Φινλανδία 4.028 παγωμένα χιλιόμετρα

[Klair]

Κεφάλαιο 12o: Η πεζοπορία στο Jäniskoski Rapids και η ενδελεχής εξερεύνηση του Inari
23 Ιανουαρίου 2025​

Ο επόμενος προορισμός μας ήταν το Inari, ευρέως γνωστό ως η πρωτεύουσα του φινλανδικού πολιτισμού των Sámis. Όμως, πιο πριν επιλέξαμε να επισκεφθούμε μια ονειρεμένη περιοχή η οποία έμελλε να υποτάξει την καρδιά μας και να γίνει ο δεύτερος πιο αγαπημένος μας προορισμός, μετά το Vikaköngäs στο Rovaniemi, στη Λαπωνία.

Μέρος του ποταμού Juutua αποτελούν τα ορμητικά Jäniskoski Rapids. Τα μανιασμένα νερά προσφέρουν ένα μοναδικό θέαμα στη βραχώδη στροφή του ποταμού που κατευθύνεται προς τη Λίμνη Inari. Ο χώρος στάθμευσης βρέθηκε εύκολα, κατά μήκος του δρόμου Kittiläntie. Από εκεί, περπατήσαμε 1 Km μέσα στο δάσος για να βρεθούμε μπροστά στην κρεμαστή γέφυρα Jäniskoski. Αυτή η διαδρομή είναι τμήμα του Juutua Nature Trail.

Τα πανίσχυρα νερά είναι εντυπωσιακά και ρέουν με τέτοια δύναμη που δεν παγώνουν ακόμα και στις πιο χαμηλές θερμοκρασίες. Ο ποταμός Juutua αποτελεί μέρος της πατρίδας των Sámis του Inari και ήταν πάντα ένας τόπος συνάντησης όπου ψάρευαν λέγοντας ιστορίες.

Το χιονισμένο τοπίο μάς έδωσε απίστευτες εικόνες για φωτογραφίες.

Διασχίσαμε τη γέφυρα και βρεθήκαμε στην απέναντι όχθη, δίπλα σε μια καλύβα με τη φωτιά αναμμένη. Κάποιοι έκαναν πικ νικ ψήνοντας λουκάνικα.

Μαγικό μέρος, αλλά έπρεπε να συνεχίσουμε. Το Sámi Cultural Center Sajos μάς περίμενε. Οι Sámis είναι οι μόνοι αναγνωρισμένοι αυτόχθονες πληθυσμοί της Φινλανδίας και της Ευρώπης που έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή πολύ πριν αναγνωριστούν τα σύνορα του έθνους. Εκτός από τη Φινλανδία, οι Sámis ζουν στη Νορβηγία, τη Ρωσία και τη Σουηδία. Στη Φινλανδία, η περιοχή Sámi βρίσκεται στη Βόρεια Λαπωνία. Οι δήμοι Inari, Utsjoki, Enontekiö και το βόρειο τμήμα του Sodankylä θεωρούνται ως η πατρίδα των Sámis. Στη Φινλανδία ζουν, περίπου, 10.000 άτομα.

Τα παραδοσιακά μέσα διαβίωσης των Sámis περιλαμβάνουν την εκτροφή ταράνδων, το ψάρεμα, το κυνήγι, τη συλλογή φυσικών προϊόντων και τη χειροτεχνία. Έχουν τις δικές τους γλώσσες και τον δικό τους πολιτισμό που διαφέρουν από των Φινλανδών. Μιλούν τρεις γλώσσες: Βόρεια Sámi, Inari Sámi και Skolt Sámi, οι οποίες είναι αρκετά διαφορετικές, ώστε οι ομιλητές να δυσκολεύονται να καταλάβουν ο ένας τον άλλον.

Ακόμη και σήμερα, οι παραδοσιακοί τρόποι διαβίωσής τους βοηθούν στη διατήρηση της γλώσσας και του πολιτισμού τους. Οι πολιτισμοί τους είναι γεμάτοι φύση, κάτι που πιστοποιείται από το πλούσιο λεξιλόγιο των γλωσσών τους που σχετίζεται με το περιβάλλον. Η Βόρεια Sámi έχει, για παράδειγμα, σχεδόν, 200 λέξεις για να περιγράψει το χιόνι. Το Inari είναι η καρδιά του πολιτισμού των Sámis στη Φινλανδία. Το Μουσείο, το Πολιτιστικό Κέντρο και το Κοινοβούλιό τους βρίσκονται εδώ. Το Sámi Cultural Centre Sajos, λοιπόν, βρίσκεται στην καρδιά του Inari και εδώ καταλήξαμε μετά τα ορμητικά νερά του Jäniskoski.

Σκοπός του Πολιτιστικού Κέντρου Sajos είναι να δημιουργήσει καλύτερες δυνατότητες για τους Sámis, ώστε να διατηρήσουν και να αναπτύξουν τη δική τους γλώσσα, τον πολιτισμό και τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες καθώς να διαχειριστούν και να βελτιώσουν την πολιτιστική τους αυτοδιοίκηση και να υποστηρίξουν την ανάπτυξη των συνθηκών διαβίωσής τους.

Σπρώξαμε τη βαριά πόρτα και βρεθήκαμε στο εσωτερικό του κτιρίου. Είδαμε σε γυάλινες προθήκες διάφορα εκθέματα του πολιτισμού των Sámis, αλλά και τους ίδιους τους Sámis να περιφέρονται στον χώρο φορώντας τις παραδοσιακές τους φορεσιές. Πληροφορηθήκαμε, προς μεγάλη μας χαρά και τύχη, ότι κάποιο φεστιβάλ βρισκόταν σε εξέλιξη για αυτό ήταν συγκεντρωμένοι εδώ. Αργότερα, θα είχα την τύχη να τους συναντήσω και στο Μουσείο.

Ήμουν ενημερωμένη ότι το Πολιτιστικό Κέντρο διαθέτει εστιατόριο με μπουφέ όπου ο επισκέπτης μπορεί να γευματίσει με, μόλις, 13,5 ευρώ το άτομο. Ήταν η πρώτη φορά στο ταξίδι που θα τρώγαμε εκτός σπιτιού και μάλιστα οικονομικά και πλουσιοπάροχα, αφού θα μπορούσαμε να βάλουμε όση ποσότητα φαγητού θέλαμε στο πιάτο μας. Πληρώσαμε στο ταμείο και επιλέξαμε τα φαγητά μας. Εγώ πήρα σαλάτα και πουρέ πατάτας, αφού δεν αγαπώ το κρέας. Οι υπόλοιποι πήραν σαλάτα και μοσχαρίσια κεφτεδάκια με πουρέ. Πήραμε για δοκιμή και μια σούπα με φιλετάκια από κρέας ταράνδου. Ήταν όλα πολύ νόστιμα. Δοκίμασα και μια μπουκιά κρέας ταράνδου για να έχω άποψη. Σαν μοσχάρι μου έμοιασε χωρίς τη βαριά κρεατίλα, αλλά μην με παίρνετε και τοις μετρητοίς γιατί, έτσι κι αλλιώς, απεχθάνομαι τις γεύσεις του κρέατος.

Χορτάτοι, φύγαμε για τη Λίμνη Inari. Από τους προϊστορικούς χρόνους, η περιοχή της Inarijärvi ήταν σημαντική για τους ανθρώπους. Έχουν βρεθεί υπολείμματα οικισμών 9.000 ετών. Είναι γνωστό ότι οι παλαιότεροι οικισμοί των Sámis βρίσκονταν στην περιοχή, ήδη, πριν από 4.000 χρόνια. Η πανέμορφη και άγρια Λίμνη Inari είναι η τρίτη μεγαλύτερη και η δεύτερη βαθύτερη λίμνη στη Φινλανδία. Διαθέτει, περίπου, 3.318 νησιά. Από αυτά, το «Νησί των Νεκροταφείων», που χρησίμευε ως νεκροταφείο για τους αρχαίους Sámis, και το Ukonsaari είναι τα πιο γνωστά-ιδιαίτερα το δεύτερο-το οποίο είναι γνωστό ως ιστορικός χώρος θυσιών. Ο ιερός τόπος του νησιού Ukonsaari υπήρξε τόπος λατρείας των Sámis. Ήταν αφιερωμένο στον θεό Ukko. Τα παλιά χρόνια οι άνθρωποι έκαναν προσφορές στον Ukko ζητώντας ευνοϊκούς ανέμους.

Ο ρόλος του νησιού Ukonsaari, ως ιερού τόπου λατρείας για τον λαό Inari Sámi, άλλαξε γρήγορα όταν αυτοί εκχριστιανίστηκαν, τον 17ο αιώνα. Πάντως, ακόμη και σήμερα, εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό ιερό τόπο και ως αρχαίος χώρος κειμηλίων προστατεύεται από τον νόμο περί αρχαιοτήτων. Μάλιστα, έχει προταθεί να γίνει Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO για τις πολιτιστικές του αξίες. Το καλοκαίρι διοργανώνονται επισκέψεις κατά τη διάρκεια των οποίων μπορείς να εξερευνήσεις το νησί περπατώντας πάνω του.

Η ώρα ήταν 15:00 και εμείς, πατώντας πάνω στην παγωμένη Λίμνη Inari, απολαύσαμε μια εντυπωσιακή κατακόκκινη δύση.

Όσο ακόμη κρατούσε το φως κάναμε μια βόλτα στο χωριό και εντυπωσιαστήκαμε από τα όμορφα χρώματα των ξύλινων μονοκατοικιών. Μπορντώ, ώχρα, γκρι ανοιχτό, σιέλ και απαλό πράσινο ήταν τα ωραιότερα και τα επικρατέστερα. Είδαμε και το λιτό νεκροταφείο τους.

Σε κάποιο σημείο της περιήγησής μας βρεθήκαμε στην αρχή ενός μακρύ δρόμου που είχε ένα κυκλικό σήμα το οποίο κάτι έγραφε στα φιλανδικά. Δεν προχωρήσαμε και σταθήκαμε για να κάνουμε τη μετάφραση μέσω google. Έλεγε: ιδιωτικός δρόμος. Επικρατούσε ερημιά, ψυχή ζώσα δεν φαινόταν πουθενά. Προχωρήσαμε! Το πολύ-πολύ, αν μάς την έπεφτε κανείς, να λέγαμε ότι είμαστε τουρίστες και δεν καταλάβαμε τι έγραφε η πινακίδα. Φτάσαμε σε μια φάρμα ταράνδων. Η πόρτα της περίφραξης ήταν ανοιχτή και μερικά ζώα έκοβαν βόλτες τριγύρω. Η Φ. ξετρελάθηκε! Κατέβηκε από το αυτοκίνητο και άρχισε να τους μιλάει με γλυκύτητα. Αυτοί, μάς κοιτούσαν κατάματα. Δεν έδειχναν φοβισμένοι, ούτε ενοχλημένοι. Μάλλον απορημένοι και περίεργοι, θα έλεγα. Κάποιοι ήταν σημαδεμένοι με κόκκινο χρώμα. Αμέσως σκεφτήκαμε ότι αυτά τα ζώα, ίσως, προορίζονταν για σφαγή. Όμως, η αλήθεια δεν ήταν αυτή, όπως μάθαμε εκ των υστέρων.

Στη συνέχεια της βόλτας μας στο Inari είδαμε κι άλλα ζώα, ελεύθερα μέσα στο δάσος να μασουλάνε βρύα από τους κορμούς των δέντρων.

Κάθε ζώο που κυκλοφορεί στα φινλανδικά δάση ή ακόμα και μέσα στις πόλεις και τα χωριά ανήκει σε κάποιον βοσκό. Αρκετές φορές συναντήσαμε ελεύθερους ταράνδους είτε δίπλα στον δρόμο, είτε μέσα στο δάσος. Ακόμα και στην αυλή του σπιτιού μας στο Ivalo βρεθήκαμε tête-à-tête με ένα χαριτωμένο ταρανδάκι. Η εκτροφή ταράνδων ήταν και εξακολουθεί να είναι μια σημαντική πτυχή του πολιτισμού των Sámis. Παραδοσιακά, οι Sámis ζουν και εργάζονται σε ομάδες εκτροφής ταράνδων που ονομάζονται siida, οι οποίες αποτελούνται από πολλές οικογένειες και τα κοπάδια τους. Τα μέλη της siida αλληλοβοηθούνται στη διαχείριση και την κτηνοτροφία των κοπαδιών. Κάθε οικογένεια «μαρκάρει» με το δικό της χρώμα τα ζώα της. Είδαμε ακόμα και ολόκληρες λέξεις γραμμένες πάνω στα σώματά τους.

Σήμερα, στη Νορβηγία και τη Σουηδία η εκτροφή ταράνδων προστατεύεται νομικά ως αποκλειστικό μέσο διαβίωσης των Sámis. Μόνο άτομα που συνδέονται με οικογένεια βοσκών ταράνδων και έχουν αυτήν την καταγωγή μπορούν να κατέχουν και να βιοπορίζονται από τους ταράνδους. Στη Φινλανδία, η εκτροφή τους δεν είναι αποκλειστική δραστηριότητα των Sámis και ασκείται, επίσης, σε περιορισμένο βαθμό, και από Φινλανδούς. Για την ώρα, αυτές τις πληροφορίες είχα να δώσω για τα συμπαθέστατα ζώα. Υπάρχει και συνέχεια, αλλά αυτό θα συμβεί αργότερα. Τώρα, εγώ θα πάω στο Siida-Sámi Museum and Nature Center και οι υπόλοιποι θα χαζέψουν στα σουβενιράδικα και τα μαγαζιά χειροτεχνίας του χωριού.

Με άφησαν έξω από το Μουσείο.

Το ωράριο λειτουργίας:
1/10/2024-31/5/2025: Δευτέρα-Σάββατο:10:00-17:00
1/6/2025-30/9/2025: Καθημερινά: 09:00-18:00

Το εισιτήριο κόστισε 15 ευρώ και στην είσοδο υπήρχε ταμπέλα που έλεγε ότι απαγορεύεται να κυκλοφορείς στους χώρους του με τα καρφιά στις μπότες. Τις έβγαλα και φόρεσα ποδονάρια τα οποία παρείχε το Μουσείο. Κλείδωσα όλα μου τα πράγματα σε locker για να είμαι άνετη και ξεκίνησα την περιήγηση. Στον χώρο υπήρχαν πολλοί Sámis με τις παραδοσιακές φορεσιές τους οι οποίοι είχαν ξεναγό.

Το Μουσείο ήταν εξαιρετικό. Η μόνιμη έκθεση συνδέει τον πολιτισμό των Sámis με τη αρκτική φύση σχηματίζοντας ένα σύνολο το οποίο ήταν, πραγματικά, μια ολοζώντανη εμπειρία.

Tο εθνικό καθήκον του Μουσείου είναι να διατηρήσει και να τεκμηριώσει την πολιτιστική κληρονομιά των Sámis στη Φινλανδία. Ο πυρήνας αυτής της προσπάθειας αντικατοπτρίζεται με τις εξαιρετικές συλλογές οι οποίες περιλαμβάνουν αντικείμενα τέχνης, φωτογραφίες, εργαλεία κυνηγιού και ψαρέματος, χρυσά κοσμήματα, ξύλινες πιρόγες, παραδοσιακές φορεσιές και ένα σωρό ακόμα πολύτιμα εκθέματα. Το 2024, η Siida έλαβε το Βραβείο Ευρωπαϊκού Μουσείου της Χρονιάς. Καλύτερα, ας μιλήσει το φωτογραφικό μου υλικό.

Μόνο σε ένα αντικείμενο θα κάνω ειδική αναφορά γιατί, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι πολύ ιδιαίτερο και σημαντικό. Στο Μουσείο εκτίθεται ένα αυθεντικό τύμπανο (drum) το οποίο αποτελούσε «οδηγό και χάρτη» για τους Noaidis. Οι Noaidis ήταν οι σαμάνοι της εποχής. Σύμφωνα με την κοσμοθεωρία τους, οι κρίσεις στην κοινότητα ή το χωριό συνέβαιναν λόγω της διατάραξης της ισορροπίας μεταξύ του ορατού κόσμου….και του άλλου κόσμου. H «δουλειά» του Noaidi ήταν να αναζητάει απάντηση ώστε να λυθεί το πρόβλημα. Η απάντηση μπορούσε να έρθει αν ο σαμάνος βρισκόταν σε όνειρο, σε έκσταση ή σε κώμα. Αυτά μπορούσαν να επιτευχθούν χρησιμοποιώντας το τύμπανο. Με τους ήχους του τυμπάνου η ψυχή του Noaidi απελευθερωνόταν από το σώμα του και έπαιρνε άλλη μορφή. Μπορούσε να μετουσιωθεί στο πνεύμα ενός σολομού ή πουλιού. Ο σαμάνος Sámi μπορούσε να μετατραπεί σε ελάφι ή να κρυφτεί κάτω από την οπλή ενός ελαφιού ή να πετάξει σαν τον άνεμο πάνω από τις κορυφές των δέντρων ή να ταξιδέψει κάτω από το χώμα. Μπορούσε να βουτήξει μέσα στις λίμνες και να βρει τον δρόμο για τον άλλο κόσμο.

Για τους σαμάνους, το τύμπανο ήταν το ιερό βιβλίο μέσω του οποίου έβρισκαν τις απαντήσεις που έψαχναν. Αργότερα, στα τύμπανα δόθηκαν ένα σωρό διαφορετικές ερμηνείες. Είχαν θεωρηθεί ως εργαλεία του διαβόλου, ως γεωγραφικοί χάρτες, ως πνευματική ιστορία εικόνων ή ως παγανιστικές «μουντζούρες». Σχεδόν, όλα αυτά τα τύμπανα καταστράφηκαν από τους λουθηρανούς πάστορες κατά τη διάρκεια του εκχριστιανισμού. Πάνω από 70 τύμπανα διασώθηκαν από αξιωματούχους και επισκέπτες που τα κράτησαν ασφαλή και αργότερα συμπεριελήφθησαν στις συλλογές του Εθνικού Μουσείου.

Αν, λοιπόν, δείτε σε όλα τα καταστήματα και τα σουβενιράδικα της Λαπωνίας να πωλούνται αντικείμενα (κούπες, μαγνητάκια κλπ) με αυτά τα χαρακτικά, τότε θα γνωρίζετε ότι τα σχέδια αυτά συνδέονται με τα τύμπανα των Noaidis.

Ήρθε ο γιος μου και με μάζεψε από το Μουσείο. Βρεθήκαμε με τους υπόλοιπους στο μεγαλύτερο και πιο πολυποίκιλο σουβενιράδικο του χωριού για να κάνουμε τα ψώνια μας. Εγώ, είχα κάνει και κάποιες αγορές στο Μουσείο. Είχα πάρει, ευτυχώς γιατί δε βρήκα πουθενά αλλού, ένα μαγνητάκι-γυναίκα Sámi να φορά την παραδοσιακή φορεσιά της. 7 ευρώ το πλήρωσα, αλλά χαλάλι! Πήρα και κάτι όμορφες καρτούλες. Στη Λαπωνία, το κυριότερο διακοσμητικό σπιτιών και καταστημάτων είναι τα κέρατα των ταράνδων. Δεν υπάρχει ούτε ένα σπίτι που να μην έχει κρεμασμένα, εσωτερικά ή εξωτερικά, κέρατα ταράνδων και ούτε ένα μαγαζί που να μην τα πουλάει. Οι τάρανδοι χάνουν τα κέρατά τους μια φορά τον χρόνο κι έτσι αποτελούν-και αυτά-εισόδημα για τους κατοίκους της Λαπωνίας. Ε….! τι να κάνουμε, αγοράσαμε και εμείς….κέρατα!

Όση ώρα εγώ βρισκόμουν στο Μουσείο και οι άλλοι έκοβαν βόλτες στο Inari, εκτός από αυτήν την όμορφη εκκλησία

είδαν και την παρακάτω αφίσα:

Η Φ. ήθελε, οπωσδήποτε, να τούς ταΐσει και έτσι έγιναν οι απαραίτητες συνεννοήσεις και κλείστηκε το ραντεβού. Πήγαμε σε ένα σπίτι δίπλα στο οποίο υπήρχε ο στάβλος με τα ζώα. Μόνο τα παιδιά θα έπαιρναν μέρος σε αυτήν τη δραστηριότητα. Ο Α. και εγώ μείναμε στο αυτοκίνητο.

Η περιγραφή που θα κάνω είναι σύμφωνα με τα όσα μάς διηγήθηκαν τα παιδιά. Τα καλοδέχτηκε μια κυρία φορώντας την παραδοσιακή Sámi φορεσιά της. Στη συνέχεια πέρασαν στον χώρο που ζουν οι τάρανδοι και η ιδιοκτήτρια τούς έδωσε κουβαδάκια με τροφή. Βρύα και λειχήνες από τους κορμούς των δέντρων είναι το χειμερινό φαγητό των ζώων. Η κυρία ήταν δασκάλα Sámi σε σχολείο του Inari και φυσικά τούς μετέφερε διάφορες πληροφορίες για τη ζωή στο χωριό και την εκτροφή των ταράνδων. Τους είπε, λοιπόν, ότι για αυτούς το δύσκολο κομμάτι είναι η προετοιμασία για να υποδεχτούν τον χειμώνα, παρά ο ίδιος ο χειμώνας. Πρέπει να αποθηκεύσουν τεράστια ποσότητα ξύλων (πράγματι, έξω από τα σπίτια τους είδαμε πολλά ξύλα αποθηκευμένα κάτω από στέγαστρα) και φυσικά να μαζέψουν τους τάρανδους από τα δάση και να τους οδηγήσουν στα μαντριά. Είναι πολύ δύσκολη η επιβίωσή τους έξω στη φύση τον χειμώνα, γιατί δε βρίσκουν εύκολα τροφή. Το καλοκαίρι τούς αφήνουν ελεύθερους, κάθε siida σε συγκεκριμένες περιοχές, να τραφούν μόνοι τους στα δάση. Η διατροφή τους αποτελείται από περισσότερα από 350 διαφορετικά είδη φυτών. Τους προσέχουν και παρατηρούν την εξέλιξή τους και την ικανότητα των νεαρών ή νεογέννητων στο να επιβιώνουν. Στο τέλος του καλοκαιριού, και πριν τούς κλείσουν στα μαντριά, όσα ζώα θεωρούν ότι είναι αδύναμα για να βγάλουν τον χειμώνα, δυστυχώς, τα θανατώνουν.

40 ευρώ, μαύρα, κόστισε το τάισμα των ταράνδων. Όχι, για να μην λέμε ότι κάνουμε αρπαχτές και φοροδιαφεύγουμε μόνον εμείς.

Κάναμε τα ψώνια μας σε ένα Κ-market (υπάρχουν παντού στη χώρα, δουλεύουν και τις Κυριακές και είναι ανοιχτά μέχρι πολύ αργά) και αναχωρήσαμε για το σπίτι μας, στο Ivalo. Φτάνοντας στον αυλόγυρο, έκανε την εμφάνισή του το Σέλας. Ούτε ραντεβού να είχαμε. Πάντως, αν κάποιος μού έλεγε πριν το ταξίδι ότι θα γυρνάω από τις βόλτες μου στο κατάλυμα και ότι θα βλέπω το Σέλας έξω από την πόρτα μου και από το παράθυρο της κρεβατοκάμαράς μου θα τον αποκαλούσα αφελή και ονειροπόλο. Και όμως, να που η φαντασία και τα όνειρα εδώ, στη Λαπωνία, γίνονται πραγματικότητα και μάλιστα όχι μόνο μια φορά, αλλά πολλές!

Ο χάρτης διαδρομών της σημερινής ημέρας:

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 10
• 11
• 12
• 13
• 14
• …

  Go to chapter

  Go
• 22

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 12 of 22

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[Klair]

Κεφάλαιο 2o: 20 ώρες στον δρόμο!
17 Ιανουαρίου 2025​

Έφτασε η πολυπόθητη 17η Ιανουαρίου! Πουρνό-πουρνό, πριν ξυπνήσουν οι υπόλοιποι, ξεκίνησα να ετοιμάζω τα σάντουιτς που θα είχαμε μαζί μας στο ταξίδι (για το οδικό από το Ελσίνκι στο Rovaniemi).

Γέμισα μια χειραποσκευή με διάφορα φαγώσιμα για να έχουμε να μασουλάμε τις «ατελείωτες» ώρες που θα χρειάζονταν για να καλυφθούν τα 820 Km από το Αεροδρόμιο του Ελσίνκι μέχρι το κατάλυμά μας στο Rovaniemi. Κέικ, ξηροί καρποί, ριζογκοφρέτες, τσουρέκια και σοκολάτες μπήκαν, μαζί με τα σάντουιτς, στη μικρή βαλίτσα. Επιπλέον, φρόντισα να πάρω μαζί μου ελαιόλαδο, ζυμαρικά και τονοσαλάτες για το πρώτο μαγείρεμα μέχρι να τακτοποιηθούμε και να κάνουμε τις αγορές μας στο super market της πόλης.

Στις 07:00 και οι υπόλοιποι βρίσκονταν στο πόδι, πανέτοιμοι για την αναχώρηση. Η πτήση μας ήταν πρωινή, στις 09:15, με προβλεπόμενη ώρα άφιξης στις 13:05. Οι χρόνοι τηρήθηκαν, σχεδόν, με ακρίβεια. Δώσαμε όλες τις αποσκευές για φόρτωση στο αμπάρι, εκτός από το σακίδιο με τα ηλεκτρονικά. Η Φ. και εγώ κρατούσαμε και τις τσάντες μας με τις οποίες δεν ασχολήθηκε κανείς.

Η πτήση ήταν ήρεμη και στις 13:09 τροχοδρομήσαμε στο παγωμένο και συννεφιασμένο Διεθνές Αεροδρόμιο του Ελσίνκι.

Διασχίσαμε το όμορφο και σύγχρονο αεροδρόμιο, κατευθυνόμενοι στον ιμάντα παραλαβής των αποσκευών. Φτάνοντας εκεί, είδαμε αστυνομικούς και έναν σκύλο να δέχεται εντολές να μυρίσει τις πρώτες βαλίτσες που είχαν αρχίσει να καταφθάνουν.

Ο γιος μου άρχισε το τρολάρισμα, λέγοντας: -«Να δεις που ψάχνουν τη βαλίτσα σου με τα σάντουιτς γιατί θα νομίζουν ότι μέσα στα αλουμινόχαρτα έχεις τυλίξει ναρκωτικά ή εκρηκτικά». -«Το πολύ-πολύ να κεράσω τον σκύλο κανένα τοστάκι για να του φύγει η λιγούρα» του ανταπάντησα. Εκείνο που μας έκανε εντύπωση και βάλαμε τα γέλια ήταν το γεγονός ότι όταν όντως μύρισε τη βαλίτσα μου με τα φαγητά, αμέσως, γύρισε στον αστυνομικό που τον κρατούσε και του ζήτησε τη λιχουδιά του. Εκείνος, του έβαλε κάτι στο στόμα και ο σκύλος συνέχισε τη δουλειά του με τις επόμενες βαλίτσες. Τελικά, δε βρέθηκε τίποτα ύποπτο, το team με τον σκύλο αποχώρησε και εμείς συνεχίσαμε για το γραφείο της AVIS.

Δεν υπήρχε κανείς άλλος πριν από εμάς κι έτσι η διαδικασία παραλαβής του αυτοκινήτου ήταν πολύ σύντομη. Λάβαμε τις οδηγίες για το garage στο οποίο βρισκόταν παρκαρισμένο το Skoda και βγήκαμε έξω από το αεροδρόμιο αντιμετωπίζοντας για πρώτη φορά τον πολύ παγωμένο αέρα της χώρας η οποία μάς υποδέχτηκε με συννεφιά, χιόνι και θερμοκρασία στον 1 βαθμό Κελσίου.

Το λευκό Skoda Octavia iV Hybrid μάς περίμενε, ολοκάθαρο, με τα 1400 κυβικά του για να μάς ταξιδέψει στην κατεψυγμένη Λαπωνία. Με τα ελαστικά δεν είχαμε καμία ανησυχία, αφού όλα τα οχήματα στη χώρα φορούν λάστιχα με καρφιά τα οποία ανταποκρίνονται άψογα στο παγωμένο και ολισθηρό οδόστρωμα.

Στις 14:30 είχαμε, ήδη, φορτώσει τα πράγματά μας και ξεκινούσαμε το μακρύ μας ταξίδι προς το Rovaniemi.

821 Km και 9 ώρες και 40 λεπτά το έδινε ο χάρτης, χωρίς τις στάσεις για ξεκούραση και τουαλέτα. Ακολουθώντας τον Ε18 συναντήσαμε αυξημένη κίνηση και χιόνι στις άκρες του δρόμου. Το οδόστρωμα ήταν καθαρό.

Μπαίνοντας στον Ε75 η κίνηση αραίωσε, αλλά το παγωμένο χιόνι κάλυπτε και την άσφαλτο. Η Ευρωπαϊκή Διαδρομή E75 ξεκινάει από το Vardø της Νορβηγίας και διασχίζει τη Φινλανδία, την Πολωνία, την Τσεχία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, τη Σερβία, τη Βόρεια Μακεδονία και καταλήγει, μετά από περίπου 4.380 Km (χωρίς να υπολογίζονται τα πλοία), στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Σητεία της Κρήτης. Το να ταξιδέψει κάποιος σε όλο το μήκος του Ε75, σίγουρα, θα είναι μια εκπληκτική περιπέτεια, ωστόσο, και η δική μας οδήγηση σε τμήματα αυτού του απίστευτου δρόμου θα αποτελέσει μια εξαιρετικά αξέχαστη εμπειρία ζωής.

Ήδη, είχαμε ξεκινήσει το φαγοπότι μέσα στο αυτοκίνητο με αυξημένη, όμως, προσοχή για να μην λερώσουμε τίποτα, καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να το διατηρήσουμε καθαρό μέχρι και το τέλος του ταξιδιού πράγμα που τελικά το καταφέραμε.

Καταπίναμε αχόρταγα τα χιλιόμετρα κάνοντας ολιγόλεπτες στάσεις για ξεμούδιασμα και τουαλέτα. Τα όρια ταχύτητας είναι χαμηλά 60-80 και 100 σε όλο το οδικό δίκτυο της Λαπωνίας και ανά 500 μέτρα υπάρχει κάμερα για τον έλεγχο της κυκλοφορίας και τον εντοπισμό των παραβατών. Εμείς τηρούσαμε ευλαβικά το όριο, αλλά οι Φινλανδοί μάς προσπερνούσαν τρέχοντας σαν δαιμονισμένοι σε έναν δρόμο (τον Ε75 θυμίζω) με μια και μόνη λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και χωρίς καμία προστατευτική μπάρα ή διαχωριστική νησίδα από το αντίθετο ρεύμα.

Φτάσαμε στη Jyväskylä γύρω στις 18:00 το απόγευμα. Εννοείται, ότι είχε νυχτώσει ώρες πριν. Ο συγγραφέας Elias Lönnrot ονόμασε την πόλη «η Αθήνα της Φινλανδίας» για τη σημασία της Juväskylä ως εκπαιδευτικού κέντρου της χώρας. Εδώ, σταματήσαμε για φαγητό γνωρίζοντας ότι η πόλη περιβάλλεται από 328 λίμνες αφού βρίσκεται στη φινλανδική Lakeland και σίγουρα θα είναι εντυπωσιακή να την εξερευνήσει κάποιος το καλοκαίρι που το νερό δε θα είναι παγωμένο.

Καλά τα σάντουιτς και τα σνακς μέχρι στιγμής, αλλά οι οδηγοί ήθελαν κάτι πιο «μεστό» για να αναλάβουν δυνάμεις. Τη λύση έδωσαν τα McDonalds που βρέθηκαν πάνω στον δρόμο μας. Παρκάραμε έξω από το μαγαζί και κατεβήκαμε. Το παγωμένο χιόνι γλιστρούσε διαολεμένα. Τσίκι-τσίκι, σαν τις κοτούλες, μπήκαμε μέσα. Την ίδια στιγμή, ένας μπαμπάς με κοντομάνικο και βερμούδα έβγαινε έξω στον ψόφο μαζί με τον γιο του. Δεν τρώμε ποτέ φαγητό στην Ελλάδα από τα συγκεκριμένα ταχυφαγεία (δεν ξέρω καν αν υφίστανται ως αλυσίδα στη χώρα μας) και έπαθα πλάκα με τις τιμές που αντίκρισαν τα ματάκια μου. Αν είναι να έχουν τέτοιες χρεώσεις τα McDonalds, τί γίνεται με τα εστιατόρια της χώρας; Μωρέ, θα πάει το super market και το μαγείρεμα «σύννεφο».

Αφήσαμε τη Juväskylä συνεχίζοντας να ανηφορίζουμε. Είχαμε πάρα πολύ δρόμο μπροστά μας. 560 Km μάς χώριζαν, ακόμη, από το Rovaniemi. Πλησίαζαν μεσάνυχτα όταν φτάσαμε έξω από το Oulu. Αναθαρρήσαμε, αντλήσαμε όσα κουράγια μάς απέμεναν και είπαμε: -«Άντε παιδιά, φτάνουμε». -«220 Km μάς απομένουν. Πείτε ότι τώρα ξεκινήσαμε από την Αθήνα για να πάμε στη Βυτίνα».

70 Km μετά το Oulu, το αετίσιο μάτι του γιου μου αναγνώρισε, στο βάθος του ορίζοντα, την ανεπαίσθητη εμφάνιση του Βόρειου Σέλαος. -«Παιδιά, μάλλον, έχουμε Φώτα στα αριστερά μας», μάς ανακοίνωσε. Συναγερμός στην ομήγυρη! -«Μόλις βρω δρόμο θα βγω από τον κεντρικό και θα πάω αριστερά για να τα πλησιάσουμε». Πράγματι, στρίψαμε αριστερά και μπήκαμε στο δάσος. Χιόνι παντού, και στον καρόδρομο ακόμα περισσότερο και απάτητο. Ερημιά και σκοτάδι. Κάποια στιγμή, ξεχωρίσαμε μες΄ τη μαυρίλα μια λευκή, φαρδιά, παγωμένη «γραμμή».

Ήταν ο ποταμός Kaupinniva. Βρήκαμε μια απλωσιά και σταματήσαμε. Με τα φώτα του αυτοκινήτου διακρίναμε κάμποσα ξύλινα σπιτάκια αραδιασμένα δίπλα στην όχθη. Δεν υπήρχε ψυχή. Ο μόνος θόρυβος που ακουγόταν ήταν το σπάσιμο του πάγου από τα βήματά μας. Γλιστρούσε απίστευτα, αλλά καταφέραμε να προσεγγίσουμε την ξύλινη βεράντα μιας καμπίνας η οποία δεν είχε παγωμένο χιόνι αφού προστατευόταν από ένα μικρό στέγαστρο. Και εκεί, στη μέση του πουθενά, δίπλα σε ένα παγωμένο ποτάμι είδαμε το θέαμα που κυνηγά μανιωδώς πάρα πολύς κόσμος πληρώντας ουκ ευκαταφρόνητα ποσά σε γραφεία που οργανώνουν εξορμήσεις για τη θέασή του. Μισή ώρα «χόρευε» μπροστά στα μάτια μας προσφέροντάς μας απόλαυση και ευφορία, διώχνοντας ως δια μαγείας την κούραση που μάς είχε υποτάξει μετά τις τόσες ώρες στον δρόμο. Και ξαφνικά, ξεθώριασε και χάθηκε!

Πλησιάζαμε στον προορισμό μας. 30 Km μάς χώριζαν, πλέον, από το «σπιτάκι» και τα κρεβατάκια μας.

Ο ιδιοκτήτης είχε ενημερωθεί ότι θα φτάναμε πολύ αργά και μάς είχε στείλει mail με τους κωδικούς για την είσοδό μας στο διαμέρισμα. Το Rovaniemi ήταν κουκουλωμένο, απ’ άκρη σ’ άκρη, με χιόνι. Η θέση μας στο ιδιωτικό parking μας περίμενε. Αρχίσαμε να ξεφορτώνουμε τις αποσκευές και να τις μεταφέρουμε στο εσωτερικό με τα πόδια μας να βουλιάζουν στο παχύ, ολόλευκο χιόνι. Η ώρα ήταν 03:00 μετά τα μεσάνυχτα και το κρύο πάρα πολύ. Στις 03:10 έπαιρνα τις πρώτες φωτογραφίες του ζεστού και χουχουλιάρικου σπιτιού που ερωτευτήκαμε με την πρώτη ματιά.

Κλείσαμε 20 ώρες στο πόδι. Από το Αεροδρόμιο του Ελσίνκι μέχρι να φτάσουμε στο διαμέρισμα κάναμε 12 ½ ώρες μαζί με τις στάσεις, αλλά άξιζε ο κόπος. Τα συγχαρητήρια, βέβαια, ανήκουν στους δύο οδηγούς (τον γιο και τον σύζυγο) οι οποίοι μάς ταξίδεψαν με ασφάλεια στον προορισμό μας. Οι συνθήκες στον δρόμο ήταν πολύ δύσκολες και η οδήγηση σε τόσο παγωμένο και ολισθηρό οδόστρωμα πρωτόγνωρη για όλους μας. Οι Φινλανδοί οδηγοί (συνηθισμένοι σε αυτές τις καταστάσεις) τρέχουν και κάνουν προσπεράσεις με ταχύτητες μεγαλύτερες από το όριο με αποτέλεσμα να «τρως» πάνω στο παρμπρίζ το χιόνι και το νερό από τα λάστιχά τους. Για λίγα δευτερόλεπτα δε βλέπεις απολύτως τίποτα μέχρι να απομακρυνθούν και να καθαρίσει το οπτικό πεδίο. Ένα άλλο, πολύ σημαντικό πρόβλημα, είναι τα φορτηγά που έρχονται από το αντίθετο ρεύμα. Βλέπεις από μακριά τους προβολείς που έχουν αναμμένους να φτάνουν στη στρατόσφαιρα και να μετατρέπουν τη νύχτα σε ημέρα. Τους χαμηλώνουν, βέβαια, αλλά και πάλι είναι δυνατοί. Το δε χιόνι που εκτοξεύουν πάνω σου, μόλις βρεθούν δίπλα σου, σε καθιστά «τυφλό» για αρκετά δευτερόλεπτα. Να, για πάρτε μια ιδέα από αυτό που συμβαίνει σε ολόκληρο το οδικό δίκτυο της Λαπωνίας.

Μέχρι να τακτοποιηθούμε, να μπανιαριστούμε και να πέσουμε στα κρεβάτια πήγε η ώρα 05:00 το πρωί. Είχαμε συμφωνήσει ότι την ημέρα, που σε λίγο θα ξημέρωνε, θα την «πηγαίναμε» λίγο πιο χαλαρά. Θα κοιμόμασταν λιγάκι παραπάνω για να προλάβουμε να ξεκουραστούμε και δεν είχαμε βάλει καμία μακρινή εξόρμηση. Κοντινές βολτούλες στην πόλη και στο χωριό του Άι Βασίλη, με τέτοια χαλαρά πραγματάκια θα τη γεμίζαμε.

Ο χάρτης της σημερινής διαδρομής:

 

[varioAthens]

Υπεροχο ξεκινημα! Ειμαι σιγουρη οτι με τον τροπο που γραφεις και τις πανεμορφες, ως συνηθως, φωτογραφιες σου θα εχουμε ιστοριαρα!

 

[ZoiT]

Περίμενα την ιστορία σου από τις φωτογραφίες που ανέβαζες στο νήμα live from... Αναμένουμε τη συνέχεια!!!

 

[Klair]

Υπεροχο ξεκινημα! Ειμαι σιγουρη οτι με τον τροπο που γραφεις και τις πανεμορφες, ως συνηθως, φωτογραφιες σου θα εχουμε ιστοριαρα!

Ευχαριστώ πολύ @varioAthens! Ευελπιστώ να σας μεταφέρω με την αφήγηση και τις εικόνες μου όλα όσα είδαμε, μάθαμε και ζήσαμε σε αυτό το τόσο ιδιαίτερο, ξεχωριστό και συναρπαστικό ταξίδι.

 

[Klair]

Περίμενα την ιστορία σου από τις φωτογραφίες που ανέβαζες στο νήμα live from... Αναμένουμε τη συνέχεια!!!

Ελπίζω να σε ανταμείψω με τις περιγραφές και τις φωτογραφίες μου.

 

[Arwindan]

Όντως οι φωτογραφίες ήταν φανταστικές και σίγουρα αντίστοιχη θα είναι και η ιστορία!

 

[Smaragda53]

Επιτέλους! Εμφανίστηκες ξανά με ταξιδαρα, με τις λεπτομέρειές της, τις ωραίες φωτογραφίες της και το τρεχούμενο γραψιμό της! Τέλεια! Απολαμβάνω!

 

[Klair]

Όντως οι φωτογραφίες ήταν φανταστικές και σίγουρα αντίστοιχη θα είναι και η ιστορία!

Σε ευχαριστώ πολύ! Θα κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για να επιβεβαιώσω τα ωραία λόγια σου.

 

[Klair]

Επιτέλους! Εμφανίστηκες ξανά με ταξιδαρα, με τις λεπτομέρειές της, τις ωραίες φωτογραφίες της και το τρεχούμενο γραψιμό της! Τέλεια! Απολαμβάνω!

Εδώ είμαι, εμφανίστηκα αγαπημένη @Smaragda53! Χαίρομαι που το απολαμβάνεις από τόσο νωρίς. Υπόσχομαι ότι η συνέχεια θα είναι ακόμα πιο περιπετειώδης και απολαυστική!

 

[Sassenach77]

ταξίδι στη Λαπωνία

Πήγες Λαπωνία και έκανες και οδικό;;; Πω πω λιώωωωνω

Τι καλά, θα διαβάσω ιστορία για μέρη που θέλω να πάω πολύ απο τα χεράκια σου!

 

[Klair]

Πήγες Λαπωνία και έκανες και οδικό;;; Πω πω λιώωωωνω

Πήγα, πήγα και ομολογώ ότι ήταν το πιο ριψοκίνδυνο και πιο συναρπαστικό οδικό ταξίδι που έχω κάνει μέχρι τώρα ή μάλλον θα το κατέτασσα στον ίδιο βαθμό επικινδυνότητας (για άλλους όμως λόγους) με τη διαδρομή Κατμαντού-Ποκάρα.

Βέβαια, εξαρτάται και το πως ταξιδεύει κανείς. Εμείς, για παράδειγμα, οδηγήσαμε μεγάλες αποστάσεις βράδυ με πολύ αντίξοες καιρικές συνθήκες που ανέβαζαν τον βαθμό δυσκολίας και επικινδυνότητας.

Τι καλά, θα διαβάσω ιστορία για μέρη που θέλω να πάω πολύ απο τα χεράκια σου!

Θα είμαι όσο περισσότερο μπορώ αναλυτική για να βοηθήσω και εσένα, αλλά και άλλους μελλοντικούς ταξιδιώτες να οργανώσουν ένα τέτοιο ταξίδι.

Σου εύχομαι ολόψυχα να πας. Ήταν μοναδικά και υπέροχα!