isabelle
Member
- Μηνύματα
- 902
- Likes
- 4.165
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- Ασκήσεις επι χάρτου
- Όλα ξεκίνησαν απτη Βόρεια Κορέα
- Πίσω στα θρανία
- Τασκένδη του θρύλου, του ονείρου, της κατάρρευσης
- Διπρόσωπη Χίβα
- Μια φορά κ έναν καιρό ηταν εδω μια θάλασσα
- Ατέρμονη αλυσίδα καταστροφής
- Στο δρόμο για την Άσγκαμπατ
- Κούνυα Ούργκενς
- Ασγκαμπάτ κεκλεισμένων των θυρών
- Το κουρδιστό ομοίωμα
- Μετά τον Νιγιαζοφ τι;
- Στη γη της αρχαίας Μαργιανής
- Τελευταία Έξοδος
- Μπουχάρα σα μαγικό χαλί
- Σαμαρκάνδη της τέχνης κ του αίματος
- Στη γη της αρχαίας Σογδιάνης
- Ο Μέγας περίεργος
- Στη χώρα των αλόγων
- Συνέχεια απο Κιργιστάν
- Επίλογος
Άμα διαθέτεις μέσο ...
'Οχι, δεν εννοώ μεταφοράς, ούτε ενημέρωσης. Εννοώ μέσο σκέτο. Δόντι. Βύσμα. Κονέ. Μπάρμπα στην Κορώνη. Πως αλλιώς να το πω;
Άμα λοιπόν διαθέτεις τέτοιο μέσο, όλα τα αδύνατα γίνονται δυνατά, γνωστό αυτό. Κι όταν λέμε όλα, εννοούμε όλα. Μέχρι και έτοιμο κεφάλαιο για υπό εξέλιξη ιστορία του travelstories εξασφαλίζεις άμα λάχει! Γραμμένο δια χειρός Κώστα Ζυρίνη. Ε, μια διαπλοκή έχω κι εγώ όλη κι όλη στη ζωή μου, να μην την εκμεταλλευτώ;
Τέρμα λοιπόν τα παιχνίδια επί χάρτου και οι προπαρασκευαστικές ενέργειες, σήμερα πάμε Τασκένδη. Με άλλον αφηγητή κατ' εξαίρεση αφού απέσπασα τη σχετική άδεια.
Και για μια πρώτη φωτογραφική γεύση σε προβολή slide show, πατάμε εδώ: Φωτογραφίες Ταξιδιών | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν
Εντάξει; Μπήκαμε στο κλιμα; Πάμε βόλτα λοιπόν!
ΤΑΣΚΕΝΔΗ ΤΟΥ ΘΡΥΛΟΥ, ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ, ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ
Του Κώστα Ζυρίνη
Ένα αεροδρόμιο άχρωμο, άοσμο, περίπου καθαρό, με μικρή, άνευρη κίνηση και άρρωστο φωτισμό, όσο για να σου υπονομεύει την ταξιδιωτική αισιοδοξία. Πατάμε στο έδαφος της Τασκένδης! Του Θρύλου, του Ονείρου, της Κατάρρευσης. Οι διαδικασίες εξόδου απ τ’ αεροδρόμιο, παρότι απλές, είναι άλλο τόσο αργές, εκνευριστικά αργές. Κανείς δεν βιάζεται εδώ. Μια κάπως τραχιά ηρεμία, γνώριμη στα εδάφη της άλλοτε κεντρασιατικής σοβιετίας.
Ένα ισόγειο ξενοδοχείο σε μια συνοικία επίσης ισόγεια. Καθαρό και λειτουργικά αμήχανο αφού η ουζμπέκικη τουριστική βιομηχανία μοιάζει να είναι στα πρώτα της βήματα. Κάτι τέτοια ψιλοπρωτόγονα καταλύματα μας αρέσουν αρκεί να είναι εξασφαλισμένη η καθαριότητά τους. Και, εν προκειμένω, είναι. Ένα ψυχικά εξαγνιστικό μπάνιο και λίγες ώρες ύπνου στις νέες συντεταγμένες είναι αυτό που χρειαζόμαστε για να φορτίσουμε τους βιολογικούς μας σωρευτές ενέργειας.
ΣΠΑΣΙΜΠΑ
Κι όμως, αντίκρυ από την ισόγεια συνοικία-μας εκτείνεται ένα μπλοκ από, μπορεί και δεκαώροφες, ξεφλουδισμένες λαϊκές πολυκατοικίες.
Δεν χρειαζόμαστε ξεναγό για να μας βεβαιώσει ότι ανεγέρθηκαν κατά τη διάρκεια της σοβιετικής περιόδου. Μιας περιόδου κατά την οποία έπρεπε να στεγαστούν άμεσα απαξάπαντες οι άστεγοι, και οι κακοστεγασμένοι, αναβάλλοντας το αρχιτεκτονικό κάλλος και την οικιακή ευρυχωρία για καλύτερες ημέρες. Που όμως δεν ήρθαν. Αναρίθμητες τηλεοπτικές κεραίες και δορυφορικά πιάτα καθιστούν το σκηνικό ακόμη λιγότερο ανθρώπινο. Σ’ ένα κάποιο παράθυρο, διακρίνω μια γλάστρα. Σα να θέλει ν’ ανθίσει κάποιο άτολμο όνειρο. Μια α-συμφωνία σ’ έναν αεικίνητο πληθυσμό δυόμισι σχεδόν εκατομμυρίων ατόμων. Ήρθε και μου κόλλησε, δεν ξέρω πώς, η σκέψη ότι σ’ αυτές τις ρημαγμένες εκδοχές μπάουχάουζ θα βρήκαν κάποτε καταφύγιο και οι Έλληνες πρόσφυγες της ηττημένης ελπίδας. Και ότι δεν γεννήθηκαν ακόμη οι γενεές που θα τους δικαιώσουν. Κι ίσως αυτό να μην συμβεί ποτέ σ’ ένα ορατό μέλλον.
Δρόμοι τεράστιοι σε φάρδος. Πόσο μάλλον σε μήκος. Αυτοκίνητα από λίγα έως ελάχιστα για τα δικά μας μέτρα που ερχόμαστε από την τροχοπαθή και ψυχοφθόρα Αθήνα. Μια λεωφόρος ταχείας κυκλοφορίας που κόβει σαν μαχαίρι το άστυ, βάναυσα. Οι διαβάσεις πεζών δεν φαίνεται να βρίθουν. Βλέπω κάποιους ν’ ακροβατούν πηδώντας τα διαχωριστικά λες και βάλθηκαν να μειώσουν το προσδόκιμό τους.
Αλλά, εντάξει, οι πρώτες εντυπώσεις δεν είναι πάντα και οι πιο αντιπροσωπευτικές. Χρειάζεται χρόνος και πολύ σουλάτσο για να περάσεις απ την αρχική ασάφεια της εικόνας στη σχετική βεβαιότητα.
Στο βάθος του οπτικού μας πεδίου η αιχμή ενός υπέροχου τεμένους στοχεύει σε κάποια πάλλευκα νέφη. Ας πάμε κατά κει. Μιλάμε για την Μεντρέσα Κουκελντάς που χτίστηκε το Χίλια πεντακόσια εξήντα ως κορανική σχολή.
Κατά την σοβιετική περίοδο στέγασε κάποια κυβερνητική υπηρεσία. Τώρα δεν ξέρουμε τι ακριβώς ρόλο παίζει. Μάλλον μουσείο θα είναι. Κανείς δεν μας λέει «απαγορεύεται η είσοδος». Θα μπούμε, θα φωτογραφίσουμε, θα μας φερθούν φιλικά και θα μας τρατάρουν κάποιο αφέψημα που δεν θα μας αρέσει αλλά θα τους πούμε «σπασίμπα». Είναι το πρώτο που θέλεις να μαθαίνεις. Το να ευχαριστείς. Να ευχαριστείς και μόνο γιατί υπάρχεις για λίγο μέσα σ’ όλα αυτά. Γιατί θα προφτάσεις να τα δεις, ακόμη κι αν δεν προφτάσεις να τ’ αφομοιώσεις.
Καθώς φαίνεται, το Κοράνι του Μοχάμεντ, όχι μόνο συνυπήρξε ειρηνικά και αδιατάραχτα επί μακρόν με το «Κεφάλαιο» του Κάρολου Μαρξ αλλά και επιβίωσε αυτού. Οι πολιτισμοί, και ιδιαίτερα οι πλέον ανελαστικοί, συχνά αντέχουν στο χρόνο περισσότερο από τα οικονομικά συστήματα. Και, συχνά πυκνά, λειτουργούν σαν αμορτισέρ των κοινωνικών κραδασμών. Αλλά και σαν καταλύτες τους. Κι όμως, στο τέρμα της περατζάδας, θα μας μείνει η πεποίθηση ότι το εδώ θρησκευτικό αίσθημα είναι πιο κοντά στο επιδερμικό φολκλόρ παρά στον φανατικό σκοταδισμό που συναντάμε σε μεγάλο μέρος του ισλαμικού κόσμου. Η αίσθηση της αβάσταχτης βαρύτητας του Ισλάμ δεν φαίνεται να ευδοκιμεί ιδιαίτερα εκεί όπου άναψε, και έσβησε, η ελπίδα της κοινωνικής ισότητας.
ΜΙΝΓΚ ΟΥΡΟΥΚ
Στην περιοχή γύρω απ την κορανική σχολή εκτείνεται το τεράστιο παζάρι Τσολσού, καθαρό και νοικοκυρεμένο, εν πολλοίς υπαίθριο και εν μέρει στεγασμένο από έναν κυκλώπειο ημισφαιρικό θόλο.
Παρά τις όποιες και τις όσες πολιτισμικές διαφορές τους, τα παζάρια όλου του ισλαμικού κόσμου μοιάζουν πάρα πολύ. Είναι η χαρά του ταξιδευτή. Και είναι δύσκολο, πολύ δύσκολο, ν’ αντισταθείς σ’ όλα αυτά τα, συνήθως άχρηστα, πλην υπέροχα, μπιχλιμπίδια που εκτίθενται μέχρι και στο έδαφος και σου ζητούν να συνταξιδέψουν στην επιστροφή σου.
Η Τασκένδη, λοιπόν, που δεν λεγόταν πάντα Τασκένδη, είναι η μεγαλύτερη, η πιο σύγχρονη και η πιο κοσμοπολίτικη πόλη της Κεντρασίας. Η ευρύτερη περιοχή της κατοικείται εδώ και δύο, περίπου, χιλιάδες χρόνια. Ο πρώτος γνωστός οικισμός-της άκουγε στο όνομα Μινγκ-Ουρούκ που σημαίνει Χίλιες Βερικοκιές. Οι Χίλιες Βερικοκιές φαίνεται ότι ήσαν ένα πολύ σημαντικό σταυροδρόμι καραβανιών και γι αυτό οι Άραβες, μη χάσουν! περί το Εφτακόσα πενήντα ένα, τις υπέταξαν με τη φωτιά και το τσεκούρι για να τις μετονομάσουν, κατά τον Ενδέκατο αιώνα, σε «Τοσκέντ», που σημαίνει «πέτρινη πόλη».
Ο Τζένγκις Χαν εμφανίστηκε σ΄ αυτά τα μέρη με τη χρυσή ορδή του κατά τον Δέκατο τρίτο αιώνα για να κάνει την Τοσκέντ στάχτη και μπούλμπερη, πλην όμως η πόλη πήρε και πάλι τα πάνω της επί των ημερών του Ταμερλάνου, Χίλια τριακόσια τριάντα έξι μέχρι Χίλια τετρακόσια πέντε. Και μπορεί εμείς να θεωρούμε τον Ταμερλάνο μέγα σφάχτη αλλά οι τουρκομογγόλικες φυλές της Κεντρασίας τον έχουν στα όπα όπα ως στρατηλάτη-εκπολιτιστή. Είναι ο δικός τους Μεγαλέξανδρος, ο δικός τους εθνοφυλετικός μύθος. Τι είδους αυτοσυνειδησία θα είχε άραγε η Ανθρωπότητα αν κατέρρεαν οι μυθολογίες της;
Στη συνέχεια, από τα τέλη του Δέκατου πέμπτου και καθ’ όλο τον Δέκατο έκτο, διαβάζω ότι, η Τοσκέντ ανθίζει και πάλι αλλά αυτή τη φορά κάτω από τη δυναστεία των Σαϋμπανιδών. Δεν έμαθα τίποτε περισσότερο γι αυτούς τους «Σαϋμπανίδες».
ΑΥΛΗ ΜΕ ΠΙΑΝΟ
Έχουμε χωθεί σε μια παλιά δαιδαλώδη συνοικία, με αυλές αλλά και χωρίς καθόλου κίνηση στις ρούγες της. Μια αίσθηση νεκρόπολης. Πλίνθοι, κέραμοι και αδρό, φαγωμένο απ τους καιρούς, ξύλο. Πρόκειται για την παλαιότερη λαϊκή συνοικία της Τασκένδης, ή ότι απέμεινε απ αυτήν μετά από τον δολοφονικό σεισμό του Απρίλη του Χίλια εννιακόσια εξήντα έξι, που άφησε άστεγους τριακόσιες χιλιάδες κατοίκους και ισοπέδωσε την πόλη.
Αυτός ο χορός του θανάτου είχε μια διάρκεια δύο περίπου χρόνων με την αλληλοδιαδοχή οχτακοσίων καταγεγραμμένων μετασεισμών. Είναι να μη σου τύχει! Όμως, δεν μ’ αφήνει σε ησυχία κι ένας άλλος «σεισμός». Ο πολιτικός «σεισμός» που συντάραξε την εδώ αποικία των δεκαεφτά χιλιάδων Ελλήνων πολιτικών εμιγκρέδων το Πενηνταέξι. Δέκα χρόνια νωρίτερα από το σεισμό της Φύσης.
Όταν πρωτοχτίστηκε αυτή η παλιά συνοικία της πόλης, τα μεταφορικά μέσα θα πρέπει να ήταν ιππήλατα κάρα και η ρυμοτόμηση μαζί με την αρχιτεκτονική θα ήταν θέμα έμπνευσης, ή αρπαχτής. Όποιος προλάβει κι ότι προλάβει! Όμως, αυτός ο λαβύρινθος, που δεν ξέρεις αν και πού θα σε βγάλει, μας γοητεύει τα μάλα. Σπρώχνουμε μιαν αυλόπορτα και μπαίνουμε. Μια κατσίκα, ένα κοτέτσι, ένας μικρός γαβριάς και παραδίπλα ένα πιάνο Πετρόφ. Ή μάλλον το κουφάρι του πιάνου. Ο μικρούλης για να μας κάνει τη φιγούρα του κάνει πως τάχα παίζει και αναπαράγει κάποιες νότες με τη φωνούλα του. Λα, λαλά, λα! Τι ειν’ αυτό, Τσαϊκόφσκι;
Στην ίδια αυλή κι ένα κοτέτσι. Κι ένας χωμάτινος φούρνος εν ενεργεία για το σπιτικό καρβέλι. Μπήκαμε και σε μερικά απ τα παραδίπλα γερασμένα σπίτια. Τα «σπασίμπα» έδωσαν και πήραν. Και βέβαια ξέρουν από Έλληνες! Όλη η καταδιωκόμενη ελληνική Αριστερά κάπου δω βρήκε κάποτε μια νέα φιλόξενη πατρίδα. Κι όσοι γύρισαν για να πεθάνουν κοντά στις ακτές του Αιγαίου έφεραν στα μπαγκάζια τους μια κουλτούρα που διαψεύδει τη φήμη ότι, δήθεν, η λαμογιά είναι στο ντιενέι του Έλληνα.
ΤΙΜΟΥΡ ΜΑΪΝΤΟΝΙ
Τα βήματά μας μάς έχουν φέρει στο εκτεταμένο αρχιτεκτονικό συγκρότημα του ιστορικού κέντρου της πόλης κι έχω την εντύπωση πως όλοι οι βασικοί δρόμοι της ιστορικής Τασκένδης εκπορεύονται ακτινωτά απ την πλατεία Τιμούρ Μαϊντόνι. Εκείνο όμως που με χαλάει εδώ είναι το ξενοδοχείο «Ουζμπεκιστάν».
Κλασικό σοβιετικό τερατούργημα και άλλοτε καμάρι της περιόδου του Χρουστσώφ, εκείνου που για να επιβληθεί στους συνομιλητές του κοπάναγε τα έδρανα του Οηέ με το τακούνι του παπουτσιού του .
Ερμηνευόμενο το Τιμούρ Μαϊντόνι σημαίνει «πλατεία Ταμερλάνου».
Το άγαλμα του Τουρκομογγόλου αυτού πολέμαρχου πήρε τη θέση του στη μέση τής περί ου ο λόγος πλατείας εκτοπίζοντας εκείνο του Καρόλου Μαρξ. Λες και δεν θα μπορούσαν να συνυπάρχουν σε μια πλατεία και οι δυο! Αν όχι δίπλα-δίπλα, έστω μια πλατεία παρακάτω, βρε αδερφέ! Αλλά, να, έτσι είναι τα ανθρώπινα πάθη! Ρέπουν προς την απολυτότητα. Εξ ου και οι πόλεμοι. Αδελφοκτόνοι και μη. Πάνω σ’ αυτά θα στοχαζόταν ο Κάρολος Μαρξ για να διατυπώσει τη θέση πως «η βία είναι η μαμή της Ιστορίας», εξηγώντας ότι στη Φύση και στην ανθρώπινη Ιστορία το γίγνεσθαι δεν είναι παρά μια αέναη σύγκρουση, σύνθεση και ανασύνθεση των αντιθέσεων.
Αλλά και του Λένιν οι νεοουζμπέκοι, δεν του φέρθηκαν καλά, κατά τη γνώμη μου. Δυτικά της πλατείας Τιμούρ Μαϊντόνι απλώνεται μια έκταση, που θεωρείται κι αυτή πλατεία, όπου λαβαίνουν χώρα οι επετειακές στρατιωτικές παράτες και όλα αυτά τα εθνοπατριωτικά παραπατζούμ.
Η πλατεία αυτή, κλασικό δείγμα αρχιτεκτονικού γιγαντισμού, και κακογουστιάς κατά τη γνώμη μου, έφερνε από τη φτιαξιά της το όνομα και το άγαλμα του Λένιν ενώ τώρα οι αρμόδιοι αποφάσισαν αλλέως. Την επανονομάτισαν Μουστακιλίκ Μαϊντόνι, δηλαδή πλατεία Ανεξαρτησίας. Αποκαθήλωσαν τον Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνωφ Λένιν και φύτεψαν στη θέση του μια μπρούτζινη Υδρόγειο κι έναν υπερμεγέθη χάρτη του Ουμπεκιστάν. Πάντως, οι κάτοικοι της Τασκένδης, επιμένουν να την αποκαλούν πλατεία «Λιένιν».
Κι εδώ όπως αλλού στην Ανατολική Ευρώπη, από τα μέσα της δεκαετίας του πενήντα, ο ηττημένος από την Οκτωβριανή Επανάσταση τσαρικός φεουδο-καπιταλισμός, θ’ αρχίσει να διεκδικεί, ευδοκίμως, το αίμα του πίσω. Η αποσταλινοποίηση θα είναι ένα μεγάλο βήμα της πορείας προς την πλήρη παλινόρθωσή του. Αυτή η πορεία θα έχει άμεσες και τραγικές συνέπειες για πολλούς από τις δεκάδες χιλιάδες Έλληνες κομμουνιστές που είχαν καταφύγει στην απέραντη Σοβιετία μετά την στρατιωτική ήττα του Δεύτερου Αντάρτικου στα μέρη μας. Από τις εφτάμισι χιλιάδες μέλη της κομμουνιστικής οργάνωσης των Ελλήνων της Τασκένδης θα διαγραφούν εν μία νυκτί, που λέει ο λόγος, και θα περάσουν σε ισόβια δυσμένεια οι πεντέμισι χιλιάδες. Και μαζί μ’ αυτούς και ο μέχρι τότε γενικός γραμματέας του Κουκουέ, ο Νίκος Ζαχαριάδης πουθα πεθάνει εξόριστος από τους «αναθεωρητές» στην παγωμένη Σιβηρία, χωρίς ποτέ να του επιτραπεί να γυρίσει στην Ελλάδα.
ΓΚΑΓΚΑΡΙΝ ΜΑΪΝΤΟΝΙ
Σχεδόν κολλητή με την γιγάντια Μουστακιλίκ κείται η πλατεία Γκαγκάριν. Πρόκειται περί του τοις πάσι γνωστού Γιούρι Γκαγκάριν ο οποίος πρώτος είδε το χάλι μας απ το διάστημα. Ίσως από τόσο μακριά στο χώρο να είδε και μακριά στο χρόνο: Την Ανθρωπότητα να καταρρέει μέσα στην παρακμή της. Αλλά αυτά είναι σκέψεις επιστημονικά αδόκιμες και βλαβερές για την ψυχική ισορροπία όσων τις πάρουμε τοις μετρητοίς.
Όχι μόνο η Μουστακιλίκ αλλά και όλο το ιστορικό κέντρο, κι ακόμη πιο πέρα, όσο πήρε το μάτι μας, πουθενά σκουπιδαριό, πουθενά ο, οικείος σε μας, αρχιτεκτονικός αχταρμάς της ανάδελφης Αθήνας. Υπέροχα αρχιτεκτονήματα περασμένων αιώνων, εξαιρετικός πολεοδομικός σχεδιασμός και εντυπωσιακή καθαριότητα. Τεχνητές λιμνούλες, κλιμακωτά καταρρακτάκια και σιντριβάνια. Κορίτσια κι αγόρια να τσαλαβουτούν και να φλερτάρουν με μια φυσική αθωότητα απαλλαγμένη από κάθε θεϊστική σεμνοτυφία.
Δεν είναι μόνο ο αρχιτεκτονικός γιγαντισμός του ιστορικού κέντρου που μας εντυπωσιάζει αμφίθυμα, είναι οι ίδιοι οι Ουζμπέκοι. Πολιτισμικά παράταιροι με το σκηνικό που τους περιβάλλει. Και κυρίως οι Ουζμπέκες των οποίων τα ενδυματολογικά γούστα φτάνουν στα όρια του κιτς και μιας υπερβολής που έχει τις ρίζες της σε μόδες των οποίων οι χειρότερες εκδοχές άνθισαν στη λεγόμενη Δύση. Ένας ενδυματολογικός αχταρμάς, σα να λέμε, από μίνι, κολλητά τζην, και μακιγιάζ τσίρκου μέχρι λουλουδάτες φουστάνες και τσεμπέρια.
Σε συνάρτηση με τις υποτυπώδεις ιστορικές γνώσεις που διαθέτω, νοιώθω πως εδώ αναπτύσσεται ένας νέος κόσμος μέσα στα ακαθόριστα πλαίσια μιας κοινωνικής, πολιτικής και πολιτισμικής aσυνέχειας. Ένας κόσμος που μοιάζει σα να έχει σαστίσει και δεν ξέρει κατά πού να πάει. Μια κοινωνία μικρών και μεγάλων παιδιών που θέλει να δοκιμάσει όλα όσα καταναλωτικά αγαθά της καπιταλιστικής Δύσης στερήθηκε εδώ και πολλές δεκαετίες. Και που τα θέλει όλα δίχως σαφές αξιολογικό κριτήριο. Μια κοινωνία αθώα που της άνοιξαν την πόρτα προς τον υπόλοιπο κόσμο της ξέφρενης κατανάλωσης και τον κοιτάζει με την πείνα του στερημένου. Ακόμη και αυτός ο αισθητικός πρωτογονισμός των καταναλωτικών εκκλήσεων απ’ τις κακόγουστες γιγαντορεκλάμες συνηγορεί στην αφέλεια του ανυποψίαστου καταναλωτή.
Η αίσθηση της φωτογραφικής που τους στοχεύει, σε αντίθεση με την ενόχληση που νοιώθουν οι περισσότεροι ισλαμικοί πληθυσμοί, δεν τους προκαλεί καμιά δυσφορία. Το αντίθετο θα έλεγα: με θέτουν απέναντι στο πρόβλημα της στημένης πόζας. Ειδικά οι πιτσιρίκες και οι νεαρούληδες. «Βγάλε με και μένα μπάρμπα». Λες και αυτό τους χειραφετεί κατά τι περισσότερο στο νέο χρηματιστήριο των κοινωνικών αξιών.
Διατρέχουμε την τεράστια σε φάρδος και σε απροσδιόριστο μήκος λεωφόρο όπου, καθώς όλα μαρτυρούν, εδράζεται η απογευματινή αλλά και η νυχτερινή ζωή στις περισσότερες ίσως εκδηλώσεις της. Η λαϊκή, και όχι μόνο, ψυχαγωγία της Τασκένδης,. Εδώ πληρώνεις εφτά σεντς για να μετρήσεις το βάρος σου, εκεί με πέντε σεντς μετράς τη δύναμη της γροθιάς σου, πιο πέρα κάποιος κερδίζει τον επιούσιο με το να σου δώσει, χάρη στο στηριγμένο σε τρίποδο τηλεσκόπιό του, τη δυνατότητα να δεις τ’ αστέρια από «κοντά». Σε κάποια παγκάκια γίνονται αναμετρήσεις στη σκακιέρα. Ένα αυτοσχέδιο λούνα παρκ για να το γλεντάν οι μπόμπιρες, και όχι μόνο. Θα καταλήξουμε σ’ ένα μεσαίου βεληνεκούς φαγάδικο απ αυτά που δεν κλείνουν νωρίς, αν κλείνουν. Καταπληκτικά εδέσματα με βάση, κυρίως, και δυστυχώς, το κρέας. Ένα υπέροχο κόκκινο κρασί κι ένας υπέροχος χορός της κοιλιάς από μία, επίσης υπέροχη, νεαρά Ουζμπέκα.
ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ 1 - ΤΑΣΚΕΝΔΗ ΤΟΥ ΘΡΥΛΟΥ, ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ, ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν
'Οχι, δεν εννοώ μεταφοράς, ούτε ενημέρωσης. Εννοώ μέσο σκέτο. Δόντι. Βύσμα. Κονέ. Μπάρμπα στην Κορώνη. Πως αλλιώς να το πω;
Άμα λοιπόν διαθέτεις τέτοιο μέσο, όλα τα αδύνατα γίνονται δυνατά, γνωστό αυτό. Κι όταν λέμε όλα, εννοούμε όλα. Μέχρι και έτοιμο κεφάλαιο για υπό εξέλιξη ιστορία του travelstories εξασφαλίζεις άμα λάχει! Γραμμένο δια χειρός Κώστα Ζυρίνη. Ε, μια διαπλοκή έχω κι εγώ όλη κι όλη στη ζωή μου, να μην την εκμεταλλευτώ;
Τέρμα λοιπόν τα παιχνίδια επί χάρτου και οι προπαρασκευαστικές ενέργειες, σήμερα πάμε Τασκένδη. Με άλλον αφηγητή κατ' εξαίρεση αφού απέσπασα τη σχετική άδεια.
Και για μια πρώτη φωτογραφική γεύση σε προβολή slide show, πατάμε εδώ: Φωτογραφίες Ταξιδιών | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν
Εντάξει; Μπήκαμε στο κλιμα; Πάμε βόλτα λοιπόν!
ΤΑΣΚΕΝΔΗ ΤΟΥ ΘΡΥΛΟΥ, ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ, ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ
Του Κώστα Ζυρίνη
Ένα αεροδρόμιο άχρωμο, άοσμο, περίπου καθαρό, με μικρή, άνευρη κίνηση και άρρωστο φωτισμό, όσο για να σου υπονομεύει την ταξιδιωτική αισιοδοξία. Πατάμε στο έδαφος της Τασκένδης! Του Θρύλου, του Ονείρου, της Κατάρρευσης. Οι διαδικασίες εξόδου απ τ’ αεροδρόμιο, παρότι απλές, είναι άλλο τόσο αργές, εκνευριστικά αργές. Κανείς δεν βιάζεται εδώ. Μια κάπως τραχιά ηρεμία, γνώριμη στα εδάφη της άλλοτε κεντρασιατικής σοβιετίας.
Ένα ισόγειο ξενοδοχείο σε μια συνοικία επίσης ισόγεια. Καθαρό και λειτουργικά αμήχανο αφού η ουζμπέκικη τουριστική βιομηχανία μοιάζει να είναι στα πρώτα της βήματα. Κάτι τέτοια ψιλοπρωτόγονα καταλύματα μας αρέσουν αρκεί να είναι εξασφαλισμένη η καθαριότητά τους. Και, εν προκειμένω, είναι. Ένα ψυχικά εξαγνιστικό μπάνιο και λίγες ώρες ύπνου στις νέες συντεταγμένες είναι αυτό που χρειαζόμαστε για να φορτίσουμε τους βιολογικούς μας σωρευτές ενέργειας.
ΣΠΑΣΙΜΠΑ
Κι όμως, αντίκρυ από την ισόγεια συνοικία-μας εκτείνεται ένα μπλοκ από, μπορεί και δεκαώροφες, ξεφλουδισμένες λαϊκές πολυκατοικίες.
Δεν χρειαζόμαστε ξεναγό για να μας βεβαιώσει ότι ανεγέρθηκαν κατά τη διάρκεια της σοβιετικής περιόδου. Μιας περιόδου κατά την οποία έπρεπε να στεγαστούν άμεσα απαξάπαντες οι άστεγοι, και οι κακοστεγασμένοι, αναβάλλοντας το αρχιτεκτονικό κάλλος και την οικιακή ευρυχωρία για καλύτερες ημέρες. Που όμως δεν ήρθαν. Αναρίθμητες τηλεοπτικές κεραίες και δορυφορικά πιάτα καθιστούν το σκηνικό ακόμη λιγότερο ανθρώπινο. Σ’ ένα κάποιο παράθυρο, διακρίνω μια γλάστρα. Σα να θέλει ν’ ανθίσει κάποιο άτολμο όνειρο. Μια α-συμφωνία σ’ έναν αεικίνητο πληθυσμό δυόμισι σχεδόν εκατομμυρίων ατόμων. Ήρθε και μου κόλλησε, δεν ξέρω πώς, η σκέψη ότι σ’ αυτές τις ρημαγμένες εκδοχές μπάουχάουζ θα βρήκαν κάποτε καταφύγιο και οι Έλληνες πρόσφυγες της ηττημένης ελπίδας. Και ότι δεν γεννήθηκαν ακόμη οι γενεές που θα τους δικαιώσουν. Κι ίσως αυτό να μην συμβεί ποτέ σ’ ένα ορατό μέλλον.
Δρόμοι τεράστιοι σε φάρδος. Πόσο μάλλον σε μήκος. Αυτοκίνητα από λίγα έως ελάχιστα για τα δικά μας μέτρα που ερχόμαστε από την τροχοπαθή και ψυχοφθόρα Αθήνα. Μια λεωφόρος ταχείας κυκλοφορίας που κόβει σαν μαχαίρι το άστυ, βάναυσα. Οι διαβάσεις πεζών δεν φαίνεται να βρίθουν. Βλέπω κάποιους ν’ ακροβατούν πηδώντας τα διαχωριστικά λες και βάλθηκαν να μειώσουν το προσδόκιμό τους.
Αλλά, εντάξει, οι πρώτες εντυπώσεις δεν είναι πάντα και οι πιο αντιπροσωπευτικές. Χρειάζεται χρόνος και πολύ σουλάτσο για να περάσεις απ την αρχική ασάφεια της εικόνας στη σχετική βεβαιότητα.
Στο βάθος του οπτικού μας πεδίου η αιχμή ενός υπέροχου τεμένους στοχεύει σε κάποια πάλλευκα νέφη. Ας πάμε κατά κει. Μιλάμε για την Μεντρέσα Κουκελντάς που χτίστηκε το Χίλια πεντακόσια εξήντα ως κορανική σχολή.
Κατά την σοβιετική περίοδο στέγασε κάποια κυβερνητική υπηρεσία. Τώρα δεν ξέρουμε τι ακριβώς ρόλο παίζει. Μάλλον μουσείο θα είναι. Κανείς δεν μας λέει «απαγορεύεται η είσοδος». Θα μπούμε, θα φωτογραφίσουμε, θα μας φερθούν φιλικά και θα μας τρατάρουν κάποιο αφέψημα που δεν θα μας αρέσει αλλά θα τους πούμε «σπασίμπα». Είναι το πρώτο που θέλεις να μαθαίνεις. Το να ευχαριστείς. Να ευχαριστείς και μόνο γιατί υπάρχεις για λίγο μέσα σ’ όλα αυτά. Γιατί θα προφτάσεις να τα δεις, ακόμη κι αν δεν προφτάσεις να τ’ αφομοιώσεις.
Καθώς φαίνεται, το Κοράνι του Μοχάμεντ, όχι μόνο συνυπήρξε ειρηνικά και αδιατάραχτα επί μακρόν με το «Κεφάλαιο» του Κάρολου Μαρξ αλλά και επιβίωσε αυτού. Οι πολιτισμοί, και ιδιαίτερα οι πλέον ανελαστικοί, συχνά αντέχουν στο χρόνο περισσότερο από τα οικονομικά συστήματα. Και, συχνά πυκνά, λειτουργούν σαν αμορτισέρ των κοινωνικών κραδασμών. Αλλά και σαν καταλύτες τους. Κι όμως, στο τέρμα της περατζάδας, θα μας μείνει η πεποίθηση ότι το εδώ θρησκευτικό αίσθημα είναι πιο κοντά στο επιδερμικό φολκλόρ παρά στον φανατικό σκοταδισμό που συναντάμε σε μεγάλο μέρος του ισλαμικού κόσμου. Η αίσθηση της αβάσταχτης βαρύτητας του Ισλάμ δεν φαίνεται να ευδοκιμεί ιδιαίτερα εκεί όπου άναψε, και έσβησε, η ελπίδα της κοινωνικής ισότητας.
ΜΙΝΓΚ ΟΥΡΟΥΚ
Στην περιοχή γύρω απ την κορανική σχολή εκτείνεται το τεράστιο παζάρι Τσολσού, καθαρό και νοικοκυρεμένο, εν πολλοίς υπαίθριο και εν μέρει στεγασμένο από έναν κυκλώπειο ημισφαιρικό θόλο.
Παρά τις όποιες και τις όσες πολιτισμικές διαφορές τους, τα παζάρια όλου του ισλαμικού κόσμου μοιάζουν πάρα πολύ. Είναι η χαρά του ταξιδευτή. Και είναι δύσκολο, πολύ δύσκολο, ν’ αντισταθείς σ’ όλα αυτά τα, συνήθως άχρηστα, πλην υπέροχα, μπιχλιμπίδια που εκτίθενται μέχρι και στο έδαφος και σου ζητούν να συνταξιδέψουν στην επιστροφή σου.
Η Τασκένδη, λοιπόν, που δεν λεγόταν πάντα Τασκένδη, είναι η μεγαλύτερη, η πιο σύγχρονη και η πιο κοσμοπολίτικη πόλη της Κεντρασίας. Η ευρύτερη περιοχή της κατοικείται εδώ και δύο, περίπου, χιλιάδες χρόνια. Ο πρώτος γνωστός οικισμός-της άκουγε στο όνομα Μινγκ-Ουρούκ που σημαίνει Χίλιες Βερικοκιές. Οι Χίλιες Βερικοκιές φαίνεται ότι ήσαν ένα πολύ σημαντικό σταυροδρόμι καραβανιών και γι αυτό οι Άραβες, μη χάσουν! περί το Εφτακόσα πενήντα ένα, τις υπέταξαν με τη φωτιά και το τσεκούρι για να τις μετονομάσουν, κατά τον Ενδέκατο αιώνα, σε «Τοσκέντ», που σημαίνει «πέτρινη πόλη».
Ο Τζένγκις Χαν εμφανίστηκε σ΄ αυτά τα μέρη με τη χρυσή ορδή του κατά τον Δέκατο τρίτο αιώνα για να κάνει την Τοσκέντ στάχτη και μπούλμπερη, πλην όμως η πόλη πήρε και πάλι τα πάνω της επί των ημερών του Ταμερλάνου, Χίλια τριακόσια τριάντα έξι μέχρι Χίλια τετρακόσια πέντε. Και μπορεί εμείς να θεωρούμε τον Ταμερλάνο μέγα σφάχτη αλλά οι τουρκομογγόλικες φυλές της Κεντρασίας τον έχουν στα όπα όπα ως στρατηλάτη-εκπολιτιστή. Είναι ο δικός τους Μεγαλέξανδρος, ο δικός τους εθνοφυλετικός μύθος. Τι είδους αυτοσυνειδησία θα είχε άραγε η Ανθρωπότητα αν κατέρρεαν οι μυθολογίες της;
Στη συνέχεια, από τα τέλη του Δέκατου πέμπτου και καθ’ όλο τον Δέκατο έκτο, διαβάζω ότι, η Τοσκέντ ανθίζει και πάλι αλλά αυτή τη φορά κάτω από τη δυναστεία των Σαϋμπανιδών. Δεν έμαθα τίποτε περισσότερο γι αυτούς τους «Σαϋμπανίδες».
ΑΥΛΗ ΜΕ ΠΙΑΝΟ
Έχουμε χωθεί σε μια παλιά δαιδαλώδη συνοικία, με αυλές αλλά και χωρίς καθόλου κίνηση στις ρούγες της. Μια αίσθηση νεκρόπολης. Πλίνθοι, κέραμοι και αδρό, φαγωμένο απ τους καιρούς, ξύλο. Πρόκειται για την παλαιότερη λαϊκή συνοικία της Τασκένδης, ή ότι απέμεινε απ αυτήν μετά από τον δολοφονικό σεισμό του Απρίλη του Χίλια εννιακόσια εξήντα έξι, που άφησε άστεγους τριακόσιες χιλιάδες κατοίκους και ισοπέδωσε την πόλη.
Αυτός ο χορός του θανάτου είχε μια διάρκεια δύο περίπου χρόνων με την αλληλοδιαδοχή οχτακοσίων καταγεγραμμένων μετασεισμών. Είναι να μη σου τύχει! Όμως, δεν μ’ αφήνει σε ησυχία κι ένας άλλος «σεισμός». Ο πολιτικός «σεισμός» που συντάραξε την εδώ αποικία των δεκαεφτά χιλιάδων Ελλήνων πολιτικών εμιγκρέδων το Πενηνταέξι. Δέκα χρόνια νωρίτερα από το σεισμό της Φύσης.
Όταν πρωτοχτίστηκε αυτή η παλιά συνοικία της πόλης, τα μεταφορικά μέσα θα πρέπει να ήταν ιππήλατα κάρα και η ρυμοτόμηση μαζί με την αρχιτεκτονική θα ήταν θέμα έμπνευσης, ή αρπαχτής. Όποιος προλάβει κι ότι προλάβει! Όμως, αυτός ο λαβύρινθος, που δεν ξέρεις αν και πού θα σε βγάλει, μας γοητεύει τα μάλα. Σπρώχνουμε μιαν αυλόπορτα και μπαίνουμε. Μια κατσίκα, ένα κοτέτσι, ένας μικρός γαβριάς και παραδίπλα ένα πιάνο Πετρόφ. Ή μάλλον το κουφάρι του πιάνου. Ο μικρούλης για να μας κάνει τη φιγούρα του κάνει πως τάχα παίζει και αναπαράγει κάποιες νότες με τη φωνούλα του. Λα, λαλά, λα! Τι ειν’ αυτό, Τσαϊκόφσκι;
Στην ίδια αυλή κι ένα κοτέτσι. Κι ένας χωμάτινος φούρνος εν ενεργεία για το σπιτικό καρβέλι. Μπήκαμε και σε μερικά απ τα παραδίπλα γερασμένα σπίτια. Τα «σπασίμπα» έδωσαν και πήραν. Και βέβαια ξέρουν από Έλληνες! Όλη η καταδιωκόμενη ελληνική Αριστερά κάπου δω βρήκε κάποτε μια νέα φιλόξενη πατρίδα. Κι όσοι γύρισαν για να πεθάνουν κοντά στις ακτές του Αιγαίου έφεραν στα μπαγκάζια τους μια κουλτούρα που διαψεύδει τη φήμη ότι, δήθεν, η λαμογιά είναι στο ντιενέι του Έλληνα.
ΤΙΜΟΥΡ ΜΑΪΝΤΟΝΙ
Τα βήματά μας μάς έχουν φέρει στο εκτεταμένο αρχιτεκτονικό συγκρότημα του ιστορικού κέντρου της πόλης κι έχω την εντύπωση πως όλοι οι βασικοί δρόμοι της ιστορικής Τασκένδης εκπορεύονται ακτινωτά απ την πλατεία Τιμούρ Μαϊντόνι. Εκείνο όμως που με χαλάει εδώ είναι το ξενοδοχείο «Ουζμπεκιστάν».
Κλασικό σοβιετικό τερατούργημα και άλλοτε καμάρι της περιόδου του Χρουστσώφ, εκείνου που για να επιβληθεί στους συνομιλητές του κοπάναγε τα έδρανα του Οηέ με το τακούνι του παπουτσιού του .
Ερμηνευόμενο το Τιμούρ Μαϊντόνι σημαίνει «πλατεία Ταμερλάνου».
Το άγαλμα του Τουρκομογγόλου αυτού πολέμαρχου πήρε τη θέση του στη μέση τής περί ου ο λόγος πλατείας εκτοπίζοντας εκείνο του Καρόλου Μαρξ. Λες και δεν θα μπορούσαν να συνυπάρχουν σε μια πλατεία και οι δυο! Αν όχι δίπλα-δίπλα, έστω μια πλατεία παρακάτω, βρε αδερφέ! Αλλά, να, έτσι είναι τα ανθρώπινα πάθη! Ρέπουν προς την απολυτότητα. Εξ ου και οι πόλεμοι. Αδελφοκτόνοι και μη. Πάνω σ’ αυτά θα στοχαζόταν ο Κάρολος Μαρξ για να διατυπώσει τη θέση πως «η βία είναι η μαμή της Ιστορίας», εξηγώντας ότι στη Φύση και στην ανθρώπινη Ιστορία το γίγνεσθαι δεν είναι παρά μια αέναη σύγκρουση, σύνθεση και ανασύνθεση των αντιθέσεων.
Αλλά και του Λένιν οι νεοουζμπέκοι, δεν του φέρθηκαν καλά, κατά τη γνώμη μου. Δυτικά της πλατείας Τιμούρ Μαϊντόνι απλώνεται μια έκταση, που θεωρείται κι αυτή πλατεία, όπου λαβαίνουν χώρα οι επετειακές στρατιωτικές παράτες και όλα αυτά τα εθνοπατριωτικά παραπατζούμ.
Η πλατεία αυτή, κλασικό δείγμα αρχιτεκτονικού γιγαντισμού, και κακογουστιάς κατά τη γνώμη μου, έφερνε από τη φτιαξιά της το όνομα και το άγαλμα του Λένιν ενώ τώρα οι αρμόδιοι αποφάσισαν αλλέως. Την επανονομάτισαν Μουστακιλίκ Μαϊντόνι, δηλαδή πλατεία Ανεξαρτησίας. Αποκαθήλωσαν τον Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνωφ Λένιν και φύτεψαν στη θέση του μια μπρούτζινη Υδρόγειο κι έναν υπερμεγέθη χάρτη του Ουμπεκιστάν. Πάντως, οι κάτοικοι της Τασκένδης, επιμένουν να την αποκαλούν πλατεία «Λιένιν».
Κι εδώ όπως αλλού στην Ανατολική Ευρώπη, από τα μέσα της δεκαετίας του πενήντα, ο ηττημένος από την Οκτωβριανή Επανάσταση τσαρικός φεουδο-καπιταλισμός, θ’ αρχίσει να διεκδικεί, ευδοκίμως, το αίμα του πίσω. Η αποσταλινοποίηση θα είναι ένα μεγάλο βήμα της πορείας προς την πλήρη παλινόρθωσή του. Αυτή η πορεία θα έχει άμεσες και τραγικές συνέπειες για πολλούς από τις δεκάδες χιλιάδες Έλληνες κομμουνιστές που είχαν καταφύγει στην απέραντη Σοβιετία μετά την στρατιωτική ήττα του Δεύτερου Αντάρτικου στα μέρη μας. Από τις εφτάμισι χιλιάδες μέλη της κομμουνιστικής οργάνωσης των Ελλήνων της Τασκένδης θα διαγραφούν εν μία νυκτί, που λέει ο λόγος, και θα περάσουν σε ισόβια δυσμένεια οι πεντέμισι χιλιάδες. Και μαζί μ’ αυτούς και ο μέχρι τότε γενικός γραμματέας του Κουκουέ, ο Νίκος Ζαχαριάδης πουθα πεθάνει εξόριστος από τους «αναθεωρητές» στην παγωμένη Σιβηρία, χωρίς ποτέ να του επιτραπεί να γυρίσει στην Ελλάδα.
ΓΚΑΓΚΑΡΙΝ ΜΑΪΝΤΟΝΙ
Σχεδόν κολλητή με την γιγάντια Μουστακιλίκ κείται η πλατεία Γκαγκάριν. Πρόκειται περί του τοις πάσι γνωστού Γιούρι Γκαγκάριν ο οποίος πρώτος είδε το χάλι μας απ το διάστημα. Ίσως από τόσο μακριά στο χώρο να είδε και μακριά στο χρόνο: Την Ανθρωπότητα να καταρρέει μέσα στην παρακμή της. Αλλά αυτά είναι σκέψεις επιστημονικά αδόκιμες και βλαβερές για την ψυχική ισορροπία όσων τις πάρουμε τοις μετρητοίς.
Όχι μόνο η Μουστακιλίκ αλλά και όλο το ιστορικό κέντρο, κι ακόμη πιο πέρα, όσο πήρε το μάτι μας, πουθενά σκουπιδαριό, πουθενά ο, οικείος σε μας, αρχιτεκτονικός αχταρμάς της ανάδελφης Αθήνας. Υπέροχα αρχιτεκτονήματα περασμένων αιώνων, εξαιρετικός πολεοδομικός σχεδιασμός και εντυπωσιακή καθαριότητα. Τεχνητές λιμνούλες, κλιμακωτά καταρρακτάκια και σιντριβάνια. Κορίτσια κι αγόρια να τσαλαβουτούν και να φλερτάρουν με μια φυσική αθωότητα απαλλαγμένη από κάθε θεϊστική σεμνοτυφία.
Δεν είναι μόνο ο αρχιτεκτονικός γιγαντισμός του ιστορικού κέντρου που μας εντυπωσιάζει αμφίθυμα, είναι οι ίδιοι οι Ουζμπέκοι. Πολιτισμικά παράταιροι με το σκηνικό που τους περιβάλλει. Και κυρίως οι Ουζμπέκες των οποίων τα ενδυματολογικά γούστα φτάνουν στα όρια του κιτς και μιας υπερβολής που έχει τις ρίζες της σε μόδες των οποίων οι χειρότερες εκδοχές άνθισαν στη λεγόμενη Δύση. Ένας ενδυματολογικός αχταρμάς, σα να λέμε, από μίνι, κολλητά τζην, και μακιγιάζ τσίρκου μέχρι λουλουδάτες φουστάνες και τσεμπέρια.
Σε συνάρτηση με τις υποτυπώδεις ιστορικές γνώσεις που διαθέτω, νοιώθω πως εδώ αναπτύσσεται ένας νέος κόσμος μέσα στα ακαθόριστα πλαίσια μιας κοινωνικής, πολιτικής και πολιτισμικής aσυνέχειας. Ένας κόσμος που μοιάζει σα να έχει σαστίσει και δεν ξέρει κατά πού να πάει. Μια κοινωνία μικρών και μεγάλων παιδιών που θέλει να δοκιμάσει όλα όσα καταναλωτικά αγαθά της καπιταλιστικής Δύσης στερήθηκε εδώ και πολλές δεκαετίες. Και που τα θέλει όλα δίχως σαφές αξιολογικό κριτήριο. Μια κοινωνία αθώα που της άνοιξαν την πόρτα προς τον υπόλοιπο κόσμο της ξέφρενης κατανάλωσης και τον κοιτάζει με την πείνα του στερημένου. Ακόμη και αυτός ο αισθητικός πρωτογονισμός των καταναλωτικών εκκλήσεων απ’ τις κακόγουστες γιγαντορεκλάμες συνηγορεί στην αφέλεια του ανυποψίαστου καταναλωτή.
Η αίσθηση της φωτογραφικής που τους στοχεύει, σε αντίθεση με την ενόχληση που νοιώθουν οι περισσότεροι ισλαμικοί πληθυσμοί, δεν τους προκαλεί καμιά δυσφορία. Το αντίθετο θα έλεγα: με θέτουν απέναντι στο πρόβλημα της στημένης πόζας. Ειδικά οι πιτσιρίκες και οι νεαρούληδες. «Βγάλε με και μένα μπάρμπα». Λες και αυτό τους χειραφετεί κατά τι περισσότερο στο νέο χρηματιστήριο των κοινωνικών αξιών.
Διατρέχουμε την τεράστια σε φάρδος και σε απροσδιόριστο μήκος λεωφόρο όπου, καθώς όλα μαρτυρούν, εδράζεται η απογευματινή αλλά και η νυχτερινή ζωή στις περισσότερες ίσως εκδηλώσεις της. Η λαϊκή, και όχι μόνο, ψυχαγωγία της Τασκένδης,. Εδώ πληρώνεις εφτά σεντς για να μετρήσεις το βάρος σου, εκεί με πέντε σεντς μετράς τη δύναμη της γροθιάς σου, πιο πέρα κάποιος κερδίζει τον επιούσιο με το να σου δώσει, χάρη στο στηριγμένο σε τρίποδο τηλεσκόπιό του, τη δυνατότητα να δεις τ’ αστέρια από «κοντά». Σε κάποια παγκάκια γίνονται αναμετρήσεις στη σκακιέρα. Ένα αυτοσχέδιο λούνα παρκ για να το γλεντάν οι μπόμπιρες, και όχι μόνο. Θα καταλήξουμε σ’ ένα μεσαίου βεληνεκούς φαγάδικο απ αυτά που δεν κλείνουν νωρίς, αν κλείνουν. Καταπληκτικά εδέσματα με βάση, κυρίως, και δυστυχώς, το κρέας. Ένα υπέροχο κόκκινο κρασί κι ένας υπέροχος χορός της κοιλιάς από μία, επίσης υπέροχη, νεαρά Ουζμπέκα.
ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ 1 - ΤΑΣΚΕΝΔΗ ΤΟΥ ΘΡΥΛΟΥ, ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ, ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν
Attachments
Last edited by a moderator:
