Sassenach77
Member
- Μηνύματα
- 8.102
- Likes
- 24.262
- Επόμενο Ταξίδι
- Ελλάδα
- Ταξίδι-Όνειρο
- Γη του Πυρός
Ημέρα 4η – 7 Νοεμβρίου
Μέρος 2ο
Ξύλινες Εκκλησίες - Μαραμούρες
Οι ξύλινες εκκλησίες στη περιοχή Μαραμούρες, αποτελούν ένα εξαιρετικό παράδειγμα τοπικής θρησκευτικής αρχιτεκτονικής, που δημιουργήθηκε μέσα απο τη ζύμωση στοιχείων της ορθόδοξης θρησκευτικής παράδοσης, της γοτθικής αρχιτεκτονικής και της τοπικής ξυλογλυπτικής τέχνης. Η γόνιμη σύνθεση των προαναφερθέντων στοιχείων, κατάφερε να δημιουργήσει μια δυναμική και ώριμη καλλιτεχνική απεικόνιση και να τονίσει την δεξιοτεχνία, αλλά και την εξοικείωση των κατοίκων της περιοχής, με το ξύλο.
Όλη η περιοχή είναι διάσπαρτη απο τις χαρακτηριστικές ψηλοτάβανες, μακρόστενες, ξύλινες εκκλησίες που δεσπόζουν με τα ψηλά καμπαναριά τους και τη λιτή, αλλά επιβλητική τους δομή, η οποία συχνά περιγράφεται ως ο γοτθικός ρυθμός των Μαραμούρων. Χτίστηκαν μεταξύ 17ου και 19ου αιώνα. Κάποιες από αυτές ανεγέρθησαν στο τόπο των παλαιότερων εκκλησιών. Ήταν μία απάντηση στην απαγόρευση της ανέγερσης πέτρινων Ορθόδοξων εκκλησιών από τις καθολικές αυστρο-ουγγρικές αρχές. Οι εκκλησίες είναι κατασκευασμένες συνήθως από παχιά κούτσουρα δρύ, κάποιες από αυτές είναι μικρές, αλλά υπάρχουν και κάποιες που είναι μεγαλύτερες. Το εσωτερικό τους είναι ζωγραφισμένο με "αφελείς" μάλλον, βιβλικές σκηνές, κυρίως από τοπικούς ζωγράφους. Χαρακτηριστικό στοιχείο τους είναι ο ψηλός πύργος (καμπαναριό) που βρίσκεται πάνω από την είσοδο και η ογκώδη οροφή που φαίνεται να είναι κατώτερη του κυρίου σώματος της εκκλησίας. Στέκουν εκεί για πάνω από 4 αιώνες, θεματοφύλακες μιας ξακουστής και ιδιαίτερης παράδοσης.
Εξαιτίας της καλλιτεχνικής τους αρτιότητας, οκτώ από αυτές, έχουν ενταχθεί στη λίστα με τα Παγκόσμια Μνημεία της Unesco.
Wooden church Rogoz - Unesco World Heritage Site
Στην άκρη του χωριού Rogoz, το οποίο ανήκει στη περιοχή Targu Lapus, συναντάμε μία από τις πιο όμορφες ξύλινες εκκλησίες των Μαραμούρων, αυτή των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Η εκκλησία χτίστηκε το 1633. Επέζησε από τη τελευταία Ταταρική εισβολή, το 1717. Το 1834 το μέγεθος των παραθύρων της αυξήθηκε. Το 1883 μετακινήθηκε δίπλα σε αυτήν, από το χωριό Suciu de Sus, μία άλλη εκκλησία χτισμένη το 1701 και μεταξύ 1960-1961 πραγματοποιήθηκε μία γενική ανακαίνιση του εξωτερικού της, καθώς και συντήρηση της οροφής της.
Οι ξύλινοι τοίχοι της εκκλησίας στηρίζονται σε μεγάλες πέτρινες πλάκες. Τα ξύλα από τα οποία είναι χτισμένη, είναι ξύλα φτελιάς και προέρχονται από τον λόφο Dealul Popii. Η οροφή αποτελείται από λεπτά φύλλα ξύλου, που προεξέχουν στις άκρες της. Όλες της οι ενώσεις είναι ξύλινες! Ο πύργος της εκκλησίας, βρίσκεται στο δυτικό της άκρο (όπως συμβαίνει σε όλες τις ξύλινες εκκλησίες της περιοχής) και γύρω του έχει ως διακόσμηση, 4 πιο μικρούς πυργίσκους. Είναι και αυτός καλυμμένος με λεπτά φύλλα φτελιάς, τα οποία στη βάση του "δένουν" αρμονικά με την υπόλοιπη οροφή. Το σχήμα της εκκλησίας είναι στενό ορθογώνιο και στην ανατολική της πλευρά γίνεται επταγωνικό. Ο σχεδιασμός της συνδυάζει τις ορθόδοξες παραδόσεις με τις γοτθικές επιρροές. Τόσο στο εξωτερικό της μέρος, όσο και στο εσωτερικό, έχει σκαλιστές ξύλινες λεπτομέρειες, όπως ένα στριφογυριστό σχοινί. Η ξύλινη εκκλησία στο Rogoz είναι γνωστή για τις ξύλινες διακοσμήσεις σε σχήμα αλόγου, στο εξωτερικό της.
Όλοι οι εσωτερικοί τοίχοι είναι ζωγραφισμένοι με τοιχογραφίες σε φωτεινά χρώματα από τους Nicholas Mann & Radu Munteanu, από το χωριό Ungureni. Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται από το 1785, σύμφωνα με επιγραφές που υπάρχουν στα κυριλλικά! Οι σκηνές των τοιχογραφιών δεν έχουν συνέχεια, καθώς λείπουν μερικές που καταστράφηκαν στο πέρασμα των χρόνων. Το 1834 προστέθηκαν νέες τοιχογραφίες από έναν άγνωστο καλλιτέχνη.
Φτάνουμε λοιπόν στο χωριό και ψάχνουμε την εκκλησία. Κάποια στιγμή βλέπω το πύργο της μίας από τις δύο.
- Ε: Να τη, να τη !!!!
- Π: Πού βλέπεις εκκλησία;…
- Ε: Να εκεί είναι, δεν βλέπεις τον πύργο;;;
Ο αδερφός μου συνηθισμένος να βλέπει μέχρι τώρα μεγάλες εκκλησίες και φυσικά πολύ διαφορετικές από αυτές, έψαχνε να δεί κάτι ογκώδες
Φτάνουμε λοιπόν από έξω και παρκάρουμε
- Π: Μικρούλα είναι αυτή!
- Ε: Ναι!!! Δεν είναι όμορφη;;;
- Π: Ομορφούλα είναι και έχει και νεκροταφεία.
- Ε: Όλες οι εκκλησίες που θα δούμε, είναι εκκλησίες νεκροταφείων!
Και περιμένω τώρα να δώ αντίδραση
- Π: Οκ!
- Ε:
....Δεν έχει κράξιμο;;;
- Π: Γιατί να σε κράξω;
- Ε: Σήμερα και αύριο θα βλέπεις νεκροταφεία
- Π: Οκ! Θα μου πείς τώρα την ιστορία αυτής της εκκλησίας;
Ξέχασα να πώ, ότι εκτός από την οργάνωση των ταξιδιών, εκτελώ και χρέη ξεναγού για τον αδερφό μου
- Ε: Σε λίγο, πάμε να δούμε αν είναι ανοιχτή!!!!
Στο σημείο που είχαμε αφήσει το αυτοκίνητο, δίπλα υπήρχε μία πόρτα ξύλινη που οδηγούσε στον προαύλιο χώρο ενός μουσείου! Στο μουσείο αυτό μπορείς να δείς εκθέματα και φωτογραφίες από τη ζωή, τα ήθη και τα έθιμα της περιοχής. Βρίσκεται δίπλα από τα νεκροταφεία της ξύλινης εκκλησίας!
Πήγα να ανοίξω τη πόρτα…αλλά η πόρτα γιόκ….κλειστή! Ψάχνω να βρώ τηλέφωνο, αλλά τηλέφωνο γιόκ πάλι…Αρχίζω να ανησυχώ! Βγαίνω από το χώρο του μουσείου και κατευθύνομαι προς την εκκλησία με γοργό βήμα. Έξω από την είσοδο της εκκλησίας, υπήρχε ένα μικρό τρακτέρ με μία μικρή καρότσα ξύλινη γεμάτη χώμα. Δύο κύριοι μετέφεραν χώμα σε ένα τάφο, με ένα μικρό καρότσι, όπου μία κυρία έκανε κάτι, που δεν μπορούσα εκείνη την ώρα να δώ από εκεί που ήμουν…δεν δίνω σημασία και ορμώ στη πόρτα! Κλειστή….Υπήρχε όμως τηλέφωνο Και σκέφτομαι:
- Δε μπορεί, κάπου εδώ γύρω θα μένει αυτός που έχει το κλειδί! Ας ρωτήσω όμως πρώτα αυτούς τους ανθρώπους και μετά βλέπω τι θα κάνω
Πλησιάζω προς την κυριούλα, και τότε είδα ότι σκάλιζε έναν τάφο. Οι κύριοι έφερναν χώμα και η κυριούλα έβαζε λουλούδια στον τάφο! Την χαιρετάω και γυρίζει προς το μέρος μου…Θα ήθελα πάρα πολύ να σας δείξω το ύφος της Φορούσε γυαλιά με χοντρό φακό, ο οποίος παραμόρφωνε τα μάτια της όταν την κοιτούσες, και όταν της μίλησα, σήκωσε το κεφάλι της, με κοίταξε με ένα ύφος "αγελάδας", ανέκφραστο…Φυσικά δεν κατάλαβε τίποτα από ότι της είπα, κάτι που το περίμενα! Αρχίζω το τρίπτυχο της παντομίμας «κλειδί-πόρτα-άνθρωπος που κρατάει το κλειδί της πόρτας», αλλά αυτή εξακολουθούσε να με κοιτάει με αυτό το υπέροχο ύφος της αγελάδας χωρίς να βγάζει άχνα! Της λέω στα Ρουμάνικα "Biserica", τίποτα αυτή! Εκείνη την ώρα πλησιάζει ο ένας από τους δύο κυρίους και βλέπει ότι προσπαθώ να εξηγήσω κάτι για την εκκλησία. Ευτυχώς αυτός κατάλαβε ότι λέω, κάτι τέλος πάντων, για την εκκλησία και μιλάει στη κυριούλα στα Ρουμάνικα νομίζω (γιατί είχα αρχίσει να αμφιβάλω αν η κυρία μιλάει Ρουμάνικα). Τότε γυρίζει αυτή προς εμένα και με ύφος "κακιάς δασκάλας" αρχίζει να μου μιλάει (στα Ρουμάνικα μάλλον…), με ένα έντονο ύφος, σαν να με μάλωνε για κάτι!!! Για κάποια στιγμή, νόμισα ότι θα ορμήσει να με δείρει Κάνω ένα βήμα πίσω εγώ και τότε ο κύριος της λέει κάτι, του λέει και αυτή κάτι και βλέπω τον κύριο να βγάζει από τη τσέπη του το κινητό του και να παίρνει τηλέφωνο. Σκέφτομαι:
- Η φωνάζουν την αστυνομία για να με μαζέψουν ή παίρνουν τον κλειδοκράτορα να ρθεί…εύχομαι το δεύτερο!
Κατεβάζει το τηλέφωνο από το αυτί ο κύριος και μου λέει κάτι αρνητικό, σύμφωνα με τις κινήσεις των χεριών του. Τώρα, ή μου είπε ότι δεν το σηκώνει…ή μου είπε ότι δεν έχει σήμα…ή μου είπε να πάω να πνιγώ Του δείχνω την εκκλησία και κουνάει το κεφάλι αρνητικά…Μουτρώνω και εγώ Τηλέφωνο…γιόκ!
Όλη αυτήν την ώρα, ο αδερφός μου έφερνε γύρες την εκκλησία, περιεργαζόταν τους τάφους και με είχε αφήσει εμένα να βγάλω το φίδι από τη τρύπα…κλασικά!!! Με τα πολλά, το παίρνω απόφαση ότι εσωτερικό εκκλησίας, δεν πρόκειται να δώ…Το λέω στον αδερφό μου
- Π: Αλήθεια, πόσες θα δούμε;
- Ε: Άλλες 7
- Π: Σήμερα;;;;
- Ε: Όχι βρέ! Κάποιες σήμερα και κάποιες αύριο.
- Π: Δεν πειράζει τότε, θα δούμε κάποια άλλη εσωτερικά.
- Ε:
Αργότερα, όταν είδε πως είναι μέσα αυτές οι εκκλησίες, κάθε φορά που πηγαίναμε σε κάποια, κοιτούσε να δεί αν έρχεται κάποιος να μας ανοίξει!...
Περιεργάστηκα την εκκλησία εξωτερικά και τα νεκροταφεία
Εδώ φαίνονται τα ξυλόγλυπτα αλογάκια που την κοσμούν
Η είσοδος που δεν άνοιξε τελικά…
Από το πλάι είχε μακρύς πάγκους
Εδώ φαίνεται η κυριούλα με το βλέμμα αγελάδας που σκαλίζει τον τάφο (στα αριστερά της φώτο)
Κάποιοι τάφοι είχαν επιτύμβια στήλη, ενώ τα περισσότερα είχαν ξύλινη σκαλιστή στήλη, που σχημάτιζε ένα τρίγωνο στη κορυφή, σαν σκεπούλα.
Εδώ είναι η δεύτερη εκκλησία, που βρίσκεται λίγα μέτρα πιο πέρα.
Δίπλα από τα νεκροταφεία έχει κατοικίες!!! Ξυπνάνε το πρωί, ανοίγουν το παράθυρο και βλέπουν…νεκροταφεία
Είναι αξιέπαινο πάντως, πόσο καλά είναι συμφιλιωμένοι με τον θάνατο...Είναι ένα φυσικό επακόλουθο, που όσο πιο σύντομα το αποδεχτείς, τόσο καλύτερα θα ζήσεις! Οι κάτοικοι των Μαραμούρων, το έχουν πιάσει το νόημα!!!
Ακόμα και οι κοτούλες τους, το έχουν πιάσει το νόημα και βόσκουν στα νεκροταφεία!
Πρίν φύγουμε έριξα μία τελευταία ματιά, είπα ευχαριστώ στους κυρίους (η κυριούλα ήταν μέσα ακόμα και έσκαβε) και μπήκα στο αυτοκίνητο για να φύγουμε.
Επόμενος προορισμός ήταν το χωριό Plopis!
Βγαίνουμε πάλι στον 109F, γυρίζοντας στην ουσία πίσω στο Τargus Lapus, για να πάρουμε μετά τον 18Β. Κατά μήκος αυτού του δρόμου περάσαμε έξω από χωριά…
…για να φτάσουμε σε ένα σημείο με βλάστηση, όλο χρώμα!!! Κάναμε στάση για μικρή βολτίτσα χαζεύοντας τα δέντρα και έπειτα από λίγα λεπτά συνεχίσαμε….
…για να φτάσουμε σ’ ένα σημείο πολύ όμορφο, με ένα σταυρό στην άκρη του δρόμου, περίτεχνα σκαλισμένο και κάτω από αυτό υπήρχαν λουλούδια, κεριά και λαδάκι για το άναμμα του καντηλιού. Μου θύμισε τα μικρά εκκλησάκια που έχουμε εμείς στους δρόμους. Εκεί έχουν σταυρούς ξύλινους αντί μικρών εκκλησιών και βρίσκονται παντού διάσπαρτοι στους δρόμους. Λίγο πιο κάτω υπήρχε ένας βράχος και πάνω στο βράχο υπήρχε ένα γλυπτό, με μία μορφή καθιστή και το ένα χέρι στο μάγουλο, σαν σκεπτόμενος φιλόσοφος (to be or not to be ένα πράγμα). Λίγο πιο δίπλα υπήρχε μία μικρή πινακίδα, που έδειχνε προς ένα μικρό χωματόδρομο, λέγοντας ότι αν τον ακολουθήσεις θα φτάσεις σε ένα μουσείο
Ξεκινάω και εγώ με τα πόδια…και πάω…και πάω…νόμιζα ότι θα είναι κάτι εκεί κοντά, αλλά δεν… Γυρίζω πίσω και είμαι εδώ και εδώ να πάρω το αυτοκίνητο και να πάω να δώ, αλλά μου θύμισε ο αδερφός μου τι ώρα είναι, θύμισα και εγώ στον εαυτό μου για άλλη μία φορά τι δεν μπορώ να τα δώ ΟΛΑ και αφού έβγαλα τις φωτογραφίες μου, μπήκαμε στο αυτοκίνητο και συνεχίσαμε.
Λίγο έξω από το χωριό Copalnic Manastur συναντήσαμε κάποιες αγελάδες, εκ των οποίων η μια με κοιτούσε όντως με το "βλέμμα της αγελάδας" και μου θύμισε την κυριούλα στο Rogoz
Συνεχίσαμε, στρίβοντας δεξιά στον 182C, για να πάμε στο χωριό Plopis.
Πρίν το Plopis, μπήκαμε στο χωριό Laschia. Ξαφνικά βλέπω μπροστά μας μία ξύλινη εκκλησιά Λέω στον αδερφό μου να σταματήσει!!!
Ήταν πολύ όμορφη και μου ήταν αδύνατον να της αντισταθώ!!! Έμοιαζε καμωμένη από χρυσό…
- Ε: Πάμε να τη δούμε;
- Π: Φυσικά!!
Μπροστά από την είσοδο είχε μία ταμπέλα που έλεγε ότι πρόκειται για ιστορικό μνημείο που χρονολογείται από το 1868. H εκκλησία είναι αφιερωμένη στη γέννηση της Θεοτόκου. Ανεβήκαμε τα σκαλιά. Δεξιά και αριστερά υπήρχαν μνήματα και φτάσαμε μπροστά από την είσοδο. Στη βάση του πύργου της, είχε γραμμένη μία χρονολογία (1861) που δεν έχω ιδέα σε τι αφορά.
Ανοίγω την εξώπορτα, η οποία δεν ήταν κλειδωμένη Συγκρατώ τη χαρά μου, γιατί υπήρχε και άλλη πόρτα μπροστά μου. Βρίσκομαι σε ένα χώρο σαν εξωτερική σάλα. Στα δεξιά μου είχε μία ξύλινη σκάλα που οδηγούσε μάλλον στον πύργο. Δεν μπορούσες να ανέβεις. Μπροστά μου ήταν η κύρια είσοδος στην εκκλησία. Γύρω μου υπήρχαν ζωγραφιές και δίπλα από τη κύρια είσοδο μία εικόνα της Θεοτόκου.
Επιχειρώ να ανοίξω τη πόρτα της κύρια εισόδου και…είναι ανοιχτή
Μπαίνω και μένω με το στόμα ανοιχτό !!! Πρίν το ταξίδι, εσκεμμένα είχα αποφύγει να δώ φωτογραφίες από το εσωτερικό των ξύλινων εκκλησιών. Είχα διαβάσει όμως για τις ζωγραφιές! Είπα να κάνω μία έκπληξη στον εαυτό μου Πόσο χαλιά μπορούσε να ήταν;…
Η πρώτη εικόνα που αντίκρισα
Μπήκα στην εσωτερική σάλα της εκκλησίας, που βρίσκεται πρίν από το κεντρικό κλίτος. Δεξιά και αριστερά υπήρχαν παράθυρα και δίπλα από τα παράθυρα είχε κρεμασμένες εικόνες στολισμένες με παραδοσιακά κεντήματα. Από κάτω ακριβώς είχε κατά μήκος της εκκλησίας στασίδια με μαξιλαράκια και κάτω από αυτά σώματα θέρμανσης….Άρα η εκκλησία λειτουργούσε κανονικά για τους πιστούς. Σε όλη την υπόλοιπη επιφάνεια της, ήταν καλυμμένη με ζωγραφιές. Κυριαρχούσε το έντονο μπλέ χρώμα στις ζωγραφιές.
Προχώρησα στο κεντρικό κλίτος και κοίταξα την οροφή από πάνω μου Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν η ζωγραφιά που έδειχνε αγγέλους να ανεβαίνουν;…να κατεβαίνουν;…στον/από τον ουρανό, από μία σκάλα!...μου θύμισε το στολίδι του Άγιου Βασίλη, που κρεμάνε όλοι στα κάγκελα του μπαλκονιού τα Χριστούγεννα και τον δείχνει πάνω σε μία σκάλα
Προχώρησα και έφτασα μπροστά στο ιερό. Το τέμπλο του ιερού ήταν φορτωμένο με πολλές εικόνες, τα επιδαπέδια φώτα ήταν όλα ξύλινα με περίτεχνα σχέδια, πολλά λουλούδια σε βάζα, πολλά παραδοσιακά κεντήματα και μία εικόνα του;….δεν ξέρω ποιος ήταν αυτός ο ρασοφόρος! Το δάπεδο ήταν όλο καλυμμένο με χοντρά χαλιά, σε διάφορα χρώματα και σχέδια και παντού γύρω γύρω είχε κουρτινάκια άσπρα.
Ήταν όντως κάτι πρωτότυπο! Όμως το έντονο μπλέ στις ζωγραφιές ήταν too much για την αισθητική μου. Ήταν σαν κάποιος να είχε πάρει μία βούρτσα για να ασβεστώσει την εκκλησία με έντονο μπλέ και όποιον πάρει ο χάρος!!!! Οι ζωγραφιές όντως ήταν "αφελής"!!! Πραγματικά, ήταν σαν την είχαν βάψει και ζωγραφίσει παιδιά Και επίσης δεν μου αρέσουν τα κεντήματα….εδώ και πολλά χρόνια αντιστέκομαι σθεναρά στη μάνα μου, εμποδίζοντας την να στρώσει "πετσετάκια" και "καρεδάκια" στο σπίτι μου…. Δεν μου αρέσουν λέμε
Αφήνοντας την εκκλησία πίσω μου, καθώς κατέβαινα τα σκαλιά πρόσεξα έναν κύριο που καθόταν πάνω σε έναν τάφο….Του χαμογέλασα, μου χαμογέλασε και σήκωσε το χέρι να με χαιρετήσει…ανταπέδωσα τον χαιρετισμό και γύρισε το κεφάλι του μετά….
Είχε έρθει η ώρα να αποχωρήσουμε από το χωριό Laschia….
….και να πάμε στο Plopis!
Συνεχίζεται…
Μέρος 2ο
Ξύλινες Εκκλησίες - Μαραμούρες
Οι ξύλινες εκκλησίες στη περιοχή Μαραμούρες, αποτελούν ένα εξαιρετικό παράδειγμα τοπικής θρησκευτικής αρχιτεκτονικής, που δημιουργήθηκε μέσα απο τη ζύμωση στοιχείων της ορθόδοξης θρησκευτικής παράδοσης, της γοτθικής αρχιτεκτονικής και της τοπικής ξυλογλυπτικής τέχνης. Η γόνιμη σύνθεση των προαναφερθέντων στοιχείων, κατάφερε να δημιουργήσει μια δυναμική και ώριμη καλλιτεχνική απεικόνιση και να τονίσει την δεξιοτεχνία, αλλά και την εξοικείωση των κατοίκων της περιοχής, με το ξύλο.
Όλη η περιοχή είναι διάσπαρτη απο τις χαρακτηριστικές ψηλοτάβανες, μακρόστενες, ξύλινες εκκλησίες που δεσπόζουν με τα ψηλά καμπαναριά τους και τη λιτή, αλλά επιβλητική τους δομή, η οποία συχνά περιγράφεται ως ο γοτθικός ρυθμός των Μαραμούρων. Χτίστηκαν μεταξύ 17ου και 19ου αιώνα. Κάποιες από αυτές ανεγέρθησαν στο τόπο των παλαιότερων εκκλησιών. Ήταν μία απάντηση στην απαγόρευση της ανέγερσης πέτρινων Ορθόδοξων εκκλησιών από τις καθολικές αυστρο-ουγγρικές αρχές. Οι εκκλησίες είναι κατασκευασμένες συνήθως από παχιά κούτσουρα δρύ, κάποιες από αυτές είναι μικρές, αλλά υπάρχουν και κάποιες που είναι μεγαλύτερες. Το εσωτερικό τους είναι ζωγραφισμένο με "αφελείς" μάλλον, βιβλικές σκηνές, κυρίως από τοπικούς ζωγράφους. Χαρακτηριστικό στοιχείο τους είναι ο ψηλός πύργος (καμπαναριό) που βρίσκεται πάνω από την είσοδο και η ογκώδη οροφή που φαίνεται να είναι κατώτερη του κυρίου σώματος της εκκλησίας. Στέκουν εκεί για πάνω από 4 αιώνες, θεματοφύλακες μιας ξακουστής και ιδιαίτερης παράδοσης.
Εξαιτίας της καλλιτεχνικής τους αρτιότητας, οκτώ από αυτές, έχουν ενταχθεί στη λίστα με τα Παγκόσμια Μνημεία της Unesco.
Wooden church Rogoz - Unesco World Heritage Site
Στην άκρη του χωριού Rogoz, το οποίο ανήκει στη περιοχή Targu Lapus, συναντάμε μία από τις πιο όμορφες ξύλινες εκκλησίες των Μαραμούρων, αυτή των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Η εκκλησία χτίστηκε το 1633. Επέζησε από τη τελευταία Ταταρική εισβολή, το 1717. Το 1834 το μέγεθος των παραθύρων της αυξήθηκε. Το 1883 μετακινήθηκε δίπλα σε αυτήν, από το χωριό Suciu de Sus, μία άλλη εκκλησία χτισμένη το 1701 και μεταξύ 1960-1961 πραγματοποιήθηκε μία γενική ανακαίνιση του εξωτερικού της, καθώς και συντήρηση της οροφής της.
Οι ξύλινοι τοίχοι της εκκλησίας στηρίζονται σε μεγάλες πέτρινες πλάκες. Τα ξύλα από τα οποία είναι χτισμένη, είναι ξύλα φτελιάς και προέρχονται από τον λόφο Dealul Popii. Η οροφή αποτελείται από λεπτά φύλλα ξύλου, που προεξέχουν στις άκρες της. Όλες της οι ενώσεις είναι ξύλινες! Ο πύργος της εκκλησίας, βρίσκεται στο δυτικό της άκρο (όπως συμβαίνει σε όλες τις ξύλινες εκκλησίες της περιοχής) και γύρω του έχει ως διακόσμηση, 4 πιο μικρούς πυργίσκους. Είναι και αυτός καλυμμένος με λεπτά φύλλα φτελιάς, τα οποία στη βάση του "δένουν" αρμονικά με την υπόλοιπη οροφή. Το σχήμα της εκκλησίας είναι στενό ορθογώνιο και στην ανατολική της πλευρά γίνεται επταγωνικό. Ο σχεδιασμός της συνδυάζει τις ορθόδοξες παραδόσεις με τις γοτθικές επιρροές. Τόσο στο εξωτερικό της μέρος, όσο και στο εσωτερικό, έχει σκαλιστές ξύλινες λεπτομέρειες, όπως ένα στριφογυριστό σχοινί. Η ξύλινη εκκλησία στο Rogoz είναι γνωστή για τις ξύλινες διακοσμήσεις σε σχήμα αλόγου, στο εξωτερικό της.
Όλοι οι εσωτερικοί τοίχοι είναι ζωγραφισμένοι με τοιχογραφίες σε φωτεινά χρώματα από τους Nicholas Mann & Radu Munteanu, από το χωριό Ungureni. Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται από το 1785, σύμφωνα με επιγραφές που υπάρχουν στα κυριλλικά! Οι σκηνές των τοιχογραφιών δεν έχουν συνέχεια, καθώς λείπουν μερικές που καταστράφηκαν στο πέρασμα των χρόνων. Το 1834 προστέθηκαν νέες τοιχογραφίες από έναν άγνωστο καλλιτέχνη.
Φτάνουμε λοιπόν στο χωριό και ψάχνουμε την εκκλησία. Κάποια στιγμή βλέπω το πύργο της μίας από τις δύο.
- Ε: Να τη, να τη !!!!
- Π: Πού βλέπεις εκκλησία;…
- Ε: Να εκεί είναι, δεν βλέπεις τον πύργο;;;
Ο αδερφός μου συνηθισμένος να βλέπει μέχρι τώρα μεγάλες εκκλησίες και φυσικά πολύ διαφορετικές από αυτές, έψαχνε να δεί κάτι ογκώδες
Φτάνουμε λοιπόν από έξω και παρκάρουμε- Π: Μικρούλα είναι αυτή!
- Ε: Ναι!!! Δεν είναι όμορφη;;;
- Π: Ομορφούλα είναι και έχει και νεκροταφεία.
- Ε: Όλες οι εκκλησίες που θα δούμε, είναι εκκλησίες νεκροταφείων!
Και περιμένω τώρα να δώ αντίδραση
- Π: Οκ!
- Ε:
....Δεν έχει κράξιμο;;;- Π: Γιατί να σε κράξω;
- Ε: Σήμερα και αύριο θα βλέπεις νεκροταφεία
- Π: Οκ! Θα μου πείς τώρα την ιστορία αυτής της εκκλησίας;
Ξέχασα να πώ, ότι εκτός από την οργάνωση των ταξιδιών, εκτελώ και χρέη ξεναγού για τον αδερφό μου
- Ε: Σε λίγο, πάμε να δούμε αν είναι ανοιχτή!!!!
Στο σημείο που είχαμε αφήσει το αυτοκίνητο, δίπλα υπήρχε μία πόρτα ξύλινη που οδηγούσε στον προαύλιο χώρο ενός μουσείου! Στο μουσείο αυτό μπορείς να δείς εκθέματα και φωτογραφίες από τη ζωή, τα ήθη και τα έθιμα της περιοχής. Βρίσκεται δίπλα από τα νεκροταφεία της ξύλινης εκκλησίας!
Πήγα να ανοίξω τη πόρτα…αλλά η πόρτα γιόκ….κλειστή! Ψάχνω να βρώ τηλέφωνο, αλλά τηλέφωνο γιόκ πάλι…Αρχίζω να ανησυχώ! Βγαίνω από το χώρο του μουσείου και κατευθύνομαι προς την εκκλησία με γοργό βήμα. Έξω από την είσοδο της εκκλησίας, υπήρχε ένα μικρό τρακτέρ με μία μικρή καρότσα ξύλινη γεμάτη χώμα. Δύο κύριοι μετέφεραν χώμα σε ένα τάφο, με ένα μικρό καρότσι, όπου μία κυρία έκανε κάτι, που δεν μπορούσα εκείνη την ώρα να δώ από εκεί που ήμουν…δεν δίνω σημασία και ορμώ στη πόρτα! Κλειστή….Υπήρχε όμως τηλέφωνο
Και σκέφτομαι:- Δε μπορεί, κάπου εδώ γύρω θα μένει αυτός που έχει το κλειδί! Ας ρωτήσω όμως πρώτα αυτούς τους ανθρώπους και μετά βλέπω τι θα κάνω
Πλησιάζω προς την κυριούλα, και τότε είδα ότι σκάλιζε έναν τάφο. Οι κύριοι έφερναν χώμα και η κυριούλα έβαζε λουλούδια στον τάφο! Την χαιρετάω και γυρίζει προς το μέρος μου…Θα ήθελα πάρα πολύ να σας δείξω το ύφος της
Φορούσε γυαλιά με χοντρό φακό, ο οποίος παραμόρφωνε τα μάτια της όταν την κοιτούσες, και όταν της μίλησα, σήκωσε το κεφάλι της, με κοίταξε με ένα ύφος "αγελάδας", ανέκφραστο…Φυσικά δεν κατάλαβε τίποτα από ότι της είπα, κάτι που το περίμενα! Αρχίζω το τρίπτυχο της παντομίμας «κλειδί-πόρτα-άνθρωπος που κρατάει το κλειδί της πόρτας», αλλά αυτή εξακολουθούσε να με κοιτάει με αυτό το υπέροχο ύφος της αγελάδας χωρίς να βγάζει άχνα! Της λέω στα Ρουμάνικα "Biserica", τίποτα αυτή! Εκείνη την ώρα πλησιάζει ο ένας από τους δύο κυρίους και βλέπει ότι προσπαθώ να εξηγήσω κάτι για την εκκλησία. Ευτυχώς αυτός κατάλαβε ότι λέω, κάτι τέλος πάντων, για την εκκλησία και μιλάει στη κυριούλα στα Ρουμάνικα νομίζω (γιατί είχα αρχίσει να αμφιβάλω αν η κυρία μιλάει Ρουμάνικα). Τότε γυρίζει αυτή προς εμένα και με ύφος "κακιάς δασκάλας" αρχίζει να μου μιλάει (στα Ρουμάνικα μάλλον…), με ένα έντονο ύφος, σαν να με μάλωνε για κάτι!!! Για κάποια στιγμή, νόμισα ότι θα ορμήσει να με δείρει Κάνω ένα βήμα πίσω εγώ και τότε ο κύριος της λέει κάτι, του λέει και αυτή κάτι και βλέπω τον κύριο να βγάζει από τη τσέπη του το κινητό του και να παίρνει τηλέφωνο. Σκέφτομαι:- Η φωνάζουν την αστυνομία για να με μαζέψουν ή παίρνουν τον κλειδοκράτορα να ρθεί…εύχομαι το δεύτερο!
Κατεβάζει το τηλέφωνο από το αυτί ο κύριος και μου λέει κάτι αρνητικό, σύμφωνα με τις κινήσεις των χεριών του. Τώρα, ή μου είπε ότι δεν το σηκώνει…ή μου είπε ότι δεν έχει σήμα…ή μου είπε να πάω να πνιγώ
Του δείχνω την εκκλησία και κουνάει το κεφάλι αρνητικά…Μουτρώνω και εγώ Τηλέφωνο…γιόκ!Όλη αυτήν την ώρα, ο αδερφός μου έφερνε γύρες την εκκλησία, περιεργαζόταν τους τάφους και με είχε αφήσει εμένα να βγάλω το φίδι από τη τρύπα…κλασικά!!! Με τα πολλά, το παίρνω απόφαση ότι εσωτερικό εκκλησίας, δεν πρόκειται να δώ…Το λέω στον αδερφό μου
- Π: Αλήθεια, πόσες θα δούμε;
- Ε: Άλλες 7
- Π: Σήμερα;;;;
- Ε: Όχι βρέ! Κάποιες σήμερα και κάποιες αύριο.
- Π: Δεν πειράζει τότε, θα δούμε κάποια άλλη εσωτερικά.
- Ε:
Αργότερα, όταν είδε πως είναι μέσα αυτές οι εκκλησίες, κάθε φορά που πηγαίναμε σε κάποια, κοιτούσε να δεί αν έρχεται κάποιος να μας ανοίξει!...
Περιεργάστηκα την εκκλησία εξωτερικά και τα νεκροταφεία
Εδώ φαίνονται τα ξυλόγλυπτα αλογάκια που την κοσμούν
Η είσοδος που δεν άνοιξε τελικά…
Από το πλάι είχε μακρύς πάγκους
Εδώ φαίνεται η κυριούλα με το βλέμμα αγελάδας που σκαλίζει τον τάφο (στα αριστερά της φώτο)
Κάποιοι τάφοι είχαν επιτύμβια στήλη, ενώ τα περισσότερα είχαν ξύλινη σκαλιστή στήλη, που σχημάτιζε ένα τρίγωνο στη κορυφή, σαν σκεπούλα.
Εδώ είναι η δεύτερη εκκλησία, που βρίσκεται λίγα μέτρα πιο πέρα.
Δίπλα από τα νεκροταφεία έχει κατοικίες!!! Ξυπνάνε το πρωί, ανοίγουν το παράθυρο και βλέπουν…νεκροταφεία
Είναι αξιέπαινο πάντως, πόσο καλά είναι συμφιλιωμένοι με τον θάνατο...Είναι ένα φυσικό επακόλουθο, που όσο πιο σύντομα το αποδεχτείς, τόσο καλύτερα θα ζήσεις! Οι κάτοικοι των Μαραμούρων, το έχουν πιάσει το νόημα!!!
Ακόμα και οι κοτούλες τους, το έχουν πιάσει το νόημα και βόσκουν στα νεκροταφεία!
Πρίν φύγουμε έριξα μία τελευταία ματιά, είπα ευχαριστώ στους κυρίους (η κυριούλα ήταν μέσα ακόμα και έσκαβε) και μπήκα στο αυτοκίνητο για να φύγουμε.
Επόμενος προορισμός ήταν το χωριό Plopis!
Βγαίνουμε πάλι στον 109F, γυρίζοντας στην ουσία πίσω στο Τargus Lapus, για να πάρουμε μετά τον 18Β. Κατά μήκος αυτού του δρόμου περάσαμε έξω από χωριά…
…για να φτάσουμε σε ένα σημείο με βλάστηση, όλο χρώμα!!! Κάναμε στάση για μικρή βολτίτσα χαζεύοντας τα δέντρα και έπειτα από λίγα λεπτά συνεχίσαμε….
…για να φτάσουμε σ’ ένα σημείο πολύ όμορφο, με ένα σταυρό στην άκρη του δρόμου, περίτεχνα σκαλισμένο και κάτω από αυτό υπήρχαν λουλούδια, κεριά και λαδάκι για το άναμμα του καντηλιού. Μου θύμισε τα μικρά εκκλησάκια που έχουμε εμείς στους δρόμους. Εκεί έχουν σταυρούς ξύλινους αντί μικρών εκκλησιών και βρίσκονται παντού διάσπαρτοι στους δρόμους. Λίγο πιο κάτω υπήρχε ένας βράχος και πάνω στο βράχο υπήρχε ένα γλυπτό, με μία μορφή καθιστή και το ένα χέρι στο μάγουλο, σαν σκεπτόμενος φιλόσοφος (to be or not to be ένα πράγμα). Λίγο πιο δίπλα υπήρχε μία μικρή πινακίδα, που έδειχνε προς ένα μικρό χωματόδρομο, λέγοντας ότι αν τον ακολουθήσεις θα φτάσεις σε ένα μουσείο
Ξεκινάω και εγώ με τα πόδια…και πάω…και πάω…νόμιζα ότι θα είναι κάτι εκεί κοντά, αλλά δεν… Γυρίζω πίσω και είμαι εδώ και εδώ να πάρω το αυτοκίνητο και να πάω να δώ, αλλά μου θύμισε ο αδερφός μου τι ώρα είναι, θύμισα και εγώ στον εαυτό μου για άλλη μία φορά τι δεν μπορώ να τα δώ ΟΛΑ και αφού έβγαλα τις φωτογραφίες μου, μπήκαμε στο αυτοκίνητο και συνεχίσαμε.
Λίγο έξω από το χωριό Copalnic Manastur συναντήσαμε κάποιες αγελάδες, εκ των οποίων η μια με κοιτούσε όντως με το "βλέμμα της αγελάδας" και μου θύμισε την κυριούλα στο Rogoz
Συνεχίσαμε, στρίβοντας δεξιά στον 182C, για να πάμε στο χωριό Plopis.
Πρίν το Plopis, μπήκαμε στο χωριό Laschia. Ξαφνικά βλέπω μπροστά μας μία ξύλινη εκκλησιά
Λέω στον αδερφό μου να σταματήσει!!!
Ήταν πολύ όμορφη και μου ήταν αδύνατον να της αντισταθώ!!!
Έμοιαζε καμωμένη από χρυσό…- Ε: Πάμε να τη δούμε;
- Π: Φυσικά!!
Μπροστά από την είσοδο είχε μία ταμπέλα που έλεγε ότι πρόκειται για ιστορικό μνημείο που χρονολογείται από το 1868. H εκκλησία είναι αφιερωμένη στη γέννηση της Θεοτόκου. Ανεβήκαμε τα σκαλιά. Δεξιά και αριστερά υπήρχαν μνήματα και φτάσαμε μπροστά από την είσοδο. Στη βάση του πύργου της, είχε γραμμένη μία χρονολογία (1861) που δεν έχω ιδέα σε τι αφορά.
Ανοίγω την εξώπορτα, η οποία δεν ήταν κλειδωμένη
Συγκρατώ τη χαρά μου, γιατί υπήρχε και άλλη πόρτα μπροστά μου. Βρίσκομαι σε ένα χώρο σαν εξωτερική σάλα. Στα δεξιά μου είχε μία ξύλινη σκάλα που οδηγούσε μάλλον στον πύργο. Δεν μπορούσες να ανέβεις. Μπροστά μου ήταν η κύρια είσοδος στην εκκλησία. Γύρω μου υπήρχαν ζωγραφιές και δίπλα από τη κύρια είσοδο μία εικόνα της Θεοτόκου.
Επιχειρώ να ανοίξω τη πόρτα της κύρια εισόδου και…είναι ανοιχτή
Μπαίνω και μένω με το στόμα ανοιχτό !!! Πρίν το ταξίδι, εσκεμμένα είχα αποφύγει να δώ φωτογραφίες από το εσωτερικό των ξύλινων εκκλησιών. Είχα διαβάσει όμως για τις ζωγραφιές! Είπα να κάνω μία έκπληξη στον εαυτό μου Πόσο χαλιά μπορούσε να ήταν;…Η πρώτη εικόνα που αντίκρισα
Μπήκα στην εσωτερική σάλα της εκκλησίας, που βρίσκεται πρίν από το κεντρικό κλίτος. Δεξιά και αριστερά υπήρχαν παράθυρα και δίπλα από τα παράθυρα είχε κρεμασμένες εικόνες στολισμένες με παραδοσιακά κεντήματα. Από κάτω ακριβώς είχε κατά μήκος της εκκλησίας στασίδια με μαξιλαράκια και κάτω από αυτά σώματα θέρμανσης….Άρα η εκκλησία λειτουργούσε κανονικά για τους πιστούς. Σε όλη την υπόλοιπη επιφάνεια της, ήταν καλυμμένη με ζωγραφιές. Κυριαρχούσε το έντονο μπλέ χρώμα στις ζωγραφιές.
Προχώρησα στο κεντρικό κλίτος και κοίταξα την οροφή από πάνω μου
Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν η ζωγραφιά που έδειχνε αγγέλους να ανεβαίνουν;…να κατεβαίνουν;…στον/από τον ουρανό, από μία σκάλα!...μου θύμισε το στολίδι του Άγιου Βασίλη, που κρεμάνε όλοι στα κάγκελα του μπαλκονιού τα Χριστούγεννα και τον δείχνει πάνω σε μία σκάλα
Προχώρησα και έφτασα μπροστά στο ιερό. Το τέμπλο του ιερού ήταν φορτωμένο με πολλές εικόνες, τα επιδαπέδια φώτα ήταν όλα ξύλινα με περίτεχνα σχέδια, πολλά λουλούδια σε βάζα, πολλά παραδοσιακά κεντήματα και μία εικόνα του;….δεν ξέρω ποιος ήταν αυτός ο ρασοφόρος! Το δάπεδο ήταν όλο καλυμμένο με χοντρά χαλιά, σε διάφορα χρώματα και σχέδια και παντού γύρω γύρω είχε κουρτινάκια άσπρα.
Ήταν όντως κάτι πρωτότυπο! Όμως το έντονο μπλέ στις ζωγραφιές ήταν too much για την αισθητική μου. Ήταν σαν κάποιος να είχε πάρει μία βούρτσα για να ασβεστώσει την εκκλησία με έντονο μπλέ και όποιον πάρει ο χάρος!!!! Οι ζωγραφιές όντως ήταν "αφελής"!!! Πραγματικά, ήταν σαν την είχαν βάψει και ζωγραφίσει παιδιά
Και επίσης δεν μου αρέσουν τα κεντήματα….εδώ και πολλά χρόνια αντιστέκομαι σθεναρά στη μάνα μου, εμποδίζοντας την να στρώσει "πετσετάκια" και "καρεδάκια" στο σπίτι μου…. Δεν μου αρέσουν λέμε
Αφήνοντας την εκκλησία πίσω μου, καθώς κατέβαινα τα σκαλιά πρόσεξα έναν κύριο που καθόταν πάνω σε έναν τάφο….Του χαμογέλασα, μου χαμογέλασε και σήκωσε το χέρι να με χαιρετήσει…ανταπέδωσα τον χαιρετισμό και γύρισε το κεφάλι του μετά….
Είχε έρθει η ώρα να αποχωρήσουμε από το χωριό Laschia….
….και να πάμε στο Plopis!
Συνεχίζεται…
....όλοι μας έχουμε κάποια μείον...ο αδερφός μου έχει αυτό! Εφησυχάζεται με εμένα που οργανώνω τα πάντα και όταν του λέω οτι θα πρέπει να συμμετέχει η απάντηση είναι: "αφού εσύ το κάνεις καλά, γιατί εγώ να σου στερήσω αυτή τη χαρά;;;" 
μόλις διαπιστώσω πόσα πολλά δεν είδα....
