giannismits
Member
- Μηνύματα
- 3.494
- Likes
- 11.728
- Επόμενο Ταξίδι
- ?
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- Βαρσοβία: Κέντρο… ανάμεσα στους Ουρανοξύστες!
- Βαρσοβία: Central και…Łazienki Park!
- Βαρσοβία: Εβραϊκή συνοικία και Βασιλική διαδρομή!
- Βαρσοβία: Παλιά πόλη… νέα πόλη και Warsaw by night!
- Βαρσοβία: Φθινοπωρινές τσάρκες και … το Wilanów
- Βαρσοβία: Μουσείο Εξέγερσης Βαρσοβίας!
- Βαρσοβία: Praga… στην απέναντι όχθη!
- Βαρσοβία: Παραποτάμια λεωφόρος και… Pałac Kultury!
- Κρακοβία: Άφιξη στην παλιά πόλη!
- Κρακοβία: Stare Miasto (Παλιά πόλη) I
- Κρακοβία: Stare Miasto (Παλιά πόλη) II
- Κρακοβία: Κάστρο Wawel και παραποτάμια διαδρομή!
- Κρακοβία: Καζιμιέρζ, η Εβραϊκή συνοικία!
- Κρακοβία: Η Εβραϊκή συνοικία Podgórze
- Άουσβιτς-Μπιρκενάου: Οδοιπορικό στον τόπο της κόλασης!
- Κρακοβία: Αλατωρυχεία… και επίλογος!
Κρακοβία: Η Εβραϊκή συνοικία Podgórze
Το Kazimierz είχε μεγάλο ενδιαφέρον και το είδαμε σχεδόν όλο. Σειρά είχε η περιοχή Podgórze που κι αυτή είναι συνδεδεμένη με την εβραϊκή κοινότητα. Είχαμε φτάσει στην πεζογέφυρα και ποδηλατογέφυρα Kładka Ojca Bernatka που συνδέει το Kazimierz με το Podgórze. Η γέφυρα του Πατέρα Bernatek, πήρε το όνομα της από τον Laetus Bernatka, έναν θεολόγο που στις αρχές του 19ου και του 20ού αιώνα ήταν ο βασικός ιδρυτής του μεγάλου νοσοκομείου της οδού Trynitarska. Η γέφυρα κατασκευάστηκε το 2010 που αναβάθμισε και τις δύο πλευρές του ποταμού, καθώς και το παρακείμενο τμήμα των λεωφόρων του Βιστούλα. Η γέφυρα είναι μια ωραία μοντέρνα προσθήκη στην περιοχή και μου έκαναν εντύπωση κάποια αγάλματα που αιωρούνται στα τόξα της γέφυρας!
Δεν θα μπορούσαν να λείψουν τα λουκέτα αγάπης!
Λεωφόρος του Βιστούλα, Bulwar Kurlandzki
Περάσαμε τη γέφυρα και φτάσαμε στην οδό Nadwiślańska στη συνοικία του Podgórze
Οδός Józefińska
Στην οδό Józefińska 3, είναι η πιο διάσημη τοιχογραφία στην περιοχή. Αυτή η τεράστια μυστηριώδης τοιχογραφία, σχεδιάστηκε από τον Ιταλό καλλιτέχνη δρόμου τον Blu που έχει κάνει τοιχογραφίες και στη Βαρσοβία και σε πολλές πόλεις του κόσμου. Είναι μια τοιχογραφία που απεικονίζει την επιρροή της εκκλησίας στην κοινωνία. Ο πάπας κηρύττει σε ένα ανώνυμο πλήθος μέσω ενός γιγαντιαίου μεγαφώνου με τη μορφή ενός κουδουνιού. Είναι σίγουρα αντι-παπικό, αντι-κληρικό το μήνυμα του έργου και μάλλον προκλητικό για την Κρακοβία. Όπως και να έχει, το αστικό περιβάλλον γίνεται πιο ενδιαφέρον με αυτά τα έργα που εκφράζουν καλλιτεχνικές ανησυχίες και θέλουν να μας πουν κάτι.
Ο δρόμος μας έβγαλε στην κεντρική Bolesława Limanowskiego και την πλατεία Rynek Podgórski.
Στο σημείο αυτό ήταν η κύρια πύλη του πρώτου γκέτο, το 1941.
Το αρχοντικό του 18ου αώνα με τον Λευκό Αετό στον αριθμό 14 της οδού Bolesława Limanowskiego, ήταν ένα πανδοχείο που είχε μείνει Σοπέν ένα βράδυ τον Ιούλιο του 1829! Αξιοθέατο δεν το λες αλλά αφού περάσαμε από μπροστά του να μη του ρίξουμε μια ματιά?
Στην τριγωνική πλατεία Rynek Podgórski, στο νότιο άκρο της βρίσκεται ακόμα μια επιβλητική εκκλησία στην Κρακοβία. Η νέο-γοτθική Εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ χρονολογίας του 1905 με έναν εντυπωσιακό πύργο ρολογιού. Είχε ελάχιστο κόσμο και επικρατούσε ησυχία και μια μελαγχολία στην ατμόσφαιρα. Πριν συνεχίσουμε λοιπόν ξαποστάσαμε σε ένα παγκάκι έχοντας απέναντί μας την εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ.
Και επειδή ψάχνω πάντα για τα πιο εναλλακτικά αξιοθέατα σε όχι τόσο γνωστές γειτονιές, από την οδό Rękawka πήγαμε ως τα χρωματιστά σκαλοπάτια της οδού Tatrzańska. Η πολύχρωμες σκάλες στην περιοχή του Podgórze που ονομάζονται επίσης σκάλες ουράνιου τόξου, ζωγραφίστηκαν τον Ιούνιο του 2013 στα πλαίσια ενός φεστιβάλ. Βέβαια με την πάροδο του χρόνου όπως είναι λογικό έχει ξεθωριάσει και πολλές από τις λέξεις έχουν φθαρεί οπότε δεν τη λες και πολύ χρωματιστή και όμορφη. Σίγουρα δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο ούτε είναι σε τόσο καλή κατάσταση, όμως είναι από τα μέρη που ονομάζουμε ‘’ινσταγκραμικά’’ για ωραίες φωτογραφίες! Πάντως ασχέτως της σκάλας, η περιοχή είναι πολύ όμορφη και ήσυχη με εντυπωσιακές κατοικίες.
Οδός Rękawka
Οδός Andrzeja Potebni
Tęczowe Schody, Σκάλες ουράνιου τόξου
Κατηφορίσαμε και πάλι και ακολουθήσαμε την οδό Krakusa στην οποία είδαμε ακόμα δυο τοιχογραφίες. Το Mayamural που απεικονίζει ένα τέτρις από ιερογλυφικά των Μάγια, και λίγα μέτρα μετά στη γωνία της ul. Józefińska και ul. Krakusa το Lem's Robot, μια τοιχογραφία αφιερωμένη στον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Stanisław Lem, ο οποίος είναι γνωστός διεθνώς για το μυθιστόρημά του Solaris.
Ελάχιστα λεπτά μετά, φτάσαμε στην Plac Bohaterów Getta, την Πλατεία Ηρώων του Γκέτο. Παρόλο που η ναζιστική κατοχή της Πολωνίας δεν κατέστρεψε την Κρακοβία, το αστικό τοπίο της πόλης άλλαξε ριζικά από τις κατοχικές δυνάμεις. Μια από αυτές τις μεγάλες αλλαγές ήταν η ίδρυση του γκέτο της Κρακοβίας στην περιοχή του Podgórze. Πριν από τη συνδυασμένη γερμανική και σοβιετική εισβολή στην Πολωνία το 1939, η Κρακοβία ήταν ένα ουσιαστικό μητροπολιτικό κέντρο της εβραϊκής κοινότητας με πάνω από 60.000 Πολωνούς Εβραίους.
Τα μέλη της εβραϊκής κοινότητας της Κρακοβίας άρχισαν να διώκονται αμέσως μετά την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων στην πόλη στις 6 Σεπτεμβρίου 1939. Κατά τον ίδιο μήνα, τους υποχρέωσαν σε καταναγκαστική εργασία - για παράδειγμα, να καθαρίζουν τους δρόμους από το χιόνι κατά τους ψυχρούς χειμερινούς μήνες. Δύο μήνες αργότερα, το Νοέμβριο όλοι οι Εβραίοι κάτοικοι της πόλης που ήταν τουλάχιστον 12 ετών έπρεπε να φορούν ειδικά περιβραχιόνια φέρνοντας το κίτρινο αστέρι του Δαβίδ που θα συμβολίζει την ταυτότητά τους. Οι Ναζί επίσης έκλεισαν τις συναγωγές και κατάσχεσαν εβραϊκά αντικείμενα και τιμαλφή πολύτιμα για την εβραϊκή κοινότητα.
Στα μέσα του 1941 αποφασίστηκε η Κρακοβία να γίνει η ''καθαρότερη πόλη'' της Γενικής Κυβέρνησης μια "πόλη χωρίς Εβραίους". Η απόφαση αυτή οδήγησε σε μια σειρά απελάσεων των Εβραίων από την πόλη. Ο πρωταρχικός στόχος της ίδρυσης του γκέτο στην Κρακοβία ήταν ο τρόμος, η εκμετάλλευση και η δίωξη των τοπικών εβραϊκών κοινοτήτων . Το γκέτο της Κρακοβίας χρησίμευε επίσης για να χωρίσει όσους ήταν ικανοί να εργαστούν και να συνεισφέρουν στην εθνική οικονομία, από όσους θεωρούνταν ανάξιοι να ζουν όπως θεωρούσαν οι ναζί! Τελικά, ο εγκλωβισμός των Εβραίων στην περιτειχισμένη περιοχή του γκέτο, βοήθησε τους Ναζί να οργανώσουν τη βαθμιαία εξόντωσή της.
Το γκέτο της Κρακοβίας ιδρύθηκε επίσημα στις 3 Μαρτίου 1941. Από τον Μάιο του 1942, οι ναζιστικές αρχές άρχισαν μαζική απέλαση από το γκέτο στα γύρω στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι Ναζί συγκέντρωναν αρχικά τα μέλη της εβραϊκής κοινότητας στην Plac Zgody, τη σημερινή πλατεία Plac Bohaterów Getta και στη συνέχεια τους πήγαιναν στον σιδηροδρομικό σταθμό. Το τελευταίο σημαντικό γεγονός του γκέτο της Κρακοβίας ήταν η εκκαθάρισή του στις 14 Μαρτίου 1943, πιθανόν η πιο αιματηρή ημέρα στην ιστορία της συνοικίας του Podgórze. Επικράτησε χάος και εκείνοι που αντιστάθηκαν ή προσπάθησαν να δραπετεύσουν πυροβολήθηκαν. Περίπου 2.000 Εβραίοι σκοτώθηκαν στους δρόμους κατά τη διάρκεια της επιχείρησης από τα SS. Γύρω στους 2.000 ανθρώπους μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Plaszow και άλλες 3 000 απευθείας στους θαλάμους αερίων στο Auschwitz-Birkenau. Εκείνοι που κρύφτηκαν στα σπίτια τους σκοτώθηκαν επί τόπου.
Η Πλατεία Ηρώων του Γκέτο, το 2005 ξαναχτίστηκε από το μηδέν. Μετά την ανακατασκευή αποκαλύφθηκε ένα μνημείο για το γκέτο και τους Εβραίους της Κρακοβίας, αποτελούμενο από 70 μεγάλες καρέκλες κατασκευασμένες από χάλκινο σκουριασμένο σφυρήλατο σίδερο. Το μνημείο συμβολίζει την αναχώρηση καθώς και την επακόλουθη απουσία. ολόκληρη η πλατεία έχει ουσιαστικά μετατραπεί σε ένα περίεργο αλλά συγκινητικό μνημείο που σε κάνει να αισθάνεσαι έντονα την παρουσία των ανθρώπων που λείπουν!
Η πηγή έμπνευσης για τους δημιουργούς του μνημείου, ήταν το βιβλίου του φαρμακοποιού Tadeusz Pankiewicz ο οποίος κατέγραψε τη ζωή στο γκέτο περιγράφοντας τα γεγονότα που συνέβησαν κατά τις μαζικές απελάσεις. Ο Πολωνός φαρμακοποιός Tadeusz Pankiewicz ήταν ο μοναδικός μη Εβραίος κάτοικος που έζησε και εργάστηκε στο Γκέτο. Μετά από αίτημα του, οι γερμανικές αρχές συμφώνησαν για τη λειτουργία του φαρμακείου που ήταν ανοιχτό 24 ώρες την ημέρα. Ο Pankiewicz είχε το μοναδικό φαρμακείο στα όρια του γκέτο και ήταν υπεύθυνος για τη διανομή των φαρμάκων στους κατοίκους του και το έκανε συχνά δωρεάν. Το φαρμακείο ήταν ένας υπόγειος χώρος παροχής φαρμάκων και τροφίμων, βοήθειας και επαφής για τους Εβραίους που ζούσαν στο γκέτο. Έγινε ένα σημαντικό κέντρο κοινωνικής ζωής και το σημείο συνάντησης μετά από κάθε γεγονός.
Το Apteka pod Orłem εξακολουθεί να υπάρχει στον αριθμό 18 στη γωνία της πλατείας και αποτελεί υποκατάστημα του Ιστορικού Μουσείου της Πόλης.
Στο γκέτο που φτιάχτηκε στην περιοχή Podgorze, ο υπερπληθυσμός ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα αφού για κάθε τέσσερις οικογένειες αντιστοιχούσε μόνο ένα διαμέρισμα με ένα μέσο όρο δύο τετραγωνικών μέτρων κατοικίας ανά άτομο. Το γκέτο είχε φυλασσόμενες εισόδους και περιβάλλονταν από έναν νεόκτιστο τοίχο που εξασφάλιζε την διατήρησή του ξεχωριστά από την υπόλοιπη πόλη. Οι Εβραίοι που μεταφέρθηκαν στο γκέτο είχαν αρχικά την άδεια να μπαίνουν και να βγαίνουν ελεύθερα, ωστόσο μερικές εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της μεταφοράς - τον Απρίλιο του 1941 - οι πύλες του γκέτο έκλειναν και κανείς δεν μπορούσε να φύγει χωρίς ειδική άδεια.
Η εβραϊκή κοινότητα που ζούσε στο γκέτο δεν είχε κανέναν έλεγχο στη ζωή της. Συλλήψεις Εβραίων γινόντουσαν καθημερινά, και εκείνοι που συνελήφθησαν οδηγήθηκαν στη φυλακή και στη συνέχεια στο Άουσβιτς. Ένας από τους πιο διάσημους ανθρώπους που μεγάλωσε στο γκέτο της Κρακοβίας δεν είναι άλλος από τον Ρομάν Πολάνσκι, ο οποίος ήταν μόλις 8 ετών όταν ιδρύθηκε το γκέτο της Κρακοβίας. Ο παγκοσμίου φήμης σκηνοθέτης έχασε τη μητέρα του στο Ολοκαύτωμα και το 1984 έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο Roman, που τεκμηριώνει τις αναμνήσεις του από την παιδική ηλικία που πέρασε στο γκέτο πριν από την έναρξη των μαζικών απελάσεων.
Πιστεύω πως είναι αδύνατο να επισκεφτείς την Κρακοβία και να αδιαφορήσεις για το παρελθόν της. Είναι σημαντικό να μαθαίνουμε, να θυμόμαστε και να αγγίζουμε έστω λίγο την ιστορία. Αν και κατεδαφίστηκαν τα παλιά τείχη του γκέτο, υπάρχουν δύο σημεία όπου σώζονται απομεινάρια των τειχών τα οποία ήθελα να τα δω. Στην οδό Lwowska 29 βρίσκεται ένα αρκετά καλά διατηρημένο κομμάτι τοίχου. Υπάρχει και μια αναμνηστική πλάκα η οποία αναγράφει:
''Εδώ έζησαν, υπέφεραν και δολοφονήθηκαν στα χέρια των Ναζί. Από εδώ ξεκίνησαν για το τελευταίο τους ταξίδι στα στρατόπεδα εξόντωσης. Ένα κομμάτι των τειχών του εβραϊκού γκέτο 1941-1943''.
Στη συνέχεια πήγαμε στο πίσω μέρος του σχολικού κτιρίου στην οδό Limanowskiego 60. Ανάμεσα στα δέντρα του πάρκου, είδαμε ένα μικρό καταστραμμένο τμήμα του τείχους.
Οδός Lwowska
Από την οδό Kącik περάσαμε κάτω από τις σιδηροδρομικές γραμμές του σταθμού Kraków Zabłocie και βρεθήκαμε στην οδό Lipowa. Πριν συνεχίσουμε όμως κάναμε μια στάση στο εστιατόριο ORZO γιατί πραγματικά είχαν λιώσει τα πόδια μας. Το ORZO είναι ένα μεγάλο σύγχρονο ιταλικό εστιατόριο σε καίρια θέση αφού βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης MOCAK και από το εργοστάσιο του Schindler. Το περιβάλλον του εστιατορίου είναι φωτεινό και μοντέρνο και το προσωπικό πολύ φιλικό. Αν και μπήκαμε μόνο για μια μπύρα να ξεδιψάσουμε, χτυπήσαμε και μια φρέσκια εξαιρετική πίτσα!
Ακριβώς δίπλα είναι το περιβόητο εργοστάσιο σμάλτου του Oskar Schindler, Deutsche Emailwarenfabrik (DEF). Ο Γερμανός επιχειρηματίας Όσκαρ Σίντλερ χρησιμοποίησε Εβραίους σαν εργάτες στα εργοστάσια του, προστατεύοντας τους από την ''τελική λύση'' του Χίτλερ. Το εργοστάσιο αυτό ήταν ίσως η ''γη της επαγγελίας'' για χιλιάδες Εβραίους αφού γλίτωσαν από τις ναζιστικές αρχές και τη μεταφορά τους στα στρατόπεδα εξόντωσης. Ο Σίντλερ συνδέθηκε με το Ναζιστικό κόμμα της Γερμανίας, όχι λόγω των πολιτικών του φρονημάτων αλλά περισσότερο διότι πίστευε ότι θα ευνοούσε τις επιχειρηματικές του βλέψεις. Λίγες βδομάδες μετά από το Σεπτέμβριο του 1939 που ο Χίτλερ εισέβαλε στην Πολωνία, ο Σίντλερ πήγε στην Κρακοβία αναζητώντας τρόπους για να αναπτυχθεί στον επιχειρηματικό τομέα εν μέσω πολέμου.
Το 1940 ο Σίντλερ αγοράζει ένα πτωχευμένο εργοστάσιο οικιακών σκευών με σκοπό να πουλάει σκεύη σίτισης στον γερμανικό στρατό και δεν δίστασε να προχωρήσει σε συνεχόμενες δωροδοκίες σε άτομα κλειδιά του γερμανικού στρατού, όσο και με άτομα της SS αφού πρώτα τους έκανε φίλους. Ο Σίντλερ λοιπόν με τις γνωριμίες του και τις δωροδοκίες του, κατάφερε να αποτρέψει τη μεταφορά των εργατών του στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μαζί με τον επιστήθιο σύμβουλο του τον λογιστή Ισαάκ Στερν, πλαστογράφησαν έγγραφα για να διασφαλίσουν όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους ως "χρήσιμους" για τους Γερμανούς ώστε να τους σώσει από τη μεταφορά τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης αλλά και από το θάνατο.
Όταν η κατάσταση είχε ξεφύγει με τις μαζικές εξοντώσεις των Εβραίων στο στρατόπεδο του Άουσβιτς, ο Σίντλερ πρότεινε στον Υπολοχαγό των Ες Ες, Amon Göth να τον βοηθήσει να μεταφέρει το εργοστάσιο μαζί με τους εργάτες του στη γενέτειρά του στη Μοραβία που ήταν στην Τσεχοσλοβακία με σκοπό να συνεχίσει να προσφέρει στο τρίτο Ράιχ σημαντικά υλικά πολέμου. Ο Γκετ δέχτηκε αλλά τον χρέωσε πολύ ακριβά για κάθε έναν εργάτη ξεχωριστά. Ο Σίντλερ με τον Στερν συντάσσουν μια λίστα στην οποία θα αναφέρονταν τα ονόματα όλων των Εβραίων εργατών που θα πήγαιναν στο καινούργιο εργοστάσιο. Η λίστα αποτελούνταν από "ικανούς" τροφίμους, 1100 άτομα τα οποία ήταν όλοι ήδη εργάτες του εργοστασίου του, αλλά και αρκετοί άλλοι. Η λίστα είναι η ίδια η ζωή!
Κατά τους επόμενους 11 μήνες το εργοστάσιό του δεν παρήγαγε ούτε ένα κάλυκα. Για να κρατήσει τους εργάτες του ζωντανούς, ξόδεψε σχεδόν όλη του την περιουσία για να δωροδοκεί επανειλημμένα τους Ναζί αξιωματικούς μέχρι και τη λήξη του πολέμου. Χάρη στον Όσκαρ Σίντλερ, παραπάνω από 6000 επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος και οι απόγονοί τους ήταν ζωντανοί την δεκαετία του 1990 και αφηγήθηκαν την απίστευτη ιστορία της ''Λίστας του Σίντλερ''. Ποιος δεν έχει δει το αριστούργημα του Εβραίου σκηνοθέτη σεναριογράφου και παραγωγού Στίβεν Σπίλμπεργκ. Ο Πόλντεκ Πφέφερμπεργκ ήταν ένας από τους Εβραίους του Σίντλερ που έκανε σκοπό της ζωής του να πει την ιστορία του σωτήρα του. Έτσι ξεκίνησε η ιδέα μιας ταινίας με θέμα το Ολοκαύτωμα.
Η πρώτη προβολή της ταινίας ήταν στις 15 Δεκεμβρίου 1993 κι ενώ παγκοσμίως απέφερε 321 εκατομμύρια δολάρια, ο Σπίλμπεργκ αποποιήθηκε της αμοιβής του, αποκαλώντας την λεφτά βαμμένα με αίμα! Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου η Λίστα του Σίντλερ, βρίσκεται στην 8η θέση των 100 καλύτερων ταινιών 100 χρόνων και στην 3η θέση στο top10 επικών ταινιών. Επίσης η τελευταία σκηνή όταν ο Σίντλερ αποχαιρετά τους εργάτες του, είναι στη λίστα των 10 πιο δραματικών σκηνών όλων των εποχών! "Όποιος σώζει μια ζωή, σώζει ολόκληρο τον κόσμο"!
Από τότε που είχα δει την ταινία, με είχε στιγματίσει. Ήταν ο λόγος που έψαξα και διάβασα πολλές πηγές για το ολοκαύτωμα και έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία γι’αυτό το θέμα. Είναι ο λόγος που αυτή η ιστορία που γράφω έχει τόσες πολλές ιστορικές αναφορές και είναι ο λόγος για την επίσκεψή μου στην Κρακοβία. Σαν αντίκρισα λοιπόν το εργοστάσιο ένοιωσα ένα δέος, αισθάνθηκα περίεργα κοιτάζοντας το. Έξω από την κεντρική είσοδο υπάρχουν φωτογραφίες με τους επιζώντες εργάτες του Σίντλερ. Διαβάζοντας τα ονόματά τους θυμήθηκα πολλούς που αναφέρθηκαν στην ταινία, ενώ εντόπισα και τη φωτογραφία του Πόλντεκ Πφέφερμπεργκ που διηγήθηκε την ιστορία του Όσκαρ Σίντλερ στις επόμενες γενιές.
Το διοικητικό κτίριο του Εργοστασίου σμάλτου Oskar Schindler, στεγάζει την έκθεση ‘’Κρακοβία κάτω από τη ναζιστική κατοχή 1939-1945’’. Μπήκαμε κι εμείς στο μουσείο για να δούμε την εξαιρετική έκθεση, αλλά στην είσοδο μας ενημέρωσαν πως εφαρμόζεται όριο επισκεπτών και πως χρειάζεται ηλεκτρονική κράτηση και οι επισκέπτες γίνονται δεκτοί αυστηρά σύμφωνα με την ώρα εισόδου που αναγράφεται στο εισιτήριο. Δεν μπορώ να καταλάβω πως μου ξέφυγε κάτι τέτοιο και δεν είχα φροντίσει να κλείσω ηλεκτρονικά εισιτήρια. Κατόπιν εορτής είδα πως όλα τα μουσεία έχουν ένα site από το οποίο κάνεις ηλεκτρονική κράτηση.
https://bilety.mhk.pl/?lang=en
https://www.muzeumkrakowa.pl/exhibitions/krakow-under-nazi-occupation-1939-1945
Δεν με πείραξε πάρα πολύ, ίσως γιατί την επόμενη μέρα είχαμε την επίσκεψή μας στο Άουσβιτς, τη δυνατή εμπειρία που περίμενα να ζήσω. Έτσι περπατήσαμε λίγο πίσω από το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης MOCAK που μας έβγαλε σε αυλές και αλάνες ανάμεσα σε σύγχρονα καινούρια κτίρια.
Η ώρα είχε περάσει και άρχισε να σουρουπώνει. Ένα μέρος που είχα στα υπόψιν να πάμε ήταν ο λόφος Krakus (Kopiec Krakusa), ένα πολύ ωραίο μέρος με θέα όλη την Κρακοβία. Είχε σχεδόν νυχτώσει όμως και το κυριότερο ήθελε πάνω από 30 λεπτά περπάτημα. Επίσης πιστεύω πως αν πηγαίναμε θα ήμασταν μόνο εμείς εκεί πάνω χειμωνιάτικα. Οπότε επιστρέψαμε στην πλατεία Πλατεία Ηρώων του Γκέτο, Plac Bohaterów Getta, με τις καρέκλες του μνημείου να δημιουργούν μια απόκοσμη αίσθηση καθώς σκοτείνιασε!
Πήραμε το δρόμο της επιστροφής για το Kazimierz με κατεύθυνση τη γέφυρα Ojca Bernatka
Ήμασταν και πάλι στο Kazimierz και περάσαμε από την plac Nowy. Η υπαίθρια αγορά με τους πάγκους ήταν ακόμα ανοιχτή και η κεντρική ροτόντα με τα μαγαζάκια street food είχαν μια
σχετική κίνηση.
Μπορεί να μην είχε το απίστευτο κρύο, είχε όμως γύρω στους 5 βαθμούς και περπατούσαμε πολλές ώρες. Σίγουρα είχαμε ανάγκη ένα ζεστό και ένα χαλαρωτικό περιβάλλον να ηρεμήσουμε από την ένταση και την κούραση της ημέρας. Στο Καζιμιέρζ οι επιλογές είναι αμέτρητες, τα μαγαζιά όλα ιδιαίτερα με ατμόσφαιρα και είναι μπελάς μέχρι να αποφασίσεις ποιο θα επιλέξεις. Επόμενη στάση το Cytat Cafè στην οδό Miodowa 23. Ένα καταπληκτικό καφέ που η βασική του διακόσμηση είναι τα βιβλία. Στην είσοδο είναι ο μικρός χώρος του μπαρ που κάνεις την παραγγελία σου και μετά έχει τρία ξεχωριστά δωμάτια. Πήραμε τις ζεστές σοκολάτες μας, τα γλυκά μας και την αράξαμε στο τρίτο δωμάτιο. Εξαιρετικά!
Κάναμε μια μικρή βραδινή βόλτα στους πιο γνωστούς δρόμους της εβραϊκής συνοικίας και σε αγαπημένα μας σημεία που είχαμε δει το πρωί, όπως την οδό Szeroka και το Schindler's List Passage.
Η αλήθεια είναι πως μας άρεσε πολύ η εβραϊκή συνοικία και δεν θέλαμε να φύγουμε ακόμα. Αν και ήμασταν υπερπλήρεις, ψαχτήκαμε σε μερικά μαγαζιά ακόμα χωρίς να είμαστε σίγουροι αν θέλουμε να πιούμε καμιά μπύρα σε κάποιο από τα μπαρ ή να φάμε σε εστιατόριο. Μπήκαμε μέσα στο γνωστό Alchemia στην Estery 5 δίπλα από την plac Nowy. Είναι ένα καταπληκτικό εβραϊκό vintage μαγαζί με φως μόνο από κεριά, όμως δεν υπήρχε ψυχή και δεν μας ενέπνευσε να καθίσουμε. Έτσι την κάναμε με ελαφριά! Μετά πήγαμε στο δημοφιλές Eszeweria bar στην οδό Józefa 9. Και εδώ σκοτεινό ατμοσφαιρικό μαγαζί με παλιά αισθητική όμως και πάλι δεν καθίσαμε. Ήταν προφανές πως δεν ξέραμε τι θέλαμε!
Τελικά πήγαμε ακριβώς απέναντι από το Eszeweria bar, στο επίσης γνωστό εστιατόριο Starka. Όχι ότι πεινούσαμε και πολύ αλλά κάπου θέλαμε να μπούμε κι εμείς. Το μικρό σκοτεινό εστιατόριο ήταν γεμάτο κόσμο. Όταν μπήκαμε μέσα, η κοπέλα μας ρώτησε αν έχουμε κάνει κράτηση! Κι εκεί που ήμασταν έτοιμοι να φύγουμε, ο Rose της είπε πως δεν θα καθίσουμε πολύ ώρα και τη ρώτησε αν υπάρχει η δυνατότητα. Η κοπέλα ήταν πολύ φιλική και το δέχτηκε λέγοντας μας πως μπορούμε να καθίσουμε στο τραπέζι μας μέχρι τις 8. Η ώρα ήταν 7 παρά οπότε μας έφτανε και με το παραπάνω. Αυτή τη φορά η σούπα σε καρβέλι ψωμί δεν μου γλίτωσε. Εξαιρετική. Ο Rose πήρε μια εξίσου νόστιμη σούπα και φάγαμε και καταπληκτικά πιερότζι. Μαζί με τη μπύρα το γεύμα κόστισε 67 ζλοτι δηλαδή 15 ευρώ!
Πήραμε το τραμ και επιστρέψαμε στο κέντρο δίπλα από την παλιά πόλη. Κάναμε μια βόλτα στην χριστουγεννιάτικη αγορά στην plac Jana Nowaka Jeziorańskiego μπροστά από το εμπορικό Galeria Krakowska.
Πριν ανέβουμε στο δωμάτιο μας, από το σούπερ μάρκετ απέναντι αγοράσαμε προμήθειες για τις βραδινές λιγούρες μας. Οι τιμές σχεδόν 40% φτηνότερες από Ελλάδα. Μετά από ένα 12ωρο περίπου ήμασταν στο δωμάτιο μας. Αυτή τη φορά δεν είχε βραδινή έξοδο. Αν και σκεφτήκαμε να βγούμε λίγη ώρα μετά, τελικά μείναμε στη ζεστασιά της σοφίτας. Άλλωστε θα είχαμε πολύ πρωινό ξύπνημα. Το Άουσβιτς μας περίμενε!
Το Kazimierz είχε μεγάλο ενδιαφέρον και το είδαμε σχεδόν όλο. Σειρά είχε η περιοχή Podgórze που κι αυτή είναι συνδεδεμένη με την εβραϊκή κοινότητα. Είχαμε φτάσει στην πεζογέφυρα και ποδηλατογέφυρα Kładka Ojca Bernatka που συνδέει το Kazimierz με το Podgórze. Η γέφυρα του Πατέρα Bernatek, πήρε το όνομα της από τον Laetus Bernatka, έναν θεολόγο που στις αρχές του 19ου και του 20ού αιώνα ήταν ο βασικός ιδρυτής του μεγάλου νοσοκομείου της οδού Trynitarska. Η γέφυρα κατασκευάστηκε το 2010 που αναβάθμισε και τις δύο πλευρές του ποταμού, καθώς και το παρακείμενο τμήμα των λεωφόρων του Βιστούλα. Η γέφυρα είναι μια ωραία μοντέρνα προσθήκη στην περιοχή και μου έκαναν εντύπωση κάποια αγάλματα που αιωρούνται στα τόξα της γέφυρας!
Δεν θα μπορούσαν να λείψουν τα λουκέτα αγάπης!
Λεωφόρος του Βιστούλα, Bulwar Kurlandzki
Περάσαμε τη γέφυρα και φτάσαμε στην οδό Nadwiślańska στη συνοικία του Podgórze
Οδός Józefińska
Στην οδό Józefińska 3, είναι η πιο διάσημη τοιχογραφία στην περιοχή. Αυτή η τεράστια μυστηριώδης τοιχογραφία, σχεδιάστηκε από τον Ιταλό καλλιτέχνη δρόμου τον Blu που έχει κάνει τοιχογραφίες και στη Βαρσοβία και σε πολλές πόλεις του κόσμου. Είναι μια τοιχογραφία που απεικονίζει την επιρροή της εκκλησίας στην κοινωνία. Ο πάπας κηρύττει σε ένα ανώνυμο πλήθος μέσω ενός γιγαντιαίου μεγαφώνου με τη μορφή ενός κουδουνιού. Είναι σίγουρα αντι-παπικό, αντι-κληρικό το μήνυμα του έργου και μάλλον προκλητικό για την Κρακοβία. Όπως και να έχει, το αστικό περιβάλλον γίνεται πιο ενδιαφέρον με αυτά τα έργα που εκφράζουν καλλιτεχνικές ανησυχίες και θέλουν να μας πουν κάτι.
Ο δρόμος μας έβγαλε στην κεντρική Bolesława Limanowskiego και την πλατεία Rynek Podgórski.
Στο σημείο αυτό ήταν η κύρια πύλη του πρώτου γκέτο, το 1941.
Το αρχοντικό του 18ου αώνα με τον Λευκό Αετό στον αριθμό 14 της οδού Bolesława Limanowskiego, ήταν ένα πανδοχείο που είχε μείνει Σοπέν ένα βράδυ τον Ιούλιο του 1829! Αξιοθέατο δεν το λες αλλά αφού περάσαμε από μπροστά του να μη του ρίξουμε μια ματιά?
Στην τριγωνική πλατεία Rynek Podgórski, στο νότιο άκρο της βρίσκεται ακόμα μια επιβλητική εκκλησία στην Κρακοβία. Η νέο-γοτθική Εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ χρονολογίας του 1905 με έναν εντυπωσιακό πύργο ρολογιού. Είχε ελάχιστο κόσμο και επικρατούσε ησυχία και μια μελαγχολία στην ατμόσφαιρα. Πριν συνεχίσουμε λοιπόν ξαποστάσαμε σε ένα παγκάκι έχοντας απέναντί μας την εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ.
Και επειδή ψάχνω πάντα για τα πιο εναλλακτικά αξιοθέατα σε όχι τόσο γνωστές γειτονιές, από την οδό Rękawka πήγαμε ως τα χρωματιστά σκαλοπάτια της οδού Tatrzańska. Η πολύχρωμες σκάλες στην περιοχή του Podgórze που ονομάζονται επίσης σκάλες ουράνιου τόξου, ζωγραφίστηκαν τον Ιούνιο του 2013 στα πλαίσια ενός φεστιβάλ. Βέβαια με την πάροδο του χρόνου όπως είναι λογικό έχει ξεθωριάσει και πολλές από τις λέξεις έχουν φθαρεί οπότε δεν τη λες και πολύ χρωματιστή και όμορφη. Σίγουρα δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο ούτε είναι σε τόσο καλή κατάσταση, όμως είναι από τα μέρη που ονομάζουμε ‘’ινσταγκραμικά’’ για ωραίες φωτογραφίες! Πάντως ασχέτως της σκάλας, η περιοχή είναι πολύ όμορφη και ήσυχη με εντυπωσιακές κατοικίες.
Οδός Rękawka
Οδός Andrzeja Potebni
Tęczowe Schody, Σκάλες ουράνιου τόξου
Κατηφορίσαμε και πάλι και ακολουθήσαμε την οδό Krakusa στην οποία είδαμε ακόμα δυο τοιχογραφίες. Το Mayamural που απεικονίζει ένα τέτρις από ιερογλυφικά των Μάγια, και λίγα μέτρα μετά στη γωνία της ul. Józefińska και ul. Krakusa το Lem's Robot, μια τοιχογραφία αφιερωμένη στον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Stanisław Lem, ο οποίος είναι γνωστός διεθνώς για το μυθιστόρημά του Solaris.
Ελάχιστα λεπτά μετά, φτάσαμε στην Plac Bohaterów Getta, την Πλατεία Ηρώων του Γκέτο. Παρόλο που η ναζιστική κατοχή της Πολωνίας δεν κατέστρεψε την Κρακοβία, το αστικό τοπίο της πόλης άλλαξε ριζικά από τις κατοχικές δυνάμεις. Μια από αυτές τις μεγάλες αλλαγές ήταν η ίδρυση του γκέτο της Κρακοβίας στην περιοχή του Podgórze. Πριν από τη συνδυασμένη γερμανική και σοβιετική εισβολή στην Πολωνία το 1939, η Κρακοβία ήταν ένα ουσιαστικό μητροπολιτικό κέντρο της εβραϊκής κοινότητας με πάνω από 60.000 Πολωνούς Εβραίους.
Τα μέλη της εβραϊκής κοινότητας της Κρακοβίας άρχισαν να διώκονται αμέσως μετά την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων στην πόλη στις 6 Σεπτεμβρίου 1939. Κατά τον ίδιο μήνα, τους υποχρέωσαν σε καταναγκαστική εργασία - για παράδειγμα, να καθαρίζουν τους δρόμους από το χιόνι κατά τους ψυχρούς χειμερινούς μήνες. Δύο μήνες αργότερα, το Νοέμβριο όλοι οι Εβραίοι κάτοικοι της πόλης που ήταν τουλάχιστον 12 ετών έπρεπε να φορούν ειδικά περιβραχιόνια φέρνοντας το κίτρινο αστέρι του Δαβίδ που θα συμβολίζει την ταυτότητά τους. Οι Ναζί επίσης έκλεισαν τις συναγωγές και κατάσχεσαν εβραϊκά αντικείμενα και τιμαλφή πολύτιμα για την εβραϊκή κοινότητα.
Στα μέσα του 1941 αποφασίστηκε η Κρακοβία να γίνει η ''καθαρότερη πόλη'' της Γενικής Κυβέρνησης μια "πόλη χωρίς Εβραίους". Η απόφαση αυτή οδήγησε σε μια σειρά απελάσεων των Εβραίων από την πόλη. Ο πρωταρχικός στόχος της ίδρυσης του γκέτο στην Κρακοβία ήταν ο τρόμος, η εκμετάλλευση και η δίωξη των τοπικών εβραϊκών κοινοτήτων . Το γκέτο της Κρακοβίας χρησίμευε επίσης για να χωρίσει όσους ήταν ικανοί να εργαστούν και να συνεισφέρουν στην εθνική οικονομία, από όσους θεωρούνταν ανάξιοι να ζουν όπως θεωρούσαν οι ναζί! Τελικά, ο εγκλωβισμός των Εβραίων στην περιτειχισμένη περιοχή του γκέτο, βοήθησε τους Ναζί να οργανώσουν τη βαθμιαία εξόντωσή της.
Το γκέτο της Κρακοβίας ιδρύθηκε επίσημα στις 3 Μαρτίου 1941. Από τον Μάιο του 1942, οι ναζιστικές αρχές άρχισαν μαζική απέλαση από το γκέτο στα γύρω στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι Ναζί συγκέντρωναν αρχικά τα μέλη της εβραϊκής κοινότητας στην Plac Zgody, τη σημερινή πλατεία Plac Bohaterów Getta και στη συνέχεια τους πήγαιναν στον σιδηροδρομικό σταθμό. Το τελευταίο σημαντικό γεγονός του γκέτο της Κρακοβίας ήταν η εκκαθάρισή του στις 14 Μαρτίου 1943, πιθανόν η πιο αιματηρή ημέρα στην ιστορία της συνοικίας του Podgórze. Επικράτησε χάος και εκείνοι που αντιστάθηκαν ή προσπάθησαν να δραπετεύσουν πυροβολήθηκαν. Περίπου 2.000 Εβραίοι σκοτώθηκαν στους δρόμους κατά τη διάρκεια της επιχείρησης από τα SS. Γύρω στους 2.000 ανθρώπους μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Plaszow και άλλες 3 000 απευθείας στους θαλάμους αερίων στο Auschwitz-Birkenau. Εκείνοι που κρύφτηκαν στα σπίτια τους σκοτώθηκαν επί τόπου.
Η Πλατεία Ηρώων του Γκέτο, το 2005 ξαναχτίστηκε από το μηδέν. Μετά την ανακατασκευή αποκαλύφθηκε ένα μνημείο για το γκέτο και τους Εβραίους της Κρακοβίας, αποτελούμενο από 70 μεγάλες καρέκλες κατασκευασμένες από χάλκινο σκουριασμένο σφυρήλατο σίδερο. Το μνημείο συμβολίζει την αναχώρηση καθώς και την επακόλουθη απουσία. ολόκληρη η πλατεία έχει ουσιαστικά μετατραπεί σε ένα περίεργο αλλά συγκινητικό μνημείο που σε κάνει να αισθάνεσαι έντονα την παρουσία των ανθρώπων που λείπουν!
Η πηγή έμπνευσης για τους δημιουργούς του μνημείου, ήταν το βιβλίου του φαρμακοποιού Tadeusz Pankiewicz ο οποίος κατέγραψε τη ζωή στο γκέτο περιγράφοντας τα γεγονότα που συνέβησαν κατά τις μαζικές απελάσεις. Ο Πολωνός φαρμακοποιός Tadeusz Pankiewicz ήταν ο μοναδικός μη Εβραίος κάτοικος που έζησε και εργάστηκε στο Γκέτο. Μετά από αίτημα του, οι γερμανικές αρχές συμφώνησαν για τη λειτουργία του φαρμακείου που ήταν ανοιχτό 24 ώρες την ημέρα. Ο Pankiewicz είχε το μοναδικό φαρμακείο στα όρια του γκέτο και ήταν υπεύθυνος για τη διανομή των φαρμάκων στους κατοίκους του και το έκανε συχνά δωρεάν. Το φαρμακείο ήταν ένας υπόγειος χώρος παροχής φαρμάκων και τροφίμων, βοήθειας και επαφής για τους Εβραίους που ζούσαν στο γκέτο. Έγινε ένα σημαντικό κέντρο κοινωνικής ζωής και το σημείο συνάντησης μετά από κάθε γεγονός.
Το Apteka pod Orłem εξακολουθεί να υπάρχει στον αριθμό 18 στη γωνία της πλατείας και αποτελεί υποκατάστημα του Ιστορικού Μουσείου της Πόλης.
Στο γκέτο που φτιάχτηκε στην περιοχή Podgorze, ο υπερπληθυσμός ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα αφού για κάθε τέσσερις οικογένειες αντιστοιχούσε μόνο ένα διαμέρισμα με ένα μέσο όρο δύο τετραγωνικών μέτρων κατοικίας ανά άτομο. Το γκέτο είχε φυλασσόμενες εισόδους και περιβάλλονταν από έναν νεόκτιστο τοίχο που εξασφάλιζε την διατήρησή του ξεχωριστά από την υπόλοιπη πόλη. Οι Εβραίοι που μεταφέρθηκαν στο γκέτο είχαν αρχικά την άδεια να μπαίνουν και να βγαίνουν ελεύθερα, ωστόσο μερικές εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της μεταφοράς - τον Απρίλιο του 1941 - οι πύλες του γκέτο έκλειναν και κανείς δεν μπορούσε να φύγει χωρίς ειδική άδεια.
Η εβραϊκή κοινότητα που ζούσε στο γκέτο δεν είχε κανέναν έλεγχο στη ζωή της. Συλλήψεις Εβραίων γινόντουσαν καθημερινά, και εκείνοι που συνελήφθησαν οδηγήθηκαν στη φυλακή και στη συνέχεια στο Άουσβιτς. Ένας από τους πιο διάσημους ανθρώπους που μεγάλωσε στο γκέτο της Κρακοβίας δεν είναι άλλος από τον Ρομάν Πολάνσκι, ο οποίος ήταν μόλις 8 ετών όταν ιδρύθηκε το γκέτο της Κρακοβίας. Ο παγκοσμίου φήμης σκηνοθέτης έχασε τη μητέρα του στο Ολοκαύτωμα και το 1984 έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο Roman, που τεκμηριώνει τις αναμνήσεις του από την παιδική ηλικία που πέρασε στο γκέτο πριν από την έναρξη των μαζικών απελάσεων.
Πιστεύω πως είναι αδύνατο να επισκεφτείς την Κρακοβία και να αδιαφορήσεις για το παρελθόν της. Είναι σημαντικό να μαθαίνουμε, να θυμόμαστε και να αγγίζουμε έστω λίγο την ιστορία. Αν και κατεδαφίστηκαν τα παλιά τείχη του γκέτο, υπάρχουν δύο σημεία όπου σώζονται απομεινάρια των τειχών τα οποία ήθελα να τα δω. Στην οδό Lwowska 29 βρίσκεται ένα αρκετά καλά διατηρημένο κομμάτι τοίχου. Υπάρχει και μια αναμνηστική πλάκα η οποία αναγράφει:
''Εδώ έζησαν, υπέφεραν και δολοφονήθηκαν στα χέρια των Ναζί. Από εδώ ξεκίνησαν για το τελευταίο τους ταξίδι στα στρατόπεδα εξόντωσης. Ένα κομμάτι των τειχών του εβραϊκού γκέτο 1941-1943''.
Στη συνέχεια πήγαμε στο πίσω μέρος του σχολικού κτιρίου στην οδό Limanowskiego 60. Ανάμεσα στα δέντρα του πάρκου, είδαμε ένα μικρό καταστραμμένο τμήμα του τείχους.
Οδός Lwowska
Από την οδό Kącik περάσαμε κάτω από τις σιδηροδρομικές γραμμές του σταθμού Kraków Zabłocie και βρεθήκαμε στην οδό Lipowa. Πριν συνεχίσουμε όμως κάναμε μια στάση στο εστιατόριο ORZO γιατί πραγματικά είχαν λιώσει τα πόδια μας. Το ORZO είναι ένα μεγάλο σύγχρονο ιταλικό εστιατόριο σε καίρια θέση αφού βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης MOCAK και από το εργοστάσιο του Schindler. Το περιβάλλον του εστιατορίου είναι φωτεινό και μοντέρνο και το προσωπικό πολύ φιλικό. Αν και μπήκαμε μόνο για μια μπύρα να ξεδιψάσουμε, χτυπήσαμε και μια φρέσκια εξαιρετική πίτσα!
Ακριβώς δίπλα είναι το περιβόητο εργοστάσιο σμάλτου του Oskar Schindler, Deutsche Emailwarenfabrik (DEF). Ο Γερμανός επιχειρηματίας Όσκαρ Σίντλερ χρησιμοποίησε Εβραίους σαν εργάτες στα εργοστάσια του, προστατεύοντας τους από την ''τελική λύση'' του Χίτλερ. Το εργοστάσιο αυτό ήταν ίσως η ''γη της επαγγελίας'' για χιλιάδες Εβραίους αφού γλίτωσαν από τις ναζιστικές αρχές και τη μεταφορά τους στα στρατόπεδα εξόντωσης. Ο Σίντλερ συνδέθηκε με το Ναζιστικό κόμμα της Γερμανίας, όχι λόγω των πολιτικών του φρονημάτων αλλά περισσότερο διότι πίστευε ότι θα ευνοούσε τις επιχειρηματικές του βλέψεις. Λίγες βδομάδες μετά από το Σεπτέμβριο του 1939 που ο Χίτλερ εισέβαλε στην Πολωνία, ο Σίντλερ πήγε στην Κρακοβία αναζητώντας τρόπους για να αναπτυχθεί στον επιχειρηματικό τομέα εν μέσω πολέμου.
Το 1940 ο Σίντλερ αγοράζει ένα πτωχευμένο εργοστάσιο οικιακών σκευών με σκοπό να πουλάει σκεύη σίτισης στον γερμανικό στρατό και δεν δίστασε να προχωρήσει σε συνεχόμενες δωροδοκίες σε άτομα κλειδιά του γερμανικού στρατού, όσο και με άτομα της SS αφού πρώτα τους έκανε φίλους. Ο Σίντλερ λοιπόν με τις γνωριμίες του και τις δωροδοκίες του, κατάφερε να αποτρέψει τη μεταφορά των εργατών του στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μαζί με τον επιστήθιο σύμβουλο του τον λογιστή Ισαάκ Στερν, πλαστογράφησαν έγγραφα για να διασφαλίσουν όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους ως "χρήσιμους" για τους Γερμανούς ώστε να τους σώσει από τη μεταφορά τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης αλλά και από το θάνατο.
Όταν η κατάσταση είχε ξεφύγει με τις μαζικές εξοντώσεις των Εβραίων στο στρατόπεδο του Άουσβιτς, ο Σίντλερ πρότεινε στον Υπολοχαγό των Ες Ες, Amon Göth να τον βοηθήσει να μεταφέρει το εργοστάσιο μαζί με τους εργάτες του στη γενέτειρά του στη Μοραβία που ήταν στην Τσεχοσλοβακία με σκοπό να συνεχίσει να προσφέρει στο τρίτο Ράιχ σημαντικά υλικά πολέμου. Ο Γκετ δέχτηκε αλλά τον χρέωσε πολύ ακριβά για κάθε έναν εργάτη ξεχωριστά. Ο Σίντλερ με τον Στερν συντάσσουν μια λίστα στην οποία θα αναφέρονταν τα ονόματα όλων των Εβραίων εργατών που θα πήγαιναν στο καινούργιο εργοστάσιο. Η λίστα αποτελούνταν από "ικανούς" τροφίμους, 1100 άτομα τα οποία ήταν όλοι ήδη εργάτες του εργοστασίου του, αλλά και αρκετοί άλλοι. Η λίστα είναι η ίδια η ζωή!
Κατά τους επόμενους 11 μήνες το εργοστάσιό του δεν παρήγαγε ούτε ένα κάλυκα. Για να κρατήσει τους εργάτες του ζωντανούς, ξόδεψε σχεδόν όλη του την περιουσία για να δωροδοκεί επανειλημμένα τους Ναζί αξιωματικούς μέχρι και τη λήξη του πολέμου. Χάρη στον Όσκαρ Σίντλερ, παραπάνω από 6000 επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος και οι απόγονοί τους ήταν ζωντανοί την δεκαετία του 1990 και αφηγήθηκαν την απίστευτη ιστορία της ''Λίστας του Σίντλερ''. Ποιος δεν έχει δει το αριστούργημα του Εβραίου σκηνοθέτη σεναριογράφου και παραγωγού Στίβεν Σπίλμπεργκ. Ο Πόλντεκ Πφέφερμπεργκ ήταν ένας από τους Εβραίους του Σίντλερ που έκανε σκοπό της ζωής του να πει την ιστορία του σωτήρα του. Έτσι ξεκίνησε η ιδέα μιας ταινίας με θέμα το Ολοκαύτωμα.
Η πρώτη προβολή της ταινίας ήταν στις 15 Δεκεμβρίου 1993 κι ενώ παγκοσμίως απέφερε 321 εκατομμύρια δολάρια, ο Σπίλμπεργκ αποποιήθηκε της αμοιβής του, αποκαλώντας την λεφτά βαμμένα με αίμα! Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου η Λίστα του Σίντλερ, βρίσκεται στην 8η θέση των 100 καλύτερων ταινιών 100 χρόνων και στην 3η θέση στο top10 επικών ταινιών. Επίσης η τελευταία σκηνή όταν ο Σίντλερ αποχαιρετά τους εργάτες του, είναι στη λίστα των 10 πιο δραματικών σκηνών όλων των εποχών! "Όποιος σώζει μια ζωή, σώζει ολόκληρο τον κόσμο"!
Από τότε που είχα δει την ταινία, με είχε στιγματίσει. Ήταν ο λόγος που έψαξα και διάβασα πολλές πηγές για το ολοκαύτωμα και έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία γι’αυτό το θέμα. Είναι ο λόγος που αυτή η ιστορία που γράφω έχει τόσες πολλές ιστορικές αναφορές και είναι ο λόγος για την επίσκεψή μου στην Κρακοβία. Σαν αντίκρισα λοιπόν το εργοστάσιο ένοιωσα ένα δέος, αισθάνθηκα περίεργα κοιτάζοντας το. Έξω από την κεντρική είσοδο υπάρχουν φωτογραφίες με τους επιζώντες εργάτες του Σίντλερ. Διαβάζοντας τα ονόματά τους θυμήθηκα πολλούς που αναφέρθηκαν στην ταινία, ενώ εντόπισα και τη φωτογραφία του Πόλντεκ Πφέφερμπεργκ που διηγήθηκε την ιστορία του Όσκαρ Σίντλερ στις επόμενες γενιές.
Το διοικητικό κτίριο του Εργοστασίου σμάλτου Oskar Schindler, στεγάζει την έκθεση ‘’Κρακοβία κάτω από τη ναζιστική κατοχή 1939-1945’’. Μπήκαμε κι εμείς στο μουσείο για να δούμε την εξαιρετική έκθεση, αλλά στην είσοδο μας ενημέρωσαν πως εφαρμόζεται όριο επισκεπτών και πως χρειάζεται ηλεκτρονική κράτηση και οι επισκέπτες γίνονται δεκτοί αυστηρά σύμφωνα με την ώρα εισόδου που αναγράφεται στο εισιτήριο. Δεν μπορώ να καταλάβω πως μου ξέφυγε κάτι τέτοιο και δεν είχα φροντίσει να κλείσω ηλεκτρονικά εισιτήρια. Κατόπιν εορτής είδα πως όλα τα μουσεία έχουν ένα site από το οποίο κάνεις ηλεκτρονική κράτηση.
https://bilety.mhk.pl/?lang=en
https://www.muzeumkrakowa.pl/exhibitions/krakow-under-nazi-occupation-1939-1945
Δεν με πείραξε πάρα πολύ, ίσως γιατί την επόμενη μέρα είχαμε την επίσκεψή μας στο Άουσβιτς, τη δυνατή εμπειρία που περίμενα να ζήσω. Έτσι περπατήσαμε λίγο πίσω από το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης MOCAK που μας έβγαλε σε αυλές και αλάνες ανάμεσα σε σύγχρονα καινούρια κτίρια.
Η ώρα είχε περάσει και άρχισε να σουρουπώνει. Ένα μέρος που είχα στα υπόψιν να πάμε ήταν ο λόφος Krakus (Kopiec Krakusa), ένα πολύ ωραίο μέρος με θέα όλη την Κρακοβία. Είχε σχεδόν νυχτώσει όμως και το κυριότερο ήθελε πάνω από 30 λεπτά περπάτημα. Επίσης πιστεύω πως αν πηγαίναμε θα ήμασταν μόνο εμείς εκεί πάνω χειμωνιάτικα. Οπότε επιστρέψαμε στην πλατεία Πλατεία Ηρώων του Γκέτο, Plac Bohaterów Getta, με τις καρέκλες του μνημείου να δημιουργούν μια απόκοσμη αίσθηση καθώς σκοτείνιασε!
Πήραμε το δρόμο της επιστροφής για το Kazimierz με κατεύθυνση τη γέφυρα Ojca Bernatka
Ήμασταν και πάλι στο Kazimierz και περάσαμε από την plac Nowy. Η υπαίθρια αγορά με τους πάγκους ήταν ακόμα ανοιχτή και η κεντρική ροτόντα με τα μαγαζάκια street food είχαν μια
σχετική κίνηση.
Μπορεί να μην είχε το απίστευτο κρύο, είχε όμως γύρω στους 5 βαθμούς και περπατούσαμε πολλές ώρες. Σίγουρα είχαμε ανάγκη ένα ζεστό και ένα χαλαρωτικό περιβάλλον να ηρεμήσουμε από την ένταση και την κούραση της ημέρας. Στο Καζιμιέρζ οι επιλογές είναι αμέτρητες, τα μαγαζιά όλα ιδιαίτερα με ατμόσφαιρα και είναι μπελάς μέχρι να αποφασίσεις ποιο θα επιλέξεις. Επόμενη στάση το Cytat Cafè στην οδό Miodowa 23. Ένα καταπληκτικό καφέ που η βασική του διακόσμηση είναι τα βιβλία. Στην είσοδο είναι ο μικρός χώρος του μπαρ που κάνεις την παραγγελία σου και μετά έχει τρία ξεχωριστά δωμάτια. Πήραμε τις ζεστές σοκολάτες μας, τα γλυκά μας και την αράξαμε στο τρίτο δωμάτιο. Εξαιρετικά!
Κάναμε μια μικρή βραδινή βόλτα στους πιο γνωστούς δρόμους της εβραϊκής συνοικίας και σε αγαπημένα μας σημεία που είχαμε δει το πρωί, όπως την οδό Szeroka και το Schindler's List Passage.
Η αλήθεια είναι πως μας άρεσε πολύ η εβραϊκή συνοικία και δεν θέλαμε να φύγουμε ακόμα. Αν και ήμασταν υπερπλήρεις, ψαχτήκαμε σε μερικά μαγαζιά ακόμα χωρίς να είμαστε σίγουροι αν θέλουμε να πιούμε καμιά μπύρα σε κάποιο από τα μπαρ ή να φάμε σε εστιατόριο. Μπήκαμε μέσα στο γνωστό Alchemia στην Estery 5 δίπλα από την plac Nowy. Είναι ένα καταπληκτικό εβραϊκό vintage μαγαζί με φως μόνο από κεριά, όμως δεν υπήρχε ψυχή και δεν μας ενέπνευσε να καθίσουμε. Έτσι την κάναμε με ελαφριά! Μετά πήγαμε στο δημοφιλές Eszeweria bar στην οδό Józefa 9. Και εδώ σκοτεινό ατμοσφαιρικό μαγαζί με παλιά αισθητική όμως και πάλι δεν καθίσαμε. Ήταν προφανές πως δεν ξέραμε τι θέλαμε!
Τελικά πήγαμε ακριβώς απέναντι από το Eszeweria bar, στο επίσης γνωστό εστιατόριο Starka. Όχι ότι πεινούσαμε και πολύ αλλά κάπου θέλαμε να μπούμε κι εμείς. Το μικρό σκοτεινό εστιατόριο ήταν γεμάτο κόσμο. Όταν μπήκαμε μέσα, η κοπέλα μας ρώτησε αν έχουμε κάνει κράτηση! Κι εκεί που ήμασταν έτοιμοι να φύγουμε, ο Rose της είπε πως δεν θα καθίσουμε πολύ ώρα και τη ρώτησε αν υπάρχει η δυνατότητα. Η κοπέλα ήταν πολύ φιλική και το δέχτηκε λέγοντας μας πως μπορούμε να καθίσουμε στο τραπέζι μας μέχρι τις 8. Η ώρα ήταν 7 παρά οπότε μας έφτανε και με το παραπάνω. Αυτή τη φορά η σούπα σε καρβέλι ψωμί δεν μου γλίτωσε. Εξαιρετική. Ο Rose πήρε μια εξίσου νόστιμη σούπα και φάγαμε και καταπληκτικά πιερότζι. Μαζί με τη μπύρα το γεύμα κόστισε 67 ζλοτι δηλαδή 15 ευρώ!
Πήραμε το τραμ και επιστρέψαμε στο κέντρο δίπλα από την παλιά πόλη. Κάναμε μια βόλτα στην χριστουγεννιάτικη αγορά στην plac Jana Nowaka Jeziorańskiego μπροστά από το εμπορικό Galeria Krakowska.
Πριν ανέβουμε στο δωμάτιο μας, από το σούπερ μάρκετ απέναντι αγοράσαμε προμήθειες για τις βραδινές λιγούρες μας. Οι τιμές σχεδόν 40% φτηνότερες από Ελλάδα. Μετά από ένα 12ωρο περίπου ήμασταν στο δωμάτιο μας. Αυτή τη φορά δεν είχε βραδινή έξοδο. Αν και σκεφτήκαμε να βγούμε λίγη ώρα μετά, τελικά μείναμε στη ζεστασιά της σοφίτας. Άλλωστε θα είχαμε πολύ πρωινό ξύπνημα. Το Άουσβιτς μας περίμενε!
Last edited:
Εγώ από αυτά που διάβαζα παλιά για την Κρακοβία θεωρούσα πως θα είναι η απόλυτη μεσαιωνική ατμοσφαιρική πόλη! Αλλά όχι. Μια χαρά πόλη αλλά νομίζω αρκετά υπερεκτιμημένη.
