Κούβα Θα αργήσει να καταλαγιάσει τούτο το ταξίδι...

[maria_va]

Όγδοη μέρα - Βινιάλες

Το πρωί ετοιμαζόμαστε για άλλη μια εξόρμηση εκτός Αβάνας. Σήμερα το πρόγραμμα έχει μονοήμερη στο Βινιάλες. Η μελέτη μας έλεγε ότι πρόκειται για μια πεδιάδα με καπνά ανάμεσα σε βουνά με περίεργους σχηματισμούς και σπηλιές, η φύση είναι πολύ ωραία και ενδείκνυται για δραστηριότητες όπως πεζοπορία, ιππασία, και άλλα τέτοια. Παρόλο που είχαμε διαβάσει ότι το χωριό είναι ωραίο και το βράδυ, δεν θέλαμε να κάνουμε διανυκτέρευση εκεί γιατί είχαμε εκκρεμότητες ακόμα στην Αβάνα. Τρώμε λοιπόν πρωινό και φεύγουμε για τον σταθμό των λεωφορείων για να βρούμε ταξί. Βέβαια οι ρυθμοί μας είναι εξαιρετικά αργοί και ξεκινάμε αργά, κατά τις 10..

Είμαστε πλέον άνετες με τα παζαρέματα και κλείνουμε εύκολα την μετακίνησή μας σε shared taxi με 17cuc το άτομο. Η αλήθεια είναι ότι εντυπωσιαζόμαστε με το πόσο εύκολα το κλείσαμε. Όταν βλέπουμε το όχημα υποψιαζόμαστε ότι επειγόταν να κλείσει τα άτομα που του έμεναν...Είναι ένα αρχαίο φορτηγάκι που του έχουν βάλει θέσεις στο πίσω μέρος και χωράει τουλάχιστον 10 άτομα. Είναι πολύ περίεργα πίσω και επειδή είναι πρόσφατο το σκηνικό με τους μετανάστες από το Βιετνάμ που έσκασαν στην καρότσα του ψυγείου πηγαίνοντας στην Αγγλία, αναρωτιόμαστε αν θα έχουμε την ίδια μοίρα...Είμαστε οι πρώτες και ξεκινάει την γύρα για να μαζέψει τους υπόλοιπους. Το όχημα πάντως είναι η επιτομή του gadget, εκτός από ένα εντυπωσιακό κλιματιστικό, έχει υποδοχές για USB, κάμερα οπισθοπορείας, ειδική θήκη για το γυαλί ηλίου, και πολλά άλλα..

Ο τύπος που κάνει τα κουμάντα έρχεται μαζί και αρχίζει τα παζάρια για την επιστροφή μας. Μας λέει ότι πρέπει να έχουμε κλείσει από πριν γιατί μετά τις 6 που νυχτώνει δεν θα βρίσκουμε εύκολα κάποιον γιατί ο δρόμος δεν έχει φώτα και είναι επικίνδυνος και δεν θέλουν να κάνουν το δρομολόγιο. Μας λέει 50cuc για τις τρεις μας ακατέβατα. Επίσης μας λέει να μην πούμε στους υπόλοιπους πόσα πληρώνουμε γιατί όλοι πληρώνουν περισσότερο...Η Μ. προσπαθεί να μειώσει την επιστροφή αλλά μάταια. Κάνουμε άπειρους κύκλους στην Παλιά Αβάνα και μαζεύουμε Άγγλους, Γάλλους, Ισπανούς, μαζί και κάτι τεράστιους κουβάδες -με χρώματα ίσως- που βάζει στα πόδια μας και μετά από λίγο είμαστε τόσο πηγμένοι που ελπίζουμε να μην πιάσει κανέναν επείγουσα ανάγκη για τουαλέτα...Τελικά ο αρχηγός κατεβαίνει χωρίς να του έχουμε πει ναι και στην μπροστινή θέση δίπλα στον οδηγό κάθεται ένα ζευγάρι Γάλλων. Ο άνδρας μας ενημερώνει ότι πληρώνουμε την μετάβασή τους γιατί αυτοί πάνε τσάμπα. Τους είχαν στήσει και περίμεναν στο πεζοδρόμιο 2 ώρες!! Η διάθεσή τους βέβαια είναι μια χαρά, αυτός όλο κάτι τρώει, μας βγάζει και μια selfie γιατί θέλει να μας θυμάται έτσι που είμαστε στοιβαγμένοι και όλα καλά...

Με τούτα και με κείνα έχει περάσει καμιά ώρα, συν τις 2 ώρες που είναι η διαδρομή, καλό μεσημέρι θα φτάσουμε..Φυσικά δεν σταματάει για τουαλέτα γιατί είναι αδύνατο να βγούμε, αλλά κάνει μια στάση σε ένα βενζινάδικο. Νομίζουμε ότι είναι για να πάρουμε σάντουιτς από έναν πλανόδιο αλλά όχι. Έρχεται ένας γαλανομάτης που ζητάει στα ισπανικά τις τρεις κοπέλες από την Ελλάδα. Μέσα στην έκπληξή μας και με τα άθλια ισπανικά μας καταλαβαίνουμε ότι μας λέει ότι αυτός θα μας επιστρέψει το απόγευμα στις 6 με 50 cuc και μας δείχνει το αυτοκίνητό του για να το θυμόμαστε. Ε μας έπιασε εξαπίνης, είναι και ωραίος, συμφωνούμε...Το αυτοκίνητο ένα saxo καγκούρικο με σκούρα τζάμια! Άντε να δούμε σε τι άλλο θα μπούμε σε αυτή την χώρα...Ο Γάλλος το τσίμπησε το σάντουιτς του πάντως..

Συνεχίζουμε και κάποια στιγμή μας σταματάει η τροχαία. Ωπ λέμε τι έγινε; Κατεβαίνει το παλικάρι, φιλιά, αγκαλιές με τα όργανα της τάξης, χαμούλης..Σε μια γέφυρα παρακάτω έρχεται η ώρα να βγάλουμε τους κουβάδες που είχε στα πόδια μας. Πώς να βγουν όμως που τους έχει βάλει στα πόδια μας κι εμείς δεν μπορούμε να κουνηθούμε; Το τι γιόγκα έπαιξε για να μπορέσουμε να τους περάσουμε και να τους βγάλουμε από το παράθυρο δεν περιγράφεται. Η διαδρομή αρχίζει να γίνεται ενδιαφέρουσα, με πυκνή βλάστηση. Περνάμε ένα χωριό που φαίνεται ότι οι κάτοικοι δίνουν μεγαλύτερη σημασία στην κουνιστή πολυθρόνα από το σπίτι και λέμε φτάνουμε. Και όντως φτάνουμε τελικά σε ένα χωριό εντελώς επίπεδο στη μέση της πεδιάδας. Φαίνεται σαν να έχει φτιαχτεί αποκλειστικά για τους τουρίστες, είναι όλο ενοικιαζόμενα δωματιάκια με τις γνωστές πολυθρόνες στην αυλή και μας φαίνεται εντελώς προκάτ. Το προηγούμενο χωριό φαινόταν πιο αυθεντικό.

Εκεί που ψαχνόμαστε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε στην περιοχή μας βρίσκει ο γαλανομάτης και με τη βοήθεια μιας κοπέλας που μιλάει Αγγλικά προσπαθεί να συνεννοηθεί το σημείο συνάντησης για τις 6. Μας λέει η κοπέλα ότι συνήθως οι τουρίστες καταλήγουν στο ξενοδοχείο το Los Jasmines για να απολαύσουν τη θέα και χωρίς να πολυξέρουμε λέμε ΟΚ. Επειδή έχουμε φτάσει μεσημεριάτικα δεν βρίσκουμε κανέναν να κανονίσουμε κάποια ξενάγηση στα πέριξ και καταλήγουμε να πάρουμε το τουριστικό λεωφορείο που κάνει τον γύρο των σημείων ενδιαφέροντος με 5 cuc. Ο κύκλος γίνεται σε μία ώρα και επειδή τα μισά είναι από την βόρεια πλευρά και τα άλλα μισά από τη νότια, περνάει από το κέντρο του χωριού ανα μισάωρο. Η αλήθεια είναι ότι δεν ενθουσιαστήκαμε, είχαμε μεγαλύτερες προσδοκίες. Η πεδιάδα δημιουργήθηκε όταν ένα σύστημα από σπηλιές κατέρρευσε πριν από εκατομμύρια χρόνια. Κάποιοι τεράστιοι ασβεστολιθικοί όγκοι έχουν μείνει για να θυμίζουν αυτό το φαινόμενο, όπως και κάποιες επισκέψιμες σπηλιές αλλά δεν είναι και τόσο εντυπωσιακές. Το λεωφορείο υποτίθεται ότι έχει στο δρομολόγιο του και μια φυτεία καπνού αλλά εκείνη τη μέρα απλά δεν..Η τοιχογραφία της προιστορίας ωραία είναι αλλά αφού είναι σύγχρονη απλά θαυμάζεις ένα γκράφιτι...

Τέλος πάντων, κάνουμε τις βόλτες μας με το λεωφορείο και μετά περνάμε την ώρα μας στην αγορά του Βινιάλες. Μπαίνουμε και στο μαγαζί με τα πούρα για να πάρουμε τα λίγα που θέλουμε για σουβενίρ. Είναι ένας κυριούλης που φτιάχνει πούρα εκείνη την ώρα για τους τουρίστες, οπότε τελικά παίρνουμε και από τα χειροποίητα και κάποια επώνυμα. Δεν έχω ιδέα για την ποιότητά τους, είμαι άσχετη με το θέμα κάπνισμα. Έχει όμως και ρούμια και βλέπω ένα που δεν είχα δει σε άλλο μαγαζί μέχρι εκείνη την ώρα. Pacto Navio λέγεται, της Havana Club, αλλά στο τελικό στάδιο μένει σε βαρέλια που πριν είχαν γαλλικό γλυκό κρασί. Ρωτάω την κυρία και μου λέει με ενθουσιασμό ότι αυτό είναι μέλι, το πίνεις και ζεσταίνεται όλο το μέσα σου. Τέλεια σκέφτομαι, το παίρνω και ας κάνει καμια σαρανταριά cuc. Πράγματι όταν το δοκίμασα συγκινήθηκα από το πόσο καλό είναι...

Τελικά παίρνουμε ταξί για να πάμε στο Los Jasmines να βρούμε τον ταξιτζή να γυρίσουμε στην Αβάνα. Ο ντόπιος ταξιτζής θυμίζει τους Έλληνες στα δημοφιλή νησιά, έχει κάνει εξάσκηση στο καμάκι και δεν θέλει σε καμία περίπτωση να ακούσει κουβανέζικη μουσική που είναι μπανάλ, μόνο σύγχρονα ποπ αμερικάνικα. Μάλιστα..Το Los Jasmines ωραία θέα έχει, αλλά αυτή η πισίνα με τους ασπρουλιάρηδες ξαπλωμένους τουρίστες δεν ταιριάζει πολύ με το φυσικό τοπίο, οπότε δεν μένουμε..Επιστροφή στην Αβάνα, εκεί θα φάμε, εκεί θα πιούμε..Όχι εγώ βέβαια, εγώ ακόμα με κρακεράκια. Πάντως αν ήταν να ξανακάνω την εκδρομή στο Βινιάλες, θα πήγαινα πιο οργανωμένη, είμαι σίγουρη ότι υπάρχουν τρόποι να απολαύσεις την φύση στην περιοχή πολύ καλύτερα, θα είχα κλείσει από πριν κάποια περιήγηση...

Φεύγουμε την ώρα που δύει ο ήλιος και είναι πολύ όμορφα.

Μετά από λίγο καταλαβαίνουμε πόσο κακό είναι να οδηγείς νύχτα στην Κούβα. Δεν υπάρχει φως ούτε για δείγμα. Οι ντόπιοι απλά γνωρίζουν απέξω και ανακατωτά τον δρόμο και τις λακούβες του. Το τόσο πηκτό σκοτάδι κάνει ακόμα πιο απόκοσμες και τρομαχτικές κάποιες φωτιές που βλέπουμε στο βάθος. Είναι φωτιές σε ευθεία και ο οδηγός μας λέει ότι καίνε ζαχαροκάλαμα.

Έχουμε πεθάνει από την πείνα και του λέμε να μας αφήσει κοντά στο Μουσείο της Επανάστασης γιατί είχαμε δει ένα τρίγωνο δρόμων με μαγαζάκια που μας άρεσαν. Είναι πολύ ωραία περιοχή, αρκετά δημοφιλής κι έτσι μπαίνουμε στο μόνο που βρίσκουμε τραπέζι. Κι εκεί που κατάκοπες κοιτάμε στον κατάλογο, πίσω μου καταλαβαίνω κάποιον που προσπαθεί να μου μιλήσει. Είναι ένας παππούς 90 χρόνων τουλάχιστον, ο οποίος θέλει να μας πει ότι το μαγαζί έχει φανταστική πίνα κολάντα και θέλει να μας κεράσει από μία γιατί φαινόμαστε κουρασμένες!! Αρνούμαι ευγενικά αλλά πετάγεται μια κυρία που κάθεται μαζί του, να μου πει ότι είναι ο άντρας της και να μην ντρεπόμαστε. Να μην τον προσβάλλουμε, δεχόμαστε..Εντωμεταξύ παραγγέλνουμε, εγώ κλαίγομαι για το στομάχι μου και μου υπόσχεται ο νεαρός ότι θα μου φτιάξουν απλό κοτόπουλο φιλέτο με ρύζι.

Πίνουμε την πίνα κολάντα, αν κι εγώ απλά την δοκιμάζω, και φυσικά ο παππούς πιάνει συζήτηση. Μου λέει λοιπόν ότι είναι Καναδός, έρχεται στην Κούβα 35 χρόνια γιατί είναι φοβερός λαός, φιλόξενος και καλόκαρδος. Και στα μαγαζιά γίνονται όλοι ένας και γλεντάνε. Από ότι καταλάβαμε ο παππούς ήταν κοινωνικός με όλους τους πελάτες και προσπαθούσε να δημιουργεί μεγάλες παρέες. Του βάζω λίγο πάγο γιατί εντάξει, είμαι χωρίς καφέ και νηστική δύο μέρες, πόση όρεξη να έχω για κουβενταρία; Γρήγορα ρίχνει τα δίχτυα του στις διπλανές παρέες και πετυχαίνει. Ακούμε λοιπόν ότι είναι καθηγητής πανεπιστημίου, καρδιολόγος..Κι εκεί που λέω ότι με ξέχασε, τσουπ να τος πάλι με κοψοχολιάζει από πίσω μου. Μου λέει λοιπόν, ποια άλλη χώρα είναι τόσο όμορφη, οι άνθρωποι είναι χαμογελαστοί και φιλόξενοι και μπορείς να περνάς τόσο ωραία; Ε του λέω η Ελλάδα Και μου πετάει κάτι φιλιά, ευτυχώς στον αέρα! Εντάξει ακόμα με δουλεύουν...

Το φαγητό είναι πολύ ωραίο, απρόσμενα ωραίο για φιλέτο κοτόπουλο, και στεριώνομαι κάπως...Έχω όμως μια μίνι κατάθλιψη γιατί είναι δυνατόν να είσαι διακοπές και να μην μπορείς να φας και να πιεις;;; Η Μ. καταλαβαίνει ότι κάτι χρειάζομαι και φεύγουμε να βρούμε ένα μαγαζί να ακούσουμε λίγη μουσική. Στον δρόμο περνάμε από την Bodeguita del medio που είναι εκεί κοντά για να δούμε το ιστορικό μαγαζί με το περίφημο μοχίτο. Ωραίο είναι για αξιοθέατο αλλά με τους Κινέζους τουρίστες να χόρευουν καρναβαλικά δεν μπαίνεις σε mood Αβάνας για ποτό..Καθώς φεύγουμε βλέπουμε τον παππού χωρίς την κυρία του, να πηγαίνει καρφωτός για ποτό στην bodeguita. Αλάνι ο παππούς.

Εμείς κάπου βρίσκουμε ένα μισοάδειο μαγαζί, με κάποιους λίγους πελάτες στην μπάρα, λίγο μπαρ το ναυάγιο, με μια ωραία μπάντα όμως που παίζει cuban son. Δυστυχώς δεν νιώθω ακόμα αυτοπεποίθηση να δοκιμάσω ένα από τα σκέτα ρούμια, και παίρνω ένα cuba libre. Αλλά η Μ. το ευχαριστήθηκε.. Η μπάντα ωραία, αφού την έχουμε σχεδόν πριβέ κάνει το παιχνίδι της μαζί μας κι ας μην μπορούμε να τραγουδήσουμε ισπανικά. Στο τέλος έρχεται ο τραγουδιστής να μας πιάσει κουβέντα και να μας πει πού θα τους βρούμε την επόμενη. Μόλις ακούει ότι είμαστε Ελληνίδες μας λέει ότι δούλεψε στην Μακεδονία κάποτε σε ένα καζίνο. Με τίποτα όμως δεν μπορούμε να καταλάβουμε το όνομα που μας λέει. Τελικά αφού μας λέει ότι οι γυναίκες στη Μακεδονία είναι πιο απρόσωπες από τις Ελληνίδες καταλαβαίνουμε ότι μας μιλάει για τα Σκόπια...Την ώρα που φεύγουμε βλέπουμε ότι η πληρωμή της μπάντας είναι ένα μπουκάλι ρούμι..

Μετά από άλλη μια πλήρη μέρα, επιστρέφουμε στο σπίτι με 5 cuc κάνοντας επιτέλους πετυχημένα παζάρια με έναν ταξιτζή. Στο σπίτι κάνουμε συγκεκριμένο πλάνο για την επόμενη μέρα. Είναι η τελευταία ολόκληρη μέρα στην Αβάνα, ας πιεστούμε και λίγο. Όταν προετοιμάζαμε το ταξίδι, είχαμε δει την ταινία 7 μέρες στην Αβάνα. Το Hotel Nacional παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία και επειδή είναι έτσι και αλλιώς ιστορικό ξενοδοχείο, μου είχε μπει η ιδέα να το επισκεφτούμε. Είχα διαβάσει λοιπόν ότι γίνεται κάποια ξενάγηση στο ξενοδοχείο και είχαμε αποφασίσει να πάμε. Για να είμαστε σίγουρες παίρνω τηλέφωνο στο ξενοδοχείο για να επιβεβαιώσω την ξενάγηση και μου λένε ότι γίνεται το πρωί στις 10. Για να είμαστε στην ώρα μας αποφασίζουμε την επομένη να φάμε πρωινό στο ξενοδοχείο και να είμαστε εκεί κατά τις 9. Μιλάμε για οργάνωση...

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 9
• 10
• 11
• 12
• 13
• 15
• 15

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 11 of 15

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[psilos3]

Έκανες πολύ καλά που ξεκίνησες να γράφεις την ιστορία σου, στο είχα πει από την αρχή
Η γραφή σου άλλωστε είναι ιδιαίτερα όμορφη, οπότε είμαι σίγουρος πως θα προκύψει κάτι πολύ αξιόλογο. Περιμένω και φωτογραφίες φυσικά!

 

[KIKI]

Το πας πολυ καλά!
περιμένω την συνεχεια ....

Σωστά επραξες και ακολουθησες Γιωργο! Αυθεντία στην Κουβα ( και σε πολλα άλλα!)

 

[evaT]

Πολύ όμορφα τα λες γράψε αναλυτικά το κάθε τι πώς το έζησες και το ένιωσες!

 

[maria_va]

Ταξίδι - Πρώτη μέρα

Η πτήση είναι βραδυνή με ολιγόωρη στάση στη Μόσχα και άφιξη στην Κούβα κατά τη 1 το μεσημέρι. Είναι το πρώτο μου υπερατλαντικό ταξίδι και φοβάμαι μήπως δεν την παλέψω. Έχω μια κλειστοφοβία, φοβάμαι αν θα τη βγάλει καθαρή η μέση μου και κυρίως ξέρω ότι δεν θα κοιμηθώ...Ανήκω στους βρικόλακες του κόσμου τούτου, δεν με αγαπάει ο ύπνος και γνωρίζω ότι την περισσότερη ώρα θα κοιτάζω τους άλλους να κοιμούνται. Είμαι από αυτούς που τους πείθουν οι φίλοι τους να πάνε σε σινεφίλ ταινία και τελικά μένουν μόνοι τους να βλέπουν δέκα καλόγριες να κουβαλάνε ένα σταυρό πέρα δώθε ενώ όλοι ροχαλίζουν..Όταν ξυπνάνε σου λένε κι ένα "Ωραία ταινία, πολύ καλή φωτογραφία"...

Τέλος πάντων, μάλλον η προσμονή μου δίνει δύναμη και κάπως περνάει η ώρα. Βλέπω μια ωραία ρώσικη ταινία που αλλιώς δεν θα βρισκόταν ποτέ μπροστά μου -παλιός ξεπεσμένος ροκάς ξανανιώνει μαθαίνοντας κιθάρα σε έναν έφηβο με αναπηρία-, χαζεύω και τους παγετώνες της Γροιλανδίας, κάτι γίνεται. Στη Βόρεια Αμερική η οθόνη δείχνει ότι περνάμε πάνω από την Ιθάκη και λέω βάστα Οδυσσέα φτάνουμε. Κάποια στιγμή γίνεται μια αναμπουμπούλα, ξυπνάνε και αρχίζουν να αλλάζουν ρούχα! Πάνε τα ζιβάγκο, να τα σορτσάκια και τα αμάνικα. Ωπ λέμε κάτι ξέρουν αυτοί. Πραγματικά δεν αργεί η ευλογημένη στιγμή της προσγείωσης στην Κούβα!! Τέλεια, τα καταφέραμε!!

Βγαίνουμε στον καύσωνα με τα πουλόβερ και είμαστε χαρούμενες!! Το πρώτο πράγμα που βλέπουμε στο αεροδρόμιο είναι η διαφήμιση της bucanero, γίνεται καλύτερη αρχή; Περνάμε ελέγχους και τα συναφή μια χαρά, παίρνουμε και τις βαλίτσες και βρίσκουμε τον ταξιτζή που θα μας πάει στο διαμέρισμα. Αλλάζουμε και λεφτά στο αυτόματο παρακαλώ μηχάνημα. Αφού τοποθετήσεις το διαβατήριό σου, βάζεις μέσα ευρώ και σου βγάζει cuc. Οι οδηγίες βέβαια είναι στα ισπανικά και ακόμα και ελάχιστα τσακισμένο να είναι το χαρτονόμισμα το φτύνει. Είναι και ψυχαναγκαστικό, τα θέλει στοιχισμένα καλά. No worries, τα στρώνεις και τα ξαναβάζεις μέχρι να τα αγαπήσει και όλα καλά.

Βγαίνουμε τελικά από το αεροδρόμιο και το ταξί είναι μια μαύρη αντίκα του '50. Εντάξει όσα και να έχεις δει στις ταινίες αυτή η αίσθηση της βουτιάς στο χωροχρόνο δεν περιγράφεται. Την πρώτη μέρα το ύφος μας ήταν όπως του Μάρτυ στο Back to the Future όταν βρέθηκε ξαφνικά στο 1955...
Φυσικά υπάρχουν και σύγχρονα πράγματα στην Κούβα αλλά στην αρχή άλλα είναι αυτά που χαζεύεις. Φεύγουμε για την Αβάνα και στην Β. αυτό που κάνει μεγαλύτερη εντύπωση είναι πόσο μεγάλοι είναι οι δρόμοι. Γύρευε τι περίμενε, μας τρέλανε στα "Τι τεράστιοι είναι οι δρόμοι" και "Πάντως στην Κρήτη τέτοιους δρόμους δεν έχουμε"...

Σε κανα μισάωρο φτάνουμε στο διαμέρισμα που είναι στα όρια του Βεδάδο. Εκεί μας περιμένει η ιδιοκτήτρια και καθώς φαίνεται όλη η γειτονιά γιατί μας καλωσορίζουν όλοι μαζί. Σου λένε κάτσε να δούμε τι φρούτα ήρθαν πάλι... Στη διαμονή μας στην Αβάνα είχα δώσει μεγαλύτερη βάση από τα υπόλοιπα γιατί θα μέναμε τις περισσότερες μέρες. Ήταν ένα κανονικό διαμέρισμα με τα όλα του και δύο υπνοδωμάτια. Μας δίνει η ιδιοκτήτρια λοιπόν ένα σκασμό κλειδιά και αρχίζει να μας λέει το τάδε κλειδώνει αυτή την πόρτα, το δείνα την άλλη, πόρτα και κλειδί ένα πράγμα κι εγώ την κοιτάω σαν χάνος. Μου λέει η Μ. "Μαρία το μοιράζόμαστε με άλλους; Γιατί πρέπει να κλειδώνουμε τα υπνοδωμάτια;" Εύλογη η απορία, ρωτάω κι εγώ με τη σειρά μου και μου απαντάει η κοπέλα "Ε κάποιοι φοβούνται για την ασφάλειά τους"...ΟΚ πάμε παρακάτω..

Ένα πράγμα που ήταν σημαντικό για εμάς ήταν η επικοινωνία με Ελλάδα. Εντάξει εγώ είμαι ελευθέρας βοσκής, οι δικοί μου αρκούνται σε ένα "Είμαι καλά" αλλά οι άλλες έχουν μικρά παιδιά, πρέπει να τους μιλάνε. Έχουμε 7 ώρες διαφορά με Ελλάδα, λογικά θα πρέπει να μιλάμε τις πρωινές ώρες. Ε να μην βγαίνουμε στο πάρκο με την πιτζάμα, είχα κλείσει όλα τα δωμάτια με wifi. Ήμουν περίεργη όμως να δω πώς δουλεύει. Μας λέει λοιπόν ότι συνδεόμαστε στο router του σπιτιού με έναν κωδικό που μας έδωσε αλλά μετά χρειάζεται η κάρτα με το ξυστό. Χρειάζεται όμως μόνο μία για όλες μας γιατί επί της ουσίας το router είναι αυτό που συνδέεται. Έχουμε κανονίσει να μας δώσει κάρτες με το 1 cuc για 1 ώρα για όσες μέρες μείνουμε εκεί και λέμε να το δοκιμάσουμε. Είχα δει από πριν ότι πρέπει να κάνουμε logout αν δεν θέλουμε να χαλάσουμε τη 1 ώρα σε μία συνεχόμενη σύνδεση και είμαι χαλαρή. Η ιδιοκτήτρια όμως κάτι ξέρει και μας δίνει μια εκκίνηση τύπου "Τώρα ή ποτέ συνδεθείτε!!". Ε ναι αυτό το logout δεν το είδα ποτέ να συμβαίνει...

H ιδιοκτήτρια συμπαθέστατη μας δίνει μια λεπτομερή λίστα με τίτλο "Your life without google" με προτάσεις για τα πάντα στην Αβάνα. Είχε μέσα ακόμα και το cemetery colon. Με ύφος απολογητικό μας λέει "Ε μερικοί ενδιαφέρονται και για αυτά.." Πού να ήξερε ότι ήταν από τα πρώτα στη λίστα μας. Το σπίτι έχει και ψυγείο με νερά και μπύρες και χαιρόμαστε ότι θα πιούμε την πρώτη bucanero αλλά μας απογοητεύει λέγοντάς μας ότι κάποιο πρόβλημα πρέπει να έχει το εργοστάσιο γιατί στην Αβάνα υπάρχει έλλειψη. Η μαμά της βρήκε όταν πήγε στην Σάντα Κλάρα..Πφφφ...

Κάτι που επίσης ήταν σημαντικό για την επιλογή του casa ήταν να έχει μπαλκόνι με κουνιστές πολυθρόνες. Τα περισσότερα που έβλεπα είχαν δύο πολυθρόνες αλλά εγώ χρειαζόμουν και τρίτη. Πώς θα λιώνουμε σωστά; Ε αυτό είχε μπαλκονάκι με δύο κουνιστές και αιώρα!! Ομολογώ ότι έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην επιλογή. Και όντως το ευχαριστηθήκαμε πολύ. Να η θέα από το μπαλκονάκι:

Και μια γεύση από τη γειτονιά:

Αφού τελειώσαμε με όλα τα διαδικαστικά και μείναμε μόνες μας, ήρθε η ώρα για την πρώτη μας βόλτα στην Αβάνα! Εκεί κοντά είναι τα πανεπιστήμια και βγαίνουμε να βολτάρουμε και να φάμε κάτι. Εντάξει εκείνη η πρώτη βόλτα θα μου μείνει αξέχαστη. Για έναν φωτογράφο η Κούβα είναι βήμα και κλικ. Μπορείς να κάθεσαι απλά σε μια μεριά του δρόμου και να παρατηρείς με τις ώρες. Όλο και κάτι καινούριο θα δεις. Εγώ από τις πρώτες μέρες δεν έχω φωτογραφίες. Δεν ήξερα τι να πρωτοφωτογραφίσω και προτιμούσα να περπατάω και να χαζεύω. Τους Κουβανούς, τις γειτονιές τους, τους βωμούς στα σπίτια, την πόλη που σου δείχνει ξεκάθαρα την αλλοτινή αίγλη της που παραπαίει, τις ποικίλες μουσικές που ακούγονταν παντού, τα πάντα όλα δηλαδή. Να μην συζητήσω ότι αισθανόμουν τουρίστας στη ζωή τους και ντρεπόμουν να τους φωτογραφίζω...

Κάποια στιγμή πέφτει πείνα και βρίσκουμε ένα συμπαθέστατο μαγαζί που ήταν στη λίστα που είχαμε. Η κυρία δεν μιλάει Αγγλικά και αφού συνεννοούμαστε ότι δεν θέλουμε ψάρι αλλά κρέας, προσπαθούμε να καταλάβουμε για τι κρέας μιλάμε. Σε όλα τα πιάτα μας λέει ένα pork και άλλα ισπανικά που απλά δεν...Μάλλον μιλάμε για χοιρινό σε όλες τις εκδοχές και τελικά παραγγέλνουμε με βάση το ύφος της όταν περιγράφει ένα πιάτο. Αν θέλει αυτή να το φάει, καλό θα είναι. Δεν είμαι και πολύ των κοκτέιλ αλλά στην Κούβα είμαστε, χτυπάω κι ένα mojito frappe. Όλα τελικά ήταν νόστιμα αλλά εγώ καταλαβαίνω ότι μάλλον η κουζίνα θα μου πέσει βαριά...Δεν ασχολούμαστε όμως με αυτό πρώτη μέρα, επιστρέφουμε βολτάροντας από άλλες γειτονιές, αράζουμε στην αιώρα και την πέφτουμε για τον πρώτο μας ύπνο στην Κούβα! Απίστευτο;

 

[KIKI]

Τι ωραια τα περιγραφεις !
Χαιρομαι που υπάρχουν και άλλοι που κοιτάνε , ζούνε τη στιγμη και δεν εχουν το νου τους να φωτογραφιζουν τα πάντα !

 

[maria_va]

Χαιρομαι που υπάρχουν και άλλοι που κοιτάνε , ζούνε τη στιγμη και δεν εχουν το νου τους να φωτογραφιζουν τα πάντα !

Να ήξερες πόσο χαίρομαι που χαίρεσαι Συνήθως τρώω δούλεμα ότι είμαι στην κοσμάρα μου...

 

[maria_va]

Δεύτερη μέρα - Βεδάδο και πρώτη γεύση παλιάς Αβάνας

Το επόμενο πρωί ξεκινάει με την άφιξη της μαμάς της ιδιοκτήτριας, η οποία έφερνε τα εφόδιά της και μας έφτιαχνε πρωινό. Μια πολύ κεφάτη γυναίκα, πάντα περιποιημένη, κυρία αστικών καταβολών που έφτασε να φτιάχνει πρωινό σε τουρίστες αλλά εντάξει το κάνει με κέφι. Δυστυχώς λόγω της ανεπάρκειας των ισπανικών μας δεν πιάσαμε την κουβενταρία όπως θα θέλαμε κι εμείς κι αυτή αλλά της άρεσε πολύ η μουσική μας και ειδικά στις δεκαετίες '70 και '80 έδινε ρεσιτάλ...Μας φτιάχνει τα καλούδια της και στρωνόμαστε. Επειδή αγαπάω τα φρούτα ανυπομονούσα να δοκιμάσω το αγαπημένο τους φρούτο την γκουάβα αλλά η πρώτη μας επαφή δεν ήταν πετυχημένη. Είχε μια περίεργη επίγευση..Εγώ γενικά το προσπάθησα να συσφίξουμε τις σχέσεις μας γιατί τους έπεφτε βαρύ όταν τους λέγαμε ότι δεν μας αρέσει αλλά η Μ. το απέρριψε δια παντός και το είπε στη Loly. Θεά η Loly, το έδινε undercover σε φρουτοσαλάτες και χυμούς...

Ο κίνδυνος με το να τρως σαν βασιλιάς στο casa είναι ότι αισθάνεσαι σαν το σπίτι σου και χαλαρώνεις. Σε μια χώρα που όλα τα μουσεία και τα αξιοθέατα κλείνουν στις 5, αυτό μπορεί να δημιουργήσει θέμα. Εμείς μπήκαμε σε ρυθμούς cubana και τελικά προλάβαμε λιγότερα μουσεία από αυτά που θέλαμε..Ξεκουνιόμαστε κάποια στιγμή και αρχίζουμε τον τουρισμό. Το πλάνο έχει τα αξιοθέατα του Βεδάδο και μετά βόλτα στην παλιά Αβάνα. On y vamos που έλεγε και η γαλλομαθής φίλη μου!

Πρώτη στάση η πλατεία της Επανάστασης μιας και ήταν δίπλα στο σπίτι. Φτάνουμε εκεί και να τη πάλι η αίσθηση "Ας με τσιμπήσει κάποιος, είμαι στ'αλήθεια εδώ;;" Φανταζόμαστε την πλατεία γεμάτη κόσμο να κρέμεται από τα χείλη του Φιντέλ και προχωράμε για το μνημείο του Jose Marti. Το μνημείο έχει είσοδο στον προαύλιο χώρο, κάτι που εμείς αφού πληρώσαμε ξεχάσαμε εντελώς. Μπαίνουμε μέσα, ανεβαίνουμε να απολαύσουμε τη θέα κι εκεί συνειδητοποιούμε ότι η Αβάνα είναι μια πραγματικά μεγάλη πόλη! Στο ισόγειο βλέπουμε και την έκθεση που είναι αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του εθνικού τους ήρωα. Είναι μόνο στα ισπανικά αλλά είμαι διαβασμένη και τα καταλαβαίνω σε γενικές γραμμές. Ο Marti ήταν λόγιος, ενορχηστρωτής της επανάστασης των Κουβανών ενάντια στους Ισπανούς. Τον αγώνα τον έκανε κυρίως εξόριστος και καθώς ήταν άνθρωπος των γραμμάτων και όχι των μαχών πέθανε σε μια από τις πρώτες μάχες της επανάστασης. Μου κάνει όμως μεγάλη εντύπωση ο εξής πίνακας:

Εκείνη την ώρα δεν κατάλαβα τι απεικονίζει αλλά μετά έμαθα ότι είναι μέρος της τοιχογραφίας του Diego Rivera - Dream of a Sunday Afternoon in Alameda Park, πάρκο στο Μεξικό χτισμένο σε παλιά αγορά των Αζτέκων. Η τοιχογραφία απεικονίζει την ιστορία του Μεξικού και ο Rivera έβαλε τον Jose Marti σε κεντρικό σημείο δίπλα στη Frida Khalo για να την πει σε έναν τοπικό άρχοντα που είχε εξορίσει τον Marti από το Μεξικό. Ωραίος..

Μετά από αυτά και ποτισμένες από το πνεύμα της επανάστασης βγαίνουμε και κατευθυνόμαστε προς τον επόμενο προορισμό μας, την νεκρόπολη του Cristóbal Colón που βρίσκεται εκεί κοντά. Πάμε να βγούμε από το προαύλιο προς την μεριά του νεκροταφείου αλλά βλέπουμε ότι έχει ένα μικρό απαγορευτικό. Σαν σωστοί Ελληνάρες και αφού δεν υπάρχει άνθρωπος αποφασίζουμε αυθόρμητα να το αγνοήσουμε...Ξαφνικά εμφανίζονται δύο Κουβανοί σφυρίζοντας και κουνώντας χέρια-πόδια και μας κοψοχολιάζουν! Μπράβο λέμε το σύστημα δουλεύει στην Κούβα...Επειδή το DNA είναι το πιο δυνατό πράγμα στον άνθρωπο, ομολογώ ότι βρεθήκαμε στην ίδια θέση και άλλες φορές...Μα πού κρύβονταν κάθε φορά; Όχι ότι πηγαίναμε για καμιά μεγάλη παρανομία, να δούμε κάτι από κοντά ή να περάσουμε δρόμο τετραγώνου που το έχουν αποκλείσει ενώ κάνουν έργα στην άλλη άκρη...

Γυρίζουμε λοιπόν πίσω, βγαίνουμε από εκεί που μπήκαμε και πάμε προς το νεκροταφείο. Αφήνουμε τον κεντρικό δρόμο για να το προσεγγίσουμε από το πλάι και βρισκόμαστε ξαφνικά σε μια περιοχή με κατοικίες που μοιάζουν εργατικές αλλά είναι και κάπως εξοχικά. Άντε πάλι βομβαρδισμός από εικόνες. Στα ερείπια μιας γκρεμισμένης πάλαι ποτέ εξοχικής έπαυλης παράγκα και μπουγάδα. Ναι η ζωή βρίσκει τρόπους να προχωρά.. Καναπές σε κοτέτσι, μια κατσίκα που η αλυσίδα της έχει επεκταθεί με πετονιά ακριβώς όσο χρειάζεται για να βρίσκει λίγο ίσκιο, σε ένα μικροσκοπικό παράθυρο ένα χαρτόνι "Πωλείται Samsung LED 43'"! Σίγουρα δεν την έχεις εκεί μέσα μεγάλε, δεν περνάει από την πόρτα...

Φτάνουμε όντως στην πλαϊνή πόρτα του νεκροταφείου αλλά τρώμε πόρτα γιατί οι τουρίστες μπαίνουν μόνο από την κεντρική. Συνεχίζουμε τον κύκλο -είναι τεράστιο το άτιμο- και κάποια στιγμή στρίβουμε στη λεωφόρο που οδηγεί στην κεντρική είσοδο. Εκεί κάπως χαμηλώνει ο τοίχος και αρχίζω να βλέπω τα μνήματα. Εγώ δεν τα πάω καλά με νεκροταφεία και άλλα τέτοια μακάβρια. Μου πέφτει η πίεση και συνέρχομαι μόνο με το κονιάκ..Εκεί λοιπόν αποφασίζω ότι εντάξει να πάω στο Pere Lachaise να κλάψω που μας άφησε νωρίς ο Τζιμάκος αλλά ως εκεί. Τις αφήνω να κάνουν τη βόλτα τους και περιμένω στον χώρο αναμονής διαβάζοντας τον LP μου.

Κάποια στιγμή σκάω από τη ζέστη και περνάω απέναντι να βρω καμιά κρύα μπυρίτσα. Γυρίζοντας ντρέπομαι να μπω μέσα στο νεκροταφείο με τη μπύρα και λέω να περιμένω απέξω αλλά σε σημείο που να μπορούν να με δουν τα κορίτσια. Εκεί λοιπόν έχει ένα φανάρι που για κάποιο λόγο εκείνη τη μέρα δεν λειτουργεί. Και αρχίζουν να κοκαλώνουν τα αυτοκίνητα στη διάβαση για να περάσω απέναντι!! Μπράβο οι Κουβανοί...Λέω εντάξει δεν θα την πατήσω τώρα όπως στην Ελβετία που πέρναγα κ ας μην ήθελα το δρόμο γιατί σταμάταγε η Πόρσε, πάω παραπέρα. Τελικά επειδή όταν γύρισαν αγχώθηκαν που δεν με έβλεπαν, μπήκα στο νεκροταφείο με τη μπύρα..Ντροπή...

Η συνέχεια περιλάμβανε βόλτα στην περιοχή του Βεδάδο με μία στάση στο Πάρκο Λέννον για να δούμε πώς βλέπει ο μέλλον ο Τζον. Ο Τζον έχει δύο μπίλιες στη μύτη σαν να φοράει σκουλαρίκια αλλά μας είπαν ότι εκεί στηρίζονταν τα γυαλιά του. Υπήρχε κάποτε φύλακας που τα προστάτευε από την κλοπή αλλά ο παππούς μάλλον μας άφησε και δεν υπάρχουν πια..
Η βόλτα στην περιοχή του Βεδάδο είναι απόλαυση. Πολλά σπίτια με το χαρακτηριστικό ελληνικό κολωνάκι και κίονες παρακαλώ που ήταν κάποτε κατοικίες εύπορων σε μια περιοχή που απαγορεύονταν οι μαύροι και σήμερα είναι το κέντρο που ζουν οι Κουβανοί. Παιδιά παίζουν μπέιζμπολ και άντρες ντόμινο στους δρόμους, ημιυπαίθριες αγορές, μπάντες κάνουν πρόβα σε μέρη που δεν βλέπεις, μάλλον ωδεία, ωραιότατα...

Πιο μεγάλη σημαία υπάρχει;

Τέχνη και στο Γκαράζ:

Με τούτα και με κείνα έχει περάσει η ώρα και θέλουμε να προλάβουμε και το Etesca στην παλιά Αβάνα να πάρουμε wifi κάρτες για τις μέρες που θα ταξιδέψουμε εκτός Αβάνας. Παίρνουμε ένα ταξί να μας πάει κάπου κοντά στην Obispo και μας αφήνει στην πλατεία Jose Marti. Σημειωτέον σε όλη την Κούβα υπάρχουν πολλές πλατείες, μνημεία και πάρκα Jose Marti, σε σημείο που να μπερδεύεσαι τι είναι τι. Και να αναρωτιέσαι αν σε 100 χρόνια θα έχουν όλα μετονομαστεί σε Fidel Castro..

Τελος πάντων σκάμε εκεί και βλέπουμε μια άλλη Αβάνα. Εκεί βρίσκονται τα εντυπωσιακά ξενοδοχεία όπως το Inglaterra και γίνεται χαμός από κόσμο. Σύνταγμα με Ερμού φάση να το πω; Πάμε να βρούμε το Etesca στην Obispo και τσουπ βρισκόμαστε μπροστά στο Floridita...Δεν είχαμε σκοπό να μπούμε γιατί δεν το έχουμε με την κοσμοσυρροή αλλά ήταν σχετικά άνετα και χρειαζόμασταν κι ένα διάλειμμα οπότε κάτσαμε και ήπιαμε ένα ωραιότατο daquiri χωρίς καθόλου τσιγγουνιά στο ρούμι. Δοκίμασα ένα με ανανά και η αλήθεια είναι ότι του πάει..Βλέπαμε την προτομή του Heminway και αναρωτιόμασταν πώς θα του φαινόταν αν ήξερε ότι έγινε τουριστική ατραξιόν..Βέβαια άβυσσος η ψυχή των καλλιτεχνών, μπορεί να την έβλεπε τη φάση με χιούμορ και να το διασκέδαζε..

Αφού ξεκουραστήκαμε ήρθε η ώρα να κάνουμε επιτέλους τη δουλειά μας. Φτάνουμε έξω από το Etesca, το οποίο είναι μεγάλο και ευρύχωρο, βλέπουμε λίγο κόσμο μέσα, πάμε να ανοίξουμε την πόρτα και είναι κλειδωμένη..Ένας πολύ σοβαρός κύριος από τη μέσα μεριά αφήνει κόσμο να βγει αλλά εμάς μας κοιτάει αυστηρά. Μα τι γίνεται, ήρθαμε αργά;; Στην πορεία καταλαβαίνουμε ότι ο αυστηρός κύριος είναι ο υπεύθυνος της ουράς και αφήνει να μπουν μόνο όσοι χωράνε να καθίσουν, ίσως και λιγότεροι..Μάλιστα..Έρχεται κι ένας άλλος τουρίστας καταγχωμένος γιατί είχε φύγει να πάει να φέρει το διαβατήριό του και φοβόταν ότι έχει χάσει τη σειρά του και η σειρά στην Κούβα είναι σοβαρό πράγμα, δεν την χάνεις έτσι...Πίσω μας ένας Ιταλός που δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι πρέπει να περιμένουμε στην ουρά για να αγοράσουμε απλά κάρτες wifi του 1 cuc και αφού μας ρώτησε δέκα φορές ακόμα πίστευε ότι κάτι άλλο περιμένουμε...Άλλες τόσες φορές ρώτησε τον μάστερ της ουράς όταν τελικά μας άφησε μέσα. Η πλάκα ήταν ότι και μέσα η ουρά πήγαινε με σύστημα και κάθε φορά που κάποιος πήγαινε να εξυπηρετηθεί αλλάζαμε θέση κυκλικά σαν να παίζαμε μουσικές καρέκλες ένα πράγμα...Το ίδιο σκεφτόταν μάλλον και ο Ιταλός γιατί τραγουδούσε κάθε φορά που κουνιόμασταν..Πήραμε τελικά τις κάρτες μας και στην ερώτησή μου πώς κάνουμε logout η έκφραση της υπαλλήλου που σχεδόν γέλασε με έπεισε ότι απλά δεν πρόκειται...

Μετά και από αυτή την ενδιαφέρουσα εμπειρία αρχίζουμε τις βόλτες στα σοκάκια της παλιάς Αβάνας αποφεύγοντας τους δρόμους που γίνεται κακός χαμός. Με αυτό τον τρόπο στην πρώτη βόλτα μας δεν είδαμε καμία από τις πλατείες και τις γνωστές εκκλησίες αλλά χαζέψαμε με αυτή την αίσθηση της παρακμής που βγάζει η παλιά Αβάνα. Που και πάλι την βρίσκουν την άκρη τους. Γυμναστήρια-σιδεράδικα, πάρκινγκ αυτοκινήτων με ελενίτ, όπου όμως οι θέσεις είναι πλήρως καθορισμένες, internet-cafe με κάτι οθονάρες μέσα σε ισόγειο κτιρίου έτοιμου να πέσει, μωρέ μπράβο..Τρώμε σε ένα πολύ καλτ μαγαζί -ωραίο το μικρό αστακουδάκι- και γυρίζουμε στο σπίτι με τον πλέον τουριστικό τρόπο..Με ένα coco-taxi που, παρόλο που παραλίγο να μας αφήσει στου δρόμου τα μισά και να σπρώχνουμε, ήταν ομολογουμένως διασκεδαστικό...

Κατά τη διάρκεια του αράγματος στην αιώρα, ήταν η πρώτη φορά που καταλάβαμε ότι ίσως παίξει και κανένα free wifi. Μου λέει κάποια στιγμή η Μ. "Μαρία κοίτα έκανε ανανέωση το fb, έβαλες κάρτα;" Το μόνο που μπορώ να σκεφτώ είναι ότι το router είναι της κοινοκτημοσύνης. Η Μ. αισθάνεται λίγο άσχημα μήπως κλέβουμε την ώρα του ανθρώπου που έχει ξύσει κάρτα όμως την καθησυχάζω ότι το χειρότερο που μπορεί να του κάνουμε είναι να του μειώσουμε την ταχύτητα αλλά με σύνεση δεν τον ενοχλούμε. Σίγουρα κάποιον βοηθήσαμε κι εμείς με τη σειρά μας...Σιγά μην είχαμε και όρεξη να καούμε στο internet την ώρα που κουνιόμασταν τόσο ωραία ένα τόσο όμορφο βράδυ στην Αβάνα...

 

[maria_va]

Τρίτη μέρα | - Σάντα Κλάρα

Κατά τις 4 το πρωί και ενώ βρίσκομαι στο τρίτο όνειρο, ξυπνάω από έναν κακό χαμό που γίνεται έξω. Να σου οι μουσικές, να σου τα γέλια και οι φωνές, πάρτυ κανονικό..Είναι Παρασκευή προς Σάββατο και καθώς φαίνεται το πάρκο δίπλα στο σπίτι είναι το after-άδικο της γειτονιάς. Τι να σου κάνουν οι ωτασπίδες, κάποια στιγμή παίρνω απόφαση ότι ο ύπνος με άφησε νωρίς και χουζουρεύω απολαμβάνοντας τη μουσική που είναι και πολύ καλή. Κατά τις 6 αρχίζουν να ηρεμούν και να μαζεύονται σιγά-σιγά. Εκείνη την ώρα μπουκάρει η Μ. στο δωμάτιο -γνωρίζει ότι δεν παίζει να κοιμάμαι- και μου λέει "Μαρία τι γίνεται, πού είναι το πάρτυ να πάμε κι εμείς;;" Την απογοητεύω λέγοντάς της ότι τώρα που ξύπνησε είναι αργά και συνεχίζουμε το χουζούρεμα γιατί έχουμε μεγάλη μέρα μπροστά μας, θα φύγουμε για τρεις μέρες εκτός Αβάνας..

Την ώρα του πρωινού κάνω μια πολύ σουρεαλιστική βιντεοκλήση με τη μαμά μου..Στην Ελλάδα έχει έρθει ο Ηφαιστίωνας και έχουν μπει στην κατάψυξη, η μαμά μου κυκλοφορεί μέσα στο σπίτι σκεπασμένη με την κουβέρτα σαν Μεξικανός κι εγώ δίπλα στο Μεξικό με το φανελάκι.."Γιατί είσαι κατακόκκινη, δεν φοράς αντηλιακό;" - "Πενηντάρι μαμά αλλά εδώ ο ήλιος δεν αστειεύεται.." Πράγματι ευτυχώς τις επόμενες μέρες είχε συννεφιά και συνήλθε κάπως το πρόσωπό μου γιατί θα κυκλοφορούσα σαν της μαϊμούς το ... όπισθεν σημείο..Πάλι καλά που βρέθηκα στην Κούβα στον βαρύ τους χειμώνα, όπως τον έλεγαν οι Κουβανοί αστειευόμενοι, γιατί η φωτοαλλεργική επιδερμίδα μου το καλοκαίρι θα με παράταγε και θα έφευγε..

Αφού θα γυρίζαμε στο ίδιο σπίτι, είχαμε κανονίσει να αφήσουμε τις βαλίτσες εκεί και να πάρουμε μαζί μας μόνο σακίδια με τα απαραίτητα για τρεις μέρες. Λέμε λοιπόν στη Loly στο επανιδείν, μας χαιρετάει κι αυτή πατριωτικά καθώς πάμε στον Τσε και φεύγουμε για τον σταθμό των λεωφορείων όπου ελπίζουμε να βρούμε shared taxi. Το πλάνο που έχουμε στο μυαλό μας είναι να πάμε με το ταξί στο μαυσωλείο του Τσε στην Σάντα Κλάρα, να μας περιμένει και μετά να μας πάει στο Σιενφουέγος όπου θα μείνουμε το βράδυ. Η τιμή που μας είχε δώσει η ιδιοκτήτρια του casa αν μας το κανόνιζε αυτή ήταν 200 cuc οι τρεις μας αλλά μας είχε φανεί τσιμπημένη. Κι έτσι πήραμε τα ρίσκα μας με το shared. Είμαστε όμως ψαρωμένες γιατί δεν έχουμε ιδέα αν θα τα καταφέρουμε..

Πάμε λοιπόν στα λεωφορεία και μας βρίσκει ένας ταξιτζής που μιλάει ελάχιστα Αγγλικά, του λέμε τι θέλουμε, μας λέει κι αυτός τα δικά του και τελικά εμείς καταλαβαίνουμε ότι θα μας πάει στην Σάντα Κλάρα με 25cuc το άτομο αλλά επειδή αυτός γυρίζει πίσω στην Αβάνα εκεί θα πάρουμε άλλο ταξί για το Σιενφουέγος. Πρέπει όμως να περιμένουμε να εμφανιστεί και τέταρτος πελάτης. Μια χαρά, μέσα σε πέντε λεπτά έχει βρεθεί ένας Κουβανός που έχει κι ένα κοριτσάκι μαζί του, επιβιβαζόμαστε και αναχωρούμε. Το κοριτσάκι ντρέπεται πάρα πολύ και σε όλη τη διαδρομή κάθεται στα πόδια του συνοδού της αμίλητο. Ομολογώ ότι δεν μου φάνηκε για μπαμπάς της αλλά μπορεί να κάνω και λάθος..

Στην εθνική οδό που οδηγεί στην Σάντα Κλάρα βλέπεις ο,τιδήποτε μπορεί να κινηθεί. Κάρα, τρίκυκλα, τζιπ, λεωφορεία, ποδήλατα, πεζούς, ζώα, τα πάντα. Μέχρι και αγωγιάτη με αγελάδες είδα!! Ε αυτό δεν το είχα ξαναδεί.. Ο δρόμος έχει τρεις λωρίδες σε κάθε κατεύθυνση αλλά όχι και νησίδα σε όλο το μήκος της. Εκεί λοιπόν, στην αριστερή το τονίζω, ανά τακτά διαστήματα υπάρχουν άνθρωποι που πουλάνε ό,τι έχουν, από μπανάνες και σκόρδα μέχρι σάντουιτς. Δηλαδή αν κάποιος θέλει να αγοράσει θα σταματήσει στην αριστερή; Άσε που όλο φοβόμασταν ότι θα φάμε κάποιον λάχανο..Βέβαια ποια είναι η ταχείας κυκλοφορίας δεν πολυκαταλάβαμε, πολλές φορές το κάρο ήταν στην αριστερή και η προσπέραση γινόταν από δεξιά..Γενικά όμως δεν έχει κίνηση και το οδόστρωμα είναι καλό, οπότε απολαμβάνεις τη διαδρομή στην εξοχή..

Κάποια στιγμή σκέφτομαι ότι εμείς θέλουμε να πάμε στο μαυσωλείο, το οποίο βρίσκεται σε έναν λόφο, αλλά μου φαίνεται δύσκολο να πηγαίνει και ο Κουβανός εκεί..Διευκρινίζουμε στον ταξιτζή άλλη μια φορά πού πάμε και δεν μας χαλάει χατήρι..Φτάνουμε τελικά στην Σάντα Κλάρα και σε κάποιο σημείο σταματάει το ταξί. Βγαίνει ο Κουβανός, πληρώνει αλλά εμείς δεν κουνιόμαστε. Περιμένουμε να μας πάει στο μαυσωλείο. Αρχίζει ο ταξιτζής τις φωνές ότι πρέπει να κατέβουμε, έρχονται κι άλλοι εκεί και αρχίζουν να φωνάζουν, μια γενική αναμπουμπούλα. Ένας νεαρός που μιλάει Αγγλικά και υποτίθεται ότι είναι ο γιος του ταξιτζή μας λέει ότι θα μας πάει άλλο αυτοκίνητο στο μαυσωλείο και μετά στο Σιενφουέγος με 25 cuc! Τι λέτε ρε παιδιά, ίδια τιμή για το 1/3 της απόστασης; Άλλη πάλι αναμπουμπούλα.. Τελικά λόγω του ότι ακόμα δεν γνωρίζαμε πώς δουλεύει το σύστημα και δεν ξέραμε πόσο μακρυά είμαστε απο το μαυσωλείο, συμφωνούμε στα 20 cuc το άτομο, λογικά πολύ ακριβό ακόμα και με το περίμενε, μας έπιασαν Κώτσο..

Στη συνέχεια καταλαβαίνουμε ότι ο νεαρός είναι ο γενικός κουμανταδόρος των ταξιτζήδων του σημείου γιατί μας βάζει να περιμένουμε το ταξί που θα μας πάει και μας ζητάει τα μισά λεφτά μπροστά. Ε όχι...Καταλαβαίνει ότι το παρακάνει και δεν επιμένει. Όση ώρα περιμένουμε, καταλαβαίνω ότι χρειάζομαι επειγόντως αποστράγγιση! Μπαίνω σε ένα μαγαζί που έχει δίπλα, της κακιάς ώρας -η μύγα κάνει πάρτυ- αλλά η τουαλέτα είναι καθαρή. Έλα όμως που η μοναδική που λειτουργεί δεν έχει πόρτα και σε βλέπει όλο το μαγαζί και ο δρόμος!! Βγαίνω απογοητευμένη αλλά έρχεται μια κυρία και με τα πολλά καταλαβαίνω ότι θα μου κρατήσει την εξωτερική πόρτα της τουαλέτας. Δεν κατάλαβα ποτέ αν ήταν η κυρία που συντηρεί την τουαλέτα γιατί άλλα πράγματα έκανε, όμως εγώ tip της έδωσα..

Έρχεται τελικά ένας ταξιτζής, ήσυχος ανθρωπάκος φαίνεται σε σχέση με τους υπόλοιπους, με μηδενικά όμως Αγγλικά, τόσο που ελπίζουμε ότι έχει καταλάβει πού μας πάει. Ε το μαυσωλείο είναι στα πέντε λεπτά!! Κώτσος λέμε...Το ξεχνάμε όμως, θα ξανασυγχιστούμε αργότερα, γιατί είμαστε στο μαυσωλείο, όσο κοντύτερα στον Τσε θα μπορούσαμε ποτέ να βρεθούμε! Ο εξωτερικός χώρος δημιουργεί ένας δέος, είναι προφανές ότι οι αρχιτέκτονες στόχευαν σε κάτι grande, μόνο το προαύλιο είναι τεράστιο. Αυτό που τραβάει το βλέμμα είναι το τεράστιο άγαλμα του Τσε, αλλά όταν περάσουν οι πρώτες στιγμές που κοιτάς σαν χαζός, βλέπεις ότι οι επιτοίχιες γλυπτές αναπαραστάσεις χαρακτηριστικών στιγμών του αγώνα του έχουν κι αυτές μεγάλο ενδιαφέρον. Ειδικά αυτή που μνημόνευε την εθελοντική εργασία που πρώτος εφάρμοζε ο ίδιος ως υπουργός Βιομηχανίας:

"Η εθελοντική εργασία είναι σχολείο που καλλιεργεί συνειδήσεις"

Η έκθεση που είναι αφιερωμένη στη ζωή του είναι επίσης πολύ ενδιαφέρουσα κυρίως γιατί επικεντρώνεται στην ανθρώπινη διάσταση της πορείας του, όχι τόσο την πολιτική, αν και στην περίπτωσή του αυτά τα δύο σχεδόν ταυτίζονται..Ο χώρος που βρίσκονται τα λείψανα εμένα με ξένισε λίγο. Αυτό το ζουγκλοειδές δεν το πολυκατάλαβα αλλά σίγουρα δίνει μια υπερβατική διάσταση και μάλλον αυτός ήταν ο στόχος. Δυστυχώς το μικρό μαγαζάκι-βιβλιοθήκη που υπάρχει δίπλα στον χώρο που αφήνουμε τις τσάντες μας μπορεί να το εκτιμήσει περισσότερο κάποιος που γνωρίζει ισπανικά..Λογικό μάλλον αλλά κρίμα για μένα γιατί ήθελα κάτι..
Καθόμαστε λίγο στα πεζούλια να χωνέψουμε λίγο αυτά που είδαμε και με μια γλυκόπικρη διάθεση πάμε να βρούμε τον ταξιτζή που μας περιμένει μες τον ήλιο ώστε να ξεκινήσουμε για τον επόμενο προορισμό, το Σιενφουέγος..Ουφ..

 

[maria_va]

Τρίτη μέρα || - Σιενφουέγος

Η διαδρομή προς το Σιενφουέγος είναι πολύ όμορφη αλλά εμείς είμαστε λίγο βαριές λόγω της προηγούμενης φασαρίας. Δεν βοηθάει και ότι ο ταξιτζής δεν λέει λέξη..Αγγλικά zero..Είναι καλός όμως, σταματάει σε ένα αγροτόσπιτο και αγοράζει από αυτές τις σακούλες με τα κρακεράκια που γενικά παίζουν πολύ και μας κερνάει..Το αυτοκίνητο είναι αντίκα και έχω να δηλώσω ότι τελικά με αυτά τα αυτοκίνητα δεν καταλαβαίνεις τις λακούβες..Μήπως επειδή είναι βαρύ το σασί τους απορροφάει τους κραδασμούς; Ή απλά πάνε αναγκαστικά πιο σιγά; Ποιος ξέρει...

Στο δρόμο συναντάμε ένα χωριό πολύ περίεργο, γραφικό μεν αλλά με μια ιδιαίτερη αύρα. Είναι μεσημέρι και θυμίζει αυτά τα χωριά-φαντάσματα που βλέπουμε στις ταινίες. Ψυχή ζώσα δεν φαίνεται πουθενά, πράγμα πολύ περίεργο για την Κούβα, αλλά βλέπουμε ταμπέλες viazul και etesca άρα κάτι γίνεται. Διάβασα μετά ότι λέγεται Palmira και είναι ένα καλό μέρος για να μάθει κάποιος για τους θεούς της αφρο-κουβάνικης θρησκείας Santeria. Πάντως εμείς αν είχαμε δικό μας αυτοκίνητο θα σταματάγαμε να δούμε τι παίζει..

Το σπίτι στο Σιενφουέγος το είχα κλείσει τελευταίο και καθώς δεν είχα χρόνο να το ψάξω και θα μέναμε και μόνο μία μέρα, το είχα παίξει δαγκωτό @psilos3 και είχα κλείσει στο ίδιο. Η Άννια όταν κατάλαβε ότι είμαστε Ελληνίδες -λόγω του ονόματός μου περίμενε Ισπανίδες- έμεινε για λίγο και μας είπε ότι της φαίνεται περίεργο ότι το σπίτι της το προτιμούν αρκετοί Έλληνες;-) Το σπίτι ήταν πράγματι μια χαρά και οι οικοδεσπότες συμπαθέστατοι, κεφάτοι και εξαιρετικά φιλόξενοι.

Αυτό το κομμάτι του σπιτιού, κάτι σαν σοφίτα αλλά με κουζινούλα και μπάνιο, είμαι σχεδόν σίγουρη ότι ως επί το πλείστον το έχει φτιάξει ο Lester μόνος του, ως μηχανικός που είναι. Το σύστημα που φέρνει το νερό και ειδικά το ζεστό νερό μοιάζει εντελώς αυτοσχέδια κατασκευή. Στον ένα χώρο υπάρχουν μπρίζες από αυτές πριν την επανάσταση, στον δεύτερο από τις καινούριες. Γενικά στην Κούβα εντυπωσιάστηκα με την ευρηματικότητα των ανθρώπων. Είναι απίστευτοι στο να λύνουν προβλήματα και είναι σίγουρα πολύ καλοί μηχανικοί. Στον λεγόμενο δυτικό κόσμο έχουμε ξεχάσει να χρησιμοποιούμε το μυαλό μας γιατί τα έχουμε όλα έτοιμα. Ενώ αυτοί αναγκαστικά έχουν γίνει οι άρχοντες της πατέντας. Το ότι καταφέρνουν να διατηρούν σε λειτουργία αυτά τα αυτοκίνητα-αντίκες δεν είναι απλό..

Ξεκουραζόμαστε λίγο, αλλά όχι πολύ γιατί έχει αρχίσει και γουργουρίζει το στομάχι..Βγαίνουμε λοιπόν για τη βόλτα μας στο Σιενφουέγος. Είναι μια πόλη αποικιακού χαρακτήρα με πολλά νεοκλασικά και επιρροές από Γάλλους, Ισπανούς αλλά και Κινέζους. Έχει μια γεωμετρική ρυμοτομία με δύο κεντρικές αρτηρίες κάθετες μεταξύ τους. Η μία είναι τεράστια σε μήκος, στη μέση είναι όμορφος πεζόδρομος και οδηγεί στη Malecon και η άλλη στο πάρκο Jose Marti. Οι παράπλευρες γειτονιές αποτελούνται από πολύχρωμα σπίτια:

Αλλά στον κεντρικό πεζόδρομο θριαμβεύει το κολωνάκι και ο κίονας:

Για φαγητό επιλέγουμε ένα από αυτά που μας πρότεινε η Άννια. Η βραδιά είναι πολύ γλυκιά και καθόμαστε στην ταράτσα. Τρώμε το πολύ καλό κουβανέζικο μπάρμπεκιου -σαν τρία σουβλάκια σε μήκος με διάφορα κρέατα αλλά και γαρίδες ή φρούτα όπως ο ανανάς- αλλά σαλατικό nada και πάλι κι έχω αρχίσει να ζορίζομαι..Τέλος πάντων εκεί επιδιδόμαστε στο αγαπημένο σπορ των Ελλήνων, το κουτσομπολιό...Είναι μία κοπέλα μπροστά μας με κάτι νύχια τεράστια, μεγαλύτερα από το μικρό της δάχτυλο, και βαμμένα σε γαλαξιακούς χρωματισμούς!! Έχουμε ήδη καταλάβει ότι οι Κουβανές έχουν αδυναμία στα εντυπωσιακά νύχια, έργα τέχνης σχεδόν, αλλά αυτή το παράκανε..Και αρχίζουμε να σκεφτόμαστε όλα τα πρακτικά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει...Ακόμα και ο Ψαλιδοχέρης είχε τα θέματά του, γι'αυτό έγινε ταινία..

Πάντως οι Κουβανές αξίζουν ένα μεγάλο respect. Φαίνεται να έχουν λύσει όλα τα θέματα αυτοπεποίθησης που παιδεύουν όλες μας. Τα ρούχα τους είναι απίστευτα κολλητά και μάλιστα φαινόταν ότι όσο πιο παχουλές είναι τόσο μεγαλύτερη η αυτοπεποίθησή τους. Δηλαδή όσα εμείς προσπαθούμε να καλύψουμε, αυτές προσπαθούν να τα τονίσουν. Τύφλα να έχουν οι Καρντάσιανς..
Η Μ. που παιδεύεται ακόμα με τα κιλάκια της εγκυμοσύνης μας έλεγε συνέχεια "Α εδώ θα έρθω, εδώ είναι για μένα, έχω ήδη ανέβει.."

Αφού στανιάραμε ήρθε η ώρα να συνεχίσουμε τον τουρισμό. Βράδυ είναι, εμπρός προς το πάρκο Marti. Λοιπόν αυτό το πάρκο-πλατεία είναι από τις πιο όμορφες πλατείες της Κούβας που είδαμε. Με τον όμορφο σχεδιασμό του, τα δέντρα του, τα γλυπτά του, γεμάτο παγκάκια και καρέκλες για άραγμα. Μέχρι και αψίδα έχει. Έχει και ένα όμορφο κιόσκι, που εκείνη την ώρα το χρησιμοποιούν κάποιοι για πρόβες. Το θέατρο πέρασε μια περιόδο ανακαίνισης και η Άννια μας είπε ότι μπορεί να μην έχουν κάποια εκδήλωση. Εκείνη την ώρα σίγουρα δεν έχει κάτι και κατευθυνόμαστε σε ένα μαγαζί που ακούμε ωραία μουσική. Με την Μ. έχουμε αποφασίσει ότι τέλος τα κοκτέιλ, πρέπει να δοκιμάσουμε ρούμια σκέτα. Ξεκινάμε με μία Αβάνα μαύρη επτά ετών, η οποία είναι εξαιρετική και πάρα πολύ φθηνή. Η μπάντα παίζει -τι άλλο;- cuban son και είναι πολύ καλή, βρισκόμαστε δίπλα στο όμορφο πάρκο, τι άλλο να ζητήσει κανείς; Μου άρεσε πάρα πολύ ότι στις μπάντες που έπαιζαν καλή μουσική, οι ίδιοι έδειχναν να το απολαμβάνουν όσο κι εμείς.

Χορεύουν πολλοί αλλά εμείς μόνο χαζεύουμε. Πριν πάμε λέγαμε εντάξει τόσα χρόνια στο καρναβάλι κάτι θα γίνει, θα ρίξουμε και κανα χορό. Αλλά βλέποντας τους Κουβανούς να χορεύουν αυτή η σκέψη έκανε φτερά. Μα τι ρυθμός είναι αυτός που έχουν; Κουνιούνται έτσι από τη στιγμή που γεννιούνται; Ιδιαίτερα με εντυπωσίασαν οι άντρες. Ενώ το κούνημα πήγαινε σύννεφο, ο χορός ήταν απόλυτα αντρικός. Κι επίσης έβλεπες ξεκάθαρα ότι αυτοί έκαναν κουμάντο. Η ντάμα ακολουθούσε τη θέλησή τους. Όσοι τουρίστες το επιχειρούσαν φαίνονταν σαν κάτι ξένους που προσπαθούν στην Ελλάδα να χορέψουν συρτό και είναι σαν να πατάνε τα σταφύλια...Εντάξει υπερβάλλω, πάντως εμάς μας κόπηκαν τα φτερά..Ήταν όμως πολύ ωραίο να τους βλέπεις..

Το ευχαριστηθήκαμε αυτό το ποτάκι αλλά λέμε να πάμε να βολτάρουμε λίγο μήπως βρούμε και κάτι άλλο να μας αρέσει..Πράγματι περνάμε έξω από ένα νεοκλασικό, ψηλοτάβανο με ωραίο γαλλικό διάκοσμο που φαντάστηκα ότι θα είναι τέλειο και για πρωινό, το οποίο έχει γίνει πια εστιατόριο. Μέσα υπάρχει κάποιος που τραγουδάει με τη συνοδεία μόνο ενός πιάνου και ταιριάζει απόλυτα με το ύφος του μέρους. Εμείς βέβαια το επιλέγουμε πρώτον γιατί έχει κάποια λίγα τραπεζάκια έξω και μπορούμε να καθίσουμε να χαζεύουμε τους περαστικούς, δεύτερον γιατί κάτι γίνεται εκείνο το βράδυ με το ρούμι Santiago, το οποίο θέλουμε να δοκιμάσουμε και τρίτον γιατί ο σερβιτόρος είναι ένας από τους πιο όμορφους άντρες που έχω δει ποτέ...Ψηλός, πίσσα μαύρος, με μαλλί α λα Γκούλιτ αλλά ευτυχώς χωρίς το μουστάκι...

Παραγγέλνουμε λοιπόν το Santiago μας και αποφασίζουμε ότι θα είναι το ένα που θα μας συνοδεύσει στην Ελλάδα. Επειδή είναι πάμφθηνο έχουμε παραγγείλει το πιο παλαιωμένο και όταν σκύβω να το μυρίσω με χτυπάει το αλκοόλ στο μάτι..Εντάξει θα πάρω μαζί μου το λιγότερο παλιό..Όταν παραγγέλνουμε νερό και μας έρχεται μπουκαλάκι εισαγόμενο, είμαστε σίγουρες ότι το νερό θα είναι ακριβότερο από το ρούμι. Πράγματι..

Η γειτονιά είναι όλη έξω, με τις καρεκλίτσες τους κι αυτοί και χαζεύουν τους περαστικούς. Παρόλο που είναι αργά, τα παιδιά παίζουν, τη μία κάνοντας ακροβατικά με ξυλοπόδαρα και την άλλη χρησιμοποιώντας τα ξυλοπόδαρα ως όπλα σε πόλεμο. Φωνάζουν cuba libre και πάει το ξύλο σύννεφο. Κι ένα κορίτσι παίζει κι αυτή στα ίσα. Μια μικρούλα που δεν μπορεί να συμμετέχει ακολουθεί τα μεγάλα παιδιά από την άκρη του δρόμου και τα μιμείται ρίχνοντας κι αυτή με τα χεράκια της. Και οι γονείς δεν ασχολούνται καθόλου. Αφήνουν τα παιδιά να παίζουν, τι πιο φυσιολογικό; Βγαίνει και ο σερβιτόρος και πίνει το ποτάκι του μαζί τους. Έτσι και αλλιώς το μαγαζί έχει αρχίσει να αδειάζει..Άλλη μια όμορφη βραδιά στην Κούβα..

 

[psilos3]

Το σπίτι στο Σιενφουέγος το είχα κλείσει τελευταίο και καθώς δεν είχα χρόνο να το ψάξω και θα μέναμε και μόνο μία μέρα, το είχα παίξει δαγκωτό @psilos3 και είχα κλείσει στο ίδιο. Η Άννια όταν κατάλαβε ότι είμαστε Ελληνίδες...

Φοβεροί άνθρωποι, φιλόξενοι, χαμογελαστοί και πολύ καλλιεργημένοι! Ελπίζω να σε δικαίωσε η επιλογή του σπιτιού. Θυμάμαι και γελάω ακόμα με τις ατάκες του Λεστερ όταν του φτιάξαμε πατροπαράδοτο Ελληνικότατο φραπέ, τον οποίο πήγε να πιει μονορούφι. Αυτός μας μιλούσε για τις μούσες και την αρχαιότητα στην Ελλάδα κι εμείς για τον φραπέ. Αυτοί είμαστε...

Απολαμβάνω τη γραφή σου σαν ένα καλό βιβλίο. Ταξίδεψα νοητά στο Σιενφουέγος και σχεδόν μύρισα το ρούμι... Δικαιώνομαι πανηγυρικά που επέμενα να γράψεις!

 

[maria_va]

Φοβεροί άνθρωποι, φιλόξενοι, χαμογελαστοί και πολύ καλλιεργημένοι! Ελπίζω να σε δικαίωσε η επιλογή του σπιτιού. Θυμάμαι και γελάω ακόμα με τις ατάκες του Λεστερ όταν του φτιάξαμε πατροπαράδοτο Ελληνικότατο φραπέ, τον οποίο πήγε να πιει μονορούφι. Αυτός μας μιλούσε για τις μούσες και την αρχαιότητα στην Ελλάδα κι εμείς για τον φραπέ. Αυτοί είμαστε...

Απολαμβάνω τη γραφή σου σαν ένα καλό βιβλίο. Ταξίδεψα νοητά στο Σιενφουέγος και σχεδόν μύρισα το ρούμι... Δικαιώνομαι πανηγυρικά που επέμενα να γράψεις!

Εννοείται ότι με δικαίωσε η επιλογή, δεν είχα αμφιβολία άλλωστε..Είναι πράγματι πολύ καλλιεργημένοι, είχαμε κι εμείς ονόματα στην παρέα που αναγνώρισαν από την Ιλιάδα και πιάσαμε κουβέντα...Αλλά εσείς καλά κάνατε και του δώσατε ένα update του πολιτισμού μας

Σ'ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια, αν και πιστεύω ότι είσαι επηρεασμένος απ΄ το ότι έζησες κι εσύ την ατμόσφαιρα της Κούβας. Αν καταφέρνω έστω και λίγο να μεταδώσω την εμπειρία μας, είμαι πολύ ευχαριστημένη