Μαρόκο Ο δρόμος με τις χίλιες κάσμπες

[hydronetta]

ΜARRAKECH - OUARZAZATE

Τα επόμενα κεφάλαια ως την Fes αφιερώνονται εξαιρετικά στον συμφορουμίτη @panius ως: "δώσε κι άλλο πόνο άτιμο γουρούνι"

Tη διαδρομή από το Marrakech ως την Fes μέσω του Άτλαντα και της ερήμου στη Μerzouga, την καλύψαμε οδικώς με ενοικιαζόμενο όχημα από τη Herz. Ένα Peugeot 508 αυτόματο για να χωράνε όλα τα μπαγκάζια (17 μέρες ήταν αυτές). Σκέτη χλιδή αλλά κόστισε ουκ ολίγα...

Ο καιρός δεν ήταν ο απόλυτος σύμμαχος, καθώς ξύπνησαν οι εαρινοί αέρηδες της ερήμου. Η ορατότητα μειώθηκε καθώς ένα μόνιμο ροζουλί πέπλο κάλυπτε μόνιμα τον ορίζοντα (όπως όταν μας επισκέπτεται η αφρικανική σκόνη στην Αθήνα, αλλά στο χειρότερό του). Αυτό ουδόλως μας απέτρεψε να ανακαλύψουμε μια περιοχή για την οποία έτρεφα πάλι υψηλές προσδοκίες. Ο λόγος; Οι κάσμπες, εμβληματική αρχιτεκτονική του Μαρόκου.

Η κάσμπα ήταν η οικία όπου κατοικούσε ο τοπικός άρχοντας, ενδεικτική του πλούτου του και σημείο άμυνας όταν η πόλη δεχόταν επίθεση, μιας και έχει ψηλά τείχη.

Σαν οδηγό χρησιμοποίησα το εξαιρετικό site: Roger Mimo - The route of the thousand Kasbahs με αναλυτικούς χάρτες που εκτύπωσα. Το θέμα είναι πως μετά πέντε δέκα κάσμπες, παθαίνεις κασμπίαση κάτι ανάλογο με την στουπίαση (φαινόμενο deja vu από τη θέα πολλαπλών στουπών στην ΝΑ Ασία). Οι περισσότερες κάσμπες σήμερα στέκουν ερείπια κάτι που στα μάτια μου προσέδιδε μεγαλύτερη γοητεία (διότι όπου γκρέμι εκεί κι εγώ)

H διαδρομή από το Marrakech ως την Ouarzazate περνά πάνω από τις κορυφογραμμές του Μεγάλου Άτλαντα. Βουνό γυμνό κι αφιλόξενο.

Αντί ν’ακολουθήσουμε την εθνική οδό N9, λίγο μετά το πέρασμα Tizi n’Tichka στα 2260 μέτρα υψόμετρο κάναμε παρακάμψη (P1506) για την πρώτη κάσμπα, αυτή του Telouet.
Μεταξύ του Ait Ben Haddou και του Μarrakech οι επισκέπτες την προσπερνούν συχνά αγνοώντας την. Αλλά η κάσμπα, αν και σχεδον ερείπιο στο μεγαλύτερο τμήμα της μετά την αποχώρηση του τελευταίου πασά Thami El Glaoui, μπορεί να υπερηφανεύεται για κάποια από την καλύτερη ισλαμική αρχιτεκτονική στο Μαρόκο.

Ο θρύλος λέει ότι ο Glaoui ανέθεσε τις εργασίες σε 300 ειδικευμένους τεχνίτες, οι οποίοι εργάστηκαν για 3 χρόνια για να διακοσμήσουν τις οροφές και τους τοίχους.
Ο Glaoui υποστήριξε τους Γάλλους κατά τη διάρκεια της κατοχής τους στο Μαρόκο κι έτσι απέκτησε μεγάλη δύναμη καθιστώντας τον έναν από τους κυριότερους πολιτικούς ηγέτες της χώρας. Όμως αυτό του γύρισε μπούμερανγκ, γιατί όταν έφυγαν οι Γάλλοι από το Μαρόκο χαρακτηρίστηκε προδότης, κάτι που δεν άντεξε πεθαίνοντας στη κάσμπα του το 1956, λίγους μόνο μήνες μετά την κήρυξη της μαροκινής ανεξαρτησίας. Μαζί του άρχισε να ρημάζει κι η κάσμπα. Έτσι σήμερα διασώζονται μόνο μερικές αίθουσες να μαρτυρούν περασμένα μεγαλεία. Η κάσμπα είναι επισκέψιμη και έχει εισιτήριο εισόδου.

Με παρότρυνση των ντόπιων συνεχίσαμε τον παρακαμπτήριο δρόμο (ευτυχώς άσφαλτος εκτός ενός τμήματος καλού χωματόδρομου) προς το Ait Ben Haddou. Η οδήγηση μέσα από το φαράγγι Οunila μας πρόσφερε πραγματικά μοναδικές εικόνες. Χωριά σε απόλυτη χρωματική αρμονία με το γυμνό τοπίο κι ακόμα περισσότερες κάσμπες. Τη συνιστώ ανεπιφύλακτα αν έχετε δικό σας μέσο.

Kάσμπα Tamdakht

Kάσμπα Tamdakht


Για το Ait Ben Haddou τα λόγια περιττεύουν.

Μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO στέκει ευάλωτο στο χρόνο ανάμεσα στις όχθες του ποταμού και τις πλαγιές του λόφου. Eίναι οχυρωμένη πόλη (ksar) πάνω στον δρόμο των καραβανιών μεταξύ της ερήμου Σαχάρα και του Μarrakech.

Η πόλη αποτελεί εξαιρετικό δείγμα πόλης με κάσμπες, είναι αδιαμφισβήτητα ξεχωριστή και φωτογενής τόσο που έχει αποτελέσει φυσικό σκηνικό για κάμποσες ταινίες, από τον Λώρενς της Αραβίας ως τον Μονομάχο. Οι περισσότεροι κάτοικοι της πόλης μένουν πλέον σε ένα σύγχρονο χωριό στην άλλη πλευρά του ποταμού απ’όπου υπάρχει πρόσβαση πεζή.
Αποφεύγοντας ενοχλητικούς αυτόκλητους ξεναγούς, σεργιανίσαμε στα ανηφορικά στενά της, καταλήγοντας στο ακροπύργιο απολαμβάνοντας τη πανοραμική θέα.

Με το ίδιο μαγευτικό σκηνικό απολαύσαμε ολομόναχοι ένα μαροκινό τσάι σ’ένα όμορφο μπαλκονάκι ενός τεϊοποτείου.

Στην υγειά σου @panius

Ο ιδιοκτήτης μας μακάριζε που φτάσαμε τέτοια ώρα όταν οι ορδές των γκρουπ έχουν ήδη αναχωρήσει. Στην ερώτηση τι εθνικότητας επισκέπτες αποτελούν την πλειονότητα των γκρουπ, με μια έκφραση... απελπισίας απάντησε: “Κινέζοι”. Κοιταχτήκαμε με φρίκη μεταξύ μας αφού μεγαλύτερη σύγχρονη ταξιδιωτική κατάρα από το να πέσεις σε αλλεπάλληλα γκρουπ κινέζων τουριστών δεν υπάρχει (όποιος το έχει ζήσει με καταλαβαίνει).

Η μέρα σιγά σιγά μας αποχαιρετούσε κι εμείς οδηγήσαμε τα τελευταία χιλιόμετρα ως το κατάλυμά μας, το Dar Farhana στα περίχωρα της Ouarzazate.

Στην είσοδο της Ouarzazate. προσέξτε φωτιστικά και λεωφόρους

Eξαιρετική και καλόγουστη επιλογή καταλύμματος (αν εξαιρέσεις τις μύγες).

Είχαμε και πισίνα. Μεγαλεία δηλαδή...

Ο ιδιοκτήτης μας φρόντισε τα μάλα, μόνο που επαναλάμβανε με κάθε κουβέντα τη λέξη ”μάρχαμπα”.
- “Ξαποστάστε να πιείτε ένα τσάι. Mάρχαμπα”
- “Σούκραν” εμείς
- "Μάρχαμπα” αυτός
- “Θέλετε να φάτε και για το βράδυ; Σπιτικό φαγητό. Μάρχαμπα”
- “Αμέ” εμείς. "Τι σερβίρετε;"
- "Τajine μοσχάρι με δαμάσκηνα και χορτόσουπα. Μάρχαμπα"
- "Ακούγεται νοστιμότατο"
- “Μάρχαμπα” ξανά μανά αυτός
Κάθε που μας έβλεπε ένα μάρχαμπα το έλεγε.
Μπορεί να μην θυμάμαι το όνομά του, αλλά στη μνήμη μου αποτυπώθηκε σαν ο κύριος Μάρχαμπα.

Eδώ λοιπόν δοκιμάσαμε και το πρώτο (κι ένα από τα καλύτερα) tajine του ταξιδιού.

Mμμμμμ, ολοκληρώνω άρον άρον το κεφάλαιο γιατί με έπιασε λιγούρα...

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5
• 6
• 7
• …

  Go to chapter

  Go
• 13

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 5 of 13

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[giannismits]

Κι ίσως πηγή έμπνευσης για όσους το σκέφτονται να πάνε κατά κει, αλλά δεν το έχουν αποτολμήσει ακόμα.

Φαντάζομαι αναφέρεσαι και σε μένα
Το σκεφτόμουν σοβαρά πριν 1,5 χρόνο αλλά χωρίς λόγο και αιτία το άφησα. Είμαι σίγουρος πως αν κάνω ταξίδι εκτός Ευρώπης το πρώτο μου θα είναι στο Μαρόκο.
17 μέρες ε! Κλασικά προκλητικός όπως πάντα

 

[hydronetta]

Φαντάζομαι αναφέρεσαι και σε μένα

 

[vickokka]

Γιούπι, το γουρούνι ήρθε με νέα ιστορία και μάλιστα στο Μαρόκο!

 

[hydronetta]

ΕL JADIDA

H παραθαλάσσια πόλη της El Jadida ήταν ο πρώτος σταθμός του ταξιδιού στο Μαρόκο, μόλις 100 χλμ νότια της Casablanca.
Η επιλογή δεν έγινε τυχαία. Σκαλίζοντας το διαδίκτυο ανακάλυψα ότι σώζεται μια μικρή ιστορική οχειρωμένη πόλη που έχτισαν οι πορτογάλλοι (μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO).
Κύριο αξιοθέατο είναι η κιστέρνα, υπόδειγμα αρχιτεκτονικής, η οποία ενέπνευσε μέχρι και τον Όρσον Γουέλς ώστε να γυρίσει εκεί σκηνές από τη ταινία του Οθέλλος.

Φύγαμε καρφί από το αεροδρόμιο της Casablanca άμα τη αφιξει, καθώς επιβιβαστήκαμε σε grand taxi (κάτι περισσότερο από μια ώρα, δρόμος αν και μας έλαχε μια παμπάλαια Mercedes). Οι τιμές είναι συγκεκριμένες και αναγράφονται σε πίνακα στην πιάτσα. Όπως κι αλλού, συνειδητοποιήσαμε ότι οι ταξιτζήδες κατανέμουν αναλόγως προορισμού τα δρομολόγια μεταξύ τους.
Εναλλακτικά μπορεί κανείς να πάει με τραίνο από το αεροδρόμιο κάνοντας μετεπιβίβαση στη πόλη της Casablanca. Εμείς είμασταν από τα αξημέρωτα σε αεροδρόμια κι αεροπλάνα οπότε θέλαμε να φτάσουμε στον προορισμό μας μια ώρα νωρίτερα κι έτσι δεν το τολμήσαμε καν.

Εντυπώσεις
Ως παραθαλάσσια πόλη με το αναζωογονητικό αεράκι από τον Ατλαντικό να φυσά, ήταν αρκετή για να μας χαρίσει μια διάθεση καλοκαιρινών διακοπών.
Η παλιά οχειρωμένη πόλη έχει μικρή έκταση και στα στενάκια της έδειχνε σημεία εγκατάλειψης. Ως εκ τούτου δεν ενθουσίασε ιδιαίτερα τους υπόλοιπους που είχαν υψηλότερες προσδοκίες και την περίμεναν πιο ατμοσφαιρική. Εγώ πάλι με τα γκρέμια και τη παρακμή έχω μια λατρεία...

Η θέα όμως από τα τείχη της, η βόλτα στους προμαχώνες μας αποζημίωσαν όλους

Η παλιά συναγωγή. Ενδιαφέρουσα η λεπτομέρεια όπου η ημισέληνος βρίσκεται πάνω από το άστρο του Δαυίδ (για να μη ξεχνιόμαστε που βρισκόμαστε...)

το ίδιο και η γοητευτική κιστέρνα.

Χαλαρωτική μα ενδιαφέρουσα (από κοινωνιολογική άποψη) ήταν κι η βόλτα στη καινούργια πόλη, με τον ταρσανά

και τη παραλία όπου οι οικογένειες βόλταραν, οι νεολαίοι έπαιζαν ποδόσφαιρο, ...μπιλιάρδο, έκαναν βόλτες με άλογο

ή απλώς έκαναν στάση για να φάνε σαλιγκάρια (δημοφιλές street food).

Λίγο πριν την αναχώρησή μας χαθήκαμε λίγο και μέσα στα στενά που στεγάζουν την κεντρική αγορά της πόλης με τα λογής μαγαζιά: από ψαράδικα μέχρι ραφτάδικα.

Πρακτικές λεπτομέρειες

Διαμονή
Το καλοκαίρι γίνεται ο κακός χαμός από εκδρομείς για θαλάσσια μπάνια. Την εποχή που βρεθήκαμε η κίνηση ήταν υποτονική και σίγουρα δεν αποτελεί προορισμό για τους αλλοδαπούς τουρίστες.
Μείναμε μέσα στην παλιά πόλη στο ξενώνα Dar El Jadida. Από τις φθηνότερες αλλά λιγότερο επιτυχημένες επιλογές του ταξιδιού. Ο ιδιοκτήτης ήταν Ιταλός, σκέτο μούτρο, Κύριος οίδε πώς και γιατί ξέμεινε εκεί. Τα λεφτά όλα η ταράτσα του όμως με θέα στη πόλη και ολίγον από Ατλαντικό

Γιατί λατρεύω να φωτογραφίζω ΚΑΙ μπουγάδες; πρέπει να το ψάξω κι αυτό...

Φαγητό
Ο Σ. μας ξεποδάριασε αναζητώντας το Νο1 εστιατόριο της πόλης (La Prive) σύμφωνα με τη λίστα του tripadvisor. Ρωτώντας από δώ κι από κει τελικά το εντοπίσαμε, κάνοντας όμως το στρατηγικό λάθος να μπουκάρουμε στο παντελώς άδειο εσωτερικό του πασιχαρείς από την ευγενέστατη υποδοχή και τους τεμενάδες του ιδιοκτήτη, παραβιάζοντας την βασική αρχή: κοιτάμε πρώτα κατάλογο και τιμές. Μετά την ψυχρολουσία του τιμοκαταλόγου αποφασίσαμε να χαλαρώσουμε και να το απολαύσουμε μετά τοπικού οίνου (το αλκοόλ είναι ιδιαίτερα ακριβό και δυσεύρετο στα εστιατόρια). Καλό το σερβις και το φαγητό, αλλά 28 ευρώ το κεφάλι μ’έκανε να τραβάω τις λιγοστές τρίχες της κεφαλής μου. Μακράν ακριβότερο όλων των υπολοίπων γευμάτων στο Μαρόκο. Τόσο που κατάντησε ανέκδοτο.

 

[hydronetta]

ESSAOUIRA

Kοντά 5 ώρες μας πήρε να φτάσουμε με τα άνετα ΚΤΕΛ της CMT από την El Jadida στην Essaouira. Η πρώτη αίσθηση ήταν ο αέρας (κάτι που την καθιστά ως τη Μέκκα των surfers) και η ψύχρα που μας έκανε να ντυθούμε καλά και να αναρωτιόμαστε πού είναι η ζέστη που έπρεπε να μας επιφυλάσσει η αφρικανική ήπειρος.

Εντυπώσεις
Ντυμένη στα λευκά μας υποδέχθηκε η Essaouira.

Η παλιά πόλη αποπνέει γοητεία Αιγαίου με τα στενά, τις καμάρες, τις πολύχρωμες εξώθυρες των σπιτιών, όλα καλά προφυλαγμένα πίσω από τα ψηλά τείχη της πόλης.

Ο επισκέπτης απλά θα αφεθεί να περιφέρεται στα στενά της γεμάτα μικρομάγαζα με λογιών πραμάτειες και σουβενίρ,

να αγναντέψει τον Ατλαντικό από τα τείχη στη La Scala,

και κυρίως να επισκεφθεί το λιμάνι της πόλης όπου συρρέουν τα ψαροκάικα και μαζεύονται οι ψαριές της ημέρας. Ολόφρεσκα λαχταριστά θαλασσινά.

Πληρώνοντας ένα χαμηλό αντίτιμο μπορείτε να ανεβείτε στο προπύργιο που δεσπόζει πάνω στο λιμανάκι. Προσφέρει την καλύτερη πανοραμική θέα στη πόλη και το λιμάνι. Αν νιώσετε μια ξαφνική λιγούρα, υπάρχει υπαίθριο μαγειριό που τηγανίζει και ψήνει. Από τα δίχτυα του ψαρά στο πιάτο σας.

Κι αν υπάρχει χρόνος και τα κύματα του Ατλαντικού το επιτρέπουν, υπάρχει μια απέραντη παραλία που απλώνεται νότια της πόλης όσο φτάνει το μάτι του επισκέπτη. Αν όχι για θαλάσσια μπάνια σίγουρα για μια περατζάδα στα χρώματα του δειλινού.

Από τη βόλτα στην πόλη εντύπωση μας έκανε ότι κομμάτι της παλιάς εβραϊκής συνοικίας (Mellah) όπου υπάρχει και μια συναγωγή, κατεδαφίζεται για να δώσει τη θέση του σε νεόδμητες πολυτελείς κατοικίες. Δεν ξέρω με ποιες συνοπτικές διαδικασίες αποφασίστηκε αυτό, πάντως κάποιους ταλαίπωρους τους βρήκε αντίθετους καθώς είχαν στήσει τσαντίρια και πλακάτ με μηνύματα διαμαρτυρίας. Η εβραϊκή κοινότητα στο Μαρόκο έχει συρρικνωθεί δραματικά, καθώς είτε μετακόμισαν κατά Καζαμπλάνκα μεριά είτε η πλειονότητα μετοίκισε στο Ισραήλ. Πάντως ό,τι άφησαν πίσω τους το επισκέπτονται οι επίγονοί τους. Μου έκαναν εντύπωση τα πολυπληθή εβραϊκά γκρουπ που συναντήσαμε. Προφανώς το Μαρόκο δεν ακολουθεί την πολιτική persona non grata για τους πολίτες του Ισραήλ, όπως συμβαίνει στην πλειονότητα του αραβικού κόσμου.

Γκρέμι και σιγά μην δεν το φωτογράφιζα

​

Πρακτικές λεπτομέρειες

Διαμονή
O ξενώνας Dar Atya σ’ένα στενάκι κοντά στην πύλη Bab Marrakech. Αξιοπρεπής οικονομική επιλογή, αν και το μπάνιο ήταν μεγαλύτερο από το υπνοδωμάτιο. Tο μόνο μέρος που δεν μας ζητήθηκε να συμπληρώσουμε κάρτες άφιξης επισκεπτών, αλλά ούτε μας έδωσαν κι απόδειξη (να κατέληξαν μαύρα;;; άγνωστον!). Στα υπερ, η μικρή απόσταση από το σταθμό λεωφορείων της Supratours, με την οποία μετακινηθήκαμε προς Marrakech.

Φαγητό
Πάλι ο Σ. με τις σημειώσεις του από το tripadvisor μας έσερνε το πρώτο βράδυ μέσα στα στενά για να δειπνήσουμε στο εστιατόριο Triskala, στην άλλη άκρη της πόλης. Μόνο που για την επιλογή του είχε σύμμαχο και τον ξενοδόχο που έκανε τις θερμότερες των συστάσεων. Υποθέσαμε συνεπώς ότι θα ήταν όχι απλώς καλό αλλά... τρίσκαλο! Όντως ο χώρος διαθέτει ατμόσφαιρα, αλλά το φαγητό ήταν πανάθλιο. Είναι δυνατόν σε πόλη που το ψάρι αφθονεί να σερβίρεις μαριναρισμένες σαρδέλες;;; Αφήνω ασχολίαστα τα φαλάφελ που έφαγα. Είμαι σίγουρος ότι ήταν τηγανισμένα από το μεσημέρι και ξαναζεσταμένα. Τελικά δεν χορτάσαμε κιόλας και καταλήξαμε στην πλατεία του λιμανιού να τρώμε κρέπες για να γλυκάνουμε την απογοήτευσή μας. Τα Triskala κατάντησαν κι αυτά ανέκδοτο ως το τέλος του ταξιδιού.

Φρέσκοι χυμοί παντού

Το δεύτερο βράδυ μας στην Essaouira αποφασίστηκε σχεδόν ομόφωνα (ο Σ. μειοψήφισε επιμένοντας στη λίστα του) να γράψουμε στα παλιότερα των υποδημάτων μας τις προτάσεις του tripadvisor και καταλήξαμε στις λαϊκές υπαίθριες ψαροταβέρνες κοντά στο λιμάνι. Χόρτασαν οι γευστικοί μας κάλυκες τσιπούρα πελαγίσια και μπαρμπουνάκι ψητό με κόστος μόλις 11 ευρώ το άτομο. Αγνοήστε την πιεστική συμπεριφορά των κραχτών κάθε ψαροταβέρνας, ελέγξτε τα ψάρια στους πάγκους, επιλέξτε και απολαύστε. Εδώ δεν πληρώνετε περιβάλλον και δήθεν κουζίνα…

 

[LULLU]

aaaaa εκει πηγε η χαρη σου τελικα? οτι πρεπει να αντιγραψω αυτο το ταξιδι που θα κανω το Δεκεμβριο καλεσμενη σε γαμο δε αλλα θα κανω και τις γυρες μου.. ευχαριστω διπλα και τριπλα..οι φωτογραφιες οπως παντα σουπερ..

 

[hydronetta]

aaaaa εκει πηγε η χαρη σου τελικα? οτι πρεπει να αντιγραψω αυτο το ταξιδι που θα κανω το Δεκεμβριο καλεσμενη σε γαμο δε αλλα θα κανω και τις γυρες μου.. ευχαριστω διπλα και τριπλα..οι φωτογραφιες οπως παντα σουπερ..

Άμα σιωπώ ή απέχω από τα κοινά (βλέπε μπυροποσίες μετά της dimkyr), κάπου βρίσκομαι
Πού θα λάβει χώρα ο γάμος;

 

[LULLU]

Άμα σιωπώ ή απέχω από τα κοινά (βλέπε μπυροποσίες μετά της dimkyr), κάπου βρίσκομαι
Πού θα λάβει χώρα ο γάμος;

σε μια πολη 80 χιλιομετρα βορειοανατολικα του Μαρακες στη Laattaouia....

 

[hydronetta]

σε μια πολη 80 χιλιομετρα βορειοανατολικα του Μαρακες στη Laattaouia....

Εννοείται ενδείκνυται η βόλτα στο Marrakech...

 

[LULLU]

Εννοείται ενδείκνυται η βόλτα στο Marrakech...

σιγουρα..

 

[hydronetta]

MARRAKECH

Για το Μαρόκο το Μarrakech είναι οι χίλιες και μία αραβικές νύχτες. Διότι σου λέει, αφού το επέλεξε κι ο μόδιστρος Yves Saint Lorrent (άνθρωπος με γούστο και φινέτσα) να φτιάξει εδώ μια ταπεινή έπαυλη, κάτι θα ξέρει.

3 ώρες βάσταξε το ταξίδι με το KTEΛ της Supratours από την Essaouira. Κι όσο κινούμασταν προς την ενδοχώρα, τόσο σταδιακά αρχίσαμε να πετάμε ρούχα. Οι καυτοί αέρηδες της ερήμου έφεραν κι ένα μίνι καύσωνα με το θερμόμετρο να αγγίζει πλέον τους 37 βαθμούς. Ό,τι χρώμα πήραμε στο Μαρόκο, εκείνες οι δυο μέρες στο Μαρακές ευθύνονται.

Εντυπώσεις
Ντυμένο στο παραδοσιακό ροδοκεραμιδοκοραλοκόκκοκινο το Marrakech, έχει δύο πρόσωπα.
Tο ένα είναι η παλιά δαιδαλώδης Μεδίνα, που ιδρύθηκε το 1070-72 από τη δυναστεία των Αλμοραβιδών, πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο για μεγάλο χρονικό διάστημα, με επιρροή σε όλο τον δυτικό μουσουλμανικό κόσμο, από τη Βόρεια Αφρική μέχρι την Ανδαλουσία.
Το άλλο, η σύγχρονη πόλη (Gueliz ή Ville Nouvelle) με φαρδιές λεωφόρους, φροντισμένα πάρκα (που μπροστά τους ωχριά κι ο Εθνικός Κήπος) και σικάτες συνοικίες με βίλες που θα τις ζήλευαν βόρεια και νότια προάστια της Αθήνας.

Περπατήσαμε δυό μέρες μέσα στα σοκάκια της Μεδίνας, που αν και είναι δαιδαλώδη, εντούτοις με την εφαρμογή maps.me στο κινητό αποδείχθηκε παιχνιδάκι αφού είχα σημειώσει όλα τα σημεία ενδιαφέροντος χαράσοντας πορεία. Εντελώς ξενέρωτο θα σχολιάσετε, πρακτικό θα αντιτείνω, αφού δεν θέλαμε να πέσουμε στην ανάγκη του οιοδήποτε επιτήδειου που με το αζημίωτο θα μας οδηγούσε στο προορισμό μας (κι αφού επισκεφθούμε και το μαγαζί του εξαδέλφου).

Με το που φτάσαμε στο riad παρά τη ζέστη του καταμεσήμερου, δεν χάσαμε χρόνο. Tο πρώτο απόγευμα κάναμε μια μεγάλη βόλτα ξεκινώντας από το τζαμί Koutoubia με τον εντυπωσιακό μιναρέ ύψους 77 μέτρων που χρονολογείται από τον 12ο αιώνα

περνώντας μέσα από τους όμορφους κήπους του,

φτάσαμε στην είσοδο του ιστορικού ξενοδοχείου La Mamounia (στους κήπους του δεν αξιωθήκαμε να μπούμε),

συνεχίσαμε στην πύλη Bab El Robb

που οδηγεί στο τζαμί Moulay El Yazid

όπου γειτνιάζουν οι εντυπωσιακοί τάφοι των Σααδιτών που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα. Λόγω της ομορφιάς της διακόσμησης τους (από ξύλο κέδρου, γυψομάρμαρο αλλά και ιταλικό μάρμαρο από την Carrara), αποτελούν πόλο έλξης για τους επισκέπτες του Μarrakech.

Η απογευματινή βόλτα κατέληξε μέσα από στενά,

"Η Σαχάρα είναι δική μας Σαχάρα, κι ο βασιλιάς είναι δικός μας βασιλιάς", "Μην αγγίζετε τη χώρα μου" "Να σέβεστε και να τιμάτε τη γυναίκα" λίγα από τα ευφάνταστα συνθήματα μαζί με την απαραίτητη φωτογραφία του βασιλιά σε στρατιωτική παραλλαγή​

στην πασίγνωστη πλατεία Jemaa El Fna, την αποκαλούμενη και υπαίθριο θέατρο.

Τώρα πείτε με ξινό, αλλά γιατί επικρατεί τόσος ενθουσιασμός για τη πλατεία δεν κατάλαβα. Αρχικά αρχιτεκτονικά είναι εντελώς κακόγουστη με αδιάφορα κτήρια να την περιβάλλουν. Σε ότι αφορά τα δρώμενα, ναι υπάρχουν γητευτές φιδιών (πληρώνεις αδρά για να ποζάρεις ή να τους φωτογραφήσεις), μαϊμούδες, υπαίθριοι μουσικοί και χορευτές, καθώς και παραμυθάδες (αλλά πρέπει να μιλάς αραβικά για να καταλάβεις), αλλά όλο το υπόλοιπο είναι απλώς ένα παζάρι, με πάμπολλους να πωλούν φρεσκοστυμμένους χυμούς, καλοκυράδες να κάνουν τατουάζ με χέννα, μικροεμπόρους να πουλάνε σουβενίρ και βέβαια άπειρους πάγκους με υπαίθριες ψησταριές όπου η τσίκνα που αναδύεται πνίγει τη μισή πλατεία.

Το συναρπαστικό είναι ότι η πλατεία προσελκύει χιλιάδες κόσμου, ντόπιους και τουρίστες που βολτάρει, χαζεύει και τρώει. Αυτή την εικόνα αξίζει κανείς να την αποτυπώσει από τις ταράτσες των καφεστιατορίων πέριξ της πλατείας. Πληρώνοντας το αντίτιμο ενός αναψυκτικού ή φαγητού μπορείς να απολαύσεις πανοραμικά αυτό το ατέρμονο πηγαιν’έλα αφού διαγκωνιστείς με κινέζους τουρίστες που έχουν πιάσει όλα τα καλά πόστα από νωρίς, στήνοντας τους τρίποδες των μηχανών τραβώντας ακατάπαυστα φωτογραφίες & time lapse.

Η πολυκοσμία βέβαια έχει και δυσάρεστα παρελκόμενα: Ο Α. τριγύρναγε αμέριμνος όταν κάποιοι ελαφροχέρηδες τον εντόπισαν κι επιδέξια τον απήλλαξαν από το κινητό του που έχασκε προκλητικά στη τσέπη του παντελονιού του. Το γεγονός όμως έγινε άμεσα αντιληπτό κι ήταν εντυπωσιακό πώς ένα πλήθος ντόπιων ανταποκρίθηκε άμεσα στα κελεύσματα βοήθειας ορμώντας στο κατόπιν των κλεφτών. Μπρος στο κίνδυνο λυντσαρίσματος, το πέταξαν και τράπηκαν σε φυγή. Ο φίλος μας Α. έγινε το πρόσωπο της πλατείας εκείνο το απόγευμα!

​

Την επόμενη μέρα το κοντέρ έγραψε κοντά 10 χλμ ποδαρόδρομου περπατώντας στα στενά της μεδίνας μην και χάσουμε κανένα αξιοθέατο. Αν και βασιλικά παλάτια και τζαμιά είναι εκτός πρόσβασης για κοινούς θνητούς και μη μουσουλμάνους, καταφέραμε να δούμε κάμποσα εντυπωσιακά μνημεία.

Ξεκινήσαμε από την Zaouia (ιερό) του Sidi Bel Abbes αφιερωμένο στον ομώνυμο άγιο, ο οποίος πέθανε και θάφτηκε εδώ το 1205 μΧ. Αν και δεν επιτρεπόταν να επισκεφθούμε το εσωτερικό του (άπιστοι γαρ), εντούτοις περάσαμε τις τοξωτές αψίδες και βρεθήκαμε στον αύλιο χώρο όπου θαυμάσαμε τον μιναρέ τκαι και την περίτεχνη διακοσμημένη εισόδου του ίδιου του ιερού. Όπως διαβάσαμε και διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασιν σήμερα εκτός από προσκύνημα λειτουργεί και σαν οίκος τυφλών.

Μετά μια μακρά διαδρομή στα σοκάκια καταλήξαμε στην μεντρέσα (ιερατική σχολή) Ben Youssef του 14ου αιώνα, που είναι η μεγαλύτερη σε όλο το Μαρόκο (φιλοξενεί ως 900 μαθητές) και πήρε το όνομά της από τον σουλτάνο Ali ibn Yusuf. Το προαύλιο είναι πλούσια διακοσμημένο με υλικά όπως κέδρος, μάρμαρο και γυψομάρμαρο. Τα γλυπτά δεν περιέχουν καμία αναπαράσταση ανθρώπων ή ζώων όπως απαιτείται από το Ισλάμ και αποτελούνται εξ ολοκλήρου από επιγραφές και γεωμετρικά σχήματα από πολύχρωμα πλακίδια zellize, όπως σχέδια αστέρια και πέταλα λουλουδιών.

Διασχίσαμε τα πολύβουα σουκ,

και την πλατεία των μπαχαρικών,

πριν καταλήξουμε στην άλλη άκρη της μεδίνας στο παλάτι Palais de Bahiaa. Φανταστείτε τι θα μπορούσατε να φτιάξετε αν είχατε το χρήμα, τα υλικά και τους κορυφαίους τεχνίτες του Μαρόκου στην υπηρεσία σας για 14 χρόνια. Αυτό είναι το Palais de Bahiaa.. Ένα “φτωχικό” και “στενάχωρο” σπιτικό με αλλεπάλληλα δωμάτια, αυλές που φιλοξενούν περίτεχνες μαρκετερί και οροφές zouak (ζωγραφισμένο ξύλο)

Καταλήξαμε μετά από κάμποσα χιλιόμετρα ποδαρόδρομου στο Παλάτι Bandi, που σε τίποτα δεν θυμίζει το πρότερο κάλος και την πολυτέλεια καθώς σήμερα στέκει ερείπιο αφού 75 χρόνια μετά την κατασκευή του τον 16ο αιώνα λεηλατήθηκε. Σήμερα φιλοξενεί πελαργούς που φωλιάζουν στα τείχη του.

Από τα αξιοθέατα που δεν προκάμαμε λόγω κούρασης κι έλλειψης χρόνου να δούμε είναι οι κήποι στο Marrakech: Majorelle, Menara, Palmeraie, La Manounia είναι μερικοί από αυτούς που προσφέρουν μια όαση πράσινου και ηρεμίας στη φρενίτιδα της πλατείας Jemaa El Fna όπου για ακόμα μία φορά κατέληξε η περιήγησή μας στη μεδίνα.

Πρακτικές λεπτομέρειες

Διαμονή
Το Riad Amra μέσα σε ένα ήσυχο στενάκι, αν και είχε όμορφους κοινόχρηστους χώρους και σέρβιρε πλούσιο πρωινό, δεν θα το συνιστούσα μόνο και μόνο επειδή το δωμάτιο που μας έδωσαν ήταν μικρό (αν και υπήρχαν άλλα πιο ευρύχωρα). Κι εδώ το γνωστό πρόβλημα: “πέρδεσαι” (sic) στο δωμάτιο και σ’έχουν ακούσει oι ένοικοι σ’όλο το riad...

Φαγητό
Αφού είχαμε τον ακάθιστο όλο το πρώτο απόγευμα στο Marrakech καταλήξαμε στην περιοχή κοντά στο ξενώνα μας συνειδητοποιώντας ότι...πεινάσαμε.
Ο Σ. ξαναέβγαλε τις σημειώσεις του: “Το tripadvisor συνιστά το ……”
“Πέφτει μακρυά;”
Σε δράση η εφαρμογή maps.me και άμεση η απάντηση “Στα οκτακόσια μέτρα”
Τον κοιτάξαμε με βλέμμα εγκληματικό κι αρκεστήκαμε να σαρώσουμε με το μάτι την περιοχή. To Dar Mama που ανακαλύψαμε ήταν ένα συμπαθέστατο μικροσκοπικό εστιατόριο, μικροσκοπικά ήταν και τα γευστικά σουβλάκια που μας σέρβιραν (περιττεύει να γράψω πως το ίδιο βράδυ το έλεγξε για κριτικές στο tripadvisor o Σ.).
Το επόμενο βράδυ ο κύβος ερίφθη. Μιας και βρισκόμασταν στην πλατεία Jemaa El Fna θα περιδρομιάζαμε σαν τους ντόπιους. Για να επιλέξεις βέβαια καντίνα έπρεπε πρώτα να δώσεις αγώνα έναντι των κραχτών που μόνο από το χέρι δεν σε τράβαγαν για να καθήσεις στους δικούς τους πάγους. Τελικά μας κέρδισε ο κράχτης που στο άκουσμα ότι είμασταν έλληνες αναφώνησε “Olympiakos, Panathinaikos”. Αφοσιωθήκαμε στη κρεατοκατάνυξη πνιγμένοι σε μια ευωδιαστή αιθαλομίχλη από τη τσίκνα των ψησταριών.

Αυτό όμως που δεν θα ξεχάσω στο Marrakech είναι η καλή κυρούλα που σε μια γωνιά στο πεζοδρόμιο είχε στήσει τη γκαζιέρα και τηγάνιζε πατάτες και παντρεμένο γαύρο παναρισμένο σε σιμιγδάλι. Από τα νοστιμότερα γεύματά μας έστω κι αν καθόμασταν σε σκαμπουδάκια καταμεσίς του δρόμου