Βολιβία Περού Οι Βαρώνοι της….κόκα! (Περού-Βολιβία)

[hydronetta]

Κεφ.5. Cajamarca

Έχουμε και λέμε λοιπόν, Cajamarca!
Η ένταξη της συγκεκριμένης πόλης στο πρόγραμμα του ταξιδιού ήταν αρχικά αντικείμενο έντονων διαφωνιών. Εγώ από τη μια μεριά να επιμένω Cajamarca κι ο snapper από την άλλη να διαμαρτύρεται, πώς είναι δυνατόν να πηγαίνεις σε μια χώρα κι αντί της πρωτεύουσας να προτιμάς μια επαρχιακή πόλη.
Με επιτακτικό τόνο (που δεν χωρούσε αντιρρήσεις) του εξήγησα ότι η Lima μπορεί να έχει μια πλατεία χαρακτηρισμένη μνημείο UNESCO, δυο τρία αξιόλογα μουσεία, εξαιρετικά εστιατόρια, αλλά σαν μεγαλούπολη αναφέρεται χαοτική, επικίνδυνη (επιχείρημα μπας και τρομάξει) και κυρίως τους χειμερινούς μήνες μια γκρίζα χαμηλή ομίχλη απλώνεται σαν πέπλο στον ουρανό της σε αντίθεση με την μεσογειακή, πρόσχαρη και compact σε μέγεθος Cajamarca.
O travelogatos για μια ακόμα φορά το έπαιξε σφίγγα, σιροπιάζοντας τη πορτοκαλόπιττα που είχε αναλάβει να φτιάξει.
Κλήρος δεν έπεσε τελικά, ενεργοποιήθηκε όμως το Google images όπου η ταπεινή Cajamarca βγήκε νικήτρια στα σημεία. Και δικαίωσε απόλυτα την επιλογή μας, δεδομένου ότι τις ίδιες ακριβώς μέρες, διαδραματίζονταν επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας στην κεντρική πλατεία της Lima!

Το πρόγραμμα της ημέρας επέβαλε αρχικά διαδρομές στα περίχωρα της πόλης.

Μετά το πρόγευμα στο El Zarco, ξεκινήσαμε χορτάτοι στον πρώτο σταθμό μας που ήταν το Cumbemayo, 19 χλμ νοτιοδυτικά της πόλης. Η απόσταση ακούγεται κοντινή όμως όλη η διαδρομή γινόταν σε ανηφορικό χωματόδρομο, που αρχικά προσέφερε πανοραμική θέα στη πόλη.
Βουκολικά τοπία ένθεν κακείθεν, λαμπερός ουρανός άνωθεν, αλλά ο Bernardo τα έκανε θάλασσα παίρνοντας λάθος δρόμους που μας οδηγούσαν άγνωστο πού. Ρώτησε τους πάντες: τσοπανοπούλες, εργάτες, αγρότες κι αφού κάναμε πίσω μπρος κάμποσες φορές τελικά βρεθήκαμε στο σωστό δρόμο.

H διαδρομή για το Cumbemayo

Xαμένοι στο πουθενά

"Κατά κει πάνε για Cumbemayo. Κι επειδή βγάλατε και φωτο δώστε καi μιa σόλα"

Το Cumbemayo ξεπρόβαλε μέσα σ’ενα καταπράσινο τοπίο με εντυπωσιακές συστάδες από τεράστιους ασβεστόλιθους να ξεπροβάλλουν σαν υπερμεγέθεις ανθρώπινες φιγούρες. Los frailones τους λένε οι ντόπιοι, επειδή μοιάζουν με καλόγερους, με αρκετή φαντασία ομολογώ γιατί όσο κι αν προσπάθησα καλόγερους δεν έβλεπα.

Cumbemayo

Η περιοχή είναι περισσότερο γνωστή για τα ερείπια ενός προ-Inca υδροφόρου καναλιού που πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε γύρω στο 1500 π.Χ και είναι η παλαιότερη υπάρχουσα τεχνητή δομή στη Νότια Αμερική. Λαξευμένο πάνω σε συμπαγή βράχο θεωρείται ότι μέσω ενός πολύπλοκου συστήματος μετέφερε νερό από τις ανατολικές στις δυτικές πλαγιές των Άνδεων. Κατά τη διαδρομή του καναλιού αναφέρεται η ύπαρξη πετρογλυφικών. Αυτό λοιπόν αναζητούσαμε στην επίσκεψή μας εκεί.
Παρκάραμε, πληρώσαμε το εισιτήριο “εισόδου” και κατήλθαμε προς τους πέτρινους καλόγερους. Αφού κάναμε ένα γύρω, αρχίσαμε να αναζητούμε το αρχαίο κανάλι. Εδώ κανάλι , εκεί κανάλι, πουθενά το κανάλι και κυρίως πουθενά μια ενδεικτική σήμανση. Περπατάγαμε στα τυφλά ώσπου φτάσαμε σε ένα πλάτωμα όπου κάτω έχασκε μια χαράδρα. Αναζητήσαμε ίχνη του καναλιού στο βάθος της χαράδρας όπου αχνοφαίνονταν κάποια μονοπάτια, αλλά εις μάτην και απογοητευμένοι πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Φτάνοντας ολίγον ασθμαίνοντες στο πάρκινγκ διασπιστώσαμε ότι ο καλός μας Bernardo ήταν άφαντος! Επικράτησε ένας ψιλοπανικός. Σαν να μην έφτανε αυτό μας πλησίασε κι ο παρκαδόρος του Cumbemayo ζητώντας να τον πληρώσουμε.
-Να πληρώσουμε το κερατιάτικο, αλλά ο οδηγός μας ΠΟΥ είναι;;;
-Μα σας περιμένει στο βάθος της χαράδρας! Απάντησε με νοηματική για να γίνουν κατανοητά τα ισπανικά του.
Και τότε άναψε το λαμπάκι του φωτεινού παντογνώστη στα μυαλά μας. Το μονοπάτι συνέχιζε κατηφορικά προς τη χαράδρα. Εκεί θα βρισκόταν το κανάλι και τα πετρογλυφικά. Στο τέλος του μας περίμενε ο καλός μας Bernardo με το αυτοκίνητο για να γλυτώσουμε την ανηφόρα προς το πάρκινγκ.
Σκέτο Βατερλώ! Κοιτάξαμε πάλι τη διαδρομή με το μάτι και αποφασίσαμε ότι δεν το ξαναεπιχειρούμε κι ας μείνει το κανάλι ανεξερεύνητο κι αφωτογράφιστο.
Ευτυχώς που η πληρωμή του πάρκινγκ δεν ήταν εντελώς κερατιάτικη, γιατί ο παρκαδόρος φιλοτιμήθηκε να ροβολίσει τη πλαγιά και να ειδοποιήσει τον Bernardo ότι οι πανέξυπνοι επιβάτες του βρίσκονταν πίσω στο πάρκινγκ κι αδίκως μας περίμενε στα ριζά της χαράδρας.

Αποδίδοντας (ως γνήσιοι Έλληνες) τη παταγώδη αποτυχία στην έλλειψη σήμανσης κι όχι στην δική μας κακή διαίσθηση, πήραμε πάλι τον ίδιο χωματόδρομο προς την Cajamarca, βάζοντας πλώρη αυτή τη φορά προς τα βόρεια της πόλης στη νεκρόπολη Otuzco (Ventanillas de Otuzco).
Η ημερομηνία κατασκευής της είναι αβέβαιη. Αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν την παρουσία ενός αυτόνομου πολιτισμού στην περιοχή της Cajamarca που άνθισε για αρκετούς αιώνες πριν κατακτηθεί από τους Inca.
Υπάρχουν συνολικά 337 κόγχες στη νεκρόπολη, άλλες έχουν άμεση πρόσβαση, άλλες έμμεση με ένα διάδρομο στο κέντρο και σειρές μικρότερων κόγχων στις δύο πλευρές.

Ventanillas de Otuzco

Ο αρχαιολογικός χώρος ήταν αρκετά μικρός. Πρακτικά μια σύντομη ανηφόρα σε έβγαζε σ’ένα βράχο όπου ήταν σκαλισμένοι οι τάφοι, στους οποίους όμως πλέον δεν επιτρέπεται η πρόσβαση για να μην επιδεινωθεί η φθορά που επέφερε ο καιρός και οι λεηλασίες. Ο χώρος παρά την αναμφίβολη αρχαιολογική του αξία, δεν μας εντυπωσίασε γι’αυτό και η επίσκεψη ήταν συντομότατη. Αποχωρώντας με περιέλαβαν δύο δεσποσύνες που μου πάσαραν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τις εντυπώσεις μου, τις επισημάνσεις και τις προτάσεις μου για τη νεκρόπολη. Τώρα τι μου εξηγούσαν στα ισπανικά, τι κατάλαβα, τι συμπλήρωσα, ένας θεός ξέρει, αλλά απουσία εν γένει άλλων τουριστών δεν θέλησα να τους χαλάσω το χατήρι.

Η αλήθεια είναι ότι η επίσκεψη στη νεκρόπολη επισπεύτηκε, καθώς στη συνέχεια μας περίμεναν τα κοντινά λουτρά των Inca (Baños del Inca). Φυσικές γεωθερμικές πηγές, γνωστές από την αρχαιότητα όπου ο τελευταίος αυτοκράτορας των Inca συνήθιζε να κάνει μια στάση καθ’οδόν προς στο Cusco και να ρίχνει μια βουτιά στα ιαματικά τους καυτά νερά. Σήμερα η περιοχή έχει (ατυχώς για μας) αξιοποιηθεί με αποτέλεσμα να χτιστούν σύγχρονες εγκαταστάσεις με λουτήρες (αν και ομολογώ πολύ περιποιημένες). Έναντι ευτελούς αμοιβής ακροβολιστήκαμε ο καθένας στο δωματιάκι του όπου σε μια γούρνα άνοιγες τη παροχή νερού και απολάμβανες το αυστηρά 25λεπτο λουτρό σου σε όποια θερμοκρασία ήθελες.

Baños del Inca

Αφού μουλιάσαμε, αναζωογονηθήκαμε κι αισθανθήκαμε ολίγον Inca ( αν θεραπεύσαμε και κάτι αδυνατώ να το επιβεβαιώσω), πήραμε το σύντομο δρόμο επιστροφής στην Cajamarca.
Πριν φτάσουμε στην κεντρικη πλατεία περιμετρικά της οποίας βρίσκονται όλα τα αξιοθέατα, κάναμε στάση στο λόφο Cerro Santa Apollonia απ’όπου απολαμβάνει κανείς μια πανοραμική άποψη της πόλης (ο Λυκαβηττός της Cajamarca κοινώς). Εκεί βρίσκεται το εκκλησάκι Santisima Virgen de Fatima που δεσπόζει στο τέρμα μιας όμορφης σκαλινάτας που οδηγεί στο κέντρο της πόλης (για όσους έχουν τη διάθεση να ανηφορίσουν πεζή προς το λόφο).

Πανόραμα της Cajamarca από το Cerro Santa Apollonia

H σκαλινάτα προς τη Santisima Virgen de Fatima και το Cerro Santa Apollonia

Ο Bernardo μας αποχαιρέτησε στη πλατεία, ανανεώνοντας το ραντεβού το βράδυ για φαγητό στο El Zarco.
H πλατεία της Cajamarca (Plaza de Armas, τι άλλο; ) θα έκανε τη πλατεία Συντάγματος να ωχριά μπροστά της. Ευχάριστη, με τα δεντράκια της, τα περιποιημένα παρτέρια με το γκαζόν και τα λουλούδια, τα παγκάκια, το συντριβάνι (που λειτουργεί και φωτίζεται το βράδυ) και πλήθος κόσμου που συρρέει κάθε ώρα της μέρας.

H Plaza de Armas όπως φαίνεται από το Cerro Santa Apollonia

Plaza de Armas, Cajamarca

Δυο εκκλησιές δεσπόζουν στην πλατεία, η Iglesia San Francisco και ο La Catedral, κτίσμα του 17ου αιώνα με εντυπωσιακή μπαρόκ πρόσοψη. Χαρακτηριστική είναι η απουσία πύργων-κωδωνοστασίων που της προσδίδει ένα ιδιαίτερο στυλ, ενώ στο εσωτερικό εξίσου επιβλητικός είναι ο επίχρυσος ξυλόγλυπτος βωμός στο ιερό της. Και οι δύο φωτίζονται υπέροχα το βράδυ.

Iglesia San Francisco

La Catedral

Έξω από τον San Francisco εντόπισα ένα κιόσκι τουριστικών πληροφοριών. Η νεαρή υπάλληλος κατενθουσιαμένη που μπήκε άνθρωπος στο μικροκοπικό γραφείο της, με βομβάρδιζε μιλώντας ακατάπαυστα ισπανικά όπου μετά δυσκολίας άντλησα την πληροφορία που θέλαμε: αύριο η πόλη γιορτάζει το Corpus Christi και η μεγαλοπρεπής λιτανεία προβλεπόταν στις 11 το πρωί. Τα σχέδια ανατράπηκαν αφού αποφασίσαμε να αναβάλουμε για κάποιες ώρες την αναχώρησή μας για το Trujillo (θυσιάζοντας έτσι την επίσκεψή μας στον αρχαιολογικό χωρο του El Brujo), ώστε να μη χάσουμε το θέαμα-υπερπαραγωγή στη Cajamarca.

Κάναμε μια βόλτα στα τριγύρω στενά με τα υπέροχα δίπατα σπίτια με τα μικρά μπαλκόνια, τις σκαλιστές εξώθυρες.

Aπαθανατίσαμε τη καθημερινότητά της : γυναίκες να πουλάνε τις λιγοστές πραμάτειες τους στο δρόμο, άλλες να στήνουν το μικρό υπαίθριο μαγειριό τους, άλλες σε σιωπηλή επαιτεία.

Η νύχτα απλώθηκε πάνω από τη πόλη κι ευθύς το σκηνικό μεταμορφώθηκε με τις λάμπες να προσδίδουν μια ρομαντική νότα στα στενά της πόλης. Ακολουθήσαμε για λίγο τη κατανυκτική λιτανεία με τους ψάλλοντες της εκκλησίας του San Francisco (επ’ευκαιρία του επερχόμενου Corpus Christi), πριν καταλήξουμε για μια ακόμα φορά στο Gran Restaurant El Zarcο.

H λιτανεία του San Francisco

La Catedral by night

Mας έμεναν δυό αξιοθέατα να δούμε πριν ξεκινήσει η λιτανεία και μετά ένας μακρύς δρόμος μέχρι το παραθαλάσσιο Trujillo, τελευταίο σταθμό στον περουβιανό βορρά.

Το βράδυ πριν ξαπλώσουμε ανακοίνωσα στους συνταξιδιώτες μου ότι η προσαρμογή τους στα 3,300 μέτρα ήταν υποδειγματική (μέχρι τσιγάρο κάναμε οι θεριακλήδες).
Σε τέτοιο υψόμετρο βρισκόταν το Cumbemayo!

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5
• 6
• 7
• …

  Go to chapter

  Go
• 20

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 5 of 20

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[ggonholidays]

Καταπληκτική εισαγωγή!!! Περιμένω με ανυπομονησία την συνέχεια!!!

 

[makisg]

ουπς, τι ωραίο ξύπνημα ήταν αυτό. μπράβο σου γουρουνάκι ωραίο ξεκίνημα. περιμένουμε τη συνέχεια με πολλές-πολλές φωτογραφίες.

 

[karfitsa]

Οπως παντα, η αφηγηση εκπληκτικη...και νομιζω,οτι θα φτασει ως το τελος

 

[giannismits]

Mπά!γύρισες?
Νόμιζα είχες ξεμείνει εκεί.
Πολύ δυναμικά ξεκίνησες.Καλά έκανες τώρα που τα έχεις φρέσκα.
Αναμένουμε λοιπόν.

 

[deka]

Τρέλανέ μας, Γουρουνάκι! Γράφε μας για ονειρεμένους προορισμούς!!!

 

[giannismits]

- Η λύση ήταν για μένα απλή, είπε εκείνη. Μασούσα φύλλα και έπινα συνεχώς τσάι coca, όπως αιώνες τώρα πράττουν οι κάτοικοι των Άνδεων.
- Coca?” “H γνωστή.... coca;
- Ακριβώς!

- Μυστική αποστολή: “Los chachapumas de la… coca” !

Νομίζω όμως αγαπητοί μου φίλοι, ήρθε η ώρα να παραδώσω την συγγραφική πένα στους πρωταγωνιστές μας και η αφήγηση να γίνει σε πρώτο πρόσωπο.
Καθίστε αναπαυτικά κι ακολουθήστε τους στο πολυήμερο ταξίδι σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες γωνιές του πλανήτη!

Έτσι είναι..άλλοι γράφουν για Βελιγράδια και τας Ευρώπας γενικά και άλλοι μασουλάνε coca στις Βολιβίες
Μη χάνεις τον συγγραφικό σου οίστρο!
Ο λαός σου περιμένει!

 

[giannoula]

περιμένω με μεγάλο ενδιαφέρον! Απλά δεν μας είπες τι εποχή πήγατε!

 

[hydronetta]

περιμένω με μεγάλο ενδιαφέρον! Απλά δεν μας είπες τι εποχή πήγατε!

Μόλις χθές γυρίσαμε με ενδιάμεση στάση στη Ρώμη. Από 26 Μαΐου ως 18 Ιουνίου

 

[giannoula]

οοοοοοοοοο καλωσήρθατε τότε!!!!!!! Ξεκουράσου ελαφρώς όχι πολύ, και συνέχισε την ιστορία!!!!!!!!!

 

[hydronetta]

Κεφ.2: Chiclayo (μέρος πρώτο)

Προσπαθώ να βάλω σε τάξη τις εικόνες και τις σκέψεις μου από ένα ταξίδι σε μια περιοχή πρωτόγνωρη για μένα. Δεν αφήνω όμως να κατασταλλάξουν οι εντυπώσεις μέσα μου, γι’αυτό ευθύς πιάνω την συγγραφική πένα!
Σαν ταξίδι αποδείχθηκε απαιτητικό χρονικά (διήρκεσε 23 μέρες, από τα τέλη Μαΐου ώς τα μέσα περίπου Ιουνίου) εφόσον θέλαμε να γνωρίσουμε μια τόσο ευρεία περιοχή. Ευτυχώς όλα κύλισαν ομαλά σε γενικές γραμμές, χωρίς απρόσμενες εξωγενείς αναποδιές που θα προκαλούσαν απόκλιση από το αρχικό πρόγραμμα. Μοναδική εξαίρεση η αναπάντεχη ασθένειά μου στα υψίπεδα της Βολιβίας που μας ανάγκασε να παρακάμψουμε το πάρκο Eduardo Avaroa με τις όμορφες λίμνες του και να συνεχίσουμε άρον άρον για Potosi. Απογοητεύτηκα μεν αλλά τουλάχιστον ο συννεφιασμένος καιρός δεν ήταν συμμαχος, κάτι που άμβλυνε την απώλεια.

Και ξεκινάμε!

Η προσγείωση νωρίς το απόγευμα στο Chiclayo (αρχικό μας σταθμό στο Περού) ήταν και η πρώτη οπτική επαφή με πόλη της μακρινής αυτής χώρας. Και δυστυχώς απογοητευτική! Το Chiclayo που βρίσκεται στα παράλια του περουβιανού βορρά δεν κερδίζει τα εύσημα όμορφης πόλης. Χαμηλά κτήρια, στην πλειονότητά τους με φροντισμένη μόνο την πρόσοψη σε ζωηρά χρώματα. Όλοι οι υπόλοιποι περιμετρικοί τοίχοι από ασοβάντιστο τούβλο και τα περισσότερα δε με τα σίδερα στις κολώνες έτοιμα για μελλοντικό πανωσήκωμα. Όπως όμως θα διαπιστώναμε στη συνέχεια του ταξιδιού αυτός είναι ο κανόνας σε όλες σχεδόν τις πόλεις της χώρας. Ο λόγος (όπως μας είπαν) απλός: μ’αυτόν τον τρόπο η οικοδομή θεωρείται ημιτελής κι έτσι ο ιδιοκτήτης πληρώνει λιγότερους φόρους. Δεν είναι καιροί για ομορφιές!

Μετά την προσγείωση νωρίς το απόγευμα στο αεροδρόμιο του Chiclayo διαπιστώσαμε ότι τα περισσότερα ταξί της πόλης είναι μικρού κυβισμού, αδύνατον να χωρέσουν εμάς και και τις αποσκευές μας. Μέχρι δε να βγάλουμε και κάποια χρήματα για τα πρώτα εξοδα, το πάρκινγκ του μικρού αεροδρόμιου είχε σχεδόν ερημώσει. Απομείναμε εμείς κι ένας κύριος που επίμονα εξ’αρχής μας είχε προσεγγίσει προτείνοντας να μας προσφέρει τις υπηρεσίες του με το δικό του αυτοκίνητο. Κι ο επιμένων νικά. Ο υπομονετικός κύριος αφού μας επέδειξε την ταυτότητα ότι εργάζεται σε εταιρεία που αναλαμβάνει tours στην περιοχή, μας οδήγησε στο όχημά του όπου με χαρά διαπιστώσαμε ότι χωράμε οι πάντες μετα των υπαρχόντων μας. Ο κύριος Bernardo λοιπόν, ευγενέστατος, πρόθυμος, συνεπέστατος, αλλά με παντελή έλλειψη γνώσης αγγλικών, έμελλε να γίνει τις επόμενες μέρες ο οδηγός μας στην εξερεύνηση όλου του βόρειου Περού. Τέτοιες ήταν οι θετικές εντυπώσεις μας προς το πρόσωπό του, που όταν τελικά αποχαιρετιστήκαμε, του απένειμα επάξια τον τίτλο του προστάτη και πατέρα μας στο Περού.
Καταλύσαμε στο μικρό, οικονομικό αλλά πεντακάθαρο Hostal Amigos για τα επόμενα δύο βράδυα λίγα τετράγωνα από την κεντρική πλατεία του Chiclayo όπου χτυπούσε και η καρδιά της πόλης.

Κάθε λοιπόν πόλη αλλά και χωριό στο Περού οφείλει να έχει μια κεντρική πλατεία, την Plaza de Armas. Kι εκεί μας οδήγησαν αρχικά τα βήματά μας. Είχε ήδη νυχτώσει (στις 6.30 μμ) και με την φωτισμένη εκκλησία να δεσπόζει στη μικρή πλατεία με το συντριβάνι της, χαζεύαμε τη κοσμοπλημμύρα που συνέρρεε για να απολαύσει τη βόλτα της. Οι τουρίστες ήταν σχεδόν δακτυλοδεικτούμενοι. Άλλωστε ο περουβιανός βορράς δεν θεωρείται “τουριστικός”.
Επειδή λοιπόν το Chiclayo όπως προανέφερα δεν έχει να επιδείξει ούτε καν μια μεγαλοπρεπή πλατεία, καταλήξαμε για δείπνο στο εστιατόριο “La Romana”. Δημοφιλές εστιατόριο, με αισθητική των 70’s όπου από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ συνέρρεαν οι ντόπιοι για φαγητό.
Φάγαμε μέχρι σκασμού θεόρατες μερίδες συνοδεία παγωμένης μπύρας Cusquena με λιγότερα από 10 ευρώ το άτομο και χορτάτοι επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο μας για να αναπαύσουμε το κορμί μας μετά από τόσες ώρες στους αιθέρες.

Στο τελος της μέρας συνειδητοποίησα ότι αν δεν ενεργοποιούσα ένα συνδυασμό νοηματικής, εσπεράντο και ισχνών ισπανικών, δεν επρόκειτο να επιβιώσουμε. Μέχρι το τέλος του ταξιδιού διαπίστωσα ότι βάζω γερές βάσεις για να αποκτήσω το πρώτο δίπλωμα στα ισπανικά!!

Αν και εδώ τελειώνει η πρώτη (κουτσουρεμένη) μέρα μας στο Περού, εγώ δράττομαι της ευκαιρίας να καλύψω το αφηγηματικό κενό, κάνοντας μια σύντομη αναφορά στους πολιτισμούς που άνθισαν στην περιοχή, πριν την εποχή των Inca. Το κρίνω απαραίτητο καθώς θα γίνονται συχνές αναφορές σ’αυτούς ανάλογα με τον αρχαιολογικό χώρο που επικεπτόμασταν.
Από την μελέτη που είχε προηγηθεί στην Αθήνα, αλλά και τις εμπειρίες που αποκομίσαμε επιτοπίως, θεωρώ λανθασμένο ότι το Περού έχει συνδεθεί στο μυαλό των περισσοτέρων εξ’ημών μόνο με τους Inca. Μπορεί οι Inca να αποτέλεσαν την ισχυρότερη αυτοκρατορία που επικράτησε στο μεγαλύτερο μέρος της δυτικής ακτής της Νοτίου Αμερικής και να μας έχουν κληροδοτήσει μεγαλειώδεις αρχαιολογικούς χώρους όπως το Machu Picchu, εντούτοις ο πολιτισμός τους ήταν όψιμος και βραχύβιος πριν την επέλαση των ισπανών conquistadores. Στο βόρειο Περού άνθισαν αρκετοί πολιτισμοί πρώτεροι των Inca που χρονολογούνται ακόμα και προ Χριστού. Θα περιοριστώ στους σημαντικότερους (Moche, Chimu, Sican) των οποίων τα επιτεύγματα απολαύσαμε είτε σε εξαιρετικά μουσεία είτε σε αρχαιολογικούς χώρους.

Απεικόνιση κατά χρονολογική σειρά των σημαντικότερων πολιτισμών στο βόρειο Περού​

Μοche (ή Mochica)
O πολιτισμός αυτός άνθισε από το 100 μ.Χ. έως το 800 μ.Χ. στην βόρεια ακτή του Περού, αν και πιστεύεται ότι δεν ήταν πολιτικά οργανωμένος σε κράτος.
Αν για κάτι λάτρεψα τους Moche ήταν για τα περίτεχνα κεραμικά τους όπου αναπαριστώνται με ρεαλισμό αλλά και φαντασία σκηνές καθημερινότητας, κυνηγιού, αλιείας, ανθρωποθυσιών αλλά και ερωτικών συνευρέσεων!. Στην ιστορία έμειναν και για την επεξεργασία χρυσού (κυρίως σε νεκρικές μάσκες ή κοσμήματα), την υφαντουργία, για μνημειακές κατασκευές και τα συστήματα άρδευσης καθώς η κοινωνία τους ήταν κυρίως αγροτική.
Οι ανθρωποθυσίες έπαιζαν σημαντικό ρόλο στις θρησκευτικές τους τελετές σχετιζόμενες με τη γονιμότητα της γής και τους προγόνους. Στο τελετεργικό περιλαμβανόταν η κατανάλωση αίματος των θυμάτων. Η χειμερική μορφή της θεότητάς τους Ai Apaec, απεικονίζεται σαν μια αράχνη, φτερωτό πλάσμα και θαλάσσιο τέρας μαζί (στοιχεία που συμβολίζουν γη, αέρα και νερό) με το ένα χέρι κρατώντας ένα μαχαίρι και στο άλλο κρατώντας ένα κομμένο κεφάλι από τα μαλλιά.
Το τέλος του πολιτισμού των Moche επήλθε πιθανότατα από τις επιδράσεις ενός έντονου φαινομένου El Nino με συνεχείς βαριές βροχοπτώσεις ακολουθούμενες από παρατεταμένη ξηρασία.

​

Sican
Sican (ναός του φεγγαριού) είναι το όνομα που έδωσε ο αρχαιολόγος Shimada στον πολιτισμό που αναπτύχθηκε στη βόρεια ακτή του Περού μεταξύ 750 και 1375 μ.Χ.. Ο πολιτισμός Sican είναι επίσης γνωστός και ως πολιτισμός Lambayeque, από την ομώνυμη περιοχή στο βόρειο Περού και διαδέχθηκε τον πολιτισμό των Moche.
Η πρώιμη περίοδος Sican άρχισε γύρω στο 750 και διήρκεσε μέχρι το 900 μ.Χ..
Η μέση περίοδος Sican διήρκεσε από το 900 - 1.100 μ.Χ.. και χαρακτηρίστηκε από άνθηση στις τέχνες (ειδικά στη μεταλλουργία) τα ταφικά έθιμα, το εξωτερικό εμπόριο, την κατασκευή θρησκευτικών πόλεων και ναών και μεταβολές στη δομή και την εξουσία του κράτους με βαθειά θρησκευτική και ιεραρχική ιδεολογία. Κυρίαρχη η θεότητα Sican που έχει τη δύναμη να ελέγχει όλες τις ουράνιες δυνάμεις θεμελιώδεις για τη ζωή και την αφθονία. Σημαντική επίσης ήταν η απεικόνιση αντίθετων στοιχείων (ήλιος-σελήνη) που συμβολίζει τη σημασία της δυαδικότητας τόσο στους ανθρώπους όσο και στην ουράνια ζωή
Η κοινωνική διαστρωμάτωση ήταν απόλυτα ιεραρχική με την ελίτ να έχει προσβαση στα αντικείμενα από πολύτιμα μέταλλα για τελετουργική ή ταφική χρήση. Η διαφορά αυτή ήταν εμφανής και στον τρόπο ταφής: οι ευγενείς θάβονταν πάντα σε καθιστή θέση μαζί με ανεκτίμητα κτερίσματα.
Η ύστερη εποχή Sican άρχισε γύρω στο 1100 μ.Χ. και έληξε με την κατάκτηση της περιοχής από τους Chimu περίπου το 1375 μ.Χ.. Προηγήθηκε όμως μεγάλη ξηρασία γύρω στο 1020 μ.Χ. που αποδυνάμωσε τη γεωργία και προκάλεσε γενικευμένη δυσαρέσκεια προς την θρησκευτική και πολιτική ελίτ και τελικά εγκατάλειψη της περιοχής.

​

Chimú
Με πρωτεύουσα το Chan Chan τα ερείπια του οποίου σώζονται στα περίχωρα της σημερινής πόλης Trujillo, ο πολιτισμός αυτός επεκράτησε από το 900 μ.Χ. ως το 1470 μ.Χ., οπότε και κατακτήθηκαν από τους Inca. Στο απόγειό τους οι Chimú είχαν επεκταθεί σε όλη την ακτή του βόρειου Περού ως την Λίμα.
Στις εύφορες οάσεις της ερήμου της βόρειας ακτής του Περού οι Chimú βάσισαν την οικονομία τους στην γεωργία και την αλιεία κι ανέπτυξαν ιδιαίτερα κι αυτοί την αγγειοπλαστική, την επεξεργασία πολύτιμων μετάλλων, την υφαντουργία, ενώ έχτισαν πολλές μεγάλες πλινθόχτιστες πυραμίδες. Σε αντίθεση με τους Inca που λάτρευαν τον ήλιο, η Σελήνη ήταν η μεγαλύτερη θεότητα και είχε τον έλεγχο των καιρικών συνθηκών που επηρρέαζαν την ανάπτυξη των καλλιεργειών. Δεν ήταν σπάνιες οι θυσίες παιδιών σαν προσφορά προς τους θεούς.
Η Chimú κοινωνία ήταν αυστηρά ιεραρχική με την κληρονομική ελίτ να μένει εντός των τειχών διοικητικών κέντρων και τον απλό λαό εκτός αυτών.

​

 

[hydronetta]

Κεφ.3: Chiclayo (δεύτερο μέρος)

Παρά την ανάγκη για ξεκούραση, το ξυπνητήρι λάλησε κατά τις 8 παρά το πρωί ώστε να ετοιμαστούμε για το προβλεπόμενο ημερήσιο προγραμμα. Μιας και το hostal μας δεν προσέφερε πρωινό, δεν χάσαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε ομελέττες λαχανικών συνοδεία καφέ και χυμού στο “La Romana”, που θα γινόταν πλέον το στέκι μας όσες μέρες μείναμε στο Chiclayo.
O κακός σχεδιασμός ενός ταξιδιού πληρώνεται. Πρώτα αγοράστηκαν τα εισιτήρια και μετά συνειδητοποίησα ότι κάποια από τα μουσεία της περιοχής που είναι και τα βασικά αξιοθέατα, ήταν κλειστά την επομένη της άφιξής μας στο Chiclayo. Έτσι αναγκαστήκαμε να παρατείνουμε την παραμονή μας κατά μία μέρα.
Ηθικόν δίδαγμα: πάντα να έχετε κατά νου τις ημέρες και ώρες λειτουργίας αρχαιολογικών χώρων και μουσείων πριν σχεδιάσετε ένα ταξίδι.

Επιστρέψαμε στο hostal μας αναμένοντας το ταξί που υποτίθεται είχε κλειστεί για την ημερήσια εκδρομή. Περιμέναμε, περιμέναμε κι αφενός το ταξί ποτέ δεν εμφανίστηκε, αφετέρου ο ρεσεψιονίστ είχε μαύρα μεσάνυχτα για το σχετικό αίτημα. Άμεσα καλέσαμε τον señor Βernardo ο οποίος χαρωπός εμφανίστηκε τάχιστα στη πόρτα του hostal. Τέτοιους πελάτες δεν τους χάνεις στο Chiclayo.
Του υπέδειξα το δρομολόγιο, συμφωνήσαμε στη τιμή και ξεκινήσαμε αφήνοντας πίσω μας το άχρωμο Chiclayo για μια ακόμα πιο αδιάφορη διαδρομή προς το αρχαίο δάσος Bosque de Pomacστη καρδιά του οποίου βρίσκονται τα ερείπια του Batan Grande.
Η πόλη που εκτιμάται από τους αρχαιολόγους ότι καλύπτει μια έκταση 55 τετρ.χλμ. δημιουργήθηκε από τους Sican. Γνώρισε τεράστια ακμή ειδικά στην κατεργασία του χαλκού, όμως υπήρξε κι αυτή θύμα των ακραίων καιρικών συνθηκών. Καταστροφικά El Nino προκάλεσαν πλημμύρες, ξηρασία, ασθένειες και τελικά την οργή των κατοίκων προς την κυβερνώσα ελίτ. Ως αποτέλεσμα εγκαταλείφθηκε το 12ο αιώνα και οι κάτοικοι μετακινήθηκαν στην γειτονική κοιλάδα του Tucume. Ο επισκέπτης σήμερα δεν θα δει άλλο παρά μια σειρά από πλινθόκτιστες πυραμίδες που ονομάζονται huacas, χαρακτηριστικές της αρχιτεκτονικής των Sican. Λέγεται ότι τα περισσότερα ευρήματα από χρυσό που κοσμούν μουσεία αλλά και ιδιωτικές συλλογές προέρχονται από το χώρο αυτό. Ως αποτέλεσμα η περιοχή συλήθηκε συστηματικά από αρχαιοκάπηλους μέχρι πρόσφατα (100,000 παράνομες εκσκαφές καταμετρήθηκαν)

Φτάσαμε στο διοικητικό κέντρο (!) υπεύθυνο για την προστασία του δάσους όπου καταχωρήσαμε τα ονόματά μας και μετά ανέλαβαν να μας κάνουν μια εισαγωγή σε μακέτα για την μορφολογία της περιοχής. Σε προθήκες και εικόνες μας ενημέρωσαν για την χωρίδα και την πανίδα της περιοχής. Κι όλα αυτά σε άψογα ισπανικά εκ των οποίων άρχισα δειλά δειλά να εξάγω κάποιο νόημα.
Ο υπεύθυνος ελλείψει άλλων επισκεπτών πρότεινε να μας ξεναγήσει στο χώρο έναντι πενιχρής αμοιβής, κάτι που αποδεχτήκαμε αν και το ύφος του καλού μας Bernardo έδειξε ότι δεν τον θεωρούσε απαραίτητο. Και είχε δίκιο!

Αρχικά πορευτήκαμε στους χωματόδρομους μέσα στο αρχαίο δάσος (έκτασης 13,500 εκταρίων - το μεγαλύτερο σε έρημο σ’όλη την δυτική νότια Αμερική) ανάμεσα σε δέντρα algarrobo. H πρώτη στάση ήταν κανά χιλιόμετρο μετά στο δάσος όπου αποθανατήσαμε το αρχαιότερο δέντρο, ηλικίας άνω των 1,000 ετών. Εκεί με σπουδή ο ξεναγός μας, με κυάλια και το σχετικό βιβλίο ορνιθολογίας, μας υπεδείκνυε κάθε πετούμενο που κινιόταν πάνω από τα κεφάλια μας. Προσωπικά μόνο οι τρυποκάρυδοι με το ρυθμικό τους χτύπημα στο κορμό μου έμεινε σαν εικόνα.

The millenia tree​

Η επόμενη στάση ήταν σ’ένα mirador (παρατηρητήριο) στην καρδιά του δάσους όπου ακολούθησαν μαθήματα γεωλογίας. Εκεί στο πλάτωμα διαπιστώσαμε την έκταση του δάσους και στο βάθος διακρίναμε τις μεγαλύτερες από τις πυραμίδες του Batan Grande. Τότε μας... αποχαιρέτησε ο ξεναγός κι έτσι συνειδητοποίησα ότι η επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο είναι αδύνατη διότι ο δρόμος είναι “cerrado” (κλειστός). Απογοητεύτηκα μεν, όμως εμπλούτισα τα ισπανικά μου με μια χρησιμότατη λέξη που θα την επαναλάμβανα συνεχώς κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σε μια μίξη άθλιου συντακτικού: “que hora esto cerrado?” (οι ισπανόφωνοι θα μειδιάσουν, αλλά εγώ πάντως γινόμουν κατανοητός)

Το δάσος Bosque de Pomac ενώ στο βάθος αχνοφαίνονται πυραμίδες του Βatan Grande​

Χωματόδρομου συνέχεια και αλλαγή πορείας προς την κοιλάδα με τις πυραμίδες Tucume.
H κοιλάδα των πυραμίδων Tucume σε μια έκταση 200 εκταρίων αποτελείται από 26 πλινθόκτιστες πυραμίδες γύρω από τον λόφο Cerro La Raya. Όπως προανέφερα δημιουργήθηκε μετά την εγκατάλειψη του Batan Grande γύρω στο 1100 μΧ και ήταν έδρα ηγετών, ιερέων με γνώσεις στην αστρονομία, επιφανών πολεμιστών και καλλιτεχνών. Η κατασκευή αποσκοπούσε στην διατήρηση των προνομίων της αναφερθείσας ελίτ καθώς το μέγεθος των πυραμίδων δημιουργούσε δέος στον απλό λαό που κατοικοέδρευε βέβαια εκτός των ορίων της. Ακόμα και σήμερα σαμάνοι επικαλούνται τη δύναμη του Tucume και του La Raya (ή El Purgatorio όπως είναι γνωστός στους ντόπιους που αποφεύγουν να τον πλησιάζουν τη νύχτα) στις τελετές τους.

Πληρώσαμε το εισιτήριο εισόδου σαν αξιοπρεπείς επισκέπτες (ο χώρος είναι τεράστιος και μη περιφραγμένος οπότε κανείς μπορεί να τρυπώσει εκτός των ωρών λειτουργίας του) και μέσα στον ήλιο του καταμεσήμερου αρχίσαμε να περιδιαβαίνουμε ανάμεσα στα υπολείματα των πυραμίδων. Ομολογουμένως χρειάζεται αρκετή φαντασία για να αναπαραστήσεις με το μυαλό σου πώς θα ήταν τα κτίσματα αυτά την εποχή της πλήρους ακμής της πόλης. Το σαθρό υλικό κατασκευής έχει υποστεί σημαντική φθορά στους αιώνες από τα συνεχή φαινόμενα El Nino κι έτσι σήμερα φαντάζουν περισσότερο σαν λόφοι. Ατυχώς κι εδώ η αρχαιολογική σκαπάνη συνεχίζει το έργο της κι έτσι περιοριστήκαμε να ανηφορίσουμε στα παρατηρητήρια του λόφου La Raya για να αποκομίσουμε μια συνολική αίσθηση του χώρου.

Εκεί άρχισαν και τα πρώτα παρατράγουδα. Ο travelogatos δήλωσε συνεσταλμένα ότι προέκυψαν εντερικές διαταραχές και η άμεση εύρεση τουαλέτας ήταν επιβεβλημένη.
Όμως βρισκόμασταν στην κορφή του λόφου κι η λύση ήταν μονόδρομος: στις πλαγιές του λόφου, υπό το άγρυπνο βλέμμα των προγόνων Sican και με θέα τις πυραμίδες!

Ανακουφισμένος και υπό συνεχή πειράγματα, πήρε μαζί μας το δρόμο της επιστροφής προς το μικρό μουσείο, όπου οι σχετικές μακέτες ήρθαν να αναπληρώσουν το κενό για την εικόνα που είχε το Tucume στις δόξες του και πώς κατασκευάστηκε.​

Moτίβα και οι πλίνθοι που χρησιμοποιήκαν γισ το χτίσιμο και τη διακόσμηση των πυραμίδων

Μακέτα της κοιλάδας πυραμίδων του Tucume. Στη μέση ο λόφος Cerro La Raya​

Η επόμενη στάση ήταν στo Lambayeque λίγα χλμ έξω από το Chiclayo. H πόλη στεγάζει δύο από τα καλύτερα μουσεία της περιοχής: το Museo Arqueologico Nacional Brüning του οποίου όμως η δόξα έχει επισκιαστεί από το νεόδμητο Museo de las Tumbas Reales de Sipan. Aτυχώς το δεύτερο ήταν κλειστό (Δευτέρα ένεκα) κι έτσι περιοριστήκαμε στο πρώτο, το οποίο είχε και την δυνατότητα να φωτογραφήσεις τα εκθέματά του πράγμα τελικά σπάνιο για τα δεδομένα του Περού.

To μουσείο περιλμβάνει εξαιρετική συλλογή κεραμικών κυρίως από πολιτισμούς πρώτερους των Inca και ιδίως των Moche.

Ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος είναι η συλλογή από χρυσά αντικείμενα (κυρίως Moche) όπως κολιέ, κοσμήματα, μάσκες που χρησιμοποιούσαν οι ευγενείς και οι ιερείς στις θρησκευτικές τελετές ή σε δημόσιες εμφανίσεις.

Εδώ δράττομαι της ευκαιρίας να αναφέρω το ότι παρά την έλλειψη γραπτού λόγου, πληροφορίες για τους πολιτισμούς αυτούς έχουν αποκρυπτογραφηθεί μέσα από τη πλούσια συλλογή κεραμικών που είτε τρισδιάτατα είτε σαν εικονογραφία αναπαριστούν την καθημερινότητά τους.

​

Τελευταία στάση της ημέρας (μιας και χειμώνας στο Περού νύχτωνε κατά τις 6.30μμ) ήταν στη πόλη Zaña, 40 χλμ νότια του Chiclayo κατά μήκος της οδού Panamericana. Η διαδρομή ήταν ο ορισμός της πλήξης. Επίπεδη έρημος με άνυδρα βουνά μακρυά στην ενδοχώρα, ενίοτε κάποιοι αμμόλοφοι, τεράστιες διαφημίσεις, χωριά στο πουθενά πνιγμένα στον αέρα και τη σκόνη που προκαλούσαν μια θολούρα στην ατμόσφαιρα. Αναμφίβολα η ακτή του περουβιανού βορρά δεν παίρνει εύσημα για το τοπίο της.

Η Zaña λοιπόν ιδρύθηκε από τους ισπανούς αποικιοκράτες και γνώρισε ημέρες πλούτου καθώς έλεγχε όλο το παράκτιο εμπόριο. Αυτό όμως άνοιξε την όρεξη πειρατών που την κατέλαβαν το 1668, για να ολοκληρωθεί το έργο της ερήμωσης μισό αιώνα μετά με μια καταστροφική πλημμύρα. Μάρτυρες του ένδοξου παρελθόντος στέκουν σήμερα μερικά ερείπια της πόλης με σημαντικότερο το μοναστήρι του San Agustin.

​

Ο φύλακας του μοναστηριού-φάντασμα εκστασιάστηκε στο άκουσμα της Ελλάδας. “Madre de culturas” αναφώνησε και βάλθηκε να απαριθμεί φιλόσοφους της αρχαιότητας. Ομολογουμένως συγκινήθηκα καθώς αναλογίστηκα πως το όνομα της χώρας μας δεν δημιουργεί μόνο συνειρμούς για την οικονομική κατάντια μας.
Περιηγηθήκαμε ανάμεσα στις ερειπωμένες αψίδες του μοναστηριού, φωλιές για πουλιά πλέον, με το γλυκό απογευματινό φως να χαϊδεύει τα απομεινάρια.

Τα ερείπια του San Agustin​

Η σημερινή Zaña​

Στην έξοδο, μας ακολούθησε ένα λεφούσι παιδιών ρωτώντας επίμονα κάτι για “robas”. Δεν έδωσα αρχικά σημασία, όμως ήταν τόση η επιμονή τους που έβαλα τα δυνατά μου να καταλάβω τελικά τι ρωτούσαν. Τα παιδιά, ακούγοντας ότι είμασταν έλληνες, ήθελαν να μάθουν πώς λεγόταν η αρχαϊκή ενδυμασία, ο χιτώνας. Και σαν να μην έφτανε αυτό, μας έδειξαν και τις σημειώσεις τους που αναφέρονταν στους σημαντικότερους αρχαιοελληνικούς μύθους (κάτι που αμφιβάλλω αν πράττουν οι “κληρονόμοι” της αρχαιοελληνικής γραμματείας σήμερα). Δεύτερη συγκίνηση…

Επιστρέψαμε στο Chiclayo λίγο πριν νυχτώσει. Ο Bernardo περήφανος μας πήγε στο αξιοθέατο της πόλης: το Paseo las Musas. Αυτό ήταν η πεμπτουσία του αρχαιοελληνικού κιτς. Μια πύλη δίκην Ερεχθείου με κακέκτυπες Καρυάτιδες και μια πλατεία με αγάλματα Μουσών. Είπα να μην τον πικράνω με τη κριτική μου, μιας κι εκεί δώσαμε τα χέρια για ν’ αναλάβει τη μετακίνησή μας σ’όλο το κομμάτι του βόρειου Περού.

Η μέρα έκλεισε με ένα γεύμα κτηνωδία στο “La Romana” με σηκωταριές, μπριζόλες, γλυκά και μπύρες (πάλι με 10 ευρώ το κεφάλι)

Την επόμενη μέρα είχε κανονιστεί να επισκεφθούμε τα μουσεία της περιοχής που δεν μπορέσαμε να δούμε λόγω αργίας και ν’ανηφορίσουμε κατά το μεσημεράκι προς τα ψηλά.
Στη πόλη Cajamarca, στα 2,720 μέτρα, για να πάρουμε μια πρώτη γεύση από υψόμετρο.