Μαρόκο Ο δρόμος με τις χίλιες κάσμπες

[hydronetta]

ΦΑΡΑΓΓΙ DADES - ΜΕRZOUGA

Βreakfast in Morocco

Επανάληψη μήτηρ μαθήσεως κι έτσι το πρωί μας ξαναβρήκε απολαμβάνουμε τη θέα στο φαράγγι Dades. Διότι άλλο φωτογραφικά το πρωινό, άλλο το απογευματινό φως ώστε να αποδοθεί σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια το φαράγγι. Ούτε την Ακρόπολη να φωτογραφίζαμε.

Επιστρέψαμε στον κεντρικό οδικό άξονα με πυξίδα άλλο ένα φαράγγι. Το Todra.

Σύμφωνα με τις υποδείξεις της εφαρμογής maps.me υπήρχε ένα σημείο της διαδρομής με πανοραμική θέα προς μία παραδοσιακή πόλη με άφθονες κάσμπες όπου πρότεινα να σταματήσουμε αν και οι συνθήκες φωτογράφησης ήταν μακράν από ιδανικές. Όπως αποδείχθηκε το σημείο αυτό ήταν συνήθης στάση για πούλμαν κατάφορτωτα από κινέζους τουρίστες καθώς και μικροπωλητές που πούλαγαν κυρίως πολύχρωμες βερβέρικες μαντήλες για να προφυλάξεις το αναπνευστικό σου σύστημα από την μανία της αμμοθύελας.

Φτάσαμε στο φαράγγι Todra μεν, αλλά μας είχαν προλάβει δε τα πούλμαν που είχαν αποβιβάσει το μισό Πεκίνο. Γέμισε το εντυπωσιακό φαράγγι χαρωπούς ασιάτες, να φωτογραφίζονται ο ένας μετά τον άλλον σε ότι πόζα τους κατέβαινε στο κεφάλι δείχνοντας πάντα το σήμα της νίκης. Δώσαμε αγώνα να τραβήξουμε φωτογραφίες χωρίς κάποιον μέσα στο πλάνο μας. Συμπέρασμα; Οργανώστε την επίσκεψή σας στο φαράγγι πριν ή μετά την άφιξη των κινεζοπούλμαν (συρρέουν προς το μεσημεράκι) γιατί αλλιώς θα αναρωτιέστε σε ποιά χώρα βρίσκεστε…

Ευτυχώς οι εκδρομείς δεν συνέχιζαν πέρα από το φαράγγι. Και γιατί άλλωστε; Εγώ αντίθετα πρότεινα να συνεχίσουμε. Τέτοιες φαεινές ιδέες τις κατεβάζει μόνο η γκλάβα μου, καθώς ήταν ένα “εναλλακτικό” οδικό δακτυλίδι….200 χλμ αντί του κεντρικού δρόμου που ήταν μόλις 55 χλμ μέχρι τον τελικό μας προορισμό. Αμαρτίαν ουκ έχω, διότι οι σημειώσεις μου αυτό πρότειναν. Κι άλλα φαράγγια κι άλλες κάσμπες.

Μετά το φαράγγι μέσα στη θολούρα

Η διαδρομή επιφύλασσε ένα κατάξερο τοπίο, πληκτικό κατά διαστήματα κι όλο αυτό μέσα σε μια απελπιστική ροζουλί θολούρα.

Εγώ παρέμενα απτόητος. Εκεί που οι υπόλοιποι είχαν περιέλθει σε πλήρη απελπισία με το τοπίο, εγώ φωτογράφιζα χωριά και πόλεις ξεχασμένα από τον τουρισμό,

παραληρούσα με τα γκρέμια και τα καταπράσινα - κατάξερα στενά φαράγγια Imider & Amsad ανάμεσα στους ολόγυμνους ορεινούς όγκους (εντούτοις λίγοτερο εντυπωσιακά από τα τουριστικά αδέλφια τους Dades & Todra)

Από τις λίγες πράσινες εκτάσεις ήταν εκείνες με μηλιές, μάλλον παραγωγικές και διάσημες στο Μαρόκο, αν κρίνω από το τεράστιο μήλο που κοσμούσε την είσοδο της πολίχνης Αssoul.

Με τα πολλά, κι ενώ ο ταλαίπωρος Φ. στο τιμόνι εκλιπαρούσε για μια στάση για καφέ, εγώ (μη χάσω και κανένα αξιοθέατο) πρότεινα στάσεις στο Ksar Ait Yahia ou Othmane (με εντυπωσιακή πύλη αλλά κατ’ουσίαν γκρέμι με ελάχιστα δείγματα ανθρώπινης παρουσίας)

και στο Ksar Igoulmimen στην Goulmima, το οποίο είχε αναπαλαιωθεί με λίγο αμφίβολα αισθητικά αποτελέσματα. Παρά τις εκκλήσεις εκ νέου για καφέ, εγώ τους παρότρυνα να χαθούμε στα στενάκια ώστε να βιώσουμε λίγη από την μοναδικότητα της αστικής αρχιτεκτονικής ενός ksar, απολαμβάνοντας το καφέ σε κανένα παραδοσιακό καφενέ που θα έπρεπε να υπάρχει. Το όλο εγχείρημα ουδόλως σκόρπισε ρίγη συγκίνησης, ο οσφρητικός μας βλεννογόνος συνέλαβε μια διάχυτη μυρωδιά σταυλίλας και βέβαια ούτε κατά διάνοια υπήρχε διάθεση να ψάξουμε καφενέδες εκεί που δεν υπήρχαν.

Χωρίς ίχνος καφεϊνης να ρέει στον οργανισμό μας, άρον άρον καλύψαμε τα τελευταία χιλιόμετρα ως το κατάλυμά μας το Gite Elkhorbat στα περίχωρα της αδιάφορης πόλης Tinejdad.

Τinejdad

Gite Elkhorbat

Gite Elkhorbat

Gite Elkhorbat

Στεγασμένο σε μια παλιά κάσμπα, μέσα σε ένα ksar που ακόμα κατοικείται, ήταν η πιο ατμοσφαιρική (κι ακριβότερη) επιλογή του ταξιδιού αν και ομολογουμένως τα δωμάτια υπερτερούσαν μέγεθος με εκείνα των riad. Πίνοντας το welcome tea που μας σέρβιραν (όπως κάνουν παντού στο Μαρόκο) συναντήσαμε μια οικογένεια Ολλανδών που μόλις είχαν γυρίσει από τους αμμόλοφους στην Μerzouga. Δεδομένων των καιρικών συνθηκών τους ρώτησα πώς ήταν η εμπειρία: “Φρικτή... αλλά ενδιαφέρουσα. Η άμμος έμπαινε από παντού, στα μάτια, τη μύτη, το στόμα”. Αλληλοκοιταχτήκαμε προβληματισμένοι, όμως ο Φ. και ο Α. ήταν σίγουροι πως θα έχουν τη τύχη με το μέρος τους (διότι εγώ δεν φημίζομαι γι’αυτό). Οι άνεμοι αναμενόταν ότι θα καταλαγιάσουν.

Το βράδυ κύλισε γευστικά στο εστιατόριο του ξενοδοχείου με tajine λεμονάτου κοτόπουλου με ελιές, ίσως το καλύτερο στο είδος του που φάγαμε στο Μαρόκο.

Σαν η μέρα ξημέρωσε επιβεβαιώθηκε του λόγου το αληθές, η θολούρα είχε καταλαγιάσει, δεν φυσούσε και αφού ο χρόνος μας το επέτρεπε κάναμε μια βόλτα στο ksar. Περιδιαβήκαμε στις πύλες και τα στενάκια του (που είναι σκεπαστά ώστε να προφυλάσσουν από τη ζέστη και την άμμο, με το μόνο φως να μπαίνει κατά διαστήματα από φωταγωγούς), πριν κινήσουμε για το χωριό Hassilabied κοντά στη Merzouga όπου ήταν η βάση εκκίνησης για το ταξίδι στους αμμόλοφους.

​

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 5
• 6
• 7
• 8
• 9
• …

  Go to chapter

  Go
• 13

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 7 of 13

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[giannismits]

Κι ίσως πηγή έμπνευσης για όσους το σκέφτονται να πάνε κατά κει, αλλά δεν το έχουν αποτολμήσει ακόμα.

Φαντάζομαι αναφέρεσαι και σε μένα
Το σκεφτόμουν σοβαρά πριν 1,5 χρόνο αλλά χωρίς λόγο και αιτία το άφησα. Είμαι σίγουρος πως αν κάνω ταξίδι εκτός Ευρώπης το πρώτο μου θα είναι στο Μαρόκο.
17 μέρες ε! Κλασικά προκλητικός όπως πάντα

 

[hydronetta]

Φαντάζομαι αναφέρεσαι και σε μένα

 

[vickokka]

Γιούπι, το γουρούνι ήρθε με νέα ιστορία και μάλιστα στο Μαρόκο!

 

[hydronetta]

ΕL JADIDA

H παραθαλάσσια πόλη της El Jadida ήταν ο πρώτος σταθμός του ταξιδιού στο Μαρόκο, μόλις 100 χλμ νότια της Casablanca.
Η επιλογή δεν έγινε τυχαία. Σκαλίζοντας το διαδίκτυο ανακάλυψα ότι σώζεται μια μικρή ιστορική οχειρωμένη πόλη που έχτισαν οι πορτογάλλοι (μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO).
Κύριο αξιοθέατο είναι η κιστέρνα, υπόδειγμα αρχιτεκτονικής, η οποία ενέπνευσε μέχρι και τον Όρσον Γουέλς ώστε να γυρίσει εκεί σκηνές από τη ταινία του Οθέλλος.

Φύγαμε καρφί από το αεροδρόμιο της Casablanca άμα τη αφιξει, καθώς επιβιβαστήκαμε σε grand taxi (κάτι περισσότερο από μια ώρα, δρόμος αν και μας έλαχε μια παμπάλαια Mercedes). Οι τιμές είναι συγκεκριμένες και αναγράφονται σε πίνακα στην πιάτσα. Όπως κι αλλού, συνειδητοποιήσαμε ότι οι ταξιτζήδες κατανέμουν αναλόγως προορισμού τα δρομολόγια μεταξύ τους.
Εναλλακτικά μπορεί κανείς να πάει με τραίνο από το αεροδρόμιο κάνοντας μετεπιβίβαση στη πόλη της Casablanca. Εμείς είμασταν από τα αξημέρωτα σε αεροδρόμια κι αεροπλάνα οπότε θέλαμε να φτάσουμε στον προορισμό μας μια ώρα νωρίτερα κι έτσι δεν το τολμήσαμε καν.

Εντυπώσεις
Ως παραθαλάσσια πόλη με το αναζωογονητικό αεράκι από τον Ατλαντικό να φυσά, ήταν αρκετή για να μας χαρίσει μια διάθεση καλοκαιρινών διακοπών.
Η παλιά οχειρωμένη πόλη έχει μικρή έκταση και στα στενάκια της έδειχνε σημεία εγκατάλειψης. Ως εκ τούτου δεν ενθουσίασε ιδιαίτερα τους υπόλοιπους που είχαν υψηλότερες προσδοκίες και την περίμεναν πιο ατμοσφαιρική. Εγώ πάλι με τα γκρέμια και τη παρακμή έχω μια λατρεία...

Η θέα όμως από τα τείχη της, η βόλτα στους προμαχώνες μας αποζημίωσαν όλους

Η παλιά συναγωγή. Ενδιαφέρουσα η λεπτομέρεια όπου η ημισέληνος βρίσκεται πάνω από το άστρο του Δαυίδ (για να μη ξεχνιόμαστε που βρισκόμαστε...)

το ίδιο και η γοητευτική κιστέρνα.

Χαλαρωτική μα ενδιαφέρουσα (από κοινωνιολογική άποψη) ήταν κι η βόλτα στη καινούργια πόλη, με τον ταρσανά

και τη παραλία όπου οι οικογένειες βόλταραν, οι νεολαίοι έπαιζαν ποδόσφαιρο, ...μπιλιάρδο, έκαναν βόλτες με άλογο

ή απλώς έκαναν στάση για να φάνε σαλιγκάρια (δημοφιλές street food).

Λίγο πριν την αναχώρησή μας χαθήκαμε λίγο και μέσα στα στενά που στεγάζουν την κεντρική αγορά της πόλης με τα λογής μαγαζιά: από ψαράδικα μέχρι ραφτάδικα.

Πρακτικές λεπτομέρειες

Διαμονή
Το καλοκαίρι γίνεται ο κακός χαμός από εκδρομείς για θαλάσσια μπάνια. Την εποχή που βρεθήκαμε η κίνηση ήταν υποτονική και σίγουρα δεν αποτελεί προορισμό για τους αλλοδαπούς τουρίστες.
Μείναμε μέσα στην παλιά πόλη στο ξενώνα Dar El Jadida. Από τις φθηνότερες αλλά λιγότερο επιτυχημένες επιλογές του ταξιδιού. Ο ιδιοκτήτης ήταν Ιταλός, σκέτο μούτρο, Κύριος οίδε πώς και γιατί ξέμεινε εκεί. Τα λεφτά όλα η ταράτσα του όμως με θέα στη πόλη και ολίγον από Ατλαντικό

Γιατί λατρεύω να φωτογραφίζω ΚΑΙ μπουγάδες; πρέπει να το ψάξω κι αυτό...

Φαγητό
Ο Σ. μας ξεποδάριασε αναζητώντας το Νο1 εστιατόριο της πόλης (La Prive) σύμφωνα με τη λίστα του tripadvisor. Ρωτώντας από δώ κι από κει τελικά το εντοπίσαμε, κάνοντας όμως το στρατηγικό λάθος να μπουκάρουμε στο παντελώς άδειο εσωτερικό του πασιχαρείς από την ευγενέστατη υποδοχή και τους τεμενάδες του ιδιοκτήτη, παραβιάζοντας την βασική αρχή: κοιτάμε πρώτα κατάλογο και τιμές. Μετά την ψυχρολουσία του τιμοκαταλόγου αποφασίσαμε να χαλαρώσουμε και να το απολαύσουμε μετά τοπικού οίνου (το αλκοόλ είναι ιδιαίτερα ακριβό και δυσεύρετο στα εστιατόρια). Καλό το σερβις και το φαγητό, αλλά 28 ευρώ το κεφάλι μ’έκανε να τραβάω τις λιγοστές τρίχες της κεφαλής μου. Μακράν ακριβότερο όλων των υπολοίπων γευμάτων στο Μαρόκο. Τόσο που κατάντησε ανέκδοτο.

 

[hydronetta]

ESSAOUIRA

Kοντά 5 ώρες μας πήρε να φτάσουμε με τα άνετα ΚΤΕΛ της CMT από την El Jadida στην Essaouira. Η πρώτη αίσθηση ήταν ο αέρας (κάτι που την καθιστά ως τη Μέκκα των surfers) και η ψύχρα που μας έκανε να ντυθούμε καλά και να αναρωτιόμαστε πού είναι η ζέστη που έπρεπε να μας επιφυλάσσει η αφρικανική ήπειρος.

Εντυπώσεις
Ντυμένη στα λευκά μας υποδέχθηκε η Essaouira.

Η παλιά πόλη αποπνέει γοητεία Αιγαίου με τα στενά, τις καμάρες, τις πολύχρωμες εξώθυρες των σπιτιών, όλα καλά προφυλαγμένα πίσω από τα ψηλά τείχη της πόλης.

Ο επισκέπτης απλά θα αφεθεί να περιφέρεται στα στενά της γεμάτα μικρομάγαζα με λογιών πραμάτειες και σουβενίρ,

να αγναντέψει τον Ατλαντικό από τα τείχη στη La Scala,

και κυρίως να επισκεφθεί το λιμάνι της πόλης όπου συρρέουν τα ψαροκάικα και μαζεύονται οι ψαριές της ημέρας. Ολόφρεσκα λαχταριστά θαλασσινά.

Πληρώνοντας ένα χαμηλό αντίτιμο μπορείτε να ανεβείτε στο προπύργιο που δεσπόζει πάνω στο λιμανάκι. Προσφέρει την καλύτερη πανοραμική θέα στη πόλη και το λιμάνι. Αν νιώσετε μια ξαφνική λιγούρα, υπάρχει υπαίθριο μαγειριό που τηγανίζει και ψήνει. Από τα δίχτυα του ψαρά στο πιάτο σας.

Κι αν υπάρχει χρόνος και τα κύματα του Ατλαντικού το επιτρέπουν, υπάρχει μια απέραντη παραλία που απλώνεται νότια της πόλης όσο φτάνει το μάτι του επισκέπτη. Αν όχι για θαλάσσια μπάνια σίγουρα για μια περατζάδα στα χρώματα του δειλινού.

Από τη βόλτα στην πόλη εντύπωση μας έκανε ότι κομμάτι της παλιάς εβραϊκής συνοικίας (Mellah) όπου υπάρχει και μια συναγωγή, κατεδαφίζεται για να δώσει τη θέση του σε νεόδμητες πολυτελείς κατοικίες. Δεν ξέρω με ποιες συνοπτικές διαδικασίες αποφασίστηκε αυτό, πάντως κάποιους ταλαίπωρους τους βρήκε αντίθετους καθώς είχαν στήσει τσαντίρια και πλακάτ με μηνύματα διαμαρτυρίας. Η εβραϊκή κοινότητα στο Μαρόκο έχει συρρικνωθεί δραματικά, καθώς είτε μετακόμισαν κατά Καζαμπλάνκα μεριά είτε η πλειονότητα μετοίκισε στο Ισραήλ. Πάντως ό,τι άφησαν πίσω τους το επισκέπτονται οι επίγονοί τους. Μου έκαναν εντύπωση τα πολυπληθή εβραϊκά γκρουπ που συναντήσαμε. Προφανώς το Μαρόκο δεν ακολουθεί την πολιτική persona non grata για τους πολίτες του Ισραήλ, όπως συμβαίνει στην πλειονότητα του αραβικού κόσμου.

Γκρέμι και σιγά μην δεν το φωτογράφιζα

​

Πρακτικές λεπτομέρειες

Διαμονή
O ξενώνας Dar Atya σ’ένα στενάκι κοντά στην πύλη Bab Marrakech. Αξιοπρεπής οικονομική επιλογή, αν και το μπάνιο ήταν μεγαλύτερο από το υπνοδωμάτιο. Tο μόνο μέρος που δεν μας ζητήθηκε να συμπληρώσουμε κάρτες άφιξης επισκεπτών, αλλά ούτε μας έδωσαν κι απόδειξη (να κατέληξαν μαύρα;;; άγνωστον!). Στα υπερ, η μικρή απόσταση από το σταθμό λεωφορείων της Supratours, με την οποία μετακινηθήκαμε προς Marrakech.

Φαγητό
Πάλι ο Σ. με τις σημειώσεις του από το tripadvisor μας έσερνε το πρώτο βράδυ μέσα στα στενά για να δειπνήσουμε στο εστιατόριο Triskala, στην άλλη άκρη της πόλης. Μόνο που για την επιλογή του είχε σύμμαχο και τον ξενοδόχο που έκανε τις θερμότερες των συστάσεων. Υποθέσαμε συνεπώς ότι θα ήταν όχι απλώς καλό αλλά... τρίσκαλο! Όντως ο χώρος διαθέτει ατμόσφαιρα, αλλά το φαγητό ήταν πανάθλιο. Είναι δυνατόν σε πόλη που το ψάρι αφθονεί να σερβίρεις μαριναρισμένες σαρδέλες;;; Αφήνω ασχολίαστα τα φαλάφελ που έφαγα. Είμαι σίγουρος ότι ήταν τηγανισμένα από το μεσημέρι και ξαναζεσταμένα. Τελικά δεν χορτάσαμε κιόλας και καταλήξαμε στην πλατεία του λιμανιού να τρώμε κρέπες για να γλυκάνουμε την απογοήτευσή μας. Τα Triskala κατάντησαν κι αυτά ανέκδοτο ως το τέλος του ταξιδιού.

Φρέσκοι χυμοί παντού

Το δεύτερο βράδυ μας στην Essaouira αποφασίστηκε σχεδόν ομόφωνα (ο Σ. μειοψήφισε επιμένοντας στη λίστα του) να γράψουμε στα παλιότερα των υποδημάτων μας τις προτάσεις του tripadvisor και καταλήξαμε στις λαϊκές υπαίθριες ψαροταβέρνες κοντά στο λιμάνι. Χόρτασαν οι γευστικοί μας κάλυκες τσιπούρα πελαγίσια και μπαρμπουνάκι ψητό με κόστος μόλις 11 ευρώ το άτομο. Αγνοήστε την πιεστική συμπεριφορά των κραχτών κάθε ψαροταβέρνας, ελέγξτε τα ψάρια στους πάγκους, επιλέξτε και απολαύστε. Εδώ δεν πληρώνετε περιβάλλον και δήθεν κουζίνα…

 

[LULLU]

aaaaa εκει πηγε η χαρη σου τελικα? οτι πρεπει να αντιγραψω αυτο το ταξιδι που θα κανω το Δεκεμβριο καλεσμενη σε γαμο δε αλλα θα κανω και τις γυρες μου.. ευχαριστω διπλα και τριπλα..οι φωτογραφιες οπως παντα σουπερ..

 

[hydronetta]

aaaaa εκει πηγε η χαρη σου τελικα? οτι πρεπει να αντιγραψω αυτο το ταξιδι που θα κανω το Δεκεμβριο καλεσμενη σε γαμο δε αλλα θα κανω και τις γυρες μου.. ευχαριστω διπλα και τριπλα..οι φωτογραφιες οπως παντα σουπερ..

Άμα σιωπώ ή απέχω από τα κοινά (βλέπε μπυροποσίες μετά της dimkyr), κάπου βρίσκομαι
Πού θα λάβει χώρα ο γάμος;

 

[LULLU]

Άμα σιωπώ ή απέχω από τα κοινά (βλέπε μπυροποσίες μετά της dimkyr), κάπου βρίσκομαι
Πού θα λάβει χώρα ο γάμος;

σε μια πολη 80 χιλιομετρα βορειοανατολικα του Μαρακες στη Laattaouia....

 

[hydronetta]

σε μια πολη 80 χιλιομετρα βορειοανατολικα του Μαρακες στη Laattaouia....

Εννοείται ενδείκνυται η βόλτα στο Marrakech...

 

[LULLU]

Εννοείται ενδείκνυται η βόλτα στο Marrakech...

σιγουρα..

 

[hydronetta]

MARRAKECH

Για το Μαρόκο το Μarrakech είναι οι χίλιες και μία αραβικές νύχτες. Διότι σου λέει, αφού το επέλεξε κι ο μόδιστρος Yves Saint Lorrent (άνθρωπος με γούστο και φινέτσα) να φτιάξει εδώ μια ταπεινή έπαυλη, κάτι θα ξέρει.

3 ώρες βάσταξε το ταξίδι με το KTEΛ της Supratours από την Essaouira. Κι όσο κινούμασταν προς την ενδοχώρα, τόσο σταδιακά αρχίσαμε να πετάμε ρούχα. Οι καυτοί αέρηδες της ερήμου έφεραν κι ένα μίνι καύσωνα με το θερμόμετρο να αγγίζει πλέον τους 37 βαθμούς. Ό,τι χρώμα πήραμε στο Μαρόκο, εκείνες οι δυο μέρες στο Μαρακές ευθύνονται.

Εντυπώσεις
Ντυμένο στο παραδοσιακό ροδοκεραμιδοκοραλοκόκκοκινο το Marrakech, έχει δύο πρόσωπα.
Tο ένα είναι η παλιά δαιδαλώδης Μεδίνα, που ιδρύθηκε το 1070-72 από τη δυναστεία των Αλμοραβιδών, πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο για μεγάλο χρονικό διάστημα, με επιρροή σε όλο τον δυτικό μουσουλμανικό κόσμο, από τη Βόρεια Αφρική μέχρι την Ανδαλουσία.
Το άλλο, η σύγχρονη πόλη (Gueliz ή Ville Nouvelle) με φαρδιές λεωφόρους, φροντισμένα πάρκα (που μπροστά τους ωχριά κι ο Εθνικός Κήπος) και σικάτες συνοικίες με βίλες που θα τις ζήλευαν βόρεια και νότια προάστια της Αθήνας.

Περπατήσαμε δυό μέρες μέσα στα σοκάκια της Μεδίνας, που αν και είναι δαιδαλώδη, εντούτοις με την εφαρμογή maps.me στο κινητό αποδείχθηκε παιχνιδάκι αφού είχα σημειώσει όλα τα σημεία ενδιαφέροντος χαράσοντας πορεία. Εντελώς ξενέρωτο θα σχολιάσετε, πρακτικό θα αντιτείνω, αφού δεν θέλαμε να πέσουμε στην ανάγκη του οιοδήποτε επιτήδειου που με το αζημίωτο θα μας οδηγούσε στο προορισμό μας (κι αφού επισκεφθούμε και το μαγαζί του εξαδέλφου).

Με το που φτάσαμε στο riad παρά τη ζέστη του καταμεσήμερου, δεν χάσαμε χρόνο. Tο πρώτο απόγευμα κάναμε μια μεγάλη βόλτα ξεκινώντας από το τζαμί Koutoubia με τον εντυπωσιακό μιναρέ ύψους 77 μέτρων που χρονολογείται από τον 12ο αιώνα

περνώντας μέσα από τους όμορφους κήπους του,

φτάσαμε στην είσοδο του ιστορικού ξενοδοχείου La Mamounia (στους κήπους του δεν αξιωθήκαμε να μπούμε),

συνεχίσαμε στην πύλη Bab El Robb

που οδηγεί στο τζαμί Moulay El Yazid

όπου γειτνιάζουν οι εντυπωσιακοί τάφοι των Σααδιτών που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα. Λόγω της ομορφιάς της διακόσμησης τους (από ξύλο κέδρου, γυψομάρμαρο αλλά και ιταλικό μάρμαρο από την Carrara), αποτελούν πόλο έλξης για τους επισκέπτες του Μarrakech.

Η απογευματινή βόλτα κατέληξε μέσα από στενά,

"Η Σαχάρα είναι δική μας Σαχάρα, κι ο βασιλιάς είναι δικός μας βασιλιάς", "Μην αγγίζετε τη χώρα μου" "Να σέβεστε και να τιμάτε τη γυναίκα" λίγα από τα ευφάνταστα συνθήματα μαζί με την απαραίτητη φωτογραφία του βασιλιά σε στρατιωτική παραλλαγή​

στην πασίγνωστη πλατεία Jemaa El Fna, την αποκαλούμενη και υπαίθριο θέατρο.

Τώρα πείτε με ξινό, αλλά γιατί επικρατεί τόσος ενθουσιασμός για τη πλατεία δεν κατάλαβα. Αρχικά αρχιτεκτονικά είναι εντελώς κακόγουστη με αδιάφορα κτήρια να την περιβάλλουν. Σε ότι αφορά τα δρώμενα, ναι υπάρχουν γητευτές φιδιών (πληρώνεις αδρά για να ποζάρεις ή να τους φωτογραφήσεις), μαϊμούδες, υπαίθριοι μουσικοί και χορευτές, καθώς και παραμυθάδες (αλλά πρέπει να μιλάς αραβικά για να καταλάβεις), αλλά όλο το υπόλοιπο είναι απλώς ένα παζάρι, με πάμπολλους να πωλούν φρεσκοστυμμένους χυμούς, καλοκυράδες να κάνουν τατουάζ με χέννα, μικροεμπόρους να πουλάνε σουβενίρ και βέβαια άπειρους πάγκους με υπαίθριες ψησταριές όπου η τσίκνα που αναδύεται πνίγει τη μισή πλατεία.

Το συναρπαστικό είναι ότι η πλατεία προσελκύει χιλιάδες κόσμου, ντόπιους και τουρίστες που βολτάρει, χαζεύει και τρώει. Αυτή την εικόνα αξίζει κανείς να την αποτυπώσει από τις ταράτσες των καφεστιατορίων πέριξ της πλατείας. Πληρώνοντας το αντίτιμο ενός αναψυκτικού ή φαγητού μπορείς να απολαύσεις πανοραμικά αυτό το ατέρμονο πηγαιν’έλα αφού διαγκωνιστείς με κινέζους τουρίστες που έχουν πιάσει όλα τα καλά πόστα από νωρίς, στήνοντας τους τρίποδες των μηχανών τραβώντας ακατάπαυστα φωτογραφίες & time lapse.

Η πολυκοσμία βέβαια έχει και δυσάρεστα παρελκόμενα: Ο Α. τριγύρναγε αμέριμνος όταν κάποιοι ελαφροχέρηδες τον εντόπισαν κι επιδέξια τον απήλλαξαν από το κινητό του που έχασκε προκλητικά στη τσέπη του παντελονιού του. Το γεγονός όμως έγινε άμεσα αντιληπτό κι ήταν εντυπωσιακό πώς ένα πλήθος ντόπιων ανταποκρίθηκε άμεσα στα κελεύσματα βοήθειας ορμώντας στο κατόπιν των κλεφτών. Μπρος στο κίνδυνο λυντσαρίσματος, το πέταξαν και τράπηκαν σε φυγή. Ο φίλος μας Α. έγινε το πρόσωπο της πλατείας εκείνο το απόγευμα!

​

Την επόμενη μέρα το κοντέρ έγραψε κοντά 10 χλμ ποδαρόδρομου περπατώντας στα στενά της μεδίνας μην και χάσουμε κανένα αξιοθέατο. Αν και βασιλικά παλάτια και τζαμιά είναι εκτός πρόσβασης για κοινούς θνητούς και μη μουσουλμάνους, καταφέραμε να δούμε κάμποσα εντυπωσιακά μνημεία.

Ξεκινήσαμε από την Zaouia (ιερό) του Sidi Bel Abbes αφιερωμένο στον ομώνυμο άγιο, ο οποίος πέθανε και θάφτηκε εδώ το 1205 μΧ. Αν και δεν επιτρεπόταν να επισκεφθούμε το εσωτερικό του (άπιστοι γαρ), εντούτοις περάσαμε τις τοξωτές αψίδες και βρεθήκαμε στον αύλιο χώρο όπου θαυμάσαμε τον μιναρέ τκαι και την περίτεχνη διακοσμημένη εισόδου του ίδιου του ιερού. Όπως διαβάσαμε και διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασιν σήμερα εκτός από προσκύνημα λειτουργεί και σαν οίκος τυφλών.

Μετά μια μακρά διαδρομή στα σοκάκια καταλήξαμε στην μεντρέσα (ιερατική σχολή) Ben Youssef του 14ου αιώνα, που είναι η μεγαλύτερη σε όλο το Μαρόκο (φιλοξενεί ως 900 μαθητές) και πήρε το όνομά της από τον σουλτάνο Ali ibn Yusuf. Το προαύλιο είναι πλούσια διακοσμημένο με υλικά όπως κέδρος, μάρμαρο και γυψομάρμαρο. Τα γλυπτά δεν περιέχουν καμία αναπαράσταση ανθρώπων ή ζώων όπως απαιτείται από το Ισλάμ και αποτελούνται εξ ολοκλήρου από επιγραφές και γεωμετρικά σχήματα από πολύχρωμα πλακίδια zellize, όπως σχέδια αστέρια και πέταλα λουλουδιών.

Διασχίσαμε τα πολύβουα σουκ,

και την πλατεία των μπαχαρικών,

πριν καταλήξουμε στην άλλη άκρη της μεδίνας στο παλάτι Palais de Bahiaa. Φανταστείτε τι θα μπορούσατε να φτιάξετε αν είχατε το χρήμα, τα υλικά και τους κορυφαίους τεχνίτες του Μαρόκου στην υπηρεσία σας για 14 χρόνια. Αυτό είναι το Palais de Bahiaa.. Ένα “φτωχικό” και “στενάχωρο” σπιτικό με αλλεπάλληλα δωμάτια, αυλές που φιλοξενούν περίτεχνες μαρκετερί και οροφές zouak (ζωγραφισμένο ξύλο)

Καταλήξαμε μετά από κάμποσα χιλιόμετρα ποδαρόδρομου στο Παλάτι Bandi, που σε τίποτα δεν θυμίζει το πρότερο κάλος και την πολυτέλεια καθώς σήμερα στέκει ερείπιο αφού 75 χρόνια μετά την κατασκευή του τον 16ο αιώνα λεηλατήθηκε. Σήμερα φιλοξενεί πελαργούς που φωλιάζουν στα τείχη του.

Από τα αξιοθέατα που δεν προκάμαμε λόγω κούρασης κι έλλειψης χρόνου να δούμε είναι οι κήποι στο Marrakech: Majorelle, Menara, Palmeraie, La Manounia είναι μερικοί από αυτούς που προσφέρουν μια όαση πράσινου και ηρεμίας στη φρενίτιδα της πλατείας Jemaa El Fna όπου για ακόμα μία φορά κατέληξε η περιήγησή μας στη μεδίνα.

Πρακτικές λεπτομέρειες

Διαμονή
Το Riad Amra μέσα σε ένα ήσυχο στενάκι, αν και είχε όμορφους κοινόχρηστους χώρους και σέρβιρε πλούσιο πρωινό, δεν θα το συνιστούσα μόνο και μόνο επειδή το δωμάτιο που μας έδωσαν ήταν μικρό (αν και υπήρχαν άλλα πιο ευρύχωρα). Κι εδώ το γνωστό πρόβλημα: “πέρδεσαι” (sic) στο δωμάτιο και σ’έχουν ακούσει oι ένοικοι σ’όλο το riad...

Φαγητό
Αφού είχαμε τον ακάθιστο όλο το πρώτο απόγευμα στο Marrakech καταλήξαμε στην περιοχή κοντά στο ξενώνα μας συνειδητοποιώντας ότι...πεινάσαμε.
Ο Σ. ξαναέβγαλε τις σημειώσεις του: “Το tripadvisor συνιστά το ……”
“Πέφτει μακρυά;”
Σε δράση η εφαρμογή maps.me και άμεση η απάντηση “Στα οκτακόσια μέτρα”
Τον κοιτάξαμε με βλέμμα εγκληματικό κι αρκεστήκαμε να σαρώσουμε με το μάτι την περιοχή. To Dar Mama που ανακαλύψαμε ήταν ένα συμπαθέστατο μικροσκοπικό εστιατόριο, μικροσκοπικά ήταν και τα γευστικά σουβλάκια που μας σέρβιραν (περιττεύει να γράψω πως το ίδιο βράδυ το έλεγξε για κριτικές στο tripadvisor o Σ.).
Το επόμενο βράδυ ο κύβος ερίφθη. Μιας και βρισκόμασταν στην πλατεία Jemaa El Fna θα περιδρομιάζαμε σαν τους ντόπιους. Για να επιλέξεις βέβαια καντίνα έπρεπε πρώτα να δώσεις αγώνα έναντι των κραχτών που μόνο από το χέρι δεν σε τράβαγαν για να καθήσεις στους δικούς τους πάγους. Τελικά μας κέρδισε ο κράχτης που στο άκουσμα ότι είμασταν έλληνες αναφώνησε “Olympiakos, Panathinaikos”. Αφοσιωθήκαμε στη κρεατοκατάνυξη πνιγμένοι σε μια ευωδιαστή αιθαλομίχλη από τη τσίκνα των ψησταριών.

Αυτό όμως που δεν θα ξεχάσω στο Marrakech είναι η καλή κυρούλα που σε μια γωνιά στο πεζοδρόμιο είχε στήσει τη γκαζιέρα και τηγάνιζε πατάτες και παντρεμένο γαύρο παναρισμένο σε σιμιγδάλι. Από τα νοστιμότερα γεύματά μας έστω κι αν καθόμασταν σε σκαμπουδάκια καταμεσίς του δρόμου