w Warszawie p.w. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela) ο οποίος είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή και μάλιστα βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τον ναό του Αγίου Μαρτίνου της οδού Piwna.

INFO: Είναι μια εκκλησία του καθολικού δόγματος και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ήταν ένας σωρός ερειπίων. Ο ναός ανοικοδομήθηκε εκ θεμελίων με μεγάλη πιστότητα χάρη στη συλλογική προσπάθεια των Πολωνών και στις δωρεές των κατοίκων. Στη θέση του σημερινού ναού υπήρχε αρχικά το παρεκκλήσι του Κάστρου των Δουκών της Μασοβίας. Στο ενδιάμεσο του 13ου και 14ου αιώνα μετατράπηκε σε ενοριακή εκκλησία. Αργότερα αναμορφώθηκε σε τρίκλιτη βασιλική. Εδώ γίνονταν οι στέψεις και οι ταφές των Δουκών της Μασοβίας, όπως η στέψη του βασιλιά Stanisław August Poniatowski, το 1764. Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι εδώ ορκίστηκε το πρώτο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα της 3ης Μαΐου του 1791. Κατά τον 16ο αιώνα, στο γοτθικό οικοδόμημα, ενσωματώθηκε Πύργος 60 μέτρων ο οποίος όμως κατέρρευσε από ισχυρή καταιγίδα. Τον 17ο αιώνα επανοικοδομήθηκε και η πρόσοψη απέκτησε μπαρόκ στιλ.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ο ναός ισοπεδώθηκε, κυριολεκτικά, από τους γερμανικούς βομβαρδισμούς. Οικοδομήθηκε εκ νέου μεταξύ του 1947 και του 1952 σε γοτθικό ρυθμό, με αποκατάσταση της πολωνικής αρχιτεκτονικής μορφής του 15ου αιώνα, χρησιμοποιώντας στις προσόψεις του και στο αέτωμα το γνήσιο τούβλο του Μεσαίωνα.

Μπήκαμε στο εσωτερικό του ναού και ακολουθήσαμε την αριστερή πτέρυγα στην οποία υπάρχουν εξαιρετικής τέχνης παρεκκλήσια, όπως το Παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή.

Εμένα όμως με ενδιέφερε (από ιστορικής και καλλιτεχνικής πλευράς) ένα συγκεκριμένο παρεκκλήσι το "Παρεκκλήσι Baryczków" στο οποίο βρίσκεται ο μεγάλης ιστορικής και θρησκευτικής αξίας "Εσταυρωμένος", έργο ανυπολόγιστης καλλιτεχνικής αξίας της ύστερης γοτθικής περιόδου. Είναι έργο υψίστης ξυλογλυπτικής που αναπαριστά το πάθος του νεκρού Χριστού. Ο θαυματουργός "Εσταυρωμένος", στον Καθεδρικό Ναό της Βαρσοβίας, λατρεύεται στην πολωνική πρωτεύουσα εδώ και πολλές γενεές. Πολλοί βασιλείς της Πολωνίας είχαν έρθει να προσκυνήσουν και να εναποθέσουν στα πόδια του "Εσταυρωμένου" λάβαρα από τις νικηφόρες μάχες τους.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ο "Εσταυρωμένος" διασώθηκε από την πυρκαγιά που κατέστρεψε τον Καθεδρικό. Το παρεκκλήσι του Χριστού είναι το παλαιότερο τμήμα του Καθεδρικού και χρονολογείται από τον ΙΕ' αιώνα. Είναι σχεδιασμένο σε μπαρόκ ρυθμό με άσπρο και μαύρο μάρμαρο.

Στο παρεκκλήσι της "Αμώμου Συλλήψεως" εικονίζεται ζωγραφικά η "Άμωμος Σύλληψη" της Παρθένου Μαρίας.

Τα πολύχρωμα βιτρό που απεικονίζουν θεματικά τη ζωή του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, τη μορφή της Παρθένου Μαρίας και άλλων Αγίων δεν αφήνουν ασυγκίνητο κανέναν επισκέπτη.

Ταφόπλακα των τελευταίων Δουκών της Μασοβίας, Stanisław και Janusz III:

Και το εκκλησιαστικό όργανο του Καθεδρικού:

Η εκκλησία των Ιησουιτών (Kościół Jezuitów‎), επίσης γνωστή ως εκκλησία της Χάριτος της Θεοτόκου (Kościół Matki Bożej Łaskawej), είναι περίτεχνη εκκλησία ακριβώς δίπλα στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννη και είναι μια από τις πιο αξιοσημείωτες εκκλησίες μανιεριστικού (καλλιτεχνικό ρεύμα που αναπτύχθηκε κατά την τελευταία περίοδο της Αναγέννησης) στιλ στη Βαρσοβία.

Η πόρτα εισόδου του ναού
​

Το πόμολο της πόρτας εισόδου​

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αφού οι Γερμανοί κατέστειλαν την Εξέγερση της Βαρσοβίας, ισοπέδωσαν την εκκλησία των Ιησουιτών. Το μόνο που απέμεινε από το οικοδόμημα των τετρακοσίων (400) ετών ήταν ένας μεγάλος σωρός ερειπίων. Μεταξύ της δεκαετίας του 1950 και του 1973 η εκκλησία ξαναχτίστηκε με απλοποιημένο αρχιτεκτονικό στιλ. Αφού τη βρήκαμε ανοιχτή κάναμε ένα πέρασμα από το λιτό εσωτερικό της.

Λοξοδρομήσαμε για πολύ λίγο περνώντας στον διπλανό παράλληλο δρόμο Piwna, για να θαυμάσουμε από κοντά την εκκλησία του Αγίου Μαρτίνου (Kościół św. Marcina) η οποία ιδρύθηκε το 1353 μαζί με το παρακείμενο μοναστήρι των Augustinians (Αυγουστινιανών) και ένα νοσοκομείο του Αγίου Πνεύματος από τον Δούκα της Μασοβίας Siemowit III και τη σύζυγό του Ευφημία.

Φτάσαμε, αισίως, στην Αγορά της Παλιάς Πόλης (Rynek Starego Miasta) η οποία είναι το κέντρο και το παλαιότερο τμήμα της Βαρσοβίας. Η Αγορά είναι ο ομφαλός της Παλιάς Πόλης και μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα ήταν η καρδιά ολόκληρης της Βαρσοβίας. Αναδύθηκε στα τέλη του 13ου αιώνα, την ίδια εποχή που ιδρύθηκε η πόλη. Εδώ, οι εκπρόσωποι των συντεχνιών και των εμπόρων συναντιούνταν στο Δημαρχείο και πραγματοποιούσαν εκθέσεις αλλά και περιστασιακές εκτελέσεις.

Τα σπίτια γύρω της αντιπροσώπευαν τη γοτθική αρχιτεκτονική μέχρι τη μεγάλη πυρκαγιά του 1607, μετά την οποία ξαναχτίστηκαν σε ύφος ύστερης αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής. Το κύριο χαρακτηριστικό εκείνη την εποχή ήταν το τεράστιο Δημαρχείο που ανακατασκευάστηκε το 1580 με το στιλ του πολωνικού μανιερισμού. Η περιοχή υπέστη ζημιές από τις βόμβες της γερμανικής Luftwaffe κατά την εισβολή στην Πολωνία. Η Αγορά ανοικοδομήθηκε τη δεκαετία του 1950. Τα σημερινά κτίρια ανακατασκευάστηκαν, μεταξύ 1948-1953, για να μοιάζουν με εκείνα του 17ου αιώνα, όταν κατοικούνταν κυρίως από πλούσιες οικογένειες εμπόρων. Είναι ένα πανέμορφο μέρος και θεωρώ ότι σταθήκαμε πολύ τυχεροί που το απολαύσαμε (λόγω συγκυριών) χωρίς ορδές τουριστών. Βέβαια, τα πανταχού παρόντα ανά την πόλη μαθητικά σύνολα βρίσκονταν και εδώ προσηλωμένα στην ξεναγό τους.

Ονόματα Πολωνών βουλευτών του 18ου αιώνα χρησιμοποιούνται για τις τέσσερις πλευρές αυτής της τεράστιας Πλατείας. Για παράδειγμα η νότια πλευρά (αριθμοί 1-13) ονομάζεται Strona Zakrzewskiego και χαρακτηρίζεται από το ηλιακό ρολόι τοίχου που υπάρχει στο γωνιακό, κίτρινο κτίριο, στα δεξιά της παρακάτω φωτογραφίας.

Κι άλλες όμορφες λεπτομέρειες του ίδιου γωνιακού κτιρίου της νότιας πλευράς Strona Zakrzewskiego.

Η Strona Barssa είναι η ανατολική πλευρά (αριθμοί 2-26) και εδώ βρίσκεται το Μουσείο Λογοτεχνίας, Adam Mickiewicz.

Η βόρεια πλευρά είναι η Strona Dekerta (αριθμοί 28-42) και σε αυτά τα 11 σπίτια στεγάζεται το Ιστορικό Μουσείο της Βαρσοβίας, το κατώφλι του οποίου διάβηκα με μεγάλη χαρά, η οποία έγινε ακόμα μεγαλύτερη, όταν η υπάλληλος στην υποδοχή μου είπε ότι η σημερινή μέρα (Πέμπτη) είναι free για την επίσκεψη του ιδρύματος (τιμή εισιτηρίου 20 PLN).

Μάλιστα μου υπέδειξε να ξεκινήσω από το υπόγειο δείχνοντάς μου τη σκάλα την οποία έπρεπε να κατέβω. Αυτό έπραξα, λοιπόν, και βυθίστηκα στις απαρχές της ιστορίας της πόλης περιδιαβαίνοντας τη μια αίθουσα μετά την άλλη συναντώντας σε κάθε μου βήμα μια τεράστια ποικιλία διαφορετικών και άκρως ενδιαφερόντων εκθεμάτων, ακόμα και το αυθεντικό άγαλμα της Γοργόνας.

Η εκπληκτική ιστορία της πόλης αφηγείται μέσα σε αυτά τα κτίρια με πάνω από 7.000 πρωτότυπα αντικείμενα, έργα τέχνης και καθημερινά πράγματα. Στο εσωτερικό έχει διατηρηθεί η αρχική χωροταξική διάταξη, οι ξύλινες οροφές του 17ου αιώνα, οι λεπτομέρειες στους διαδρόμους και πολλοί πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν την πόλη τους προηγούμενους αιώνες.

Μια τελευταία σκάλα οδηγεί στο ψηλότερο σημείο ενός από τα σπίτια-μουσείο

απ΄ όπου υπάρχει πολύ όμορφη θέα στην Πλατεία της Αγοράς,

αλλά και στις στέγες των σπιτιών της Παλιάς Πόλης.

Στη μέση της Πλατείας βρίσκεται η Γοργόνα της Βαρσοβίας, ένα χάλκινο γλυπτό που αποτελεί το σύμβολο της πόλης από το 1855. Ο Konstanty Hegel ήταν ο πρώτος που δημιούργησε την εικόνα της Γοργόνας της Βαρσοβίας σε μορφή γλυπτού. Μέχρι τότε η φιγούρα της παρουσιαζόταν σε οικόσημα. Αποτελούσε δηλαδή το οικόσημο της Παλαιάς Βαρσοβίας που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις σφραγίδες των εγγράφων του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης το 1400. Η Γοργόνα είναι η πρωταγωνίστρια σε πολλούς θρύλους της Βαρσοβίας, το κύριο μέλημα της οποίας ήταν η προστασία της πόλης. Περπατώντας στους δρόμους είδαμε πολλά σημεία να διακοσμούνται με γοργόνες,

αλλά η μεγάλη ατραξιόν είναι αυτό το γλυπτό που χυτεύτηκε σε μαλακό ψευδάργυρο στο εργοστάσιο KJ Minter, το μεγαλύτερο χυτήριο στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Όπως αποδείχθηκε αργότερα το επιλεγμένο αυτό μέταλλο ήταν καταστροφικό γι' αυτήν. Το 1855 η Γοργόνα τοποθετήθηκε στη μέση της Πλατείας της Παλιάς Πόλης, στη θέση του Δημαρχείου του 15ου αιώνα που είχε κατεδαφιστεί μόλις 38 χρόνια νωρίτερα.

Ο 20ος αιώνας σήμαινε για το γλυπτό συνεχή περιπλάνηση σε διάφορες τοποθεσίες της Βαρσοβίας και απαράμιλλο βανδαλισμό, μέχρι που το 1999, επανήλθε ξανά στην Πλατεία της Αγοράς όπου και πάλι καταστράφηκε. Το 2008 οι αρχές της Βαρσοβίας αποφάσισαν να προστατεύσουν πλήρως το εξαιρετικό έργο του Konstanty Hegel. Μετά από επισκευές, το πρωτότυπο μεταφέρθηκε στο σημερινό Μουσείο της Βαρσοβίας, και ένα αντίγραφό του τοποθετήθηκε σε ένα λιτό βάθρο στην Πλατεία της Παλιάς Πόλης.

Είχαμε σχεδόν δει την Παλιά Πόλη, και λέω σχεδόν, γιατί υπήρχε ένα μικρούτσικο κομματάκι της που είχαμε ήδη αφήσει πίσω μας χωρίς να το εξερευνήσουμε. Αυτό το αφήσαμε για αργότερα και θα το περιγράψω στη συνέχεια της ιστορίας. Προχωρήσαμε, λοιπόν, ολοταχώς προς τα τείχη και το Barbican.

 

[Klair]

Warsaw Barbican (Barbakan w Warszawie)

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2022

Ένα από τα λίγα εναπομείναντα λείψανα του πολύπλοκου δικτύου οχυρώσεων, που κάποτε περικύκλωναν τη Βαρσοβία, βρίσκεται ανάμεσα στην Παλιά και τη Νέα Πόλη και αποτελεί σημαντικό αξιοθέατο. Προς τα εκεί τραβήξαμε ακολουθώντας την οδό Nowomiejska.

Το Barbican ανεγέρθηκε το 1540 στη θέση μιας παλαιότερης Πύλης για την προστασία της οδού Nowomiejska. Σχεδιάστηκε από τον Jan Baptist, έναν Ιταλό αρχιτέκτονα της Αναγέννησης που έζησε και εργάστηκε στην περιοχή Mazowsze, ο οποίος συνέβαλε στον επανασχεδιασμό των τειχών της πόλης που είχαν καταστραφεί. Έχει τη μορφή ενός ημικυκλικού προμαχώνα τριών επιπέδων. Χρησιμοποιήθηκε για την άμυνα της πόλης μόνο μια φορά, κατά τη διάρκεια της σουηδικής εισβολής στην Πολωνία, στις 30 Ιουνίου του 1656. Τον 18ο αιώνα διαλύθηκε, εν μέρει, καθώς η αμυντική του αξία ήταν αμελητέα και η πόλη ωφελήθηκε περισσότερο από μια μεγαλύτερη Πύλη που διευκόλυνε τη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών μέσα και έξω από την πόλη.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της Εξέγερσης της Βαρσοβίας το Barbican καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό, όπως και τα περισσότερα κτίρια της Παλιάς Πόλης. Ξαναχτίστηκε μετά τον πόλεμο, κατά τη διάρκεια 1952-1954, με βάση τα χαρακτικά του 17ου αιώνα. Στην ανακατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν τούβλα από ιστορικά κτίρια που κατεδαφίστηκαν στις πόλεις Nysa και Wroclaw.

Γνωρίζοντας όλες αυτές τις σημαντικές πληροφορίες δεν είχαμε άλλη επιλογή, από το να περπατήσουμε όσο μακρύτερα μπορούσαμε περιμετρικά των τειχών ώστε να εμπεδώσουμε από κοντά την τόσο σημαντική δουλειά που έχει γίνει και σε αυτό το κομμάτι της πόλης, και να θαυμάσουμε για ακόμα μια φορά την επιμονή και τη θέληση των ανθρώπων της Βαρσοβίας να αναστήσουν, με τον πλέον καλύτερο τρόπο, την πληγωμένη και βασανισμένη πόλη τους.

Περπατήσαμε ανάμεσα στο διπλό τείχος,

ανακαλύψαμε περίκλειστες μικρές γειτονιές με κουκλίστικα σπίτια και γλυπτά,

και φτάσαμε μέχρι την οδό Piekarska όπου βρίσκεται το Jan Kiliński Monument (Pomnik Jana Kilińskiego) και το κτίριο της Συντεχνίας των Χρυσοχόων και των Ωρολογοποιών, στον τοίχο του οποίου βρίσκεται το ρολόι του Zegar Zygmunta. Σε αυτό το ιδιαίτερο ρολόι οι ώρες συνοδεύονται από τα ζώδια και κάθε ολόκληρη ώρα ζωντανεύει, κάποια στοιχεία αλλάζουν θέση, και όλα αυτά υπό τους ήχους μιας μελωδίας.

Το Μνημείο του Jan Kiliński σχεδιάστηκε από τον Stanisław Jackowski και χυτεύτηκε το 1935. Το άγαλμα έζησε για να δει την απελευθέρωση της Βαρσοβίας, τον Ιανουάριο του 1945, στο υπόγειο του Εθνικού Μουσείου. Ήταν ένα από τα λίγα μνημεία στη Βαρσοβία που δεν καταστράφηκαν κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη διάρκεια της ζωής του άλλαξε διάφορες τοποθεσίες μέσα στην πόλη, ώσπου στις 15 Νοεμβρίου του 1959, μεταφέρθηκε για άλλη μια φορά και αποκαλύφθηκε σε νέο χώρο, στην Ulica Podwale, κοντά στην έξοδο της Ulica Piekarska.

Στην επιστροφή μας προς το Barbican αναζητήσαμε ένα ακόμη πολύ σπουδαίο αξιοθέατο, τον Μικρό Εξεγερμένο (Mały Powstaniec). Είναι ένα άγαλμα σε ανάμνηση των παιδιών-στρατιωτών που πολέμησαν και πέθαναν κατά την Εξέγερση της Βαρσοβίας του 1944. Βρίσκεται δίπλα στους προμαχώνες της Παλιάς Πόλης. Το άγαλμα απεικονίζει ένα νεαρό αγόρι που φοράει ένα κράνος, πολύ μεγάλο για το κεφάλι του, και κρατά ένα πυροβόλο όπλο. Το κράνος και το πυροβόλο είναι κατασκευασμένα κατ' εικόνα του γερμανικού εξοπλισμού, ο οποίος πάρθηκε κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης και χρησιμοποιήθηκε από τους Αντιστασιακούς ενάντια στις δυνάμεις Κατοχής. Πίσω από το άγαλμα υπάρχει μια πλάκα με χαραγμένες τις λέξεις: "Warszawskie Dzieci" (Βαρσοβιανά παιδιά), ένα δημοφιλές τραγούδι της εποχής που έλεγε: "Βαρσοβιανά παιδιά θα πάμε στη μάχη, για κάθε πέτρα σας θα δώσουμε το αίμα μας".

 

[Klair]

Warsaw New Town (Warszawa Nowe Miasto)

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2022

Η οδός Freta ξεκινάει από τον προμαχώνα Barbican και είναι η κύρια οδός της Νέας Πόλης.

Και όταν λέμε Νέα Πόλη μη νομίζετε ότι πρόκειται για μια νεόκτιστη συνοικία με μοντέρνα οικοδομήματα. Η συνοικία, την οποία θα γνωρίζαμε στη συνέχεια της βόλτας μας, χρονολογείται από τον 15ο αιώνα, απλώνεται βόρεια της Παλιάς Πόλης και συνδέεται με αυτήν μέσω της οδού Freta, η οποία ξεκινάει από το Barbican όπως ήδη ανέφερα λίγο πιο πριν. Η Νέα Πόλη ονομάζεται έτσι επειδή ήταν το πρώτο μέρος της Βαρσοβίας που κατασκευάστηκε εκτός των τειχών της πόλης και είναι πολύ παλαιότερη από ό,τι οι περισσότερες υπόλοιπες γειτονιές της Βαρσοβίας.

Όπως η Παλιά Πόλη έτσι και Νέα καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Γερμανούς κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και ανοικοδομήθηκε μετά τον πόλεμο. Λόγω της σχολαστικής και επίπονης προσπάθειας, η εντύπωση που αποκομίζει κανείς είναι ότι όλα αυτά τα ιστορικά κτίρια που βλέπει να τον περιτριγυρίζουν είναι αυθεντικά. Όμως δεν είναι. Είναι μια αξιοθαύμαστη επανερμηνεία της ιστορίας αυτής της περιοχής, και είναι στην πραγματικότητα ένα μίγμα των κτιρίων που υπήρχαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, και σε πολλές περιπτώσεις, μια πολύ δημιουργική απομίμηση. Πάντως τα μάτια του επισκέπτη “ξεγελιούνται” νομίζοντας ότι τα κτίρια γύρω του κουβαλούν στις πλάτες τους ηλικία αιώνων, αντί μόλις 50 ή 60 ετών.

Η ιστορική συνοικία της Νέας Πόλης σχηματίστηκε στα τέλη του 14ου με αρχές του 15ου αιώνα ως ανεξάρτητη πόλη. Η επίσημη αναγνώρισή της έγινε το 1408 όταν διαχωρίστηκε από την Παλιά Πόλη με μια πράξη που εξέδωσε ο Janusz I Starszy, Δούκας της Μασοβίας. Τα ξύλινα κτίρια που υπήρχαν στη συνοικία καταστράφηκαν λόγω πυρκαγιάς, αλλά έτσι χτίστηκαν πολλά και πιο όμορφα οικοδομήματα τα οποία θα συναντήσουμε στη συνέχεια της πορείας μας στη Νέα Πόλη.

Δύο από αυτά τα όμορφα κτίρια βρίσκονται στην αρχή της οδού Freta. Στα δεξιά ορθώνεται η εκκλησία του Αγίου Υάκινθου (Kościół św. Jacka) η οποία ιδρύθηκε από τάγμα Δομινικανών και γειτνιάζει με το μεγαλύτερο μοναστήρι της Βαρσοβίας. Είναι ένα μίγμα αναγεννησιακού και πρώιμου μπαρόκ στιλ.

INFO: Η κατασκευή ξεκίνησε το 1603 και ολοκληρώθηκε το 1639. Κατά την ανέγερση, αλλά και αργότερα, ο ναός περικλείστηκε με περίτεχνα παρεκκλήσια. Το 1627 η Jadwiga Mińska ίδρυσε το παρεκκλήσι του Τιμίου Σταυρού, το λεγόμενο "Σκοτεινό Παρεκκλήσι" και το 1651 η Βασιλικοί Μουσικοί ίδρυσαν το "Παρεκκλήσι της Παναγίας των Χιονιών".

Ο 18ος αιώνας ήταν η εποχή της μεγαλύτερης ακμής της εκκλησίας. Η Βιβλιοθήκη διέθετε την πλουσιότερη συλλογή τόμων στην Πολωνία. Κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Βαρσοβίας η εκκλησία και το μοναστήρι υπηρέτησαν τις Πολωνικές Δυνάμεις ως νοσοκομείο. Το γεγονός αυτό μετέτρεψε το κτίριο σε στόχο συχνών βομβαρδισμών από τους Γερμανούς.

Ulica Mostowa κάθετη της Ulica Freta​

Στην αριστερή πλευρά της οδού Freta, και ακριβώς απέναντι από τον Άγιο Υάκινθο, θαυμάσαμε την ιστορική εκκλησία του Αγίου Πνεύματος (Kościół św. Ducha). Το 1339 αναφέρεται για πρώτη φορά το ξύλινο παρεκκλήσι του Αγίου Πνεύματος. Το 1388 ιδρύεται το πρώτο νοσοκομείο στη Βαρσοβία σε αυτήν την εκκλησία. Το 1656 καταστράφηκε ολοσχερώς κατά τη σουηδική εισβολή. Κατόπιν αιτήματος του βασιλιά Jan Kazimierz, σε αναγνώριση της ηρωικής υπεράσπισης του μοναστηριού της Jasna Góra, ο δικαστής της πόλης της Βαρσοβίας παραδίδει την εκκλησία του Αγίου Πνεύματος στο Τάγμα των Παύλων. Από το 1707 έως το 1721 κατασκευάζεται νέα εκκλησία, την εποχή που η πανώλη εξαπλώνεται σε ολόκληρη τη Βαρσοβία. Το 1863, μετά την Εξέγερση του Ιανουαρίου, ένα άγαλμα της Παναγίας σμιλεμένο από τον Tadeusz Czajkowski, τοποθετήθηκε μπροστά από την εκκλησία.

Στις 20 Σεπτεμβρίου του 1944, κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Βαρσοβίας, αρκετές δεκάδες ανθρώπων πεθαίνουν στο υπόγειο της εκκλησίας και το εσωτερικό της καταστρέφεται ολοσχερώς. Το 1950, οι εκδιωχθέντες Πατέρες του Παύλου αναλαμβάνουν την εκκλησία και μέρος της πρώην μονής, αρχίζοντας να τα ανοικοδομούν.

Εκκλησία του Αγίου Υάκινθου (Kościół św. Jacka) στα αριστερά και εκκλησία του Αγίου Πνεύματος (Kościół św. Ducha) στα δεξιά​

Ulica Długa κάθετη της Ulica Freta και στο βάθος ο Καθεδρικός Ναός του Πολωνικού Στρατού ​

Η οδός Freta της Νέας Πόλης είναι ένας ζωντανός και πολυσύχναστος δρόμος τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες. Σε τέτοιο mood ελπίζαμε να τον συναντήσουμε και εμείς, αλλά ατυχήσαμε. Το απίστευτο κρύο που έκανε αρχές Άνοιξης στην πόλη είχε φρενάρει τις κατασκευές των ξύλινων εξεδρών πάνω στις οποίες τα καφέ και τα εστιατόρια απλώνουν καρέκλες και τραπέζια, δημιουργώντας μικρούς παραδεισένιους πόλους έλξεις, ντόπιων και επισκεπτών. Πόσο όμορφα θα ήταν, καιρού επιτρέποντος, να καθίσεις και να απολαύσεις το φαγητό ή το ποτό σου έχοντας τριγύρω σου τόσο ιστορικά και πανέμορφα μνημεία! Πάντως βρίσκονταν στις ετοιμασίες, αφού είδαμε σε αρκετά σημεία του δρόμου να έχουν ήδη τοποθετηθεί τα ξύλινα πατώματα.

Να και μια έτοιμη εξέδρα-εστιατόριο​

Στον αριθμό 16 της οδού Freta βρίσκεται το Μουσείο Μαρίας Σκλοντόβσκα-Κιουρί (Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie) το οποίο είναι αφιερωμένο στη ζωή και το έργο της βραβευμένης, δύο φορές, με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής (1903) και Χημείας (1911) Πολωνέζας φυσικοχημικού Μαρίας Κιουρί, κόρης ενός καθηγητή μαθηματικών και μιας δασκάλας. Το Μουσείο ιδρύθηκε το 1967 με την ευκαιρία της εκατοστής επετείου από τη γέννηση της Μαρίας Κιουρί. Κατά την τελετή των εγκαινίων παρευρέθηκαν 9 βραβευμένες με Νόμπελ προσωπικότητες. Στεγάζεται σε ένα κτίριο του 18ου αιώνα στο οποίο είχε γεννηθεί η Μαρία Κιουρί. Κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Βαρσοβίας το κτίριο κατεδαφίστηκε από τις κατοχικές γερμανικές δυνάμεις, πλην όμως η αναμνηστική πλάκα που υπήρχε αναρτημένη στην πρόσοψη του οικήματος μετά τον θάνατό της, διασώθηκε και επανατοποθετήθηκε στην αρχική της θέση, μετά την εκ νέου οικοδόμηση του κτιρίου, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Το Σπίτι Kalińskich (Kamienica Kalińskich) καταλαμβάνει ένα μεγάλο τμήμα της οδού Freta και δεν περνάει απαρατήρητο σε καμία περίπτωση, αφού είναι πράσινο και διακοσμημένο με graffiti του Bohdan Urbanowicz. Στο ισόγειό του στεγάζεται το ζαχαροπλαστείο Podkomorzanka.

INFO: Χτίστηκε το 1770 και είναι ένα από τα μεγαλύτερα οικοδομήματα της οδικής αυτής αρτηρίας. Στα τέλη του 18ου αιώνα το κτίριο επεκτάθηκε κι άλλο και στις αρχές του 19ου αιώνα στέγαζε, το πολύ δημοφιλές εκείνην την εποχή, καφέ του Rudolf Minim, ενός Ελβετού ζαχαροπλάστη ο οποίος ειδικευόταν στα κέικ. Στα τέλη του 19ου αιώνα καταστράφηκε από φωτιά και ανοικοδομήθηκε εκ νέου. Ως αποτέλεσμα των μαχών του 1944 το κτίριο καταστράφηκε, πάλι, ολοσχερώς και το ανακατασκευασμένο κτίριο διακοσμήθηκε με graffiti.

Είχε πλέον φτάσει η ώρα του φαγητού. Απέναντι από το Σπίτι Kalińskich, στον αριθμό 18 της οδού Freta, εδρεύει ένα από τα εστιατόρια της αλυσίδας Zapiecek, οπότε ανοίξαμε την πόρτα και μπήκαμε στο εστιατόριο το οποίο είχε ελεύθερα τραπέζια και καθίσαμε. Το μαγαζί ήταν συμπαθητικό, παραδοσιακό με δύο δωμάτια.

Το προσωπικό ήταν πολύ ευγενικό και εξυπηρετικό. Μπορέσαμε να συνεννοηθούμε άνετα στα αγγλικά και να παραγγείλουμε πιάτα πολωνικής κουζίνας. Αν και έχουμε και οι δύο πολύ ευαίσθητα στομάχια, είπαμε να το ρισκάρουμε δοκιμάζοντας την τοπική μαγειρική. Εγώ, όπως πολλές φορές έχω αναφέρει στις ιστορίες μου, δεν τρώω κρέας-πλην κοτόπουλου κάποιες σπάνιες φορές-οπότε παρήγγειλα ένα πιάτο με κάτι στρογγυλές πατάτες με μεγάλα κομμάτια τυριού και σαλάτα. Ο καλός μου πήρε κότσι με διάφορα συνοδευτικά, εκ των οποίων η σάλτσα μανιταριών του άρεσε πολύ. Το κότσι όχι και τόσο. Σε γενικές γραμμές το φαγητό δεν ήταν κακό, αλλά καταλήξαμε ότι η πολωνική κουζίνα δεν ανταποκρίνεται στις δικές μας γευστικές και στομαχικές ορέξεις, οπότε αυτή ήταν η πρώτη και τελευταία μας επαφή με τις τοπικές γεύσεις. Όλες τις υπόλοιπες μέρες του ταξιδιού προτιμήσαμε ιταλική κουζίνα, η οποία είναι πιο επιεικής και πιο εύπεπτη από τα δικά μας στομάχια. Έτσι μου έμεινε ένα μόνο απωθημένο το οποίο θα φροντίσω να “διορθώσω” σε κάποια επόμενη επίσκεψη στη χώρα.

Πριν ακόμα ξεκινήσουμε για το ταξίδι, πολύ συχνά έλεγα στην οικογένεια, ότι το μόνο φαγητό που με ενδιαφέρει να δοκιμάσω είναι τα pierogi με πατάτα. Ο γιος μου, που τα είχε φάει στο δικό του ταξίδι στη Βαρσοβία, και γνωρίζοντας το πρόβλημα με το στομάχι μου, μου έλεγε: -”Φάτα, αλλά φρόντισε να το κάνεις στο τέλος του ταξιδιού, μην ξεκινήσεις από την πρώτη μέρα με στομαχόπονο”. Τελικά, όταν ο σύζυγος μου δήλωσε ότι μετά το κότσι δε θέλει να ξαναφάει πολωνική κουζίνα, τα pierogi έμειναν να με περιμένουν για κάποια άλλη φορά.

Ιδού και μια φωτογραφία με αυτά που παραγγείλαμε:

Ανακτώντας δυνάμεις και αφού είχαμε επαναφέρει τα σώματά μας σε σωστή θερμοκρασία ξαναβγήκαμε στο κρύο για να συνεχίσουμε τη γνωριμία μας με τη Νέα Πόλη.