varioAthens
Member
- Μηνύματα
- 6.661
- Likes
- 13.732
Κάποτε είχα διαβάσει ότι:
“Ο άνθρωπος έχει γεννηθεί για να περπατάει ξυπόλητος και όχι για να παγιδεύει τα πόδια του μέσα σε παπούτσια.
Ο άνθρωπος έχει γεννηθεί για να περπατάει, να κυνηγάει και να ψαρεύει και όχι για να είναι όλο το 24ωρο καθιστός σε ένα γραφείο, σε ένα αυτοκίνητο ή σε έναν καναπέ.
Ο άνθρωπος έχει γεννηθεί για να πατάει έδαφος και να αντλεί ενέργεια από τις δονήσεις της γης και όχι για να ζει και να δουλεύει σε κάποιον όροφο πολλά μέτρα πιο ψηλά από το έδαφος.
Ο άνθρωπος έχει γεννηθεί για να βλέπει μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι του και όχι για να περιορίζει την όρασή του μόλις μερικά μέτρα παραπέρα, στον απέναντι τοίχο.”
Για κάποιο περίεργο λόγο όλα αυτά βρίσκουν ξαφνικά το νόημα και τη σημασία τους όταν βρεθείς στην αφρικανική ήπειρο… όταν χαθείς στην απεραντοσύνη της σαβάνας... Είναι μυστήριο αλλά όταν πατήσεις αφρικανικό έδαφος –έστω κι αν είναι η πρώτη φορά στη ζωή σου- είναι σα να επιστρέφεις... σα να γυρίζεις κάπου που πραγματικά ανήκεις…
Ποτέ ταξίδι μου δεν πραγματοποιήθηκε με τόσο συνοπτικές διαδικασίες…
Τετάρτη εγκρίθηκε η (πολυπόθητη) άδεια,
Παρασκευή κλείστηκαν τα εισητήρια με Egypt Air (μονόδρομος η αιγυπτιακή με τόσο δελεαστικές τιμές και βολικό δρομολόγιο) και το κενυάτικο πρακτορείο που θα αναλάμβανε την οργάνωση του σαφάρι (εντάξει, σε πρακτορείο είχα καταλήξει αρκετό καιρό πριν κατόπιν εκτεταμένης έρευνας… αυτή ήταν και η μοναδική προετοιμασία που έκανα μαζί με το εμβόλιο κατά του κίτρινου πυρετού),
Σάββατο μεσημέρι πετάξαμε.
Να σημειώσω εδώ ότι όποιος επιθυμεί να κλείσει πρακτορείο, καλό θα ήταν να επιλέξει κάποιο που να ανήκει στην ΚΑΤΑ (Κenya Association of Travel Agents) γιατί γίνονται πολλές απάτες. Εμείς επιλέξαμε το AFRICAN HORIZONS http://www.africanhorizons.com/ το οποίο αποδείχτηκε άψογο και το συνιστώ ανεπιφύλακτα.
Στη διάρκεια των πτήσεων και της αναμονής στο αεροδρόμιο του Καϊρου έριξα εντατικό διάβασμα να καλύψω τα κενά…
Αφού διάβασα όλο τον οδηγό που αγοράσαμε στο Βενιζέλος (DK EYEWITNESS είναι εξαιρετικός … περιέχει μέχρι και λεπτομέρειες για το πώς μπορείς να ξεχωρίσεις το κάθε ζώο-πουλί-φυτό της σαβάνας) αποφάσισα να ρίξω μια ματιά και στον “Oδηγό Επιβίωσης στην Κένυα” που μας είχε στείλει με mail το πρακτορείο… Ο τίτλος μου φάνηκε υπερβολικός… Όσο όμως διάβαζα, τόσο περισσότερο με ζώνανε τα φίδια. Αφού γινόταν μία αναφορά για την προσοχή που έπρεπε να επιδείξουμε απέναντι στα ζώα και στα κουνούπια, όσο θα ήμαστε στα Πάρκα, όλες οι υπόλοιπες σελίδες εστίαζαν στην προσοχή που έπρεπε να επιδείξουμε απέναντι στους ανθρώπους, όσο θα ήμαστε στις πόλεις. “Mην κυκλοφορείτε βράδυ! Μην μιλάτε σε αγνώστους! Μην έχετε ανοιχτά παράθυρα στο αυτοκίνητο! Μην παίρνετε ταξί από το δρόμο! Μην κρατάτε τσάντες και ακριβές φωτογραφικές μηχανές! Τι πρέπει να φωνάξετε και τι όχι σε περίπτωση κλοπής για να μην κινδυνεύσει η ζωή σας!” και πολλά άλλα, τονίζοντας συνεχώς πόσο υψηλή εγκληματικότητα υπάρχει στη χώρα… “Τελικά η ελονοσία φαντάζει σχεδόν ακίνδυνη” σκέφτηκα “σε λίγες ώρες θα διαπιστώσω πόσο βάση έχουν όλα αυτά”.
Φτάσαμε στο μισοάδειο αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι στις 4 τα ξημερώματα… οι νυσταγμένοι, βαριεστημένοι και αγέλαστοι υπάλληλοι, δεν μας έκαναν να σχηματίσουμε και την καλύτερη πρώτη εντύπωση… ευτυχώς την εντύπωση αυτή ανέτρεψε ο Oliver, o οδηγός μας για τις επόμενες μέρες, ο οποίος μας υποδέχτηκε με ένα πλατύ χαμόγελο και εγκαρδιότητα.
-“Τι θέλετε να κάνουμε τώρα?” μας ρώτησε.
-“Τι θέλουμε να κάνουμε? Μα να φύγουμε άμεσα για Μασάι Μάρα” απαντάμε με ανυπομονησία.
-“Χμ, δεν θα το συνιστούσα πριν ξημερώσει”.
-“Γιατί? ” ρωτάω απογοητευμένη.
-“Καλύτερα να φύγουμε όταν ξημερώσει” επιμένει.
-“Μήπως να μας κάνεις καμιά βόλτα στο Ναϊρόμπι για να περάσει η ώρα?” μου έρχεται η φαεινή ιδέα.
Με κοιτάει σαν να είπα την μεγαλύτερη ανοησία και απαντάει:
-“Χμ δεν θα το συνιστούσα!”.
Άντε πάλι τα ίδια. “Εν τέλει τι προτείνεις βρε Oliver? ”
-“Το φρονιμότερο θα ήταν να σας πάω κάπου να πάρετε πρωϊνό και να ξεκινήσουμε κατά τις 6.30”.
-“A ωραία! Θα μας πας σε κανένα Java Cafe?” (πολύ γνωστή αλυσίδα καφέ που προτιμούν πολλοί ντόπιοι).
-“Εμ δε νομίζω. Καλύτερα να σας πάω σε κάποιο ξενοδοχείο”.
Αρχίζω να αντιλαμβάνομαι ότι ίσως να μην ήταν και τόσο υπερβολικός ο “Οδηγός Επιβίωσης” τελικά.
Βγαίνουμε από το κτίριο του αεροδρομίου και κατευθυνόμαστε προς το πάρκινγκ. Η διαφορά της θερμοκρασίας από την Ελλάδα είναι αισθητή. Καιρός που θυμίζει δικό μας φθινόπωρο αλλά οι Κενυάτες υπάλληλοι φοράνε φουσκωτά μπουφάν και μάλλινα σκουφιά.
Επιβιβαζόμαστε στο βανάκι μας και ο Oliver προσπαθεί να καμουφλάρει τις βαλίτσες μας να μην φαίνονται. Όταν τελικά τα καταφέρνει, μαγκώνει το πορτ μπαγκάζ με κάτι σιδερολοστούς για έξτρα ασφάλεια. Μας λέει να κλείσουμε τις ασφάλειες και τα παράθυρα και να μην ξεχνάμε ποτέ να το κάνουμε αυτό όσο θα είμαστε σε πόλεις.
Το βανάκι ξεκινάει και κοιτάζω αχόρταγα έξω από το κλειδαμπαρωμένο παράθυρό μου. Είναι 4.30 -νύχτα ακόμα- Σάββατο προς Κυριακή, μερικά ψιλοπαρακμιακά μπαρ είναι ακόμα ανοιχτά, λίγος νεαρόκοσμος περπατάει στους δρόμους, έξω από ένα μπαρ γίνεται ένας τσαμπουκάς και κάπου παρακάτω βλέπω να σπάνε εν ψυχρώ το τζάμι ενός αυτοκινήτου. Να θυμηθώ να ακούω τον Oliver και να ξαναδιαβάσω τον “Οδηγό Επιβίωσης”.
Καταλήγουμε για πρωϊνό στο Sarova, το πάλαι ποτέ θρυλικό “Stanley”. Μοιάζει σα να έχει μείνει στο παρελθόν… Επίπλωση παλιάς αγγλικής έπαυλης που νομίζεις ότι θα βγεί ο μπάτλερ να σε σερβίρει το απογευματινό σου τσάϊ… Προσπαθώ να φανταστώ εδώ μέσα τους άγγλους αριστοκράτες εποίκους να περιφέρονται με dry martini και σαμπάνια στο χέρι διασκεδάζοντας αλλά και τότε που στον ίδιο χώρο έντρομοι προσπαθούσαν να ταμπουρωθούν και να σωθούν από τους Μάο Μάο. Η φαντασία μου όπως πάντα τρέχει και κάποια στιγμή επανέρχομαι απότομα στην πραγματικότητα "Έφτασε 6.30! Πρέπει να αναχωρήσουμε για Μασάι Μάρα!"
Βγαίνουμε από το ξενοδοχείο… είναι 7 παρά κάτι το πρωί και ότι έχει αρχίσει να αχνοφαίνεται ο ήλιος… η ψύχρα είναι αισθητή και λόγω ώρας και λόγω υψομέτρου του Ναϊρόμπι (1795 μ).
Μπαίνουμε στο βανάκι… μας λέει ο Oliver ότι πριν αφήσουμε την πόλη πρέπει να κάνει μία στάση σε ΑΤΜ. Σταματάμε κάπου κι ο Oliver εξαφανίζεται, γιατί το ΑΤΜ βρίσκεται προστατευμένο μέσα σε ένα εμπορικό κέντρο και φυλάσσεται από ένοπλο αστυνομικό. Μέχρι να γυρίσει ο Oliver χαζεύω… Βλέπω μερικά μέτρα πιο κάτω να βγαίνουν οι τελευταίοι θαμώνες από κάποιο μπαρ και 2 τύποι από αυτούς να πλακώνονται στο ξύλο και να βρίζονται για τα μάτια μιας γκόμενας. Ο νικητής φεύγει αγκαλιά με την γκόμενα-τρόπαιο και ο ηττημένος βρίζει και κλωτσάει ότι βρίσκει μπροστά του. Με παίρνει πρέφα που τον κοιτάζω και νευριάζει ακόμα περισσότερο, αρχίζει να χειρονομεί έντονα στον αέρα και να κατευθύνεται απειλητικά προς το μέρος μου… εκείνη τη στιγμή φτάνει και ο Oliver, αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει, μπαίνει γρήγορα στο βανάκι, και ξαναβάζει ασφάλειες. Στο μεταξύ ο τύπος έχει φτάσει στο αυτοκίνητο και αρχίζει να χτυπάει με δύναμη το παράθυρό μου και να φωνάζει εξαγριωμένος… περιττό να πω ότι με είχε λούσει κρύος ιδρώτας. Εκείνη τη στιγμή βάζει μπρος και ο Oliver και φεύγει σπινάροντας. Θεέ μου! Γύρισε η καρδιά στη θέση της!
Αφήνουμε σιγά-σιγά την πόλη που κοιμάται ακόμα (αν εξαιρέσεις τους μεθυσμένους) μιας και είναι Κυριακή. Συναντώντας τις πρώτες επαρχιακές πόλεις και χωριά, βλέπουμε εικόνες φτώχιας. Χωματόδρομοι, σπίτια-παράγκες εκατέρωθεν του δρόμου. Φτώχια αλλά όχι βρωμιά. Σκουπίδια λίγα… όχι τα βουνά των απορριμάτων που υπήρχαν στην Ινδία. Οι άνθρωποι παρά τη φτώχια τους, δεν είναι βρώμικοι… και τα ρούχα που φοράνε είναι κι αυτά καθαρά και έχουν και τσάκιση σιδερώματος παρακαλώ (αυτό κι αν δεν έχει καμία σχέση με Ινδία).
Η διαδρομή για να φτάσουμε στο Εθνικό Πάρκο Μασάϊ Μάρα περνάει μέσα από το Great Rift Valley τουτέστιν την μεγαλύτερη ρηξιγενή κοιλάδα της Γης. Τι είναι η ρηξιγενής κοιλάδα? Για να το πω απλά και κατανοητά… ουσιαστικά έχει βυθιστεί ο φλοιός της γης (σα να έχει “καθίσει”) λόγω ηφαιστειακής δραστηριότητας και λόγω κίνησης των τεκτονικών πλακών. Αποτέλεσμα? Όταν βρίσκεσαι μέσα στην Great Rift Valley, σε όποιο σημείο του ορίζοντα και να στρέψεις το βλέμμα σου, πάντα θα βρίσκεσαι πιο χαμηλά. Είσαι πάντα περιτριγυρισμένος από βουνά και αναρωτιέσαι που είναι η έξοδος… Εντυπωσιακό! Ακόμα πιο εντυπωσιακό αν σκεφτείς ότι η κοιλάδα αυτή εκτείνεται από τον Λίβανο μέχρι την Μοζαμβίκη!
Μετά από αρκετές ώρες οδήγησης σε καλό εθνικό δρόμο, μπήκαμε σε έναν εντελώς κακοτράχαλο μικρότερο δρόμο. Δεν ήταν απλά χωματόδρομος, αλλά γεμάτος κοτρώνες και λακούβες. Σε κάποια σημεία, για να αποφύγουμε τις τεράστιες λακούβες, έβγαζε ο Oliver το μισό βανάκι εκτός δρόμου με αποτέλεσμα να διανύουμε το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής με το βανάκι σούζα, πότε στις 2 δεξιές ρόδες, πότε στις 2 αριστερές ρόδες. Φοβερή εμπειρία!
Στο μεταξύ είχαμε ήδη αρχίσει να βλέπουμε κάποια ζώα … μία καμηλοπάρδαλη εδώ, μία στρουθοκάμηλο εκεί, μία γαζέλα παραπέρα… Επιφωνήματα ενθουσιασμού από εμάς όπως ήταν φυσικό, μιας και μέχρι τότε, τέτοια ζώα μόνο σε ζωολογικό κήπο τα είχαμε συναντήσει. Ο Οliver χαμογελούσε με τις αντιδράσεις μας… “Θα δείτε πολύ περισσότερα και σε μεγάλες ομάδες μέσα στο Πάρκο”.
Να πώ εδώ, ότι όταν μιλάμε για Εθνικό Πάρκο στην Κένυα μιλάμε για απέραντη έκταση. Για να διανύσεις ένα Πάρκο από άκρη σε άκρη χρειάζεσαι πολλές ώρες και για να το γυρίσεις και να το ανακαλύψεις αρκετές μέρες.
Η βλάστηση στο Πάρκο είναι σαβάνα. Ατελείωτα λιβάδια με χαμηλή βλάστηση –τον Ιούνιο το χορτάρι έχει το ξανθό χρώμα του σταχυού- διάσπαρτα δέντρα, κυρίως ακακίες και ξαφνικά όπως μέσα στην έρημο ξεφυτρώνει η όαση, έτσι κι εδώ σε κάποια σημεία της σαβάνας ξεφυτρώνουν δάση με πυκνή βλάστηση, πανύψηλα δέντρα και τρεχούμενα νερά. Σε ένα τέτοιο δάσος-όαση ήταν φωλιασμένο και το camp το οποίο θα μας φιλοξενούσε για 2 νύχτες.
Μετά από 30 ώρες στο πόδι, με πτήσεις, 6ωρο οδικό ταξίδι (η 1,5 ώρα off road), ήμαστε τελείως εξαντλημένοι… η χαρά μας απερίγραπτη όταν πλέον φτάσαμε σ' αυτόν τον μικρό παράδεισο.
Τα μισά σπιτάκια-σκηνές του camp βρισκόντουσαν στο χείλος ενός μικρού φαραγγιού απ? όπου πέρναγε ένα ορμητικό ποταμάκι, ενώ τα άλλα μισά “έβλεπαν” σε μία μικρή λίμνη. Όλες οι σκηνές ανεξαιρέτως, βρίσκονταν “χωμένες” ανάμεσα στα πυκνά πανύψηλα δέντρα.
Η ώρα είχε φτάσει πια 14.00. Κατευθείαν για μεσημεριανό φαγητό και μόλις μία ώρα ξεκούραση μιας και ο Oliver μας έδωσε ραντεβού στις 16.00 για το πρώτο μας game drive…
άποψη του μικρού "παραδείσου"
16.00 και ο Oliver συνεπής στο ραντεβού μας για το πρώτο μας game drive, δηλαδή παρατήρηση των άγριων ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον. Άρα από εδώ και πέρα θα χρησιμοποιούμε τον όρο game drive αντί για σαφάρι, μιας και σαφάρι στα σουαχίλι σημαίνει ταξίδι γενικώς.
Σ' αυτό το πρώτο game drive υπήρχε διάσταση των στόχων μεταξύ ημών και του Oliver. Ο δικός μας στόχος το Big Five. Δηλαδή να δούμε και τα 5 είδη ζώων που απαρτίζουν το Big Five: λιοντάρι, λεοπάρδαλη, ελέφαντα, ρινόκερο και βουβάλι. Ο όρος big five αποδόθηκε από τους έποικους-κυνηγούς στα συγκεκριμένα ζώα καθώς ήταν τα πιο δύσκολα και επικίνδυνα στο κυνήγι.
O στόχος του Oliver από την άλλη, σαφώς πιο ρεαλιστικός, ήταν να μάθουμε για αρχή να “βλέπουμε” και όχι απλά να κοιτάζουμε. Άρχισα να καταλαβαίνω τι ακριβώς εννοούσε όταν ξαφνικά κοκκάλωνε το βανάκι και μας έδειχνε ζώα που ούτε καν είχαμε αντιληφθεί ότι υπάρχουν γύρω μας. Ένα λιοντάρι ανάμεσα σε θάμνους, μία καμηλοπάρδαλη πίσω από κάποιο δέντρο, ένα τσιτάχ πάνω σε ένα κλαδί.
Ήταν μαγικό όταν αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε πώς ακριβώς πρέπει να ψάχνουμε και ήταν μεγάλη η ικανοποίηση όταν καταφέρναμε να ανακαλύψουμε κάποιο μόνοι μας.
Είδαμε γαζέλες, αντιλόπες, περίεργα πουλιά, ελέφαντες, τσιτάχ, λιοντάρια, βουβάλια, ρινόκερους. Άκρως εντυπωσιακά ήταν τα κοπάδια των γκνού που έτρεχαν όλα μαζί, μιας και γι' αυτά είχε αρχίσει σιγά-σιγά η μετανάστευση. Τα καημένα τα γκνού, τι άσχημα που είναι! Και τι παράξενα! Αν δεις τα κέρατά τους, σου θυμίζουν βουβάλι, αν δεις την μούρη τους, σου θυμίζουν κατσίκα, αν δεις το σώμα τους, σου θυμίζουν αντιλόπη. Ο Oliver μας είπε χαρακτηριστικά τι πιστεύουν στην Κένυα: “Όταν ο Θεός έφτιαχνε τα ζώα, με ότι του περίσσεψε από κάθε ζώο έφτιαξε το γκνού”.
Όλα καλά, αλλά από τα 5 είδη του big five είδαμε τα 4! Όσο κι αν ψάξαμε εκείνη την ημέρα αλλά και στα 2 game drives που κάναμε την επόμενη μέρα, μάταιος κόπος.
Προσωπικά, με αποζημίωσε με το παραπάνω η ομορφιά του τοπίου. Ειδικά τις ώρες που γίνονται τα game drives (νωρίς το πρωϊ 6.30-9.00 και το απόγευμα 16.00-19.00) η φύση έχει τα πιο ωραία χρώματα και εσύ απολαμβάνεις υπέροχες ανατολές και μοναδικά αφρικανικά ηλιοβασιλέματα. Μαγικές εικόνες.
Ωστόσο, παρόλο που εμένα με αποζημίωσε η ομορφιά του τοπίου, ο husband και ο Oliver το έφεραν βαρέως που δεν είδαμε λεοπάρδαλη. Ο Oliver μας είπε κιόλας ότι αφού δεν είδαμε λεοπάρδαλη στο Μασάϊ Μάρα, χλωμό να δούμε στα 2 επόμενα πάρκα. Μας υποχρέωσες Oliver με την ειλικρίνειά σου!
Επιστροφή στο camp για φαγητό και ξεκούραση. Τα μεσάνυχτα γινόταν υποχρεωτική συσκότιση, οπότε κεράκι στη σκηνή και φακός. Κι όταν όλα τα φώτα είναι κλειστά για ένα περίεργο λόγο οξύνεται η ακοή και όλοι οι θόρυβοι μεγεθύνονται: κρωξίματα πουλιών, αλυχτίσματα ζώων και νερά που τρέχουν… Μοναδικοί ήχοι της φύσης…
Με τέτοιους ήχους αποκοιμηθήκαμε…
Η επόμενη μέρα στο Μασάϊ Μάρα κύλησε πάλι με game drives -ένα πρωϊνό και ένα απογευματινό-, όμως το καλύτερο κομμάτι ήταν η επίσκεψη που κάναμε σε ένα χωριό Μασάϊ.
Η φυλή των Μασάϊ, αν και συνιστά μόνο το 2% του συνολικού πληθυσμού, ωστόσο αποτελεί τη διασημότερη από τις τουλάχιστον 40 φυλές-εθνικές ομάδες της Κένυας. Έχουν κρατήσει στο ακέραιο την εθνική τους ταυτότητα και συνεχίζουν να ζούν με τον ίδιο τρόπο, συνήθειες, παραδόσεις και έθιμα, εδώ και αιώνες. Ζουν νομαδικά, είναι κτηνοτρόφοι-πολεμιστές και φοράνε αυτά το χαρακτηριστικό κόκκινο ένδυμα (το κόκκινο χρώμα απωθεί τα άγρια ζώα) και εξίσου χαρακτηριστικά κοσμήματα.
Το χωριό που επισκεφθήκαμε είχε περίπου 350 κατοίκους και με τέτοιο πληθυσμό θεωρείται από τα μεγαλύτερα.
Μας υποδέχτηκε ένας τύπου ξεναγός ο οποίος μας εξήγησε πόσο καλοδεχούμενοι είμαστε γι’ αυτούς, μιας και τα χρήματα από την επίσκεψή μας και από τυχόν αγορές σουβενίρ (φτιάχνουν και πουλάνε αυτά τα χαρακτηριστικά κοσμήματα που φοράνε και οι ίδιοι) χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση των σχολείων τους, μιας και αυτά δεν χρηματοδοτούνται από το κράτος.
Αμέσως μετά έσπευσε και μία ομάδα νεαρών πολεμιστών να μας καλωσορίσει με έναν χορό. Αν και ήταν χορός καλωσορίσματος σκιάχτηκα λίγο από τις ιαχές. Μας είχαν βάλει (εμένα και τον husband) σε έναν κλοιό περίπου 20 πολεμιστές και δώστου να φωνάζουν και να κραυγάζουν και δώστου να κάνουν βήματα προς τα πάνω μας και να στενεύει ο κλοιός. Κάποια στιγμή τα πρόσωπά τους σχεδόν ακουμπούσαν τα δικά μας και μας είχαν περικυκλώσει τόσο στενά που δεν υπήρχε δρόμος διαφυγής ανάμεσά τους. Μάλλον διασκέδαζαν με την αμηχανία μας. Μετά επιδόθηκαν στον jumping dance… άρχισαν να κάνουν άλματα με ιδιαίτερο ζήλο και να ανταγωνίζονται ποιος θα πηδήξει πιο ψηλά. Κι όσο κάποιος έκανε άλματα, τόσο οι άλλοι κραύγαζαν… κι όσο κατάφερνε να κάνει όλο και ψηλότερα άλματα, τόσο οι ιαχές των άλλων να δυναμώνουν.
Στη συνέχεια ήρθε η σειρά των γυναικών να μας δείξουν τα τραγούδια και τους χορούς που τραγουδάνε και χορεύουν στους γάμους τους. Τώρα που είπα για γάμο… οι Μασάϊ είναι πολυγαμικοί. Κάθε άντρας παντρεύεται όσες γυναίκες μπορεί να αγοράσει… κάθε “σύζυγος” κοστίζει 10 αγελάδες.
Ακολούθησε ξενάγηση στον οικισμό. Τι μάθαμε?
- Ο κάθε οικισμός είναι κυκλικά χτισμένος, δηλαδή ένα κενό στο κέντρο και όλες οι καλύβες κυκλικά με την πόρτα τους να είναι στο εσωτερικό του κύκλου… για λόγους ασφαλείας σαφώς από τα άγρια ζώα.
- Σε κάθε οικισμό μένουν γύρω στα 10 χρόνια μιας και τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένες οι καλύβες (λέω παρακάτω τι υλικά είναι αυτά) δεν αντέχουν για παραπάνω. Μετά τα 10 χρόνια χτίζουν καινούριο οικισμό λίγο παραδίπλα γιατί δεν μπορούν να απομακρυνθούν πολύ από το σχολείο και κυρίως από το νερό.
- Σε κάθε καλύβα κοιμάται η μητέρα, ο πατέρας (αν εκείνο το βράδυ έχει επιλέξει τη συγκεκριμένη οικογένειά του), τα παιδιά και τα μικρά μοσχαράκια-κατσικάκια, μακρυά από τις μαμάδες τους για να μην πίνουν όλο το γάλα και δεν μένει τίποτα για τους Μασάϊ.
- Οι αγελάδες-κατσίκες διανυκτερεύουν σε ένα μαντρί που εφάπτεται στον οικισμό. Όλη τη νύχτα μένει άγρυπνος φρουρός κάποιος πολεμιστής να προστατεύει από την επίθεση λιονταριών. Αν το λιοντάρι πλησιάσει, την πάτησε! Είναι άριστοι κυνηγοί, ακόμα και οι γυναίκες.
- Η διατροφή τους βασίζεται σε 3 πράγματα: κρέας-γάλα-αίμα αγελάδας. Οι νεότεροι που συχνά μεγαλώνουν σε σχολεία-οικοτροφεία μαθαίνουν να τρώνε και λαχανικά.
- Διδάσκονται 3 γλώσσες: τη δική τους (η οποία είναι μόνο προφορική), σουαχίλι (την εθνική γλώσσα) και αγγλικά (την επίσημη γλώσσα).
- Άντρες και γυναίκες έχουν ξυρισμένα κεφάλια. Η μόνη περίπτωση να δείς άντρα με μακρυά μαλλιά είναι όταν είναι ακόμα ανύπαντρος, ενώ γυναίκα με μακρυά μαλλιά σημαίνει ότι έχει μωρό μέχρι 1-1,5 έτους που δεν του έχουν δώσει ακόμα όνομα.
- Κάποιοι έχουν μεγάλες τρύπες στους λοβούς με αποτέλεσμα τα αυτιά τους να κρέμονται. Το έθιμο αυτό δεν ακολουθείται από όλους γιατί απαιτείται ανάρρωση 1 χρόνου και σε αυτή την περίπτωση δεν τους επιτρέπεται να πηγαίνουν σχολείο.
- Οι πιο σημαντικές στιγμές τους είναι ο γάμος, η ονομασία των παιδιών και η περιτομή. Τότε γιορτάζουν με τραγούδια, χορούς και κατανάλωση παραδοσιακής μπύρας χωρίς αλκοόλ.
Μας έδειξαν πώς ανάβουν φωτιά τρίβοντας ένα λεπτό ξύλο με τα χέρια τους… είδαμε κάτω από μία ακακία να είναι μαζεμένες οι γυναίκες του χωριού μαζί με τα μωρά τους και να φτιάχνουν τα κοσμήματα που φοράνε οι ίδιοι και πουλάνε και στους τουρίστες…
Μπήκαμε σε κάποιες καλύβες… Τι περιγραφή να κάνω? Σκοτάδι, άσχημη μυρωδιά, στρώματα από άχυρο, τοίχοι από λάσπη και κακά αγελάδων.…
Στο τέλος, αποφάσισα να αγοράσω μερικά βραχιόλια… το εντυπωσιακό? Ασχέτως από ποιόν πάγκο θα ψωνίσεις, αποφασίζουν όλοι μαζί (και από τους διπλανούς πάγκους) σε τι τιμή θα πουλήσουν… Και επίσης, τα χρήματα δεν θα τα καρπωθεί μόνος του αυτός που έχει τον πάγκο απ’ όπου ψώνισες, αλλά θα τα μοιραστεί όλο το χωριό. Αυτό θα πεί συλλογικότητα.
Δεν θα ξεχάσω φεύγοντας που όρμηξαν επάνω μου μια χούφτα παιδάκια και με αγκάλιαζαν… κοιτούσαν διερευνητικά την διαφορετική επιδερμίδα μου, ψηλαφούσαν το παντελόνι μου, το τόσο αλλιώτικο αυτό ρούχο σε σχέση με αυτά που έχουν συνηθίσει να βλέπουν και να φοράνε … τραβούσαν με περιέργεια και θαυμασμό κάτι ευτελούς αξίας βραχιολάκια που είχα στο χέρι μου και όταν τους τα έδωσα, χοροπηδούσαν με φοβερό ενθουσιασμό.
Το Μασάϊ Μάρα μας πρόσφερε απλόχερα εικόνες και συγκινήσεις. Ήμαστε πανέτοιμοι για τον επόμενο σταθμό του ταξιδιού…
Εγερτήριο πριν καλά-καλά ξημερώσει και αναχώρηση για τον επόμενο σταθμό μας, τη Λίμνη Νακούρου.
Για να είμαι απολύτως ειλικρινής δεν είχα και μεγάλες προσδοκίες από τη Λίμνη Νακούρου, ούτε και κανέναν τρελό ενθουσιασμό… (αλλά μην φτάσει στ' αυτιά του husband γιατί σε αυτόν έδειχνα μία σχετική χαρά). Ο λόγος είναι ότι με τις λίμνες ένα θέμα το 'χω… μου προκαλούν κάτι μεταξύ φόβου και μελαγχολίας (“είναι σοβαρό, γιατρέ μου???”). “Μία νύχτα είναι θα περάσει” σκεφτόμουν και παρηγοριόμουν. Εξάλλου πίστευα ότι η 6ωρη διαδρομή από το Μασάϊ Μάρα μέχρι τη Νακούρου μέσα από επαρχιακές πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον. Και πράγματι, δεχτήκαμε έναν καταιγισμό από εικόνες... εικόνες καθημερινότητας διαφορετικές, αλλά τόσο μοναδικές…
Κάπως έτσι καταλήξαμε αρχικά στην πόλη Νακούρου, μία μεγάλη (η 3η μεγαλύτερη της Κένυας)και πολυσύχναστη πόλη χωρίς όμως ιδιαίτερο ενδιαφέρον, και λίγο αργότερα στο Εθνικό Πάρκο που περικλείει την ομώνυμη λίμνη.
Ο καιρός ήταν μελαγχολικός και συννεφιασμένος (γεγονός που δεν βοήθησε να ξεπεράσω το θέμα μου με τις λίμνες), ωστόσο το αξιοθαύμαστο είναι πώς μπαίνοντας στο Πάρκο, παρά τις αρχικές μου επιφυλάξεις, ενθουσιάστηκα πραγματικά. Κι αυτό γιατί η βλάστηση ήταν οργιώδης… πυκνό δάσος με πανύψηλα δέντρα… ένα τοπίο εντελώς διαφορετικό από τη σαβάνα και για να πώ την αλήθεια, σε κάποια σημεία η βλάστηση ήταν τόσο οργιαστική που μου θύμιζε περισσότερο ζούγκλα παρά αυτό που είχα στο μυαλό μου για Αφρική… πήραμε το δρόμο που οδηγούσε στο lodge, έχοντας δεξιά μας τη λίμνη και αριστερά μας πυκνό δάσος. Το παράξενο ήταν ότι η λίμνη ολόγυρά της είχε τεράστια αμμουδιά λες και έβλεπες θάλασσα… αλλά και η έντονη μυρωδιά του αλατιού που ανέδιδε, επίσης συνέβαλε στο να νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε θάλασσα. Κάποια στιγμή ο δρόμος άρχισε να ανηφορίζει για να καταλήξει τελικά στην κορυφή ενός λόφου… εκεί βρισκόταν το lodge… με θέα το Πάρκο και τη λίμνη. Κρίμα που ο καιρός είναι μουντός!
Είχε φτάσει πια 14.00 και μετά από τόσες ώρες στο δρόμο, αναζητήσαμε το εστιατόριο για να πάρουμε δυνάμεις και να αντέξουμε στο απογευματινό gamedrive.
Το ραντεβού για το απογευματινό gamedrive, ως συνήθως, στις 16.00. Περιπλανηθήκαμε για πολύ ώρα μέσα στο δάσος… είδαμε μαϊμούδες να κρεμιούνται από κλαδί σε κλαδί στα πανύψηλα δέντρα, είδαμε βουβάλια, ζέβρες, αντιλόπες, καμηλοπαρδάλεις, ελέφαντες και καταλήξαμε στην όχθη της λίμνης για να θαυμάσουμε τα χιλιάδες ροζ φλαμίνγκος που ζουν εκεί. Το θέαμα ήταν πράγματι πολύ εντυπωσιακό… σχεδόν μέχρι εκεί που έφτανε το μάτι σου έβλεπες ροζ… η επιφάνεια της λίμνης αντί για μπλε ήταν ροζ…
Η επιστροφή προς το lodge μας επεφύλασσε 2-3 εκπλήξεις… (1) είδαμε λιοντάρι σε απόσταση αναπνοής… ξαπλωμένο σε ένα κλαδί πάνω στο οποίο κλαδί σχεδόν ακούμπησε η ανοιχτή οροφή του βαν και από την οποία οροφή είχαμε έξω ανέμελα τα κεφάλια μας (2) μας έκλεισε το δρόμο μια ολόκληρη οικογένεια λιονταριών… O Oliver περίμενε υπομονετικά να περάσουν με τη φυσικότητα που εμείς θα περιμέναμε ένα κοπάδι κατσίκες να περάσει για να συνεχίσουμε το δρόμο μας (3) είδαμε επιτέλους λεοπάρδαλη! Δηλαδή το μοναδικό ζώο του Big 5 που δεν είχαμε δεί. Ψέματα δεν θα πώ… την είδαμε με κυάλια… τόσο μακρυά ήταν… αλλά έτσι για την ιστορία ρε αδερφέ, συμπληρώθηκε η 5άδα του Big 5, που τόσο βαριά το έφεραν οι άντρες του βαν να μην την έχουμε δει σε απαρτία.
Μ' αυτά και μ' αυτά νύχτωσε και γυρίσαμε στο lodge… τυλιγμένοι με αντιανεμικά και ζεστό καφέ αράξαμε γύρω από την φωτιά που είχαν ανάψει στην αυλή με συνοδεία τα κροταλίσματα βατραχιών…
Στο lodge μας στο Πάρκο Νακούρου, το βράδυ που αράζαμε τυλιγμένοι με αντιανεμικά και πίνοντας ζεστό καφέ γύρω από τη φωτιά, γνωρίσαμε ένα ζευγάρι Αμερικανών.
Στην κουβέντα που πιάσαμε μαζί τους, μας είπαν ότι βρίσκονταν στην Κένυα με την Εκκλησία τους, την Εκκλησία των Μεθοδιστών, στα πλαίσια φιλανθρωπικής δράσης.
Τότε μου δόθηκε και η ευκαιρία να συζητήσω μαζί τους κάτι που μου είχε προξενήσει μεγάλη εντύπωση αν και μόλις 3 μέρες στην Κένυα… Είχα παρατηρήσει ότι έπαιζε, κατά κάποιον τρόπο, “εκμετάλλευση” της φτώχιας και της ορφάνιας στην Κένυα… έβλεπα όλο φυλλάδια (στα καταλύματα, σε μαγαζιά κ.λ.π.) που διαφήμιζαν “visits and donations” σε ορφανοτροφεία, ιδρύματα παιδιών με aids, και σχολεία… ναι μεν, κατανοώ πώς η οικονομική ενίσχυση είναι σημαντική, αλλά ο τρόπος που προβαλλόταν όλο αυτό, προσωπικά μου προκάλεσε αμηχανία…. Ειδικά όταν σε κάποια φυλλάδια έβλεπες φωτογραφίες παιδιών και κάτω από κάθε φωτογραφία το όνομα του παιδιού, προκειμένου ο κάθε ενδιαφερόμενος να διαλέξει ποιό παιδάκι θέλει να ενισχύσει, λες και επρόκειτο για διαγωνισμό, ε αυτό μου έκανε κάπως …
Το ζευγάρι, λοιπόν, των Αμερικανών μου επιβεβαίωσε ότι ναι μεν οι ανάγκες είναι τεράστιες, η φτώχια και η ορφάνια ανοιχτές πληγές για τη χώρα, αλλά η διαφθορά είναι τόσο μεγάλη, που ακόμα κι αν θέλεις να προσφέρεις, η βοήθειά σου σπάνια φτάνει στον τελικό αποδέκτη. “Και δηλαδή τι προτείνετε? Να μην προσφέρουμε βοήθεια?” ρώτησα με πραγματικό ενδιαφέρον. “Όχι βέβαια… αλλιώς ούτε κι εμείς θα βρισκόμασταν εδώ… απλά απαιτείται πολύ έρευνα από πριν και μεγάλη προσοχή”.
Την άλλη μέρα ξυπνήσαμε πάλι αξημέρωτα μιας και το ταξίδι προβλεπόταν ατελείωτο… Νακούρου-Ναϊρόμπι: 3 ώρες και Ναϊρόμπι-Αμποσέλι: 4 ώρες, βάλε και τις στάσεις, βάλε και το ότι στα Πάρκα η διαδρομή είναι σε κατσικόδρομους…
Χωρίς να έχει φύγει από το μυαλό μου η συζήτηση της προηγούμενης βραδιάς, ρώτησα τον οδηγό μας τον Oliver πώς έχουν τα πράγματα σε σχέση με την φιλανθρωπική δράση ξένων προς την Κένυα. Ο Oliver με αρκετό δισταγμό, η αλήθεια είναι, με ρώτησε “Tι θα θέλατε να μάθετε ακριβώς?” “Αν θέλουμε να προσφέρουμε κάτι, υπάρχει τίποτα που πρέπει να προσέξουμε, κάτι που πρέπει να γνωρίζουμε?” “Το καλύτερο θα ήταν να μην δώσετε χρήματα! Καλύτερα να αγοράσετε πράγματα που έχουν ανάγκη τα παιδιά και να τους τα πάτε οι ίδιοι… έτσι θα είστε σίγουροι ότι θα καταλήξουν στα σωστά χέρια…”.
Οπότε, αν βρεθείτε στην Κένυα (φαντάζομαι και σε άλλες χώρες της Αφρικής) και θελήσετε να συνδράμετε οικονομικά κάποιο ίδρυμα, γιατί πραγματικά οι ανάγκες είναι τεράστιες, το καλύτερο θα ήταν να ΜΗΝ δώσετε χρήματα αλλά να αγοράσετε χρήσιμα πράγματα και να τα πάτε οι ίδιοι.
Μετά από αυτό το διάλογο που είχαμε με τον Oliver ήταν σα να γκρεμίστηκε ένα τοίχος επιφυλακτικότητας που είχε απέναντί μας… Ευγενής και χαμογελαστός ήταν από την αρχή ναι, αλλά ταυτόχρονα τόσο τυπικός και απροσπέλαστος…
Και ξαφνικά μετά από αυτή την κουβέντα, και κατά τη διάρκεια του πολύωρου ταξιδιού, μας αποκαλύφθηκε ένας άνθρωπος περήφανος, μορφωμένος, καλλιεργημένος, αξιοπρεπής αλλά βαθιά πληγωμένος από την ίδια του την πατρίδα…. μας μίλησε για τις καταστάσεις που βιώνουν οι Κενυάτες…
Μας είπε ότι η διαφθορά είναι τόσο ριζωμένη στην Κένυα που κανένας πια δεν έχει εμπιστοσύνη στο κράτος, κανένας δεν περιμένει τίποτα από τους κυβερνώντες, οι άνθρωποι νιώθουν ανασφάλεια, απαισιοδοξία, παλεύουν καθημερινά να επιβιώσουν, οι μισοί γιατί είναι άνεργοι (ναι, το ποσοστό ανεργίας φθάνει σχεδόν 50%) και οι άλλοι μισοί γιατί πασχίζουν με αστείους μισθούς να αγοράσουν έστω τα βασικά είδη (και επιβεβαιώνω, επειδή πήγα σε σούπερ μάρκετ, ότι οι τιμές στα σούπερ μάρκετς είναι στα ύψη!!!!). Μας εξήγησε ότι η πολύ υψηλή εγκληματικότητα είναι συνέπεια της φτώχιας αλλά και του θυμού. Δεν κλέβουν από αυτούς που ΕΧΟΥΝ πλούτο, αλλά από όσους ΝΟΜΙΖΟΥΝ πως έχουν πλούτο... Και όταν πρόκειται για τουρίστες, θεωρούν πώς όλοι οι τουρίστες είναι πλούσιοι ανεξαιρέτως!
Μας μίλησε με θαυμασμό για τον Jomo Kenyatta, τον άνθρωπο που οδήγησε την Κένυα στην ανεξαρτησία της από τους Άγγλους, και μας είπε ότι όλοι οι επόμενοι ηγέτες ήταν και είναι βουτηγμένοι στην διαφθορά και την απληστία.
Ειδικά την χρονική περίοδο που διανύουμε, πόσο πολύ “ένιωθα” αυτά που έλεγε! Πόσο πολύ “αναγνώριζα” την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε κι εμείς σε αυτά που περιέγραφε!
Μας είπε ακόμα πώς ο ίδιος είναι από τα ιδρυτικά στελέχη του σωματείου των οδηγών τουριστικών πρακτορείων που δημιουργήθηκε πρόσφατα με σκοπό την διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.
Γενικά μιλούσε με ένα πάθος που σε ξεσήκωνε. “Διεκδίκηση! Αντίσταση! Έχει έρθει η ώρα να αντιδράσουμε πια εδώ στην Κένυα! Νομίζω ότι έχει φτάσει η κατάλληλη στιγμή να αντιδράσετε κι εσείς στην Ελλάδα”.
Δεν θα μου φανεί καθόλου παράξενο αν τον δω κάποια στιγμή στις ειδήσεις να πρωτοστατεί σε κάποιο κίνημα κατά των κυβερνώντων!
Ίσως να μην είναι τυχαίο ότι ο Oliver ανήκει στην κατεξοχήν επαναστατική φυλή της Κένυας, τους Κικούγιου! Κικούγιου ήταν άλλωστε και ο Jomo Kenyatta, Κικούγιου ήταν και οι Μάο-Μάο που “έδιωξαν” τους λευκούς εποίκους!
Ελπίζω να μην σας κούρασα... για μένα, όμως, η μέρα αυτή, λόγω της συζήτησης με τον Oliver, ήταν από τις καλύτερες στιγμές του ταξιδιού, και δεν θα ήθελα να την παραλείψω στην ιστορία!
Με την ενδιαφέρουσα αυτή κουβέντα που είχαμε με τον Oliver ούτε που καταλάβαμε πώς πέρασαν οι 4 ώρες από τη Νακούρου ως το Ναϊρόμπι. Βέβαια, είχαμε τουλάχιστον άλλες τόσες ώρες από Ναϊρόμπι μέχρι τον τελικό μας προορισμό, το Αμποσέλι.
Μπαίνοντας στην πρωτεύουσα, αντικρύσαμε τελείως διαφορετικές εικόνες από την πρώτη μέρα που φτάσαμε στην Κένυα…. Τότε ήταν ξημερώματα Κυριακής και ο μόνος κόσμος που κυκλοφορούσε ήταν κάποιοι μεθυσμένοι που είχαν ξεμείνει από την βραδινή διασκέδαση του Σαββάτου, ενώ τώρα ήταν Τετάρτη μεσημέρι και η πόλη έσφυζε από ζωή: μποτιλιάρισμα στους δρόμους, πολύς κόσμος να κυκλοφορεί, μεγάλες παρέες φοιτητών να ανταλλάζουν πειράγματα έξω από την πανεπιστημιούπολη…
Μία στάση ήταν απαραίτητη τόσο για τον Oliver όσο και για μας μετά από τόσες ώρες στο αυτοκίνητο…. Σταματήσαμε σε ένα εμπορικό κέντρο… Κάνει ο Oliver να κατέβει, πάμε κι εμείς να ακολουθήσουμε… “εμ, πάω τουαλέτα, εσείς περιμένετε εδώ κι όταν γυρίσω, πάτε εσείς… καλύτερα να μην αφήσουμε μόνο το αυτοκίνητο με τα πράγματα μέσα”… Ε βέβαια, να μην ξεχνιόμαστε! Έχουμε επιστρέψει στην πρωτεύουσα! Κι όλ’ αυτά, μέρα μεσημέρι στο υπαίθριο παρκινγκ του εμπορικού κέντρου που ήταν γεμάτο από κόσμο και το φρουρούσαν και ένοπλοι σεκιουριτάδες!
Μόλις ο Oliver επέστρεψε, πήγαμε με τη σειρά μας στο εμπορικό κέντρο. Πρώτα μπήκαμε στο σούπερ μάρκετ… οι τιμές ήταν σοκ … επίπεδα τιμών Αθήνας (ενώ οι μισθοί στην Κένυα είναι το ½ ή και 1/3 των ελληνικών), αγοράσαμε αυτά που θέλαμε και μετά στάση στην αλυσίδα Dormans Coffee για ένα γρήγορο καφεδάκι στα όρθια (άλλο σοκ εκεί με τις τιμές του καφέ) χαζεύοντας τον κόσμο: κουστουμαρισμένα στελέχη επιχειρήσεων με τα laptop στο τραπέζι, καλοβαλμένες και περιποιημένες πλούσιες κυρίες μετά τα ψώνια τους… ε βέβαια, ποιοι θα ήταν με αυτές τις τιμές?
Εδώ να πώ ότι ο κενυάτικος καφές είναι ιδιαιτέρως φημισμένος και οι 2 πιο γνωστές αλυσίδες είναι η Dormans http://www.dorman.co.ke/index.php και η Java House http://www.thejavahouse.com/ όπου μπορείς είτε να απολαύσεις επί τόπου το καφεδάκι σου είτε να αγοράσεις συσκευασμένο, μιας και οι 2 αλυσίδες συσκευάζουν καφέ με την επωνυμία τους. Βέβαια, για ακόμα πιο φθηνά μπορείς να τον αγοράσεις από το σούπερ μάρκετ.
Κάποτε, επιβιβαστήκαμε επιτέλους στο αυτοκίνητο για να συνεχίσουμε το ταξίδι μας… εννοείται ότι κάναμε κι άλλες στάσεις… Μία σε ένα χωριό στη μέση του πουθενά που δεν σταματούσαν ποτέ τουρίστες, για να αγοράσουμε κάρτα τηλεφώνου (safaricom) … τρομερή εμπειρία… τις κάρτες τις πουλούσε ένα μαγαζί τύπου προποτζίδικο, πήγαμε στο μαγαζί (η υπάλληλος από την μέσα μεριά του γκισέ, εμείς από την έξω μεριά πάνω στο δρόμο), έσπευσαν δίπλα μας οι μισοί κάτοικοι του χωριού να δούν ποιοι ήταν οι νεόφερτοι, … από τη βαβούρα και το σούσουρο δεν μπορούσαμε να συνεννοηθούμε με την υπάλληλο, και μόνο κάποια στιγμή που ήρθε ο Oliver (μανία κι αυτό το παληκάρι να μην αφήνει το αυτοκίνητο μόνο του) να δει γιατί αργούμε, βγάλαμε άκρη! Άλλη μία στάση που κάναμε ήταν σε ένα παρακμιακό βενζινάδικο-ταβέρνα για να φάει ο Oliver… άλλη εμπειρία… εμείς οι 2 μόνοι τουρίστες ανάμεσα σε οδηγούς φορτηγών που σταματούσαν να ξαποστάσουν.
Με τα πολλά, κάποια στιγμή βγήκαμε από τον μεγάλο εθνικό δρόμο και πήραμε έναν επαρχιακό, κακοτράχαλο γεμάτο λακούβες… πλησιάζαμε στο Αμποσέλι και το τοπίο άρχιζε να αλλάζει… πιο πολύ μου θύμιζε έρημο… πολύ χώμα στο χρώμα της πάπρικας, το χαρακτηριστικό ξεθωριασμένο χρώμα που έχει ο ήλιος το απομεσήμερο στην έρημο, να τρέχουμε με το βανάκι και να σηκώνουμε σύννεφα σκόνης…. Και κάποια στιγμή, έχοντας πια μπεί στο Πάρκο, αυτή η τόσο γνώριμη εικόνα από τις φωτογραφίες… ο επιβλητικός όγκος του Κιλιμάντζαρο με ένα σύννεφο περασμένο σα δαχτυλίδι στην κορυφή!
Απόγευμα μπήκαμε στο Πάρκο και μέχρι να φτάσουμε στο lodge είχε πια νυχτώσει… Συνειδητοποίησα, για άλλη μια φορά, πόσο διαφορετικό είναι το αφρικάνικο ηλιοβασίλεμα: με το που δύει ο ήλιος, μετά από λίγο έχει πια νυχτώσει …
Για πρώτη φορά στην Κένυα, πετάμε αντιανεμικά και ζακέτες και μένουμε με κοντομάνικα… Επιτέλους! Ένα βράδυ χωρίς ψύχρα, χωρίς απειλή βροχής! Ωραία που είναι στο Αμποσέλι!
Η επόμενη μέρα κύλησε με πρωινό και απογευματινό game drive υπό τη σκιά του επιβλητικού Κιλιμάντζαρο…
Ανάμεσα στα game drives πήγαμε στο σχολείο κάποιων χωριών Μασάϊ.
Πετύχαμε τα παιδάκια του παιδικού σταθμού στο διάλειμμα, έπαιζαν και κυλιόντουσαν στα χώματα με αποτέλεσμα να είναι κάτασπρα… Ήταν πανευτυχή παρά τις σοβαρές ελλείψεις του σχολείου… Μόλις μας είδαν μας υποδέχτηκαν με αγκαλιές και πλατιά χαμόγελα, μετά μας τραγούδησαν παιδικά τραγουδάκια και όταν φεύγαμε μας έστελναν φαφούτικα φιλάκια.
Στο Γυμνάσιο, τα παιδιά ήταν σοβαρά και επιφυλακτικά, μας παρατηρούσαν από απόσταση… Κι εκεί σοβαρές ελλείψεις… έπαιζαν ποδόσφαιρο χωρίς μπάλα!!! Ωστόσο, όλοι φόραγαν στολή! Ο διευθυντής μας έβαλε στο γραφείο του, μας μίλησε λίγο για τη δουλειά που γίνεται και μας είπε ότι τα σχολεία των Μασάϊ δεν χρηματοδοτούνται από το κράτος. Γνωρίσαμε δασκάλες που έχουν αφήσει τα σπίτια τους και μένουν στον καταυλισμό δίπλα από το σχολείο… δεν έχουν κάνει δική τους οικογένεια γιατί έχουν αφιερωθεί στην εκπαίδευση αυτών των παιδιών που όπως χαρακτηριστικά μας είπαν, η κυβέρνηση τα θεωρεί παιδιά ενός κατώτερου Θεού.
Πώς να γυρίσεις μετά στο άνετο και όμορφο lodge σου χωρίς να νιώθεις ευγνωμοσύνη για τα όσα έχεις, ανάμεικτη με ενοχές?
Στο Αμποσέλι έχεις 2 σπάνιες ευκαιρίες (1)να βγεις από το αυτοκίνητο και να περπατήσεις σε ένα συγκεκριμένο σημείο του Πάρκου (δεν επιτρέπεται αλλού αυτό για ευνόητους λόγους) και (2)να πίνεις τον καφέ σου στο lodge ενώ από κάτω κόβουν βόλτες διάφορα ζώα (ελέφαντες, ζέβρες, ύαινες, καμηλοπαρδάλεις)...
Όλα τα ωραία έχουν ένα τέλος.... Έτσι, μετά από 5 μέρες περιπλάνησης, χαμένοι στα Πάρκα της Κένυας, το σαφάρι έφτασε στο τέλος του... Όχι όμως και το ταξίδι στην Κένυα... ευτυχώς.... αφού μας περίμενε η ακτογραμμή της χώρας για 2-3 μέρες χαλάρωσης ..
Όταν πρόκειται για διαμονή σε παραλία στην Κένυα, ο περισσότερος κόσμος καταλήγει στην Μομπάσα... εμένα όμως, αν και ως πόλη μου φαινόταν ενδιαφέρουσα (και είναι πράγματι), οι φωτος από την παραλία της δεν μου άρεσαν ιδιαίτερα.... αντίθετα με γοήτευσε μία παραλία, περίπου 40 χιλιόμετρα έξω από την Μομπάσα, η Diani Beach...
Με τελικό προορισμό, λοιπόν, την παραλία αυτή, βρεθήκαμε στο αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι για την εσωτερική μας πτήση Ναϊρόμπι-Μομπάσα.... Αποχαιρετήσαμε τον Oliver, κάναμε το check in και γρήγορα βρεθήκαμε στο αεροπλάνο της Kenya Airways (The Pride of Africa, όπως είναι και το σλόγκαν!).
Οι συνταξιδιώτες μας κυρίως ντόπιοι και ελάχιστοι τουρίστες, μιας και ο Ιούνιος είναι low season και μάλιστα πολλά ξενοδοχεία στα παραλιακά θέρετρα δεν είναι καν ανοιχτά!
Η πτήση μόλις 1 ώρα... Έτσι, μέχρι να φάμε τα φυστίκια που μας πρόσφεραν ( ναι ναι, φυστίκια!) ξεκίνησε κιόλας η προσγείωση... Αυτό που αντίκρυσα από ψηλά με μάγεψε... γιατί? Ατελείωτες καταπράσινες εκτάσεις.... Πολύ πλούσια βλάστηση, ένα ανάγλυφο ποτάμι να διασχίζει όλο αυτό το δάσος και πιο πέρα ο Ινδικός ωκεανός, όλα λουσμένα από τον δυνατό μεσημεριανό ήλιο!
Πόσο διαφορετικό κλίμα, πόσο διαφορετικές εικόνες σε αυτή την πλευρά της χώρας...
Μετά τα διαδικαστικά, επιβιβαστήκαμε στο βανάκι του ξενοδοχείου και ξενκινήσαμε αμέσως για την Diani Beach.
Να πώ εδώ ότι η Μομπάσα είναι χτισμένη σε ένα μικρό νησάκι που απέχει από τις γύρω περιοχές γύρω στο 10λεπτο με φέρυ .... Το φέρυ είναι καθημερινή ρουτίνα για την πλειοψηφία των ανθρώπων εκεί... για τους ντόπιους που δουλεύουν στο κέντρο της Μομπάσα αλλά μένουν στα χωριά, για όσους θέλουν από το αεροδρόμιο να κατευθυνθούν προς τις παραλίες (όπως εμείς)... Η εικόνα που μου έχει μείνει: Με το που ανοίγουν οι καγκελόπορτες στο λιμάνι, να τρέχουν ορδές Κενυατών με τα ποδηλατά τους να επιβιβαστούν στο φέρυ.... και μετά πάνω στο φέρυ πια, εμείς μέσα σε ένα από τα ελάχιστα αυτοκίνητα, περικυκλωμένοι από τους εκατοντάδες αυτούς επιβάτες να μας "σκανάρουν" με περιέργεια.
Μετά από 10 λεπτά αποβιβαστήκαμε και ξεκίνησε η διαδρομή προς το ξενοδοχείο. Η διαδρομή αυτή μου θύμισε πάρα πολύ την Καραϊβική... Πέραν της ομοιότητας των ανθρώπων φυσιογνωμικά... τα έντονα πολύχρωμα σπίτια τους, η απίστευτα πυκνή βλάστηση με τους πανύψηλους φοίνικες, ο καυτός ήλιος, ακόμα και η μουσική που άκουγα σποραδικά από κάποιο αυτοκίνητο ή σπίτι.... όλα με παρέπεμπαν στην Καραϊβική... αλλά... κατά κάποιον τρόπο είναι μακρυνοί συγγενείς, έτσι δεν είναι?
Κάποια στιγμή, κι ενώ είχε πλέον αρχίσει να νυχτώνει, αφήσαμε τον κεντρικό δρόμο (ο οποίος οδηγεί στην Τανζανία) στρίψαμε στο χωριό Ukunda, και από 'κει ακολουθήσαμε τον επαρχιακό δρόμο που οδηγούσε στα ξενοδοχεία της Diani Beach.... Όταν ο επαρχιακός αυτός δρόμος στένεψε κι η άσφαλτος τελείωσε, σε συνδυασμό με το ότι η κίνηση είχε αραιώσει πλεον επικίνδυνα και είχε νυχτώσει εντελώς, άρχισα να ανησυχώ... "Ρε μπας και είναι μούφα βανάκι του ξενοδοχείου?" έφτιαχνα διάφορα σενάρια στο μυαλό μου... Λίγο πριν η ανησυχία γίνει πανικός, είδαμε -επιτέλους- την ταμπέλα του ξενοδοχείου... Τελικά ήταν απλά το πιο απομακρυσμένο από τα υπόλοιπα ξενοδοχεία της παραλίας και δεν επρόκειτο για απόπειρα απαγωγής μας!
Με τα νεύρα κρόσια, αφού αλλάξαμε 3 φορές δωμάτιο (οι άνθρωποι ήταν εντελώς χυμείο... στο πρώτο που μας έστειλαν είχε μέσα κουβάδες με μπογιές, σκάλες, τα έπιπλα σκεπασμένα με χαρτί, γενικώς γιαπί και μύριζε φρεσκοβαμμένο.... στο δεύτερο είχαν αδειάσει 10 τόνους ambi pur και με έπιασε τάση λιποθυμίας... ) κατευθυνθήκαμε προς την παραλία, μιας και από τη reception μας είχαν πληροφορήσει ότι εκείνη τη βραδυά είχε μπάρμπεκιου στην αμμουδιά και τοπική μουσική και χορό...
Χαλάλι η ταλαιπωρία (πηγαινέλα στα δωμάτια)... αυτό που αντικρύσαμε ήταν ονειρικό! Παραλία όμοια με σεληνιακό τοπίο, πανσέληνος, φωτισμός κυρίως από κεράκια και σε χαμηλό τέμπο η κενυάτικη μουσική...
Μα πόσες εικόνες έχει πια αυτή η χώρα?
Το 2ήμερο που περάσαμε στην Diani Beach περιλάμβανε φυσικά και βόλτα-ξενάγηση στην Μομπάσα...
Η Μομπάσα είναι μία πολύχρωμη, χαρούμενη, ηλιόλουστη πόλη που μοιάζει να έχει συνεχώς καλοκαίρι. Άλλωστε βρίσκεται πάνω στον Ισημερινό. Είναι ένα μωσαϊκό φυλών, πολιτισμών και θρησκειών... Το αραβικό στοιχείο με τους μιναρέδες, τ' ανατολίτικα παζάρια και τις γυναίκες με τους φερετζέδες δένει αρμονικά με τα έντονα χρώματα που αγαπούν οι αφρικανοί να έχουν από τα ρούχα τους μέχρι και τα σπίτια τους ...ενώ σ' όλα αυτά έρχονται να προστεθούν τα κτίρια αποικιοκρατικού ρυθμού και το παραθαλάσσιο πορτογαλικό φρούριο Jesus Fort, κληρονομιά από τους ευρωπαίους κατακτητών.
Είναι μία πόλη με πολύ κίνηση (μιας και είναι η 2η μεγαλύτερη της χώρας) και διαθέτει ένα εξίσου πολυσύχναστο λιμάνι-σταυροδρόμι για όλες τις χώρες της Ανατολικής Αφρικής που δεν διαθέτουν οι ίδιες πρόσβαση στη θάλασσα.
Η Μομπάσα, όπως είπα και προηγουμένως, είναι χτισμένη πάνω σε νησί και το φέρυ είναι καθημερινή ρουτίνα για όλους όσους μένουν ή δουλεύουν εκεί.
Έτσι, βρεθήκαμε για άλλη μια φορά στο φέρυ προκειμένου να προσεγγίσουμε την πρωτεύουσα και να δούμε τα βασικά της αξιοθέατα...
Η πρώτη στάση που κάναμε ήταν στην κεντρική σκεπαστή αγορά... ήταν γεμάτη ντόπιους που αγόραζαν φρούτα, λαχανικά και κρέατα... ξεχωριστές εικόνες... Το συγκλονιστικό της υπόθεσης όμως είναι ότι αυτή η σκεπαστή αγορά κάποτε υπήρξε το σκλαβοπάζαρο της πόλης... Ανατρίχιασα στην ιδέα αλυσοδεμένων ανθρώπων να στοιβάζονται εκεί κατά εκατοντάδες και μετά να φορτώνονται σα ζώα στα πλοία φεύγοντας για πάντα από την πατρίδα τους...
Στη συνέχεια περιπλανηθήκαμε στην παλιά πόλη... Εδώ να πώ ότι αν δεν έχετε ξεναγό, αυτή την βόλτα καλύτερα να την αποφύγετε... Η περιοχή είναι πολύ "άγρια"... Εδώ εμείς παρόλο που συνοδευόμαστε από ντόπια ξεναγό, την γλυκύτατη Μαρία, το επεισόδιο δεν το αποφύγαμε... Πριν μπούμε στην παλιά πόλη, η Μαρία μας ενημέρωσε ότι πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί (δεν συζητάμε ότι λεφτά, γυαλιά, ρολόγια κ.λ.π. μας είχε ήδη πει να τα αφήσουμε στο αυτοκίνητο), τουτέστιν να μην καθυστερούμε για κανένα λόγο, να μην απομακρυνόμαστε από δίπλα της, να μην μιλάμε σε κανέναν, να μην απαντάμε σε κανέναν και επίσης, να είμαστε πολύ προσεκτικοί με τις φωτογραφίες...
Αυτό δε με τις φωτογραφίες στην Κένυα είναι μία πολύ πονεμένη ιστορία... Εξαγριώνονται όταν τους βγάζεις φωτογραφία, με πρώτους και καλύτερους τους Μασάϊ... Φωνάζουν, κάνουν χειρονομίες, κρύβουν το πρόσωπό τους... Η επίσημη δικαιολογία είναι ότι δεν το επιτρέπει η κουλτούρα τους (και καλά η φωτογραφία "φυλακίζει" το πνεύμα τους, όπως υποστήριζαν και οι Ινδιάνοι), ανεπισήμως όμως, με το κατάλληλο tip αλλάζουν διάθεση, φοράνε το καλό τους χαμόγελο και ποζάρουν περιχαρείς. Κλείνει η παρένθεση...
Ενώ περιπλανιόμασταν λοιπόν στα στενά, σχεδόν ανήλιαγα σοκάκια, βλέποντας κατά κύριο λόγο τα αποικοκρατικά κτίρια, είχα την φαεινή ιδέα να βγάλω φωτογραφία ένα τέτοιο κτίριο... έλα όμως που από κάτω περνούσαν κάτι τύποι που έσερναν ένα κάρο και φωτογράφισα και αυτούς... Ο ένας αντέδρασε λες και τον πυροδότησαν με εκρηκτικό μηχανισμό... το βλέμμα του σκοτείνιασε, το πρόσωπό του συσπάστηκε από οργή... παράτησε καταγής το κάρο και βρίζοντας στα σουαχίλι άρχισε να κατευθύνεται προς το μέρος μου... κάνοντας συνεχώς βήματα καταπάνω μου, τελικά με κόλλησε σε έναν τοίχο και άρχισε να φωνάζει ακατάληπτα κάνοντας χειρονομίες και παράλληλα προσπαθούσε να μου ξεκρεμάσει την μηχανή από τον λαιμό... όλα αυτά έγιναν αστραπιαία -πριν ακόμα κι ο ίδιος ο husband συνειδητοποιήσει τι έχει συμβεί- όμως η υποψιασμένη Μαρία, είχε ήδη μπεί στην μέση και μιλώντας του στα σουαχίλι προσπαθούσε να τον καλμάρει... προσπαθούσε να φανεί αποφασιστική αλλά η φωνή της έτρεμε από το άγχος μην τυχόν και βγούμε οι μισοί από 'κει μέσα... Τελικά, με τα πολλά, ο εξαγριωμένος συμβιβάστηκε με το να σβήσω μπροστά του όλες τις φωτογραφίες στις οποίες εμφανιζόταν!
Μετά το συμβάν, κι αφού πήραμε όλοι βαθιές ανάσες για να συνέλθουμε, η Μαρία μας ρώτησε αν αντέχουμε να συνεχίσουμε γιατί επρόκειτο να μπούμε στο πιο δύσκολο κομμάτι της παλιάς πόλης... δηλαδή στα δρομάκια που κυκλοφορούν κλέφτες και ναρκομανείς... μας είπε δε ότι η χρήση ναρκωτικών είναι μεγάλη μάστιγα στην Μομπάσα, τα ποσοστό των ναρκομανών είναι τεράστιο και αυτό σε συνδυασμό με την πολύ υψηλή ανεργία οδηγεί σε επίσης τεράστια ποσοστά εγκληματικότητας... Σε μια κρίση τόλμης ή παραλογισμού (παρά το συμβάν που είχε προηγηθεί) της είπαμε ότι αντέχουμε να συνεχίσουμε... Οι εικόνες βγαλμένες σαν από ταινία... Σπίτια-καταγώγια που έζεχναν... από τις ανοιχτές πόρτες βλέπαμε μέσα ανθρώπους πραγματικά "καμμένους", άλλους με βλέμμα χαμένο, άλλους σωριασμένους σαν τσουβάλια στο πάτωμα... στους δρόμους άλλοι περπατούσαν προσπαθώντας να στηριχτούν στα πόδια τους και άλλοι σπρωχνόντουσαν και μάλωναν μεταξύ τους... όσοι ήταν νηφάλιοι, μας κοιτούσαν σαν αρπακτικά... φοβήθηκα πολύ για την τύχη της μηχανής μου εκείνες τις στιγμές... Βγαίνοντας πια από αυτά τα σκοτεινά και δύσοσμα στενά, ένιωσα απέραντη ανακούφιση... Για πρώτη φορά είδαμε μερικούς άλλους τουρίστες να μας κοιτάνε σαν αγνώστου ταυτότητας (ιπτάμενα?) αντικείμενα, βλέποντας από που ξεφυτρώσαμε... είναι που εκείνοι είχαν επιλέξει να κάνουν περιφερειακά τη βόλτα τους γύρω από την παλιά πόλη κι όχι μπαίνοντας μέσα στα στενά...
Μετά απ' όλα αυτά, η επόμενη και τελευταία στάση στο σήμα-κατατεθέν της πόλης, το φρούριο Jesus Fort, μας φάνηκε επίσκεψη στην disneyland...
Στο Jesus Fort, η καημένη η Μαρία μας κέρασε κιόλας για να ξεπεράσουμε την ένταση της ημέρας...(αυτό πρώτη φορά μου συμβαίνει... ξεναγός και να μας κερνάει αυτή αντί να περιμένει κέρασμα) ... Μας κέρασε τις αγαπημένες λιχουδιές των ντόπιων -μικρών και μεγάλων- ζαχαρωτά από μάνγκο και διάφορα άλλα τροπικά φρούτα καθώς και φρεσκοστυμμένη λεμονάδα με ζάχαρη και αλάτι... Η δροσιστική λεμονάδα ήταν ότι χρειαζόμασταν κάτω από τον καυτό μεσημεριανό ήλιο του Ισημερινού... Και τι γλυκιά κίνηση εκ μέρους της Μαρίας! Πραγματικά μας συγκίνησε...
Τέρμα όμως οι ξεναγήσεις! Αφήνουμε την Μομπάσα για να γυρίσουμε στην ονειρεμένη παραλία μας!
Μου φάνηκαν πολύ λίγες οι 2 μέρες (και ούτε...) στην ονειρική παραλία, την Diani Beach.... ήλιος, θάλασσα, κάτασπρη αμμουδιά, φοίνικες... εικόνες καρτποσταλ... και το σκηνικό να συμπληρώνει η τοπική μουσική, που στη συγκεκριμένη περιοχή της Κένυας, θύμιζε έντονα την μουσική της Καραϊβικής και ειδικότερα reggae...
Μόνη παραφωνία τα beach boys που με το που πας να κολυμπήσεις ή να περπατήσεις κατά μήκος της παραλίας έρχονται και σε περικυκλώνουν για να σου πουλήσουν από βραχιόλια μέχρι εκδρομές... όμως, αν αγοράσεις εκδρομή από τα beach boys για κάποια από τις επόμενες μέρες, κατά 99% ούτε που θα ξαναεμφανιστούν...
Όποιος βρεθεί στην Diani Beach αξίζει να αφιερώσει ένα βράδυ στο "Ali Barbours": http://caverestaurant.com/cave_restaurant.html
Πρόκειται για ένα εστιατόριο που βρίσκεται μέσα σε έναν κοραλιογενή βράχο ηλικίας μεταξύ 120.000-180.000 χρόνων. Κάποτε ήταν υποθαλάσσιος, σήμερα βρίσκεται περίπου 10μ. κάτω από το επίπεδο του εδάφους, και σε κάποια σημεία η οροφή του είναι ανοιχτή προς τον ουρανό με αποτέλεσμα να βλέπεις τα αστέρια...
Με βαριά καρδιά σηκωθήκαμε την τελευταία μέρα πριν καλά-καλά ξημερώσει για ν' αποχαιρετήσουμε την Diani Beach και να κατευθυνθούμε στο αεροδρόμιο της Μομπάσα για την πτήση μας προς Ναϊρόμπι, τον τελευταίο σταθμό του ταξιδιού.
Απ' όσα είχα διαβάσει για Ναϊρόμπι καταλάβαινα ότι δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ίσως θα ήταν προτιμότερο να παραλειφθεί. Ωστόσο, η εμμονή που έχω να επισκέπτομαι πάντα την πρωτεύουσα της κάθε χώρας που πηγαίνω, όσο χάλια κι αν είναι αυτή, με έκαναν να τη συμπεριλάβω και αυτή στο πρόγραμμα έστω και για μερικές ώρες.
Στο αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι μας περίμενε ο ξεναγός του γραφείου που μας οργάνωσε και το σαφάρι για μία 3ωρη ξενάγηση και βόλτα στην πόλη.
Μετά την πολύχρωμη και χαρούμενη Μομπάσα, το Ναϊρόμπι μας φάνηκε μουντό και γκρίζο, κι ας το αποκαλούν οι ντόπιοι και "Πόλη του Ήλιου".
Το αξιοσημείωτο είναι ότι μέχρι το 1899 δεν υπήρχε καν Ναϊρόμπι... ήταν απέραντη φύση στην μέση του πουθενά...
Την ύπαρξή του την οφείλει στη σιδηροδρομική γραμμή που ένωσε την Μομπάσα με το σημερινό Κισούμου.
Πιο συγκεκριμένα, όταν κατασκευαζόταν η σιδηροδρομική αυτή γραμμή,
γνωστή και ως "The Lunatic Line" (την αποκαλούσαν έτσι κάποιοι Άγγλοι πολιτικοί θεωρώντας τρελό το κόστος που απαιτείτο για μία διαδρομή στο πουθενά), έφτιαξαν και ένα camp στο σημερινό Ναϊρόμπι προκειμένου να κοιμούνται οι εργάτες και να προστατεύονται από τα άγρια ζώα κατά τη διάρκεια της νύχτας (ήδη είχαν φαγωθεί πολλοί εργάτες από λιοντάρια στο Tsavo).
Είδαμε τα υποτιθέμενα highlights της πρωτεύουσας: την City Square όπου δεσπόζει το άγαλμα του Jomo Kenyatta, τα Κυβερνητικά Κτίρια, το Συνεδριακό Κέντρο, τον Σιδηροδρομικό Σταθμό, περάσαμε από την Πανεπιστημιούπολη, περπατήσαμε στις αγορές... μία που απευθύνεται στους τουρίστες και μία λαχαναγορά-κρεαταγορά που απευθύνεται σε ντόπιους... εννοείται ότι ο ξεναγός δεν μας άφηνε να κουνήσουμε ρούπι από δίπλα του, έσπευδε αμέσως κάθε φορά που μας πλησίαζε κάποιος, ήταν εν ολίγοις ραντάρ σε ετοιμότητα να προλάβει καταστάσεις...
Μετά απ' όλα αυτά και είχαμε ακόμα 1,5 ώρα στη διάθεσή μας... Ρώτησα αν είναι φρόνιμο, εφόσον είχαμε τη συνοδεία του ξεναγού, να πάμε στην Kibera, την τεράστια παραγκούπολη (τη 2η μεγαλύτερη της υποσαχάριας Αφρικής μετά το Soweto της Νότιας Αφρικής) όπου ζει το 1/3 του πληθυσμού του Ναϊρόμπι... είχα δεί εικόνες σε ντοκυμαντερ και φαινόταν πολύ δυνατή εμπειρία http://www.google.gr/search?q=kibera+slum&hl=el&biw=1920&bih=899&prmd=ivns&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=b3IdTuvxN4P4sgac8ZGyDQ&ved=0CC8QsAQ...
Η απάντηση του ξεναγού "Ούτε εγώ που είμαι Κενυάτης δεν μπαίνω εκεί μέσα" δεν σήκωνε περιατέρω συζητήσεις και διαπραγματεύσεις... ήδη είχαμε 2 επεισόδια σε πολύ πιο ασφαλείς περιοχές της χώρας...
Ωστόσο, κάπως έπρεπε να σκοτώσουμε την ώρα μας... έτσι, χωρίς να τρελαίνομαι κιόλας, πήγαμε στο σπίτι -μουσείο πλέον- της Karen Blixen, της γνωστής τύπισσας που ενσάρκωνε η Meryl Streep στο "Out of Africa"... Οι απόψεις για την Karen Blixen διιστανται... Άλλοι κενυάτες θεωρούν ότι δεν έχει κάνει τίποτα ιδιαίτερο για να είναι τόσο διάσημη, άλλοι υποστηρίζουν ότι προσέφερε πολλά: ότι ήταν η μόνη λευκή που παρείχε ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης στο προσωπικό της, ήταν εναντίον της αγγλικής κυριαρχίας και υποστήριζε την ανεξαρτησία της χώρας, όταν εγκατέλειψε τη χώρα χάρισε απεριόριστες εκτάσεις γης στο προσωπικό της κ.ό.κ.... Δεν ξέρω αν πρόσφερε, όντως, τόσα πολλά, πάντως έχουν δώσει το όνομά της σε κολλέγιο, σε δρόμους και πολλά άλλα.
Η επίσκεψη στο σπίτι της, τελικά, δεν ήταν τόσο άσχημη με την λογική ότι είδαμε από μέσα πώς ήταν ένα αποικιακό σπίτι του προηγούμενου αιώνα στην Κένυα.
Η περιοχή, βεβαίως, όπου βρίσκεται το σπίτι-μουσείο της Blixen είναι σήμερα η πλέον ακριβή περιοχή του Ναϊρόμπι με απίστευτες βίλες, η κάθε μία από αυτές περιβάλεται όχι από έναν απλό κήπο αλλά από ολοκληρο δάσος... και φυσικά περιμετρικά της κάθε βίλας ηλεκτροφόρα καλώδια και πολλοί ένοπλοι φρουροί...
Βγαίνοντας από την ακριβή και καλά φρουρούμενη περιοχή, πέσαμε και σε μία συμπλοκή... Κάποιος είχε προσπαθήσει να βουτήξει κάτι και είχαν σπεύσει όλοι οι περαστικοί και τον λυντσάριζαν κανονικά υπό την απαθή ματιά ενός ατυνομικού...Του είχαν σκίσει τα ρούχα, δεν τον άφηναν να σηκωθεί από την άσφαλτο και ο αστυνόμος αμέτοχος... "Έτσι είναι οι Κενυάτες" μας είπε ο ξεναγός "περήφανοι και δεν σηκώνουν την αδικία... μόλις κάποιος φωνάξει "βοήθεια" τρέχουν όλοι να βοηθήσουν"...
Η ξενάγηση τελείωσε και κατευθυνθήκαμε προς το ξενοδοχείο που είχαμε κλείσει για μερικές ώρες μέχρι την πτήση μας. Το ξενοδοχείο βρισκόταν σε απόσταση αναπνοής από την Πρεσβεία του Ισραήλ και γι' αυτό το λόγο η όλη περιοχή ήταν σαν να βρισκόταν σε εμπόλεμη ζώνη... Μπλόκα, ένοπλοι αστυνομικοί, έλεγχος των διερχομένων οχημάτων κ.λ.π. Για να μπούμε δε στο lobby του ξενοδοχείου, έπρεπε να περάσουμε 2 πόρτες ασφαλείας (παρόλο που φρουρούνταν κιόλας από σεκιουριτάδες) και μετά από το lobby για να πάμε στο δωμάτιο, έπρεπε πάλι να χτυπήσουμε την κάρτα μας σε άλλες 2 εσωτερικές πόρτες... μιλάμε για δρακόντεια μέτρα ασφαλείας... Ωστόσο, αυτό ήταν και θετικό γιατί έτσι μπορέσαμε, λίγο αργότερα, να περπατήσουμε λίγο στα γύρω τετράγωνα από το ξενοδοχείο χωρίς όμως να απομακρυνθούμε πολύ, μετά και από παραίνεση του receptionist. Δεν έχω ξαναπερπατήσει ποτέ στη ζωή μου τόσο λίγο σε πρωτεύουσα ξένης χώρας... εγώ που οργώνω τις πόλεις στο περπάτημα... "Αφού το περπάτημα είναι απαγορευτικό, ας κάτσουμε κάπου να περάσει η ώρα" συμφωνήσαμε... Βρήκαμε μπροστά μας το Fairview Hotel http://www.fairviewkenya.com/ και αποφασίσαμε να πιούμε έναν καφέ... Ο καφές σερβίρεται στον κήπο που πραγματικά ήταν μία όαση μέσα στην γκριζίλα της πόλης... πολύ πράσινο, δέντρα, καταρρακτάκια... οι θαμώνες ήταν περισσότερο ντόπιοι επιχειρηματίες που έκλειναν δουλειές παρά τουρίστες... οι πλούσιοι ντόπιοι, απ' ότι κατάλαβα, ζούν σαν αποστειρωμένοι... ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα στις βίλες τους, ένοπλοι φρουροί να τους προστατεύουν, λιμουζίνες με οδηγούς να τους πηγαινοφέρνουν στα γραφεία τους και στα κυριλέ ξενοδοχεία που συχνάζουν για διασκέδαση ή για να κλείσουν δουλειές... Μου ήρθαν αστραπιαία στο μυαλό τα χωριά των Μασάϊ... Είμαι ακόμα στην ίδια χώρα???
Mετά από το εγερτήριο στις 04.30 το πρωί και τόσες ώρες στο πόδι (με ταξίδι, πτήση, ξενάγηση) η εξάντληση και η πείνα έκαναν την εμφάνισή τους (και πολύ άργησαν)... και φυσικά όταν βρίσκεσαι στο Ναϊρόμπι, δεν μπορείς να πας για φαγητό αλλού παρά στο διάσημο Carnivore http://www.tamarind.co.ke/carnivore/... Εκεί έχεις την ευκαιρία να δοκιμάσεις nyama choma δηλαδή ψητό κρέας μέχρι τελικής πτώσεως... Αρχικά σου φέρνουν έναν μεγάλο δίσκο με σαλάτες και σάλτσες και μετά έρχονται συνεχώς σερβιτόροι με σούβλες στο τραπέζι και σε βομβαρδίζουν συνεχώς... να τα κοτόπουλα, να τα χοιρινά, να η στρουθοκάμηλος, να η καμήλα, να ο κροκόδειλος (μπλιάξξξξξξξξξξ)... δεν σταματάνε να έρχονται αν δεν κατεβάσεις το σημαιάκι που υπάρχει στο τραπέζι σου! Το μενού είναι φιξ και περιλαμβάνει και σούπα στην αρχή καθώς και επιδόρπιο στο τέλος....
Το μαγαζί έχει πολλούς τουρίστες αλλά και ντόπιους, κατά κύριο λόγο επιχειρηματίες που δεξιώνονται τους ξένους συνεργάτες τους. Είδαμε πολλές πολυεθνικές παρέες ανάμεικτες με Κενυάτες, Ινδούς, Ευρωπαίους, Αμερικανούς που έκλειναν δουλειές τρώγωντας. "Η Κένυα είναι ένα απέραντο πεδίο επενδυτικών δραστηριοτήτων αλλά τα οφέλη καρπώνονται οι λίγοι ενώ οι πολλοί πεινάνε" θυμήθηκα τα λόγια του Oliver.
Ακριβώς δίπλα υπάρχει και το bar Simba Saloon και από Τετάρτη μέχρι Παρακευή παίζουν μουσική διάφορα συγκροτήματα... εμείς ήμαστε λίγο άτυχοι γιατί πήγαμε Δευτέρα.
Σκασμένοι από το φαγητό και την μπύρα (Tusker φυσικά, την τιμήσαμε δεόντως σε όλο το ταξίδι) γυρίσαμε στο ξενοδοχείο για να πάρουμε τις βαλίτσες μας και να πάμε στο αεροδρόμιο για την πτήση της επιστροφής προς Ελλάδα.
Μελαγχολία στο βανάκι του ξενοδοχείου που μας μετέφερε στο αεροδρόμιο... όπως πάντα στο τέλος κάθε ταξιδιού... ίσως και λίγο παραπάνω από άλλα ταξίδια... ίσως γιατί ήταν η πρώτη φορά που επισκέφθηκα την (υποσάχαρια) Αφρική... Είχα ακούσει πολλά για το πόσο γοητευτική είναι αυτή η ήπειρος... και είναι πράγματι αν κρίνω από την Κένυα: Πλούσια μέσα στη φτώχια της, περήφανη σαν τους ανθρώπους της, ένα διαμάντι όσο κι αν κάποιοι προσπαθούν να το μετατρέψουν σε χωματερή, φοβερές εναλλαγές τοπίων (από σαβάνα μέχρι χιονισμένα βουνά κι από τροπικά δάση μέχρι κατάλευκες αμμουδιές), φυλές με ήθη και έθιμα τόσο διαφορετικά και μοναδικά, η αίσθηση ελευθερίας που νιώθεις χαμένος στην απεραντοσύνη της σαβάνας...
Λίγο πριν μπώ στο αεροδρόμιο, όμως, η τελευταία εικόνα που μου έρχεται στο μυαλό από τις προηγούμενες 9 μέρες δεν είναι ούτε το σαφάρι, ούτε η εξωτική παραλία, ούτε η πολύχρωμη Μομπάσα... είναι αυτά τα πελώρια μάτια που με κοιτούσαν στον παιδικό σταθμό των Μασάϊ...
Lala salama Kenya!
Μείναμε:
Μασάϊ Μάρα 2: το πιο γνωστό πάρκο, φωτογενές, πανέμορφο, must.
Νακούρου 1: στη λίμνη θα δεις χιλιάδες ροζ φλαμίνγκος και το ομώνυμο πάρκο είναι κάτι μεταξύ δάσους και ζούγκλας.
Αμποσέλι 2: από ζωϊκό πληθυσμό δεν θα δείς κάτι διαφορετικό από τα 2 προηγούμενα, αλλά έχει μοναδική θέα το Κιλομάντζαρο και το τοπίο σου θυμίζει κάτι από έρημο.
Diani Beach 3: Αν θες να βάλεις παραλία στο πρόγραμμα, βάλε διαμονή σε Diani Beach και όχι Μομπάσα, δες φωτος που έχω βάλει και θα καταλάβεις. Ωστόσο, οπωσδήποτε επίσκεψη και στην Μομπάσα.
Nαϊρόμπι μείναμε σκάρτο ένα βράδυ γιατί η πτήση ήταν ξημερώματα στις 03.00... Αν δεν έχεις κόλλημα (όπως εγώ) να βλέπεις την πρωτεύουσα κάθε χώρας που επισκέπτεσαι, μην χάσεις χρόνο εδώ, δεν έχει κάτι ιδιαίτερο...
Αν είχα χρόνο και χρήμα, θα έβαζα και το Πάρκο Τσάβο... το μεγαλύτερο της χώρας, κοντά στην Μομπάσα, καταπράσινο με λίμνες, ποτάμι κ.λ.π., καθώς και κάποια χωριά της φυλής Κικούγιου κοντά στο Mount Kenya (υπάρχει και ομώνυμο Πάρκο).
Αν πήγαινα 2η φορά, θα παρέλειπα το Ναϊρόμπι και θα έβαζα 2-3 μέρες παραπάνω στη Diani Beach.
[2] Το πρακτορείο που χρησιμοποιήσαμε είναι το ΑFRICAN HORIZONS African Safari & Tours | Travel to Africa. .... Άψογο!!!
[3] Όσον αφορά στο κόστος, παίζει ρόλο τι καταλύμματα θα επιλέξεις... camps, lodges? και τι κατηγορία? απλά? lux? Γενικά το σαφάρι είναι ακριβό (γι' αυτό και δεν βάλαμε επιπλέον πάρκο) και για να μειωθεί το κόστος ή πρέπει να κατεβάσεις κατηγορία καταλυμμάτων ή να ζητήσεις βανάκι αντί για τζιπ κ.λ.π.
[4] Από εμβόλια κάναμε για κίτρινο πυρετό (έχουμε και από παλιότερα κάνει ηπατίτιδας που θεωρώ ότι ασχέτως αν ταξιδεύεις δεν είναι κακό να το έχεις κάνει) και πήραμε χάπια για μαλάρια... Εκεί καλό είναι να ψεκάζεσαι με εντομοαπωθητικό.
“Ο άνθρωπος έχει γεννηθεί για να περπατάει ξυπόλητος και όχι για να παγιδεύει τα πόδια του μέσα σε παπούτσια.
Ο άνθρωπος έχει γεννηθεί για να περπατάει, να κυνηγάει και να ψαρεύει και όχι για να είναι όλο το 24ωρο καθιστός σε ένα γραφείο, σε ένα αυτοκίνητο ή σε έναν καναπέ.
Ο άνθρωπος έχει γεννηθεί για να πατάει έδαφος και να αντλεί ενέργεια από τις δονήσεις της γης και όχι για να ζει και να δουλεύει σε κάποιον όροφο πολλά μέτρα πιο ψηλά από το έδαφος.
Ο άνθρωπος έχει γεννηθεί για να βλέπει μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι του και όχι για να περιορίζει την όρασή του μόλις μερικά μέτρα παραπέρα, στον απέναντι τοίχο.”
Για κάποιο περίεργο λόγο όλα αυτά βρίσκουν ξαφνικά το νόημα και τη σημασία τους όταν βρεθείς στην αφρικανική ήπειρο… όταν χαθείς στην απεραντοσύνη της σαβάνας... Είναι μυστήριο αλλά όταν πατήσεις αφρικανικό έδαφος –έστω κι αν είναι η πρώτη φορά στη ζωή σου- είναι σα να επιστρέφεις... σα να γυρίζεις κάπου που πραγματικά ανήκεις…
Ποτέ ταξίδι μου δεν πραγματοποιήθηκε με τόσο συνοπτικές διαδικασίες…
Τετάρτη εγκρίθηκε η (πολυπόθητη) άδεια,
Παρασκευή κλείστηκαν τα εισητήρια με Egypt Air (μονόδρομος η αιγυπτιακή με τόσο δελεαστικές τιμές και βολικό δρομολόγιο) και το κενυάτικο πρακτορείο που θα αναλάμβανε την οργάνωση του σαφάρι (εντάξει, σε πρακτορείο είχα καταλήξει αρκετό καιρό πριν κατόπιν εκτεταμένης έρευνας… αυτή ήταν και η μοναδική προετοιμασία που έκανα μαζί με το εμβόλιο κατά του κίτρινου πυρετού),
Σάββατο μεσημέρι πετάξαμε.
Να σημειώσω εδώ ότι όποιος επιθυμεί να κλείσει πρακτορείο, καλό θα ήταν να επιλέξει κάποιο που να ανήκει στην ΚΑΤΑ (Κenya Association of Travel Agents) γιατί γίνονται πολλές απάτες. Εμείς επιλέξαμε το AFRICAN HORIZONS http://www.africanhorizons.com/ το οποίο αποδείχτηκε άψογο και το συνιστώ ανεπιφύλακτα.
Στη διάρκεια των πτήσεων και της αναμονής στο αεροδρόμιο του Καϊρου έριξα εντατικό διάβασμα να καλύψω τα κενά…
Αφού διάβασα όλο τον οδηγό που αγοράσαμε στο Βενιζέλος (DK EYEWITNESS είναι εξαιρετικός … περιέχει μέχρι και λεπτομέρειες για το πώς μπορείς να ξεχωρίσεις το κάθε ζώο-πουλί-φυτό της σαβάνας) αποφάσισα να ρίξω μια ματιά και στον “Oδηγό Επιβίωσης στην Κένυα” που μας είχε στείλει με mail το πρακτορείο… Ο τίτλος μου φάνηκε υπερβολικός… Όσο όμως διάβαζα, τόσο περισσότερο με ζώνανε τα φίδια. Αφού γινόταν μία αναφορά για την προσοχή που έπρεπε να επιδείξουμε απέναντι στα ζώα και στα κουνούπια, όσο θα ήμαστε στα Πάρκα, όλες οι υπόλοιπες σελίδες εστίαζαν στην προσοχή που έπρεπε να επιδείξουμε απέναντι στους ανθρώπους, όσο θα ήμαστε στις πόλεις. “Mην κυκλοφορείτε βράδυ! Μην μιλάτε σε αγνώστους! Μην έχετε ανοιχτά παράθυρα στο αυτοκίνητο! Μην παίρνετε ταξί από το δρόμο! Μην κρατάτε τσάντες και ακριβές φωτογραφικές μηχανές! Τι πρέπει να φωνάξετε και τι όχι σε περίπτωση κλοπής για να μην κινδυνεύσει η ζωή σας!” και πολλά άλλα, τονίζοντας συνεχώς πόσο υψηλή εγκληματικότητα υπάρχει στη χώρα… “Τελικά η ελονοσία φαντάζει σχεδόν ακίνδυνη” σκέφτηκα “σε λίγες ώρες θα διαπιστώσω πόσο βάση έχουν όλα αυτά”.
Φτάσαμε στο μισοάδειο αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι στις 4 τα ξημερώματα… οι νυσταγμένοι, βαριεστημένοι και αγέλαστοι υπάλληλοι, δεν μας έκαναν να σχηματίσουμε και την καλύτερη πρώτη εντύπωση… ευτυχώς την εντύπωση αυτή ανέτρεψε ο Oliver, o οδηγός μας για τις επόμενες μέρες, ο οποίος μας υποδέχτηκε με ένα πλατύ χαμόγελο και εγκαρδιότητα.
-“Τι θέλετε να κάνουμε τώρα?” μας ρώτησε.
-“Τι θέλουμε να κάνουμε? Μα να φύγουμε άμεσα για Μασάι Μάρα” απαντάμε με ανυπομονησία.
-“Χμ, δεν θα το συνιστούσα πριν ξημερώσει”.
-“Γιατί? ” ρωτάω απογοητευμένη.
-“Καλύτερα να φύγουμε όταν ξημερώσει” επιμένει.
-“Μήπως να μας κάνεις καμιά βόλτα στο Ναϊρόμπι για να περάσει η ώρα?” μου έρχεται η φαεινή ιδέα.
Με κοιτάει σαν να είπα την μεγαλύτερη ανοησία και απαντάει:
-“Χμ δεν θα το συνιστούσα!”.
Άντε πάλι τα ίδια. “Εν τέλει τι προτείνεις βρε Oliver? ”
-“Το φρονιμότερο θα ήταν να σας πάω κάπου να πάρετε πρωϊνό και να ξεκινήσουμε κατά τις 6.30”.
-“A ωραία! Θα μας πας σε κανένα Java Cafe?” (πολύ γνωστή αλυσίδα καφέ που προτιμούν πολλοί ντόπιοι).
-“Εμ δε νομίζω. Καλύτερα να σας πάω σε κάποιο ξενοδοχείο”.
Αρχίζω να αντιλαμβάνομαι ότι ίσως να μην ήταν και τόσο υπερβολικός ο “Οδηγός Επιβίωσης” τελικά.
Βγαίνουμε από το κτίριο του αεροδρομίου και κατευθυνόμαστε προς το πάρκινγκ. Η διαφορά της θερμοκρασίας από την Ελλάδα είναι αισθητή. Καιρός που θυμίζει δικό μας φθινόπωρο αλλά οι Κενυάτες υπάλληλοι φοράνε φουσκωτά μπουφάν και μάλλινα σκουφιά.
Επιβιβαζόμαστε στο βανάκι μας και ο Oliver προσπαθεί να καμουφλάρει τις βαλίτσες μας να μην φαίνονται. Όταν τελικά τα καταφέρνει, μαγκώνει το πορτ μπαγκάζ με κάτι σιδερολοστούς για έξτρα ασφάλεια. Μας λέει να κλείσουμε τις ασφάλειες και τα παράθυρα και να μην ξεχνάμε ποτέ να το κάνουμε αυτό όσο θα είμαστε σε πόλεις.
Το βανάκι ξεκινάει και κοιτάζω αχόρταγα έξω από το κλειδαμπαρωμένο παράθυρό μου. Είναι 4.30 -νύχτα ακόμα- Σάββατο προς Κυριακή, μερικά ψιλοπαρακμιακά μπαρ είναι ακόμα ανοιχτά, λίγος νεαρόκοσμος περπατάει στους δρόμους, έξω από ένα μπαρ γίνεται ένας τσαμπουκάς και κάπου παρακάτω βλέπω να σπάνε εν ψυχρώ το τζάμι ενός αυτοκινήτου. Να θυμηθώ να ακούω τον Oliver και να ξαναδιαβάσω τον “Οδηγό Επιβίωσης”.
Καταλήγουμε για πρωϊνό στο Sarova, το πάλαι ποτέ θρυλικό “Stanley”. Μοιάζει σα να έχει μείνει στο παρελθόν… Επίπλωση παλιάς αγγλικής έπαυλης που νομίζεις ότι θα βγεί ο μπάτλερ να σε σερβίρει το απογευματινό σου τσάϊ… Προσπαθώ να φανταστώ εδώ μέσα τους άγγλους αριστοκράτες εποίκους να περιφέρονται με dry martini και σαμπάνια στο χέρι διασκεδάζοντας αλλά και τότε που στον ίδιο χώρο έντρομοι προσπαθούσαν να ταμπουρωθούν και να σωθούν από τους Μάο Μάο. Η φαντασία μου όπως πάντα τρέχει και κάποια στιγμή επανέρχομαι απότομα στην πραγματικότητα "Έφτασε 6.30! Πρέπει να αναχωρήσουμε για Μασάι Μάρα!"
Βγαίνουμε από το ξενοδοχείο… είναι 7 παρά κάτι το πρωί και ότι έχει αρχίσει να αχνοφαίνεται ο ήλιος… η ψύχρα είναι αισθητή και λόγω ώρας και λόγω υψομέτρου του Ναϊρόμπι (1795 μ).
Μπαίνουμε στο βανάκι… μας λέει ο Oliver ότι πριν αφήσουμε την πόλη πρέπει να κάνει μία στάση σε ΑΤΜ. Σταματάμε κάπου κι ο Oliver εξαφανίζεται, γιατί το ΑΤΜ βρίσκεται προστατευμένο μέσα σε ένα εμπορικό κέντρο και φυλάσσεται από ένοπλο αστυνομικό. Μέχρι να γυρίσει ο Oliver χαζεύω… Βλέπω μερικά μέτρα πιο κάτω να βγαίνουν οι τελευταίοι θαμώνες από κάποιο μπαρ και 2 τύποι από αυτούς να πλακώνονται στο ξύλο και να βρίζονται για τα μάτια μιας γκόμενας. Ο νικητής φεύγει αγκαλιά με την γκόμενα-τρόπαιο και ο ηττημένος βρίζει και κλωτσάει ότι βρίσκει μπροστά του. Με παίρνει πρέφα που τον κοιτάζω και νευριάζει ακόμα περισσότερο, αρχίζει να χειρονομεί έντονα στον αέρα και να κατευθύνεται απειλητικά προς το μέρος μου… εκείνη τη στιγμή φτάνει και ο Oliver, αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει, μπαίνει γρήγορα στο βανάκι, και ξαναβάζει ασφάλειες. Στο μεταξύ ο τύπος έχει φτάσει στο αυτοκίνητο και αρχίζει να χτυπάει με δύναμη το παράθυρό μου και να φωνάζει εξαγριωμένος… περιττό να πω ότι με είχε λούσει κρύος ιδρώτας. Εκείνη τη στιγμή βάζει μπρος και ο Oliver και φεύγει σπινάροντας. Θεέ μου! Γύρισε η καρδιά στη θέση της!
Αφήνουμε σιγά-σιγά την πόλη που κοιμάται ακόμα (αν εξαιρέσεις τους μεθυσμένους) μιας και είναι Κυριακή. Συναντώντας τις πρώτες επαρχιακές πόλεις και χωριά, βλέπουμε εικόνες φτώχιας. Χωματόδρομοι, σπίτια-παράγκες εκατέρωθεν του δρόμου. Φτώχια αλλά όχι βρωμιά. Σκουπίδια λίγα… όχι τα βουνά των απορριμάτων που υπήρχαν στην Ινδία. Οι άνθρωποι παρά τη φτώχια τους, δεν είναι βρώμικοι… και τα ρούχα που φοράνε είναι κι αυτά καθαρά και έχουν και τσάκιση σιδερώματος παρακαλώ (αυτό κι αν δεν έχει καμία σχέση με Ινδία).
Η διαδρομή για να φτάσουμε στο Εθνικό Πάρκο Μασάϊ Μάρα περνάει μέσα από το Great Rift Valley τουτέστιν την μεγαλύτερη ρηξιγενή κοιλάδα της Γης. Τι είναι η ρηξιγενής κοιλάδα? Για να το πω απλά και κατανοητά… ουσιαστικά έχει βυθιστεί ο φλοιός της γης (σα να έχει “καθίσει”) λόγω ηφαιστειακής δραστηριότητας και λόγω κίνησης των τεκτονικών πλακών. Αποτέλεσμα? Όταν βρίσκεσαι μέσα στην Great Rift Valley, σε όποιο σημείο του ορίζοντα και να στρέψεις το βλέμμα σου, πάντα θα βρίσκεσαι πιο χαμηλά. Είσαι πάντα περιτριγυρισμένος από βουνά και αναρωτιέσαι που είναι η έξοδος… Εντυπωσιακό! Ακόμα πιο εντυπωσιακό αν σκεφτείς ότι η κοιλάδα αυτή εκτείνεται από τον Λίβανο μέχρι την Μοζαμβίκη!
Μετά από αρκετές ώρες οδήγησης σε καλό εθνικό δρόμο, μπήκαμε σε έναν εντελώς κακοτράχαλο μικρότερο δρόμο. Δεν ήταν απλά χωματόδρομος, αλλά γεμάτος κοτρώνες και λακούβες. Σε κάποια σημεία, για να αποφύγουμε τις τεράστιες λακούβες, έβγαζε ο Oliver το μισό βανάκι εκτός δρόμου με αποτέλεσμα να διανύουμε το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής με το βανάκι σούζα, πότε στις 2 δεξιές ρόδες, πότε στις 2 αριστερές ρόδες. Φοβερή εμπειρία!
Στο μεταξύ είχαμε ήδη αρχίσει να βλέπουμε κάποια ζώα … μία καμηλοπάρδαλη εδώ, μία στρουθοκάμηλο εκεί, μία γαζέλα παραπέρα… Επιφωνήματα ενθουσιασμού από εμάς όπως ήταν φυσικό, μιας και μέχρι τότε, τέτοια ζώα μόνο σε ζωολογικό κήπο τα είχαμε συναντήσει. Ο Οliver χαμογελούσε με τις αντιδράσεις μας… “Θα δείτε πολύ περισσότερα και σε μεγάλες ομάδες μέσα στο Πάρκο”.
Να πώ εδώ, ότι όταν μιλάμε για Εθνικό Πάρκο στην Κένυα μιλάμε για απέραντη έκταση. Για να διανύσεις ένα Πάρκο από άκρη σε άκρη χρειάζεσαι πολλές ώρες και για να το γυρίσεις και να το ανακαλύψεις αρκετές μέρες.
Η βλάστηση στο Πάρκο είναι σαβάνα. Ατελείωτα λιβάδια με χαμηλή βλάστηση –τον Ιούνιο το χορτάρι έχει το ξανθό χρώμα του σταχυού- διάσπαρτα δέντρα, κυρίως ακακίες και ξαφνικά όπως μέσα στην έρημο ξεφυτρώνει η όαση, έτσι κι εδώ σε κάποια σημεία της σαβάνας ξεφυτρώνουν δάση με πυκνή βλάστηση, πανύψηλα δέντρα και τρεχούμενα νερά. Σε ένα τέτοιο δάσος-όαση ήταν φωλιασμένο και το camp το οποίο θα μας φιλοξενούσε για 2 νύχτες.
Μετά από 30 ώρες στο πόδι, με πτήσεις, 6ωρο οδικό ταξίδι (η 1,5 ώρα off road), ήμαστε τελείως εξαντλημένοι… η χαρά μας απερίγραπτη όταν πλέον φτάσαμε σ' αυτόν τον μικρό παράδεισο.
Τα μισά σπιτάκια-σκηνές του camp βρισκόντουσαν στο χείλος ενός μικρού φαραγγιού απ? όπου πέρναγε ένα ορμητικό ποταμάκι, ενώ τα άλλα μισά “έβλεπαν” σε μία μικρή λίμνη. Όλες οι σκηνές ανεξαιρέτως, βρίσκονταν “χωμένες” ανάμεσα στα πυκνά πανύψηλα δέντρα.
Η ώρα είχε φτάσει πια 14.00. Κατευθείαν για μεσημεριανό φαγητό και μόλις μία ώρα ξεκούραση μιας και ο Oliver μας έδωσε ραντεβού στις 16.00 για το πρώτο μας game drive…
άποψη του μικρού "παραδείσου"
16.00 και ο Oliver συνεπής στο ραντεβού μας για το πρώτο μας game drive, δηλαδή παρατήρηση των άγριων ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον. Άρα από εδώ και πέρα θα χρησιμοποιούμε τον όρο game drive αντί για σαφάρι, μιας και σαφάρι στα σουαχίλι σημαίνει ταξίδι γενικώς.
Σ' αυτό το πρώτο game drive υπήρχε διάσταση των στόχων μεταξύ ημών και του Oliver. Ο δικός μας στόχος το Big Five. Δηλαδή να δούμε και τα 5 είδη ζώων που απαρτίζουν το Big Five: λιοντάρι, λεοπάρδαλη, ελέφαντα, ρινόκερο και βουβάλι. Ο όρος big five αποδόθηκε από τους έποικους-κυνηγούς στα συγκεκριμένα ζώα καθώς ήταν τα πιο δύσκολα και επικίνδυνα στο κυνήγι.
O στόχος του Oliver από την άλλη, σαφώς πιο ρεαλιστικός, ήταν να μάθουμε για αρχή να “βλέπουμε” και όχι απλά να κοιτάζουμε. Άρχισα να καταλαβαίνω τι ακριβώς εννοούσε όταν ξαφνικά κοκκάλωνε το βανάκι και μας έδειχνε ζώα που ούτε καν είχαμε αντιληφθεί ότι υπάρχουν γύρω μας. Ένα λιοντάρι ανάμεσα σε θάμνους, μία καμηλοπάρδαλη πίσω από κάποιο δέντρο, ένα τσιτάχ πάνω σε ένα κλαδί.
Ήταν μαγικό όταν αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε πώς ακριβώς πρέπει να ψάχνουμε και ήταν μεγάλη η ικανοποίηση όταν καταφέρναμε να ανακαλύψουμε κάποιο μόνοι μας.
Είδαμε γαζέλες, αντιλόπες, περίεργα πουλιά, ελέφαντες, τσιτάχ, λιοντάρια, βουβάλια, ρινόκερους. Άκρως εντυπωσιακά ήταν τα κοπάδια των γκνού που έτρεχαν όλα μαζί, μιας και γι' αυτά είχε αρχίσει σιγά-σιγά η μετανάστευση. Τα καημένα τα γκνού, τι άσχημα που είναι! Και τι παράξενα! Αν δεις τα κέρατά τους, σου θυμίζουν βουβάλι, αν δεις την μούρη τους, σου θυμίζουν κατσίκα, αν δεις το σώμα τους, σου θυμίζουν αντιλόπη. Ο Oliver μας είπε χαρακτηριστικά τι πιστεύουν στην Κένυα: “Όταν ο Θεός έφτιαχνε τα ζώα, με ότι του περίσσεψε από κάθε ζώο έφτιαξε το γκνού”.
Όλα καλά, αλλά από τα 5 είδη του big five είδαμε τα 4! Όσο κι αν ψάξαμε εκείνη την ημέρα αλλά και στα 2 game drives που κάναμε την επόμενη μέρα, μάταιος κόπος.
Προσωπικά, με αποζημίωσε με το παραπάνω η ομορφιά του τοπίου. Ειδικά τις ώρες που γίνονται τα game drives (νωρίς το πρωϊ 6.30-9.00 και το απόγευμα 16.00-19.00) η φύση έχει τα πιο ωραία χρώματα και εσύ απολαμβάνεις υπέροχες ανατολές και μοναδικά αφρικανικά ηλιοβασιλέματα. Μαγικές εικόνες.
Ωστόσο, παρόλο που εμένα με αποζημίωσε η ομορφιά του τοπίου, ο husband και ο Oliver το έφεραν βαρέως που δεν είδαμε λεοπάρδαλη. Ο Oliver μας είπε κιόλας ότι αφού δεν είδαμε λεοπάρδαλη στο Μασάϊ Μάρα, χλωμό να δούμε στα 2 επόμενα πάρκα. Μας υποχρέωσες Oliver με την ειλικρίνειά σου!
Επιστροφή στο camp για φαγητό και ξεκούραση. Τα μεσάνυχτα γινόταν υποχρεωτική συσκότιση, οπότε κεράκι στη σκηνή και φακός. Κι όταν όλα τα φώτα είναι κλειστά για ένα περίεργο λόγο οξύνεται η ακοή και όλοι οι θόρυβοι μεγεθύνονται: κρωξίματα πουλιών, αλυχτίσματα ζώων και νερά που τρέχουν… Μοναδικοί ήχοι της φύσης…
Με τέτοιους ήχους αποκοιμηθήκαμε…
Η επόμενη μέρα στο Μασάϊ Μάρα κύλησε πάλι με game drives -ένα πρωϊνό και ένα απογευματινό-, όμως το καλύτερο κομμάτι ήταν η επίσκεψη που κάναμε σε ένα χωριό Μασάϊ.
Η φυλή των Μασάϊ, αν και συνιστά μόνο το 2% του συνολικού πληθυσμού, ωστόσο αποτελεί τη διασημότερη από τις τουλάχιστον 40 φυλές-εθνικές ομάδες της Κένυας. Έχουν κρατήσει στο ακέραιο την εθνική τους ταυτότητα και συνεχίζουν να ζούν με τον ίδιο τρόπο, συνήθειες, παραδόσεις και έθιμα, εδώ και αιώνες. Ζουν νομαδικά, είναι κτηνοτρόφοι-πολεμιστές και φοράνε αυτά το χαρακτηριστικό κόκκινο ένδυμα (το κόκκινο χρώμα απωθεί τα άγρια ζώα) και εξίσου χαρακτηριστικά κοσμήματα.
Το χωριό που επισκεφθήκαμε είχε περίπου 350 κατοίκους και με τέτοιο πληθυσμό θεωρείται από τα μεγαλύτερα.
Μας υποδέχτηκε ένας τύπου ξεναγός ο οποίος μας εξήγησε πόσο καλοδεχούμενοι είμαστε γι’ αυτούς, μιας και τα χρήματα από την επίσκεψή μας και από τυχόν αγορές σουβενίρ (φτιάχνουν και πουλάνε αυτά τα χαρακτηριστικά κοσμήματα που φοράνε και οι ίδιοι) χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση των σχολείων τους, μιας και αυτά δεν χρηματοδοτούνται από το κράτος.
Αμέσως μετά έσπευσε και μία ομάδα νεαρών πολεμιστών να μας καλωσορίσει με έναν χορό. Αν και ήταν χορός καλωσορίσματος σκιάχτηκα λίγο από τις ιαχές. Μας είχαν βάλει (εμένα και τον husband) σε έναν κλοιό περίπου 20 πολεμιστές και δώστου να φωνάζουν και να κραυγάζουν και δώστου να κάνουν βήματα προς τα πάνω μας και να στενεύει ο κλοιός. Κάποια στιγμή τα πρόσωπά τους σχεδόν ακουμπούσαν τα δικά μας και μας είχαν περικυκλώσει τόσο στενά που δεν υπήρχε δρόμος διαφυγής ανάμεσά τους. Μάλλον διασκέδαζαν με την αμηχανία μας. Μετά επιδόθηκαν στον jumping dance… άρχισαν να κάνουν άλματα με ιδιαίτερο ζήλο και να ανταγωνίζονται ποιος θα πηδήξει πιο ψηλά. Κι όσο κάποιος έκανε άλματα, τόσο οι άλλοι κραύγαζαν… κι όσο κατάφερνε να κάνει όλο και ψηλότερα άλματα, τόσο οι ιαχές των άλλων να δυναμώνουν.
Στη συνέχεια ήρθε η σειρά των γυναικών να μας δείξουν τα τραγούδια και τους χορούς που τραγουδάνε και χορεύουν στους γάμους τους. Τώρα που είπα για γάμο… οι Μασάϊ είναι πολυγαμικοί. Κάθε άντρας παντρεύεται όσες γυναίκες μπορεί να αγοράσει… κάθε “σύζυγος” κοστίζει 10 αγελάδες.
Ακολούθησε ξενάγηση στον οικισμό. Τι μάθαμε?
- Ο κάθε οικισμός είναι κυκλικά χτισμένος, δηλαδή ένα κενό στο κέντρο και όλες οι καλύβες κυκλικά με την πόρτα τους να είναι στο εσωτερικό του κύκλου… για λόγους ασφαλείας σαφώς από τα άγρια ζώα.
- Σε κάθε οικισμό μένουν γύρω στα 10 χρόνια μιας και τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένες οι καλύβες (λέω παρακάτω τι υλικά είναι αυτά) δεν αντέχουν για παραπάνω. Μετά τα 10 χρόνια χτίζουν καινούριο οικισμό λίγο παραδίπλα γιατί δεν μπορούν να απομακρυνθούν πολύ από το σχολείο και κυρίως από το νερό.
- Σε κάθε καλύβα κοιμάται η μητέρα, ο πατέρας (αν εκείνο το βράδυ έχει επιλέξει τη συγκεκριμένη οικογένειά του), τα παιδιά και τα μικρά μοσχαράκια-κατσικάκια, μακρυά από τις μαμάδες τους για να μην πίνουν όλο το γάλα και δεν μένει τίποτα για τους Μασάϊ.
- Οι αγελάδες-κατσίκες διανυκτερεύουν σε ένα μαντρί που εφάπτεται στον οικισμό. Όλη τη νύχτα μένει άγρυπνος φρουρός κάποιος πολεμιστής να προστατεύει από την επίθεση λιονταριών. Αν το λιοντάρι πλησιάσει, την πάτησε! Είναι άριστοι κυνηγοί, ακόμα και οι γυναίκες.
- Η διατροφή τους βασίζεται σε 3 πράγματα: κρέας-γάλα-αίμα αγελάδας. Οι νεότεροι που συχνά μεγαλώνουν σε σχολεία-οικοτροφεία μαθαίνουν να τρώνε και λαχανικά.
- Διδάσκονται 3 γλώσσες: τη δική τους (η οποία είναι μόνο προφορική), σουαχίλι (την εθνική γλώσσα) και αγγλικά (την επίσημη γλώσσα).
- Άντρες και γυναίκες έχουν ξυρισμένα κεφάλια. Η μόνη περίπτωση να δείς άντρα με μακρυά μαλλιά είναι όταν είναι ακόμα ανύπαντρος, ενώ γυναίκα με μακρυά μαλλιά σημαίνει ότι έχει μωρό μέχρι 1-1,5 έτους που δεν του έχουν δώσει ακόμα όνομα.
- Κάποιοι έχουν μεγάλες τρύπες στους λοβούς με αποτέλεσμα τα αυτιά τους να κρέμονται. Το έθιμο αυτό δεν ακολουθείται από όλους γιατί απαιτείται ανάρρωση 1 χρόνου και σε αυτή την περίπτωση δεν τους επιτρέπεται να πηγαίνουν σχολείο.
- Οι πιο σημαντικές στιγμές τους είναι ο γάμος, η ονομασία των παιδιών και η περιτομή. Τότε γιορτάζουν με τραγούδια, χορούς και κατανάλωση παραδοσιακής μπύρας χωρίς αλκοόλ.
Μας έδειξαν πώς ανάβουν φωτιά τρίβοντας ένα λεπτό ξύλο με τα χέρια τους… είδαμε κάτω από μία ακακία να είναι μαζεμένες οι γυναίκες του χωριού μαζί με τα μωρά τους και να φτιάχνουν τα κοσμήματα που φοράνε οι ίδιοι και πουλάνε και στους τουρίστες…
Μπήκαμε σε κάποιες καλύβες… Τι περιγραφή να κάνω? Σκοτάδι, άσχημη μυρωδιά, στρώματα από άχυρο, τοίχοι από λάσπη και κακά αγελάδων.…
Στο τέλος, αποφάσισα να αγοράσω μερικά βραχιόλια… το εντυπωσιακό? Ασχέτως από ποιόν πάγκο θα ψωνίσεις, αποφασίζουν όλοι μαζί (και από τους διπλανούς πάγκους) σε τι τιμή θα πουλήσουν… Και επίσης, τα χρήματα δεν θα τα καρπωθεί μόνος του αυτός που έχει τον πάγκο απ’ όπου ψώνισες, αλλά θα τα μοιραστεί όλο το χωριό. Αυτό θα πεί συλλογικότητα.
Δεν θα ξεχάσω φεύγοντας που όρμηξαν επάνω μου μια χούφτα παιδάκια και με αγκάλιαζαν… κοιτούσαν διερευνητικά την διαφορετική επιδερμίδα μου, ψηλαφούσαν το παντελόνι μου, το τόσο αλλιώτικο αυτό ρούχο σε σχέση με αυτά που έχουν συνηθίσει να βλέπουν και να φοράνε … τραβούσαν με περιέργεια και θαυμασμό κάτι ευτελούς αξίας βραχιολάκια που είχα στο χέρι μου και όταν τους τα έδωσα, χοροπηδούσαν με φοβερό ενθουσιασμό.
Το Μασάϊ Μάρα μας πρόσφερε απλόχερα εικόνες και συγκινήσεις. Ήμαστε πανέτοιμοι για τον επόμενο σταθμό του ταξιδιού…
Εγερτήριο πριν καλά-καλά ξημερώσει και αναχώρηση για τον επόμενο σταθμό μας, τη Λίμνη Νακούρου.
Για να είμαι απολύτως ειλικρινής δεν είχα και μεγάλες προσδοκίες από τη Λίμνη Νακούρου, ούτε και κανέναν τρελό ενθουσιασμό… (αλλά μην φτάσει στ' αυτιά του husband γιατί σε αυτόν έδειχνα μία σχετική χαρά). Ο λόγος είναι ότι με τις λίμνες ένα θέμα το 'χω… μου προκαλούν κάτι μεταξύ φόβου και μελαγχολίας (“είναι σοβαρό, γιατρέ μου???”). “Μία νύχτα είναι θα περάσει” σκεφτόμουν και παρηγοριόμουν. Εξάλλου πίστευα ότι η 6ωρη διαδρομή από το Μασάϊ Μάρα μέχρι τη Νακούρου μέσα από επαρχιακές πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον. Και πράγματι, δεχτήκαμε έναν καταιγισμό από εικόνες... εικόνες καθημερινότητας διαφορετικές, αλλά τόσο μοναδικές…
Κάπως έτσι καταλήξαμε αρχικά στην πόλη Νακούρου, μία μεγάλη (η 3η μεγαλύτερη της Κένυας)και πολυσύχναστη πόλη χωρίς όμως ιδιαίτερο ενδιαφέρον, και λίγο αργότερα στο Εθνικό Πάρκο που περικλείει την ομώνυμη λίμνη.
Ο καιρός ήταν μελαγχολικός και συννεφιασμένος (γεγονός που δεν βοήθησε να ξεπεράσω το θέμα μου με τις λίμνες), ωστόσο το αξιοθαύμαστο είναι πώς μπαίνοντας στο Πάρκο, παρά τις αρχικές μου επιφυλάξεις, ενθουσιάστηκα πραγματικά. Κι αυτό γιατί η βλάστηση ήταν οργιώδης… πυκνό δάσος με πανύψηλα δέντρα… ένα τοπίο εντελώς διαφορετικό από τη σαβάνα και για να πώ την αλήθεια, σε κάποια σημεία η βλάστηση ήταν τόσο οργιαστική που μου θύμιζε περισσότερο ζούγκλα παρά αυτό που είχα στο μυαλό μου για Αφρική… πήραμε το δρόμο που οδηγούσε στο lodge, έχοντας δεξιά μας τη λίμνη και αριστερά μας πυκνό δάσος. Το παράξενο ήταν ότι η λίμνη ολόγυρά της είχε τεράστια αμμουδιά λες και έβλεπες θάλασσα… αλλά και η έντονη μυρωδιά του αλατιού που ανέδιδε, επίσης συνέβαλε στο να νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε θάλασσα. Κάποια στιγμή ο δρόμος άρχισε να ανηφορίζει για να καταλήξει τελικά στην κορυφή ενός λόφου… εκεί βρισκόταν το lodge… με θέα το Πάρκο και τη λίμνη. Κρίμα που ο καιρός είναι μουντός!
Είχε φτάσει πια 14.00 και μετά από τόσες ώρες στο δρόμο, αναζητήσαμε το εστιατόριο για να πάρουμε δυνάμεις και να αντέξουμε στο απογευματινό gamedrive.
Το ραντεβού για το απογευματινό gamedrive, ως συνήθως, στις 16.00. Περιπλανηθήκαμε για πολύ ώρα μέσα στο δάσος… είδαμε μαϊμούδες να κρεμιούνται από κλαδί σε κλαδί στα πανύψηλα δέντρα, είδαμε βουβάλια, ζέβρες, αντιλόπες, καμηλοπαρδάλεις, ελέφαντες και καταλήξαμε στην όχθη της λίμνης για να θαυμάσουμε τα χιλιάδες ροζ φλαμίνγκος που ζουν εκεί. Το θέαμα ήταν πράγματι πολύ εντυπωσιακό… σχεδόν μέχρι εκεί που έφτανε το μάτι σου έβλεπες ροζ… η επιφάνεια της λίμνης αντί για μπλε ήταν ροζ…
Η επιστροφή προς το lodge μας επεφύλασσε 2-3 εκπλήξεις… (1) είδαμε λιοντάρι σε απόσταση αναπνοής… ξαπλωμένο σε ένα κλαδί πάνω στο οποίο κλαδί σχεδόν ακούμπησε η ανοιχτή οροφή του βαν και από την οποία οροφή είχαμε έξω ανέμελα τα κεφάλια μας (2) μας έκλεισε το δρόμο μια ολόκληρη οικογένεια λιονταριών… O Oliver περίμενε υπομονετικά να περάσουν με τη φυσικότητα που εμείς θα περιμέναμε ένα κοπάδι κατσίκες να περάσει για να συνεχίσουμε το δρόμο μας (3) είδαμε επιτέλους λεοπάρδαλη! Δηλαδή το μοναδικό ζώο του Big 5 που δεν είχαμε δεί. Ψέματα δεν θα πώ… την είδαμε με κυάλια… τόσο μακρυά ήταν… αλλά έτσι για την ιστορία ρε αδερφέ, συμπληρώθηκε η 5άδα του Big 5, που τόσο βαριά το έφεραν οι άντρες του βαν να μην την έχουμε δει σε απαρτία.
Μ' αυτά και μ' αυτά νύχτωσε και γυρίσαμε στο lodge… τυλιγμένοι με αντιανεμικά και ζεστό καφέ αράξαμε γύρω από την φωτιά που είχαν ανάψει στην αυλή με συνοδεία τα κροταλίσματα βατραχιών…
Στο lodge μας στο Πάρκο Νακούρου, το βράδυ που αράζαμε τυλιγμένοι με αντιανεμικά και πίνοντας ζεστό καφέ γύρω από τη φωτιά, γνωρίσαμε ένα ζευγάρι Αμερικανών.
Στην κουβέντα που πιάσαμε μαζί τους, μας είπαν ότι βρίσκονταν στην Κένυα με την Εκκλησία τους, την Εκκλησία των Μεθοδιστών, στα πλαίσια φιλανθρωπικής δράσης.
Τότε μου δόθηκε και η ευκαιρία να συζητήσω μαζί τους κάτι που μου είχε προξενήσει μεγάλη εντύπωση αν και μόλις 3 μέρες στην Κένυα… Είχα παρατηρήσει ότι έπαιζε, κατά κάποιον τρόπο, “εκμετάλλευση” της φτώχιας και της ορφάνιας στην Κένυα… έβλεπα όλο φυλλάδια (στα καταλύματα, σε μαγαζιά κ.λ.π.) που διαφήμιζαν “visits and donations” σε ορφανοτροφεία, ιδρύματα παιδιών με aids, και σχολεία… ναι μεν, κατανοώ πώς η οικονομική ενίσχυση είναι σημαντική, αλλά ο τρόπος που προβαλλόταν όλο αυτό, προσωπικά μου προκάλεσε αμηχανία…. Ειδικά όταν σε κάποια φυλλάδια έβλεπες φωτογραφίες παιδιών και κάτω από κάθε φωτογραφία το όνομα του παιδιού, προκειμένου ο κάθε ενδιαφερόμενος να διαλέξει ποιό παιδάκι θέλει να ενισχύσει, λες και επρόκειτο για διαγωνισμό, ε αυτό μου έκανε κάπως …
Το ζευγάρι, λοιπόν, των Αμερικανών μου επιβεβαίωσε ότι ναι μεν οι ανάγκες είναι τεράστιες, η φτώχια και η ορφάνια ανοιχτές πληγές για τη χώρα, αλλά η διαφθορά είναι τόσο μεγάλη, που ακόμα κι αν θέλεις να προσφέρεις, η βοήθειά σου σπάνια φτάνει στον τελικό αποδέκτη. “Και δηλαδή τι προτείνετε? Να μην προσφέρουμε βοήθεια?” ρώτησα με πραγματικό ενδιαφέρον. “Όχι βέβαια… αλλιώς ούτε κι εμείς θα βρισκόμασταν εδώ… απλά απαιτείται πολύ έρευνα από πριν και μεγάλη προσοχή”.
Την άλλη μέρα ξυπνήσαμε πάλι αξημέρωτα μιας και το ταξίδι προβλεπόταν ατελείωτο… Νακούρου-Ναϊρόμπι: 3 ώρες και Ναϊρόμπι-Αμποσέλι: 4 ώρες, βάλε και τις στάσεις, βάλε και το ότι στα Πάρκα η διαδρομή είναι σε κατσικόδρομους…
Χωρίς να έχει φύγει από το μυαλό μου η συζήτηση της προηγούμενης βραδιάς, ρώτησα τον οδηγό μας τον Oliver πώς έχουν τα πράγματα σε σχέση με την φιλανθρωπική δράση ξένων προς την Κένυα. Ο Oliver με αρκετό δισταγμό, η αλήθεια είναι, με ρώτησε “Tι θα θέλατε να μάθετε ακριβώς?” “Αν θέλουμε να προσφέρουμε κάτι, υπάρχει τίποτα που πρέπει να προσέξουμε, κάτι που πρέπει να γνωρίζουμε?” “Το καλύτερο θα ήταν να μην δώσετε χρήματα! Καλύτερα να αγοράσετε πράγματα που έχουν ανάγκη τα παιδιά και να τους τα πάτε οι ίδιοι… έτσι θα είστε σίγουροι ότι θα καταλήξουν στα σωστά χέρια…”.
Οπότε, αν βρεθείτε στην Κένυα (φαντάζομαι και σε άλλες χώρες της Αφρικής) και θελήσετε να συνδράμετε οικονομικά κάποιο ίδρυμα, γιατί πραγματικά οι ανάγκες είναι τεράστιες, το καλύτερο θα ήταν να ΜΗΝ δώσετε χρήματα αλλά να αγοράσετε χρήσιμα πράγματα και να τα πάτε οι ίδιοι.
Μετά από αυτό το διάλογο που είχαμε με τον Oliver ήταν σα να γκρεμίστηκε ένα τοίχος επιφυλακτικότητας που είχε απέναντί μας… Ευγενής και χαμογελαστός ήταν από την αρχή ναι, αλλά ταυτόχρονα τόσο τυπικός και απροσπέλαστος…
Και ξαφνικά μετά από αυτή την κουβέντα, και κατά τη διάρκεια του πολύωρου ταξιδιού, μας αποκαλύφθηκε ένας άνθρωπος περήφανος, μορφωμένος, καλλιεργημένος, αξιοπρεπής αλλά βαθιά πληγωμένος από την ίδια του την πατρίδα…. μας μίλησε για τις καταστάσεις που βιώνουν οι Κενυάτες…
Μας είπε ότι η διαφθορά είναι τόσο ριζωμένη στην Κένυα που κανένας πια δεν έχει εμπιστοσύνη στο κράτος, κανένας δεν περιμένει τίποτα από τους κυβερνώντες, οι άνθρωποι νιώθουν ανασφάλεια, απαισιοδοξία, παλεύουν καθημερινά να επιβιώσουν, οι μισοί γιατί είναι άνεργοι (ναι, το ποσοστό ανεργίας φθάνει σχεδόν 50%) και οι άλλοι μισοί γιατί πασχίζουν με αστείους μισθούς να αγοράσουν έστω τα βασικά είδη (και επιβεβαιώνω, επειδή πήγα σε σούπερ μάρκετ, ότι οι τιμές στα σούπερ μάρκετς είναι στα ύψη!!!!). Μας εξήγησε ότι η πολύ υψηλή εγκληματικότητα είναι συνέπεια της φτώχιας αλλά και του θυμού. Δεν κλέβουν από αυτούς που ΕΧΟΥΝ πλούτο, αλλά από όσους ΝΟΜΙΖΟΥΝ πως έχουν πλούτο... Και όταν πρόκειται για τουρίστες, θεωρούν πώς όλοι οι τουρίστες είναι πλούσιοι ανεξαιρέτως!
Μας μίλησε με θαυμασμό για τον Jomo Kenyatta, τον άνθρωπο που οδήγησε την Κένυα στην ανεξαρτησία της από τους Άγγλους, και μας είπε ότι όλοι οι επόμενοι ηγέτες ήταν και είναι βουτηγμένοι στην διαφθορά και την απληστία.
Ειδικά την χρονική περίοδο που διανύουμε, πόσο πολύ “ένιωθα” αυτά που έλεγε! Πόσο πολύ “αναγνώριζα” την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε κι εμείς σε αυτά που περιέγραφε!
Μας είπε ακόμα πώς ο ίδιος είναι από τα ιδρυτικά στελέχη του σωματείου των οδηγών τουριστικών πρακτορείων που δημιουργήθηκε πρόσφατα με σκοπό την διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.
Γενικά μιλούσε με ένα πάθος που σε ξεσήκωνε. “Διεκδίκηση! Αντίσταση! Έχει έρθει η ώρα να αντιδράσουμε πια εδώ στην Κένυα! Νομίζω ότι έχει φτάσει η κατάλληλη στιγμή να αντιδράσετε κι εσείς στην Ελλάδα”.
Δεν θα μου φανεί καθόλου παράξενο αν τον δω κάποια στιγμή στις ειδήσεις να πρωτοστατεί σε κάποιο κίνημα κατά των κυβερνώντων!
Ίσως να μην είναι τυχαίο ότι ο Oliver ανήκει στην κατεξοχήν επαναστατική φυλή της Κένυας, τους Κικούγιου! Κικούγιου ήταν άλλωστε και ο Jomo Kenyatta, Κικούγιου ήταν και οι Μάο-Μάο που “έδιωξαν” τους λευκούς εποίκους!
Ελπίζω να μην σας κούρασα... για μένα, όμως, η μέρα αυτή, λόγω της συζήτησης με τον Oliver, ήταν από τις καλύτερες στιγμές του ταξιδιού, και δεν θα ήθελα να την παραλείψω στην ιστορία!
Με την ενδιαφέρουσα αυτή κουβέντα που είχαμε με τον Oliver ούτε που καταλάβαμε πώς πέρασαν οι 4 ώρες από τη Νακούρου ως το Ναϊρόμπι. Βέβαια, είχαμε τουλάχιστον άλλες τόσες ώρες από Ναϊρόμπι μέχρι τον τελικό μας προορισμό, το Αμποσέλι.
Μπαίνοντας στην πρωτεύουσα, αντικρύσαμε τελείως διαφορετικές εικόνες από την πρώτη μέρα που φτάσαμε στην Κένυα…. Τότε ήταν ξημερώματα Κυριακής και ο μόνος κόσμος που κυκλοφορούσε ήταν κάποιοι μεθυσμένοι που είχαν ξεμείνει από την βραδινή διασκέδαση του Σαββάτου, ενώ τώρα ήταν Τετάρτη μεσημέρι και η πόλη έσφυζε από ζωή: μποτιλιάρισμα στους δρόμους, πολύς κόσμος να κυκλοφορεί, μεγάλες παρέες φοιτητών να ανταλλάζουν πειράγματα έξω από την πανεπιστημιούπολη…
Μία στάση ήταν απαραίτητη τόσο για τον Oliver όσο και για μας μετά από τόσες ώρες στο αυτοκίνητο…. Σταματήσαμε σε ένα εμπορικό κέντρο… Κάνει ο Oliver να κατέβει, πάμε κι εμείς να ακολουθήσουμε… “εμ, πάω τουαλέτα, εσείς περιμένετε εδώ κι όταν γυρίσω, πάτε εσείς… καλύτερα να μην αφήσουμε μόνο το αυτοκίνητο με τα πράγματα μέσα”… Ε βέβαια, να μην ξεχνιόμαστε! Έχουμε επιστρέψει στην πρωτεύουσα! Κι όλ’ αυτά, μέρα μεσημέρι στο υπαίθριο παρκινγκ του εμπορικού κέντρου που ήταν γεμάτο από κόσμο και το φρουρούσαν και ένοπλοι σεκιουριτάδες!
Μόλις ο Oliver επέστρεψε, πήγαμε με τη σειρά μας στο εμπορικό κέντρο. Πρώτα μπήκαμε στο σούπερ μάρκετ… οι τιμές ήταν σοκ … επίπεδα τιμών Αθήνας (ενώ οι μισθοί στην Κένυα είναι το ½ ή και 1/3 των ελληνικών), αγοράσαμε αυτά που θέλαμε και μετά στάση στην αλυσίδα Dormans Coffee για ένα γρήγορο καφεδάκι στα όρθια (άλλο σοκ εκεί με τις τιμές του καφέ) χαζεύοντας τον κόσμο: κουστουμαρισμένα στελέχη επιχειρήσεων με τα laptop στο τραπέζι, καλοβαλμένες και περιποιημένες πλούσιες κυρίες μετά τα ψώνια τους… ε βέβαια, ποιοι θα ήταν με αυτές τις τιμές?
Εδώ να πώ ότι ο κενυάτικος καφές είναι ιδιαιτέρως φημισμένος και οι 2 πιο γνωστές αλυσίδες είναι η Dormans http://www.dorman.co.ke/index.php και η Java House http://www.thejavahouse.com/ όπου μπορείς είτε να απολαύσεις επί τόπου το καφεδάκι σου είτε να αγοράσεις συσκευασμένο, μιας και οι 2 αλυσίδες συσκευάζουν καφέ με την επωνυμία τους. Βέβαια, για ακόμα πιο φθηνά μπορείς να τον αγοράσεις από το σούπερ μάρκετ.
Κάποτε, επιβιβαστήκαμε επιτέλους στο αυτοκίνητο για να συνεχίσουμε το ταξίδι μας… εννοείται ότι κάναμε κι άλλες στάσεις… Μία σε ένα χωριό στη μέση του πουθενά που δεν σταματούσαν ποτέ τουρίστες, για να αγοράσουμε κάρτα τηλεφώνου (safaricom) … τρομερή εμπειρία… τις κάρτες τις πουλούσε ένα μαγαζί τύπου προποτζίδικο, πήγαμε στο μαγαζί (η υπάλληλος από την μέσα μεριά του γκισέ, εμείς από την έξω μεριά πάνω στο δρόμο), έσπευσαν δίπλα μας οι μισοί κάτοικοι του χωριού να δούν ποιοι ήταν οι νεόφερτοι, … από τη βαβούρα και το σούσουρο δεν μπορούσαμε να συνεννοηθούμε με την υπάλληλο, και μόνο κάποια στιγμή που ήρθε ο Oliver (μανία κι αυτό το παληκάρι να μην αφήνει το αυτοκίνητο μόνο του) να δει γιατί αργούμε, βγάλαμε άκρη! Άλλη μία στάση που κάναμε ήταν σε ένα παρακμιακό βενζινάδικο-ταβέρνα για να φάει ο Oliver… άλλη εμπειρία… εμείς οι 2 μόνοι τουρίστες ανάμεσα σε οδηγούς φορτηγών που σταματούσαν να ξαποστάσουν.
Με τα πολλά, κάποια στιγμή βγήκαμε από τον μεγάλο εθνικό δρόμο και πήραμε έναν επαρχιακό, κακοτράχαλο γεμάτο λακούβες… πλησιάζαμε στο Αμποσέλι και το τοπίο άρχιζε να αλλάζει… πιο πολύ μου θύμιζε έρημο… πολύ χώμα στο χρώμα της πάπρικας, το χαρακτηριστικό ξεθωριασμένο χρώμα που έχει ο ήλιος το απομεσήμερο στην έρημο, να τρέχουμε με το βανάκι και να σηκώνουμε σύννεφα σκόνης…. Και κάποια στιγμή, έχοντας πια μπεί στο Πάρκο, αυτή η τόσο γνώριμη εικόνα από τις φωτογραφίες… ο επιβλητικός όγκος του Κιλιμάντζαρο με ένα σύννεφο περασμένο σα δαχτυλίδι στην κορυφή!
Απόγευμα μπήκαμε στο Πάρκο και μέχρι να φτάσουμε στο lodge είχε πια νυχτώσει… Συνειδητοποίησα, για άλλη μια φορά, πόσο διαφορετικό είναι το αφρικάνικο ηλιοβασίλεμα: με το που δύει ο ήλιος, μετά από λίγο έχει πια νυχτώσει …
Για πρώτη φορά στην Κένυα, πετάμε αντιανεμικά και ζακέτες και μένουμε με κοντομάνικα… Επιτέλους! Ένα βράδυ χωρίς ψύχρα, χωρίς απειλή βροχής! Ωραία που είναι στο Αμποσέλι!
Η επόμενη μέρα κύλησε με πρωινό και απογευματινό game drive υπό τη σκιά του επιβλητικού Κιλιμάντζαρο…
Ανάμεσα στα game drives πήγαμε στο σχολείο κάποιων χωριών Μασάϊ.
Πετύχαμε τα παιδάκια του παιδικού σταθμού στο διάλειμμα, έπαιζαν και κυλιόντουσαν στα χώματα με αποτέλεσμα να είναι κάτασπρα… Ήταν πανευτυχή παρά τις σοβαρές ελλείψεις του σχολείου… Μόλις μας είδαν μας υποδέχτηκαν με αγκαλιές και πλατιά χαμόγελα, μετά μας τραγούδησαν παιδικά τραγουδάκια και όταν φεύγαμε μας έστελναν φαφούτικα φιλάκια.
Στο Γυμνάσιο, τα παιδιά ήταν σοβαρά και επιφυλακτικά, μας παρατηρούσαν από απόσταση… Κι εκεί σοβαρές ελλείψεις… έπαιζαν ποδόσφαιρο χωρίς μπάλα!!! Ωστόσο, όλοι φόραγαν στολή! Ο διευθυντής μας έβαλε στο γραφείο του, μας μίλησε λίγο για τη δουλειά που γίνεται και μας είπε ότι τα σχολεία των Μασάϊ δεν χρηματοδοτούνται από το κράτος. Γνωρίσαμε δασκάλες που έχουν αφήσει τα σπίτια τους και μένουν στον καταυλισμό δίπλα από το σχολείο… δεν έχουν κάνει δική τους οικογένεια γιατί έχουν αφιερωθεί στην εκπαίδευση αυτών των παιδιών που όπως χαρακτηριστικά μας είπαν, η κυβέρνηση τα θεωρεί παιδιά ενός κατώτερου Θεού.
Πώς να γυρίσεις μετά στο άνετο και όμορφο lodge σου χωρίς να νιώθεις ευγνωμοσύνη για τα όσα έχεις, ανάμεικτη με ενοχές?
Στο Αμποσέλι έχεις 2 σπάνιες ευκαιρίες (1)να βγεις από το αυτοκίνητο και να περπατήσεις σε ένα συγκεκριμένο σημείο του Πάρκου (δεν επιτρέπεται αλλού αυτό για ευνόητους λόγους) και (2)να πίνεις τον καφέ σου στο lodge ενώ από κάτω κόβουν βόλτες διάφορα ζώα (ελέφαντες, ζέβρες, ύαινες, καμηλοπαρδάλεις)...
Όλα τα ωραία έχουν ένα τέλος.... Έτσι, μετά από 5 μέρες περιπλάνησης, χαμένοι στα Πάρκα της Κένυας, το σαφάρι έφτασε στο τέλος του... Όχι όμως και το ταξίδι στην Κένυα... ευτυχώς.... αφού μας περίμενε η ακτογραμμή της χώρας για 2-3 μέρες χαλάρωσης ..
Όταν πρόκειται για διαμονή σε παραλία στην Κένυα, ο περισσότερος κόσμος καταλήγει στην Μομπάσα... εμένα όμως, αν και ως πόλη μου φαινόταν ενδιαφέρουσα (και είναι πράγματι), οι φωτος από την παραλία της δεν μου άρεσαν ιδιαίτερα.... αντίθετα με γοήτευσε μία παραλία, περίπου 40 χιλιόμετρα έξω από την Μομπάσα, η Diani Beach...
Με τελικό προορισμό, λοιπόν, την παραλία αυτή, βρεθήκαμε στο αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι για την εσωτερική μας πτήση Ναϊρόμπι-Μομπάσα.... Αποχαιρετήσαμε τον Oliver, κάναμε το check in και γρήγορα βρεθήκαμε στο αεροπλάνο της Kenya Airways (The Pride of Africa, όπως είναι και το σλόγκαν!).
Οι συνταξιδιώτες μας κυρίως ντόπιοι και ελάχιστοι τουρίστες, μιας και ο Ιούνιος είναι low season και μάλιστα πολλά ξενοδοχεία στα παραλιακά θέρετρα δεν είναι καν ανοιχτά!
Η πτήση μόλις 1 ώρα... Έτσι, μέχρι να φάμε τα φυστίκια που μας πρόσφεραν (
ναι ναι, φυστίκια!) ξεκίνησε κιόλας η προσγείωση... Αυτό που αντίκρυσα από ψηλά με μάγεψε... γιατί? Ατελείωτες καταπράσινες εκτάσεις.... Πολύ πλούσια βλάστηση, ένα ανάγλυφο ποτάμι να διασχίζει όλο αυτό το δάσος και πιο πέρα ο Ινδικός ωκεανός, όλα λουσμένα από τον δυνατό μεσημεριανό ήλιο!Πόσο διαφορετικό κλίμα, πόσο διαφορετικές εικόνες σε αυτή την πλευρά της χώρας...
Μετά τα διαδικαστικά, επιβιβαστήκαμε στο βανάκι του ξενοδοχείου και ξενκινήσαμε αμέσως για την Diani Beach.
Να πώ εδώ ότι η Μομπάσα είναι χτισμένη σε ένα μικρό νησάκι που απέχει από τις γύρω περιοχές γύρω στο 10λεπτο με φέρυ .... Το φέρυ είναι καθημερινή ρουτίνα για την πλειοψηφία των ανθρώπων εκεί... για τους ντόπιους που δουλεύουν στο κέντρο της Μομπάσα αλλά μένουν στα χωριά, για όσους θέλουν από το αεροδρόμιο να κατευθυνθούν προς τις παραλίες (όπως εμείς)... Η εικόνα που μου έχει μείνει: Με το που ανοίγουν οι καγκελόπορτες στο λιμάνι, να τρέχουν ορδές Κενυατών με τα ποδηλατά τους να επιβιβαστούν στο φέρυ.... και μετά πάνω στο φέρυ πια, εμείς μέσα σε ένα από τα ελάχιστα αυτοκίνητα, περικυκλωμένοι από τους εκατοντάδες αυτούς επιβάτες να μας "σκανάρουν" με περιέργεια.
Μετά από 10 λεπτά αποβιβαστήκαμε και ξεκίνησε η διαδρομή προς το ξενοδοχείο. Η διαδρομή αυτή μου θύμισε πάρα πολύ την Καραϊβική... Πέραν της ομοιότητας των ανθρώπων φυσιογνωμικά... τα έντονα πολύχρωμα σπίτια τους, η απίστευτα πυκνή βλάστηση με τους πανύψηλους φοίνικες, ο καυτός ήλιος, ακόμα και η μουσική που άκουγα σποραδικά από κάποιο αυτοκίνητο ή σπίτι.... όλα με παρέπεμπαν στην Καραϊβική... αλλά... κατά κάποιον τρόπο είναι μακρυνοί συγγενείς, έτσι δεν είναι?
Κάποια στιγμή, κι ενώ είχε πλέον αρχίσει να νυχτώνει, αφήσαμε τον κεντρικό δρόμο (ο οποίος οδηγεί στην Τανζανία) στρίψαμε στο χωριό Ukunda, και από 'κει ακολουθήσαμε τον επαρχιακό δρόμο που οδηγούσε στα ξενοδοχεία της Diani Beach.... Όταν ο επαρχιακός αυτός δρόμος στένεψε κι η άσφαλτος τελείωσε, σε συνδυασμό με το ότι η κίνηση είχε αραιώσει πλεον επικίνδυνα και είχε νυχτώσει εντελώς, άρχισα να ανησυχώ... "Ρε μπας και είναι μούφα βανάκι του ξενοδοχείου?" έφτιαχνα διάφορα σενάρια στο μυαλό μου... Λίγο πριν η ανησυχία γίνει πανικός, είδαμε -επιτέλους- την ταμπέλα του ξενοδοχείου... Τελικά ήταν απλά το πιο απομακρυσμένο από τα υπόλοιπα ξενοδοχεία της παραλίας και δεν επρόκειτο για απόπειρα απαγωγής μας!
Με τα νεύρα κρόσια, αφού αλλάξαμε 3 φορές δωμάτιο (οι άνθρωποι ήταν εντελώς χυμείο... στο πρώτο που μας έστειλαν είχε μέσα κουβάδες με μπογιές, σκάλες, τα έπιπλα σκεπασμένα με χαρτί, γενικώς γιαπί και μύριζε φρεσκοβαμμένο.... στο δεύτερο είχαν αδειάσει 10 τόνους ambi pur και με έπιασε τάση λιποθυμίας... ) κατευθυνθήκαμε προς την παραλία, μιας και από τη reception μας είχαν πληροφορήσει ότι εκείνη τη βραδυά είχε μπάρμπεκιου στην αμμουδιά και τοπική μουσική και χορό...
Χαλάλι η ταλαιπωρία (πηγαινέλα στα δωμάτια)... αυτό που αντικρύσαμε ήταν ονειρικό! Παραλία όμοια με σεληνιακό τοπίο, πανσέληνος, φωτισμός κυρίως από κεράκια και σε χαμηλό τέμπο η κενυάτικη μουσική...
Μα πόσες εικόνες έχει πια αυτή η χώρα?
Το 2ήμερο που περάσαμε στην Diani Beach περιλάμβανε φυσικά και βόλτα-ξενάγηση στην Μομπάσα...
Η Μομπάσα είναι μία πολύχρωμη, χαρούμενη, ηλιόλουστη πόλη που μοιάζει να έχει συνεχώς καλοκαίρι. Άλλωστε βρίσκεται πάνω στον Ισημερινό. Είναι ένα μωσαϊκό φυλών, πολιτισμών και θρησκειών... Το αραβικό στοιχείο με τους μιναρέδες, τ' ανατολίτικα παζάρια και τις γυναίκες με τους φερετζέδες δένει αρμονικά με τα έντονα χρώματα που αγαπούν οι αφρικανοί να έχουν από τα ρούχα τους μέχρι και τα σπίτια τους ...ενώ σ' όλα αυτά έρχονται να προστεθούν τα κτίρια αποικιοκρατικού ρυθμού και το παραθαλάσσιο πορτογαλικό φρούριο Jesus Fort, κληρονομιά από τους ευρωπαίους κατακτητών.
Είναι μία πόλη με πολύ κίνηση (μιας και είναι η 2η μεγαλύτερη της χώρας) και διαθέτει ένα εξίσου πολυσύχναστο λιμάνι-σταυροδρόμι για όλες τις χώρες της Ανατολικής Αφρικής που δεν διαθέτουν οι ίδιες πρόσβαση στη θάλασσα.
Η Μομπάσα, όπως είπα και προηγουμένως, είναι χτισμένη πάνω σε νησί και το φέρυ είναι καθημερινή ρουτίνα για όλους όσους μένουν ή δουλεύουν εκεί.
Έτσι, βρεθήκαμε για άλλη μια φορά στο φέρυ προκειμένου να προσεγγίσουμε την πρωτεύουσα και να δούμε τα βασικά της αξιοθέατα...
Η πρώτη στάση που κάναμε ήταν στην κεντρική σκεπαστή αγορά... ήταν γεμάτη ντόπιους που αγόραζαν φρούτα, λαχανικά και κρέατα... ξεχωριστές εικόνες... Το συγκλονιστικό της υπόθεσης όμως είναι ότι αυτή η σκεπαστή αγορά κάποτε υπήρξε το σκλαβοπάζαρο της πόλης... Ανατρίχιασα στην ιδέα αλυσοδεμένων ανθρώπων να στοιβάζονται εκεί κατά εκατοντάδες και μετά να φορτώνονται σα ζώα στα πλοία φεύγοντας για πάντα από την πατρίδα τους...
Στη συνέχεια περιπλανηθήκαμε στην παλιά πόλη... Εδώ να πώ ότι αν δεν έχετε ξεναγό, αυτή την βόλτα καλύτερα να την αποφύγετε... Η περιοχή είναι πολύ "άγρια"... Εδώ εμείς παρόλο που συνοδευόμαστε από ντόπια ξεναγό, την γλυκύτατη Μαρία, το επεισόδιο δεν το αποφύγαμε... Πριν μπούμε στην παλιά πόλη, η Μαρία μας ενημέρωσε ότι πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί (δεν συζητάμε ότι λεφτά, γυαλιά, ρολόγια κ.λ.π. μας είχε ήδη πει να τα αφήσουμε στο αυτοκίνητο), τουτέστιν να μην καθυστερούμε για κανένα λόγο, να μην απομακρυνόμαστε από δίπλα της, να μην μιλάμε σε κανέναν, να μην απαντάμε σε κανέναν και επίσης, να είμαστε πολύ προσεκτικοί με τις φωτογραφίες...
Αυτό δε με τις φωτογραφίες στην Κένυα είναι μία πολύ πονεμένη ιστορία... Εξαγριώνονται όταν τους βγάζεις φωτογραφία, με πρώτους και καλύτερους τους Μασάϊ... Φωνάζουν, κάνουν χειρονομίες, κρύβουν το πρόσωπό τους... Η επίσημη δικαιολογία είναι ότι δεν το επιτρέπει η κουλτούρα τους (και καλά η φωτογραφία "φυλακίζει" το πνεύμα τους, όπως υποστήριζαν και οι Ινδιάνοι), ανεπισήμως όμως, με το κατάλληλο tip αλλάζουν διάθεση, φοράνε το καλό τους χαμόγελο και ποζάρουν περιχαρείς. Κλείνει η παρένθεση...
Ενώ περιπλανιόμασταν λοιπόν στα στενά, σχεδόν ανήλιαγα σοκάκια, βλέποντας κατά κύριο λόγο τα αποικοκρατικά κτίρια, είχα την φαεινή ιδέα να βγάλω φωτογραφία ένα τέτοιο κτίριο... έλα όμως που από κάτω περνούσαν κάτι τύποι που έσερναν ένα κάρο και φωτογράφισα και αυτούς... Ο ένας αντέδρασε λες και τον πυροδότησαν με εκρηκτικό μηχανισμό... το βλέμμα του σκοτείνιασε, το πρόσωπό του συσπάστηκε από οργή... παράτησε καταγής το κάρο και βρίζοντας στα σουαχίλι άρχισε να κατευθύνεται προς το μέρος μου... κάνοντας συνεχώς βήματα καταπάνω μου, τελικά με κόλλησε σε έναν τοίχο και άρχισε να φωνάζει ακατάληπτα κάνοντας χειρονομίες και παράλληλα προσπαθούσε να μου ξεκρεμάσει την μηχανή από τον λαιμό... όλα αυτά έγιναν αστραπιαία -πριν ακόμα κι ο ίδιος ο husband συνειδητοποιήσει τι έχει συμβεί- όμως η υποψιασμένη Μαρία, είχε ήδη μπεί στην μέση και μιλώντας του στα σουαχίλι προσπαθούσε να τον καλμάρει... προσπαθούσε να φανεί αποφασιστική αλλά η φωνή της έτρεμε από το άγχος μην τυχόν και βγούμε οι μισοί από 'κει μέσα... Τελικά, με τα πολλά, ο εξαγριωμένος συμβιβάστηκε με το να σβήσω μπροστά του όλες τις φωτογραφίες στις οποίες εμφανιζόταν!
Μετά το συμβάν, κι αφού πήραμε όλοι βαθιές ανάσες για να συνέλθουμε, η Μαρία μας ρώτησε αν αντέχουμε να συνεχίσουμε γιατί επρόκειτο να μπούμε στο πιο δύσκολο κομμάτι της παλιάς πόλης... δηλαδή στα δρομάκια που κυκλοφορούν κλέφτες και ναρκομανείς... μας είπε δε ότι η χρήση ναρκωτικών είναι μεγάλη μάστιγα στην Μομπάσα, τα ποσοστό των ναρκομανών είναι τεράστιο και αυτό σε συνδυασμό με την πολύ υψηλή ανεργία οδηγεί σε επίσης τεράστια ποσοστά εγκληματικότητας... Σε μια κρίση τόλμης ή παραλογισμού (παρά το συμβάν που είχε προηγηθεί) της είπαμε ότι αντέχουμε να συνεχίσουμε... Οι εικόνες βγαλμένες σαν από ταινία... Σπίτια-καταγώγια που έζεχναν... από τις ανοιχτές πόρτες βλέπαμε μέσα ανθρώπους πραγματικά "καμμένους", άλλους με βλέμμα χαμένο, άλλους σωριασμένους σαν τσουβάλια στο πάτωμα... στους δρόμους άλλοι περπατούσαν προσπαθώντας να στηριχτούν στα πόδια τους και άλλοι σπρωχνόντουσαν και μάλωναν μεταξύ τους... όσοι ήταν νηφάλιοι, μας κοιτούσαν σαν αρπακτικά... φοβήθηκα πολύ για την τύχη της μηχανής μου εκείνες τις στιγμές... Βγαίνοντας πια από αυτά τα σκοτεινά και δύσοσμα στενά, ένιωσα απέραντη ανακούφιση... Για πρώτη φορά είδαμε μερικούς άλλους τουρίστες να μας κοιτάνε σαν αγνώστου ταυτότητας (ιπτάμενα?) αντικείμενα, βλέποντας από που ξεφυτρώσαμε... είναι που εκείνοι είχαν επιλέξει να κάνουν περιφερειακά τη βόλτα τους γύρω από την παλιά πόλη κι όχι μπαίνοντας μέσα στα στενά...
Μετά απ' όλα αυτά, η επόμενη και τελευταία στάση στο σήμα-κατατεθέν της πόλης, το φρούριο Jesus Fort, μας φάνηκε επίσκεψη στην disneyland...
Στο Jesus Fort, η καημένη η Μαρία μας κέρασε κιόλας για να ξεπεράσουμε την ένταση της ημέρας...(αυτό πρώτη φορά μου συμβαίνει... ξεναγός και να μας κερνάει αυτή αντί να περιμένει κέρασμα) ... Μας κέρασε τις αγαπημένες λιχουδιές των ντόπιων -μικρών και μεγάλων- ζαχαρωτά από μάνγκο και διάφορα άλλα τροπικά φρούτα καθώς και φρεσκοστυμμένη λεμονάδα με ζάχαρη και αλάτι... Η δροσιστική λεμονάδα ήταν ότι χρειαζόμασταν κάτω από τον καυτό μεσημεριανό ήλιο του Ισημερινού... Και τι γλυκιά κίνηση εκ μέρους της Μαρίας! Πραγματικά μας συγκίνησε...
Τέρμα όμως οι ξεναγήσεις! Αφήνουμε την Μομπάσα για να γυρίσουμε στην ονειρεμένη παραλία μας!
Μου φάνηκαν πολύ λίγες οι 2 μέρες (και ούτε...) στην ονειρική παραλία, την Diani Beach.... ήλιος, θάλασσα, κάτασπρη αμμουδιά, φοίνικες... εικόνες καρτποσταλ... και το σκηνικό να συμπληρώνει η τοπική μουσική, που στη συγκεκριμένη περιοχή της Κένυας, θύμιζε έντονα την μουσική της Καραϊβικής και ειδικότερα reggae...
Μόνη παραφωνία τα beach boys που με το που πας να κολυμπήσεις ή να περπατήσεις κατά μήκος της παραλίας έρχονται και σε περικυκλώνουν για να σου πουλήσουν από βραχιόλια μέχρι εκδρομές... όμως, αν αγοράσεις εκδρομή από τα beach boys για κάποια από τις επόμενες μέρες, κατά 99% ούτε που θα ξαναεμφανιστούν...
Όποιος βρεθεί στην Diani Beach αξίζει να αφιερώσει ένα βράδυ στο "Ali Barbours": http://caverestaurant.com/cave_restaurant.html
Πρόκειται για ένα εστιατόριο που βρίσκεται μέσα σε έναν κοραλιογενή βράχο ηλικίας μεταξύ 120.000-180.000 χρόνων. Κάποτε ήταν υποθαλάσσιος, σήμερα βρίσκεται περίπου 10μ. κάτω από το επίπεδο του εδάφους, και σε κάποια σημεία η οροφή του είναι ανοιχτή προς τον ουρανό με αποτέλεσμα να βλέπεις τα αστέρια...
Με βαριά καρδιά σηκωθήκαμε την τελευταία μέρα πριν καλά-καλά ξημερώσει για ν' αποχαιρετήσουμε την Diani Beach και να κατευθυνθούμε στο αεροδρόμιο της Μομπάσα για την πτήση μας προς Ναϊρόμπι, τον τελευταίο σταθμό του ταξιδιού.
Απ' όσα είχα διαβάσει για Ναϊρόμπι καταλάβαινα ότι δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ίσως θα ήταν προτιμότερο να παραλειφθεί. Ωστόσο, η εμμονή που έχω να επισκέπτομαι πάντα την πρωτεύουσα της κάθε χώρας που πηγαίνω, όσο χάλια κι αν είναι αυτή, με έκαναν να τη συμπεριλάβω και αυτή στο πρόγραμμα έστω και για μερικές ώρες.
Στο αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι μας περίμενε ο ξεναγός του γραφείου που μας οργάνωσε και το σαφάρι για μία 3ωρη ξενάγηση και βόλτα στην πόλη.
Μετά την πολύχρωμη και χαρούμενη Μομπάσα, το Ναϊρόμπι μας φάνηκε μουντό και γκρίζο, κι ας το αποκαλούν οι ντόπιοι και "Πόλη του Ήλιου".
Το αξιοσημείωτο είναι ότι μέχρι το 1899 δεν υπήρχε καν Ναϊρόμπι... ήταν απέραντη φύση στην μέση του πουθενά...
Την ύπαρξή του την οφείλει στη σιδηροδρομική γραμμή που ένωσε την Μομπάσα με το σημερινό Κισούμου.
Πιο συγκεκριμένα, όταν κατασκευαζόταν η σιδηροδρομική αυτή γραμμή,
γνωστή και ως "The Lunatic Line" (την αποκαλούσαν έτσι κάποιοι Άγγλοι πολιτικοί θεωρώντας τρελό το κόστος που απαιτείτο για μία διαδρομή στο πουθενά), έφτιαξαν και ένα camp στο σημερινό Ναϊρόμπι προκειμένου να κοιμούνται οι εργάτες και να προστατεύονται από τα άγρια ζώα κατά τη διάρκεια της νύχτας (ήδη είχαν φαγωθεί πολλοί εργάτες από λιοντάρια στο Tsavo).
Είδαμε τα υποτιθέμενα highlights της πρωτεύουσας: την City Square όπου δεσπόζει το άγαλμα του Jomo Kenyatta, τα Κυβερνητικά Κτίρια, το Συνεδριακό Κέντρο, τον Σιδηροδρομικό Σταθμό, περάσαμε από την Πανεπιστημιούπολη, περπατήσαμε στις αγορές... μία που απευθύνεται στους τουρίστες και μία λαχαναγορά-κρεαταγορά που απευθύνεται σε ντόπιους... εννοείται ότι ο ξεναγός δεν μας άφηνε να κουνήσουμε ρούπι από δίπλα του, έσπευδε αμέσως κάθε φορά που μας πλησίαζε κάποιος, ήταν εν ολίγοις ραντάρ σε ετοιμότητα να προλάβει καταστάσεις...
Μετά απ' όλα αυτά και είχαμε ακόμα 1,5 ώρα στη διάθεσή μας... Ρώτησα αν είναι φρόνιμο, εφόσον είχαμε τη συνοδεία του ξεναγού, να πάμε στην Kibera, την τεράστια παραγκούπολη (τη 2η μεγαλύτερη της υποσαχάριας Αφρικής μετά το Soweto της Νότιας Αφρικής) όπου ζει το 1/3 του πληθυσμού του Ναϊρόμπι... είχα δεί εικόνες σε ντοκυμαντερ και φαινόταν πολύ δυνατή εμπειρία http://www.google.gr/search?q=kibera+slum&hl=el&biw=1920&bih=899&prmd=ivns&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=b3IdTuvxN4P4sgac8ZGyDQ&ved=0CC8QsAQ...
Η απάντηση του ξεναγού "Ούτε εγώ που είμαι Κενυάτης δεν μπαίνω εκεί μέσα" δεν σήκωνε περιατέρω συζητήσεις και διαπραγματεύσεις... ήδη είχαμε 2 επεισόδια σε πολύ πιο ασφαλείς περιοχές της χώρας...
Ωστόσο, κάπως έπρεπε να σκοτώσουμε την ώρα μας... έτσι, χωρίς να τρελαίνομαι κιόλας, πήγαμε στο σπίτι -μουσείο πλέον- της Karen Blixen, της γνωστής τύπισσας που ενσάρκωνε η Meryl Streep στο "Out of Africa"... Οι απόψεις για την Karen Blixen διιστανται... Άλλοι κενυάτες θεωρούν ότι δεν έχει κάνει τίποτα ιδιαίτερο για να είναι τόσο διάσημη, άλλοι υποστηρίζουν ότι προσέφερε πολλά: ότι ήταν η μόνη λευκή που παρείχε ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης στο προσωπικό της, ήταν εναντίον της αγγλικής κυριαρχίας και υποστήριζε την ανεξαρτησία της χώρας, όταν εγκατέλειψε τη χώρα χάρισε απεριόριστες εκτάσεις γης στο προσωπικό της κ.ό.κ.... Δεν ξέρω αν πρόσφερε, όντως, τόσα πολλά, πάντως έχουν δώσει το όνομά της σε κολλέγιο, σε δρόμους και πολλά άλλα.
Η επίσκεψη στο σπίτι της, τελικά, δεν ήταν τόσο άσχημη με την λογική ότι είδαμε από μέσα πώς ήταν ένα αποικιακό σπίτι του προηγούμενου αιώνα στην Κένυα.
Η περιοχή, βεβαίως, όπου βρίσκεται το σπίτι-μουσείο της Blixen είναι σήμερα η πλέον ακριβή περιοχή του Ναϊρόμπι με απίστευτες βίλες, η κάθε μία από αυτές περιβάλεται όχι από έναν απλό κήπο αλλά από ολοκληρο δάσος... και φυσικά περιμετρικά της κάθε βίλας ηλεκτροφόρα καλώδια και πολλοί ένοπλοι φρουροί...
Βγαίνοντας από την ακριβή και καλά φρουρούμενη περιοχή, πέσαμε και σε μία συμπλοκή... Κάποιος είχε προσπαθήσει να βουτήξει κάτι και είχαν σπεύσει όλοι οι περαστικοί και τον λυντσάριζαν κανονικά υπό την απαθή ματιά ενός ατυνομικού...Του είχαν σκίσει τα ρούχα, δεν τον άφηναν να σηκωθεί από την άσφαλτο και ο αστυνόμος αμέτοχος... "Έτσι είναι οι Κενυάτες" μας είπε ο ξεναγός "περήφανοι και δεν σηκώνουν την αδικία... μόλις κάποιος φωνάξει "βοήθεια" τρέχουν όλοι να βοηθήσουν"...
Η ξενάγηση τελείωσε και κατευθυνθήκαμε προς το ξενοδοχείο που είχαμε κλείσει για μερικές ώρες μέχρι την πτήση μας. Το ξενοδοχείο βρισκόταν σε απόσταση αναπνοής από την Πρεσβεία του Ισραήλ και γι' αυτό το λόγο η όλη περιοχή ήταν σαν να βρισκόταν σε εμπόλεμη ζώνη... Μπλόκα, ένοπλοι αστυνομικοί, έλεγχος των διερχομένων οχημάτων κ.λ.π. Για να μπούμε δε στο lobby του ξενοδοχείου, έπρεπε να περάσουμε 2 πόρτες ασφαλείας (παρόλο που φρουρούνταν κιόλας από σεκιουριτάδες) και μετά από το lobby για να πάμε στο δωμάτιο, έπρεπε πάλι να χτυπήσουμε την κάρτα μας σε άλλες 2 εσωτερικές πόρτες... μιλάμε για δρακόντεια μέτρα ασφαλείας... Ωστόσο, αυτό ήταν και θετικό γιατί έτσι μπορέσαμε, λίγο αργότερα, να περπατήσουμε λίγο στα γύρω τετράγωνα από το ξενοδοχείο χωρίς όμως να απομακρυνθούμε πολύ, μετά και από παραίνεση του receptionist. Δεν έχω ξαναπερπατήσει ποτέ στη ζωή μου τόσο λίγο σε πρωτεύουσα ξένης χώρας... εγώ που οργώνω τις πόλεις στο περπάτημα... "Αφού το περπάτημα είναι απαγορευτικό, ας κάτσουμε κάπου να περάσει η ώρα" συμφωνήσαμε... Βρήκαμε μπροστά μας το Fairview Hotel http://www.fairviewkenya.com/ και αποφασίσαμε να πιούμε έναν καφέ... Ο καφές σερβίρεται στον κήπο που πραγματικά ήταν μία όαση μέσα στην γκριζίλα της πόλης... πολύ πράσινο, δέντρα, καταρρακτάκια... οι θαμώνες ήταν περισσότερο ντόπιοι επιχειρηματίες που έκλειναν δουλειές παρά τουρίστες... οι πλούσιοι ντόπιοι, απ' ότι κατάλαβα, ζούν σαν αποστειρωμένοι... ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα στις βίλες τους, ένοπλοι φρουροί να τους προστατεύουν, λιμουζίνες με οδηγούς να τους πηγαινοφέρνουν στα γραφεία τους και στα κυριλέ ξενοδοχεία που συχνάζουν για διασκέδαση ή για να κλείσουν δουλειές... Μου ήρθαν αστραπιαία στο μυαλό τα χωριά των Μασάϊ... Είμαι ακόμα στην ίδια χώρα???
Mετά από το εγερτήριο στις 04.30 το πρωί και τόσες ώρες στο πόδι (με ταξίδι, πτήση, ξενάγηση) η εξάντληση και η πείνα έκαναν την εμφάνισή τους (και πολύ άργησαν)... και φυσικά όταν βρίσκεσαι στο Ναϊρόμπι, δεν μπορείς να πας για φαγητό αλλού παρά στο διάσημο Carnivore http://www.tamarind.co.ke/carnivore/... Εκεί έχεις την ευκαιρία να δοκιμάσεις nyama choma δηλαδή ψητό κρέας μέχρι τελικής πτώσεως... Αρχικά σου φέρνουν έναν μεγάλο δίσκο με σαλάτες και σάλτσες και μετά έρχονται συνεχώς σερβιτόροι με σούβλες στο τραπέζι και σε βομβαρδίζουν συνεχώς... να τα κοτόπουλα, να τα χοιρινά, να η στρουθοκάμηλος, να η καμήλα, να ο κροκόδειλος (μπλιάξξξξξξξξξξ)... δεν σταματάνε να έρχονται αν δεν κατεβάσεις το σημαιάκι που υπάρχει στο τραπέζι σου! Το μενού είναι φιξ και περιλαμβάνει και σούπα στην αρχή καθώς και επιδόρπιο στο τέλος....
Το μαγαζί έχει πολλούς τουρίστες αλλά και ντόπιους, κατά κύριο λόγο επιχειρηματίες που δεξιώνονται τους ξένους συνεργάτες τους. Είδαμε πολλές πολυεθνικές παρέες ανάμεικτες με Κενυάτες, Ινδούς, Ευρωπαίους, Αμερικανούς που έκλειναν δουλειές τρώγωντας. "Η Κένυα είναι ένα απέραντο πεδίο επενδυτικών δραστηριοτήτων αλλά τα οφέλη καρπώνονται οι λίγοι ενώ οι πολλοί πεινάνε" θυμήθηκα τα λόγια του Oliver.
Ακριβώς δίπλα υπάρχει και το bar Simba Saloon και από Τετάρτη μέχρι Παρακευή παίζουν μουσική διάφορα συγκροτήματα... εμείς ήμαστε λίγο άτυχοι γιατί πήγαμε Δευτέρα.
Σκασμένοι από το φαγητό και την μπύρα (Tusker φυσικά, την τιμήσαμε δεόντως σε όλο το ταξίδι) γυρίσαμε στο ξενοδοχείο για να πάρουμε τις βαλίτσες μας και να πάμε στο αεροδρόμιο για την πτήση της επιστροφής προς Ελλάδα.
Μελαγχολία στο βανάκι του ξενοδοχείου που μας μετέφερε στο αεροδρόμιο... όπως πάντα στο τέλος κάθε ταξιδιού... ίσως και λίγο παραπάνω από άλλα ταξίδια... ίσως γιατί ήταν η πρώτη φορά που επισκέφθηκα την (υποσάχαρια) Αφρική... Είχα ακούσει πολλά για το πόσο γοητευτική είναι αυτή η ήπειρος... και είναι πράγματι αν κρίνω από την Κένυα: Πλούσια μέσα στη φτώχια της, περήφανη σαν τους ανθρώπους της, ένα διαμάντι όσο κι αν κάποιοι προσπαθούν να το μετατρέψουν σε χωματερή, φοβερές εναλλαγές τοπίων (από σαβάνα μέχρι χιονισμένα βουνά κι από τροπικά δάση μέχρι κατάλευκες αμμουδιές), φυλές με ήθη και έθιμα τόσο διαφορετικά και μοναδικά, η αίσθηση ελευθερίας που νιώθεις χαμένος στην απεραντοσύνη της σαβάνας...
Λίγο πριν μπώ στο αεροδρόμιο, όμως, η τελευταία εικόνα που μου έρχεται στο μυαλό από τις προηγούμενες 9 μέρες δεν είναι ούτε το σαφάρι, ούτε η εξωτική παραλία, ούτε η πολύχρωμη Μομπάσα... είναι αυτά τα πελώρια μάτια που με κοιτούσαν στον παιδικό σταθμό των Μασάϊ...
Lala salama Kenya!
Μείναμε:
Μασάϊ Μάρα 2: το πιο γνωστό πάρκο, φωτογενές, πανέμορφο, must.
Νακούρου 1: στη λίμνη θα δεις χιλιάδες ροζ φλαμίνγκος και το ομώνυμο πάρκο είναι κάτι μεταξύ δάσους και ζούγκλας.
Αμποσέλι 2: από ζωϊκό πληθυσμό δεν θα δείς κάτι διαφορετικό από τα 2 προηγούμενα, αλλά έχει μοναδική θέα το Κιλομάντζαρο και το τοπίο σου θυμίζει κάτι από έρημο.
Diani Beach 3: Αν θες να βάλεις παραλία στο πρόγραμμα, βάλε διαμονή σε Diani Beach και όχι Μομπάσα, δες φωτος που έχω βάλει και θα καταλάβεις. Ωστόσο, οπωσδήποτε επίσκεψη και στην Μομπάσα.
Nαϊρόμπι μείναμε σκάρτο ένα βράδυ γιατί η πτήση ήταν ξημερώματα στις 03.00... Αν δεν έχεις κόλλημα (όπως εγώ) να βλέπεις την πρωτεύουσα κάθε χώρας που επισκέπτεσαι, μην χάσεις χρόνο εδώ, δεν έχει κάτι ιδιαίτερο...
Αν είχα χρόνο και χρήμα, θα έβαζα και το Πάρκο Τσάβο... το μεγαλύτερο της χώρας, κοντά στην Μομπάσα, καταπράσινο με λίμνες, ποτάμι κ.λ.π., καθώς και κάποια χωριά της φυλής Κικούγιου κοντά στο Mount Kenya (υπάρχει και ομώνυμο Πάρκο).
Αν πήγαινα 2η φορά, θα παρέλειπα το Ναϊρόμπι και θα έβαζα 2-3 μέρες παραπάνω στη Diani Beach.
[2] Το πρακτορείο που χρησιμοποιήσαμε είναι το ΑFRICAN HORIZONS African Safari & Tours | Travel to Africa. .... Άψογο!!!
[3] Όσον αφορά στο κόστος, παίζει ρόλο τι καταλύμματα θα επιλέξεις... camps, lodges? και τι κατηγορία? απλά? lux? Γενικά το σαφάρι είναι ακριβό (γι' αυτό και δεν βάλαμε επιπλέον πάρκο) και για να μειωθεί το κόστος ή πρέπει να κατεβάσεις κατηγορία καταλυμμάτων ή να ζητήσεις βανάκι αντί για τζιπ κ.λ.π.
[4] Από εμβόλια κάναμε για κίτρινο πυρετό (έχουμε και από παλιότερα κάνει ηπατίτιδας που θεωρώ ότι ασχέτως αν ταξιδεύεις δεν είναι κακό να το έχεις κάνει) και πήραμε χάπια για μαλάρια... Εκεί καλό είναι να ψεκάζεσαι με εντομοαπωθητικό.
Attachments
Last edited:
