Θιβέτ Μπουτάν Νεπάλ Εκεί ψηλά στα Ιμαλάια

[taver]

Κεφάλαιο 72: Drepung

Το πρωί της Δευτέρας 16/4 ξεκίνησε με ελαφρύ πυρετό και καταρροή, αλλά δεν το έβαλα κάτω. Χαπακώθηκα, πήρα το πρωϊνό μου στο μπουφέ του ξενοδοχείου, και ήμουνα στην ώρα μου στη ρεσεψιόν. Το γκρουπ μας θα είμαστε εγώ, ο Nutty, ο Σεργκέι και η Μαρία, και ένα ακόμα ζευγάρι ηλικιωμένων από το Queensland της Αυστραλίας, ο David και η Jeanette. Ειδικά για σήμερα όμως, θα είναι μαζί μας στο τουρ και τρείς ακόμα, ο Aldo, Μεξικανός από την California, και ο Miguel και η Μαρία από την Πορτογαλία που ζουν πλέον στο Δουβλίνο. Πέρα από τους Αυστραλούς, όλοι οι άλλοι είμαστε γύρω στα 40.

Ξεναγός μας είναι ο ... Άσε καλύτερα, ποτέ δεν ξέρεις ποιός διαβάζει. Έτσι κι αλλιώς, με συνοπτικές διαδικασίες η Jeanette τον ξαναβάπτισε ως Danny, οπότε ας το χρησιμοποιήσω αυτό. Υπάρχουν διάφορα γκρουπ σήμερα στη Λάσα, κάποια κι από το ίδιο γραφείο. Ο Danny στην αρχή ήταν επιφυλακτικός απέναντί μας, αλλά κάποια στιγμή μάθαμε την ιστορία του (από τη Jeanette, στην οποία υποθέτω πως μίλησε). Όταν ήταν μικρός, πέρασε (παράνομα φυσικά) τα σύνορα και βρέθηκε στη Dharamshala της Ινδίας, το μέρος στο οποίο κατοικεί σήμερα ο Δαλάι Λάμα και βρίσκεται η εξόριστη κυβέρνηση του Θιβέτ. Έμεινε εκεί 11 χρόνια, όπου εκπαιδεύτηκε, και στη συνέχεια επέστρεψε στο Θιβέτ. Παραδόθηκε στις αρχές, που τον έστειλαν στη φυλακή για ένα χρόνο για την παράνομη έξοδο, και σήμερα εργάζεται ως ξεναγός.

Το πρόγραμμά μας για σήμερα περιλαμβάνει δυο μεγάλα μοναστήρια στην περιφέρεια της Λάσα: τα Drepung και Sera. Και τα δυο έχουν μεταστεγαστεί στην εξορία της Ινδίας, αλλά αυτό ο Danny δεν επιτρέπεται να μας το πει. Θα μας περιγράψει όμως τους χώρους στους οποίους λειτουργούν (ότι λειτουργεί) εδώ στο Θιβέτ.

Ξεκινήσαμε για το Drepung, που βρίσκεται δυτικά της πόλης, όπου φτάσαμε περνώντας πρώτα μπροστά από το παλάτι της Potala. Ευκαιρία για μια φωτογραφία ακόμα:


Το Drepung ήταν κάποτε ένα τεράστιο μοναστήρι, ίσως και το μεγαλύτερο στον κόσμο. Το όνομά του σημαίνει «σωρός από ρύζι», που θα μπορούσε να προέρχεται από τον τεράστιο αριθμό μικρών λευκών σπιτιών που το περιστοίχιζαν κάποτε, το ένα πάνω από το άλλο στη διπλανή πλαγιά. Η ίδρυσή του έγινε το 1416 από ένα χαρισματικό μοναχό και μαθητή του Tsongkhapa, του πρώτου Δαλάι Λάμα δηλαδή, που λεγόταν Jamyang Choje. Μέσα σε ένα χρόνο από την ολοκλήρωσή του, το μοναστήρι είχε μαζέψει ήδη 2000 μοναχούς. Ήταν το «πρώτο» ανάμεσα στα τέσσερα μεγάλα μοναστήρια της σχολής Gelug, και η ιστορική της έδρα.

Στην πορεία των αιώνων πέρασε πολλά, με επιθέσεις από τους βασιλείς του Tsang και τους Μογγόλους, αλλά τουλάχιστον γλύτωσε τις μεγάλες καταστροφές στην περίοδο της πολιτιστικής επανάστασης, και αρκετό μέρος του είναι ακόμα άθικτο, ενώ το υπόλοιπο ανακατασκευάζεται. Κάπου 450 μοναχοί ζουν σήμερα εκεί, αριθμός πολύ μικρός σε σχέση με τους 7000 – 9000 που ζούσαν εκεί πριν την «απελευθέρωση». Είναι όσοι απέμειναν από μια τεράστια καμπάνια «επανεκπαίδευσης» τη δεκαετία του 1990, όπου οι μοναχοί αναγκάστηκαν να αποκηρύξουν το Δαλάι Λάμα. Η καμπάνια είχε θέσει ως προτεραιότητά το συγκεκριμένο μοναστήρι, που κάποτε ήταν διάσημο για τους λόγιούς του, λόγω της εμπλοκής των μοναχών του στις διαδηλώσεις της Λάσα.

Η είσοδος στο μοναστήρι, για τους τουρίστες, απαιτεί εισιτήριο, παρότι το μοναστήρι είναι ενεργός χώρος λατρείας και διάφοροι πιστοί το επισκέπτονται τακτικά. Τα έσοδα από τα εισιτήρια πηγαίνουν κατά το μεγαλύτερο βαθμό στις Κινεζικές αρχές. Για το Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2018, οι Κινεζικές αρχές, όμως, ως μέσο προώθησης του τουρισμού στο Θιβέτ, είχαν μηδενίσει τις τιμές των εισιτηρίων στα κρατικά μνημεία σε όλο το Θιβέτ, οπότε εμείς μπήκαμε δωρεάν. Η είσοδος στο μοναστήρι περιλαμβάνει και πέρασμα από ανιχνευτές μετάλλων.

Λόγω μεγέθους, το μοναστήρι χωρίζεται σε κολλέγια, με τους μοναχούς-μαθητές να διαμένουν μέσα ή δίπλα στο κολλέγιό τους, ενώ υπάρχει και μια τεράστια αίθουσα συγκέντρωσης για να βρίσκονται όλοι μαζί στις ειδικές περιστάσεις. Εντυπωσιακή είναι επίσης και η κουζίνα του μοναστηριού, ένα κτήριο αυτοτελές, όπου με παραδοσιακά μέσα μπορούσαν και ετοίμαζαν φαγητό για όλο το μοναστήρι – η περιγραφή του Lonely Planet, σα να βγήκε από το μοναστήρι στο «όνομα του ρόδου», μάλλον πέφτει αρκετά μέσα. Ο Danny μας τα εξήγησε όλα με λεπτομέρειες (ακόμα και το νόημα του κάθε συμβόλου), αλλά ου γαρ έρχεται μόνον, έχει περάσει κάποιος καιρός και οι λεπτομέρειες έχουν αρχίσει ήδη να σβήνουν…

Η πλαϊνή είσοδος της αίθουσας συγκέντρωσης:



Θέα από τη στέγη:


Η κεντρική είσοδος της αίθουσας και η πλατεία μπροστά της:






Το κτήριο που βλέπουμε στο βάθος αριστερά είναι το παλάτι Ganden, η έδρα των Δαλάι Λάμα έως ότου κατασκευαστεί η Potala:


Ένα από τα κολλέγια:


Το μοναστήρι είναι φυσικά ανδρικό, ωστόσο οι πιστοί έρχονται εδώ για να προσευχηθούν ή για να φέρουν προσφορές για τους μοναχούς.








Στο βράχο απέναντι από το μοναστήρι, έχει κατασκευαστεί ένα πράγμα σαν πλαγιαστός τοίχος, στον οποίο απλώνεται μια φορά το χρόνο ένα τεράστιο πανί, μια «thangka», κατά το φεστιβάλ του Shotun. Τον υπόλοιπο καιρό, το πανί φυλάσσεται σε ένα γιγαντιαίο ντουλάπι μέσα στην αίθουσα συγκέντρωσης.


Λίγο πιο πέρα, στον ίδιο βράχο, υπάρχουν περίεργες ζωγραφιές.



Προσοχή, κάντε κλικ αν θέλετε να δείτε την εξήγηση:

Spoiler: Μακάβριο

Το σημείο, βλέπετε, είναι τόπος για «Sky burial» τον ένα από τους δυο παραδοσιακούς τρόπους κηδείας στο Θιβετιανό Βουδισμό. Όπως οι ζωροαστριστές έχουν τους «Πύργους της Σιωπής» για να δίνουν τα σώματα των νεκρών τους για τροφή στα όρνεα, το ίδιο κάνουν και οι Θιβετιανοί βουδιστές, με τη διαφορά ότι το σώμα αποδίδεται κομματιασμένο, και με συγκεκριμένη σειρά για τα κομμάτια (π.χ. πρώτα τα κόκκαλα). Τη δουλειά της τομής την κάνουν οι εξειδικευμένοι rogyapas.

Οι σκάλες ζωγραφίζονται με σκοπό να βοηθήσουν την ψυχή να ανέβει στον ουρανό και να βρει από κει την επόμενή της μετεμψύχωση. Είδαμε πολλά τέτοια σημεία στο ταξίδι, όπου σε μια βουνοκορφή είναι μαζεμένες σημαίες προσευχής και ζωγραφιστές σκάλες είναι γι αυτό το λόγο, αλλά για ευνόητους λόγους στα επόμενα κεφάλαια θα αποφύγω την επισήμανση.

 

Προηγούμενο Κεφάλαιο

• 1
• …

  Go to chapter

  Go
• 70
• 71
• 72
• 73
• 74
• …

  Go to chapter

  Go
• 99

Επόμενο Κεφάλαιο

First Προηγούμενη 72 of 99

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[Sassenach77]

Επιτέλους θα διαβάσουμε και λίγο "ποίηση" !

 

[KonstantinosAlyona]

Αράζω και ανανεώνω τη σελίδα, ίσως η καλύτερη εισαγωγή για τα δικά μου γούστα.

 

[World Nomad]

Περιμένουμε τη συνέχεια!!

 

[Strani21]

Τα Ιμαλάια δεν είναι μόνο το ψηλότερο βουνό στον πλανήτη. Είναι, εδώ και χιλιετίες, πεδίο και ανθρώπινης δραστηριότητας, με δυο από τις πολυπληθέστερες σήμερα θρησκείες να έχουν τις ρίζες τους στην περιοχή, αλλά και με εμπορικούς δρόμους ανοικτούς πολύ πριν οι δρόμοι του μεταξιού ανοίξουν το εμπόριο με την Ευρώπη.

Σήμερα, στην περιοχή συναντάμε διάφορες χώρες. Στη βόρεια πλευρά της οροσειράς, έχουμε κυρίως το Θιβέτ, που είναι σήμερα μια αυτόνομη επαρχία της Κίνας. Στη Νότια πλευρά, έχουμε κατά σειρά από δυτικά προς τα ανατολικά, το Τατζικιστάν, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, την Ινδία (σε διάφορα σημεία), το Νεπάλ, το Μπουτάν και τη Βιρμανία. Χώρες και πολιτισμοί εντελώς διαφορετικοί, από τη Μουσουλμανική Κεντρική Ασία ως τη Νοτιοανατολική Ασία.

View attachment 247498

Από όλες αυτές τις χώρες, δυο ξεχωρίζουν: Η Ινδία και η Κίνα. Δυο χώρες δισεκατομμυρίων, πυρηνικές δυνάμεις και οι δυο, είναι εδώ και χρόνια αντιμέτωπες, με το δάκτυλο στη σκανδάλη, με σύνορα που οι χαρτογράφοι του υπόλοιπου κόσμου αποφεύγουν να χαράξουν επακριβώς στους χάρτες τους για να αποφύγουν να εξοργίσουν τη μια ή την άλλη. Οι εντάσσεις είναι καθημερινότητα, και έχουν εντάξει τις γύρω χώρες σε σφαίρες επιρροής. Το Μπουτάν, για παράδειγμα, βασίζεται στην Ινδία για την οικονομική του επιβίωση, την ίδια ώρα που η Κίνα έχει εντάξει το Νεπάλ και το Πακιστάν στη σφαίρα επιρροής της. Το Μπουτάν και η Ινδία δεν έχουν καν ανοικτά σύνορα με την Κίνα.

Δεν είναι ολόκληρες οι χώρες αυτές γεμάτες απάτητα βουνά βέβαια. Ακόμα και το Νεπάλ, εκτείνεται από το υψόμετρο του όρους Έβερεστ, ως πολύ χαμηλά. Το Κατμαντού, η πρωτεύουσα του Νεπάλ, είναι σχετικά χαμηλά, στα 1400 μέτρα υψόμετρο, που για δεδομένα Ιμαλαίων δεν είναι τίποτα.

Είναι πρακτικώς αδύνατο να καλύψει κάποιος όλα τα Ιμαλάια σε ένα ταξίδι λίγων ημερών/εβδομάδων. Γι’ αυτό και σ’ αυτή την ιστορία θα διαβάσετε για ένα κομμάτι μόνο, που περιλαμβάνει το Νεπάλ, το Μπουτάν και το Θιβέτ, και μάλιστα ένα μικρό μέρος από τις περιοχές αυτές.

Να σας προειδοποιήσω κιόλας: Υπάρχουν κεφάλαια «σεντόνια» με βαρύ κείμενο. Εκεί, θα κοιτάξω όσο γίνεται να είμαι κατά το δυνατό σύντομος και περιεκτικός, που σημαίνει όμως ότι θα υπάρχει πολλή πληροφορία σε λίγες λέξεις και το κείμενο θα θυμίζει σχολικό βιβλίο. Όμως σε κάποια από αυτά τα μέρη, και αναφέρομαι εν προκειμένω ιδιαίτερα στο Θιβέτ, η παρουσιαζόμενη πραγματικότητα δεν είναι το όλον – υπάρχει και η δεύτερη, η κρυμμένη πραγματικότητα, που χρειάζεται την αποκρυπτογράφησή της, περίπου όπως χρειάζεται να ξέρει κανείς τι να δει και να παρατηρήσει σε μια επίσκεψη σε χώρες όπως η Βόρεια Κορέα.

Επίσης, δε θα περιγράψω αναλυτικά όλα τα μέρη, αξιοθέατα, πολιτιστικά στοιχεία, παρά μόνο τα κυριότερα. Στα υπόλοιπα, τα κείμενα θα είναι σχετικώς περιορισμένα σε σχέση με τις φωτογραφίες - τις οποίες όμως δε θα λυπηθώ, θα είναι ΠΟΛΛΕΣ (πάνω από 2000). Όμως αδικώ έτσι το θρησκευτικό μέτωπο: Σε όλους τους Βουδιστικούς κλειστούς χώρους, δηλαδή μέσα στους ναούς, τα μοναστήρια κλπ., σύμφωνα με το Θιβετιανό βουδισμό (που είναι και η εκδοχή που συναντάμε σε όλες αυτές τις χώρες) η φωτογράφηση απαγορεύεται από το θεό τον ίδιο, οπότε ένα σημαντικό κομμάτι του ταξιδιού δε θα το δείτε.

Προειδοποίηση 2: Το πολιτικό θέμα του Θιβέτ είναι ασφαλώς φορτισμένο και σήμερα. Προς αποφυγή αντιπαράθεσης, αν και αργεί ακόμα, θα διατυπώσω μεν τη γνώμη μου και την εικόνα που σχημάτισα γι’ αυτό, αλλά επειδή είναι εύκολο να ξεφύγει το πράγμα δε θα απαντήσω εδώ σε τυχόν σχόλια πολιτικής φύσεως για να μην ανοίξει στο θέμα αυτό ένας ανούσιος διάλογος (αλλού, ευχαρίστως). Ωστόσο, κάθε άλλου είδους σχόλια, και επισημάνσεις τυχόν λαθών, είναι φυσικά ευπρόσδεκτα.

Ακόμα μια προειδοποίηση: Μέρη από αυτή την ιστορία είναι ακατάλληλα για ανήλικους.

Μείνετε μαζί μου, λοιπόν, για ένα ταξίδι που περιλαμβάνει:

• Μια χώρα αποκομμένη και εν πολλοίς άγνωστη, όπου τα παραμύθια με τους δράκους αποτελούν ακόμα την επίσημη ιστορία της.
• Ότι άφησε πίσω του ο καταστρεπτικός σεισμός του 2015 που σχεδόν ισοπέδωσε μια χώρα και μια σειρά από ιστορικά μνημεία.
• Μια από τις σημαντικότερες πολιτικές εντάσσεις του 20ου αιώνα, με την ουσιαστική «κατάκτηση» και ενσωμάτωση μιας σκληροπυρηνικά θεοκρατικής χώρας από μια εντελώς άθεη.
• Επίσκεψη στη στέγη του κόσμου, και από ξηράς και από αέρος.
• Πολλά, πολλά μέρη λατρείας, ιερά για δυο μεγάλες θρησκείες. Και εντυπωσιακές λατρευτικές πρακτικές.
• Την πιο ιδιαίτερη Πρωτοχρονιά που έχω ζήσει ποτέ.

και δεν περιλαμβάνει γάτες Ιμαλαΐων και βιντεοκλίπ με τραγουδάκια.

Να δώσω και μια φωτογραφική πρόγευση:

Τι έγινε τώρα????
Δώσε ρε φίλε

 

[taver]

Κεφάλαιο 2: Προγραμματισμός

Ήταν τέλη Νοέμβρη 2017. Στα υψίπεδα της Βολιβίας, κοντά στο Salar de Uyuni, η συζήτηση έχει ανάψει. Οι συνομιλητές μου, τέσσερις Βραζιλιάνες, μου έθεσαν το καίριο ερώτημα: Εσύ που έχεις πάει τόσο πολύ στην Ασία, θεωρείς ότι υπάρχει εκεί μέρος με ωραιότερη φύση από εδώ;

Κάπου εκεί συνειδητοποίησα, ότι παρότι είχα κάνει πάνω από 20 ταξίδια στην Ασία, και μολονότι κατάφερα να βρω απαντήσεις στην ερώτηση, όπως Καμτσάτκα και Ha Long bay, είχα χάσει τον «ελέφαντα στο δωμάτιο»: Δεν είχα επισκεφθεί τα Ιμαλάια. Και μολονότι ως προς την ερώτηση των Βραζιλιάνων δεν περίμενα να είναι μέρος της απάντησης, καθότι τα Ιμαλάια είναι παλιά βουνά, δεν έχουν ενεργά ηφαίστεια, ούτε κλειστές λεκάνες απορροής που να μετασχηματιστούν σε αλατολίμνες, τα Ιμαλάια είχαν τόσα άλλα που μου είχαν διαφύγει. Λαούς, πολιτισμούς, μνημεία, θρησκείες, σύγχρονη τεταμένη ιστορία, πολέμους, και αποτελούν πεδίο σύγκρουσης υπερδυνάμεων εδώ και αιώνες. Έχουν βέβαια και φύση, εδώ είναι τα ψηλότερα και θεαματικότερα βουνά στον πλανήτη, αλλά αυτό έρχεται σε δεύτερο πλάνο.

Η αφορμή για το ταξίδι δόθηκε όταν το Γενάρη του 2018 ανακάλυψα (με τη βοήθεια του fly4free.com) μια «προσφορά με την Qatar Airways, όπου εισιτήρια από διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις για το Κατμαντού με επιστροφή στο Ερεβάν της Αρμενίας ήταν διαθέσιμα προς πώληση με τιμές που ξεκινούσαν κάτω από €200. Με διάφορα κόψε-ράψε και για να κάνω τις ημερομηνίες να ταιριάζουν (αλλά και για να μαζέψω αρκετά μίλα oneworld για την αναβάθμιση της κάρτας μου), κατέληξα να κλείσω ένα εισιτήριο Σόφια - Κατμαντού - Ερεβάν για 2 βδομάδες συν κάτι μέρες, από 6/4/2018 (Μεγάλη Παρασκευή) ως την Κυριακή 22/4/2018, με €300 περίπου. Έβαλα κι ένα award εισιτήριο για το Ερεβάν - Αθήνα για το πρωί της 23/4, κι ένα φτηνό Αθήνα - Σόφια το βράδυ της 5/4. Θα είχα δυο βδομάδες στη διάθεσή μου, στις οποίες ήθελα να χωρέσω λίγο Νεπάλ και λίγο Θιβέτ. Όπως τα έκλεισα, θα έφευγα απευθείας στις 5/4 από το γραφείο για το αεροδρόμιο, και θα επέστρεφα απευθείας από το αεροδρόμιο στο γραφείο στις 23/4…

Όλα αυτά κλείστηκαν Πέμπτη βράδυ 18/1/2018, και την επόμενη μέρα έφυγα για Σαββατοκύριακο στο Λονδίνο. Παρότι οι διερευνητικές μου επαφές δεν είχαν δώσει θετικές ενδείξεις ως εκείνη τη στιγμή, ανακοίνωσα τα σχέδιά μου στον @kalspiros και τον Α. με τους οποίους έχουμε ταξιδέψει αρκετές φορές, και ζούν στο Λονδίνο. Έθεσαν βέτο: Για να έρθουμε κι εμείς, πρέπει να μπει και το Μπουτάν στο πρόγραμμα. Εγώ επέμενα ότι οι μέρες δε φτάνουν και πως το Μπουτάν θέλει το χρόνο του και πρέπει να το αφήσουμε για άλλο ταξίδι (συν ότι το budget θα ανέβαινε πολύ). Τελικώς οι αντιρρήσεις μου κάμφθηκαν και αποφάσισα να πάμε και στο Μπουτάν, που μάλλον θα σήμαινε ότι είτε το πρόγραμμα του Νεπάλ θα περικοπτόταν, είτε θα άφηνα το Θιβέτ για άλλο ταξίδι.

Η συνέχεια βέβαια επεφύλασσε και άλλη έκπληξη, καθώς οι άδειες των παιδιών είχαν θέματα, με αποτέλεσμα να πάρουν κι αυτοί μεν δυο εβδομάδες άδεια, αλλά όχι τις ίδιες δυο εβδομάδες με μένα, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας. Θα ξεκινούσαν μια βδομάδα νωρίτερα, στις αργίες του Καθολικού Πάσχα, θα βρισκόμασταν εκεί, και θα επέστρεφαν μια εβδομάδα πριν από μένα. Και από την πλευρά τους το Θιβέτ θα ήταν αυτό που θα έμενε εκτός προγράμματος.

Χρειαζόμουνα και ταξιδιωτικούς οδηγούς για το ταξίδι, βρισκόμουνα και στο Λονδίνο, οπότε εδώ αξίζει μια αναφορά στο Daunt Books, πιθανότατα το καλύτερο εξειδικευμένο ταξιδιωτικό βιβλιοπωλείο στον κόσμο. Σε ένα τεράστιο χώρο που θυμίζει παλιά βιβλιοθήκη στιβαρού και κλασσικού Βρετανικού πανεπιστημίου, σε πολλαπλά επίπεδα και με οργάνωση ανά προορισμό, βρίσκει κανείς ταξιδιωτικούς οδηγούς, λογοτεχνικά βιβλία, ταξιδιωτικές αφηγήσεις, γεωπολιτικά θέματα, κ.ο.κ.. Θα το έλεγες πληρέστατο και κατατοπιστικότατο, ενώ και η εξυπηρέτηση είναι άψογη. (https://www.dauntbooks.co.uk/ - έχει πλέον και υποκαταστήματα, μιλάω γι’ αυτό στο Marylebone).

Το Μπουτάν είναι μια περίεργη χώρα σε πολλούς τομείς (που θέλουν τη δική τους ανάλυση), αλλά ένας από τους τομείς που έχει σημασία στο σημείο αυτό είναι η τουριστική τους πολιτική. Για να πάρεις βίζα για να μπεις στη χώρα, πρέπει να έχεις κλείσει ταξιδιωτικό πρόγραμμα από Μπουτανέζικο ταξιδιωτικό γραφείο, το οποίο να κοστίζει τουλάχιστον $225 ημερησίως (για γκρουπ 3 ατόμων, καθώς για λιγότερα άτομα η τιμή κατ' άτομο ανεβαίνει), με δεσμευτικό πρόγραμμα για το που θα πας και το τι θα δεις, και να το έχεις εξοφλήσει όλο εκ των προτέρων. Δεσμευτικό πρόγραμμα σημαίνει ότι κάθε μέρα πρέπει να παραμένεις στη δηλωμένη από την αρχή περιφέρεια της χώρας που αναγράφεται στη βίζα σου, αλλά κατά τα άλλα μπορείς να προσθαφαιρέσεις αξιοθέατα στις ξεναγήσεις κλπ., Τυχόν άλλες αλλαγές της τελευταίας στιγμής όμως, (π.χ. άλλο ξενοδοχείο) θα χρεωθούν έξτρα.

Στα χρήματα αυτά, πρέπει να προσθέσεις και το διόλου ευκαταφρόνητο τίμημα των αεροπορικών εισιτηρίων, καθώς μόνο δυο Μπουτανέζικες εταιρίες πετάνε στο μοναδικό διεθνές αεροδρόμιο της χώρας, και οι πτήσεις τους έχουν πάντα πολύ περιορισμένη διαθεσιμότητα (εμείς βρήκαμε εισιτήρια μόνο αφού μείναμε μια βδομάδα σε λίστα αναμονής).

Το Μπουτάν φημίζεται για τα θρησκευτικά φεστιβάλ του, με παρελάσεις και εκδηλώσεις πολύ εντυπωσιακές. Ψάξαμε το ημερολόγιο για κάποια που να πέφτει μέσα στο διάστημα που θα είμασταν εκεί, αλλά τζίφος. Οπότε αποφασίσαμε να το βάλουμε στην αρχή της πρώτης εβδομάδας (για μένα), για τέσσερις μέρες, 8-12/4/2018.

Ο Α. ήθελε να πάει στο Μπουτάν μερικές μέρες νωρίτερα από τους υπόλοιπους για να κάνει ένα trek και να τον βρούμε μετά μαζί να συνεχίσουμε, οπότε τον βάλαμε να αναλάβει και τις συνεννοήσεις με τα Μπουτανικά γραφεία. Καταλήξαμε στο Sakten Tours and Treks, από το οποίο (εκ των υστέρων) μπορώ να δηλώσω ότι μείναμε ΠΟΛΥ ικανοποιημένοι. Κλείσαμε το τουρ (αφού περιμέναμε πρώτα να καθαρίσει η λίστα αναμονής για τα αεροπορικά εισιτήρια στις μέρες που θέλαμε) με έμβασμα από Βρετανική τράπεζα, γιατί αν περιμέναμε από τα capital controls στην Ελλάδα, τρέχα γύρευε.

Επόμενο που έπρεπε να κλείσω, ήταν το Θιβέτ. Γενικά για να μπεί κανείς στο Θιβέτ υπάρχουν δυο δρόμοι: Είτε μέσω της (κυρίως) Κίνας, είτε με απευθείας διάσχιση των συνόρων του με το Νεπάλ (είτε οδικώς είτε αεροπορικώς). Για τον πρώτο δρόμο, χρειάζεσαι μια Κινέζικη Βίζα για να μπεις στην Κίνα, η οποία εκδίδεται κανονικά στην πρεσβεία της Κίνας στο Ψυχικό (ή όπου ζει ο καθένας), και μετά ένα Tibet Travel Permit, το οποίο σου επιτρέπει την πρόσβαση στο Θιβέτ - γενικώς, το οποίο πρέπει να το έχεις στα χέρια σου ΠΡΙΝ μπεις στην πτήση ή στο τρένο για Θιβέτ. Και μετά, αναλόγως πως θα κινηθείς μέσα στο Θιβέτ, χρειάζεσαι κι άλλες άδειες (Alien Travel Permit, Military Permits κλπ). Για το δεύτερο δρόμο, δεν κάνει η Κινεζική Βίζα, αλλά χρειάζεσαι μια άλλη, ειδική, που λέγεται China Group Visa, η οποία παρά το όνομά της μπορεί να εκδοθεί για ολόκληρο γκρουπ ή και για ένα άτομο μόνο. Αυτή, εκδίδεται στην Κινεζική πρεσβεία στο Κατμαντού μόνο, και παίρνει 3-4 εργάσιμες μέρες για να εκδοθεί, στη διάρκεια των οποίων η Πρεσβεία κρατάει το διαβατήριό σου. Με τις μέρες που είχα διαθέσιμες για το ταξίδι, αυτό δε μπορούσε να αποτελέσει επιλογή: Αν ήθελα να περιμένω για τη Βίζα στο Νεπάλ, θα έπρεπε να το κάνω μετά την επιστροφή από το Μπουτάν, οπότε μεσολαβούσε και Σαββατοκύριακο και θα μου έμεναν ελάχιστες μέρες για το Θιβέτ.

Για να πάρει κανείς το Tibet Travel Permit (TTP), πρέπει να του το εκδώσουν οι Θιβετιανές αρχές (δηλαδή το Κινεζικό κράτος δια των αντιπροσώπων του στο Θιβέτ), και για να γίνει αυτό πρέπει να μεσολαβήσει ένα ταξιδιωτικό πρακτορείο. Κάποια το κάνουν όλο αυτό με μια μικρή αμοιβή για τουρίστες που θέλουν να κινηθούν ανεξάρτητα, και βάζουν στο πακέτο τους και τα αξιοθέατα της Λάσα που απαιτούν συνοδεία ξεναγού (π.χ. την Ποτάλα). Για να κινηθεί όμως κανείς και εκτός Λάσα, χρειάζονται κι άλλες άδειες, που είναι πιο δύσκολο να εκδοθούν, ενώ η χρήση δημοσίων μεταφορικών μέσων από τουρίστες έξω από την πόλη της Λάσα απαγορεύεται αυστηρά.

Αυτό, σε συνδυασμό και με τον κυκεώνα της γραφειοκρατίας που χρειάζεται με τις ατελείωτες άδειες, σημαίνει ουσιαστικά ότι όποιος θέλει να κινηθεί στο Θιβέτ και εκτός της Λάσα, θα πρέπει να το κάνει με οργανωμένο τουρ – και επειδή αυτά όταν είναι ατομικά κοστίζουν, πρακτικά πρέπει να ενταχθείς σε ένα μικρό γκρουπάκι (αν όμως είστε περισσότεροι, μπορείτε να ζητήσετε να σας οργανώσουν σαν αυτοτελές γκρουπάκι το ταξίδι σας όπως το θέλετε).

Βρήκα λοιπόν κάποια πρακτορεία, και κατέληξα ότι από όλες τις διαθέσιμες εκδρομές, μου άρεσε το πρόγραμμα που ξεκινούσε από τη Λάσα και τελείωνε στο Κατμαντού, επισκεπτόμενο και το όρος Έβερεστ στην πορεία. Για να το κάνω, έπρεπε να μείνω κι ένα βράδυ σε μια άλλη Κινεζική πόλη εκτός Θιβέτ, ώστε να μπω τελικά στο Θιβέτ από την Κίνα, στην οποία θα είχα μπει με κανονική βίζα. Το τουρ γίνεται και ανάποδα, από το Κατμαντού προς τη Λάσα, αλλά κάτι τέτοιο είναι ένα κάποιο ρίσκο, γιατί η ανάβαση στα 5000 μέτρα είναι τη δεύτερη μέρα μόλις, χωρίς καθόλου σχεδόν προσαρμογή στο υψόμετρο. Τσέκαρα το feasibility όλων αυτών με το μόνο πράκτορα που βρήκα να είχε και αναχώρηση τη μέρα που ήθελα και στοιχειωδώς καλές κριτικές, κι αφού όλα ήταν ΟΚ, έκλεισα ένα αεροπορικό εισιτήριο Kathmandu-Kunming-Lhasa με την China Eastern, με άφιξη απόγευμα στο Kunming και αναχώρηση την επόμενη μέρα, για €400 περίπου (δυστυχώς εκεί είναι οι τιμές…).

Με όλα τα αεροπορικά εισιτήρια κλεισμένα, ο χάρτης των πτήσεων είχε ως εξής:

Και οι δέκα πτήσεις του προγράμματος θα ήταν με αεροπλάνα στενής ατράκτου (Airbus A321/321/319 και Boeing 737), κάνοντας το Kunming με διαφορά τη μακρινότερη πόλη που θα είχα επισκεφθεί χωρίς να μπω σε μεγάλο αεροπλάνο.

Έστειλα και προκαταβολή στο Θιβετιανό πράκτορα, και περίμενα. Λίγες μέρες μετά, μου έστειλε ένα σκασμό από ψεύτικες κρατήσεις, ψεύτικα ξενοδοχεία, ψεύτικο εισιτήριο επιστροφής, για ένα υποτιθέμενο ταξίδι στις επαρχίες Yunnan και Sichuan. «Πήγαινε με το εισιτήριο που έχεις και μ΄ αυτά στην πρεσβεία της Κίνας να βγάλεις μια βίζα. Και μην αναφέρεις πουθενά τίποτα για το Θιβέτ». Του εξήγησα ότι αυτό δε γίνεται, γιατί το αεροπορικό μου είναι ενιαίο ως τη Λάσα και θα φαίνεται ξεκάθαρα. Ωραία μου λέει, «περίμενε τότε λίγες μέρες και θα σου στείλω επίσημη θεωρημένη πρόσκληση για ταξίδι στο Θιβέτ, να πας με αυτή στην πρεσβεία». Πράγματι, λίγες μέρες αργότερα μου έστειλε το έγγραφο, που ονομάζεται «Letter of dully authorized unit» το οποίο έχει ένα barcode πάνω, το οποίο σκανάρει και επιβεβαιώνει η πρεσβεία. Αν το έχεις αυτό, δε χρειάζεσαι άλλα δικαιολογητικά για τη βίζα (ούτε κρατήσεις, ούτε τίποτα). Πήγα στην Κινέζικη πρεσβεία, και μαζί με μια φωτογραφία και μια αίτηση έλαβα τη βίζα για την Κίνα.

Το επόμενο βήμα ήταν η έκδοση του Tibet travel permit, το οποίο πρέπει να το έχεις (πρωτότυπο) στα χέρια σου αν θες να σου επιτραπεί η επιβίβαση για πτήση προς Θιβέτ (ή έτσι υποτίθεται τουλάχιστον, δεν είδα να κάνουν και σοβαρούς ελέγχους στο αεροδρόμιο πέρα από το check-in). Το πλάνο ήταν ότι θα το έστελναν με κούριερ στο ξενοδοχείο μου στο Kunming, οπότε ζήτησαν τα στοιχεία του. Αποφάσισα να κλείσω σε κάτι καλό και αξιόπιστο για να μην ψάχνομαι με την αλληλογραφία, κι όταν βρήκα το Sofitel Kunming να έχει δωμάτια για λιγότερα από €80, η κράτηση έγινε σχεδόν αυτόματα. Και δεν είχα τίποτα άλλο να κάνω, πέρα από το να περιμένω.

Έχοντας λοιπόν φιξάρει τα δυο οργανωμένα κομμάτια του ταξιδιού, έπρεπε να δω και τι θα γίνει με το Νεπάλ. Έτσι όπως το κάναμε, θα είχα τρείς «δόσεις» ταξιδιού στο Νεπάλ: Ένα σκάρτο εικοσιτετράωρο στις 7-8/4, από τις 9 το πρωί που έφτανε η πτήση μου ως τις 8 το επόμενο πρωί που έφευγε η πτήση για το Μπουτάν, ένα διήμερο στις 12-14/4, ανάμεσα στην επιστροφή από το Μπουτάν και την αναχώρηση για το Θιβέτ, όπου έπεφτε και η Νεπαλεζική πρωτοχρονιά, και τις 21-22/4, όπου το πρωί της 21 θα πέρναγα τα σύνορα από το Θιβέτ στο Νεπάλ, ως τις 22/4 το απόγευμα όπου έφευγα για επιστροφή στην Ελλάδα.

Αναγκαστικά, δεν υπήρχε περιθώριο ούτε να σκεφτώ ότι θα δω κάτι από το Νεπάλ πέραν από την κοιλάδα του Κατμαντού, και τη διαδρομή από τα σύνορα του Θιβέτ ως το Κατμαντού, που διατρέχει δυο πανέμορφα εθνικά πάρκα. Η παρέα πάλι, είχε κι αυτή θέματα, καθώς ο Α. θα ήταν στο Νεπάλ από τις 30/3 ως και τις 3/4, προτού πάει στο Μπουτάν λίγο νωρίτερα από τους υπόλοιπους για να κάνει το trek, ενώ ο @kalspiros θα ήταν στο Νεπάλ από τις 4/4 ως τις 8/4 που θα πετάγαμε μαζί στο Μπουτάν. Μετά θα ήμασταν όλοι μαζί στο Μπουτάν ως τις 12/4, το πρωί της οποίας θα πετάγαμε όλοι μαζί στο Κατμαντού, όπου θα μέναμε για δυο μέρες ως τις 14/4 που θα φεύγαμε όλοι για διαφορετικές κατευθύνσεις. Η συμφωνία λοιπόν, ήταν τις δυόμιση «κοινές» μέρες να δούμε μαζί τα πέριξ του Κατμαντού (Patan, Bhaktapur κλπ), και ότι άλλο (π.χ. το κέντρο του Κατμαντού) να το δει ο καθένας ανεξάρτητα στο δικό του χρόνο, που για τους άλλους δυο θα χώραγε και εκδρομές προς Phokara κλπ. Κλείσαμε όλοι στο ίδιο ξενοδοχείο στο Κατμαντού όλα τα βράδια εκτός από το 13-14/4, τη βραδιά της Νεπαλέζικης πρωτοχρονιάς, που αποφασίσαμε να μείνουμε στο Μπακταπούρ, που θα ήταν το επίκεντρο των εκδηλώσεων.

Με τα πλάνα διαμορφωμένα, λοιπόν, το Μπουτανικό γραφείο μόλις πληρώθηκε έστειλε τις βίζες, τα αεροπορικά εισιτήρια και όλα τα έγγραφα που θα χρειαζόμασταν, και εγώ περίμενα την έκδοση του Tibet Travel Permit, που ήταν η τελευταία γραφειοκρατική εκκρεμότητα που θα χρειαζόμουν πριν το ταξίδι. Έφτασε η μέρα της αναχώρησης μου, και δεν είχε εκδοθεί ακόμα, παρά τις διαβεβαιώσεις του Κινέζου πράκτορα και τα «don’t worry» που μου έστελνε συνεχώς. Παρεμπιπτόντως, αν ποτέ κλείσετε με το Tibet Vista (tibettravel.org), ζητήστε να συνεννοείστε με οποιονδήποτε εκπρόσωπο τους εκτός από τον Jim Pel – όσους γνώρισα στο ταξίδι και χρειάστηκε να επικοινωνούν με τον τύπο, τον βρίζουμε όλοι – είναι μοναδική περίπτωση, εγώ χρειάστηκε να ανταλλάξω μαζί του τριάντα οκτώ (38) emails για να βγάλω άκρη, και όχι, δεν ψείριζα τις λεπτομέρειες.

 

[taver]

Κεφάλαιο 3: Μετάβαση

Έφτασε η μέρα της αναχώρησης, Μεγάλη Πέμπτη 5/4/2018. Κουβάλησα τα μπαγκάζια μου στο γραφείο, με εξοπλισμό για όλα τα διαφορετικά κλίματα που θα συναντούσα, φάρμακα για το υψόμετρο, κλπ. Δεν είχα σκοπό να βάζω μπουγάδες στο ταξίδι, οπότε πήρα μια βαλιτσάρα και ένα σαραντάλιτρο σακίδιο. Μετά τη δουλειά πήγα απευθείας στο αεροδρόμιο, όπου η πτήση Α3982 της Aegean για τη Σόφια με ώρα αναχώρησης 20:00 εκτελέστηκε από ένα μισογεμάτο Α319 (SX-DGF), κυρίως με οικογένειες που ταξίδευαν για τις γιορτές. Είχα κλείσει θέση upfront στο 02C, αλλά η διπλανή μου θέση είχε ένα μπέμπη και η πλειοψηφία των upfront θέσεων ήταν άδειες, οπότε άλλαξα, για να είναι πιο άνετα και η οικογένεια με το μωρό, αλλά κι εγώ. Έφτασα στο αεροδρόμιο, παρέλαβα τη βαλίτσα μου (τελευταία, παρά το priority), κάλεσα το shuttle του ξενοδοχείου, και κατά τις δέκα το βράδυ βρισκόμουν στο δωμάτιο μου στο ibis Sofia Airport, που βρίσκεται στα πέριξ του αεροδρομίου.

Έλεγα το πρωί να κάνω καμιά γρήγορη βόλτα στην πόλη (στην οποία είχα πάει ήδη άλλες τρεις φορές), αλλά ο βροχερός καιρός σε συνδυασμό με το άνετο στρώμα μου άλλαξαν τη γνώμη. Στις 10 το πρωί, τρείς ώρες πριν την πτήση μου, απλά πήρα το shuttle του ξενοδοχείου που με πήγε πίσω στο αεροδρόμιο…

Η αναχώρηση της πτήσης της Qatar Airways έγινε στην ώρα της στις 13:00, και το A7-ADE, ένα Airbus A320, αναχώρησε για τη Doha μισοάδειο (κάτι που μου επέτρεψε να έχω μια ολόκληρη τριάδα θέσεων στη διάθεσή μου). Δεν εκμεταλλεύτηκα τις υπηρεσίες του IFE, αλλά διάβασα λίγο και έπαιξα με το ipad μου, μέχρι την προσγείωση στη Doha στις 17:30 περίπου, νωρίτερα από την προγραμματισμένη ώρα άφιξης.



Πήρα το τρενάκι, πήγα στην άλλη άκρη του terminal, και πέρασα το transfer security. Η επόμενη πτήση μου ήταν στις 01:35 τα ξημερώματα, πράγμα που σήμαινε ότι είχα σχεδόν 8 ώρες να σκοτώσω μέχρι τότε. Είχα κλείσει πρόσβαση σε lounge (δεν έχω ακόμα χρυσή κάρτα στη συμμαχία Oneworld, οπότε μόνο πληρώνοντας μπορούσα να μπω, και ήθελα μια φορά να δω πως είναι), αλλά προς το παρόν φλέρταρα και με την ιδέα να πάω βόλτα στην πόλη. Πήγα στο γκισέ των transit tour, όπου ανακάλυψα ότι οι θέσεις για το tour των 20:00, το μόνο που θα μπορούσα να προλάβω, είχαν εξαντληθεί. Έπρεπε να είχα κάνει κράτηση από το internet από την προηγούμενη μέρα. Οπότε είχα δυο επιλογές: Να πάρω ένα ταξί και να πάω στο μουσείο Ισλαμικής τέχνης (που είχα βρει κλειστό την προηγούμενη φορά) ή να κάτσω στο αεροδρόμιο και να απολαύσω το First Class lounge στο οποίο είχα κλείσει πρόσβαση. Για κάποιο λόγο της στιγμής, σκεπτόμενος και τα έξοδα, τα συναλλάγματα κλπ., αποφάσισα να μείνω στο αεροδρόμιο.

Το First Class Lounge της Qatar Airways απέχει πολύ από αυτό που καταλαβαίνει κανείς από το όνομά του. Οι πραγματικοί επιβάτες της First Class της Qatar πάνε σε άλλο lounge, τεράστιο και με απίστευτα facilities, στο οποίο φυσικά η πρόσβαση δεν πωλείται. Αυτό το First Class lounge που έχω πρόσβαση, υπάρχει μόνο για επιβάτες με χρυσές, πλατινένιες κλπ. κάρτες των εταιριών της Oneworld, που ταξιδεύουν όμως στην οικονομική θέση. Υπάρχουν πέντε απλά φαγητά σε μπουφέ, δυο κρασιά, καφέδες από μηχάνημα, και λίγα αναψυκτικά. Τουλάχιστον έχει πρίζες και γρήγορο Wifi… Αλλά όχι, δεν αξίζει τα χρήματα που χρεώνουν για την πρόσβαση (περίπου 60 ευρώ).





Η νυκτερινή πτήση για το Κατμαντού αναχώρησε κι αυτή στην ώρα της. Το Α320 A7-AHD αυτή τη φορά δεν ήταν εξοπλισμένο με ατομικές οθόνες σε κάθε κάθισμα, και ήταν γεμάτο, μισό από δυτικούς τουρίστες και μισό από Νεπαλέζους. Οι τέσσερις και μισή ώρες της πτήσης πέρασαν γρήγορα, λίγο με φαγητό, λίγο με ύπνο και λίγο με παιγνίδι στο iPad. Στο αεροδρόμιο του Κατμαντού προσγειωθήκαμε με μικρή καθυστέρηση, και μεταφερθήκαμε στο χώρο των αφίξεων με ένα πουλμανάκι.

Στην άφιξη, δεν υπάρχουν άλλες προτεραιότητες. Δεν πα να χρειαζόμουν τουαλέτα, δεν πάνε να είχαν λυθεί τα κορδόνια των παπουτσιών μου, καμία στάση για κανένα λόγο δε δικαιολογείται. Στη φάση αυτή, πρέπει να τρέξουμε για να προλάβουμε να φτάσουμε πρώτοι. Η πρώτη στάση, βλέπετε, είναι στα μηχανήματα που εκδίδουν τις βίζες. Σε κάθε επιβάτη παίρνει 3-4 λεπτά να καταχωρήσει τα στοιχεία που χρειάζεται για τη βίζα του. Και υπάρχουν μόνο 5 για όλο το αεροδρόμιο, εκ των οποίων μόνο τα 3 λειτουργούσαν τη μέρα αυτή. Οι πρώτοι που έφτασαν σ’ αυτά δεν περίμεναν καθόλου, οι τελευταίοι περίμεναν όλο το αεροπλάνο - πλην Νεπαλέζων - να εξυπηρετηθεί…

Στο μηχάνημα συμπλήρωσα τα στοιχεία μου, με τράβηξε και μια φωτογραφία (αν τη βίζα την πάρετε σε άλλο σημείο εισόδου κι όχι στο αεροδρόμιο, θα χρειαστεί να έχετε μαζί σας και μια φωτογραφία), και το αίτημα ήταν πλήρες. Χρειαζόταν μόνο να πληρώσω, στο γκισέ πιο πέρα. Οι πληροφορίες που είχα βρει στο internet έχουν πλέον αλλάξει: Οι βίζες πλέον είναι όλες πολλαπλών εισόδων, και μπορείτε να επιλέξετε τη διάρκεια που χρειάζεστε: 15 ημέρες με $25, 30 ημέρες με $40 κ.ο.κ. (τιμές σε δολάρια ΗΠΑ). Για μια μέρα η 15ήμερη βίζα δε μου έφτανε, και χρειάστηκα των 30 ημερών. Δέχονται και πληρωμή με κάρτες, αλλά με επιβάρυνση, ενώ τα POS τους άλλοτε δουλεύουν και άλλοτε όχι. Σε μετρητά πάλι, αν πληρώνετε με νόμισμα άλλο από δολάριο ΗΠΑ, πιθανόν να μην έχουν ρέστα ή να σας ρίξουν.

Βγαίνοντας από το immigration, ακολουθούσε τελωνειακός έλεγχος, που παραδόξως ήταν πριν κι όχι μετά την παραλαβή αποσκευών. Αφού παρέλαβα τη βαλίτσα μου, πέρασα και δεύτερο τελωνειακό έλεγχο, αυτή τη φορά χωρίς ιδιαίτερη διαδικασία. Βγαίνοντας στο χώρο των αφίξεων, έκανα τρείς δουλειές:

Α) Λίγο συνάλλαγμα στον πρώτο γκισέ που βρέθηκε μπροστά μου (καθώς δεν υπάρχει ATM στο αεροδρόμιο), ίσα ίσα για να πάρω ταξί ως το ξενοδοχείο μου.

Β) Αγόρασα μια τοπική SIM κάρτα, για την οποία χρειάστηκα μια φωτογραφία μεγέθους διαβατηρίου. Θεώρησα ότι η τιμή της NCELL ήταν ευκαιρία, ώσπου κατάλαβα γιατί οι τιμές τους είναι τόσο χαμηλές: Το δίκτυο κινητής τους είναι ανέκδοτο. Σε σημείο που όταν για 4-5 ώρες περίπου δεν είχα καθόλου πρόσβαση στο δίκτυο κινητής, θεώρησα ότι μου είχαν τελειώσει οι μονάδες. Πήγα σε ένα κατάστημα, και ο πωλητής με πληροφόρησε ότι δεν ήταν οι μονάδες μου το πρόβλημα, αλλά το δίκτυο της NCELL. Όλη μέρα ήταν εκτός λειτουργίας. «Περιμένετε λίγες ώρες και μάλλον θα επανέλθει». Όλο το δίκτυο. Και την επόμενη μέρα πάλι. Και ξανά μετά από λίγες μέρες.

Γ) Πήρα ταξί από ένα γκισέ εκεί στις αφίξεις. Ένας τυπάς εκεί ήταν όλα τα λεφτά, για τους φαν της καλτίλας: «Που θα πας μετά; Στο Μπουτάν, ε; Έχεις κανονίσει; Γιατί έχω ένα φιλαράκι….»

Το Νεπάλ έχει την πιο περίεργη ζώνη ώρας στον κόσμο. Βρίσκεται σε timezone UTC+0545, δηλαδή έχει 2 ώρες και 45 λεπτά διαφορά ώρας με την Ελλάδα (και τη Βουλγαρία και το Κατάρ) την εποχή αυτή. Συντόνισα ρολόγια και κινητά, και ξεκίνησα.

Μπορεί στο χάρτη το Νεπάλ να φαίνεται μια μικρή χώρα, αλλά καταφέρνει στο λίγο χώρο του να στριμώξει ατέλειωτες αντιθέσεις. Έχει μακρόστενο σχήμα, και είναι ακόμα πιο μακρόστενο αν υπολογίσει κανείς ότι ουσιαστικά αποτελείται από τρεις λωρίδες: Ένα κομμάτι στα βόρεια, γεμάτο πανύψηλα βουνά, μόνιμα χιόνια, παγετώνες κλπ., με λίγα κατοικήσιμα μέρη κι αυτά μόνο για τους τολμηρούς (και κάποιες τοπικές φυλές, όπως οι Sherpa, που για κάποιο λόγο μπορούν και είναι άνετοι σε πολύ μεγάλα υψόμετρα). Ακολουθεί μια λωρίδα ημιορεινής γης στο κέντρο, όπου βρίσκεται το Κατμαντού και οι άλλες μεγάλες πόλεις, Και υπάρχει ένα πεδινό τμήμα, με υποτροπικό κλίμα στο Νότο, το λεγόμενο Terai, με δυο εθνικά πάρκα με τίγρεις, ελέφαντες και Ρινόκερους, και πάνω από το μισό πληθυσμό της χώρας.



Το Κατμαντού, ως πρωτεύουσα που έγινε μεγαλούπολη μέσα σε λίγα χρόνια, συγκεντρώνει κόσμο από όλες τις φυλές από άκρη σ’ άκρη της χώρας, και είναι μείγμα όλων αυτών. Όμως η «ντόπια» φυλή της περιοχής αυτής ήταν οι Newar.

Το Νεπάλ ήταν ιστορικά εντελώς διακριτή χώρα από τις τριγύρω, καθώς δεν αποτέλεσε ποτέ μέρος ούτε της βρετανικής αυτοκρατορίας, ούτε του Θιβέτ. Οι πρώτοι κάτοικοι του ήταν οι Ινδουιστές Kirati κάπου τον 7ο ή 8ο αιώνα π.Χ.

 

[taver]

Κεφάλαιο 4: Βουδισμός

Τον 6ο αιώνα π.Χ., κάπου στο Terai, κοντά στη σημερινή πόλη Lumbini του Νεπάλ, γεννήθηκε ένας πρίγκηπας με όνομα Siddhartha Gautama, που στη συνέχεια έγινε γνωστός με το όνομα «Buddha» (πεφωτισμένος), ιδρύοντας την ομώνυμη θρησκεία.

Ο Βουδισμός σήμερα είναι μια από τις πιο διαδεδομένες θρησκεία στη Γη. Ή μάλλον όχι. Γιατί μπορεί να έχει ναούς, μοναστήρια, μοναχούς, σύμβολα, κηρύγματα, προσευχές, άγια κείμενα κλπ., αλλά δεν είναι ακριβώς θρησκεία. Δεν έχει αυτό κάποιο θεό, με την έννοια του «ανώτερου όντος», θα μπορούσε μάλιστα κανείς να πει ότι μοιάζει με τον αγνωστικισμό. Ο Ρόλος του Βούδα είναι αυτός του πρωτοπόρου, αυτού που κατάφερε ήδη να φτάσει στο διαφωτισμό του, και το δρόμο του οποίου πρέπει να ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι. Δεν είναι δογματική πίστη, δέχεται την αμφιβολία, ακόμα και την ευθεία αμφισβήτηση της εξουσίας της. Θεωρεί ότι ο ίδιος ο πιστός, κι όχι κάποια εξωτερική δύναμη, κρατάει την απάντηση για την ευτυχία του, και το μυαλό του είναι και το εμπόδιο και το κλειδί για την κατανόηση.

Επομένως, μολονότι ο κόσμος για ευκολία κατατάσσει το Βουδισμό στις θρησκείες, στην πραγματικότητα είναι μάλλον κάτι πιο κοντά στην έννοια της φιλοσοφίας, ή ακόμα και της ψυχολογίας. Μάλιστα, ο Βουδισμός δεν αποτρέπει τους πιστούς του από το να πιστεύουν και σε κάποια άλλη θρησκεία ταυτόχρονα. Δεν απαιτεί την παρουσία του πιστού σε κάποιο χώρο προσευχής, ούτε έχει αυστηρούς κανόνες διαβίωσης (νηστείες κλπ.).

Παρότι δεν είναι θρησκεία, όμως, έχει μοναχούς (Bhikkhu). Υπάρχουν μοναστήρια, μερικά εκ των οποίων φτάνουν να φιλοξενούν δεκάδες χιλιάδες κόσμο, όλοι τους ντυμένοι ομοιόμορφα.

Στη διάρκεια των αιώνων, αναπτύχθηκαν αρκετά παρακλάδια του Βουδισμού. Τα κυριότερα από αυτά είναι τρία: Ο Βουδισμός Mahayana, στην Ανατολική Ασία, Ο Theravada (κυρίως συνδεόμενος με την Ταϊλάνδη και την Καμπότζη), και ο Θιβετιανός Βουδισμός (Vajrayana), που καλύπτει και όλες τις περιοχές πέριξ του Θιβέτ, από τη Μογγολία ως το Μπουτάν και το Νεπάλ. Για την ακρίβεια, ο Θιβετιανός βουδισμός συνδυάζει στοιχεία από το Mahayana (που είχε προέλευση στην Ινδία) και από την ανιμιστική θρησκεία Bön που προϋπήρχε στην περιοχή, και βασιζόταν σε σαμάνους και μαγεία.

Ο μοναχισμός έχει βαθιά παράδοση στο Θιβετιανό βουδισμό. Οι μοναχοί μπαίνουν στα μοναστήρια από μικρά παιδιά, και εκπαιδεύονται εκεί, σύμφωνα με τις παραδόσεις του, μια εκπαίδευση που εστιάζει περισσότερο στο συλλογισμό και την προσευχή, παρά στη γενική παιδεία. Μπορούν να εγκαταλείψουν τα μοναστήρια ανά πάσα στιγμή, και κάποιοι το κάνουν, και μπορούν ακόμα και να επιστρέψουν σ’ αυτά αργότερα. Όσο βρίσκονται στα μοναστήρια, η κοινωνική σύμβαση λέει ότι τρέφονται από δωρεές των πιστών και δε χρειάζεται να εργάζονται. Η πυκνότητα των μοναστηριών είναι μεγάλη, και το καθένα φιλοξενεί μεγάλο αριθμό μοναχών.

O Θιβετιανός βουδισμός, πάλι, υποδιαιρείται σε τέσσερις μεγάλες σχολές (Orders). Η παλιότερη από αυτές είναι η σχολή Nyingma, που ανάγεται στις παραδοσιακές διδασκαλίες του Guru Rinpoche (περισσότερα γι’ αυτόν παρακάτω). Τον 11ο αιώνα ιδρύθηκαν και οι σχολές Kagyu και Sakya. Οι τρεις σχολές αυτές είναι γνωστές ως σχολές με τα κόκκινα καπέλα, σύμφωνα με αυτό που φορούν στο κεφάλι τους οι μοναχοί στις επίσημες τελετές. Μια τέταρτη σχολή, η Gelug, επικράτησε το 14ο αιώνα, και είναι γνωστή ως σχολή με τα κίτρινα καπέλα. Ο αρχηγός της σχολής Gelug ονομάζεται Δαλάι Λάμα, και ως αρχηγός της μεγαλύτερης από τις σχολές, ήταν ο πνευματικός και κοσμικός ηγέτης του Θιβέτ για αιώνες. Το πνευματικό μέρος της εξουσίας του καλύπτει όλους τους πιστούς του Θιβετιανού Βουδισμού, σε όποια χώρα κι αν βρίσκονται.

Οι αρχηγοί όλων των σχολών αυτών έχουν σήμερα διαφύγει από το Θιβέτ (το γιατί, θα το αναλύσουμε αρκετά κεφάλαια παρακάτω), έχουν βρει άσυλο στην Ινδία, όπου έχουν ιδρύσει τα μοναστήρια τους. Πολλοί πρόσφυγες και μοναχοί από το Θιβέτ καταφεύγουν σ’ αυτά, και η ηγεσία του Θιβετιανού Βουδισμού ασκείται από την εξορία. Αλλά και τα μεγάλα μοναστήρια του Θιβέτ (Drepung, Sera, Ganden και Tashilhungo κ.λ.π.) έχουν μεταστεγαστεί στην Ινδία, από αυτοεξόριστους μοναχούς.

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό του Θιβετιανού βουδισμού, προερχόμενο από τη θρησκεία Bön, είναι οι σημαίες προσευχής. Πρόκειται για σειρές από μικρά τετράγωνα κομμάτια υφάσματος, δεμένα στη σειρά πάνω σε ένα σκοινί. Τα υφάσματα έχουν πάνω τους τυπωμένο ένα κομμάτι προσευχής, το οποίο μπορεί να ποικίλει, καθώς υπάρχουν 400 περίπου καταγεγραμμένες εκδοχές, και υπήρχαν κι άλλες που χάθηκαν με το χρόνο (και την πολιτιστική επανάσταση, περισσότερα για αυτή παρακάτω). Διακρίνονται σε πέντε χρώματα, και τοποθετούνται πάντα με συγκεκριμένη χρωματική σειρά: Μπλέ, λευκό, κόκκινο, πράσινο και κίτρινο. Η σημασία των χρωμάτων βέβαια διαφοροποιείται ανάλογα με τη σχολή, αλλά πάντα αναφέρονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στα στοιχεία της φύσης. Οι σημαίες τοποθετούνται σε σημεία όπου ρέει αέρας, νερό, ή ιδανικά και τα δυο, ώστε να παρασύρεται το μήνυμα τους και να απλώνεται παντού, γι’ αυτό και τις συναντάμε συχνά δίπλα σε κοιλάδες και ορεινά περάσματα (φωτογραφία από τη Wikipedia).

Στη λατρεία του Θιβετιανού Βουδισμού, ένα πράγμα πρέπει να θυμάστε πάντα: Τα πάντα όλα γυρνάνε δεξιόστροφα. Η καλή τύχη, το φενγκ σουι, και όλα τα καλά έρχονται όταν πάμε δεξιόστροφα (clockwise) γύρω από το όποιο θρησκευτικό μνημείο και φεύγουν όταν κάποιος κάνει το ανάποδο. Κι αυτό έχει διάφορες ακόμα εφαρμογές: Οι τροχοί προσευχής, είτε φορητοί είτε στερεωμένοι έξω από τους ναούς, πρέπει πάντα να γυρνάνε με τη φορά αυτή. Όταν κάποιος περπατάει γύρω από βουδιστικό θρησκευτικό μνημείο, πρέπει να ακολουθήσει αυτή την πορεία, σα να είναι αυτοκίνητο σε κυκλικό κόμβο (στην Αγγλία). Μάλιστα υπάρχει και ένα προσκύνημα που λέγεται kora, κατά το οποίο οι προσκυνητές πρέπει να ακολουθήσουν ένα κυκλικό μονοπάτι, αρκετών χιλιομέτρων ενίοτε, με τη σωστή πάντα φορά, κι όχι πάντα περπατώντας στα δυο τους πόδια μόνο.

 

[Vicks]

Μπράβο σου, παρόλο το σεντόνι, η αφήγηση δεν κουράζει καθόλου, έχω παρατήσει δουλειές και διάβασα μέχρι εδώ μονορούφι. Το Νεπάλ είναι ταξίδι -όνειρο και το εχω αφήσει για την ώρα που θα μπορέσω να του αφιερώσω ένα τριβδομαδο τουλάχιστον . Αναμένω συνέχεια ....

 

[Δημήτρης X.]

Που να διαβάσεις και την χώρα των χιλίων ηφαιστείων..

 

[taver]

Κεφάλαιο 5: Νεπάλ

Κάπου τον 3ο αιώνα π.Χ., μερικούς αιώνες ήδη μετά τη γέννηση του Βούδα, ο Ινδός Βουδιστής αυτοκράτορας Ashoka επισκέφθηκε το Lumbini και έστησε μια στήλη στο σημείο, και βοήθησε να διαδοθεί ο Βουδισμός στην περιοχή του Νεπάλ. Στην πορεία όμως ο Ινδουισμός επανήλθε, το Lumbini καταστράφηκε, ώσπου ήρθαν κι άλλες Βουδιστικές φυλές στην περιοχή (Licchavi). Οι Licchavi ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν την περιοχή ως κέντρο εμπορίου, ανάμεσα στην Ινδία και στο Θιβέτ (το οποίο τότε πίστευε ακόμα στην αρχαία θρησκεία Bön).

Ο Amsuvarman, o πρώτος βασιλιάς της δυναστείας των Thankuri, ανέβηκε στο θρόνο με το γάμο του με την κόρη του τελευταίου βασιλιά των Licchavi, φρόντισε να ενισχύσει τη δύναμή του παντρεύοντας την αδερφή του με ένα Ινδό Πρίγκηπα, και την κόρη του με τον Songtsen Gampo, το μεγάλο βασιλιά του Θιβέτ. Η τελευταία, μαζί με την άλλη γυναίκα του Θιβετιανού Βασιλιά, που ήταν από την Κίνα, έκαναν το Βασιλιά βουδιστή γύρω στο 640 μ.Χ, ξεκινώντας έτσι ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία του Θιβέτ (περισσότερα για αυτό όταν έρθει η ώρα να μιλήσουμε για το Θιβέτ).

Η ιστορία συνεχίστηκε χωρίς πολλά ως το 10ο αιώνα, οπότε ο βασιλιάς Gunakamadeva ίδρυσε την πόλη του Kantipur στο μέσο μιας εύφορης κοιλάδας στο κέντρο της χώρας. Η πόλη σήμερα ονομάζεται Kathmandu.
Η λέξη Malla στα Σανσκριτικά σημαίνει παλαιστής, αλλά αυτό ήταν το όνομα του βασιλιά που ήρθε στην περιοχή του Κατμαντού το 12ο αιώνα από την Ινδία, όταν εξορίστηκε από τον τόπο καταγωγής του. Η άφιξή του ξεκίνησε μια μακρά περίοδο ακμής που διήρκησε κάπου 550 χρόνια, και τροφοδοτήθηκε από τον έλεγχο των εμπορικών δρόμων από/προς το Θιβέτ, που ήταν ολοένα και μεγαλύτερης αξίας. Το βασίλειο δεν έφτανε και πολύ πέρα από την κοιλάδα του Κατμαντού, αλλά δε χρειαζόταν παραπάνω. Το Terai ήταν επικίνδυνη ζούγκλα με malaria που θέριζε. Και από τα βουνά, οι δυο κρίσιμες ορεινές διαβάσεις προς το Θιβέτ μπορούσαν να ελέγχονται από το Κατμαντού.

Όμως υπήρχαν και εμπόδια. Ένας σεισμός το 1255 σκότωσε περίπου το 1/3 του πληθυσμού της χώρας. Μια εισβολή από τους Μουσουλμάνους της Βεγγάλης περίπου ένα αιώνα αργότερα προκάλεσε μεγάλη καταστροφή αλλά και μηδενικό πολιτιστικό αποτέλεσμα, σε αντίθεση με το Kashmir στο οποίο εισέβαλαν περίπου την ίδια περίοδο. Έστειλε όμως εδώ πολλούς πρόσφυγες από την Ινδία. Κατά τα άλλα, όμως, τα πρώτα χρόνια της δυναστείας (1220-1482) ήταν σταθερά.

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Jayasthithi Malla (1382-95) η κοιλάδα ενοποιήθηκε σε ένα βασίλειο και οι νόμοι του κωδικοποιήθηκαν, μαζί τους και το σύστημα με τις κάστες. Όμως, ένα αιώνα αργότερα, μετά το θάνατο και του μεθεπόμενου βασιλιά και εγγονού του το 1482, το βασίλειο της κοιλάδας σπάστηκε στα τρία, για καθένα από τα παιδιά του τελευταίου. Ο ένας γιός πήρε το βασίλειο του Bhaktapur, ένας άλλος του Κατμαντού, κι ο τρίτος του Patan. H υπόλοιπη σημερινή χώρα ήταν μοιρασμένη σε κάπου 50 ακόμη μικρά βασίλεια.

Τα τρία βασίλεια της κοιλάδας του Κατμαντού, όντας τόσο κοντά το ένα στο άλλο, είχαν διαρκώς ένταση στις σχέσεις τους, και μία έκφρασή της έντασης αυτής ήταν ο ανταγωνισμός στις τέχνες και την αρχιτεκτονική. Κάθε μια από τις τρείς πόλεις απέκτησε παλάτι και πλατεία παλατιού που ήταν η μια ομορφότερη από την άλλη, με σημαντικό μέρος από τους πόρους των τριών βασιλείων (με το εμπόριο να πηγαίνει καλά) να κατευθύνεται στις εντυπωσιακές κατασκευές. Κι αυτό συνεχίστηκε για αιώνες.

Ένας φύλαρχος από το πολύ μικρό βασίλειο της Ghorka, μια μικρή πόλη κάπου 60 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Κατμαντού, κάπου στο μέσο της απόστασης μεταξύ του Κατμαντού και της Ποκάρα, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης σήμερα στη χώρα, ονειρεύτηκε ένα ενώσει όλο το Νεπάλ. Το όνομά του ήταν Prithvi Narayan Shah, και με το όνειρό του και τις δυνάμεις των ατρόμητων πολεμιστών του, είχε καταφέρει να καταλάβει το οχυρό του Nuwakot το 1744 και να φτάσει λίγο έξω από το Κατμαντού το 1768. Με τρομακτική αγριότητα (μάζεψε λένε 50 κιλά από κομμένες μύτες και χείλια από τα πρόσωπα των κατοίκων ενός χωριού που αντιστεκόταν), κατάφερε να ενώσει τελικά όλο το Νεπάλ υπό τον έλεγχό του, τελειώνοντας τους βασιλείς της δυναστείας των Malla.

Στη συνέχεια μετέφερε την πρωτεύουσά του βασιλείου της Ghorka (που θα ήταν το όνομα της χώρας για τους επόμενους αιώνες) στο Κατμαντού, και ίδρυσε μια δυναστεία που θα κυβερνούσε ως το 2008. Το όνομα της πόλης του, όμως, έμελλε να γίνει πιο γνωστό από το δικό του και για ένα ακόμα λόγο, καθώς μια παράφρασή του, το Ghurka, υιοθετήθηκε από τους βρετανούς ως όνομα για μια από τις πλέον επίλεκτες μονάδες του στρατού τους, τους οποίους μάλιστα στρατολογούν ακόμα και σήμερα από την περιοχή.

Ο Δυναμικός στρατός της Ghorka λίγα χρόνια μετά είχε κατακτήσει όλο το ανατολικό σημερινό Νεπάλ και το Σικίμ της Ινδίας, και δυτικά είχε φτάσει ως τα σύνορα του Punjab. Αυτό ενόχλησε πολύ την υπερδύναμη της περιοχής, τη Βρετανία. Παρότι είχαν υπογραφεί συνθήκες ειρήνης ανάμεσα στο Νεπάλ και τους Βρετανούς, σύντομα εκδηλώθηκε ο πρώτος Νεπαλο-Βρετανικός πόλεμος. Ο πόλεμος έληξε με νικητές τους Βρετανούς, που υποχρέωσαν το Νεπάλ να παραδώσει τις επαρχίες Sikkim, Kumaon και Garhwal, και απέκτησαν το δικαίωμα να στρατολογούν τους Ghurka. Δεν έκαναν το Νεπάλ αποικία όμως, αλλά προτίμησαν να το κρατήσουν ως «buffer state» ανάμεσα στη Βρετανική Ινδία και στο Θιβέτ. Και έκτοτε η ειρήνη επανήρθε, με τους Νεπαλέζους να υποστηρίζουν τους Βρετανούς στον πόλεμο για την ανεξαρτησία της Ινδίας που ακολούθησε.

Ακολούθησε μια περίοδος απομονωτισμού, όπου κανένας ξένος δεν επιτρεπόταν να πατήσει το πόδι του στο Νεπάλ, με μοναδική εξαίρεση τους Βρετανούς πρέσβεις. Παρ’ όλα αυτά επαφές με τη γειτονική Ινδία υπήρχαν, και μέσω αυτών ήρθαν στη χώρα οι καλλιέργειες του νέου κόσμου: Πατάτες, Τσίλι, Καπνός κλπ. Και όπως οι Malla βασίλευαν ανταγωνιζόμενοι στην επίδειξη τέχνης και αρχιτεκτονικής, οι βασιλείς αυτής της περιόδου, βασίλευαν με αίμα και τρόμο. Αποκορύφωμα ήταν η μεγάλη σφαγή της πλατείας Kot, το 1846. Τότε, 55 προύχοντες σφαγιάστηκαν σε ένα βράδυ, προκειμένου η εξουσία να περάσει στα χέρια κάποιου Jung Bahadur.

O Jung Bahadur αυτοανακηρύχθηκε πρωθυπουργός, και άλλαξε το επώνυμο του σε «Rana», που είχε μεγαλύτερο πρεστίζ. Το αξίωμα του πρωθυπουργού έγινε κληρονομικό και άλλαξε τίτλο σε «maharajah». Υπήρχαν δηλαδή παράλληλα δυο βασιλικές οικογένειες, του βασιλιά και των Rana, με την πραγματική εξουσία να βρίσκεται όμως στα χέρια των δεύτερων. Ο Jung Bahadur ταξίδεψε στην Ευρώπη, απ’ όπου απέκτησε γούστο για τη Νεοκλασική αρχιτεκτονική, που συναντάται σε πολλά παλάτια και δημόσια κτίρια στο Κατμαντού σήμερα. Η κατάσταση αυτή κράτησε για πάνω από ένα αιώνα, κατά τη διάρκεια των οποίων η χώρα δεν αναπτύχθηκε.

Γίνανε όμως άλλα βήματα. Ειδικά η 29-χρονη πρωθυπουργία του Chandra Shumsher (1901-29) έφερε μεγάλες αλλαγές. Η πρακτική του sati (όπου η χήρα καιγόταν ζωντανή στην πυρά μαζί με τον εκλιπόντα σύζυγο) απαγορεύτηκε, 60.000 σκλάβοι απελευθερώθηκαν και ιδρύθηκαν τα πρώτα σχολεία. Το 1889 άνοιξε το πρώτο νοσοκομείο, ακολούθησε το δίκτυο ύδρευσης, περιορισμένη ηλεκτροδότηση, κτίστηκε το παλάτι Singh Durbar που σήμερα στεγάζει το κοινοβούλιο, κ.α. Όλα αυτά στην πρωτεύουσα βέβαια, καθώς το χάσμα ανάμεσα στο μεσαίωνα της επαρχίας και στην πολυτελή ζωή των Rana όλο και μεγάλωνε.

 

[whoknows]

πιο γρηγορα Κυρ @taver , πιο γρηγορα