ΗΠΑ Σαν τον Λούκυ Λουκ στην Άγρια Δύση

[va5ilis]

The most abundant resource in this desert is visibility ~ Craig Childs​

Μέρα 16η - Chaco Canyon
Αυτο το κεφαλαιο θα εχει πολλες ερωτησεις και λιγες απαντησεις. Αν προτιματε την βεβαιότητα και την σιγουρια που μας δινουν οι αρχαιολογοι για αλλους πολιτισμους δεν θα τις βρείτε εδω. Αυτος ειναι ενας πολιτισμος ο οποιος αν και μεσουρανησε γυρω στο 1100μΧ, δηλαδη μερικους αιώνες πριν, ειναι παρα πολλα αυτα που δεν ξερουμε γι αυτον. Ενα πεπλο μυστηριου τον καλυπτει και ισως αυτο ειναι που τον κανει τοσο γοητευτικο.

Πρωινο ξυπνημα και ενω φορτωνω το αμαξι σηκωνω το κεφαλι και βλεπω στο απεναντι οικοπεδο δυο πινακιδες που με εκαναν να χαμογελασω. Αν ηθελα να παω στο Adult Video θα ενιωθα περιεργα ξέροντας οτι ο Χριστουλης με βλεπει απο εκει ψηλα.

Η μερα ειναι ηλιολουστη και κατευθυνομαι προς το Chaco Canyon, τον αρχαιολογικο χωρο που ηταν το πολιτισμικο κέντρο των Ανασαζι. Ειναι λιγο πιο δυσκολα προσβασιμο γιατι πρεπει να οδηγησεις περιπου 15 μιλια σε χωματοδρομο. Συνηθως αυτα τα μερη, μακρια απο τους πολλους τουριστες προσφερουν πιο αυθεντικές εμπειριες.
Ο χωματοδρομος ειναι σαν πατατακι Ruffles και κλυδωνιζομαι σαν να εχω προχωρημενο Parkinson. Ψυχη στον δρομο, μονο κατι αγελαδες βολταρουν.

Ξαφνικα βλεπω μπροστα ενα ανθρωπο, που μαλιστα κουτσαινει. Αυθορμητα σταματαω, κατεβαζω το παραθυρο και τον ρωταω που παει. Μου λεει οτι παει στο σπιτι του πατερα του και αν μπορω να τον παω λιγο παρακατω.

Φυσικα του λεω, μπες μεσα.

Ειναι ινδιανος, γυρω στα 40-45, εχει μακρια μαλλια, τατουαζ στο λαιμο και τα χερια και ενα μικρο σακο. Πιανουμε κουβεντα και μου λεει την ιστορια του. Βασανισμενη ψυχη, το προηγουμενο βραδυ ειχε κοιμηθει στον δρομο, καποιος του αγορασε φαγητο και σημερα το πρωι καποιος άλλος τον αφησε στο κεντρικο δρομο εκει που ξεκιναει ο χωματοδρομος. Μου ειπε προβληματισμενος οτι πηγαινε να δει τον πατερα του αλλα δεν ηξερε αν θα τον δεχτει… δεν ρωτησα παραπανω.

Σε καποια φαση θυμηθηκα οτι εχουμε κορωνοιο(Σεπτ. 2020) και υποτιθεται οτι πρεπει να μην ερχομαι σε επαφη με κοσμο αλλα απο την αλλη δεν μου πηγαινε να τον αφησω να περπατησει. Ισως και εγω ήθελα λιγο παρεα μετα από τοσες μερες μονος μου.

Σε καποια φαση του λεω στα αγγλικα, αφου εισαι από εδώ, για πες μου τι εχει να δω στο Chaco Canyon? Κανει παυση, γυρναει και μου λεει:

Ειμαι Navajo, εμεις δεν παμε σε αυτα τα μερη. Δεν εχω παει ποτε ουτε σκοπεύω να παω!

Ωχ! … Δαγκωθηκα. Ξεχασα ότι οι Navajo είναι οι αρχαιοι εχθροι των Ανασαζι.

Αλλάζω θέμα και συνεχιζω την συζητηση ωσπου φανηκαν καποια τροχοσπιτα με κατι αγουροξυπνημενα σκυλια που ουτε να γαυγισουν δεν ειχαν ορεξη. Μου λεει πηγαινε απο εδώ και μου δειχνει ένα μικρο δρομάκι. Κοιταζω το google maps στο κινητο και το στιγμα μου βγαινει απο τον δρομο και πηγαινει στο καφε, δηλαδη εκει που δεν εχει δρομο. Προσπαθω να θυμηθω που στριβω για να γυρισω ενω ο δρομος εχει τοσα βουναλακια που η Ντολυ παει πανω κατω σαν τον Σκοπελιτη σε θαλασσα με μποφορ. Μετα απο 10 λεπτα περιπου η αγωνια μου οτι δεν θα μπορεσω να ξαναβρω τον δρομο πισω με εκανε να σταματησω το αμαξι και να τον ρωτησω πως θα γυρισω. Γυρναει προς τα πισω και μου λεει ‘Την βλεπεις αυτη την νεροφαγια, θα πας προς τα εκει και θα βγεις. Ασε με λιγο παρακατω, δεν χρειαζεται να με πας μπροστα στο τροχοσπιτο’. Η φτωχεια αυτων των ανθρωπων που ζουσαν σε τροχοσπιτα στην μεση του πουθενα ηταν φανερη. Πραγματι μετα απο λιγο τον αφησα και συνεχισε τον δρομο του κουτσαινοντας. Εκανα αναστροφη και οπως μου ειπε βγηκα στον κεντρικο χωματοδρομο.

Το Chaco Canyon δεν ηταν πολυ μακρια. Ο δρομος ηταν μια ευθεια και μπροστα στεκοταν επιβλητικος ο Fajada Butte. Στην κορυφη αυτου του βραχου υψους 135 μετρων βρεθηκε ενα “ηλιακο στιλετο”. Ετσι ονομασαν οι επιστημονες μια βραχογραφια ενος σπιραλ πανω στο οποιο ο ηλιος πεφτει σε συγκεκριμενα σημεια τις ισημερίες και τα ηλιοστασια. Φαινεται οτι οι Ανασαζι οπως και οι υπόλοιποι ινδιανοι της κεντρικης και νοτιας Αμερικης ειχαν προηγμενες γνωσεις αστρονομιας.

Πρωτη σταση στο κεντρο επισκεπτων. Δεν υπηρχε ψυχη, ουτε καν ο ρειντζερ. Πηρα καποια φυλλάδια με πληροφορίες και συνεχισα. Αυτος ειναι ο χάρτης.

Επόμενη σταση στο Chetro Ketl, με την επιβλητικη του κιβα.

Σύμφωνα με τον Craig Childs χρειάστηκαν 250,000 κορμοι δεντρων για να υποστηρίξουν ολα τα κτηρια στο Chaco Canyon. Το κοντινότερό δασος ηταν 80χμ μακρια και οι κορμοι δεν συρθηκαν στο εδαφος αλλα ανυψωθηκαν για να μεταφερθουν. Φανταστειτε τους εργάτες και τις εργατοωρες που χρειαστηκαν.

Ειναι εντυπωσιακο οτι μεχρι τις αρχες του 19ου αιωνα στο Chaco Canyon βρισκονταν τα ψηλοτερα κτηρια στις ΗΠΑ. Μονο μετα την ελευση της βιομηχανικης επαναστασης απο την αλλη μερια του Ατλαντικου χτιστηκαν ψηλοτερα.

Συνεχιζοντας στο ιδιο μονοπατι αλλα προς την αντιθετη πλευρα περασα αναμεσα απο τα κομματια ενος βραχου 300,000 τονων που ειχε ξεκολλησει απο το βουνο. Ενας ακομα ηταν ετοιμος να ξεκολλήσει ανα πασα στιγμη(μιλώντας παντα σε γεωλογικο χρονο).

Ακολουθώντας το μονοπάτι δίπλα, ανέβηκα καποια σκαλάκια και ξαφνικά προβαλε μπροστά μου το Pueblo Bonito, o μεγαλύτερος και πιο εντυπωσιακος χώρος στο Chaco Canyon. Ένιωσα σαν πολιτικός που θα έβγαζε λόγο, αλλα από κατω δεν ηταν κανείς και δεν είχα κατι να πω, είχα μεινει απλα αναυδος να κοιταω τις πέτρες και να προσπαθω να φανταστω πως θα ηταν το μέρος στην ακμη του όταν πλήμμυριζε από ζωη.

Η πρώτη εικόνα.

Αναπαράσταση του πως ηταν. Προσέξτε τις κίβες που ειναι κλειστες με μια τρύπα για τον καπνο.

Μετα από μερικα λεπτα αρχισα να περπαταω μεσα στα δωμάτια. Φυσικα το μερος ειχε μερικώς αναστηλωθει, ότι υπήρχε μεσα στα δωματια είχε μεταφερθει από αρχαιοκάπηλους η αρχαιολόγους εκτος, και αυτό που έβλεπα ηταν μονο ο σκελετός. Κάποια απο τα σπίτια ηταν ευθυγραμμισμενα με αστρικά φαινόμενα(ηλιοστάσια, ισημερίες), ο τοιχος του κεντρικού σπιτιου δεν δινει σκια οταν ο ηλιος ειναι στο υψηλότερο σημειο του ενω ενα αλλο σπιτι ειναι ευθυγραμισμενο με την σεληνιακη σταση που συμβαινει καθε 18.6 χρόνια.

3 οροφοι παρακαλω

Το γωνιακο παράθυρο ευθυγραμμίζεται με καποια κίνηση του ηλιου( δυστυχως δεν θυμαμαι)

Πολυ χαρακτηριστικες οι πορτες σε σχημα Τ, ο συμβολισμος τους δεν ειναι γνωστος.

Οι οροφές από τις κίβες που στηρίζοταν σε ξυλινα δοκάρια και οι σκεπες των κτηριων είχαν καταρευσει αλλα παρολά αυτά προσπαθουσα να φτιάξω εικόνες στο κεφάλι μου και εκανα διαφορες σκέψεις.

Τι έκανε αυτούς τους ανθρώπους να μεταναστευσουν νότια; Ηταν ίσως μια περίοδος ξηρασίας που οι αρχαιολογοι επιβεβαίωσαν από τους δακτυλιους σε κορμους δεντρων, που κράτησε περίπου 30 χρονια και οδήγησε αυτους τους ανθρώπους να φύγουν; Μήπως ηταν η αποτυχια της αρχουσας τάξης ή η εξάντληση ολων των πόρων τους όπως λενε πως εγινε με τους κατοικους στο νησι του Πάσχα που χρησιμοποιησαν όλα τα ξυλα που υπήρχαν στο νησί;

Φαντάζομαι πως μπορει να ηταν την στιγμη της μεγάλης απόφασης. Είναι βράδυ, οι γυναίκες σφιγμένες να κρατάνε τα παιδια αγκαλιά. Οι γεροντοτεροι και οι αρχηγοί μαζεμενοι μεσα στην κεντρική κίβα από οπου βγαινει εντονος ο καπνος της φωτιας. Εντονες επισης οι φωνές και οι διαφωνίες για το ποιο πρεπει να είναι το μέλλον της κοινότητας. Μέχρι που τελικα καποιος ανεβαινει την σκαλα και από την κορυφη της κιβας ανακοινωνει την απόφαση:

_Μαζεψτε μονο τα πολύ σημαντικα υπάρχοντα σας, φευγουμε με το πρωτο φως.

Αυτά και πολλά άλλα σκεφτόμουν μεχρι που άκουσα φωνες, ειχαν αρχίσει να καταφθάνουν και άλλοι επισκέπτες. Αποφάσισα να κάνω το κυκλικό μονοπάτι Pueblo Alto που περνουσε πανω από το Pueblo Bonito για να κατοπτεύσω το πεδιο και από ψηλα. Περνωντας από ένα στενό πέρασμα ανεβηκα στην κορυφη της mesa. Αξιζει για να δεις το Μισοφεγγαρο του Pueblo Bonito από ψηλά.

Στην μεση του μονοπατιου υπάρχει λαξευμένη στον βράχο μια σκαλα η οποια χρησιμοποιουνταν για να ανεβει καποιος στην κορυφη της μεσα και να γλιτωσει αρκετο δρόμο.

Περπατουσα κατω από τον καυτο ηλιο στα χνάρια των Ανασαζι και συνέχισα να σκέφτομαι γιατι αυτοι οι άνθρωποι δεν συνέχισαν να παράγουν αντίστοιχα μνημεια πολιτισμου όπως έκαναν στην ακμη τους. Δυο αιώνες αργότερα σε μια γωνια την ΝΑ Ασίας, ο πολιτισμός των Khmer θα μεσουρανουσε πριν τον καλύψει ξανα η ζούγκλα. Έχουμε την ψευδαίσθηση ότι η ζωη μας θα είναι καλύτερη και τεχνολογικά πιο προηγμένη από αυτή των γονιών μας. Η ιστορια εχει δείξει ότι η ανθρώπινη πορεία δεν είναι πάντα ανοδική αλλα εχει πισωγυρίσματα.

Έφτασα στο Pueblo Alto, ένα μερος το οποιο δεν εχει ανασκαφει πλήρως. Αναρωτιέμαι τι θησαυροι να βρίσκονται κατω από τα πόδια μου. Από την κορυφη της mesa μπορει να κανεις να τεντώσει το βλέμμα του προς όλες τις κατευθύνσεις και να δει μιλια μακρια σε αυτή την καθαρή ατμόσφαιρα.

Δεν μπορεσα να τον διακρίνω, αλλα το τοπιο κάποτε σημάδευε ο μεγάλος βόρειος δρόμος, κεντρική αρτηρια εμποριου και μετακίνησης από το Chaco. Σε καποια σημεια του ο δρόμος ειχε πλάτος 10 μετρα και μπορουσες να δεις από εδώ πανω καποιον να ερχεται από μίλια μακρυα. Στο Chaco βρέθηκαν όστρακα που προήλθαν από ακτες χιλιαδες χιλιομετρα μακρια και φτερα από παπαγαλους (macaw) από το Μεξικό. To Chaco ηταν το θρησκευτικο και εμπορικο κέντρο της ευρύτερης περιοχης, από το Μεξικο μεχρι το Colorado.

Tελικα ολα συνδέονται και ενας πολιτισμος μπορει να επηρεασει εναν αλλο στην άλλη άκρη του κόσμου. Θα μπορουσαν οι Ανασαζι να εχουν επηρεασει με καποιο τροπο τους σημερινους Ελληνες; Ακουστε μια θεωρια και δωστε της οσο βαρυτητα θελετε.
Ειναι γνωστο οτι το καλαμποκι ξεκίνησε να καλλιεργείται στο Μεξικο πριν χιλιαδες χρονια. Το Chaco σαν εμπορικος κομβος, εφερε σε επαφη τους Ανασαζι με τους Αζτεκους, και ετσι οι ποικιλιες καλαμποκιου προσαρμοστηκαν ωστε να ευδοκιμουν στις βοριοτερες περιοχες των Ανασαζι, δηλαδη σε ευκρατα κλιματα. Μετα τον Κολομβο οι ποικιλιες αυτες περασαν στην Ευρωπη και τον υπολοιπο κοσμο. Απο περιεργεια κοιταξα τα γεωγραφικα πλατη αυτων των πολεων:
Tenochtitlan(Mexico City) - 19ος παραλληλος
Chaco - 36ος παραλληλος
Αθηνα - 38ος παράλληλος
Ίσως χρωσταμε καποιες από τις ποικιλιες σιτηρων που χρησιμοποιουμε σήμερα σε ευκρατα κλίματα στην δουλεια των Ανασαζι.

Ολοκλήρωσα το κυκλικό μονοπάτι και πέρασα άλλη μια βόλτα από το Pueblo Bonito. Δεν χορταινεται με μια φορά. Έχουμε στα ελλήνικά λέξεις που δεν μεταφράζονται εύκολα σε άλλες γλώσσες όπως το φιλοτιμο. Έχουν και οι Αγγλοσαξωνες όμως λέξεις που δεν μεταφράζονται ευκολα στα ελληνικά, όπως το serendipity. Θα μπορούσε να περιγραφει σαν μια ευτυχης συγκυρια που είναι απρόσμενη και δεν εχει προγραμματιστεί. Αυτό ηταν το Chaco Canyon για μενα.

Δεν μπορείτε να ξυπνήσετε αυτόν που προσποιείται ότι κοιμάται – Navajo​

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 15
• 16
• 17
• 18

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 17 of 18

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[interted]

Πολυ ωραια, είμαστε στο κλίμα και περιμένουμε.

 

[va5ilis]

We will be known forever by the tracks we leave. – Dakota​

Μερα 1η - Oklahoma City(Oklahoma) & Wichita( Kansas)
Εχω κοιμηθει εξω απο την Oklahoma City το προηγουμενο βραδυ και ο πρωτος σταθμος το πρωι ειναι το Centennial Land Run Monument.

Ειναι μια σειρα μπρουτζινων αγαλματων τα οποια αναπαριστούν την εφορμηση (μπορειτε να το πειτε και γιουρουσι η ακομα και ντου στη καθαρευουσα) που ελαβε χωρα στις 22 Απριλιου 1889 οταν περιπου 50,000 εποικοι διεκδικησαν 2 εκατομμυρια εκταρια (1 εκταριο=10 στρεμματα) στην πολιτεια της σημερινης Οκλαχομας. Παραταχθηκαν, και με μια πιστολια ακριβως στις 12 το μεσημερι ξεχυθηκαν για να διεκδικησει ο καθενας ενα κομματι γης το οποιο θα μπορουσε να καλλιεργησει και να στησει το σπιτικο του.
Τα αγαλματα εχουν διπλασιο περιπου μηκος απο το φυσικο και δινουν την αισθηση αυτης της βιασυνης.Οι εκφρασεις στα προσωπα των ανθρωπων και των αλογων ειναι καλοδουλεμενες και βοηθανε να σε μεταφέρουν στην στιγμη εκεινη και το πως μπορει να ενιωθαν αυτοι οι ανθρωποι που μεσα στις επομενες ωρες θα κρινοταν σε σημαντικο βαθμο το μελλον τους αν μπορουσαν να εξασφαλισουν ενα καλο κομματι γης.

Ο διευθυντης φωτογραφιας μου, ο Ηλίας(Ήλιος) ειναι απο πισω και οι φωτογραφιες δεν ειναι πολυ καλες.

Η Oklahoma ειναι μια πολιτεια στην οποια μεταφερθηκαν πολλες φυλες ινδιανων οι οποιες ηρθαν απο αλλες περιοχες ανατολικοτερα. Ειναι μια πολυ πονεμενη ιστορια το μονοπατι των δακρυων(Trail of Tears) και ο ξεριζωμος φυλών οπως οι Cherokee, Muscogee, Seminole, Chickasaw, και Choctaw απο τα εδαφη τους και η βιαιη μετατοπιση τους δυτικοτερα.

Πολλες φορες για να καταλαβεις την ιστορια ενος μερους πρεπει να ανατρέξει κανεις στα τοπωνυμια του. Εκτος του οτι πολλα απο τα ονοματα στην Καλιφορνια ειναι ισπανικα Los Angeles, San Francisco, San Diego, Santa Barbara κτλ θα ηθελα να αναφερω και μερικα ινδιανικα τοπωνυμια που χρησιμοποιουνται στις ΗΠΑ:
Dakota, Miami, Manhattan, Cincinnati, Oklahoma, Texas, Montana, Connecticut, Kansas, Arizona, Minnesota, Milwaukee, Missouri, Tennessee, Utah και αλλα, απλα ηθελα να δωσω καποια χαρακτηριστικα παραδειγματα.

~~~
​

Επομενος σταθμος ειναι το National Cowboy & Western Heritage Museum, λιγα μιλια εξω απο την Oklahoma City. Ενα πολυ ενδιαφερον μουσειο, αρκετα μεγαλο, με διαφορες εκθεσεις.

Το πρωτο και αυτο που μου εκανε μεγαλυτερη εντυπωση ειναι το αγαλμα που ονομαζεται το “Tελος Tου Mονοπατιου”. Ειναι ενα τεραστιο αγαλμα με ενα ινδιανο πολεμιστη πανω στο αλογο του. H σταση των σωματων προδιδει την κουραση και των δυο. Η λογχη συγκρατειται στο εσωτερικο του χεριου ετοιμη να πεσει και αν το καταλαβαινω καλα οι κοτσιδες δειχνουν την κινηση του κεφαλιου προς τα κατω(κουραση, παραιτηση). Το αγαλμα ειναι πολυ μεγαλο,δεν ειναι εμφανες στην φωτογραφια, και βρισκεται μπαινοντας στο μουσειο, σε περιοπτη θεση.

Η πινακιδα αυτη εξηγει την οπτικη των ινδιανων και τολμαω να πω οτι εχει μια αισιοδοξια και μια ελπιδα, τα οποια δεν θα τα βρω πολλες φορες στο υπολοιπο του ταξιδιου. Οι ινδιανοι παιζουν ενα παιχνιδι χαμενο απο χερι, ειναι απλα θεμα χρονου μεχρι ο λευκος ανθρωπος να παρει αυτο που θελει.

Απλα ισως αυτη η οπτικη δινει μια διεξοδο, μια ακτινα φωτος. Οι ινδιανοι μπορουν να γινουν φορεις του πολιτισμου του λευκου ανθρωπου και παραλληλα να διατηρήσουν καποιες απο τις παραδοσεις και την ιδιαιτεροτητα τους, την περηφάνια της καταγωγης τους.

Στο μουσειο υπαρχει μια εκθεση ζωγραφικης με θεμα φυσικα τους καουμποηδες και την ζωη στην αγρια δυση. Μου κανουν εντυπωση τα ζωα και η λεπτομερεια στους πινακες η οποια χανεται σε μεγαλο βαθμο στις φωτογραφιες που εβγαλα. Εδω να πω οτι ηταν καποιοι φιλοτεχνοι οι οποιοι συζητουσαν για τους πινακες και ειχαν καποια χαρτακια και εγραφαν προσφορες. Οι πινακες προφανως ηταν προς πωληση. Καθοτι άτεχνος, και μη ξέροντας να εκτιμήσω την τεχνη εγω εβλεπα απλα τους πινακες σαν εικονες και στεκόμουν οταν εβλεπα κατι που μου αρεσε. Καποιοι αλλοι εκτιμουσαν περισσοτερο απο μενα τα εργα τεχνης και ηταν διατεθειμένοι να βαλουν βαθια το χερι στην τσεπη αφου οι τιμες ηταν απο $15,000 εως $60,000. Αν βγαινει τιποτα σε αφισα ισως ενδιαφερομαι αλλιως οι τιμες ηταν απαγορευτικες για μενα. Ειπαμε, ατεχνος, δεν μπορω να εκτιμησω.

Μεσα στο μουσειο υπαρχει ενα δρομος που ειναι μια παλια πολη με τα μαγαζια της εποχης. Στον εξωτερικο χωρο εχουν φτιαξει τα σπιτια διαφορων φυλων, ειτε ειναι τιπι, ειτε ειναι πετροχτιστα ειτε χτισμενα με λασπη. Δεν εφτιαχναν ολες οι φυλες τα σπιτια τους με τον ιδιο τροπο.

Υπαρχει ειδικη πτερυγα για καουμπουδες και εδω μερικες πληροφοριες για οποιον ενδιαφερεται:

Μια πινακιδα που αξιζει να μοιραστω μαζι σας, για να φωτισουμε 2 γεγονοτα που δεν ειναι τοσο γνωστα ειναι οτι πρωτον την εκτροφη βοοειδων οι αμερικανοι την εμαθαν απο τους ισπανους του Μεξικου και δευτερον οτι πολλοι καουμπουδες ηταν ινδιανοι οπως και μαυροι.

Το να εισαι καουμπου ηταν μια πολυ σκληρη δουλεια, βεβαια ειπαμε οτι οι ταινιες μας παρουσιαζουν μια ρομαντικη εκδοχη. Δεν εφευγε παντα με το κοριτσι στο τελος ο καουμπου οπως στις ταινιες.

Η Oklahoma εχει αρκετα πραγματα ακομα να δεις, οπως για παραδειγμα τα Pow Wow που οι ινδιανικες φυλες κανουν καθε χρονο και μαζευονται να γιορτάσουν την παραδοση τους. Απλα σε αυτο το ταξιδι δεν ειναι ο βασικος προορισμος, απλα περναω και θελω να δω ενα δυο πραγματακια εως διαλειμμα απο την οδηγηση.

Για την επομενη φορα: Pow Wow, Oklahoma National Stockyards, Oklahoma City National Memorial & Museum (οποιος ενδιαφερεται για την τρομοκρατικη ενεργεια του 1995).

~~~​

Ειναι μεσημερακι, παίρνω την Ντολυ και συνεχιζω το ταξιδι βορεια. Επομενος σταθμος Wichita Kansas. Στον δρομο παιζω με την Ντολυ και ολα τα αυτοματα συστηματα της. Εχει ενα συστημα που σε κραταει μεσα στις διαγραμμισεις στην λωριδα σου. Εχω βαλει το cruise control και διατηρω σταθερη ταχυτητα και το συστημα με τις διαγραμμισεις με κραταει μεσα στις γραμμες της λωριδας μου. Το αυτοκινητο για περιπου μισο λεπτο παει μονο του οταν ξαφνικα ακουγεται ενα μπιμπ μπιμπ και βγαινει ενα μηνυμα στο ταμπλο “Παρε το τιμονι” (Βλακα, συμπληρωνω εγω). Τελικα η Ντολυ ειναι πραγματικα εξυπνη οπως στα κομικς.


Οδηγαω αρκετες ωρες στις μεγαλες πεδιαδες, και κοιταω τις ολοκαινουριες “λευκες” ανεμογεννητριες διπλα στα “σκουροχρωμα” pump jacks (αντλιες πετρελαιου) που φαινονται παλια και σκουριασμενα και καποια δεν δουλευουν καν. Δεν ειναι και αυτο ενα “τελος του μονοπατιου” για ενα τροπο παραγωγης ενεργειας που πλησιαζει στο τελος του, και οπως φαινεται η “λευκη” τεχνολογια θα υπερισχυσει εν καιρω και θα καταστησει παρωχημενες τις “σκουροχρωμες” αντλιες πετρελαιου. Η ιστορια επαναλαμβανεται, τι και αν ειναι ανθρωποι, τι αντλιες ή ανεμογεννητριες. Τα παντα ρει.

Wichita Kansas

Φτανω γυρω στις 4 το μεσημερι στο Old Cowtown Museum. Ξερω οτι κλεινει στις 5 αλλα εστω μια ωρα και οτι δω. Ζηταω ενα εισιτηριο και ο τυπος πισω απο το τζαμι μου λεει συγνωμη δεν δεχομαστε μετα τις 4. Κοιταω το ρολοι μου και ειναι 4:03. Με τα πολλα με αφηνει να περασω και με βαζει και χωρις εισιτηριο. Καλοι ανθρωποι οι Witchitaνοι. Αυτη ειναι ισως η πιο ωραια αναπαρασταση παλιας πολης της αγριας δυσης που εχω δει και εχει και ηθοποιούς ντυμενους με κοστουμια.

Κατι που μου εκανε εντυπωση, ειναι οτι οι οδοντιατροι ηταν ουσιαστικα οδοντοβγαλτες. Εκαναν κυκλικες διαδρομες, εμεναν με μια κοινοτητα για μερικες μερες και εβγαζαν ολα τα χαλασμεντα δοντια που ειχαν μαζευτει απο την προηγουμενη φορα. Και καποιοι φοβουνται μια ενεσουλα με αναισθητικο.

5 η ωρα διασχίζω την εξοδο του μουσειου και κατευθυνομαι προς τον φυλακα των πεδιαδων(Keeper of the Plains). Οπως καθε σωστος ταξιδιωτης ξερει, στις μεγαλες πεδιαδες πρεπει να αποτισεις φορο τιμης στον φυλακα για να εχεις ενα καλο ταξιδι. Ειναι μια καλη ευκαιρια να σηκωσω και το drone να τραβηξω μερικα ωραια πλανα. Η εντυπωση μου ειναι οτι ο φυλακας ειναι πιο εντυπωσιακος απο μακρια παρα απο κοντα.

Ο πραγματικος λογος που επιλεχθηκε η Wichita σαν σταθμος ειναι γιατι εδω εζησε και εγραψε την μουσικη του ο μεγαλος riffmaster Mark “The Shark” Shelton. Manilla Road στα ακουστικα, η ενταση στο 11 και βολτα στις οχθες του ποταμου. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ καταλαβαινουν.

Για την επομενη φορα: Cosmosphere (μουσειο διαστηματος, οι ντοπιοι μου ειπαν οτι εκτος απο αμερικανικα εχει και ρωσικα εκθεματα και αυτο το κανει μοναδικο), Little House on the Prairie Museum (Για οποιον εβλεπε το μικρο σπιτι στο λιβαδι).

 

[va5ilis]

I was born upon the prairie where the wind blew free
and there was nothing to break the light of the sun.
I was born where there were no enclosures and where everything drew a free breath.
I want to die there, and not within walls.
~Ten Bears Yamparika Comanche​

Μερα 2η - Nebraska - Chimney Rock & Scott Bluffs
Την δευτερη μερα μπαινω στην Nebraska, και εχω αποφασισει να παρω μια ομορφη οπως διαφημίζεται διαδρομη, το Highway 2 στους αμμολοφους (sandhills) της Nebraska. Εμενα μου φαινεται παλι λιγο μονοτονη και αρχιζω και παιζω με τα τραινα που περνανε διπλα μου. Αρχιζω και μετραω τα βαγονια, 134 παρακαλω. Πηγαινω διπλα τους και μετραω την ταχυτητα τους (40μιλια/ωρα). Ξεκιναω να κανω προσπεραση απο το τελευταιο βαγονι και μεχρι να περασω το πρωτο βαγονι μου παίρνει 5 χμ ! (3 μιλια). Μια αλλη τρομερη δραστηριοτητα ειναι να σου πεσει κατι αναμεσα στην θεση του οδηγου και το ακουμπηστηρι και να πρεπει να το ψαρεψεις χωρις να κοιτας. Συνηθως βριζω οταν μου συμβαινει αυτο αλλα αυτη την φορα μπορω να πω οτι το διασκεδασα.

Μια γρηγορη σταση να ξεπιαστω στο Carhedge, (βγαινει απο το Stonehedge). Ενας Αμερικανος μηχανικος που εζησε στην Αγγλια γυρισε στην πατριδα του και σκεφτηκε να κανει ενα ομοιωμα του Stonehedge. Αφου δεν εχει πετρα στην Nebraska χρησιμοποιησε αυτοκινητα. Ειναι οτι πρεπει για μια γρηγορη σταση, τιποτα παραπανω.

~~~
​

Επομενη σταση στο Chimney Rock, το οποιο ξεπροβαλλει απο πολλα μιλια μακρια. Ειναι ενα βραχος που μοιαζει σαν καμιναδα και ειναι ενα απο τα ορόσημα που χρησιμοποιουσαν οι εποικοι, κατι σαν το παραμυθι του Χανσελ και της Γκρετελ απλα τα ψιχουλακια δεν τα αφηνει ο Χανσελ αλλα τα εχει ριξει η μητερα φυση. Η κορυφη του βραχου αποτελειται απο ενα σκληρο κομματι βραχου το οποιο προφυλασσει το απο κατω του απο την διαβρωση. Φυσικα λειτουργει σαν αλεξικεραυνο και εχει μαλιστα μια τρυπα στην κορυφη που προκληθηκε απο κεραυνο.

Θα μου πειτε και που πανε παλι αυτοι οι εποικοι. 3 μονοπατια περνουσαν απο αυτο το σημειο:
Oregon trail, California trail και Mormon trail (με προορισμό την Utah).

Οι εποικοι ξεκινούσαν την ανοιξη , για ενα ταξιδι περιπου 5 μηνων και πολλων χιλιαδων χιλιομετρων για να φτασουν απο το Missouri στον τελικο προορισμο τους. Ολα τα υπαρχοντα τους και οτι προμηθειες θα χρειαζοταν στην διαρκεια του ταξιδιου τα φορτωναν σε ενα καρο. Μαλιστα το καρο ηταν τοσο γεματο που δεν υπηρχε χωρος για να κατσει καποιος και ολη η οικογενεια επρεπε να κανει το ταξιδι περπατωντας.

Οι κινδυνοι στο ταξιδι πολλοι, εχθρικοι ινδιανοι, αγρια ζωα(κροταλιες) αλλα πανω απο ολα οι αρρωστιες οπως χολερα και δυσεντερια θεριζαν αυτους που προσπαθουσαν να διασχισουν τις μεγαλες πεδιαδες. Τα ατυχηματα ηταν συχνα και η ιατρικη περιθαλψη υποτυπωδης. Το Chimney Rock σηματοδοτουσε περιπου το ⅓ της συνολικης διαδρομης, και το πιο ευκολο κομματι σχετικα. Δεν υπηρχε ομως καιρος για χασιμο, επρεπε να φτασουν στην οροσειρα των Rockies και να την περασουν πριν τα περασματα κλεισουν απο τα χιονια.

Υπαρχει ενα μικρο μουσειο το οποιο ειναι ενδιαφερον και αν καποιος οδηγησει 2 χμ στον ιδιο δρομο θα φτασει στο νεκροταφειο του Chimney Rock. Η γη ειναι σκληρη και αφιλοξενη ακομα και για του νεκρους, το νιωθεις περπατώντας στο χωμα. Εδω ειναι θαμμενοι καποιοι απο τους εποικους που δοκιμασαν αυτο τα ταξιδι. Στην εισοδο του νεκροταφειου υπαρχει μια ταφοπλακα με την εξης φραση:
“Πες του Τζον οτι πεθανα με το προσωπο μου στραμμενο στην Σιων”. Προφανως ειναι μια γυναικα απο τους μορμονους, η οποια πεθανε προσπαθωντας να φτασει στην γη της επαγγελιας (Zion Utah). Η δυναμη του ανθρωπινου πνευματος ειναι ακαταβλητη.

Κατι ακομα για τους Μορμονους, ενω οι περισσοτεροι ειχαν καρα που τα εσερναν αλογα, βοδια η μουλαρια, οι μορμονοι κατασκευσαν πιο μικρα καρα τα οποια τα εσερναν οι ιδιοι. Το πλεονεκτημα ηταν οτι ηταν πιο ευελικτα και φυσικα κοστιζαν πολυ λιγοτερο. Βεβαια η χωρητικοτητα τους ηταν περιορισμενη. Πολλοι εκαναν ετσι το ταξιδι. Η πιστη σου δινει δυναμη να κανεις τρομερα πραγματα, τοσο θετικα οσο και αρνητικα.

Υπαρχει ενα μονοπατι που μπορεις να φτασεις κοντα στην βαση του βραχου αλλα οι πολλες πινακιδες για κροταλιες (Rattle snakes) με απετρεψαν. Το μετανιωσα αργοτερα γιατι τις επομενες μερες εβλεπα παντου τετοιες πινακιδες.

~~~
​

Το επομενο ψιχουλακι στον δρομο, ειναι το Scotts Bluff, ενα ακόμα οροσημο. Αυτο πλεον ειναι εθνικο παρκο και στα εθνικα παρκα απαγορευεται δια ροπαλου να πεταξεις drone. Υπαρχει ενας δρομος για να ανεβεις στην κορυφη με το αυτοκινητο αλλα οταν φτανω εγω, εχει μολις κλεισει. Βεβαια μπορω να ανέβω με τα ποδια.

Εχω ηδη κερδισει μια ωρα γιατι εχω αλλαξει ζωνη ωρας απο Central σε Mountain Time, αφου κινουμαι προς τα δυτικα. Κοιταω το ρολοι μου και το γκαζωνω στην ανηφορα ενω σκεφτομαι οτι ο ηλιος ειναι πολυ ψηλα για τετοια ωρα. Τελικα οταν φτανω στην κορυφη συνειδητοποιω την αλλαγη της ωρας κοιτωντας την ωρα στο κινητο. Μου εχει βγει η γλωσσα αλλα η θεα ειναι πολυ ομορφη απο εδω πανω. Αν εχει καθαρη ατμοσφαιρα φαινεται και το Chimney Rock.

Ενω περπαταω γυρω απο τα Scotts Bluffs ακουω για πρωτη φορα το τραγουδι των πεδιαδων. Υπαρχει παντα ενα αερακι το οποιο διακοπτεται απο ριπες ανεμου και κανει τα φυλλα των δενδρων να θροιζουν, οι θαμνοι βγαζουν ενα πιο λεπτο θροισμα μα το πιο σιγανο και πιο μυστηριο ειναι το θροισμα του χορταριου. Σου μιλαει συνεχεια σιγανα, λες και θελει κατι να σου πει.

Anyone can sit back at the seashore and be inspired because it shouts at you
- so do the mountains.
But the prairie only whispers.
You must listen carefully and not miss the message.
~ Rev. Val Peters ​

Η μερα τελειωνει με ενα απιστευτο ηλιοβασιλεμα.

Οι μεγάλες ανοιχτές πεδιάδες, οι όμορφοι λόφοι και οι χείμαρροι δεν θεωρούνται «άγρια φύση».
Μόνο για τους λευκούς η φύση είναι «άγρια» και μόνο εκείνοι θεωρούν ότι είναι «μολυσμένη»
με «άγρια» ζώα και «άγριους» ανθρώπους.
Για τους Ινδιάνους η γη είναι ήμερη, γενναιόδωρη και
περιβάλλει τους ανθρώπους με τις ευλογίες ενός Μεγάλου Μυστηρίου.
~ Luther Standing Bear​

 

[KIKI]

Πολύ ωραίο και ενδιαφερον ταξιδι !
Χτυπησες ευαισθητο νεύρο με τη καλημερα !
Αγαπω road trips στις ΗΠΑ . Περιμενω τη συνεχεια και σε ευχαριστω που το μοιραζεσαι μαζι μας ειδικά αυτήν τη περίοδο του εγκλωβισμού.

 

[Δημήτρης X.]

Πολύ ωραία, πρωτότυπη και καλογραμμένη ιστορία! Αναμένουμε την συνέχεια!

 

[va5ilis]

Αγαπω road trips στις ΗΠΑ . Περιμενω τη συνεχεια και σε ευχαριστω που το μοιραζεσαι μαζι μας ειδικά αυτήν τη περίοδο του εγκλωβισμού.

Ευχαριστω Κικη, ειναι χαρα μου γιατι το ξαναζω και εγω αυτο το ταξιδι και μαζι με τις φωτογραφιες το συμμαζευω λιγο στο μυαλο μου.

Πολύ ωραία, πρωτότυπη και καλογραμμένη ιστορία! Αναμένουμε την συνέχεια!

Να εισαι καλα Δημητρη, την επομενη μερα το βραδυ φτανω στα Black Hills και απο εκει και περα αρχιζουν τα δυνατα κομματια του ταξιδιου.

 

[va5ilis]

Civilization has been thrust upon me . . . and it has not added one whit
to my love for truth, honesty, and generosity. . . .”
~Chief Luther Standing Bear Oglala Sioux ​

Μερα 3η - Fort Laramie (Wyoming) & Mammoth Site (South Dakota)

Guernsey Ruts & Register Cliff Monument
Πρωινο ξυπνημα και πηγαινω να δω τα σημαδια που αφησαν οι εποικοι. Το Guernsey Ruts ειναι ενας δρομος που εχει δημιουργηθει απο τις ροδες των καρων.

Μερικες φωτογραφιες, και συνεχιζω για το Register Cliff Monument, ενα “μαλακο” βραχο που οι εποικοι του Oregon Trail εγραφαν το ονομα τους. Εδω υπαρχουν ονοματα απο τις αρχες του 1800, τοτε που οι μονοι λευκοι που περπατουσαν αυτα τα χωματα ηταν οι trappers(κυνηγοι γουνας). Φυσικα υπαρχουν και πετρογλυφικα απο του ινδιανους, που ζουσαν εδω για χιλιαδες χρονια, χαμενα μεσα στην πληθωρα των αλλων ονοματων.

~~~​

Εχει παει 9 το πρωι και ειναι ωρα να κατευθυνθω προς το γνωστο οχυρο Laramie. Τον Ιουνιο του 1849, χτιστηκε το πρωτο στρατιωτικο φυλακιο στο Wyoming με το ονομα Fort John (που μετονομαστηκε σε Fort Laramie). Ηταν ενας εμπορικος σταθμος για γουνες που στηθηκε στην συμβολη των ποταμων Laramie και North Platte. Η αποστολη των στρατιωτων που ηταν εγκατεστημενοι εκει ηταν να προστατευουν τους εποικους που ταξιδευαν στο Oregon Trail.
Το 1851 υπογραφηκε η συνθηκη με αντιπροσωπους των Sioux, Cheyenne, Arapaho, Gros Ventre, Mandan, Assiniboin και Crow για την ασφαλη διαβαση των χλωμων προσωπων μεσα απο την γη των ινδιανων.

Ενα πολυ γνωστο περιστατικο το οποιο ανοιγει επισημα τον κυκλο των εχθροπραξιων μεταξυ των Lakota και του αμερικανικου στρατου συνεβη εκει το 1854. Η αγελαδα ενος μορμονου έποικου ο οποιος την αφησε να βοσκει ελευθερη απομακρυνθηκε. Ενας ινδιανος ονοματι High Forehead, την βρηκε και αποφασισε να κανει το τραπεζι σοτυς φιλους του. Ο μορμονος εποικος οταν καταλαβε οτι η αγελαδα κλαπηκε απο ινδιανους, κατευθύνθηκε στο Fort Laramie και ειπε τα παραπονα του στα ευήκοα ώτα ενος νεου και απειρου αξιωματικου, του John Grattan. Ο Grattan πηρε μια ομαδα στρατιωτων και κατευθύνθηκε στο καμπ των ινδιανων απαιτώντας να επιστραφει η αγελαδα. Ο αρχηγος των ινδιανων, Conquering Bear, οταν καταλαβε τι ειχε γινει προσφερε ενα απο τα καλυτερα αλογα του στον Grattan σαν αποζημιωση για την αγελαδα αφου δεν ηταν δυνατον να επιστραφει (πηγε καλοφαγωτη). Η ελλειψη διπλωματιας απο τον Αμερικανο αξιωματικο και ενας μεθυσμενος μεταφραστης ο οποιος προκαλουσε και προσβαλε σε καθε ευκαιρια τους ινδιάνους, οδηγησαν τα πραγματα σε μια κορυφωση που δεν ηταν καλη για κανενα. Σκοτωθηκαν ο Grattan και 29 στρατιωτες ενω o Conquering Bear τραυματιστηκε βαρια και ξεψυχησε μετα απο μερικες μερες. Ο αμερικανικος τυπος της εποχης ονομασε το περιστατικο η σφαγη του Grattan (Grattan’s massacre) παρουσιαζοντας τον αμερικανο αξιωματικο σαν το θυμα το οποιο επεσε ηρωικα για την πατριδα στα χερια των βαρβαρων ινδιανων. Αυτο θα λειτουργησει σαν ντομινο, με τους αμερικανους να στελνουν περισσοτερο στρατο και τους ινδιάνους να αντιστεκονται.

Θα υπαρξουν διαφορα περιστατικα στα οποια τα δυο αντιπαλα στρατοπεδα θα συγκρουστουν, μεχρι να φτασουμε στο 1868. Το Bozeman Trail απο το οποιο οι εποικοι συρρεουν στην Μοντανα για να βρουν χρυσο διαταράσσει την ισορροπια στα βοσκοτοπια. Οι εποικοι διωχνουν τον βισωνα που ειναι η κυρια πηγη τροφης των ινδιανων στην περιοχη. Επιπλεον η αλλαγη στους βοσκότοπους του βισωνα κανει τις διαφορες φυλες να επεκτεινονται εξω απο τις περιοχες τους και ετσι αυξανονται οι συγκρουσεις μεταξυ τους. Μετα απο μια σθεναρη αντισταση των Sioux που ονομαστηκε Red Cloud War και λογω του οτι οι ΗΠΑ εχουν μολις βγει απο τον εμφυλιο 1861-1865 και ολα τα χρηματα πεφτουν στην ανοικοδομηση (reconstruction) του νοτου, αναγκαζονται να συνθηκολογησουν και να κατοχυρώσουν τις περιοχες αυτες στις φυλες των ινδιανων “for as long as the grass is green and the waters run” , δηλαδη για παντα. Φυσικα τα πραγματα θα αλλαξουν πολυ συντομα και οι ινδιανοι δεν θα χαρουν για πολυ αυτη την επιτυχια τους.

Το 1869 ολοκληρωνεται ο διηπειρωτικος σιδηροδρομος και το συρμα που τραγουδαει (τηλεγραφος) και ετσι το Oregon Trail αρχιζει και παρακμαζει, μαζι και το Fort Laramie.

Ο καιρος ειναι υπεροχος, δεν εχει σχεδον καθολου κοσμο και περπαταω σε ενα απο τα πιο ιστορικα μερη της Αγριας Δυσης. Φανταζομαι τους ινδιάνους να ερχονται με τα αλογα τους, να μαζευονται και να καπνιζουν τις πιπες τους και να συζητούν με τους αμερικανους για το μελλον των πεδιαδων.

Δυο ελαφακια βγαινουν απο το ποταμι και ξαναχανονται μεσα στα ψηλα χορτα. Τα αλογα του εθνικου παρκου βοσκουν διπλα στο ποταμι και σκεφτομαι οτι η εικονα δεν απεχει πολυ απο αυτο που συνέβαινε εδω πριν 150 χρονια.

Καποια απο τα κτηρια ειναι ανακατασκευασμενα και σε καποια υπαρχουν μονο τα θεμελια. Μπαινω στα κτηρια που εμεναν οι αξιωματικοι. Μου κανουν εντυπωση οι τεραστιες γουνες αρκουδας που ειναι ριγμενες στο πατωμα. Δεν ξερω πως δεν εχει καποιος ανακαλυψει ενα τζαμι που δεν θα εχει αντανακλαση. Αυτη θα ειναι μια τρομερη εφευρεση για ολα τα μουσεια και οχι μονο. Εκανα οτι καλυτερο μπορουσα στις φωτογραφιες.

Γνωριζω ενα ρειντζερ και πιανουμε την κουβεντα. Μου λεει οτι ειναι συνταξιουχος δασκαλος και εποχιακος ρειντζερ, δηλαδη για 4 μηνες τον χρονο περιπου. Βγαζει αρκετα για να καλυψει την διαμονη του και το φαγητο του αλλα ο λογος που το κανει ειναι οτι του αρεσει εδω. Το μονο κακο ειναι οτι στο τελος Σεπτεμβρη που θα τελειωσει, καποια εθνικα παρκα θα αρχισουν να κλεινουν και ανυπομονει να παρει το αυτοκινουμενο του και την οικογενεια του και να ταξιδεψει. Μου δινει μερικες πολυ καλες συμβουλες για εθνικα παρκα τις οποιες τις σημειώνω με πολυ μεγαλη προσοχη βεβαιως βεβαιως.

Δεν θα μπορουσα να μην κανω μια αναφορα στο Πονυ Εξπρες, το οποιο εχει ολοκληρο τευχος στα κομικς του Λουκυ Λουκ. Το Fort Laramie, ηταν σταθμος του Πονυ Εξπρες το οποιο ηταν ενα προτζεκτ βραχυβιο(1860-1861 λογω του οτι ολοκληρωθηκε ο σιδηροδρομος) μα παρολα αυτα πολυ επιτυχημενο.
120 αναβατες, διενυσαν 650,000 μιλια με μονο ενα αναβατη να σκοτωνεται απο ινδιανους, μια αποστολη να μην ολοκληρώνεται και ενα γραμμα να χανεται στο συνολικο χρονο ζωης του Πονυ Εξπρες. Σαν τα ελληνικα ταχυδρομεια ενα πραγμα.

~~~
​

Σημερα ειναι Δευτερα, και οι Δευτερες θελουν προσοχη γιατι καποια μερη ειναι κλειστα. Ετσι την πατησα και δεν μπορεσα να παω στο Fort Robinson, εκει οπου δολοφονηθηκε ο πιο σημαντικος πολεμιστης των Λακοτα, ο Crazy Horse. Εχω μια ιδιαιτερη αδυναμια στον Crazy Horse και δεν το κρυβω, θα το καταλαβετε και παρακατω. Το μονο που θα πω εδω ειναι αυτο: σκεφτειτε τι σημαντικο ιστορικο γεγονος θα ηταν αν ο Κολοκοτρωνης αντιστεκοταν οταν τον οδηγουσαν στο Παλαμήδι και καποιος στρατιωτης τον καρφωνε με την λογχη του. Κατι αντιστοιχο εγινε στο Fort Robinson, οπου ισως η πιο σημαντικη προσωπικοτητα της αντιστασης των Lakota αλλα και ολων των ινδιανων των πεδιαδων, εφυγε προδομενος απο τους δικους του.

When you die, you will be spoken of as those in the sky, like the stars.
~ Yurok​

Παίρνω τον δρομο βορεια.

~~~​

Φτανω επιτελους στην South Dakota αλλα το πρωτο αξιοθεατο δεν εχει σχεση με ινδιανους και αντι για 200 χρονια με παει πισω 20,000 χρονια. Τοτε που ακομα περπατουσαν σε αυτη την γη τα μαμουθ, πριν εξαφανιστουν απο τον ανθρωπο. Η ανακαλυψη του Mammoth Site εγινε το 1974 και απο τοτε εχουν βρεθει περιπου 58 Columbian και 3 Woolly μαμουθ.

Το μερος ηταν μια μεγαλη τρυπα, στην οποια τα μεγαλα θηλαστικα πλησιαζαν για να πιουνε νερο αλλα τελικα επεφταν μεσα και δεν καταφερναν να βγουνε. Μια φυσικη παγιαδα δηλαδη. Αυτος ειναι και ο λογος που υπαρχει τοσο μεγαλη συγκεντρωση σκελετων.

Οι ανασκαφες συνεχιζονται και εχει πολυ δρομο ακομα. Για του λογου το αληθες, ηταν 2 φοιτητες οι οποιοι ειχαν αποκαλυψει τον σκελετο ενος μικρου μαμουθ περιπου 3 με 4 μετρα. Μαλιστα ο ενας με τον οποιο μιλησα ηταν πολυ περηφανος γιατι δουλευε σε αυτο το προτζεκτ ολο το καλοκαιρι.

Εκτος απο μαμουθ, υπαρχει και ενας σκελετος απο αλλο ενα μεγαλο θηλαστικο που εχει εξαφανιστει, η "κοντομουτσουνη" (short-faced) αρκουδα.

Οπως φαινεται ειναι αρκετα πιο μεγαλη απο την πολικη.

Να και μια εκθεση με νυχακια απο τις διαφορες αρκουδες. Προσεξα οτι της μαυρης αρκουδας ειναι σαν αγκιστρι.

~~~​

Εχω φτασει ουσιαστικα στους Μαυρους Λοφους, και επομενη σταση ειναι το Wind Cave National Park. Δυστυχως η σπηλια ειναι κλειστη λογω κορωνοιου και κανω μια μικρη βολτα σε ενα μονοπατι που εχει εκει κοντα. Ολα μοιαζουν πιο ομορφα εδω, τα χρωματα ειναι πιο γλυκα και υπαρχουν πολλα αγριολουλουδα.

Βγαινοντας απο το παρκο βλεπω επιτελους τους πρωτους βισωνες (τατανκα) και η φωτογραφικη παιρνει φωτια.

Συνεχιζω προς το Custer State Park και μπαινω στο Wildlife Loop Road, ενα δρομο που μπορεις να τον οδηγησεις και να δεις αγρια ζωα.

Ει ειμαι και εγω εδω!

Αυτο ειναι το Prairie dog.

Και αλλοι βισωνες να μαλωνουν για καποια θυληκια? Ποιος ξερει...

Αργοτερα εμαθα οτι οι βισωνες τρωνε μονο τα χορταρι και οχι τα υπολοιπα φυτα που ειναι χρησιμα στους ινδιανους ως γιατρικα. Βισωνες ειναι δεν ειναι κατσικια.

Εδω οι βισωνες εχουν παντα προτεροαιοτητα αφου ετσι και αλλιως ολοι σταματανε για να τους φωτογραφησουν.

Ο πληθυσμος που μπορει να υποστηριξει το παρκο ειναι γυρω στους 1400 βισωνες οι οποιοι κυκλοφορουν ελευθεροι. Το 2020 που το επισκεφτηκα ειχε περιπου 1300.
Καθε Σεπτεμβριο μαζευουν ολους τους βισωνες (roundup) το οποιο ειναι ανοιχτο στο κοινο και πολλοι επισκεπτες ερχονται να το παρακλολουθησουν. Σιγουρα θα ειναι εντυπωσιακο να βλεπεις 1300 βισωνες συγκεντρωμενους. Το παρκο αποφασιζει ποσοι μπορουν να πουληθουν ωστε να διατηρηθει ενας υγιης πληθυσμος. Φυσικα τα εσοδα απο την πωληση ενισχυουν την βιωσιμοτητα του παρκου.

Αλλα ζωα που υπαρχουν στο παρκο ειναι τα γαιδουρακια "ζητιανοι" (Begging Burros). Αυτα ειναι απογονοι απο τα γαιδουρια που χρησιμοποιουσαν οι εποικοι και οι μεταλλωρυχοι αυτης της περιοχης. Καποια εφυγαν και καποια αλλα απελευθερωθηκαν και δημιουργησαν τις δικες τους ομαδες που ζουνε σε μια ημιαγρια κατασταση. Φυσικα ειναι επαγγελματιες ζητιανοι. Κοιταξτε υφος....

Συνεχιζουμε με το Pronghorn, που ειναι κατι σαν αντιλοπη. Ειναι το πιο γρηγορο ζωο στην Βορεια Αμερικη αφου μπορει να πιασει ταχυτητες 90χμ/ωρα! και δευτερο απο τα ζωα της ξηρας πισω απο το τσιτα.

Και φυσικα μερικα ελαφακια (white tail deer).

Και εδω η χαρακτηριστικη ασπρη ουριτσα τους που σηκωνεται οταν τρεχουν.

Ηταν μια γεματη μερα, ειδα απο οχυρα, μαμουθ μεχρι και βισωνες και ειμαι επιτελους στους Μαυρους Λοφους. Το μερος ειναι πανεμορφο και αυριο εχω σκοπο να ξεκινησω να κανω κανενα μονοπατι να το απολαυσω καλυτερα.

Για την επομενη φορα: Fort Robinson, Wounded Knee Memorial.

Whenever, in the course of our day, we might come upon a scene that is strikingly beautiful or sublime — the black thundercloud with the rainbow’s glowing arch above the mountain;
a white waterfall in the heart of a green gorge; a vast prairie tinged with the blood-red of sunset —
we pause for an instant in the attitude of worship.
~Ohiyesa​

 

[LULLU]

ομορφη και καλογραμμενη ιστορια.. νασε καλα να μας γραφεις παντα

 

[va5ilis]

ομορφη και καλογραμμενη ιστορια.. νασε καλα να μας γραφεις παντα

Σε ευχαριστω @LULLU , να ξερεις οτι και εγω διαβαζω με ενδιαφερον αυτα που γραφεις.

 

[KIKI]

Πω πω τι κεφαλαιο! Λιγωθηκα.....να εισαι καλά να μας γραφεις για μερη που θελω πολυ να παω

 

[va5ilis]

“It is not the critic who counts; not the man who points out how the strong man stumbles, ​

or where the doer of deeds could have done them better. The credit belongs to the man who is actually in the arena, whose face is marred by dust and sweat and blood; ​

who strives valiantly; who errs, who comes short again and again, because there is no effort without error and shortcoming; but who does actually strive to do the deeds; ​

who knows great enthusiasms, the great devotions; who spends himself in a worthy cause; who at the best knows in the end the triumph of high achievement, ​

and who at the worst, if he fails, at least fails while daring greatly, ​

so that his place shall never be with those cold and timid souls​

who neither know victory nor defeat.” ​

~Theodore Roosevelt​

Μερα 4η - Custer State Park, Mount Rushmore (South Dakota)

Ειναι μια ομορφη μερα στους Μαυρους Λοφους και εχω αφησει το ξενοδοχειο μου στο Hot Springs και ξαναμπαίνω στο Custer State Park. Οι πληροφορίες μου λενε οτι τα καλυτερα μονοπατια ξεκινανε απο τη Sylvan Lake οποτε κατευθυνομαι προς τα εκει.

Στο αντιθετο ρευμα βλεπω ενα ζευγαρι να εχει σταματησει στην ΛΕΑ και να κοιτανε το αμαξι απο κατω. Και μερικα μετρα πιο κατω ενα ελαφακι νεκρο στην μεση του δρομου. Στα δεξια μου βλεπω κατι μεσα στα χόρτα. Ειναι αλλο ενα ελαφι περιτριγυρισμενο απο αρπακτικα (turkey vultures) και το φαγοποτι εχει αρχισει. Νωρις το πρωι και το σουρουπο ειναι οι ωρες που τα ελαφια και τα περισσοτερα ζωα ειναι πιο δραστηρια και ψαχνουν για τροφη.

Συνεχιζω για την Sylvan Lake η οποια πλαισιωνεται απο γρανιτενιους βραχους που ειναι το χαρακτηριστικο των Μαυρων Λοφων.

Θα περπατησω το μονοπατι Sunday Gulch, ενα κυκλικο μονοπατι το οποιο ξεκιναει με καποιες μπαρες οι οποιες σε βοηθανε να κατεβεις τους βραχους. Δεν ειναι πολυ δυσκολο. Το ποταμι δεν εχει πολυ νερο γιατι ειναι Σεπτεμβριος, σε αλλη εποχη μπορει να βραχουν λιγο τα παπουτσια σας. Το μονοπατι περναει μεσα απο σημυδες, λευκες, ελατα και πευκα μεσα απο τα οποια βγαινουν γρανιτενιες μυτες. Ακουω ενα τρυποκαρυδο (ισως ο Γουντυ) και σταματαω και τον παρατηρω με τα κυαλια με τι επιμονη πελεκαει τον κορμο ενος δεντρου.

~~~​

Επομενη σταση ενα μερος πολυ γνωστο που ηθελα να δω πολλα χρονια, το Mount Rushmore στο οποιο ειναι τα προσωπα των προεδρων. Η πρωτη οπτικη επαφη ειναι απο ενα παρκινγκ στον δρομο, απο το οποιο φαινεται μονο το προφιλ του Washington.

Ουτε ενα χιλιομετρο πιο κατω, ειναι η εισοδος για το μνημειο το οποιο ειναι δωρεαν αλλα πληρωνεις $10 το παρκινγκ το οποιο εχει διαρκεια για ενα χρονο(αν δεν χασεις το χαρτακι). Μπορεις να ερθεις πολλες φορες στο Mount Rushmore, εγω θα προτεινα μια το πρωι, οταν το φως ειναι σωστο για φωτογραφιες, και μια το βραδυ.

Το βουνο λεγοταν “οι 6 παππουδες” (6 Grandfathers) απο τους Λακοτα αλλα τελικα επικρατησε το ονομα του πηρε απο ενα πλουσιο επενδυτη, τον Charles Rushmore, που κυνηγουσε και ψαρευε στην South Dakota. Η ιδεα για να γινει ενα μνημειο στην περιοχη ωστε να προσελκυσει τουρισμο και ειδικα αυτους που πηγαιναν να δουν το Yellowstone (θα γραψω αναλυτικα σε επομενα κεφαλαια) γεννηθηκε στο μυαλο του ιστορικου Doane Robinson. Αρχικα, ο Robinson σκεφτοταν να κάνει τα προσωπα ηρωων της δυσης οπως των:
Lewis & Clark - οι αρχηγοι της διασημης αποστολης (1803-1806) που εφτασε μεχρι την ακτη του ειρηνικου μετα το Louisiana Purchase ψαχνοντας υδατινο (ποταμι) δρομο που να διασχιζει τις ηπειρωτικες ΗΠΑ.
Sacagawea - Η Shoshone ινδιανα που επαιξε σημαντικοτατο ρολο στην αποστολη των Lewis & Clark με χιλιους δυο τροπους (μεταφραστρια, ευρεση τροφης, κανοντας βουτια στο ποταμι να σωσει ημερολογια και πολυτιμα εγγραφα, και αλλα πολλα).
Red Cloud - Αρχηγος των Oglala Lakota που πολεμησε σφοδρα τους Αμερικανους αλλα προς το τελος της ζωης του εκανε καποιες αμφιλεγομενες επιλογες τοσο με τον Crazy Horse οσο και με το να δεχτει να υπογραψει συνθηκες και να περιοριστει σε reservations(καταυλισμους).
Buffalo Bill - Το show του που λεγοταν Wild West ηταν μια υπερπαραγωγη πολυ πριν το Hollywood που περιοδευε στην Αμερικη και στην Ευρωπη. Εχει παιξει ενα μεγαλο ρολο στο πως αντιλαμβανομαστε σημερα την εποχη της Αγριας Δυσης.
Crazy Horse - το επομενο κεφαλαιο ειναι αφιερωμενο σε αυτον.

Ολες οι προσωπικοτητες που αναφερθηκαν παραπανω ειναι τοσο σημαντικες, που εχουν γραφτει βιβλια για την ζωη και τα κατορθωματα τους. Τελικα ο γλυπτης που ανελαβε το πρότζεκτ, Gutzon Borglum, αποφασισε να κανει τα προσωπα των 4 προεδρων. Αφου διάλεξε την τοποθεσια με τον καταλληλο γρανιτη και πηρε το 1925 την εγκριση απο το κογκρεσο, τα εργο ξεκιναει το 1927 και θα διαρκεσει μεχρι το 1941.

Ας δουμε ομως τους προεδρους οπως ειναι σμιλεμενοι στο βουνο απο αριστερα προς τα δεξια.
Πρωτος ειναι ο George Washington (1ος προεδρος 1789-1797), ο στρατηγος που οδηγησε τους εξεγερμενους αποικους των 13 πρωτων πολιτειων στην νικη, στον απελευθερωτικο αγωνα τους εναντια στην κραταια Αγγλικη αυτοκρατορια. Ειναι ουσιαστικα ο εθνοπατέρας τους και πρωτος προεδρος των ΗΠΑ μετα την συσταση του κρατους τους. Ο Washington εκανε 2 τετραετεις θητειες σαν προεδρος και απο τοτε μεχρι σημερα το οριο που καποιος μπορει να ειναι προεδρος ειναι 2 τετραετεις θητειες.

“First in war, first in peace, first in the hearts of his countrymen”

Διπλα στον Washington βρισκεται ο Thomas Jefferson (3ος προεδρος 1801-1809) ο κύριος συντάκτης της διακηρυξης της ανεξαρτησιας που εγραψε μια απο τις πιο γνωστες προτασεις στην αγγλικη γλωσσα:

“We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable Rights, that among these are Life, Liberty and the pursuit of Happiness.”

Ειναι επισης ο προεδρος που πραγματοποιησε την εξαγορα της Λουιζιανας και εστειλε την αποστολη των Lewis & Clark να χαρτογραφήσουν την νεοαποκτηθείσα περιοχη.

Τριτος απο τα αριστερα ειναι ο Theodore Roosevelt (26ος προεδρος 1901-1909), μια πραγματικα πολυχρωμη προσωπικοτητα που απο ενα ασθενικο παιδι καταφερε να γινει ο πιο νεος προεδρος της Αμερικης στα 42 του. Αρχιζει να κανει τις ΗΠΑ μια εξωστρεφή χωρα και ξεκινα την διανοιξη της διωρυγας του Παναμα. Ναι ειναι αυτος που εδωσε το ονομα του στα αρκουδακια-κουκλακια teddy bears. Εχει πει το ανυπέρβλητο και προσωπικα αγαπημενο “The man in the arena” στην αρχη του κεφαλαιου.

Τελευταιος και ενας απο τους πολυ αγαπημενους(σημερα, οχι στην θητεια του) προεδρους ειναι o Abraham Lincoln (16ος προεδρος 1861-1865). Ειναι ο προεδρος που κρατησε τις ΗΠΑ Ηνωμενες στην πιο σκοτεινη στιγμη της ιστοριας τους, στον εμφυλιο βορειων και νοτιων. Φυσικα πρεπει να αναφερουμε και την καταργηση τη σκλαβιας με το Emancipation Proclamation. Εχετε σκεφτει ποσο διαφορετικη θα ηταν η παγκοσμια ιστορια χωρις αυτον τον ανθρωπο. Και αν μου πειτε οτι η σκλαβια θα καταργουνταν καποια στιγμη, σκεφτειτε ποσο διαφορετικος θα ηταν ο 20ος αιωνας αν αντι για την αναδυομενη υπερδυναμη Αμερικη, υπηρχαν 2 κρατη, Βορειες και Νοτιες Ηνωμενες Πολιτειες, που ανταγωνιζονταν το ενα το αλλο. Θα ηταν το αποτελεσμα του Πρωτου και του Δευτερου Παγκοσμιου το ιδιο ή θα ειχαμε ακομα αυτοκρατοριες στην Ευρωπη;

“You can fool all the people some of the time, and some of the people all the time, but you cannot fool all the people all the time.”

Να πουμε και μερικα πραγματα για την κατασκευη. Το μνημειο εχει 62 μετρα μηκος και 18 μετρα υψος. Το μεγαλυτερο μερος του βραχου αφαιρεθηκε με ελεγχομενες εκρηξεις δυναμιτη ενω οι λεπτομερειες δουλευτηκαν με κρουστικα μηχανηματα με πιεση αερα. Βεβαιως υπηρχαν δυσκολιες και αναποδιες οπως σε καθε εργο τετοιου μεγεθους. Για παράδειγμα, αρχικα το προσωπο του Jefferson θα σκαλιζοταν δεξια απο τον Washington. Στην μεση περιπου ο γλυπτης καταλαβε οτι δεν εχει αρκετο σκληρο βραχο για να χαραξει ολοκληρο το προσωπο και επρεπε να αλλαξει τα σχεδια του. Ανατιναξε με δυναμιτη το πρόσωπο του Jefferson που ειχε σμιλεψει μεχρι τοτε και μετεφερε τον Jefferson στα αριστερα του Washington. Και εκει ομως μια ρωγμη στο ρουθουνι του Jefferson τον αναγκασε να ανεβασει 7 μοιρες το προσωπο του Jefferson.

Η εντυπωση που αποκομισα ειναι οτι ο Gutzon Borglum ηθελε να κανει ενα εργο που να μεινει στους αιωνες, για αυτο ηθελε να κανει μια τεραστια επιγραφη στο σχημα της Louisiana Purchase εκει που βρισκεται ο Lincoln.

Λογω της μετατοπισης του Jefferson, μετατοπιστηκαν και οι αλλοι 2 προεδροι και ετσι δεν εμεινε χωρος για την επιγραφη. Το 1998 οι υπευθυνοι του μνημειου πραγματοποιησαν εν μερει την επιθυμια του Borglum δημιουργωντας καποιες πλακες πανω στις οποιες χαραξαν την ιστορια και την σημασια του μνημειου. Αυτες αποθηκευτηκαν σε μια ειδικη αιθουσα που εχει κατασκευαστει πισω απο το μνημειο και δεν ειναι ανοιχτη στο ευρυ κοινο. Αν ψαξετε στο YouTube θα βρειτε βιντεακια που την δείχνουν.

Αξιζει καποιος να περπατήσει το presidential trail, ενα πολυ ομορφο κυκλικο μονοπατι για να δει απο διαφορετικες γωνιες τα προσωπα των προεδρων. Εκει μπορει να σταματησει και στο εργαστηριο του Borglum οπου υπαρχει ενα μοντελο των προεδρων σε κλιμακα 1 προς 12. Μια ιντσα αντιστοιχεί σε ενα ποδι(12 ιντσες). Αν προσεξετε θα δειτε οτι το εργο δεν εχει τελειωσει.
Αν και τα προσωπα ειναι εκει, κοιταξτε το χερι του Λινκολν που κραταει το πετο του παλτου του. Αυτη ηταν μια χαρακτηριστικη κινηση του Λινκολν οταν αγορευε. Το γλυπτο δεν ολοκληρωθηκε ποτε. Λογω του θανατου του γλυπτη και του οτι η Αμερικη εχει μπει στον Β Παγκοσμιο Πολεμο το 1941, το εργο σταματαει εδω λιγο αποτομα.

Ειναι λογικο να υπαρχει η κριτικη και η αλλη οψη του νομισματος. Χωρις απαραιτητα να την υιοθετω αλλα και χωρις να την απορριπτω θα σας αναφερω τι ακουσα/διαβασα και εσεις διαλεξτε τι θελετε να κρατησετε.
Καταρχας, για τους Λακοτα το μερος ειναι ιερο οπως και ολοι οι Μαυροι Λοφοι. Συμφωνα με τις συνθηκες που εχουν υπογραφει και εχουν βαναυσα καταπατηθει, ανηκει στους ινδιανους παρολα αυτα τα χλωμα προσωπα χαρασουν τα προσωπα των αρχηγων τους στα ιερα βουνα. Σιγουρα ειναι κατι το οποιο οι ινδιανοι θα ειναι δυσκολο να χωνεψουν. Για τους ινδιάνους δεν υπαρχει ανωτερο απο την μητερα φυση και τα εργα του ανθρωπου δεν θα την φτασουν ποτε, το μονο που μπορει να κανουν ειναι να την βεβηλώσουν. Ειναι ενα μονο παραδειγμα απο τα πολλα στα οποια η φιλοσοφια του λευκου και του ινδιανου ειναι αντιθετες.

Ειδα και αυτο το μπλουζακι να κυκλοφορει που δειχνει τους ινδιάνους πατερες “ιδρυτες” (founding fathers). Καταλαβαινω το πατερες αλλα δεν ειμαι σιγουρος για το απαρεμφατο, ισως υπερασπιστες (defending) θα πηγαινε καλυτερα.

Chief Joseph(Nez Perce), Sitting Bull(Hunpapa Lakota), Geronimo(Apache), Red Cloud(Oglala Lakota)

Σημερα ειναι μια καλη ευκαιρια να τραβηξω μερικα ωραια πλανα με τους βισωνες με το drone. Κατευθυνομαι στον Wildlife Loop Road του Custer State park. Μετα απο δυομιση ωρες που μου πηρε να κανω τον κυκλο, απογοητευμενος και πεινασμενος, δεν εχω δει παρα ενα βισωνα και τα γαιδουρια. Δεν ξερω που εχουν παει, χθες γινοταν χαμος.
Αποφασίζω να παω να φαω κατι και μπαινω σε ενα μικρο μαρκετ στο Keystone που μια γλυκια κυριούλα χτυπαει τις τιμες ακομα στην μηχανη. Ειχα πολυ καιρο να το δω αυτο στην Αμερικη. Με ρωταει απο που ειμαι και οταν της λεω απο Ελλαδα χαμογελαει και μου λεει οτι ειναι πολυ ομορφη χωρα. Ανταποδίδω και της λεω οτι και εδω το μερος ειναι πολυ ομορφο.
Ελλαδιτσα μου, η ομορφια σου ξακουστη στα περατα του κοσμου.

Αρχιζει να βραδιαζει και κατευθυνομαι στο Mount Rushmore ξανα για να το δω το βραδυ. Αυτη την φορα περπαταω χαλαρα και απολαμβάνω το τοπιο. Η θερμοκρασια πεφτει και αρχιζω να κρυώνω, οποτε βρισκω μια ωραια γωνιτσα και γερνω σαν την σαυρα στην ζεστη ακομα απο τον ηλιο γρανιτενια στηλη του κτηριου, στο πισω μερος του αμφιθεατρου. Απο εκει παρακολουθω την παρουσιαση απο ενα ρειντζερ και ακολουθει η φωταγωγηση των προσωπων που αν δεν κανω λαθος παραμενουν φωταγωγημενα μεχρι τις 11 το βραδυ οπου κλεινει το μνημειο.

Do what you can, with what you have, where you are. ~ Theodore Roosevelt​