Mikkael Sin
Member
- Μηνύματα
- 38
- Likes
- 386
- Επόμενο Ταξίδι
- Βαλκάνια
- Ταξίδι-Όνειρο
- Νορβηγικά φιορδ
Το πρωινό στο Ντουμπρόβνικ εξίσου ωραίο κι ένας καταγάλανος ουρανός μας συντρόφευσε στην εξόρμησή μας στην πόλη, η οποία το πρωί χάνει λίγη απ' τη μαγεία της. Τα στενά εξίσου "ζωντανά" και βγήκαμε -όπως και το προηγούμενο βράδυ- από κάποιες "στενούρες" πάνω απ' τη θάλασσα. Ζηλέψαμε όσους πηγαινοέρχονταν για μπάνιο ή τους "σκαφάτους" αλλά και τα εκδρομικά πλεούμενα που έφευγαν γεμάτα κόσμο για τα απέναντι νησιά. Παρά το γεγονός οτι είχαμε μέρες μπροστά μας και... κανέναν να μας περιμένει, αποφασίσαμε οτι θα συνεχίζαμε βόρεια, μιας και δε γνωρίζαμε τι θα βρούμε εκεί και πόσο χρόνο θα μας πάρει.
Εδώ, να πω οτι ιστορία και πολιτική είναι κάποια εκ των "χόμπι" μου. Οι τουριστικοί προορισμοί πάλι, όχι! Θέλω να πω οτι δε γνώριζα, ούτε γνωρίζω, τα "σημεία ενδιαφέροντος" των τουριστικών οδηγών. Οι γνώσεις μου περιορίζονταν σε σημαντικά γεγονότα και τις κυριότερες πόλεις κι ενώ σαφώς γνώριζα για τα μαγευτικά νησάκια της Δαλματίας, εντούτοις η επίσκεψη σ' αυτά δεν αποτελούσε για μένα πρώτη επιλογή. Από τους γονείς μου πάντως -που όπως είπαμε ακολούθησαν την ίδια διαδρομή ένα μήνα μετά, σε οργανωμένη εκδρομή- γνώριζα οτι ο τουρισμός εδώ κρατάει από παλιά. Οι ίδιοι είχαν ήδη ταξιδέψει σ' αυτά τα μέρη από τα τέλη της δεκαετίας του '60 - αρχές του '70. Σε αντίθεση με ότι συνέβαινε στο υπόλοιπο ανατολικό μπλοκ, η περιοχή της Δαλματίας ήταν τουριστικά αναπτυγμένη ήδη από τη δεκαετία του '60 και τα "ανοίγματα" του Τίτο στη Δύση. Υπενθυμίζω οτι εκείνη την εποχή, ο ελληνικός τουρισμός περιορίζονταν σε Κέρκυρα, Ρόδο, Κρήτη και λιγότερο σε Ύδρα και Σπέτσες, προφανώς σε μικρότερο βαθμό. Ναυαρχίδα του τουρισμού των κροατικών παραλίων ήταν το Ντουμπρόβνικ, στο οποίο από τότε συνέρρεαν Ιταλοί -κυρίως- και Γερμανοί τουρίστες, με τους υπόλοιπους δυτικούς να ακολουθούν. Εκείνη την εποχή, τα μικρότερα εισοδήματα της πρώην Γιουγκοσλαβίας, αρκούνταν σε διακοπές στις μεγάλες λίμνες της Βόρειας Μακεδονίας (Δοϊράνη, Πρέσπα, Οχρίδα), τα μεσαία πήγαιναν στα κοντινότερά τους παραθαλάσσια θέρετρα (π.χ. Κοσοβάροι στο Ulcinj των ομόεθνών τους, Σέρβοι στο Μαυροβούνιο και τη Νότια Κροατία, οι Βόσνιοι στα θέρετρα της Μακάρσκα και τα κοντινά νησιά, οι Σλοβένοι στα δικά τους παράλια) αλλά και τα παράλια της Χαλκιδικής και της Κατερίνης. Τα υψηλότερα εισοδήματα (μέλη του Πολίτμπιρο και διάφοροι αξιωματούχοι) διέμεναν στο Ντουμπρόβνικ και τα "πολυτελέστερα" θέρετρα της Δαλματίας, παρέα με τους ξένους τουρίστες που έφερναν συνάλλαγμα. Εξάλλου, η μακρά παράδοση του τόπου στον τουρισμό, ήταν ξεκάθαρη και από την ποιότητα των υπηρεσιών ενώ δεν ήταν σπάνιο το φαινόμενο εργαζόμενων στα καταστήματα που συνεννοούνταν άψογα σε αγγλικά, ιταλικά και γερμανικά.
Ο "λογαριασμός" που άφησα με την επίσκεψη στα νησιά απέναντι παραμένει ανοιχτός. Στην επόμενη επίσκεψή μου στην περιοχή, πριν το herceg Novi τράβηξα βορειοανατολικά προς το Niksic και την ενδοχώρα της Γιουγκοσλαβίας. Τα παράλια της Δαλματίας (μετά τον κόλπο του Κότορ) δεν τα επισκέφτηκα ξανά από τότε.
Μετά από μια περιήγηση στα καταστήματα με τα σουβενίρ, πήραμε το αυτοκίνητο και... δρόμο!!!
Επόμενος σταθμός μας το Σπλίτ αλλά ήταν ευκαιρία να κάνουμε μια μικρή παράκαμψη προς το ιστορικό Μόσταρ για το οποίο γνώριζα οτι είναι κοντά αλλά -φυσικά- όχι ακριβώς πόσο. Εξάλλου, πηγαίναμε χωρίς χάρτες ή άλλη βοήθεια, πέρα απ' αυτά που γνωρίζαμε και με τη βοήθεια των πινακίδων ή ρωτώντας κάποιον περαστικό.
Ακόμα μια από τις ιδιαιτερότητες του Ντουμπρόβνικ είναι οτι η περιφέρειά του (ο "Νομός" ας πούμε) είναι ξεκομμένη από την υπόλοιπη Κροατία. Αυτό, σαν γνώση, μου είχε διαφύγει εντελώς και το αποτέλεσμα ήταν οτι θορυβήθηκα όταν περάσαμε σύνορα Βοσνίας καίτοι κινούμασταν πολύ κοντά στη θάλασσα που έτσι κι αλλιώς ήταν "αυτοσκοπός". Ήμουν βέβαιος οτι κάτι πήγε πολύ λάθος και σταμάτησα σ' ένα μέρος πάνω απ' τη θάλασσα, επί βοσνιακού εδάφους. Είχε συννεφιάσει, μπροστά στη θάλασσα είχε μόνο διβάρια και καθόλου παραλία και το σκηνικό ήταν αποκαρδιωτικό. Μπήκα σε ένα καφέ και ζήτησα δύο φρέντο αφού ρώτησα αν είναι σίγουρος οτι ξέρει να φτιάχνει!
Ήξερε και ήταν αξιοπρεπή.
Δεν πρόλαβα να δώσω λίγο γκάζι στο αυτοκίνητο και βρεθήκαμε να ξαναπερνάμε σύνορα, αυτή τη φορά από τη Βοσνία στην Κροατία. Πόσο περίεργο! Κι εκεί που αναρωτιόμασταν αν και πώς θα βρούμε την έξοδο για Μόσταρ, ήρθαν οι πινακίδες να βοηθήσουν την κατάσταση. Τα χιλιόμετρα ήταν περισσότερα απ' ότι φανταζόμουν (για κάποιο λόγο το είχα γύρω στα 20-30 χιλιόμετρα μακριά απ' τη θάλασσα) αλλά και πάλι όχι κάτι σπουδαίο. Φτάσαμε το μεσημέρι στο Μόσταρ και βγήκαμε για τη βόλτα μας στην πόλη. Ώρα για φαγητό και κάτι σαν πιροσκί, πεντανόστιμο πάντως, στο χέρι μας, μαζί με μια μπύρα Herzegovina. Ωραία, τυπική lager κι αυτή, ενώ συνεχίσαμε την παράδοση να δοκιμάζουμε τις μπύρες του τόπου! Στο παραδοσιακό του κέντρο, το Μόσταρ είναι εκπληκτικό. Ακόμα έναν ανοιχτό λογαριασμό άφησα εδώ, μην έχοντας μείνει ένα βράδυ, να το δω στη νυχτερινή του μαγεία. Κι εδώ είχε πολλούς τουρίστες, κυρίως Άραβες και γενικά ανατολίτες. Γυναίκες με μπούργκα κρατούσαν τα καταστήματα με τα τουριστικά είδη, γυναίκες με μπούργκα ήταν κυρίως κι οι πελάτισσές τους. Ανάμεσα απ' τα χαμόσπιτα, τους πλανόδιους, τα περιποιημένα καταστήματα και τους μιναρέδες, υπήρχαν και όμορφα, σύγχρονα καφέ, γεμάτα κόσμο. Η γέφυρα του Μόσταρ είναι πραγματικά σημείο αναφοράς και προσφέρει ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά και όμορφα μοτίβα των Βαλκανίων.
Ακολουθήσαμε αντίθετα τη ροή του Νερέτβα και βγήκαμε προς τη "μοντέρνα" πόλη. Παντού ορατές οι πληγές που άφησε πίσω του ο αδελφοκτόνος πόλεμος της δεκαετίας του '90. Η γέφυρα που γκρεμίστηκε ξαναχτίστηκε, ως σημείο αναφοράς. Οι γειτονιές όμως; Κατεστραμμένα κτίρια, εικόνες εγκατάλειψης και πολυκατοικίες που κατοικούνται αλλά παραμένουν "σουρωτήρια" από τα πυρά Σέρβων και Κροατών. Τι σημασία έχει από πού προήλθε η σφαίρα όταν αφήνει πίσω της τέτοιο καταθλιπτικό σκηνικό;
Οι γειτονιές πλάι στο ποτάμι έχουν μια ομορφιά, εξαιτίας του νερού και της πλούσιας βλάστησης. Παραμέσα, η εικόνα είναι μίζερη και απογοητευτική. Περπατήσαμε ξανά πίσω για να βγούμε άλλη μια φορά στην "παλιά γέφυρα" (τη... Στάρι Μόστ) και να πάρουμε το αυτοκίνητο για να ξαναβγούμε στη θάλασσα. Ήμουν "διψασμένος" για Σπλίτ!
Το αξιοσημείωτο εδώ πάντως είναι το γεγονός οτι ενώ όπου συνυπάρχουν τζαμί και εκκλησία οι περιοχές με την εκκλησία δείχνουν συνήθως πιο "πολιτισμένες" και σαφώς δυτικότροπες, στο Μόσταρ συμβαίνει το αντίθετο (έτσι κι αλλιώς το μουσουλμανικό στοιχείο υπερισχύει). Οι πιο νοικοκυρεμένες περιοχές είναι εκείνες που περικλείονται από τζαμιά! Και ο ανοιχτός λογαριασμός με τη διανυκτέρευση στο Μόσταρ παραμένει...
Ακολουθήσαμε διαφορετική διαδρομή από το "πήγαινε" και μετά από σύντομες διατυπώσεις στα σύνορα με την Κροατία, μπήκαμε ξανά σε "ράγες" Δαλματίας. Οι διαδρομές ήταν αρκετά ενδιαφέρουσες αν και σε κάποια σημεία είδαμε εικόνα "σκληρών Βαλκανίων" που στην παραλιακή ζώνη δε συναντάς.
Νωρίς το βράδυ μπήκαμε στο Σπλίτ. Όλως παραδόξως δε θυμάμαι την εικόνα της πόλης όταν μπήκαμε μέσα. Παρκάραμε "κάπου" και βγήκαμε σε αναζήτηση καταλύματος. Βρήκαμε ένα συμπαθητικό hostel και κλείσαμε εκεί, μιας και δεν υπήρχαν άλλοι ένοικοι. Η τιμή του ήταν γύρω στα 30€/βραδιά, ρίξαμε λίγο νερό πάνω μας και βγήκαμε για μια πρώτη γνωριμία με την πόλη.
Εδώ, να πω οτι ιστορία και πολιτική είναι κάποια εκ των "χόμπι" μου. Οι τουριστικοί προορισμοί πάλι, όχι! Θέλω να πω οτι δε γνώριζα, ούτε γνωρίζω, τα "σημεία ενδιαφέροντος" των τουριστικών οδηγών. Οι γνώσεις μου περιορίζονταν σε σημαντικά γεγονότα και τις κυριότερες πόλεις κι ενώ σαφώς γνώριζα για τα μαγευτικά νησάκια της Δαλματίας, εντούτοις η επίσκεψη σ' αυτά δεν αποτελούσε για μένα πρώτη επιλογή. Από τους γονείς μου πάντως -που όπως είπαμε ακολούθησαν την ίδια διαδρομή ένα μήνα μετά, σε οργανωμένη εκδρομή- γνώριζα οτι ο τουρισμός εδώ κρατάει από παλιά. Οι ίδιοι είχαν ήδη ταξιδέψει σ' αυτά τα μέρη από τα τέλη της δεκαετίας του '60 - αρχές του '70. Σε αντίθεση με ότι συνέβαινε στο υπόλοιπο ανατολικό μπλοκ, η περιοχή της Δαλματίας ήταν τουριστικά αναπτυγμένη ήδη από τη δεκαετία του '60 και τα "ανοίγματα" του Τίτο στη Δύση. Υπενθυμίζω οτι εκείνη την εποχή, ο ελληνικός τουρισμός περιορίζονταν σε Κέρκυρα, Ρόδο, Κρήτη και λιγότερο σε Ύδρα και Σπέτσες, προφανώς σε μικρότερο βαθμό. Ναυαρχίδα του τουρισμού των κροατικών παραλίων ήταν το Ντουμπρόβνικ, στο οποίο από τότε συνέρρεαν Ιταλοί -κυρίως- και Γερμανοί τουρίστες, με τους υπόλοιπους δυτικούς να ακολουθούν. Εκείνη την εποχή, τα μικρότερα εισοδήματα της πρώην Γιουγκοσλαβίας, αρκούνταν σε διακοπές στις μεγάλες λίμνες της Βόρειας Μακεδονίας (Δοϊράνη, Πρέσπα, Οχρίδα), τα μεσαία πήγαιναν στα κοντινότερά τους παραθαλάσσια θέρετρα (π.χ. Κοσοβάροι στο Ulcinj των ομόεθνών τους, Σέρβοι στο Μαυροβούνιο και τη Νότια Κροατία, οι Βόσνιοι στα θέρετρα της Μακάρσκα και τα κοντινά νησιά, οι Σλοβένοι στα δικά τους παράλια) αλλά και τα παράλια της Χαλκιδικής και της Κατερίνης. Τα υψηλότερα εισοδήματα (μέλη του Πολίτμπιρο και διάφοροι αξιωματούχοι) διέμεναν στο Ντουμπρόβνικ και τα "πολυτελέστερα" θέρετρα της Δαλματίας, παρέα με τους ξένους τουρίστες που έφερναν συνάλλαγμα. Εξάλλου, η μακρά παράδοση του τόπου στον τουρισμό, ήταν ξεκάθαρη και από την ποιότητα των υπηρεσιών ενώ δεν ήταν σπάνιο το φαινόμενο εργαζόμενων στα καταστήματα που συνεννοούνταν άψογα σε αγγλικά, ιταλικά και γερμανικά.
Ο "λογαριασμός" που άφησα με την επίσκεψη στα νησιά απέναντι παραμένει ανοιχτός. Στην επόμενη επίσκεψή μου στην περιοχή, πριν το herceg Novi τράβηξα βορειοανατολικά προς το Niksic και την ενδοχώρα της Γιουγκοσλαβίας. Τα παράλια της Δαλματίας (μετά τον κόλπο του Κότορ) δεν τα επισκέφτηκα ξανά από τότε.
Μετά από μια περιήγηση στα καταστήματα με τα σουβενίρ, πήραμε το αυτοκίνητο και... δρόμο!!!
Επόμενος σταθμός μας το Σπλίτ αλλά ήταν ευκαιρία να κάνουμε μια μικρή παράκαμψη προς το ιστορικό Μόσταρ για το οποίο γνώριζα οτι είναι κοντά αλλά -φυσικά- όχι ακριβώς πόσο. Εξάλλου, πηγαίναμε χωρίς χάρτες ή άλλη βοήθεια, πέρα απ' αυτά που γνωρίζαμε και με τη βοήθεια των πινακίδων ή ρωτώντας κάποιον περαστικό.
Ακόμα μια από τις ιδιαιτερότητες του Ντουμπρόβνικ είναι οτι η περιφέρειά του (ο "Νομός" ας πούμε) είναι ξεκομμένη από την υπόλοιπη Κροατία. Αυτό, σαν γνώση, μου είχε διαφύγει εντελώς και το αποτέλεσμα ήταν οτι θορυβήθηκα όταν περάσαμε σύνορα Βοσνίας καίτοι κινούμασταν πολύ κοντά στη θάλασσα που έτσι κι αλλιώς ήταν "αυτοσκοπός". Ήμουν βέβαιος οτι κάτι πήγε πολύ λάθος και σταμάτησα σ' ένα μέρος πάνω απ' τη θάλασσα, επί βοσνιακού εδάφους. Είχε συννεφιάσει, μπροστά στη θάλασσα είχε μόνο διβάρια και καθόλου παραλία και το σκηνικό ήταν αποκαρδιωτικό. Μπήκα σε ένα καφέ και ζήτησα δύο φρέντο αφού ρώτησα αν είναι σίγουρος οτι ξέρει να φτιάχνει!
Ήξερε και ήταν αξιοπρεπή.
Δεν πρόλαβα να δώσω λίγο γκάζι στο αυτοκίνητο και βρεθήκαμε να ξαναπερνάμε σύνορα, αυτή τη φορά από τη Βοσνία στην Κροατία. Πόσο περίεργο! Κι εκεί που αναρωτιόμασταν αν και πώς θα βρούμε την έξοδο για Μόσταρ, ήρθαν οι πινακίδες να βοηθήσουν την κατάσταση. Τα χιλιόμετρα ήταν περισσότερα απ' ότι φανταζόμουν (για κάποιο λόγο το είχα γύρω στα 20-30 χιλιόμετρα μακριά απ' τη θάλασσα) αλλά και πάλι όχι κάτι σπουδαίο. Φτάσαμε το μεσημέρι στο Μόσταρ και βγήκαμε για τη βόλτα μας στην πόλη. Ώρα για φαγητό και κάτι σαν πιροσκί, πεντανόστιμο πάντως, στο χέρι μας, μαζί με μια μπύρα Herzegovina. Ωραία, τυπική lager κι αυτή, ενώ συνεχίσαμε την παράδοση να δοκιμάζουμε τις μπύρες του τόπου! Στο παραδοσιακό του κέντρο, το Μόσταρ είναι εκπληκτικό. Ακόμα έναν ανοιχτό λογαριασμό άφησα εδώ, μην έχοντας μείνει ένα βράδυ, να το δω στη νυχτερινή του μαγεία. Κι εδώ είχε πολλούς τουρίστες, κυρίως Άραβες και γενικά ανατολίτες. Γυναίκες με μπούργκα κρατούσαν τα καταστήματα με τα τουριστικά είδη, γυναίκες με μπούργκα ήταν κυρίως κι οι πελάτισσές τους. Ανάμεσα απ' τα χαμόσπιτα, τους πλανόδιους, τα περιποιημένα καταστήματα και τους μιναρέδες, υπήρχαν και όμορφα, σύγχρονα καφέ, γεμάτα κόσμο. Η γέφυρα του Μόσταρ είναι πραγματικά σημείο αναφοράς και προσφέρει ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά και όμορφα μοτίβα των Βαλκανίων.
Ακολουθήσαμε αντίθετα τη ροή του Νερέτβα και βγήκαμε προς τη "μοντέρνα" πόλη. Παντού ορατές οι πληγές που άφησε πίσω του ο αδελφοκτόνος πόλεμος της δεκαετίας του '90. Η γέφυρα που γκρεμίστηκε ξαναχτίστηκε, ως σημείο αναφοράς. Οι γειτονιές όμως; Κατεστραμμένα κτίρια, εικόνες εγκατάλειψης και πολυκατοικίες που κατοικούνται αλλά παραμένουν "σουρωτήρια" από τα πυρά Σέρβων και Κροατών. Τι σημασία έχει από πού προήλθε η σφαίρα όταν αφήνει πίσω της τέτοιο καταθλιπτικό σκηνικό;
Οι γειτονιές πλάι στο ποτάμι έχουν μια ομορφιά, εξαιτίας του νερού και της πλούσιας βλάστησης. Παραμέσα, η εικόνα είναι μίζερη και απογοητευτική. Περπατήσαμε ξανά πίσω για να βγούμε άλλη μια φορά στην "παλιά γέφυρα" (τη... Στάρι Μόστ) και να πάρουμε το αυτοκίνητο για να ξαναβγούμε στη θάλασσα. Ήμουν "διψασμένος" για Σπλίτ!
Το αξιοσημείωτο εδώ πάντως είναι το γεγονός οτι ενώ όπου συνυπάρχουν τζαμί και εκκλησία οι περιοχές με την εκκλησία δείχνουν συνήθως πιο "πολιτισμένες" και σαφώς δυτικότροπες, στο Μόσταρ συμβαίνει το αντίθετο (έτσι κι αλλιώς το μουσουλμανικό στοιχείο υπερισχύει). Οι πιο νοικοκυρεμένες περιοχές είναι εκείνες που περικλείονται από τζαμιά! Και ο ανοιχτός λογαριασμός με τη διανυκτέρευση στο Μόσταρ παραμένει...
Ακολουθήσαμε διαφορετική διαδρομή από το "πήγαινε" και μετά από σύντομες διατυπώσεις στα σύνορα με την Κροατία, μπήκαμε ξανά σε "ράγες" Δαλματίας. Οι διαδρομές ήταν αρκετά ενδιαφέρουσες αν και σε κάποια σημεία είδαμε εικόνα "σκληρών Βαλκανίων" που στην παραλιακή ζώνη δε συναντάς.
Νωρίς το βράδυ μπήκαμε στο Σπλίτ. Όλως παραδόξως δε θυμάμαι την εικόνα της πόλης όταν μπήκαμε μέσα. Παρκάραμε "κάπου" και βγήκαμε σε αναζήτηση καταλύματος. Βρήκαμε ένα συμπαθητικό hostel και κλείσαμε εκεί, μιας και δεν υπήρχαν άλλοι ένοικοι. Η τιμή του ήταν γύρω στα 30€/βραδιά, ρίξαμε λίγο νερό πάνω μας και βγήκαμε για μια πρώτη γνωριμία με την πόλη.
Attachments
-
42 bytes Προβολές: 0