Βολιβία Περού Οι Βαρώνοι της….κόκα! (Περού-Βολιβία)

[hydronetta]

Κεφ.6. Από τη Cajamarca στο Trujillo

Θα ξεκινήσω την εξιστόρηση της μέρας κάνοντας παρένθεση με μια ιστορία που αφορά στη Cajamarca και σημάδεψε με τραγικό τρόπο τον ιστορικό ρου του Περού (και όχι μόνο)

Μια φορά κι έναν καιρό (ατυχώς ήταν μια φορά και φαρμακερή για τον πρωταγωνιστή μας), το σωτήριον έτος 1532 μΧ, ο τρισμέγιστος αυτοκράτωρ των Inca, Atahualpa είχε στρατοπεδεύσει στα περίχωρα της Cajamarca, απολαμβάνοντας τα θερμά λουτρά του (Banos del Inca). Ο αυτοκράτορας με μια δύναμη άνω των 50,000 ανδρών αναπαυόταν μετά από νικηφόρα εμφύλια διαμάχη με τον «αγαπημένο» του αδελφό Huascar που είχε την φαεινή ιδέα να σφετεριστεί το θρόνο.
Στα αυτιά του Atahualpa έφτασαν oι ειδήσεις ότι μερικές ντουζίνες γενειοφόροι (διότι οι Inca μάλλον δεν είχαν θέμα ξυρίσματος) είχαν πάρει τα βουνά και τα λαγκάδια καθ’οδόν για Cajamarca. Ο τρισμέγιστος αυτοκράτωρ, αν και έμπειρος πολεμιστής, μάλλον τη δεδομένη στιγμή αλλού είχε το μυαλό του χαλαρώνοντας στα μπάνια, με τις παλλακίδες να του τρίβουν το κορμί (εικάζω τώρα εγώ), διότι με μια του εντολή θα μπορούσε να έχει στήσει ενέδρες και να τους ξεκληρίσει.
Οι περίεργοι γενειοφόροι ήταν ο στρατός του conquistador Francisco Pizarro, αποτελούμενος μόλις από 62 ιππείς και 106 πεζούς. Ο Pizarro είναι προφανές ότι δεν μπήκε στο κόπο να κάνει τόσο δρόμο για να γράψει άρθρο για τους Inca στο National Geographic της εποχής, αλλά για να αναζητήσει χρυσάφι (για τη πάρτη του) και για να εγκαταστήσει στη περιοχή ισπανική κυριαρχία (κολακεύοντας τους γαλαζοαίματους).
Στις 15 Νοεμβρίου λοιπόν του 1532 οι στρατιώτες του Pizarro μπήκαν στην έρημη Cajamarca και ακροβολίστηκαν στα κτήρια της σημερινής πλατείας της πόλης.
Ο Αtahualpa, έχοντας λάβει πρόσκληση για γεύμα εργασίας (!) με τον Pizarro, έφτασε στη πλατεία μέσα στο χρυσό, τα φτερά και τα πούπουλα, συνοδεία ευγενών και... 5,000 σχεδόν άοπλων ανδρών. Μόνο που ο αγενέστατος Pizarro, όχι μόνο τραπέζι δεν είχε στρώσει, με τραπεζομάντηλο που να το έχει υφάνει η μαμά του από την Extramadura για να εντυπωσιάσει τον «απολίτιστο», αλλά απουσίαζε παντελώς.
Αντ’αυτού εμφανίστηκε στη πλατεία ο Δομινικανός μοναχός Vicente de Valverde. (άγνωστο αν είναι ανήκει στο γενεαλογικό δένδρο του γνωστού Ερνέστο).
Αυτόν θα τον μπαρκάρανε (εικάζω πάλι) με τον Pizarro γιατί ήταν ικανός να κάψει τη μισή Ισπανία στη πυρά ως αιρετική. Με το μάτι αγριεμένο απέναντι στον «εκπρόσωπο του Εωσφόρου επι γης» , έδωσε στον Atahualpa τη Βίβλο του κι άρχισε το κήρυγμα. Ο Αtahualpa περιεργάστηκε το άγνωστο αντικείμενο (!) και εκνευρισμένος το πέταξε, καθώς για να φάει ήρθε και να ζητήσει την αποχώρηση των ισπανών από την επικράτειά του κι όχι να του κάνουν κήρυγμα. Του μοναχού του γύρισε το μάτι κι άρχισε να ουρλιάζει στη πλατεία: «Βγείτε Χριστιανοί ενάντια στα σκυλιά που πετούν τα αντικείμενα του Θεού»
Ό,τι ακολούθησε περιγράφεται με μια λέξη: σφαγή.

Ο ίδιος ο Atahualpa συνελήφθη και κρατήθηκε ως όμηρος ώστε να αποκτήσουν οι ισπανοί έλεγχο της αυτοκρατορίας των Inca. Στον ίδιο υποσχέθηκαν ελευθερία αν γέμιζε με χρυσό το δωμάτιο που τον κρατούσαν φυλακισμένο. Καραβάνια με το πολύτιμο μέταλλο γέμισαν σ’ένα εξάμηνο το χώρο, όμως ο Atahualpa παρέμεινε κρατούμενος.

Oι ισπανοί υποδεικνύουν στον Atahualpa ως πού πρέπει να γεμιζει το δωμάτιο με χρυσό

Όταν πια διαπιστώθηκε ότι ήταν άχρηστος με συνοπτικές διαδικασίες τον δίκασαν, επιτρέποντάς του να επιλέξει ελεύθερα: ή να καεί στη πυρά σαν παγανιστής ή να απαγχονιστεί σαν Χριστιανός. Τον βάπτισαν και μετά τον ξέκαναν.
Παρά κάποιες μεταγενέστερες επαναστάσεις κατά των αποικιοκρατών, εδώ στη Cajamarca λήγουν άδοξα, οι μέρες της κραταιάς αυτοκρατορίας των Inca. Αυτό δεν ήταν όμως μόνο επίτευγμα του παμπόνηρου Pizarro. Την κατάλυση την είχαν ήδη πετύχει οι εισαγόμενες ασθένειες εξ’Ευρώπης που ξεκλήρησαν σχεδόν τον ιθαγενή πληθυσμό.

Ηθικά συμπέρασματα της ιστορίας;
1.Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντες (ή πιο επίκαιρο: Φοβού τους Τροϊκανούς και άτοκον δάνειον φέροντες)
2.Κάτι ξέρουν οι Γιαπωνέζοι που φοράνε μάσκες και γάντια

Το δωμάτιο λοιπόν που κρατήθηκε ο Atahualpa (Atahualpa Ransom Room) επισκεφθήκαμε πουρνό πουρνό την επόμενη μέρα. Δύσκολα το εντοπίζει κανείς, καθώς βρίσκεται στον περίβολο ενός αποικιακού σπιτιού. Aδύνατον επίσης να μπεις εντός καθώς η πρόσβαση απαγορευόταν. Ρίξαμε μια σύντομη ματιά, το φωτογραφήσαμε απ’έξω, οικτίραμε τον τρισμέγιστο αυτοκράτορα των Inca που υπήρξε τόσο αφελής κι αποχωρήσαμε.

Σύντομη στάση στο University Museum όπου εκτίθενται κεραμικά (μερικά σε ερωτικές στάσεις), υφάσματα, πετροφλυφικά, όμως αυτό που μου τράβηξε τη προσοχή είναι η αίθουσα που περιέχει έργα του ζωγράφου Andres Zevallos, με έντονα χρώματα και αδρές φιγούρες.

Επόμενη στάση το κοντινό Conjunto Monumental de Belen. Το συγκρότημα αποτελείται από την ομώνυμη εκκλησία με περίβλεπτο μπαροκ εξωτερικό και εντυπωσιακό εσωτερικό με υπερμεγέθεις αγγέλους να κοσμούν τον τρούλο. «Νο photo» εδήλωσε αδιαπραγμάτευτα ο φύλακας και μπαστακώθηκε στην είσοδο του ναού, αναγκάζοντάς μας να περιοριστούμε σε καταφανώς ψευδή επιφωνήματα θαυμασμού στην προσπάθεια να καλύψουμε το κλεφτό κλικ της ψηφιακής μηχανής.
Άσκοπη προσπάθεια τελικά κι έτσι προχωρήσαμε στο παρακείμενο Αρχαιολογικό και Εθνογραφικό μουσείο του συγκροτήματος που στεγάζεται σε πρώην νοσοκομείο κυριών (Hospital de Mujeres). Δεν μπορώ να πω ότι τα εκθέματα μας κέντρισαν το ενδιαφέρον. Αξιομνημόνευτα ήταν μόνο το γλυπτό στην πύλη εισόδου που αναπαριστούσε τη γονιμότητα (μια γυναίκα με 4 στήθη) και η διαμόρφωση του εσωτερικού χώρου στην αρχική του χρήση: τα κρεβάτια ήταν τοποθετημένα σε εσοχές του τοίχου (σήμερα υπάρχουν εκθέματα) παράλληλα με το διάδρομο, επιτρέποντας με μια κουρτίνα την απομόνωση του ασθενούς. Στους τοίχους υπολείμματα τοιχογραφιών. Δίπλα ήταν και το μικρό μουσείο μαριονέττας όπου με ενδιαφέρον παρατηρούσε κανείς να αναπαριστώνται τόσο ιστορικά γεγονότα (conquistadores και Ιnca) όσο και σκηνές καθημερινότητας (γάμος, κηδεία κλπ)

Εκκλησία Belen

H πύλη του Hospital de Mujeres με τη γυναίκα με τα 4 στήθη

Hospital de Mujeres


Αφού εξαντλήσαμε τα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης, επιστρέψαμε στην πλατεία όπου ήδη από πολύ νωρίς επικρατούσε πυρετός εργασιών. Οι καλλιτέχνες έβαζαν τις τελευταίες πινελιές τους ενόψει της επερχόμενης λιτανείας του Corpus Christi (Ευχαριστία) του καθεδρικού ναού. Οι δημιουργίες τους ήταν απλωμένες σε όλο το οδόστρωμα περιμετρικά της πλατείας: από χρωματιστό πριονίδι είχαν φτιαχτεί χαλιά με πολύχρωμες αναπαραστάσεις: αλλού βουκολικές σκηνές, αλλού περιστέρια και ιερές καρδιές, λουλούδια, λογιών μοτίβα, πάντα όμως η καθεμιά με το όνομα του χορηγού επάνω (μπορεί να ήταν εταιρεία, κολλέγιο ή και δημόσια υπηρεσία). Ήταν μια οπτική πανδαισία κάτω από τον λαμπρό ήλιο της Cajamarca. Ενήλικες, παιδιά (ομοιόμορφα ντυμένα οι μαθητές και σε αυστηρή παράταξη παρακαλώ) όλοι ήταν εκεί για να θαυμάσουν τις καλλιτεχνικές δημιουργίες και να τις αποθανατίσουν. Μαζί μ’αυτούς κι εμείς αλαφιασμένοι να τρέχουμε πάνω κάτω μην χάσουμε και κανένα «χαλί» που να μη το έχουμε φωτογραφίσει.

Κατά τις έντεκα παρά, πλησιάσαμε τον καθεδρικό να ρίξουμε μια ματιά στην ακολουθία. Μάταιος κόπος καθώς στο εσωτερικό του επικρατούσε το αδιαχώρητο.

Περιοριστήκαμε στον μικρό αυλόγυρο όπου άντρες κράδαιναν και φυσούσαν μακριά βούκινα (τα clarin, αρχέγονα μουσικα όργανα της περιοχής) σ’ένα εκκωφαντικό βουητό.

Απέναντι από την είσοδο του καθεδρικού ένα μεγάφωνο εντελώς παράταιρα έπαιζε τραγούδια, σίγουρα θρησκευτικού περιεχομένου (λέτε ν’ακούγονταν τα τελευταία pop hits; δεν νομίζω).
Λίγο μετά την προκαθορισμένη ώρα εξήλθαν του ναού, τα εξαπτέρυγα, σταυροί, παπαδάκια κι ιερείς με ατσαλάκωτα κατάλευκα άμφια καθώς και η τιμώμενη «La Preciosa”, η ιερή όστια από χρυσό και ασήμι που συμβολίζει το σώμα του Χριστού. Εμείς ακροβολιστήκαμε στη πλατεία στήνοντας καρτέρι για να αποθανατήσουμε τη πομπή.
Ξαφνικά την πλατεία πλημμύρισαν παραδοσιακές μουσικές των Άνδεων. Στην είσοδο του ναού και μπροστά στους ιερείς ξεκίνησε ένα δρώμενο με μια ομάδα νεαρών αγοριών και κοριτσιών με παραδοσιακές ενδυμασίες που επιδόθηκαν σε χορό και ακροβατικά.

Ακολούθησε αργά αργά η λιτανεία με πλήθος κόσμου να την ακολουθεί. Πιτσιρίκια ντυμένα αγγελάκια, κυρίες με λευκές μαντήλες σαν Μαγδαληνές και οι κύριοι με τα clarin συμπλήρωναν το σκηνικό. Κατά τακτά διαστήματα γίνονταν στάσεις, όπου ψάλλονταν δεήσεις και ακολουθούσε σύντομη ομιλία από παιδιά ή τραγούδι (ενίοτε συνοδεία μουσικης) όπου συμμετείχε και το χριστεπώνυμον πλήθος.

Ο χρόνος άρχισε να μας πιέζει. Έπρεπε ν’αναχωρήσουμε για Trujillo κι έτσι επιστρέψαμε στη πανσιόν όπου μας περίμενε ο Bernardo, έχοντας ήδη προμηθευτεί τυριά για την οικογένειά του. Η Cajamarca είναι γνωστή για τα γαλακτοκομικά προϊόντα της που είχαμε την ευκαιρία να δοκιμασουμε: τυριά αλλά και εξαιρετικό ντόπιο παγωτό σε διάφορες γεύσεις στην Heladeria Holanda δίπλα ακριβώς από την πανσιόν μας.

Αφού αρχικά χάθηκε στους δρόμους της Cajamarca, ρωτώντας δεξιά κι αριστερά κατάφερε να βρει την έξοδο της πόλης. Η αλήθεια είναι ότι στο Περού είναι λίγο μαλωμένοι με τη σήμανση.
Η διαδρομή προς την ακτή σχεδόν στο μεγαλύτερο τμήμα ήταν γνωστή.

Μετά από παράκλησή μου πριν φτάσουμε στο Trujillo κάναμε μια στάση στο παραθαλάσσιο θέρετρο Huanchaco. Tο αλλοτινό ψαροχώρι όπου την παραλία κοσμούν οι παραδοσικαές ψαρόβαρκες έχει καταντήσει θέρετρο άναρχης δόμησης και παράδεισος των σερφερ. O Ειρηνικός ωκεανός που απλωνόταν μέχρι το βάθος του ορίζοντα δεν στάθηκε ικανός να μας ξυπνήσει τη διάθεση για μπάνιο. Ο ήλιος έδυε, είχε κύματα και μάλλον το νερό είχε χαμηλή θερμοκρασία.

Η εύρεση του ξενοδοχείου μας στο Trujillo εξελίχθηκε σε νέα περιπέτεια. Η κίνηση στους δρόμους ήταν απίστευτη κι ο Bernardo για μια ακόμα φορά χάθηκε κι έκανε κύκλους. Ρωτώντας τους πάντες τελικά τα κατάφερε κι έτσι βρεθήκαμε στο ευρύχωρο δωμάτιο του ξενοδοχείου La Plaza ν’αφήνουμε τα μπαγκάζια μας άρον άρον γιατί όπως διαπιστώσαμε το κυκλοφοριακό χάος είχε την αιτία του. Στην κεντρική πλατεία η κυκλοφορία είχε διακοπεί καθώς εξελισσόταν η βραδυνή λιτανεία του Corpus Christi. Αποχαιρετίσαμε τον καλό μας Bernardo και πετώντας φτάσαμε στην όμορφη πλατεία της πόλης όπου το Corpus Christi έφτανε στο τέλος του. Όμως εδώ hermanos y hermanas, ήταν υπερπαραγωγή.
Είχε στηθεί μια τεράστια εξέδρα διακοσμημένη με αγγέλους και λουλούδια όπου οι ιερείς έκαναν τη δέηση, ο κόσμος έψαλε σε κατάνυξη απλώνοντας τα χέρια προς τη ιερή όστια και στο τέλος ο ουρανός του Trujillo φωτίστηκε με δεκάδες πυροτεχνήματα.

Πανευτυχείς με τόσο θέαμα αλλά πεινασμένοι αρχίσαμε να ψάχνουμε για εστιατόριο. Στην διαδρομή ένας κύριος στην είσοδο ενός εστιατορίου ακούγοντάς μας αναφώνησε: «Ευχαριστώ»! Έκπληκτοι που αναγνώρισαν τη προέλευσή μας πιάσαμε τη κουβέντα για να μάθουμε ότι έχει γαμπρό έλληνα κι έτσι το άκουσμα της γλώσσας του ήταν οικείο. Κι επειδή το εστιατόριό του είχε ένα όμορφο μπαλκονάκι αποφασίσαμε να τον τιμήσουμε. Το El Celler de Cler αποδείχθηκε ένα φινετσάτο εστιατόριο στεγασμένο σε παλιό αρχοντικό, με όμορφη ατμόσφαιρα, καλό φαγητό, εξαιρετικό σερβις και λογικές τιμές (για ελληνικά δεδομένα).
Η νύχτα έκλεισε στο μπαλκονάκι του όπου απολαύσαμε το ποτό μας.

Τrujillo by night

Ήταν το τελευταίο μας βράδυ στον περουβιανό βορρά. Απολαύσαμε μια χαλαρή βόλτα στους φωτισμένους δρόμους και την κεντρική πλατεία της πόλης χωρίς τα πλήθη του Corpus Christi.
Την επομένη θα επισκεπτόμασταν τα αξιοθέατα στο Trujillo και το απόγευμα είχαν προγραμματιστεί οι πτήσεις προς την Arequipa.
Στον τουριστικό νότο της χώρας.

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 4
• 5
• 6
• 7
• 8
• …

  Go to chapter

  Go
• 20

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 6 of 20

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[ggonholidays]

Καταπληκτική εισαγωγή!!! Περιμένω με ανυπομονησία την συνέχεια!!!

 

[makisg]

ουπς, τι ωραίο ξύπνημα ήταν αυτό. μπράβο σου γουρουνάκι ωραίο ξεκίνημα. περιμένουμε τη συνέχεια με πολλές-πολλές φωτογραφίες.

 

[karfitsa]

Οπως παντα, η αφηγηση εκπληκτικη...και νομιζω,οτι θα φτασει ως το τελος

 

[giannismits]

Mπά!γύρισες?
Νόμιζα είχες ξεμείνει εκεί.
Πολύ δυναμικά ξεκίνησες.Καλά έκανες τώρα που τα έχεις φρέσκα.
Αναμένουμε λοιπόν.

 

[deka]

Τρέλανέ μας, Γουρουνάκι! Γράφε μας για ονειρεμένους προορισμούς!!!

 

[giannismits]

- Η λύση ήταν για μένα απλή, είπε εκείνη. Μασούσα φύλλα και έπινα συνεχώς τσάι coca, όπως αιώνες τώρα πράττουν οι κάτοικοι των Άνδεων.
- Coca?” “H γνωστή.... coca;
- Ακριβώς!

- Μυστική αποστολή: “Los chachapumas de la… coca” !

Νομίζω όμως αγαπητοί μου φίλοι, ήρθε η ώρα να παραδώσω την συγγραφική πένα στους πρωταγωνιστές μας και η αφήγηση να γίνει σε πρώτο πρόσωπο.
Καθίστε αναπαυτικά κι ακολουθήστε τους στο πολυήμερο ταξίδι σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες γωνιές του πλανήτη!

Έτσι είναι..άλλοι γράφουν για Βελιγράδια και τας Ευρώπας γενικά και άλλοι μασουλάνε coca στις Βολιβίες
Μη χάνεις τον συγγραφικό σου οίστρο!
Ο λαός σου περιμένει!

 

[giannoula]

περιμένω με μεγάλο ενδιαφέρον! Απλά δεν μας είπες τι εποχή πήγατε!

 

[hydronetta]

περιμένω με μεγάλο ενδιαφέρον! Απλά δεν μας είπες τι εποχή πήγατε!

Μόλις χθές γυρίσαμε με ενδιάμεση στάση στη Ρώμη. Από 26 Μαΐου ως 18 Ιουνίου

 

[giannoula]

οοοοοοοοοο καλωσήρθατε τότε!!!!!!! Ξεκουράσου ελαφρώς όχι πολύ, και συνέχισε την ιστορία!!!!!!!!!

 

[hydronetta]

Κεφ.2: Chiclayo (μέρος πρώτο)

Προσπαθώ να βάλω σε τάξη τις εικόνες και τις σκέψεις μου από ένα ταξίδι σε μια περιοχή πρωτόγνωρη για μένα. Δεν αφήνω όμως να κατασταλλάξουν οι εντυπώσεις μέσα μου, γι’αυτό ευθύς πιάνω την συγγραφική πένα!
Σαν ταξίδι αποδείχθηκε απαιτητικό χρονικά (διήρκεσε 23 μέρες, από τα τέλη Μαΐου ώς τα μέσα περίπου Ιουνίου) εφόσον θέλαμε να γνωρίσουμε μια τόσο ευρεία περιοχή. Ευτυχώς όλα κύλισαν ομαλά σε γενικές γραμμές, χωρίς απρόσμενες εξωγενείς αναποδιές που θα προκαλούσαν απόκλιση από το αρχικό πρόγραμμα. Μοναδική εξαίρεση η αναπάντεχη ασθένειά μου στα υψίπεδα της Βολιβίας που μας ανάγκασε να παρακάμψουμε το πάρκο Eduardo Avaroa με τις όμορφες λίμνες του και να συνεχίσουμε άρον άρον για Potosi. Απογοητεύτηκα μεν αλλά τουλάχιστον ο συννεφιασμένος καιρός δεν ήταν συμμαχος, κάτι που άμβλυνε την απώλεια.

Και ξεκινάμε!

Η προσγείωση νωρίς το απόγευμα στο Chiclayo (αρχικό μας σταθμό στο Περού) ήταν και η πρώτη οπτική επαφή με πόλη της μακρινής αυτής χώρας. Και δυστυχώς απογοητευτική! Το Chiclayo που βρίσκεται στα παράλια του περουβιανού βορρά δεν κερδίζει τα εύσημα όμορφης πόλης. Χαμηλά κτήρια, στην πλειονότητά τους με φροντισμένη μόνο την πρόσοψη σε ζωηρά χρώματα. Όλοι οι υπόλοιποι περιμετρικοί τοίχοι από ασοβάντιστο τούβλο και τα περισσότερα δε με τα σίδερα στις κολώνες έτοιμα για μελλοντικό πανωσήκωμα. Όπως όμως θα διαπιστώναμε στη συνέχεια του ταξιδιού αυτός είναι ο κανόνας σε όλες σχεδόν τις πόλεις της χώρας. Ο λόγος (όπως μας είπαν) απλός: μ’αυτόν τον τρόπο η οικοδομή θεωρείται ημιτελής κι έτσι ο ιδιοκτήτης πληρώνει λιγότερους φόρους. Δεν είναι καιροί για ομορφιές!

Μετά την προσγείωση νωρίς το απόγευμα στο αεροδρόμιο του Chiclayo διαπιστώσαμε ότι τα περισσότερα ταξί της πόλης είναι μικρού κυβισμού, αδύνατον να χωρέσουν εμάς και και τις αποσκευές μας. Μέχρι δε να βγάλουμε και κάποια χρήματα για τα πρώτα εξοδα, το πάρκινγκ του μικρού αεροδρόμιου είχε σχεδόν ερημώσει. Απομείναμε εμείς κι ένας κύριος που επίμονα εξ’αρχής μας είχε προσεγγίσει προτείνοντας να μας προσφέρει τις υπηρεσίες του με το δικό του αυτοκίνητο. Κι ο επιμένων νικά. Ο υπομονετικός κύριος αφού μας επέδειξε την ταυτότητα ότι εργάζεται σε εταιρεία που αναλαμβάνει tours στην περιοχή, μας οδήγησε στο όχημά του όπου με χαρά διαπιστώσαμε ότι χωράμε οι πάντες μετα των υπαρχόντων μας. Ο κύριος Bernardo λοιπόν, ευγενέστατος, πρόθυμος, συνεπέστατος, αλλά με παντελή έλλειψη γνώσης αγγλικών, έμελλε να γίνει τις επόμενες μέρες ο οδηγός μας στην εξερεύνηση όλου του βόρειου Περού. Τέτοιες ήταν οι θετικές εντυπώσεις μας προς το πρόσωπό του, που όταν τελικά αποχαιρετιστήκαμε, του απένειμα επάξια τον τίτλο του προστάτη και πατέρα μας στο Περού.
Καταλύσαμε στο μικρό, οικονομικό αλλά πεντακάθαρο Hostal Amigos για τα επόμενα δύο βράδυα λίγα τετράγωνα από την κεντρική πλατεία του Chiclayo όπου χτυπούσε και η καρδιά της πόλης.

Κάθε λοιπόν πόλη αλλά και χωριό στο Περού οφείλει να έχει μια κεντρική πλατεία, την Plaza de Armas. Kι εκεί μας οδήγησαν αρχικά τα βήματά μας. Είχε ήδη νυχτώσει (στις 6.30 μμ) και με την φωτισμένη εκκλησία να δεσπόζει στη μικρή πλατεία με το συντριβάνι της, χαζεύαμε τη κοσμοπλημμύρα που συνέρρεε για να απολαύσει τη βόλτα της. Οι τουρίστες ήταν σχεδόν δακτυλοδεικτούμενοι. Άλλωστε ο περουβιανός βορράς δεν θεωρείται “τουριστικός”.
Επειδή λοιπόν το Chiclayo όπως προανέφερα δεν έχει να επιδείξει ούτε καν μια μεγαλοπρεπή πλατεία, καταλήξαμε για δείπνο στο εστιατόριο “La Romana”. Δημοφιλές εστιατόριο, με αισθητική των 70’s όπου από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ συνέρρεαν οι ντόπιοι για φαγητό.
Φάγαμε μέχρι σκασμού θεόρατες μερίδες συνοδεία παγωμένης μπύρας Cusquena με λιγότερα από 10 ευρώ το άτομο και χορτάτοι επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο μας για να αναπαύσουμε το κορμί μας μετά από τόσες ώρες στους αιθέρες.

Στο τελος της μέρας συνειδητοποίησα ότι αν δεν ενεργοποιούσα ένα συνδυασμό νοηματικής, εσπεράντο και ισχνών ισπανικών, δεν επρόκειτο να επιβιώσουμε. Μέχρι το τέλος του ταξιδιού διαπίστωσα ότι βάζω γερές βάσεις για να αποκτήσω το πρώτο δίπλωμα στα ισπανικά!!

Αν και εδώ τελειώνει η πρώτη (κουτσουρεμένη) μέρα μας στο Περού, εγώ δράττομαι της ευκαιρίας να καλύψω το αφηγηματικό κενό, κάνοντας μια σύντομη αναφορά στους πολιτισμούς που άνθισαν στην περιοχή, πριν την εποχή των Inca. Το κρίνω απαραίτητο καθώς θα γίνονται συχνές αναφορές σ’αυτούς ανάλογα με τον αρχαιολογικό χώρο που επικεπτόμασταν.
Από την μελέτη που είχε προηγηθεί στην Αθήνα, αλλά και τις εμπειρίες που αποκομίσαμε επιτοπίως, θεωρώ λανθασμένο ότι το Περού έχει συνδεθεί στο μυαλό των περισσοτέρων εξ’ημών μόνο με τους Inca. Μπορεί οι Inca να αποτέλεσαν την ισχυρότερη αυτοκρατορία που επικράτησε στο μεγαλύτερο μέρος της δυτικής ακτής της Νοτίου Αμερικής και να μας έχουν κληροδοτήσει μεγαλειώδεις αρχαιολογικούς χώρους όπως το Machu Picchu, εντούτοις ο πολιτισμός τους ήταν όψιμος και βραχύβιος πριν την επέλαση των ισπανών conquistadores. Στο βόρειο Περού άνθισαν αρκετοί πολιτισμοί πρώτεροι των Inca που χρονολογούνται ακόμα και προ Χριστού. Θα περιοριστώ στους σημαντικότερους (Moche, Chimu, Sican) των οποίων τα επιτεύγματα απολαύσαμε είτε σε εξαιρετικά μουσεία είτε σε αρχαιολογικούς χώρους.

Απεικόνιση κατά χρονολογική σειρά των σημαντικότερων πολιτισμών στο βόρειο Περού​

Μοche (ή Mochica)
O πολιτισμός αυτός άνθισε από το 100 μ.Χ. έως το 800 μ.Χ. στην βόρεια ακτή του Περού, αν και πιστεύεται ότι δεν ήταν πολιτικά οργανωμένος σε κράτος.
Αν για κάτι λάτρεψα τους Moche ήταν για τα περίτεχνα κεραμικά τους όπου αναπαριστώνται με ρεαλισμό αλλά και φαντασία σκηνές καθημερινότητας, κυνηγιού, αλιείας, ανθρωποθυσιών αλλά και ερωτικών συνευρέσεων!. Στην ιστορία έμειναν και για την επεξεργασία χρυσού (κυρίως σε νεκρικές μάσκες ή κοσμήματα), την υφαντουργία, για μνημειακές κατασκευές και τα συστήματα άρδευσης καθώς η κοινωνία τους ήταν κυρίως αγροτική.
Οι ανθρωποθυσίες έπαιζαν σημαντικό ρόλο στις θρησκευτικές τους τελετές σχετιζόμενες με τη γονιμότητα της γής και τους προγόνους. Στο τελετεργικό περιλαμβανόταν η κατανάλωση αίματος των θυμάτων. Η χειμερική μορφή της θεότητάς τους Ai Apaec, απεικονίζεται σαν μια αράχνη, φτερωτό πλάσμα και θαλάσσιο τέρας μαζί (στοιχεία που συμβολίζουν γη, αέρα και νερό) με το ένα χέρι κρατώντας ένα μαχαίρι και στο άλλο κρατώντας ένα κομμένο κεφάλι από τα μαλλιά.
Το τέλος του πολιτισμού των Moche επήλθε πιθανότατα από τις επιδράσεις ενός έντονου φαινομένου El Nino με συνεχείς βαριές βροχοπτώσεις ακολουθούμενες από παρατεταμένη ξηρασία.

​

Sican
Sican (ναός του φεγγαριού) είναι το όνομα που έδωσε ο αρχαιολόγος Shimada στον πολιτισμό που αναπτύχθηκε στη βόρεια ακτή του Περού μεταξύ 750 και 1375 μ.Χ.. Ο πολιτισμός Sican είναι επίσης γνωστός και ως πολιτισμός Lambayeque, από την ομώνυμη περιοχή στο βόρειο Περού και διαδέχθηκε τον πολιτισμό των Moche.
Η πρώιμη περίοδος Sican άρχισε γύρω στο 750 και διήρκεσε μέχρι το 900 μ.Χ..
Η μέση περίοδος Sican διήρκεσε από το 900 - 1.100 μ.Χ.. και χαρακτηρίστηκε από άνθηση στις τέχνες (ειδικά στη μεταλλουργία) τα ταφικά έθιμα, το εξωτερικό εμπόριο, την κατασκευή θρησκευτικών πόλεων και ναών και μεταβολές στη δομή και την εξουσία του κράτους με βαθειά θρησκευτική και ιεραρχική ιδεολογία. Κυρίαρχη η θεότητα Sican που έχει τη δύναμη να ελέγχει όλες τις ουράνιες δυνάμεις θεμελιώδεις για τη ζωή και την αφθονία. Σημαντική επίσης ήταν η απεικόνιση αντίθετων στοιχείων (ήλιος-σελήνη) που συμβολίζει τη σημασία της δυαδικότητας τόσο στους ανθρώπους όσο και στην ουράνια ζωή
Η κοινωνική διαστρωμάτωση ήταν απόλυτα ιεραρχική με την ελίτ να έχει προσβαση στα αντικείμενα από πολύτιμα μέταλλα για τελετουργική ή ταφική χρήση. Η διαφορά αυτή ήταν εμφανής και στον τρόπο ταφής: οι ευγενείς θάβονταν πάντα σε καθιστή θέση μαζί με ανεκτίμητα κτερίσματα.
Η ύστερη εποχή Sican άρχισε γύρω στο 1100 μ.Χ. και έληξε με την κατάκτηση της περιοχής από τους Chimu περίπου το 1375 μ.Χ.. Προηγήθηκε όμως μεγάλη ξηρασία γύρω στο 1020 μ.Χ. που αποδυνάμωσε τη γεωργία και προκάλεσε γενικευμένη δυσαρέσκεια προς την θρησκευτική και πολιτική ελίτ και τελικά εγκατάλειψη της περιοχής.

​

Chimú
Με πρωτεύουσα το Chan Chan τα ερείπια του οποίου σώζονται στα περίχωρα της σημερινής πόλης Trujillo, ο πολιτισμός αυτός επεκράτησε από το 900 μ.Χ. ως το 1470 μ.Χ., οπότε και κατακτήθηκαν από τους Inca. Στο απόγειό τους οι Chimú είχαν επεκταθεί σε όλη την ακτή του βόρειου Περού ως την Λίμα.
Στις εύφορες οάσεις της ερήμου της βόρειας ακτής του Περού οι Chimú βάσισαν την οικονομία τους στην γεωργία και την αλιεία κι ανέπτυξαν ιδιαίτερα κι αυτοί την αγγειοπλαστική, την επεξεργασία πολύτιμων μετάλλων, την υφαντουργία, ενώ έχτισαν πολλές μεγάλες πλινθόχτιστες πυραμίδες. Σε αντίθεση με τους Inca που λάτρευαν τον ήλιο, η Σελήνη ήταν η μεγαλύτερη θεότητα και είχε τον έλεγχο των καιρικών συνθηκών που επηρρέαζαν την ανάπτυξη των καλλιεργειών. Δεν ήταν σπάνιες οι θυσίες παιδιών σαν προσφορά προς τους θεούς.
Η Chimú κοινωνία ήταν αυστηρά ιεραρχική με την κληρονομική ελίτ να μένει εντός των τειχών διοικητικών κέντρων και τον απλό λαό εκτός αυτών.

​

 

[hydronetta]

Κεφ.3: Chiclayo (δεύτερο μέρος)

Παρά την ανάγκη για ξεκούραση, το ξυπνητήρι λάλησε κατά τις 8 παρά το πρωί ώστε να ετοιμαστούμε για το προβλεπόμενο ημερήσιο προγραμμα. Μιας και το hostal μας δεν προσέφερε πρωινό, δεν χάσαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε ομελέττες λαχανικών συνοδεία καφέ και χυμού στο “La Romana”, που θα γινόταν πλέον το στέκι μας όσες μέρες μείναμε στο Chiclayo.
O κακός σχεδιασμός ενός ταξιδιού πληρώνεται. Πρώτα αγοράστηκαν τα εισιτήρια και μετά συνειδητοποίησα ότι κάποια από τα μουσεία της περιοχής που είναι και τα βασικά αξιοθέατα, ήταν κλειστά την επομένη της άφιξής μας στο Chiclayo. Έτσι αναγκαστήκαμε να παρατείνουμε την παραμονή μας κατά μία μέρα.
Ηθικόν δίδαγμα: πάντα να έχετε κατά νου τις ημέρες και ώρες λειτουργίας αρχαιολογικών χώρων και μουσείων πριν σχεδιάσετε ένα ταξίδι.

Επιστρέψαμε στο hostal μας αναμένοντας το ταξί που υποτίθεται είχε κλειστεί για την ημερήσια εκδρομή. Περιμέναμε, περιμέναμε κι αφενός το ταξί ποτέ δεν εμφανίστηκε, αφετέρου ο ρεσεψιονίστ είχε μαύρα μεσάνυχτα για το σχετικό αίτημα. Άμεσα καλέσαμε τον señor Βernardo ο οποίος χαρωπός εμφανίστηκε τάχιστα στη πόρτα του hostal. Τέτοιους πελάτες δεν τους χάνεις στο Chiclayo.
Του υπέδειξα το δρομολόγιο, συμφωνήσαμε στη τιμή και ξεκινήσαμε αφήνοντας πίσω μας το άχρωμο Chiclayo για μια ακόμα πιο αδιάφορη διαδρομή προς το αρχαίο δάσος Bosque de Pomacστη καρδιά του οποίου βρίσκονται τα ερείπια του Batan Grande.
Η πόλη που εκτιμάται από τους αρχαιολόγους ότι καλύπτει μια έκταση 55 τετρ.χλμ. δημιουργήθηκε από τους Sican. Γνώρισε τεράστια ακμή ειδικά στην κατεργασία του χαλκού, όμως υπήρξε κι αυτή θύμα των ακραίων καιρικών συνθηκών. Καταστροφικά El Nino προκάλεσαν πλημμύρες, ξηρασία, ασθένειες και τελικά την οργή των κατοίκων προς την κυβερνώσα ελίτ. Ως αποτέλεσμα εγκαταλείφθηκε το 12ο αιώνα και οι κάτοικοι μετακινήθηκαν στην γειτονική κοιλάδα του Tucume. Ο επισκέπτης σήμερα δεν θα δει άλλο παρά μια σειρά από πλινθόκτιστες πυραμίδες που ονομάζονται huacas, χαρακτηριστικές της αρχιτεκτονικής των Sican. Λέγεται ότι τα περισσότερα ευρήματα από χρυσό που κοσμούν μουσεία αλλά και ιδιωτικές συλλογές προέρχονται από το χώρο αυτό. Ως αποτέλεσμα η περιοχή συλήθηκε συστηματικά από αρχαιοκάπηλους μέχρι πρόσφατα (100,000 παράνομες εκσκαφές καταμετρήθηκαν)

Φτάσαμε στο διοικητικό κέντρο (!) υπεύθυνο για την προστασία του δάσους όπου καταχωρήσαμε τα ονόματά μας και μετά ανέλαβαν να μας κάνουν μια εισαγωγή σε μακέτα για την μορφολογία της περιοχής. Σε προθήκες και εικόνες μας ενημέρωσαν για την χωρίδα και την πανίδα της περιοχής. Κι όλα αυτά σε άψογα ισπανικά εκ των οποίων άρχισα δειλά δειλά να εξάγω κάποιο νόημα.
Ο υπεύθυνος ελλείψει άλλων επισκεπτών πρότεινε να μας ξεναγήσει στο χώρο έναντι πενιχρής αμοιβής, κάτι που αποδεχτήκαμε αν και το ύφος του καλού μας Bernardo έδειξε ότι δεν τον θεωρούσε απαραίτητο. Και είχε δίκιο!

Αρχικά πορευτήκαμε στους χωματόδρομους μέσα στο αρχαίο δάσος (έκτασης 13,500 εκταρίων - το μεγαλύτερο σε έρημο σ’όλη την δυτική νότια Αμερική) ανάμεσα σε δέντρα algarrobo. H πρώτη στάση ήταν κανά χιλιόμετρο μετά στο δάσος όπου αποθανατήσαμε το αρχαιότερο δέντρο, ηλικίας άνω των 1,000 ετών. Εκεί με σπουδή ο ξεναγός μας, με κυάλια και το σχετικό βιβλίο ορνιθολογίας, μας υπεδείκνυε κάθε πετούμενο που κινιόταν πάνω από τα κεφάλια μας. Προσωπικά μόνο οι τρυποκάρυδοι με το ρυθμικό τους χτύπημα στο κορμό μου έμεινε σαν εικόνα.

The millenia tree​

Η επόμενη στάση ήταν σ’ένα mirador (παρατηρητήριο) στην καρδιά του δάσους όπου ακολούθησαν μαθήματα γεωλογίας. Εκεί στο πλάτωμα διαπιστώσαμε την έκταση του δάσους και στο βάθος διακρίναμε τις μεγαλύτερες από τις πυραμίδες του Batan Grande. Τότε μας... αποχαιρέτησε ο ξεναγός κι έτσι συνειδητοποίησα ότι η επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο είναι αδύνατη διότι ο δρόμος είναι “cerrado” (κλειστός). Απογοητεύτηκα μεν, όμως εμπλούτισα τα ισπανικά μου με μια χρησιμότατη λέξη που θα την επαναλάμβανα συνεχώς κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σε μια μίξη άθλιου συντακτικού: “que hora esto cerrado?” (οι ισπανόφωνοι θα μειδιάσουν, αλλά εγώ πάντως γινόμουν κατανοητός)

Το δάσος Bosque de Pomac ενώ στο βάθος αχνοφαίνονται πυραμίδες του Βatan Grande​

Χωματόδρομου συνέχεια και αλλαγή πορείας προς την κοιλάδα με τις πυραμίδες Tucume.
H κοιλάδα των πυραμίδων Tucume σε μια έκταση 200 εκταρίων αποτελείται από 26 πλινθόκτιστες πυραμίδες γύρω από τον λόφο Cerro La Raya. Όπως προανέφερα δημιουργήθηκε μετά την εγκατάλειψη του Batan Grande γύρω στο 1100 μΧ και ήταν έδρα ηγετών, ιερέων με γνώσεις στην αστρονομία, επιφανών πολεμιστών και καλλιτεχνών. Η κατασκευή αποσκοπούσε στην διατήρηση των προνομίων της αναφερθείσας ελίτ καθώς το μέγεθος των πυραμίδων δημιουργούσε δέος στον απλό λαό που κατοικοέδρευε βέβαια εκτός των ορίων της. Ακόμα και σήμερα σαμάνοι επικαλούνται τη δύναμη του Tucume και του La Raya (ή El Purgatorio όπως είναι γνωστός στους ντόπιους που αποφεύγουν να τον πλησιάζουν τη νύχτα) στις τελετές τους.

Πληρώσαμε το εισιτήριο εισόδου σαν αξιοπρεπείς επισκέπτες (ο χώρος είναι τεράστιος και μη περιφραγμένος οπότε κανείς μπορεί να τρυπώσει εκτός των ωρών λειτουργίας του) και μέσα στον ήλιο του καταμεσήμερου αρχίσαμε να περιδιαβαίνουμε ανάμεσα στα υπολείματα των πυραμίδων. Ομολογουμένως χρειάζεται αρκετή φαντασία για να αναπαραστήσεις με το μυαλό σου πώς θα ήταν τα κτίσματα αυτά την εποχή της πλήρους ακμής της πόλης. Το σαθρό υλικό κατασκευής έχει υποστεί σημαντική φθορά στους αιώνες από τα συνεχή φαινόμενα El Nino κι έτσι σήμερα φαντάζουν περισσότερο σαν λόφοι. Ατυχώς κι εδώ η αρχαιολογική σκαπάνη συνεχίζει το έργο της κι έτσι περιοριστήκαμε να ανηφορίσουμε στα παρατηρητήρια του λόφου La Raya για να αποκομίσουμε μια συνολική αίσθηση του χώρου.

Εκεί άρχισαν και τα πρώτα παρατράγουδα. Ο travelogatos δήλωσε συνεσταλμένα ότι προέκυψαν εντερικές διαταραχές και η άμεση εύρεση τουαλέτας ήταν επιβεβλημένη.
Όμως βρισκόμασταν στην κορφή του λόφου κι η λύση ήταν μονόδρομος: στις πλαγιές του λόφου, υπό το άγρυπνο βλέμμα των προγόνων Sican και με θέα τις πυραμίδες!

Ανακουφισμένος και υπό συνεχή πειράγματα, πήρε μαζί μας το δρόμο της επιστροφής προς το μικρό μουσείο, όπου οι σχετικές μακέτες ήρθαν να αναπληρώσουν το κενό για την εικόνα που είχε το Tucume στις δόξες του και πώς κατασκευάστηκε.​

Moτίβα και οι πλίνθοι που χρησιμοποιήκαν γισ το χτίσιμο και τη διακόσμηση των πυραμίδων

Μακέτα της κοιλάδας πυραμίδων του Tucume. Στη μέση ο λόφος Cerro La Raya​

Η επόμενη στάση ήταν στo Lambayeque λίγα χλμ έξω από το Chiclayo. H πόλη στεγάζει δύο από τα καλύτερα μουσεία της περιοχής: το Museo Arqueologico Nacional Brüning του οποίου όμως η δόξα έχει επισκιαστεί από το νεόδμητο Museo de las Tumbas Reales de Sipan. Aτυχώς το δεύτερο ήταν κλειστό (Δευτέρα ένεκα) κι έτσι περιοριστήκαμε στο πρώτο, το οποίο είχε και την δυνατότητα να φωτογραφήσεις τα εκθέματά του πράγμα τελικά σπάνιο για τα δεδομένα του Περού.

To μουσείο περιλμβάνει εξαιρετική συλλογή κεραμικών κυρίως από πολιτισμούς πρώτερους των Inca και ιδίως των Moche.

Ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος είναι η συλλογή από χρυσά αντικείμενα (κυρίως Moche) όπως κολιέ, κοσμήματα, μάσκες που χρησιμοποιούσαν οι ευγενείς και οι ιερείς στις θρησκευτικές τελετές ή σε δημόσιες εμφανίσεις.

Εδώ δράττομαι της ευκαιρίας να αναφέρω το ότι παρά την έλλειψη γραπτού λόγου, πληροφορίες για τους πολιτισμούς αυτούς έχουν αποκρυπτογραφηθεί μέσα από τη πλούσια συλλογή κεραμικών που είτε τρισδιάτατα είτε σαν εικονογραφία αναπαριστούν την καθημερινότητά τους.

​

Τελευταία στάση της ημέρας (μιας και χειμώνας στο Περού νύχτωνε κατά τις 6.30μμ) ήταν στη πόλη Zaña, 40 χλμ νότια του Chiclayo κατά μήκος της οδού Panamericana. Η διαδρομή ήταν ο ορισμός της πλήξης. Επίπεδη έρημος με άνυδρα βουνά μακρυά στην ενδοχώρα, ενίοτε κάποιοι αμμόλοφοι, τεράστιες διαφημίσεις, χωριά στο πουθενά πνιγμένα στον αέρα και τη σκόνη που προκαλούσαν μια θολούρα στην ατμόσφαιρα. Αναμφίβολα η ακτή του περουβιανού βορρά δεν παίρνει εύσημα για το τοπίο της.

Η Zaña λοιπόν ιδρύθηκε από τους ισπανούς αποικιοκράτες και γνώρισε ημέρες πλούτου καθώς έλεγχε όλο το παράκτιο εμπόριο. Αυτό όμως άνοιξε την όρεξη πειρατών που την κατέλαβαν το 1668, για να ολοκληρωθεί το έργο της ερήμωσης μισό αιώνα μετά με μια καταστροφική πλημμύρα. Μάρτυρες του ένδοξου παρελθόντος στέκουν σήμερα μερικά ερείπια της πόλης με σημαντικότερο το μοναστήρι του San Agustin.

​

Ο φύλακας του μοναστηριού-φάντασμα εκστασιάστηκε στο άκουσμα της Ελλάδας. “Madre de culturas” αναφώνησε και βάλθηκε να απαριθμεί φιλόσοφους της αρχαιότητας. Ομολογουμένως συγκινήθηκα καθώς αναλογίστηκα πως το όνομα της χώρας μας δεν δημιουργεί μόνο συνειρμούς για την οικονομική κατάντια μας.
Περιηγηθήκαμε ανάμεσα στις ερειπωμένες αψίδες του μοναστηριού, φωλιές για πουλιά πλέον, με το γλυκό απογευματινό φως να χαϊδεύει τα απομεινάρια.

Τα ερείπια του San Agustin​

Η σημερινή Zaña​

Στην έξοδο, μας ακολούθησε ένα λεφούσι παιδιών ρωτώντας επίμονα κάτι για “robas”. Δεν έδωσα αρχικά σημασία, όμως ήταν τόση η επιμονή τους που έβαλα τα δυνατά μου να καταλάβω τελικά τι ρωτούσαν. Τα παιδιά, ακούγοντας ότι είμασταν έλληνες, ήθελαν να μάθουν πώς λεγόταν η αρχαϊκή ενδυμασία, ο χιτώνας. Και σαν να μην έφτανε αυτό, μας έδειξαν και τις σημειώσεις τους που αναφέρονταν στους σημαντικότερους αρχαιοελληνικούς μύθους (κάτι που αμφιβάλλω αν πράττουν οι “κληρονόμοι” της αρχαιοελληνικής γραμματείας σήμερα). Δεύτερη συγκίνηση…

Επιστρέψαμε στο Chiclayo λίγο πριν νυχτώσει. Ο Bernardo περήφανος μας πήγε στο αξιοθέατο της πόλης: το Paseo las Musas. Αυτό ήταν η πεμπτουσία του αρχαιοελληνικού κιτς. Μια πύλη δίκην Ερεχθείου με κακέκτυπες Καρυάτιδες και μια πλατεία με αγάλματα Μουσών. Είπα να μην τον πικράνω με τη κριτική μου, μιας κι εκεί δώσαμε τα χέρια για ν’ αναλάβει τη μετακίνησή μας σ’όλο το κομμάτι του βόρειου Περού.

Η μέρα έκλεισε με ένα γεύμα κτηνωδία στο “La Romana” με σηκωταριές, μπριζόλες, γλυκά και μπύρες (πάλι με 10 ευρώ το κεφάλι)

Την επόμενη μέρα είχε κανονιστεί να επισκεφθούμε τα μουσεία της περιοχής που δεν μπορέσαμε να δούμε λόγω αργίας και ν’ανηφορίσουμε κατά το μεσημεράκι προς τα ψηλά.
Στη πόλη Cajamarca, στα 2,720 μέτρα, για να πάρουμε μια πρώτη γεύση από υψόμετρο.