gelf
Member
- Μηνύματα
- 659
- Likes
- 12.802
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- H απόφαση για το ταξίδι
- Το ταξίδι του πηγαιμού
- Marrakesh - 1η νύχτα
- Essaouira - Η πόλη των καλλιτεχνών στον Ατλαντικό
- Marrakesh - 2η νύχτα
- Marrakesh - Κήποι Μαζορέλ
- Marrakesh - La Mamounia & τζαμί Koutoubia
- Marrakesh - Palace bahia & Medina
- Marrakesh - Jemaa el Fna μεσημέρι
- Marrakesh - La palmeraie
- Marrakesh - Jemaa el Fna απόγευμα
- Marrakesh - Τελευταία Νύχτα
- Καζαμπλάνκα - Play it again Sam!
- Ραμπάτ - Η πρωτεύουσα
- Μεκνές
- Φες - Η πρώτη γνωριμία
- Η medina της Φες
- Ιφράν - Η Ελβετία του Μαρόκου
- Φες - Οι τελευταίες ώρες
- Νυχτερινή στάση Λισσαβώνα
- Επίλογος
Κεφάλαιο 18 - Η medina της Φες.
Από την πύλη Βab Boujloud,
μπήκαμε στην περίφημη μεντίνα της Φες.
Η μεντίνα της Φες (παλιά Φες), είναι το παλαιότερο οχυρωμένο τμήμα της πόλης, οχύρωση η οποία κατασκευάστηκε το έτος 789 από τον σουλτάνο Ιντρίς ΙΙ, της δυναστείας των Ιδρισίδων.
Όπως αναφέρθηκε και στο προηγούμενο κεφάλαιο, η πόλη Fes είναι διάσημη για τη δαιδαλώδη της μεντίνα, η οποία θεωρείται ότι είναι η πιο μεγάλη αστική περιοχή χωρίς αυτοκίνητα σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ αποτελεί από το έτος 1981 Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Αρχίσαμε να περπατάμε στα σοκάκια της μεντίνας.
Στη μεντίνα υπάρχουν δύο κεντρικοί πεζόδρομοι, η Rue Talaa Kebira και η Rue Talaa Sghira, οι οποίες προφανώς δεν υπάγονται σε κάποιο κανόνα γεωμετρίας, αφού κατ' ουσία ούτε παράλληλοι, ούτε κάθετοι είναι μεταξύ τους, αυτοί οι δύο κεντρικοί πεζόδρομοι.
Αρχίσαμε να περπατάμε στα σοκάκια της μεντίνας, ακολουθώντας κατ' αρχή τον πεζόδρομο Talaa Sghira.
Περπατώντας σε μία από τις πιο συναρπαστικές και λαβυρινθώδεις μεντίνες του κόσμου, μου έκανε εντύπωση το πάρα πολύ μικρό μέγεθος των καταστημάτων, στα οποία ίσα-ίσα χωρούσε ένας άνθρωπος κι αν χωρούσε, δεν χρειαζόταν να μετακινηθεί για να φτάσει κάποιο από τα εμπορεύματα.
Συνεχίσαμε να περπατάμε στα λαβυρινθώδη σοκάκια,
μέχρι που φτάσαμε στη Medersa Bou Inania, όπου μπήκαμε μέσα.
Η Medersa Bou Inania, βρίσκεται επί της Rue Talaa Sghira, τον έναν από τους δύο κεντρικούς πεζόδρομους της μεντίνας της Φες και δημιουργήθηκε μεταξύ των ετών 1351 και 1356 από τον σουλτάνο Abu Inan Faris (1329-1358), της δυναστείας των Μαρινίδων. Άλλωστε το όνομα Inania, προέκυψε από τον ιδρυτή της Abu Inan. Η Medersa Bou Inania, είναι ένα εξαιρετικό δείγμα παραδοσιακής μαροκινής αρχιτεκτονικής και συγκεκριμένα της αρχιτεκτονικής της δυναστείας των Μαρινίδων και είναι η μόνη Medersa στη Φες, η οποία διαθέτει μιναρέ.
Μέχρι να διαβάσω αναλυτικά στοιχεία για τη Medersa Bou Inania, είχα την εσφαλμένη αντίληψη, ότι η Medersa είναι θεολογική σχολή. Άλλωστε με τα θρησκειολογικά, ποτέ δεν τα πήγαινα καλά. Όμως η Medersa δεν είναι θεολογική σχολή, είναι γενική σχολή και για την εποχή, ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Και μάλιστα στη Medersa Bou Inania, είχαν διδαχθεί και μέσω αυτής είχε μεταφερθεί κατά μεγάλο ποσοστό, η αρχαία ελληνική φιλοσοφία προς τη δύση, από σπουδαστές της σχολής προερχόμενους από χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Ο ιδρυτής της σχολής σουλτάνος Abu Inan Faris, ήταν άνθρωπος που αγαπούσε πολύ τη γνώση και προώθησε τη μετάδοση της γνώσης. Πολλές διδαχές αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, διασώθηκαν και διαδόθηκαν στη Δυτική Ευρώπη, μέσω της σχολής Bou Inania. Όμως ο Abu Inan Faris, έπεσε θύμα της αγάπης του για τη γνώση, γιατί οι εποχές τότε (μήπως και τώρα
δεν ήταν ανεκτές προς τους ανθρώπους που αγαπούν τη γνώση, οπότε ο Abu Inan Faris δολοφονήθηκε νέος και μάλιστα από τον ίδιο του τον βεζίρη το έτος 1358.
Προχωρήσαμε από το αίθριο στο εσωτερικό της σχολής, είδαμε αίθουσες διδασκαλίας,
διαδρόμους μεταξύ των αιθουσών διδασκαλίας,
τουαλέτες,
μπάνια,
ακόμα και ξύλινες κατασκευές στις οποίες έπλεναν τους νεκρούς.
Αφού μείναμε αρκετή, αλλά και διδακτική, ώρα στη Medersa Bou Inania, βγήκαμε πάλι έξω στο χάος της συναρπαστικής και δαιδαλώδους μεντίνας της Φες.
Εγώ, λόγω της ιδιότητας του επαγγέλματός μου, το οποίο ασκώ για δεκαετίες, δεν έχω πρόβλημα με τον προσανατολισμό. Βέβαια, καλού κακού, είχα ενεργοποιήσει στο κινητό μου τηλέφωνο και όλους τους πλοηγούς (here, google maps, maps.me), ώστε να είναι ενεργοί χωρίς σύνδεση σε δίκτυο. Ο Μαροκινός φίλος μας, προσπαθούσε να μου εξηγήσει, ότι ως γέννημα - θρέμμα της Φες γνώριζε και τη μεντίνα, εγώ όμως του απαντούσα ότι θέλω να γνωρίζω που βρίσκομαι κάθε στιγμή, αφού σπάνια μου έχει τύχει στα ταξίδια μου να έχω δίπλα μου, κάποιον γνώστη της περιοχής. Και η αλήθεια είναι ότι όσο και δαιδαλώδης να είναι η μεντίνα της Φες, με στοιχειώδη προσανατολισμό δεν υπάρχει περίπτωση να μην κατευθυνθείς προς τα εκεί που έχεις στόχο. Ίσως να το πετύχεις, περπατώντας μερικά μέτρα παραπάνω. Αλλά θα το πετύχεις. Κάπως έτσι απομυθοποίησα και τα αναφερόμενα περί δυσκολίας προσανατολισμού στη μεντίνα της Φες. Μάλιστα για να πείσω τον μαροκινό φίλο μας, του είπα να με ακολουθεί στη μικρή περιπλάνηση της μεντίνας της Φες, ώστε να περάσουμε από τις θέσεις τις οποίες είχα σημειώσει ως αξιοθέατα στη μεντίνα της Φες. Ρίχνοντας κατά καιρούς κλεφτές ματιές στους πλοηγούς, επαλήθευα ότι ήμουν σε σωστό δρόμο.
Περάσαμε από σοκάκια, στα οποία εγώ λόγω ύψους δεν μπορούσα να περάσω.
Έσκυβα για να καταφέρω να περάσω και μετέφερα την καταπόνηση στη μέση μου. Επίσης περάσαμε από σοκάκια, όπου πάνω από τα κεφάλια μας παρατηρούσα ρηγματωμένα έως ετοιμόρροπα κτίρια.
Σκέφτηκα ότι ευτυχώς στο Μαρόκο δεν κάνει συχνά σεισμούς. Όπως περπατούσαμε, είδαμε σε ένα τοίχο, γκράφιτι με τα σύμβολα της ποδοσφαιρικής ομάδας της Φες.
Ο μαροκινός φίλος μας πανηγύρισε. Είναι φανατικός οπαδός της ομάδας και είναι λογικό, αφού γεννήθηκε, έφυγε, επέστρεψε και τώρα η μόνιμη κατοικία του είναι πάλι στη Φες.
Εκτός από την περιπλάνηση στα σοκάκια της μεντίνας της Φες και τη Medersa Bou Inania, ένα άλλο αξιοθέατο το οποίο είχα σημειώσει ήταν το πανεπιστήμιο Al-Karaouine. Θεωρείται το παλαιότερο υπάρχον εκπαιδευτικό ίδρυμα παγκοσμίως, σύμφωνα με την UNESCO και το ρεκόρ Guinness. Το πανεπιστήμιο Al-Karaouine, το οποίο στην πορεία, έγινε ένα από τα κορυφαία πνευματικά και εκπαιδευτικά κέντρα του ιστορικού μουσουλμανικού κόσμου, ξεκίνησε τη λειτουργία του, το έτος 859, αλλά επειδή στο χώρο του υπάρχει και τζαμί και το ίδρυμα είναι συνδεδεμένο με αυτό, δεν είναι επισκέψιμο στους μη μουσουλμάνους.
Έτσι οι άπιστοι μπορούν να φωτογραφίσουν μόνο από την είσοδο, ή μάλλον από τις εισόδους-εξόδους.
Πάντως το έτος 1963, το πανεπιστήμιο Al-Karaouine, ενσωματώθηκε στο σύγχρονο πανεπιστημιακό σύστημα του Μαρόκου.
Συνεχίσαμε να περπατάμε στα στενά σοκάκια της μεντίνας της Φες,
μπαίνοντας μέσα σε κτίρια, πολλά από τα οποία είχαν αίθριο, ένα από τα οποία είχε και παλαιοπωλείο - βιβλιοπωλείο που με συγκίνησε πολύ
ενώ όμορφο αίθριο έχει και η Médersa Mesbahiya.
Η Médersa Mesbahiya, είναι σχολή της περιόδου των Μαρινίδων, οπότε το κτίριο έχει διατηρήσει μερικά πρωτότυπα παραδείγματα επιγραφικής και γεωμετρικής διακόσμησης από την εποχή των Μαρινίδων. Είναι σε θέση κοντά στο πανεπιστήμιο Al-Karaouine και τα 117 δωμάτια της σχολής, μπορούν να φιλοξενήσουν έως 140 φοιτητές από διάφορες περιοχές της χώρας. Το κτίριο είχε υποστεί ζημιές με την πάροδο του χρόνου, όμως ένα έργο αποκατάστασης το οποίο πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και η μετέπειτα συντήρηση, περιόρισε τις φθορές. Παρατηρήσαμε, για πολύ λίγο, εξωτερικά το κτίριο και προχωρήσαμε περπατώντας στα μικρά και δαιδαλώδη στενοσόκακα της μεντίνας της Φες, μέχρι που βρεθήκαμε σε ένα μικρό πλάτωμα, όπου είναι και η βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου Al-Karaouine. Αυτό το πλάτωμα, σαν μια μικρή πλατεία, μας φάνηκε σαν όαση στην έρημο σε σχέση με τα στενά σοκάκια της μεντίνας της Φες.
Συνεχίσαμε να περπατάμε και περάσαμε και από άλλα στενά σοκάκια κάτω από κτίρια με στοιχειώδη, ή μάλλον υποτυπώδη αντιστήριξη
Ο Μαροκινός φίλος μας, επέμενε ότι για την εμπειρία, έπρεπε να περάσουμε από τα βυρσοδεψεία της Φες. Είχα διαβάσει για τα βυρσοδεψεία της Φες και είχα αποφασίσει ότι λόγω οσμής μάλλον δεν θα αντέξω να πάω. Όμως μόλις έφτασα κοντά στον χώρο των βυρσοδεψείων, αναθεώρησα την αρχική απόφασή μου. Άλλωστε είμαι γνωστός αναθεωρητής. Ανεβήκαμε μια στενή σκάλα, προφανώς με φύλλο μέντας στη μύτη και μπροστά μας ήταν το "πανόραμα" των βυρσοδεψείων.
Από επαγγελματική διαστροφή ρώτησα για την επεξεργασία και τον αποδέκτη των αποβλήτων των βυρσοδεψείων. Για τον αποδέκτη πήρα απάντηση. Ήταν το ποτάμι κατάντη από τις εγκαταστάσεις. Για την επεξεργασία δεν έλαβα σαφή απάντηση. Ρίχνοντας μια τελευταία ματιά στο κέντρο της πόλης,
φύγαμε πολύ γρήγορα από τον χώρο και συνεχίζοντας τη βόλτα στη μεντίνα, περάσαμε και από την περιοχή με τους αργαλειούς,
όπου νομίζω ότι έκαναν πως δουλεύουν, για να δουλεύουν τους τουρίστες, σ' αυτό άλλωστε συμφώνησε και ο Μαροκινός φίλος μας και κάποια στιγμή έδωσα το σύνθημα αποχώρησης από την περίφημη μεντίνα της Φες. Για μένα, ήταν αρκετός ο χρόνος που μείναμε εκεί. Ότι ήταν να το δούμε το είδαμε. Περπατήσαμε προς το αυτοκίνητο, μπήκαμε μέσα και στο δρόμο παρατηρήσαμε ότι είχε καθαρίσει η ατμόσφαιρα. Οπότε σταματήσαμε να βγάλουμε μερικές πανοραμικές φωτογραφίες της Φες. Οι φωτογραφίες βγήκαν σε πολύ καλύτερες συνθήκες από τις πρωινές φωτογραφίες.
Τη στιγμή εκείνη, η πόλη της Φες απεικονιζόταν σε όλη τη μεγαλοπρέπειά της. Όμως δεν είχαμε πολύ χρόνο. Την προηγούμενη νύχτα, αφού με το φαγητό, είχαμε πιει τα κρασιά μας, αργότερα στο κλαμπ μεταξύ τρίτου και τέταρτου ποτού, ή μεταξύ πέμπτου και έκτου, προφανώς δεν θυμάμαι ακριβώς, ο μαροκινός φίλος μας, μας είχε τάξει να μας πάει στην Ελβετία. Όχι στην κανονική Ελβετία, αλλά στην Ελβετία του Μαρόκου. Μπήκαμε στο αυτοκίνητο και κατευθυνθήκαμε προς τα εκεί. Στην Ελβετία, όχι όμως στην original Ελβετία.
Από την πύλη Βab Boujloud,
μπήκαμε στην περίφημη μεντίνα της Φες.
Η μεντίνα της Φες (παλιά Φες), είναι το παλαιότερο οχυρωμένο τμήμα της πόλης, οχύρωση η οποία κατασκευάστηκε το έτος 789 από τον σουλτάνο Ιντρίς ΙΙ, της δυναστείας των Ιδρισίδων.
Όπως αναφέρθηκε και στο προηγούμενο κεφάλαιο, η πόλη Fes είναι διάσημη για τη δαιδαλώδη της μεντίνα, η οποία θεωρείται ότι είναι η πιο μεγάλη αστική περιοχή χωρίς αυτοκίνητα σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ αποτελεί από το έτος 1981 Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Αρχίσαμε να περπατάμε στα σοκάκια της μεντίνας.
Στη μεντίνα υπάρχουν δύο κεντρικοί πεζόδρομοι, η Rue Talaa Kebira και η Rue Talaa Sghira, οι οποίες προφανώς δεν υπάγονται σε κάποιο κανόνα γεωμετρίας, αφού κατ' ουσία ούτε παράλληλοι, ούτε κάθετοι είναι μεταξύ τους, αυτοί οι δύο κεντρικοί πεζόδρομοι.
Αρχίσαμε να περπατάμε στα σοκάκια της μεντίνας, ακολουθώντας κατ' αρχή τον πεζόδρομο Talaa Sghira.
Περπατώντας σε μία από τις πιο συναρπαστικές και λαβυρινθώδεις μεντίνες του κόσμου, μου έκανε εντύπωση το πάρα πολύ μικρό μέγεθος των καταστημάτων, στα οποία ίσα-ίσα χωρούσε ένας άνθρωπος κι αν χωρούσε, δεν χρειαζόταν να μετακινηθεί για να φτάσει κάποιο από τα εμπορεύματα.
Συνεχίσαμε να περπατάμε στα λαβυρινθώδη σοκάκια,
μέχρι που φτάσαμε στη Medersa Bou Inania, όπου μπήκαμε μέσα.
Η Medersa Bou Inania, βρίσκεται επί της Rue Talaa Sghira, τον έναν από τους δύο κεντρικούς πεζόδρομους της μεντίνας της Φες και δημιουργήθηκε μεταξύ των ετών 1351 και 1356 από τον σουλτάνο Abu Inan Faris (1329-1358), της δυναστείας των Μαρινίδων. Άλλωστε το όνομα Inania, προέκυψε από τον ιδρυτή της Abu Inan. Η Medersa Bou Inania, είναι ένα εξαιρετικό δείγμα παραδοσιακής μαροκινής αρχιτεκτονικής και συγκεκριμένα της αρχιτεκτονικής της δυναστείας των Μαρινίδων και είναι η μόνη Medersa στη Φες, η οποία διαθέτει μιναρέ.
Μέχρι να διαβάσω αναλυτικά στοιχεία για τη Medersa Bou Inania, είχα την εσφαλμένη αντίληψη, ότι η Medersa είναι θεολογική σχολή. Άλλωστε με τα θρησκειολογικά, ποτέ δεν τα πήγαινα καλά. Όμως η Medersa δεν είναι θεολογική σχολή, είναι γενική σχολή και για την εποχή, ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Και μάλιστα στη Medersa Bou Inania, είχαν διδαχθεί και μέσω αυτής είχε μεταφερθεί κατά μεγάλο ποσοστό, η αρχαία ελληνική φιλοσοφία προς τη δύση, από σπουδαστές της σχολής προερχόμενους από χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Ο ιδρυτής της σχολής σουλτάνος Abu Inan Faris, ήταν άνθρωπος που αγαπούσε πολύ τη γνώση και προώθησε τη μετάδοση της γνώσης. Πολλές διδαχές αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, διασώθηκαν και διαδόθηκαν στη Δυτική Ευρώπη, μέσω της σχολής Bou Inania. Όμως ο Abu Inan Faris, έπεσε θύμα της αγάπης του για τη γνώση, γιατί οι εποχές τότε (μήπως και τώρα
Προχωρήσαμε από το αίθριο στο εσωτερικό της σχολής, είδαμε αίθουσες διδασκαλίας,
διαδρόμους μεταξύ των αιθουσών διδασκαλίας,
τουαλέτες,
μπάνια,
ακόμα και ξύλινες κατασκευές στις οποίες έπλεναν τους νεκρούς.
Αφού μείναμε αρκετή, αλλά και διδακτική, ώρα στη Medersa Bou Inania, βγήκαμε πάλι έξω στο χάος της συναρπαστικής και δαιδαλώδους μεντίνας της Φες.
Εγώ, λόγω της ιδιότητας του επαγγέλματός μου, το οποίο ασκώ για δεκαετίες, δεν έχω πρόβλημα με τον προσανατολισμό. Βέβαια, καλού κακού, είχα ενεργοποιήσει στο κινητό μου τηλέφωνο και όλους τους πλοηγούς (here, google maps, maps.me), ώστε να είναι ενεργοί χωρίς σύνδεση σε δίκτυο. Ο Μαροκινός φίλος μας, προσπαθούσε να μου εξηγήσει, ότι ως γέννημα - θρέμμα της Φες γνώριζε και τη μεντίνα, εγώ όμως του απαντούσα ότι θέλω να γνωρίζω που βρίσκομαι κάθε στιγμή, αφού σπάνια μου έχει τύχει στα ταξίδια μου να έχω δίπλα μου, κάποιον γνώστη της περιοχής. Και η αλήθεια είναι ότι όσο και δαιδαλώδης να είναι η μεντίνα της Φες, με στοιχειώδη προσανατολισμό δεν υπάρχει περίπτωση να μην κατευθυνθείς προς τα εκεί που έχεις στόχο. Ίσως να το πετύχεις, περπατώντας μερικά μέτρα παραπάνω. Αλλά θα το πετύχεις. Κάπως έτσι απομυθοποίησα και τα αναφερόμενα περί δυσκολίας προσανατολισμού στη μεντίνα της Φες. Μάλιστα για να πείσω τον μαροκινό φίλο μας, του είπα να με ακολουθεί στη μικρή περιπλάνηση της μεντίνας της Φες, ώστε να περάσουμε από τις θέσεις τις οποίες είχα σημειώσει ως αξιοθέατα στη μεντίνα της Φες. Ρίχνοντας κατά καιρούς κλεφτές ματιές στους πλοηγούς, επαλήθευα ότι ήμουν σε σωστό δρόμο.
Περάσαμε από σοκάκια, στα οποία εγώ λόγω ύψους δεν μπορούσα να περάσω.
Έσκυβα για να καταφέρω να περάσω και μετέφερα την καταπόνηση στη μέση μου. Επίσης περάσαμε από σοκάκια, όπου πάνω από τα κεφάλια μας παρατηρούσα ρηγματωμένα έως ετοιμόρροπα κτίρια.
Σκέφτηκα ότι ευτυχώς στο Μαρόκο δεν κάνει συχνά σεισμούς. Όπως περπατούσαμε, είδαμε σε ένα τοίχο, γκράφιτι με τα σύμβολα της ποδοσφαιρικής ομάδας της Φες.
Ο μαροκινός φίλος μας πανηγύρισε. Είναι φανατικός οπαδός της ομάδας και είναι λογικό, αφού γεννήθηκε, έφυγε, επέστρεψε και τώρα η μόνιμη κατοικία του είναι πάλι στη Φες.
Εκτός από την περιπλάνηση στα σοκάκια της μεντίνας της Φες και τη Medersa Bou Inania, ένα άλλο αξιοθέατο το οποίο είχα σημειώσει ήταν το πανεπιστήμιο Al-Karaouine. Θεωρείται το παλαιότερο υπάρχον εκπαιδευτικό ίδρυμα παγκοσμίως, σύμφωνα με την UNESCO και το ρεκόρ Guinness. Το πανεπιστήμιο Al-Karaouine, το οποίο στην πορεία, έγινε ένα από τα κορυφαία πνευματικά και εκπαιδευτικά κέντρα του ιστορικού μουσουλμανικού κόσμου, ξεκίνησε τη λειτουργία του, το έτος 859, αλλά επειδή στο χώρο του υπάρχει και τζαμί και το ίδρυμα είναι συνδεδεμένο με αυτό, δεν είναι επισκέψιμο στους μη μουσουλμάνους.
Έτσι οι άπιστοι μπορούν να φωτογραφίσουν μόνο από την είσοδο, ή μάλλον από τις εισόδους-εξόδους.
Πάντως το έτος 1963, το πανεπιστήμιο Al-Karaouine, ενσωματώθηκε στο σύγχρονο πανεπιστημιακό σύστημα του Μαρόκου.
Συνεχίσαμε να περπατάμε στα στενά σοκάκια της μεντίνας της Φες,
μπαίνοντας μέσα σε κτίρια, πολλά από τα οποία είχαν αίθριο, ένα από τα οποία είχε και παλαιοπωλείο - βιβλιοπωλείο που με συγκίνησε πολύ
ενώ όμορφο αίθριο έχει και η Médersa Mesbahiya.
Η Médersa Mesbahiya, είναι σχολή της περιόδου των Μαρινίδων, οπότε το κτίριο έχει διατηρήσει μερικά πρωτότυπα παραδείγματα επιγραφικής και γεωμετρικής διακόσμησης από την εποχή των Μαρινίδων. Είναι σε θέση κοντά στο πανεπιστήμιο Al-Karaouine και τα 117 δωμάτια της σχολής, μπορούν να φιλοξενήσουν έως 140 φοιτητές από διάφορες περιοχές της χώρας. Το κτίριο είχε υποστεί ζημιές με την πάροδο του χρόνου, όμως ένα έργο αποκατάστασης το οποίο πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και η μετέπειτα συντήρηση, περιόρισε τις φθορές. Παρατηρήσαμε, για πολύ λίγο, εξωτερικά το κτίριο και προχωρήσαμε περπατώντας στα μικρά και δαιδαλώδη στενοσόκακα της μεντίνας της Φες, μέχρι που βρεθήκαμε σε ένα μικρό πλάτωμα, όπου είναι και η βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου Al-Karaouine. Αυτό το πλάτωμα, σαν μια μικρή πλατεία, μας φάνηκε σαν όαση στην έρημο σε σχέση με τα στενά σοκάκια της μεντίνας της Φες.
Συνεχίσαμε να περπατάμε και περάσαμε και από άλλα στενά σοκάκια κάτω από κτίρια με στοιχειώδη, ή μάλλον υποτυπώδη αντιστήριξη
Ο Μαροκινός φίλος μας, επέμενε ότι για την εμπειρία, έπρεπε να περάσουμε από τα βυρσοδεψεία της Φες. Είχα διαβάσει για τα βυρσοδεψεία της Φες και είχα αποφασίσει ότι λόγω οσμής μάλλον δεν θα αντέξω να πάω. Όμως μόλις έφτασα κοντά στον χώρο των βυρσοδεψείων, αναθεώρησα την αρχική απόφασή μου. Άλλωστε είμαι γνωστός αναθεωρητής. Ανεβήκαμε μια στενή σκάλα, προφανώς με φύλλο μέντας στη μύτη και μπροστά μας ήταν το "πανόραμα" των βυρσοδεψείων.
Από επαγγελματική διαστροφή ρώτησα για την επεξεργασία και τον αποδέκτη των αποβλήτων των βυρσοδεψείων. Για τον αποδέκτη πήρα απάντηση. Ήταν το ποτάμι κατάντη από τις εγκαταστάσεις. Για την επεξεργασία δεν έλαβα σαφή απάντηση. Ρίχνοντας μια τελευταία ματιά στο κέντρο της πόλης,
φύγαμε πολύ γρήγορα από τον χώρο και συνεχίζοντας τη βόλτα στη μεντίνα, περάσαμε και από την περιοχή με τους αργαλειούς,
όπου νομίζω ότι έκαναν πως δουλεύουν, για να δουλεύουν τους τουρίστες, σ' αυτό άλλωστε συμφώνησε και ο Μαροκινός φίλος μας και κάποια στιγμή έδωσα το σύνθημα αποχώρησης από την περίφημη μεντίνα της Φες. Για μένα, ήταν αρκετός ο χρόνος που μείναμε εκεί. Ότι ήταν να το δούμε το είδαμε. Περπατήσαμε προς το αυτοκίνητο, μπήκαμε μέσα και στο δρόμο παρατηρήσαμε ότι είχε καθαρίσει η ατμόσφαιρα. Οπότε σταματήσαμε να βγάλουμε μερικές πανοραμικές φωτογραφίες της Φες. Οι φωτογραφίες βγήκαν σε πολύ καλύτερες συνθήκες από τις πρωινές φωτογραφίες.
Τη στιγμή εκείνη, η πόλη της Φες απεικονιζόταν σε όλη τη μεγαλοπρέπειά της. Όμως δεν είχαμε πολύ χρόνο. Την προηγούμενη νύχτα, αφού με το φαγητό, είχαμε πιει τα κρασιά μας, αργότερα στο κλαμπ μεταξύ τρίτου και τέταρτου ποτού, ή μεταξύ πέμπτου και έκτου, προφανώς δεν θυμάμαι ακριβώς, ο μαροκινός φίλος μας, μας είχε τάξει να μας πάει στην Ελβετία. Όχι στην κανονική Ελβετία, αλλά στην Ελβετία του Μαρόκου. Μπήκαμε στο αυτοκίνητο και κατευθυνθήκαμε προς τα εκεί. Στην Ελβετία, όχι όμως στην original Ελβετία.