isabelle
Member
- Μηνύματα
- 902
- Likes
- 4.165
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- Ασκήσεις επι χάρτου
- Όλα ξεκίνησαν απτη Βόρεια Κορέα
- Πίσω στα θρανία
- Τασκένδη του θρύλου, του ονείρου, της κατάρρευσης
- Διπρόσωπη Χίβα
- Μια φορά κ έναν καιρό ηταν εδω μια θάλασσα
- Ατέρμονη αλυσίδα καταστροφής
- Στο δρόμο για την Άσγκαμπατ
- Κούνυα Ούργκενς
- Ασγκαμπάτ κεκλεισμένων των θυρών
- Το κουρδιστό ομοίωμα
- Μετά τον Νιγιαζοφ τι;
- Στη γη της αρχαίας Μαργιανής
- Τελευταία Έξοδος
- Μπουχάρα σα μαγικό χαλί
- Σαμαρκάνδη της τέχνης κ του αίματος
- Στη γη της αρχαίας Σογδιάνης
- Ο Μέγας περίεργος
- Στη χώρα των αλόγων
- Συνέχεια απο Κιργιστάν
- Επίλογος
Ο Μέγας περίεργος
Όπως ήδη είπαμε, εκτός από τον Λένιν, την τιμητική του εδώ έχει και ένα ακόμη ιστορικό πρόσωπο. Από τα μέρη μας αυτός, ο Αλέξανδρος με τ’ όνομα. Ε ναι, ποιος άλλος θα μπορούσε να είναι;
Τον απαντάμε στην πορεία μας προς τα βόρεια, πότε ως ποτάμι Ισκαντέρ Ντάρια, και πότε ως αλπική λίμνη Ισκαντέρ Κουλ όπου και διανυκτερεύουμε στις εγκαταστάσεις μιας θερινής κατασκήνωσης της σοβιετικής εποχής.
Τυλιγμένοι στην ομίχλη και το παγωμένο ψιλοβρόχι, με τις φλοκάτες του χιονιού ακόμα απλωμένες Ιούνιο μήνα στις απόκρημνες πλαγιές, τα πυρακτωμένα πεδινά αποτελούνε πλέον μια μακρινή ανάμνηση. Το ίδιο και το ερώτημα που με στοίχειωνε επίμονα ξεκινώντας αυτό το ταξίδι: Ήταν μόνο η ματαιοδοξία της κατάχτησης - ή αλλιώς «η φλόγα για τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού» σύμφωνα με την εθνικά politically correct διατύπωση - αυτό που εν τέλει οδήγησε τον εκ Μακεδονίας ορμώμενο τόσες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το ωραίο του παλατάκι στην Πέλλα, να τρέχει πάνω κάτω τα όρη και τις στέπες της Κεντρικής Ασίας μέχρι τις όχθες του Ινδού ποταμού;
Ξεπαγιάζοντας από το κρύο σε υψόμετρα που ξεπερνάνε κατά πολύ αυτό της ψηλότερης κορυφής του Ολύμπου, με το αυτοκίνητο ν’ αγκομαχάει για να σκαρφαλώσει το μισοκαταστραμένο από το χιόνι και τον πάγο δρόμο, η ίδια η πραγματικότητα έχει προ πολλού επιβάλει την απάντηση : Καμία καταχτητική φιλοδοξία δεν επαρκεί από μόνη της για να σπρώξει κάποιον να διασχίσει τα όρια του γνωστού στην εποχή του κόσμου και να περιπλανηθεί σ’ αυτά τα ύψη, χωρίς χάρτες, χωρίς γνώση των περασμάτων, με τα ελάχιστα μέσα του τότε, σε μέρη όπου τίποτε το ουσιαστικό δεν υπάρχει προς κατάχτηση, αν δεν τον κατατρώει πάνω απ’ όλα το σαράκι του εξερευνητή.
Πρόδρομος κατά δεκαοχτώ αιώνες ενός Ντιάζ, ενός Κολόμβου ή ενός Μαγγελάνου - κι ας μην μνημονεύεται γι αυτό ως όφειλε - αν ο Αλέξανδρος υπήρξε αδιαμφισβήτητα μέγας σε κάτι, αυτό δεν είναι για την εξ ορισμού αντιφατική ιδιότητά του ως «στρατηλάτη εκπολιτιστή» αλλά γι αυτό που πάντα αποτέλεσε κι αποτελεί βασικό μοχλό της ιστορικής εξέλιξης στην ανθρώπινη περιπέτεια: την περιέργεια και την ακαταμάχητη έλξη για το άγνωστο.
Ισταραβσάν
Ισταραβσάν, η αλλιώς αρχαία Κυρόπολη, ένας ακόμη σταθμός στο δρόμο του γιου του Φιλίππου. Από το οχυρό που κατέλαβε μετά από σύντομη μάχη ο Ισκαντέρ δεν απομένουν πια παρά μερικά ανάξια λόγου και φωτογράφησης διάσπαρτα θεμέλια.
Στον ίδιο λόφο τώρα δεσπόζει το νεότευκτο μνημείο με τον επιβλητικό μπλε τρούλο, που εγκαινιάστηκε προσφάτως για τα δυόμισι χιλιάδες χρόνια από την ίδρυση της πόλης.
Οι εικόνες της μέρας:
Τα σοκάκια της παλιάς πόλης και το λασπωμένο της παζάρι,
τα δεκάδες μικρομάγαζα και τα σιδηρουργεία όπου μπαινοβγαίνουμε σαν στο σπίτι μας,
το τραγούδι της βροχής πάνω στα τσίγκινα υπόστεγα,
ο πρόθυμος μουφτής που ξεκλειδώνει για χάρη μας την παλιά μαντρέσα,
Ο παππούς με το σφυροδρέπανο και το κορίτσι με το μόνοφρυδο
η παρακμασμένη τσαικάνα, εστιατόριο και πανδοχείο μαζί, όπου καταλύουμε εξουθενωμένοι για φαγητό και ξεκούραση.
Στην Εσχάτη Αλεξάνδρεια
Και να λοιπόν που αγγίξαμε τον τελικό στόχο αυτού του οδοιπορικού στο Τατζικιστάν. Με θερμές χειραψίες και ανταλλαγές ηλεκτρονικών διευθύνσεων, αποχαιρετούμε τον Νασρεντίν μπροστά στην πύλη του ξενοδοχείου στην Κοτζάντ, πρώην Λενίναμπαντ, την πόλη που είδε το φως της μέρας πριν από εικοσιτρείς και κάτι αιώνες φέροντας άλλοτε το όνομα του ιδρυτή της, χωρίς ωστόσο να απομείνει από εκείνη την περίοδο το παραμικρό υλικό ίχνος παρά μόνο η εσαεί εγγραφή στην ιστορική μνήμη: Αλεξάνδρεια η Εσχάτη.
Η πρώτη αναγνωριστική γύρα αποκαλύπτει μια μάλλον ευχάριστη σύγχρονη πόλη, με άνετη κυκλοφορία, φαρδιά πεζοδρόμια, χώρους πρασίνου και περιπάτου, καθώς και κάποιες ενδιαφέρουσες γωνιές όπως τα αναστηλωμένα μεσαιωνικά τείχη και το πολύχρωμο παζάρι γύρω από την πλατεία Πομπέντι.
Κι άλλη με μονόφρυδο. Κάτι σαν μόδα, όπως οι χρυσές οδοντοστοιχίες στο Ουζμπεκιστάν.
Σε όλα σχεδόν τα ταξίδια, ο Ζυρ βρίσκει την χρυσή ευκαιρία να επισκευάσει τα μποτάκια του
- Τι λες, πάμε μια βόλτα και προς το ποτάμι;
Καθισμένοι σε υπερυψωμένο αναψυκτήριο με λευκές πλαστικές καρέκλες και σιντριβάνι με χρυσόψαρα πίνουμε εμφιαλωμένους χυμούς με κατ’ ευθείαν θέα πάνω στον Συρ Ντάρια, τον αρχαίο Ιαξάρτη. Ακριβώς από κάτω μας, δυο άντρες ψαρεύουν με πετονιά από μια μικρή εξέδρα. Κάπου μακριά, στην απέναντι όχθη, με φόντο μερικές δεκάδες εργατικές πολυκατοικίες αστράφτει στον ήλιο ένας μεταλλικός Λένιν εικοσιδύο μέτρων, μάλλον το ψηλότερο διασωθέν ομοίωμά του σε ολόκληρη την πρώην αυτοκρατορία και σίγουρα το ασχημότερο που έχουν δει τα μάτια μου.
Αντιλαμβάνομαι ότι η παραπάνω πραγματικότητα δεν ταιριάζει «κανονικά» με τις ρομαντικές περιγραφές που θα περίμενε κανείς να διαβάσει για μια φορτισμένη ιστορικά τοποθεσία. Και σίγουρα δεν εξηγεί «λογικά» την παράξενη συγκίνηση και τη χαρά που μ’ έχουν παρ’ όλα αυτά πλημμυρίσει για το γεγονός και μόνο ότι βρίσκομαι εδώ. Ίσως όμως αυτό το παράδοξο να είναι και η καλύτερη απόδειξη ότι τελικά το ταξίδι δεν είναι τόσο υπόθεση γεωγραφικής μετακίνησης όσο πριν και πάνω απ’ όλα παιχνίδι φαντασίας και κατάσταση του νου.
Επιστροφή στην Τασκένδη
Και πάλι σύνορα εν όψει. Τα τέταρτα χερσαία αυτού του ταξιδιού. Τι να λέμε τώρα επί της διαδικασίας ... τα μάθαμε πια, κι εσείς μαζί μας. Είμαστε πλέον όλοι βετεράνοι στο σπορ "πέρασμα από Σταν σε Σταν".
Τρίτη είσοδος στο Ουζμπεκιστάν και επιστροφή οδικώς στην Τασκένδη. Την οποία ξαναβρίσκω, οφείλω να πω, με μια παράξενη συγκίνηση. Που απορρέει από ένα αίσθημα οικειοτητας. Κάτι σαν το σπίτι "μου" στην περιοχή. Είναι ωραίο πότε πότε αυτό το διάλειμμα στην εξερεύνηση και η επιστροφή σε κάτι γνώριμο.
Το διάλειμμα εξάλλου είναι πολύ σύντομο. Ίσα για ένα βράδυ. Αύριο πρωί πετάμε για το Μπίσκεκ και το τελευταίο Σταν αυτού του ταξιδιού. Αυτή τη φορά, ούτε μνημεία, ούτε άλλες Αλεξάνδρειες, παρά μονάχα Φύση. Τα βουνά του Κιργιστάν μας περιμένουν.
Όπως ήδη είπαμε, εκτός από τον Λένιν, την τιμητική του εδώ έχει και ένα ακόμη ιστορικό πρόσωπο. Από τα μέρη μας αυτός, ο Αλέξανδρος με τ’ όνομα. Ε ναι, ποιος άλλος θα μπορούσε να είναι;
Τον απαντάμε στην πορεία μας προς τα βόρεια, πότε ως ποτάμι Ισκαντέρ Ντάρια, και πότε ως αλπική λίμνη Ισκαντέρ Κουλ όπου και διανυκτερεύουμε στις εγκαταστάσεις μιας θερινής κατασκήνωσης της σοβιετικής εποχής.
Τυλιγμένοι στην ομίχλη και το παγωμένο ψιλοβρόχι, με τις φλοκάτες του χιονιού ακόμα απλωμένες Ιούνιο μήνα στις απόκρημνες πλαγιές, τα πυρακτωμένα πεδινά αποτελούνε πλέον μια μακρινή ανάμνηση. Το ίδιο και το ερώτημα που με στοίχειωνε επίμονα ξεκινώντας αυτό το ταξίδι: Ήταν μόνο η ματαιοδοξία της κατάχτησης - ή αλλιώς «η φλόγα για τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού» σύμφωνα με την εθνικά politically correct διατύπωση - αυτό που εν τέλει οδήγησε τον εκ Μακεδονίας ορμώμενο τόσες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το ωραίο του παλατάκι στην Πέλλα, να τρέχει πάνω κάτω τα όρη και τις στέπες της Κεντρικής Ασίας μέχρι τις όχθες του Ινδού ποταμού;
Ξεπαγιάζοντας από το κρύο σε υψόμετρα που ξεπερνάνε κατά πολύ αυτό της ψηλότερης κορυφής του Ολύμπου, με το αυτοκίνητο ν’ αγκομαχάει για να σκαρφαλώσει το μισοκαταστραμένο από το χιόνι και τον πάγο δρόμο, η ίδια η πραγματικότητα έχει προ πολλού επιβάλει την απάντηση : Καμία καταχτητική φιλοδοξία δεν επαρκεί από μόνη της για να σπρώξει κάποιον να διασχίσει τα όρια του γνωστού στην εποχή του κόσμου και να περιπλανηθεί σ’ αυτά τα ύψη, χωρίς χάρτες, χωρίς γνώση των περασμάτων, με τα ελάχιστα μέσα του τότε, σε μέρη όπου τίποτε το ουσιαστικό δεν υπάρχει προς κατάχτηση, αν δεν τον κατατρώει πάνω απ’ όλα το σαράκι του εξερευνητή.
Πρόδρομος κατά δεκαοχτώ αιώνες ενός Ντιάζ, ενός Κολόμβου ή ενός Μαγγελάνου - κι ας μην μνημονεύεται γι αυτό ως όφειλε - αν ο Αλέξανδρος υπήρξε αδιαμφισβήτητα μέγας σε κάτι, αυτό δεν είναι για την εξ ορισμού αντιφατική ιδιότητά του ως «στρατηλάτη εκπολιτιστή» αλλά γι αυτό που πάντα αποτέλεσε κι αποτελεί βασικό μοχλό της ιστορικής εξέλιξης στην ανθρώπινη περιπέτεια: την περιέργεια και την ακαταμάχητη έλξη για το άγνωστο.
Ισταραβσάν
Ισταραβσάν, η αλλιώς αρχαία Κυρόπολη, ένας ακόμη σταθμός στο δρόμο του γιου του Φιλίππου. Από το οχυρό που κατέλαβε μετά από σύντομη μάχη ο Ισκαντέρ δεν απομένουν πια παρά μερικά ανάξια λόγου και φωτογράφησης διάσπαρτα θεμέλια.
Στον ίδιο λόφο τώρα δεσπόζει το νεότευκτο μνημείο με τον επιβλητικό μπλε τρούλο, που εγκαινιάστηκε προσφάτως για τα δυόμισι χιλιάδες χρόνια από την ίδρυση της πόλης.
Οι εικόνες της μέρας:
Τα σοκάκια της παλιάς πόλης και το λασπωμένο της παζάρι,
τα δεκάδες μικρομάγαζα και τα σιδηρουργεία όπου μπαινοβγαίνουμε σαν στο σπίτι μας,
το τραγούδι της βροχής πάνω στα τσίγκινα υπόστεγα,
ο πρόθυμος μουφτής που ξεκλειδώνει για χάρη μας την παλιά μαντρέσα,
Ο παππούς με το σφυροδρέπανο και το κορίτσι με το μόνοφρυδο
η παρακμασμένη τσαικάνα, εστιατόριο και πανδοχείο μαζί, όπου καταλύουμε εξουθενωμένοι για φαγητό και ξεκούραση.
Στην Εσχάτη Αλεξάνδρεια
Και να λοιπόν που αγγίξαμε τον τελικό στόχο αυτού του οδοιπορικού στο Τατζικιστάν. Με θερμές χειραψίες και ανταλλαγές ηλεκτρονικών διευθύνσεων, αποχαιρετούμε τον Νασρεντίν μπροστά στην πύλη του ξενοδοχείου στην Κοτζάντ, πρώην Λενίναμπαντ, την πόλη που είδε το φως της μέρας πριν από εικοσιτρείς και κάτι αιώνες φέροντας άλλοτε το όνομα του ιδρυτή της, χωρίς ωστόσο να απομείνει από εκείνη την περίοδο το παραμικρό υλικό ίχνος παρά μόνο η εσαεί εγγραφή στην ιστορική μνήμη: Αλεξάνδρεια η Εσχάτη.
Η πρώτη αναγνωριστική γύρα αποκαλύπτει μια μάλλον ευχάριστη σύγχρονη πόλη, με άνετη κυκλοφορία, φαρδιά πεζοδρόμια, χώρους πρασίνου και περιπάτου, καθώς και κάποιες ενδιαφέρουσες γωνιές όπως τα αναστηλωμένα μεσαιωνικά τείχη και το πολύχρωμο παζάρι γύρω από την πλατεία Πομπέντι.
Κι άλλη με μονόφρυδο. Κάτι σαν μόδα, όπως οι χρυσές οδοντοστοιχίες στο Ουζμπεκιστάν.
Σε όλα σχεδόν τα ταξίδια, ο Ζυρ βρίσκει την χρυσή ευκαιρία να επισκευάσει τα μποτάκια του
- Τι λες, πάμε μια βόλτα και προς το ποτάμι;
Καθισμένοι σε υπερυψωμένο αναψυκτήριο με λευκές πλαστικές καρέκλες και σιντριβάνι με χρυσόψαρα πίνουμε εμφιαλωμένους χυμούς με κατ’ ευθείαν θέα πάνω στον Συρ Ντάρια, τον αρχαίο Ιαξάρτη. Ακριβώς από κάτω μας, δυο άντρες ψαρεύουν με πετονιά από μια μικρή εξέδρα. Κάπου μακριά, στην απέναντι όχθη, με φόντο μερικές δεκάδες εργατικές πολυκατοικίες αστράφτει στον ήλιο ένας μεταλλικός Λένιν εικοσιδύο μέτρων, μάλλον το ψηλότερο διασωθέν ομοίωμά του σε ολόκληρη την πρώην αυτοκρατορία και σίγουρα το ασχημότερο που έχουν δει τα μάτια μου.
Αντιλαμβάνομαι ότι η παραπάνω πραγματικότητα δεν ταιριάζει «κανονικά» με τις ρομαντικές περιγραφές που θα περίμενε κανείς να διαβάσει για μια φορτισμένη ιστορικά τοποθεσία. Και σίγουρα δεν εξηγεί «λογικά» την παράξενη συγκίνηση και τη χαρά που μ’ έχουν παρ’ όλα αυτά πλημμυρίσει για το γεγονός και μόνο ότι βρίσκομαι εδώ. Ίσως όμως αυτό το παράδοξο να είναι και η καλύτερη απόδειξη ότι τελικά το ταξίδι δεν είναι τόσο υπόθεση γεωγραφικής μετακίνησης όσο πριν και πάνω απ’ όλα παιχνίδι φαντασίας και κατάσταση του νου.
Επιστροφή στην Τασκένδη
Και πάλι σύνορα εν όψει. Τα τέταρτα χερσαία αυτού του ταξιδιού. Τι να λέμε τώρα επί της διαδικασίας ... τα μάθαμε πια, κι εσείς μαζί μας. Είμαστε πλέον όλοι βετεράνοι στο σπορ "πέρασμα από Σταν σε Σταν".
Τρίτη είσοδος στο Ουζμπεκιστάν και επιστροφή οδικώς στην Τασκένδη. Την οποία ξαναβρίσκω, οφείλω να πω, με μια παράξενη συγκίνηση. Που απορρέει από ένα αίσθημα οικειοτητας. Κάτι σαν το σπίτι "μου" στην περιοχή. Είναι ωραίο πότε πότε αυτό το διάλειμμα στην εξερεύνηση και η επιστροφή σε κάτι γνώριμο.
Το διάλειμμα εξάλλου είναι πολύ σύντομο. Ίσα για ένα βράδυ. Αύριο πρωί πετάμε για το Μπίσκεκ και το τελευταίο Σταν αυτού του ταξιδιού. Αυτή τη φορά, ούτε μνημεία, ούτε άλλες Αλεξάνδρειες, παρά μονάχα Φύση. Τα βουνά του Κιργιστάν μας περιμένουν.
Attachments
Last edited by a moderator:
