dbalats
Member
- Μηνύματα
- 125
- Likes
- 1.240
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ. ΚΑRAKORAM HIGHWAY: Η Κοιλάδα Hunza, μέχρι τα σύνορα της Κίνας
Παρά την χθεσινή ταλαιπωρία, ξυπνάμε νωρίς και ξεκινάμε επειδή έχουμε μεγάλη διαδρομή και για την σημερινή ημέρα. Η πόλη της Chilas βρίσκεται 3 χιλιόμετρα μακριά από τον Karakorum Highway (KH) όπου βρίσκεται το κατάλυμά μας (όπως και τα περισσότερα ξενοδοχεία της περιοχής) και αποφασίζουμε να μην την επισκεφθούμε κάνοντας την παράκαμψη, αφενός επειδή δεν έχει καλή φήμη από την άποψη της φιλοξενίας των ταξιδιωτών (έχουμε διαβάσει ότι έχουν σημειωθεί ακόμη και ληστείες) και αφετέρου διότι δεν έχει κάποιο αξιοθέατο. Το μόνο αξιοθέατο που μπορεί να δει κανείς είναι τα πετρογλυφικά, αλλά τέτοια υπάρχουν διάσπαρτα σε όλη την χώρα. Η Chilas έχει μιά μακριά παράδοση φυλών στις κοιλάδες της περιοχής, όλες σε πολέμους μεταξύ τους και με εσωτερικές διαμάχες, και η παράδοση αυτή, σε συνδυασμό με το άγριο και εχθρικό φυσικό περιβάλλον, συντηρείται ακόμη και σήμερα, δίνοντάς της μιά φήμη εχθρότητας για τον επισκέπτη.
Mετά την Chilas, ο Ινδός ποταμός είναι επίπεδος και ελικοειδής. Στη νότια πλευρά, τα Ελάσσονα Ιμαλάϊα απλώνονται 80 χιλιόμετρα προς το Punjab, ενώ στην βόρεια πλευρά βρίσκεται ο Hindu Raj, ο ανατολικός βραχίονας του Ινδοκαυκάσου. Aκριβώς πίσω μας, προς τα ανατολικά, φαίνεται η βορεινή όψη του μεγάλου όγκου του Nanga Parbat (με κορυφή στα 8.125 μέτρα), του δυτικού άκρου της Οροσειράς των Ιμαλαϊων. Το τοπίο είναι μεγαλειώδες και άγριο, και το απολαμβάνουμε από το όχημά μας, μιάς και το οδόστρωμα έχει βελτιωθεί αισθητά. Μετά από καμιά ώρα, φθάνουμε στην Raikot Βridge, επάνω από τον Ινδό ποταμό, από όπου ξεκινά ένας στενός δρόμος που οδηγεί στο αλπικό οροπέδιο του Fairy Meadow, αλλά δυστυχώς χρειάζεται ολόκληρη ημέρα για την εκδρομή αυτή και είναι αδύνατον να την πραγματοποιήσουμε. Ο ΚΗ περνάει στη συνέχεια στην αντίθετη πλευρά του Ινδού, προς τα δυτικά, και συνεχίζουμε μέχρι το Jaglot, μικρό οικισμό κατά μήκος του ΚΗ, ενώ 4 χιλιόμετρα πιο πέρα βρίσκεται η συμβολή του Ινδού με τον Gilgit ποταμό. Είναι μοναδικό σημείο, η συμβολή των δύο ποταμών και των τριών οροσειρών, του Καρακορούμ, του Ινδοκαυκάσου και των Ιμαλαϊων. Αποφασίζουμε λοιπόν να κάνουμε ένα σύντομο στοπ, μιάς και υπάρχει τέτοια πρόβλεψη στον δρόμο για το viewpoint αυτό, ώστε να βγάλουμε μερικές φωτογραφίες. Ο καιρός είναι αρκετά δροσερός και σε τίποτα δεν θυμίζει τον καύσωνα του Punjab. Ο ΚΗ εδώ εγκαταλείπει τον Ινδό και φέρεται στην δυτική όχθη του ποταμού Gilgit. Ο δρόμος του Skardu όμως, ξαναπερνάει επάνω από τον ποταμό Gilgit λίγα χιλιόμετρα πιό πέρα, στην Γέφυρα Alam, και ακολουθεί την πορεία του Ινδού ποταμού, μέσα από ένα στενό φαράγγι. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της διαδρομής μας, εμείς θα συνεχίσουμε κατά μήκος του ΚΗ μέχρι τα σύνορα με την Κίνα, και θα επιστρέψουμε στο σημείο αυτό για να πάρουμε την ανατολική παράκαμψη για Skardu.
Στον Karakoram Highway, από την Chilas στο Gilgit
Στη συμβολή των Ποταμών Ινδού και Hunza, το σημείο συνάντησης των οροσειρών του Καρακορούμ, του Ινδοκαυκάσου και των Ιμαλαϊων
Πλησιάζοντας στο Gilgit, βλέπουμε απέναντι την Κοιλάδα του Ποταμού Bagrot, με το χωριό Jalalabad, ένα μικρό χωριό του οποίου όλοι οι κάτοικοι είναι Σιίτες Μουσουλμάνοι. Το 1988 μιά ανταρσία από τους Σιίτες του Gilgit Baltistan, συμπεριλαμβανομένου του χωριού αυτού που καταστράφηκε πλήρως, κατεστάλη από τον στρατιωτικό δικτάτορα του Πακιστάν Zia-ul Haq, με την βοήθεια μιάς οπλισμένης ομάδας Σουνιτικών φύλων από το Αφγανιστάν υπό την καθοδήγηση του Osama bin Laden. Το Gilgit-Baltistan είναι η μόνη περιοχή με πλειοψηφία Σιιτών σε ένα κατά τα άλλα κυριαρχούμενο από Σουνίτες Πακιστάν. Σε λίγα χιλιόμετρα ο δρόμος διχάζεται, με το αριστερό σκέλος να οδηγεί στο Gilgit και με το δεξιό να συνεχίζει την κύρια πορεία του ΚΗ προς τα σύνορα με την Κίνα. Παρότι θα επιστρέψουμε στο Gilgit για διανυκτέρευση το επόμενο βράδυ, μιάς και είναι νωρίς αποφασίζουμε να το επισκεφθούμε σύντομα, ώστε να το δούμε στο φως της ημέρας, επειδή στην επιστροφή μας ίσως να έχει νυχτώσει όταν θα είμαστε εκεί.
Το Gilgit είναι η πρωτεύουσα της επικράτειας του Gilgit-Baltistan και βρίσκεται σε μιά πλατιά κοιλάδα κοντά στη συμβολή του Ποταμού Gilgit και του Ποταμού Hunza, ο οποίος συνεχίζει προς τα βόρεια, με τον ΚΗ παράπλευρα. Αποτελεί το αστικό και διοικητικό κέντρο του Βόρειου Πακιστάν, συγκοινωνιακό κόμβο και έδρα αεροδρομίου (αλλά μόνο για ελικοφόρα αεροπλάνα). Μπαίνοντας στην πόλη εκείνο που ξενίζει είναι η ισχυρή στρατιωτική παρουσία, που αντανακλά τις παλιές εντάσεις μεταξύ των Ισλαμικών θρησκευτικών ομάδων που υποβόσκουν στην περιοχή. Υπάρχουν στρατόπεδα που χρησιμοποιούνται από την Στρατιωτική Δύναμη των Βόρειων Περιοχών, έναν σχηματισμό του Πακιστανικού Στρατού μεγέθους μεραρχίας. Μετά την εξέγερση του 1988, σχισματικές μάχες ξέσπασαν γύρω από το Gilgit κατά την διάρκεια του 1992 έως το 1994, και μετά από μιά μακρά περίοδο σχετικής ηρεμίας, ξανά το 2005. Έκτοτε, η υπερβολική παρουσία της βαρειά οπλισμένης αστυνομίας και του στρατού έχει γίνει πια μιά φυσιολογική κατάσταση. Η πόλη, παρά την έλλειψη κάποιων σημαντικών αξιοθέατων, αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό στο Πακιστάν, επειδή χρησιμεύει σαν κόμβος για αποστολές τρέκινγκ και αναρρίχησης στην Οροσειρά Καρακορούμ. Βρίσκεται σε σχετικά χαμηλό υψόμετρο, γύρω στα 1500 μέτρα, αν αναλογισθεί κανείς τις πανύψηλες κορυφές που την περιτριγυρίζουν. Το αποτέλεσμα είναι η θερμοκρασία να έχει αυξηθεί αρκετά, αλλά όχι σε σημείο ενοχλητικό. Η πόλη είναι μακρόστενη και στην ουσία το κέντρο της είναι ένα τεράστιο παζάρι με μήκος πάνω από δύο χιλιόμετρα, ένα σκονισμένο παζάρι ζωντανό και εκλεκτικό, γεμάτο με ανθρώπους που προέρχονται από το Καράτσι μέχρι το Kashgar. Βαδίζουμε για λίγο στον κεντρικό δρόμο και στα στενά και πραγματοποιούμε και μερικές αγορές (υφάσματα, τι άλλο
, επειδή οι τιμές φαίνονται καλές.
Κοιλάδα του Ποταμού Bagrote με το χωριό Jalalabad, κοντά στο Gilgit
Στο Gilgit
Παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής προς τον ΚΗ που βρίσκεται 10 χιλιόμετρα πιό πέρα, με μεγάλη καθυστέρηση αυτή την φορά. Είναι η ώρα που τελειώνουν τα σχολεία, και ο κεντρικός δρόμος (δεν υπάρχει και άλλος που να σε βγάζει από την πόλη) είναι πηγμένος από τα αυτοκίνητα των γονιών που μεταφέρουν τα παιδιά τους. Μετά καμιά ώρα αργοπορία βγαίνουμε πάλι στον ΚΗ και ακολουθούμε την κοιλάδα του ποταμού Hunza. Η φημισμένη κοιλάδα Hunza είναι ένα υπέροχο φυσικό αμφιθέατρο που σχηματίζεται από μιά σειρά χιονισμένων κορυφών, με φαινομενικά ξηρά και γυμνά φαράγγια που διανοίγονται για να αποκαλύψουν χορταριασμένα λιβάδια, οπωρώνες και έξυπνα κλιμακωμένα λιβάδια. Οι άνθρωποι που ζουν εδώ έχουν μια φήμη ειλικρίνειας και οι επισκέπτες έχουν μια πλατιά επιλογή ξενοδοχείων και πανδοχείων. Ο ΚΗ ελίσσεται μέσα από το κέντρο της περιοχής, ακολουθώντας την πορεία του ποταμού, κατά την διαδρομή του προς το Gojal (Άνω Hunza) και στη συνέχεια προς την Κίνα. Μαγευτικά τοπία, λόφοι, βουνά, διάσπαρτα χωριουδάκια και οικισμοί, δρόμοι που φαίνονται από μακριά χαραγμένοι μέσα στους βράχους των κάθετων πλαγιών, εγκάρσιες κοιλάδες και σχοινογέφυρες που διατέμνουν την κοιλάδα Hunza εναλλάσσονται κατά την διαδρομή μας. Ανάμεσα σε γυμνούς κάθετους βράχους, καταπράσινες λωρίδες ξεπροβάλλουν, με τους περίφημους οπωρώνες και τις λεύκες της περιοχής.
Κάτω Κοιλάδα Hunza
Σε κάποιο σημείο φθάνουμε στη συμβολή του ποταμού Hunza με τον ποταμό Nagar, από όπου ξεκινάει η Κοιλάδα Nagar στην οποία βρίσκεται η ιστορική πόλη του Nagar, πρώην πρωτεύουσα του πριγκηπικού κράτους του Nagar. Όλη η κοιλάδα Hunza αποτελεί την έδρα δύο πριγκηπικών κρατών, του Nagar στο νότιο και της Hunza στο βορειότερο τμήμα. Ο σχηματισμός των δύο κρατών χρονολογείται από τον 15ο αιώνα, όταν οι δίδυμοι αδελφοί Maglot και Girkis έγιναν κυβερνήτες τους, και διακατέχονταν από ένα αμοιβαίο μίσος που τους οδήγησε σε αιματηρές μάχεις μεταξύ των λαών τους. Η εχθρότητα αυτή συνεχίστηκε και στους επόμενους αιώνες. Τα δύο αυτά κράτη έγιναν υποτελή στους Βρετανούς και μετά τον σχηματισμό της Ινδίας και του Πακιστάν το 1947 παρέμειναν ημιαυτόνομα, μέχρι το 1974, οπότε συγχωνεύθηκαν με το Πακιστάν και οι κυβερνήτες τους μετατράπηκαν σε τοπικούς κρατικούς αξιωματούχους. Oι κληρονομικοί κυβερνήτες των δύο κρατών είχαν τον τίτλο του mir, παρόμοιο με το Εμίρης των Αραβικών κρατών.
Συμβολή του Ποταμού Hunza και του Nagar, η οποία οδηγεί προς την Κοιλάδα Nagar και την ιστορική πόλη του Nagar
Η πορεία μας στον ΚΗ συνεχίζεται και φθάνουμε στο σημείο όπου ο δρόμος διακλαδίζεται για το Karimabad, την πόλη όπου θα διανυκτερεύσουμε. Είναι νωρίς το απόγευμα και αποφασίζουμε να επισκεφθούμε το χωριό Altit, για να δούμε το περίφημο φρούριο Altit. Η απόσταση δεν είναι μεγάλη, αλλά ο δρόμος είναι πολύ στενός και με πολλές στροφές. Φθάνοντας στον προορισμό μας ο οδηγός μας περιμένει σε ένα πάρκινγκ, ενώ εμείς διασχίζουμε με τα πόδια το μικρό χωριό, για να φθάσουμε στο φρούριο Altit. Παντού υπάρχουν πινακίδες που πληροφορούν τους επισκέπτες ότι δεν επιτρέπονται οι φωτογραφίες, δεδομένου ότι περνάμε δίπλα από τις αυλές των σπιτιών, και οι Μουσουλμάνες γυναίκες δεν επιθυμούν να φωτογραφίζονται. Παρόλα αυτά, ο κόσμος είναι πολύ φιλικός και μας χαιρετάει. Βγάζουμε ένα εισιτήριο για το φρούριο και μετά από μια μικρή ανηφόρα το προσεγγίζουμε. Το Φρούριο Altit είναι αρχαίο φρούριο της κοιλάδας Hunza, γύρω στα 1100 χρόνια παλιό, το οποίο το κάνει το παλιότερο μνημείο στην περιοχή Gilgit–Baltistan. Χρησίμευσε αρχικά σαν κατοικία στους Mir του κράτους της Hunza, οι οποίοι όμως μετακινήθηκαν στο κάπως νεώτερο κοντινό φρούριο Baltit τρεις αιώνες αργότερα. Το φρούριο από κοντά δεν είναι εντυπωσιακό, φαίνεται καλύτερα από μακριά, όταν το βλέπεις από τον ΚΗ να δεσπόζει στην κοιλάδα της Hunza, αλλά η θέα της κοιλάδας από τον περίβολό του είναι εκπληκτική!
Διακλάδωση προς το Karimabad
Το φρούριο Altit
Θέα της Κοιλάδας Hunza από το φρούριο Altit
Νυχτώνει πια όταν φθάνουμε στο Karimabad, το τουριστικό κέντρο της περιοχής, με το μεγαλοπρεπές φρούριο του Baltit να δεσπόζει ψηλά. Ο κεντρικός του δρόμος είναι γεμάτος από μαγαζιά με χειροτεχνήματα και αναμνηστικά, αλλά οι τουρίστες είναι μετρημένοι στα δάχτυλα. Μετά μιά σύντομη βόλτα αρχίζει το ψάξιμο για κατάλυμα στην περιοχή. Κατά την είσοδό μας στην πόλη είχαμε δει ένα όμορφο νέο ξενοδοχείο, το Darbar hotel, στην κορυφή ενός μικρού λόφου με ωραία θέα. Ο φίλος μου, άσσος στα Ανατολίτικα παζάρια, αναλαμβάνει την κράτηση. Δεν ξέρω πως τα καταφέρνει, αλλά πάντοτε κλείνουμε την διαμονή μας στο 30-50% της αρχικής τιμής, ίσως επειδή η κράτηση γίνεται συνήθως όταν νυχτώνει και τα ξενοδοχεία είναι μισοάδεια. Το Πακιστάν δεν είναι δα και πνιγμένο από τον τουρισμό! Το καλό του ξενοδοχείου είναι ότι διαθέτει και barbecue, οπότε ακολουθεί ένα θαυμάσιο δείπνο, δυστυχώς χωρίς κρασί ή μπύρα, που είναι αδύνατον να βρεις στον βορρά της Μουσουλμανικής χώρας.
Το άλλο πρωί ξεκινάμε πολύ νωρίς, επειδή πρέπει να διανύσουμε μεγάλη απόσταση για το Khunjerab Pass, το συνοριακό πέρασμα στην Κίνα. Φυσικά θα πάμε μέχρις εκεί και θα επιστρέψουμε, αλλά θα διανυκτερεύσουμε στο Gilgit, ώστε να είμαστε πιό κοντά στο Skardu, την ανατολική μας παράκαμψη. Μετά από μερικά χιλιόμετρα βγαίνουμε πάλι στον ΚΗ, και τον ακολουθούμε παράλληλα με την ανατολική όχθη του ποταμού Hunza. Απέναντί μας κάθετα γυμνά ορεινά τοιχώματα, με κάποιους σμιλεμένους χωματόδρομους μέσα στα βράχια να οδηγούν σε διάσπαρτα χωριουδάκια. Σε λιγότερα από μιά ώρα φθάνουμε στην εντυπωσιακή λίμνη Attabad, μια εκθαμβωτικά τυρκουάζ λίμνη που δημιουργήθηκε στον απόηχο μιάς φυσικής καταστροφής. Στις 4 Ιανουαρίου του 2010, μια μαζική κατολίσθηση βρόντησε στις πλαγιές της Κοιλάδας Hunza, θάβοντας το χωριό Attabad και φονεύοντας 20 άτομα, αλλά η καταστροφή ήταν ακόμη στην αρχή. Η κατολίσθηση είχε φράξει τον Ποταμό Hunza και τα νερά από την λίμνη που δημιουργήθηκε ανυψώνονταν με ταχύτητα και απειλούσαν τα χωριά, τόσο κάτω όσο και επάνω από το φράγμα. Τα νερά πίσω από το νεοσχηματισμένο φυσικό φράγμα σύντομα ανυψώθηκαν με ένα βάθος πάνω από 100 μέτρα, επεκτείνοντας την νέα λίμνη που τελικά έφθασε το μήκος των 21 χιλιομέτρων. Καθώς η λίμνη μεγάλωνε, εκτόπισε κάπου 6.000 ανθρώπους από τα επάνω χωριά και πλημμύρισε μια έκταση 19 χιλιομέτρων του Αυτοκινητοδρόμου Karakoram, αφήνοντας την περιοχή απομονωμένη. Αλλά από την καταστροφή ήρθε ένα απροσδόκητο αξιοθέατο που τελικά θα οδηγούσε σε μια τουριστική έκρηξη στην περιοχή: Η Λίμνη Attabad, μια λαμπερή τυρκουάζ λίμνη που αποτελεί σήμερα ένα από τα κύρια αξιοθέατα στο Gilgit-Baltistan του Πακιστάν. Για κάμποσα χρόνια ο ΚΗ παρέμενε κομένος και η συγκοινωνία γίνονταν με μικρά πλοιάρια που διέσχιζαν την λίμνη Attabad. Πρόσφατα όμως, στα τέλη του 2015, εγκαινιάστηκε η 24 χιλιομέτρων επανένωση του ΚΗ, με 5 τούνελ συνολικού μήκους 7 χιλιομέτρων. Αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα στον ΚΗ, που αποκατέστησε την εμπορική επικοινωνία της χώρας με την Κίνα. Μου κάνει εντύπωση ότι ακόμη και σήμερα, τα τούνελ αυτά δεν φαίνονται στους Google Maps, οι οποίοι δείχνουν ότι ο ΚΗ διακόπτεται από την Λίμνη Attabad.
Κοιλάδα Hunza, στον δρόμο προς το Khunjerab Pass
Λίμνη Attabad
Άνω Κοιλάδα Hunza
Ο καιρός είναι βαρύς, με σκούρα σύννεφα, ενώ οι προβλέψεις δείχνουν βροχή. Αποφασίζουμε να μην σταματήσουμε στα αξιοθέατα της διαδρομής, αλλά να συνεχίσουμε μέχρι τα σύνορα, ώστε να προλάβουμε την βροχή και να δούμε με την ησυχία μας αυτά που θέλουμε κατά την επιστροφή μας. Mετά από μιά θαυμάσια διαδρομή που θα περιγράψω στο γυρισμό μας, φθάνουμε στην Sust, την συνοριακή πόλη του βόρειου Πακιστάν και κοντινότερη πόλη προς την Κίνα, η οποία, όπως και οι περισσότερες συνοριακές πόλεις είναι ένα θορυβώδες, βρώμικο και άχαρο μέρος. Είναι μόλις μια κεντρική λωρίδα από άσχημα καταστήματα, υποτυπώδη ξενοδοχεία και καταθλιπτικά καφέ, γεμάτα από Κινέζους εμπόρους, από διαπραγματευτές συναλλάγματος, από νευρικούς οδηγούς λεωφορείων και τζιπ και από τους επιβάτες τους. Η πόλη βρίσκεται στα 2.700 μέτρα υψόμετρο, και από εδώ ο δρόμος σιγά σιγά ανεβαίνει, από το απότομο στριφογυριστό φαράγγι του ποταμού Khunjerab (που συνεχίζει τον ποταμό Hunza) στις ομαλές κοιλάδες των Παμίρ. O δρόμος περνάει μέσα από ελικοειδή γυμνά φαράγγια δίπλα από το ποτάμι, και μετά από μιά δίωρη διαδρομή πλησιάζουμε στα σύνορα. Το τελευταίο κομάτι της διαδρομής περνάει μέσα από το Εθνικό Πάρκο Khunjerab, στο οποίο συναντούμε πολλά γιακς, ενώ μακριά φαίνονται και κάποιοι αίγαγροι (ibex). Tα σπάνια πρόβατα Μάρκο Πόλο και φυσικά τις λεοπαρδάλεις χιονιού που λέγεται ότι υπάρχουν στο πάρκο, δεν τα είδαμε.
Η συνοριακή πόλη Sust
Γιακς στο Εθνικό Πάρκο Khunjerab
Ο δρόμος απλώνεται και γίνεται αρκετά πλατύς και ομαλός, ενώ μακριά φαίνεται το κτίριο των συνόρων με την χαρακτηριστική Κινεζική αρχιτεκτονική. Το Khunjerab Pass θεωρείται το υψηλότερο ασφαλτοστρωμένο διεθνές σύνορο στον κόσμο, στα 4.750 μέτρα. Ενώ συνήθως τα ορεινά περάσματα είναι κάποια στενά φαράγγια, μέσω των οποίων περνάς από την μιά χώρα στην άλλη, το Khunjerab Pass μοιάζει με μιά πλατιά, χλοερή σέλλα που πλαισιώνεται σε όλες τις πλευρές της από χιονισμένες κορυφές. Το πέρασμα είναι σημαντικό σε όρους φυσικής γεωγραφίας κατά το ότι οριοθετεί την συμβολή μεταξύ δύο μεγάλων οροσειρών, των Παμίρ και των Καρακορούμ. Υπάρχουν αρκετοί εκδρομείς, κυρίως ντόπιοι που έχουν έρθει για επίσκεψη όπως και εμείς, ενώ αυτοί που πραγματικά διασχίζουν τα σύνορα είναι ελάχιστοι. Eυτυχώς το υψόμετρο δεν μας έχει πειράξει καθόλου, παρά την απότομη άνοδο από τα 2.500 μέτρα του Karimabad στα 4.750 μέτρα του Khunjerab Pass, εξ άλλου έχουμε κάνει και την αναγκαία προετοιμασία παίρνοντας ακεταζολαμίδη από την προηγούμενη ημέρα. Μετά τις απαραίτητες αναμνηστικές φωτογραφίες, παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής. Ο καιρός εδώ έχει χειροτερέψει, έχει χιονόνερο και αρκετό κρύο, μετά το Sost όμως τα σύννεφα αρχίζουν και αραιώνουν και το ψιλόβροχο σταματάει.
Αστυνομικό check point κοντά στο Khunjerab Pass
Το Khunjerab Pass, το υψηλότερο ασφαλτοστρωμένο διεθνές σύνορο στον κόσμο, στα 4.750 μέτρα, σύνορα Πακιστάν-Κίνας
Το φαράγγι του Ποταμού Khunjerab
Λίγο πριν το Nazimabad, το χωριό όπου ο ΚΗ περνάει στην ανατολική όχθη του ποταμού Hunza, σταματάμε στους υπαίθριους πάγκους που πουλάνε φρούτα. Η κοιλάδα Hunza είναι φημισμένη για τα εύγευστα φρούτα της, και αγοράζουμε αρκετά βερύκοκκα και ξινόμηλα, που παράγονται σε αφθονία στην περιοχή. Η διαδρομή είναι μαγευτική, ιδιαίτερα όταν φθάνουμε στο Passu.
To Passu είναι ένα μικρό χωριό σε μια πανέμορφη τοποθεσία, κέντρο για πεζοπορίες και εκδρομές στην γειτονική περιοχή. Παλιά ήταν πολύ μεγαλύτερο, σχεδόν μια μικρή πόλη, αλλά διάφορες κατολισθήσεις, οι παγετώνες και άλλες φυσικές καταστροφές στην περιοχή εμπόδισαν την ανάπτυξή του. Η κοιλάδα εδώ λέγεται Gojal και αποτελεί τμήμα της ευρύτερης κοιλάδας της Άνω Hunza. Απέναντί μας, στην ανατολική άκρη της κοιλάδας μετά το ποτάμι, φαίνεται το ξακουστό Tupopdan (6.106 μέτρα) επίσης γνωστό σαν “Κώνοι του Passu” ή “Καθεδρικός του Passu”, μια εκπληκτική σειρά γυμνών ορεινών κορυφών. Σε λίγο πλησιάζουμε σε μια διασταύρωση από όπου ξεκινάει ο δρόμος για την λίμνη Borith. Η λίμνη Borith, στα 2.600 μέτρα επάνω από το επίπεδο της θάλασσας, είναι μια μεγάλη υφάλμυρη παγετώδης λίμνη που προσελκύει έναν μεγάλο αριθμό αποδημητικών πτηνών κατά την διάρκεια λίγων μηνών κάθε χρόνο. Στον χάρτη φαίνεται πολύ απλή η επίσκεψή της, λίγα χιλιόμετρα παράκαμψη. Η παράκαμψη αυτή όμως είναι ένας ορεινός μικρός ελικοειδής δρόμος, στον οποίο μετά βίας χωράει ένα αυτοκίνητο. Μαζί μας έρχονται και μερικά ακόμη τζιπ 4x4 ενός τοπικού τουριστικού πρακτορείου, ευτυχώς όλα προς την κατευθυνσή μας, και δεν τολμούμε να σκεφτούμε τι θα γίνει, στην περίπτωση που συναντήσουμε άλλο αυτοκίνητο από την αντίθετη κατεύθυνση, μιάς και πουθενά δεν χωράνε δύο οχήματα. Ευτυχώς είμαστε τυχεροί και τελικά φτάνουμε στη λίμνη, η οποία δεν μας ενθουσίασε ιδιαίτερα, ίσως δεν ήρθαμε και την κατάλληλη εποχή που είναι γεμάτη πουλιά. Υπάρχει εκεί ένα μικρό ξενοδοχείο, αλλά δεν θέλουμε να καθυστερήσουμε και παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής στον ΚΗ, ευτυχώς χωρίς απρόοπτα.
Η κοιλάδα Hunza είναι φημισμένη για τα εύγευστα φρούτα της
Άνω Κοιλάδα Hunza: Επιστροφή από το Khunjerap Pass στο Gilgit
Κοιλάδα Gojal στο Passu, ένα μικρό χωριό στο Gilgit-Baltistan, κατά μήκος του Αυτοκινητοδρόμου Karakoram
Tupopdan (6.106 μέτρα) επίσης γνωστό σαν “Κώνοι του Passu” ή “Καθεδρικός του Passu” στην Κοιλάδα Gojal, όπως φαίνεται από τον Αυτοκινητόδρομο Karakoram
Η πορεία προς την αλπική λίμνη Borith
Η λίμνη Borith
Η θέα του χωριού Hussaini από την Λίμνη Borith
Λίγα χιλιόμετρα πιό κάτω συναντάμε το μικρό χωριό Hussaini, με την ομώνυμη γέφυρα. Για να την φθάσουμε χρειάζεται μιά μικρή πεζοπορία 1-2 χιλιομέτρων από τον δρόμο, σε ένα μονοπάτι που μας βγάζει στον ποταμό Hunza. Η Γέφυρα Hussaini είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Αποκαλείται και γέφυρα Ιντιάνα Τζόουνς και είναι γνωστή σαν η πιο επικίνδυνη γέφυρα στον κόσμο. Δεν είναι πάντως, παρά μία μόνο από τις πολλές ανασφαλείς σχοινογέφυρες που αφθονούν στο Βόρειο Πακιστάν. Γέφυρες από ξεχαρβαλωμένο συρματόσχοινο και ξύλινα σανίδια που διασταυρώνουν τα ορεινά ρεύματα και ποτάμια του Βόρειου Πακιστάν αποτελούν μια τυπική άποψη του ταξιδιού στην περιοχή αυτή. Η Κρεμαστή Γέφυρα Hussaini είναι μια μακριά και κακοσυντηρημένη γέφυρα, με πολλές σανίδες να λείπουν, ενώ ισχυροί άνεμοι κουνάνε την γέφυρα όταν την διασχίζεις. Λίγο βοηθάει στο να σε ηρεμήσει το ότι μια προηγούμενη, παλιότερη γέφυρα κρεμιέται σε συντρίμια δίπλα από την “νέα”. Εντούτοις, παρά την επικίνδυνη όψη της, η Hussaini έχει γίνει κάτι σαν τουριστική έλξη, με πεζοπόρους να δοκιμάζουν τα νεύρα τους, καθώς προσπαθούν προσεκτικά να την διασχίσουν. Ευτυχώς την ώρα της επίσκεψης δεν είχε καθόλου αέρα, και μπόρεσα να προχωρήσω μέχρι την μέση. Αν έχει κανείς χρόνο, μπορεί να κάνει μια όμορφη διαδρομή, να την διασχίσει όλη και να περπατήσει στην αντίθετη κρημνώδη όχθη φθάνοντας στο χωριό Zarabad, και να συνεχίσει μέχρι την επόμενη κρεμαστή γέφυρα που θα τον βγάλει στο χωριό Passu. Μετά την επίσκεψη της Hussaini συνεχίζουμε την πορεα μας και λίγο πιό κάτω βρίσκουμε το χωριό Gulmit, με ένα μικρό μουσείο και το παλάτι του mir, στο οποίο ο mir της Hunza ζούσε για 3 μήνες κάθε χρόνο προεδρεύοντας στα τοπικά συμβούλια. Δυστυχώς όμως, είναι αργά και τα αξιοθέατα αυτά είναι κλειστά. Αν έχει κανείς χρόνο, μπορεί από εδώ με πεζοπορία δύο ωρών να φθάσει στην βάση του Παγετώνα Gulmit.
Γέφυρα Hussaini κοντά στο Passu, επάνω από τον Ποταμό Hunza
Παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής και κάνουμε στάση στην Λίμνη Attabad, απολαμβάνοντας για ακόμη μιά φορά τον εξαίσιο τυρκουάζ χρωματισμό της. Κατόπιν, φθάνουμε στην περιοχή της διασταύρωσης προς το Karimabad, ενώ αρχίζει να σκοτεινιάζει. Aυτή την φορά όμως συνεχίζουμε ευθεία στον ΚΗ για να φθάσουμε στο Gilgit όπου και θα διανυκτερεύσουμε. Η απόσταση είναι γύρω στα 100 χιλιόμετρα, αλλά κάνουμε πάνω από δυό ώρες, λόγω νύχτας και δύσκολης διαδρομής, ενώ η κυκλοφορία είναι αρκετή. Για μιά φορά ακόμη δεν καταφέραμε να ακολουθήσουμε τον κανόνα της αποφυγής του ταξιδιού στο Πακιστάν κατά την νύχτα. Όταν φθάνουμε είναι βαθύ σκοτάδι, αλλά η πόλη είναι φωτισμένη και έχει αρκετή κίνηση. Βρίσκουμε ένα καλό κεντρικό ξενοδοχείο, το Park Hotel, ένα συμπαθητικό ξενοδοχείο με εσωτερικό μεγάλο κήπο (με την γνωστή έκπτωση φυσικά!!) και μετά από ένα σύντομο δείπνο στο ρεστωράν του ξενοδοχείου, που δεν μας ενθουσίασε, πέφτουμε για ύπνο. Τελικά, ήταν πολύ καλή η σκέψη μας να επισκεφθούμε το Gilgit την προηγούμενη, ώστε να το δούμε στο φως της ημέρας. Την επομένη ακολουθεί ίσως το δυσκολώτερο τμήμα του ταξιδιού, η ανατολική διαδρομή στο Skardu, ακολουθώντας το φαράγγι του Ινδού ποταμού σε έναν στενό δρόμο σκαμμένο κυριολεκτικά στον βράχο στις πλαγιές του Kαρακορούμ.
Η λίμνη Attabad κατά την επιστροφή μας
Σύντομη στάση για φαγητό, στον δρόμο για Gilgit
Η επιστροφή στο Gilgit, κοιλάδα της Hunza
Παρά την χθεσινή ταλαιπωρία, ξυπνάμε νωρίς και ξεκινάμε επειδή έχουμε μεγάλη διαδρομή και για την σημερινή ημέρα. Η πόλη της Chilas βρίσκεται 3 χιλιόμετρα μακριά από τον Karakorum Highway (KH) όπου βρίσκεται το κατάλυμά μας (όπως και τα περισσότερα ξενοδοχεία της περιοχής) και αποφασίζουμε να μην την επισκεφθούμε κάνοντας την παράκαμψη, αφενός επειδή δεν έχει καλή φήμη από την άποψη της φιλοξενίας των ταξιδιωτών (έχουμε διαβάσει ότι έχουν σημειωθεί ακόμη και ληστείες) και αφετέρου διότι δεν έχει κάποιο αξιοθέατο. Το μόνο αξιοθέατο που μπορεί να δει κανείς είναι τα πετρογλυφικά, αλλά τέτοια υπάρχουν διάσπαρτα σε όλη την χώρα. Η Chilas έχει μιά μακριά παράδοση φυλών στις κοιλάδες της περιοχής, όλες σε πολέμους μεταξύ τους και με εσωτερικές διαμάχες, και η παράδοση αυτή, σε συνδυασμό με το άγριο και εχθρικό φυσικό περιβάλλον, συντηρείται ακόμη και σήμερα, δίνοντάς της μιά φήμη εχθρότητας για τον επισκέπτη.
Mετά την Chilas, ο Ινδός ποταμός είναι επίπεδος και ελικοειδής. Στη νότια πλευρά, τα Ελάσσονα Ιμαλάϊα απλώνονται 80 χιλιόμετρα προς το Punjab, ενώ στην βόρεια πλευρά βρίσκεται ο Hindu Raj, ο ανατολικός βραχίονας του Ινδοκαυκάσου. Aκριβώς πίσω μας, προς τα ανατολικά, φαίνεται η βορεινή όψη του μεγάλου όγκου του Nanga Parbat (με κορυφή στα 8.125 μέτρα), του δυτικού άκρου της Οροσειράς των Ιμαλαϊων. Το τοπίο είναι μεγαλειώδες και άγριο, και το απολαμβάνουμε από το όχημά μας, μιάς και το οδόστρωμα έχει βελτιωθεί αισθητά. Μετά από καμιά ώρα, φθάνουμε στην Raikot Βridge, επάνω από τον Ινδό ποταμό, από όπου ξεκινά ένας στενός δρόμος που οδηγεί στο αλπικό οροπέδιο του Fairy Meadow, αλλά δυστυχώς χρειάζεται ολόκληρη ημέρα για την εκδρομή αυτή και είναι αδύνατον να την πραγματοποιήσουμε. Ο ΚΗ περνάει στη συνέχεια στην αντίθετη πλευρά του Ινδού, προς τα δυτικά, και συνεχίζουμε μέχρι το Jaglot, μικρό οικισμό κατά μήκος του ΚΗ, ενώ 4 χιλιόμετρα πιο πέρα βρίσκεται η συμβολή του Ινδού με τον Gilgit ποταμό. Είναι μοναδικό σημείο, η συμβολή των δύο ποταμών και των τριών οροσειρών, του Καρακορούμ, του Ινδοκαυκάσου και των Ιμαλαϊων. Αποφασίζουμε λοιπόν να κάνουμε ένα σύντομο στοπ, μιάς και υπάρχει τέτοια πρόβλεψη στον δρόμο για το viewpoint αυτό, ώστε να βγάλουμε μερικές φωτογραφίες. Ο καιρός είναι αρκετά δροσερός και σε τίποτα δεν θυμίζει τον καύσωνα του Punjab. Ο ΚΗ εδώ εγκαταλείπει τον Ινδό και φέρεται στην δυτική όχθη του ποταμού Gilgit. Ο δρόμος του Skardu όμως, ξαναπερνάει επάνω από τον ποταμό Gilgit λίγα χιλιόμετρα πιό πέρα, στην Γέφυρα Alam, και ακολουθεί την πορεία του Ινδού ποταμού, μέσα από ένα στενό φαράγγι. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της διαδρομής μας, εμείς θα συνεχίσουμε κατά μήκος του ΚΗ μέχρι τα σύνορα με την Κίνα, και θα επιστρέψουμε στο σημείο αυτό για να πάρουμε την ανατολική παράκαμψη για Skardu.
Στον Karakoram Highway, από την Chilas στο Gilgit
Στη συμβολή των Ποταμών Ινδού και Hunza, το σημείο συνάντησης των οροσειρών του Καρακορούμ, του Ινδοκαυκάσου και των Ιμαλαϊων
Πλησιάζοντας στο Gilgit, βλέπουμε απέναντι την Κοιλάδα του Ποταμού Bagrot, με το χωριό Jalalabad, ένα μικρό χωριό του οποίου όλοι οι κάτοικοι είναι Σιίτες Μουσουλμάνοι. Το 1988 μιά ανταρσία από τους Σιίτες του Gilgit Baltistan, συμπεριλαμβανομένου του χωριού αυτού που καταστράφηκε πλήρως, κατεστάλη από τον στρατιωτικό δικτάτορα του Πακιστάν Zia-ul Haq, με την βοήθεια μιάς οπλισμένης ομάδας Σουνιτικών φύλων από το Αφγανιστάν υπό την καθοδήγηση του Osama bin Laden. Το Gilgit-Baltistan είναι η μόνη περιοχή με πλειοψηφία Σιιτών σε ένα κατά τα άλλα κυριαρχούμενο από Σουνίτες Πακιστάν. Σε λίγα χιλιόμετρα ο δρόμος διχάζεται, με το αριστερό σκέλος να οδηγεί στο Gilgit και με το δεξιό να συνεχίζει την κύρια πορεία του ΚΗ προς τα σύνορα με την Κίνα. Παρότι θα επιστρέψουμε στο Gilgit για διανυκτέρευση το επόμενο βράδυ, μιάς και είναι νωρίς αποφασίζουμε να το επισκεφθούμε σύντομα, ώστε να το δούμε στο φως της ημέρας, επειδή στην επιστροφή μας ίσως να έχει νυχτώσει όταν θα είμαστε εκεί.
Το Gilgit είναι η πρωτεύουσα της επικράτειας του Gilgit-Baltistan και βρίσκεται σε μιά πλατιά κοιλάδα κοντά στη συμβολή του Ποταμού Gilgit και του Ποταμού Hunza, ο οποίος συνεχίζει προς τα βόρεια, με τον ΚΗ παράπλευρα. Αποτελεί το αστικό και διοικητικό κέντρο του Βόρειου Πακιστάν, συγκοινωνιακό κόμβο και έδρα αεροδρομίου (αλλά μόνο για ελικοφόρα αεροπλάνα). Μπαίνοντας στην πόλη εκείνο που ξενίζει είναι η ισχυρή στρατιωτική παρουσία, που αντανακλά τις παλιές εντάσεις μεταξύ των Ισλαμικών θρησκευτικών ομάδων που υποβόσκουν στην περιοχή. Υπάρχουν στρατόπεδα που χρησιμοποιούνται από την Στρατιωτική Δύναμη των Βόρειων Περιοχών, έναν σχηματισμό του Πακιστανικού Στρατού μεγέθους μεραρχίας. Μετά την εξέγερση του 1988, σχισματικές μάχες ξέσπασαν γύρω από το Gilgit κατά την διάρκεια του 1992 έως το 1994, και μετά από μιά μακρά περίοδο σχετικής ηρεμίας, ξανά το 2005. Έκτοτε, η υπερβολική παρουσία της βαρειά οπλισμένης αστυνομίας και του στρατού έχει γίνει πια μιά φυσιολογική κατάσταση. Η πόλη, παρά την έλλειψη κάποιων σημαντικών αξιοθέατων, αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό στο Πακιστάν, επειδή χρησιμεύει σαν κόμβος για αποστολές τρέκινγκ και αναρρίχησης στην Οροσειρά Καρακορούμ. Βρίσκεται σε σχετικά χαμηλό υψόμετρο, γύρω στα 1500 μέτρα, αν αναλογισθεί κανείς τις πανύψηλες κορυφές που την περιτριγυρίζουν. Το αποτέλεσμα είναι η θερμοκρασία να έχει αυξηθεί αρκετά, αλλά όχι σε σημείο ενοχλητικό. Η πόλη είναι μακρόστενη και στην ουσία το κέντρο της είναι ένα τεράστιο παζάρι με μήκος πάνω από δύο χιλιόμετρα, ένα σκονισμένο παζάρι ζωντανό και εκλεκτικό, γεμάτο με ανθρώπους που προέρχονται από το Καράτσι μέχρι το Kashgar. Βαδίζουμε για λίγο στον κεντρικό δρόμο και στα στενά και πραγματοποιούμε και μερικές αγορές (υφάσματα, τι άλλο
, επειδή οι τιμές φαίνονται καλές.
Κοιλάδα του Ποταμού Bagrote με το χωριό Jalalabad, κοντά στο Gilgit
Στο Gilgit
Παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής προς τον ΚΗ που βρίσκεται 10 χιλιόμετρα πιό πέρα, με μεγάλη καθυστέρηση αυτή την φορά. Είναι η ώρα που τελειώνουν τα σχολεία, και ο κεντρικός δρόμος (δεν υπάρχει και άλλος που να σε βγάζει από την πόλη) είναι πηγμένος από τα αυτοκίνητα των γονιών που μεταφέρουν τα παιδιά τους. Μετά καμιά ώρα αργοπορία βγαίνουμε πάλι στον ΚΗ και ακολουθούμε την κοιλάδα του ποταμού Hunza. Η φημισμένη κοιλάδα Hunza είναι ένα υπέροχο φυσικό αμφιθέατρο που σχηματίζεται από μιά σειρά χιονισμένων κορυφών, με φαινομενικά ξηρά και γυμνά φαράγγια που διανοίγονται για να αποκαλύψουν χορταριασμένα λιβάδια, οπωρώνες και έξυπνα κλιμακωμένα λιβάδια. Οι άνθρωποι που ζουν εδώ έχουν μια φήμη ειλικρίνειας και οι επισκέπτες έχουν μια πλατιά επιλογή ξενοδοχείων και πανδοχείων. Ο ΚΗ ελίσσεται μέσα από το κέντρο της περιοχής, ακολουθώντας την πορεία του ποταμού, κατά την διαδρομή του προς το Gojal (Άνω Hunza) και στη συνέχεια προς την Κίνα. Μαγευτικά τοπία, λόφοι, βουνά, διάσπαρτα χωριουδάκια και οικισμοί, δρόμοι που φαίνονται από μακριά χαραγμένοι μέσα στους βράχους των κάθετων πλαγιών, εγκάρσιες κοιλάδες και σχοινογέφυρες που διατέμνουν την κοιλάδα Hunza εναλλάσσονται κατά την διαδρομή μας. Ανάμεσα σε γυμνούς κάθετους βράχους, καταπράσινες λωρίδες ξεπροβάλλουν, με τους περίφημους οπωρώνες και τις λεύκες της περιοχής.
Κάτω Κοιλάδα Hunza
Σε κάποιο σημείο φθάνουμε στη συμβολή του ποταμού Hunza με τον ποταμό Nagar, από όπου ξεκινάει η Κοιλάδα Nagar στην οποία βρίσκεται η ιστορική πόλη του Nagar, πρώην πρωτεύουσα του πριγκηπικού κράτους του Nagar. Όλη η κοιλάδα Hunza αποτελεί την έδρα δύο πριγκηπικών κρατών, του Nagar στο νότιο και της Hunza στο βορειότερο τμήμα. Ο σχηματισμός των δύο κρατών χρονολογείται από τον 15ο αιώνα, όταν οι δίδυμοι αδελφοί Maglot και Girkis έγιναν κυβερνήτες τους, και διακατέχονταν από ένα αμοιβαίο μίσος που τους οδήγησε σε αιματηρές μάχεις μεταξύ των λαών τους. Η εχθρότητα αυτή συνεχίστηκε και στους επόμενους αιώνες. Τα δύο αυτά κράτη έγιναν υποτελή στους Βρετανούς και μετά τον σχηματισμό της Ινδίας και του Πακιστάν το 1947 παρέμειναν ημιαυτόνομα, μέχρι το 1974, οπότε συγχωνεύθηκαν με το Πακιστάν και οι κυβερνήτες τους μετατράπηκαν σε τοπικούς κρατικούς αξιωματούχους. Oι κληρονομικοί κυβερνήτες των δύο κρατών είχαν τον τίτλο του mir, παρόμοιο με το Εμίρης των Αραβικών κρατών.
Συμβολή του Ποταμού Hunza και του Nagar, η οποία οδηγεί προς την Κοιλάδα Nagar και την ιστορική πόλη του Nagar
Η πορεία μας στον ΚΗ συνεχίζεται και φθάνουμε στο σημείο όπου ο δρόμος διακλαδίζεται για το Karimabad, την πόλη όπου θα διανυκτερεύσουμε. Είναι νωρίς το απόγευμα και αποφασίζουμε να επισκεφθούμε το χωριό Altit, για να δούμε το περίφημο φρούριο Altit. Η απόσταση δεν είναι μεγάλη, αλλά ο δρόμος είναι πολύ στενός και με πολλές στροφές. Φθάνοντας στον προορισμό μας ο οδηγός μας περιμένει σε ένα πάρκινγκ, ενώ εμείς διασχίζουμε με τα πόδια το μικρό χωριό, για να φθάσουμε στο φρούριο Altit. Παντού υπάρχουν πινακίδες που πληροφορούν τους επισκέπτες ότι δεν επιτρέπονται οι φωτογραφίες, δεδομένου ότι περνάμε δίπλα από τις αυλές των σπιτιών, και οι Μουσουλμάνες γυναίκες δεν επιθυμούν να φωτογραφίζονται. Παρόλα αυτά, ο κόσμος είναι πολύ φιλικός και μας χαιρετάει. Βγάζουμε ένα εισιτήριο για το φρούριο και μετά από μια μικρή ανηφόρα το προσεγγίζουμε. Το Φρούριο Altit είναι αρχαίο φρούριο της κοιλάδας Hunza, γύρω στα 1100 χρόνια παλιό, το οποίο το κάνει το παλιότερο μνημείο στην περιοχή Gilgit–Baltistan. Χρησίμευσε αρχικά σαν κατοικία στους Mir του κράτους της Hunza, οι οποίοι όμως μετακινήθηκαν στο κάπως νεώτερο κοντινό φρούριο Baltit τρεις αιώνες αργότερα. Το φρούριο από κοντά δεν είναι εντυπωσιακό, φαίνεται καλύτερα από μακριά, όταν το βλέπεις από τον ΚΗ να δεσπόζει στην κοιλάδα της Hunza, αλλά η θέα της κοιλάδας από τον περίβολό του είναι εκπληκτική!
Διακλάδωση προς το Karimabad
Το φρούριο Altit
Θέα της Κοιλάδας Hunza από το φρούριο Altit
Νυχτώνει πια όταν φθάνουμε στο Karimabad, το τουριστικό κέντρο της περιοχής, με το μεγαλοπρεπές φρούριο του Baltit να δεσπόζει ψηλά. Ο κεντρικός του δρόμος είναι γεμάτος από μαγαζιά με χειροτεχνήματα και αναμνηστικά, αλλά οι τουρίστες είναι μετρημένοι στα δάχτυλα. Μετά μιά σύντομη βόλτα αρχίζει το ψάξιμο για κατάλυμα στην περιοχή. Κατά την είσοδό μας στην πόλη είχαμε δει ένα όμορφο νέο ξενοδοχείο, το Darbar hotel, στην κορυφή ενός μικρού λόφου με ωραία θέα. Ο φίλος μου, άσσος στα Ανατολίτικα παζάρια, αναλαμβάνει την κράτηση. Δεν ξέρω πως τα καταφέρνει, αλλά πάντοτε κλείνουμε την διαμονή μας στο 30-50% της αρχικής τιμής, ίσως επειδή η κράτηση γίνεται συνήθως όταν νυχτώνει και τα ξενοδοχεία είναι μισοάδεια. Το Πακιστάν δεν είναι δα και πνιγμένο από τον τουρισμό! Το καλό του ξενοδοχείου είναι ότι διαθέτει και barbecue, οπότε ακολουθεί ένα θαυμάσιο δείπνο, δυστυχώς χωρίς κρασί ή μπύρα, που είναι αδύνατον να βρεις στον βορρά της Μουσουλμανικής χώρας.
Το άλλο πρωί ξεκινάμε πολύ νωρίς, επειδή πρέπει να διανύσουμε μεγάλη απόσταση για το Khunjerab Pass, το συνοριακό πέρασμα στην Κίνα. Φυσικά θα πάμε μέχρις εκεί και θα επιστρέψουμε, αλλά θα διανυκτερεύσουμε στο Gilgit, ώστε να είμαστε πιό κοντά στο Skardu, την ανατολική μας παράκαμψη. Μετά από μερικά χιλιόμετρα βγαίνουμε πάλι στον ΚΗ, και τον ακολουθούμε παράλληλα με την ανατολική όχθη του ποταμού Hunza. Απέναντί μας κάθετα γυμνά ορεινά τοιχώματα, με κάποιους σμιλεμένους χωματόδρομους μέσα στα βράχια να οδηγούν σε διάσπαρτα χωριουδάκια. Σε λιγότερα από μιά ώρα φθάνουμε στην εντυπωσιακή λίμνη Attabad, μια εκθαμβωτικά τυρκουάζ λίμνη που δημιουργήθηκε στον απόηχο μιάς φυσικής καταστροφής. Στις 4 Ιανουαρίου του 2010, μια μαζική κατολίσθηση βρόντησε στις πλαγιές της Κοιλάδας Hunza, θάβοντας το χωριό Attabad και φονεύοντας 20 άτομα, αλλά η καταστροφή ήταν ακόμη στην αρχή. Η κατολίσθηση είχε φράξει τον Ποταμό Hunza και τα νερά από την λίμνη που δημιουργήθηκε ανυψώνονταν με ταχύτητα και απειλούσαν τα χωριά, τόσο κάτω όσο και επάνω από το φράγμα. Τα νερά πίσω από το νεοσχηματισμένο φυσικό φράγμα σύντομα ανυψώθηκαν με ένα βάθος πάνω από 100 μέτρα, επεκτείνοντας την νέα λίμνη που τελικά έφθασε το μήκος των 21 χιλιομέτρων. Καθώς η λίμνη μεγάλωνε, εκτόπισε κάπου 6.000 ανθρώπους από τα επάνω χωριά και πλημμύρισε μια έκταση 19 χιλιομέτρων του Αυτοκινητοδρόμου Karakoram, αφήνοντας την περιοχή απομονωμένη. Αλλά από την καταστροφή ήρθε ένα απροσδόκητο αξιοθέατο που τελικά θα οδηγούσε σε μια τουριστική έκρηξη στην περιοχή: Η Λίμνη Attabad, μια λαμπερή τυρκουάζ λίμνη που αποτελεί σήμερα ένα από τα κύρια αξιοθέατα στο Gilgit-Baltistan του Πακιστάν. Για κάμποσα χρόνια ο ΚΗ παρέμενε κομένος και η συγκοινωνία γίνονταν με μικρά πλοιάρια που διέσχιζαν την λίμνη Attabad. Πρόσφατα όμως, στα τέλη του 2015, εγκαινιάστηκε η 24 χιλιομέτρων επανένωση του ΚΗ, με 5 τούνελ συνολικού μήκους 7 χιλιομέτρων. Αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα στον ΚΗ, που αποκατέστησε την εμπορική επικοινωνία της χώρας με την Κίνα. Μου κάνει εντύπωση ότι ακόμη και σήμερα, τα τούνελ αυτά δεν φαίνονται στους Google Maps, οι οποίοι δείχνουν ότι ο ΚΗ διακόπτεται από την Λίμνη Attabad.
Κοιλάδα Hunza, στον δρόμο προς το Khunjerab Pass
Λίμνη Attabad
Άνω Κοιλάδα Hunza
Ο καιρός είναι βαρύς, με σκούρα σύννεφα, ενώ οι προβλέψεις δείχνουν βροχή. Αποφασίζουμε να μην σταματήσουμε στα αξιοθέατα της διαδρομής, αλλά να συνεχίσουμε μέχρι τα σύνορα, ώστε να προλάβουμε την βροχή και να δούμε με την ησυχία μας αυτά που θέλουμε κατά την επιστροφή μας. Mετά από μιά θαυμάσια διαδρομή που θα περιγράψω στο γυρισμό μας, φθάνουμε στην Sust, την συνοριακή πόλη του βόρειου Πακιστάν και κοντινότερη πόλη προς την Κίνα, η οποία, όπως και οι περισσότερες συνοριακές πόλεις είναι ένα θορυβώδες, βρώμικο και άχαρο μέρος. Είναι μόλις μια κεντρική λωρίδα από άσχημα καταστήματα, υποτυπώδη ξενοδοχεία και καταθλιπτικά καφέ, γεμάτα από Κινέζους εμπόρους, από διαπραγματευτές συναλλάγματος, από νευρικούς οδηγούς λεωφορείων και τζιπ και από τους επιβάτες τους. Η πόλη βρίσκεται στα 2.700 μέτρα υψόμετρο, και από εδώ ο δρόμος σιγά σιγά ανεβαίνει, από το απότομο στριφογυριστό φαράγγι του ποταμού Khunjerab (που συνεχίζει τον ποταμό Hunza) στις ομαλές κοιλάδες των Παμίρ. O δρόμος περνάει μέσα από ελικοειδή γυμνά φαράγγια δίπλα από το ποτάμι, και μετά από μιά δίωρη διαδρομή πλησιάζουμε στα σύνορα. Το τελευταίο κομάτι της διαδρομής περνάει μέσα από το Εθνικό Πάρκο Khunjerab, στο οποίο συναντούμε πολλά γιακς, ενώ μακριά φαίνονται και κάποιοι αίγαγροι (ibex). Tα σπάνια πρόβατα Μάρκο Πόλο και φυσικά τις λεοπαρδάλεις χιονιού που λέγεται ότι υπάρχουν στο πάρκο, δεν τα είδαμε.
Η συνοριακή πόλη Sust
Γιακς στο Εθνικό Πάρκο Khunjerab
Ο δρόμος απλώνεται και γίνεται αρκετά πλατύς και ομαλός, ενώ μακριά φαίνεται το κτίριο των συνόρων με την χαρακτηριστική Κινεζική αρχιτεκτονική. Το Khunjerab Pass θεωρείται το υψηλότερο ασφαλτοστρωμένο διεθνές σύνορο στον κόσμο, στα 4.750 μέτρα. Ενώ συνήθως τα ορεινά περάσματα είναι κάποια στενά φαράγγια, μέσω των οποίων περνάς από την μιά χώρα στην άλλη, το Khunjerab Pass μοιάζει με μιά πλατιά, χλοερή σέλλα που πλαισιώνεται σε όλες τις πλευρές της από χιονισμένες κορυφές. Το πέρασμα είναι σημαντικό σε όρους φυσικής γεωγραφίας κατά το ότι οριοθετεί την συμβολή μεταξύ δύο μεγάλων οροσειρών, των Παμίρ και των Καρακορούμ. Υπάρχουν αρκετοί εκδρομείς, κυρίως ντόπιοι που έχουν έρθει για επίσκεψη όπως και εμείς, ενώ αυτοί που πραγματικά διασχίζουν τα σύνορα είναι ελάχιστοι. Eυτυχώς το υψόμετρο δεν μας έχει πειράξει καθόλου, παρά την απότομη άνοδο από τα 2.500 μέτρα του Karimabad στα 4.750 μέτρα του Khunjerab Pass, εξ άλλου έχουμε κάνει και την αναγκαία προετοιμασία παίρνοντας ακεταζολαμίδη από την προηγούμενη ημέρα. Μετά τις απαραίτητες αναμνηστικές φωτογραφίες, παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής. Ο καιρός εδώ έχει χειροτερέψει, έχει χιονόνερο και αρκετό κρύο, μετά το Sost όμως τα σύννεφα αρχίζουν και αραιώνουν και το ψιλόβροχο σταματάει.
Αστυνομικό check point κοντά στο Khunjerab Pass
Το Khunjerab Pass, το υψηλότερο ασφαλτοστρωμένο διεθνές σύνορο στον κόσμο, στα 4.750 μέτρα, σύνορα Πακιστάν-Κίνας
Το φαράγγι του Ποταμού Khunjerab
Λίγο πριν το Nazimabad, το χωριό όπου ο ΚΗ περνάει στην ανατολική όχθη του ποταμού Hunza, σταματάμε στους υπαίθριους πάγκους που πουλάνε φρούτα. Η κοιλάδα Hunza είναι φημισμένη για τα εύγευστα φρούτα της, και αγοράζουμε αρκετά βερύκοκκα και ξινόμηλα, που παράγονται σε αφθονία στην περιοχή. Η διαδρομή είναι μαγευτική, ιδιαίτερα όταν φθάνουμε στο Passu.
To Passu είναι ένα μικρό χωριό σε μια πανέμορφη τοποθεσία, κέντρο για πεζοπορίες και εκδρομές στην γειτονική περιοχή. Παλιά ήταν πολύ μεγαλύτερο, σχεδόν μια μικρή πόλη, αλλά διάφορες κατολισθήσεις, οι παγετώνες και άλλες φυσικές καταστροφές στην περιοχή εμπόδισαν την ανάπτυξή του. Η κοιλάδα εδώ λέγεται Gojal και αποτελεί τμήμα της ευρύτερης κοιλάδας της Άνω Hunza. Απέναντί μας, στην ανατολική άκρη της κοιλάδας μετά το ποτάμι, φαίνεται το ξακουστό Tupopdan (6.106 μέτρα) επίσης γνωστό σαν “Κώνοι του Passu” ή “Καθεδρικός του Passu”, μια εκπληκτική σειρά γυμνών ορεινών κορυφών. Σε λίγο πλησιάζουμε σε μια διασταύρωση από όπου ξεκινάει ο δρόμος για την λίμνη Borith. Η λίμνη Borith, στα 2.600 μέτρα επάνω από το επίπεδο της θάλασσας, είναι μια μεγάλη υφάλμυρη παγετώδης λίμνη που προσελκύει έναν μεγάλο αριθμό αποδημητικών πτηνών κατά την διάρκεια λίγων μηνών κάθε χρόνο. Στον χάρτη φαίνεται πολύ απλή η επίσκεψή της, λίγα χιλιόμετρα παράκαμψη. Η παράκαμψη αυτή όμως είναι ένας ορεινός μικρός ελικοειδής δρόμος, στον οποίο μετά βίας χωράει ένα αυτοκίνητο. Μαζί μας έρχονται και μερικά ακόμη τζιπ 4x4 ενός τοπικού τουριστικού πρακτορείου, ευτυχώς όλα προς την κατευθυνσή μας, και δεν τολμούμε να σκεφτούμε τι θα γίνει, στην περίπτωση που συναντήσουμε άλλο αυτοκίνητο από την αντίθετη κατεύθυνση, μιάς και πουθενά δεν χωράνε δύο οχήματα. Ευτυχώς είμαστε τυχεροί και τελικά φτάνουμε στη λίμνη, η οποία δεν μας ενθουσίασε ιδιαίτερα, ίσως δεν ήρθαμε και την κατάλληλη εποχή που είναι γεμάτη πουλιά. Υπάρχει εκεί ένα μικρό ξενοδοχείο, αλλά δεν θέλουμε να καθυστερήσουμε και παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής στον ΚΗ, ευτυχώς χωρίς απρόοπτα.
Η κοιλάδα Hunza είναι φημισμένη για τα εύγευστα φρούτα της
Άνω Κοιλάδα Hunza: Επιστροφή από το Khunjerap Pass στο Gilgit
Κοιλάδα Gojal στο Passu, ένα μικρό χωριό στο Gilgit-Baltistan, κατά μήκος του Αυτοκινητοδρόμου Karakoram
Tupopdan (6.106 μέτρα) επίσης γνωστό σαν “Κώνοι του Passu” ή “Καθεδρικός του Passu” στην Κοιλάδα Gojal, όπως φαίνεται από τον Αυτοκινητόδρομο Karakoram
Η πορεία προς την αλπική λίμνη Borith
Η λίμνη Borith
Η θέα του χωριού Hussaini από την Λίμνη Borith
Λίγα χιλιόμετρα πιό κάτω συναντάμε το μικρό χωριό Hussaini, με την ομώνυμη γέφυρα. Για να την φθάσουμε χρειάζεται μιά μικρή πεζοπορία 1-2 χιλιομέτρων από τον δρόμο, σε ένα μονοπάτι που μας βγάζει στον ποταμό Hunza. Η Γέφυρα Hussaini είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Αποκαλείται και γέφυρα Ιντιάνα Τζόουνς και είναι γνωστή σαν η πιο επικίνδυνη γέφυρα στον κόσμο. Δεν είναι πάντως, παρά μία μόνο από τις πολλές ανασφαλείς σχοινογέφυρες που αφθονούν στο Βόρειο Πακιστάν. Γέφυρες από ξεχαρβαλωμένο συρματόσχοινο και ξύλινα σανίδια που διασταυρώνουν τα ορεινά ρεύματα και ποτάμια του Βόρειου Πακιστάν αποτελούν μια τυπική άποψη του ταξιδιού στην περιοχή αυτή. Η Κρεμαστή Γέφυρα Hussaini είναι μια μακριά και κακοσυντηρημένη γέφυρα, με πολλές σανίδες να λείπουν, ενώ ισχυροί άνεμοι κουνάνε την γέφυρα όταν την διασχίζεις. Λίγο βοηθάει στο να σε ηρεμήσει το ότι μια προηγούμενη, παλιότερη γέφυρα κρεμιέται σε συντρίμια δίπλα από την “νέα”. Εντούτοις, παρά την επικίνδυνη όψη της, η Hussaini έχει γίνει κάτι σαν τουριστική έλξη, με πεζοπόρους να δοκιμάζουν τα νεύρα τους, καθώς προσπαθούν προσεκτικά να την διασχίσουν. Ευτυχώς την ώρα της επίσκεψης δεν είχε καθόλου αέρα, και μπόρεσα να προχωρήσω μέχρι την μέση. Αν έχει κανείς χρόνο, μπορεί να κάνει μια όμορφη διαδρομή, να την διασχίσει όλη και να περπατήσει στην αντίθετη κρημνώδη όχθη φθάνοντας στο χωριό Zarabad, και να συνεχίσει μέχρι την επόμενη κρεμαστή γέφυρα που θα τον βγάλει στο χωριό Passu. Μετά την επίσκεψη της Hussaini συνεχίζουμε την πορεα μας και λίγο πιό κάτω βρίσκουμε το χωριό Gulmit, με ένα μικρό μουσείο και το παλάτι του mir, στο οποίο ο mir της Hunza ζούσε για 3 μήνες κάθε χρόνο προεδρεύοντας στα τοπικά συμβούλια. Δυστυχώς όμως, είναι αργά και τα αξιοθέατα αυτά είναι κλειστά. Αν έχει κανείς χρόνο, μπορεί από εδώ με πεζοπορία δύο ωρών να φθάσει στην βάση του Παγετώνα Gulmit.
Γέφυρα Hussaini κοντά στο Passu, επάνω από τον Ποταμό Hunza
Παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής και κάνουμε στάση στην Λίμνη Attabad, απολαμβάνοντας για ακόμη μιά φορά τον εξαίσιο τυρκουάζ χρωματισμό της. Κατόπιν, φθάνουμε στην περιοχή της διασταύρωσης προς το Karimabad, ενώ αρχίζει να σκοτεινιάζει. Aυτή την φορά όμως συνεχίζουμε ευθεία στον ΚΗ για να φθάσουμε στο Gilgit όπου και θα διανυκτερεύσουμε. Η απόσταση είναι γύρω στα 100 χιλιόμετρα, αλλά κάνουμε πάνω από δυό ώρες, λόγω νύχτας και δύσκολης διαδρομής, ενώ η κυκλοφορία είναι αρκετή. Για μιά φορά ακόμη δεν καταφέραμε να ακολουθήσουμε τον κανόνα της αποφυγής του ταξιδιού στο Πακιστάν κατά την νύχτα. Όταν φθάνουμε είναι βαθύ σκοτάδι, αλλά η πόλη είναι φωτισμένη και έχει αρκετή κίνηση. Βρίσκουμε ένα καλό κεντρικό ξενοδοχείο, το Park Hotel, ένα συμπαθητικό ξενοδοχείο με εσωτερικό μεγάλο κήπο (με την γνωστή έκπτωση φυσικά!!) και μετά από ένα σύντομο δείπνο στο ρεστωράν του ξενοδοχείου, που δεν μας ενθουσίασε, πέφτουμε για ύπνο. Τελικά, ήταν πολύ καλή η σκέψη μας να επισκεφθούμε το Gilgit την προηγούμενη, ώστε να το δούμε στο φως της ημέρας. Την επομένη ακολουθεί ίσως το δυσκολώτερο τμήμα του ταξιδιού, η ανατολική διαδρομή στο Skardu, ακολουθώντας το φαράγγι του Ινδού ποταμού σε έναν στενό δρόμο σκαμμένο κυριολεκτικά στον βράχο στις πλαγιές του Kαρακορούμ.
Η λίμνη Attabad κατά την επιστροφή μας
Σύντομη στάση για φαγητό, στον δρόμο για Gilgit
Η επιστροφή στο Gilgit, κοιλάδα της Hunza
Last edited by a moderator:
